Transcript กลยุทธ์การขับเคลื่อน - กองทุน ภูมิปัญญา การ แพทย์ แผน ไทย

ประสบการณ์ และการขับเคลือ่ นนโยบาย
การพัฒนาการแพทย์ แผนไทยและสมุนไพร
นพ.ธวั ช ชั ย กมลธรรม
ผู้ ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุ ข
โอกาสการขับเคลือ่ น
นโยบายการบริ หารงานกระทรวงสาธารณสุ ข
โดย รัฐมนตรี วา่ การกระทรวงสาธารณสุ ข (นายวิทยา บุรณศิริ)
“ ข้ อ 10 ส่ งเสริมการใช้ การแพทย์ แผนไทยและการแพทย์
ทางเลือกในระบบบริการสาธารณสุ ขทุกระดับ ”
กลยุทธ์ การขับเคลือ่ น
 ผูบ้ ริ หารทุกระดับให้การสนับสนุน ประกาศเป็ นนโยบายชัดเนน
 ตั้งเป้ าประสงค์ วิสยั ทัศน์ ให้ชดั เนน
 ทาอย่างเป็ นระบบ ทั้งรวบรวมความรู ้ การส่ งเสริ มการใช้ยา
สมุนไพร การวินยั ความรู ้ใหม่ พัฒนาผลิตภัณฑ์ พัฒนาบริ การ
และบุคลากร
 ประเมินผลและปรับปรุ งอยูเ่ สมอ
ทาแล้ วได้ อะไร?
4. เพือ่ พัฒนาศักยภาพ
การแข่ งขันทางเศรษฐกิจ
ในตลาดโลกพัฒนาผลิตภัณฑ์
สมุนไพรสู่ สากล
3. เพือ่ กระจายรายได้ สร้ างงาน สร้ าง
ความเข้ มแข็งให้ ชุมชน จากการพัฒนาภูมิ
ปัญญาของท้ องถิ่น
1. เพือ่ การพึง่ ตนเองของประเทศ
ในด้ านยาลดดุลการค้ าด้ านยาจาก
ต่ างประเทศ
2. เพือ่ ตอบสนองต่ อวิถีชีวต
ิ ของคน
ในสั งคม โดยการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ที่
หลากหลายจากสมุนไพร
การขับเคลือ่ นในระดับกระทรวง
“ ข้ อ 10 ส่ งเสริมการใช้ การแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
ในระบบบริการสาธารณสุ ขทุกระดับ ”
นพ.อภิชัย มงคล
รองปลัดกระทรวงสาธารณสุ ข
นพ.ธวัชชัย กมลธรรม
ผู้ตรวจราชการกระทรวง
นพ.ธวัชชัย กมลธรรม
ทีป่ รึกษาคณะกรรากรขับเคลือ่ นระดับกรม
Focal Point ระดับเขต สสจ.ปราจีนบุรี
โครงการขับเคลือ่ นระดับกระทรวง 15 โครงการ
1. โครงการรวมพลังการแพทย์ แผนไทย 5 ภาค
2. โครงการประชุ มวิชาการและสมุนไพรแห่ งชาติ ครั้งที่ 9
3. โครงการสนับสนุนการจัดบริการการแพทย์ แผนไทยในโรงพยาบาล
ส่ งเสริมสุ ขภาพตาบล
4. โครงการพัฒนาการปลูกและการเก็บเกีย่ วสมุนไพรให้ ได้ มาตรฐาน GACP
5. โครงการพัฒนาการผลิตยา และผลิตภัณฑ์ จากสมุนไพรในโรงพยาบาล
ของรัฐให้ ได้ มาตรฐาน GMP
6. โครงการอบรมเตรียมความพร้ อมผู้ให้ บริการเพือ่ การสอบขึน
้ ทะเบียนผู้
ประกอบโรคศิลปะสาขาเวชกรรมไทย
โครงการขับเคลือ่ นระดับกระทรวง
7. โครงการอบรมเตรียมความพร้ อมนักการแพทย์ แผนไทยเข้ าสู่ ระบบ
8.
9.
10.
11.
12.
13.
บริการสุ ขภาพ
โครงการศึกษารูปแบบทีเ่ หมาะสมในการจัดตั้งโรงพยาบาลแพทย์ แผน
ไทย ในกระทรวงสาธารณสุ ขและมหาวิทยาลัย
โครงการจัดตั้งตลาดกลางวัตถุดิบสมุนไพร
โครงการจัดตั้งโรงงานกลาง
โครงการจัดทาราคากลาง/ราคาอ้างอิงยาสมุนไพร
โครงการพัฒนาระบบเบิกจ่ ายค่ าบริการผู้ป่วยในด้ านการแพทย์ แผนไทย
โครงการติดตามประสิ ทธิผลและความปลอดภัยของยาสมุนไพรใน
สถาบันวิจัยการแพทย์ แผนไทย
โครงการขับเคลือ่ นระดับกระทรวง
14. โครงการพัฒนาศักยภาพศู นย์ พฒ
ั นายาไทยและสมุนไพร เพือ่ รองรับ
กติกาภายใต้ เศรษฐกิจสมาคมอาเซียน (AFTA)
15. โครงการจัดตั้งสวนสมุนไพรเพือ่ การอ้ างอิงยาสมุนไพรในบัญชี ยาหลัก
ตัวชี้วดั สาคัญ
 ระดับกระทรวง
- ร้อยละของผูป้ ่ วยนอกที่ได้รับบริ การการแพทย์แผนไทยและ/หรื อ
การแพทย์ทางเลือกที่ได้มาตรฐานในสถานบริ การสาธารณสุ ขในสังกัด
กระทรวงสาธารณสุ ข ไม่นอ้ ยกว่า ร้อยละ 10
1. โรงพยาบาลชุมชนและโรงพยาบาลชุมชนเขตเมือง มีรายการยา
สมุนไพรไม่นอ้ ยกว่า 20 รายการ
2. ผูบ้ ริ หารโรงพยาบาลชุมชนได้รับการถ่ายทอดองค์ความรู ้การใช้ยา
สมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ
3. ร้อยละ 80 ของโรงพยาบาลชุมชน มีผปู ้ ระกอบโรคศิลปะสาขา
การแพทย์แผนไทย ประเภทเวชกรรมไทย/สาขาการแพทย์แผนไทยประยุกต์
อย่างน้อย 1 คน
ตัวชี้วดั สาคัญ
 ระดับกรม
- มูลค่าการใช้ยาสมุนไพรในสถานบริ การ รพศ.ร้อยละ 1 รพท.ร้อยละ 3
รพช.ร้อยละ 5 รพ.สต.ร้อยละ 10
- ผูบ้ ริ หารโรงพยาบาลได้รับการอบรมการใช้ยาสมุนไพรในบัญชียาหลัก
แห่งชาติ ร้อยละ 100
- โรงพยาบาลแพทย์แผนไทยมีการศึกษาวิจยั ในมนุษย์อย่างน้อย 2 เรื่ อง/ปี
- สถานผลิตยาสมุนไพรของรัฐผ่านการรับรองมาตรฐาน GMP อย่างน้อย
เขตละ 1 แห่ง
- มีการจัดตั้งตลาดกลางวัตถุดิบสมุนไพรที่ได้มาตรฐาน GACP อย่างน้อย 3
แห่ง
- การเตรี ยมการจัดตั้งสถาบันยาแผนไทยแห่งชาติ 1 แห่ง
การขับเคลือ่ นนโยบายระดับเขต
เพิ่มกรอบยา
ผูบ้ ริ หารสนใน
อบรมผูใ้ ช้
มียาเพียงพอ
ศู นย์ส่งเสริมสุ ขภาพแผนไทย
สานักงานสาธารณสุ ขจังหวัดพิษณุ โลก
ขยายบริการแพทย์แผนไทยใน รพ.สต.
ประสบการณ์ การขับเคลือ่ น
โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร
นาความรู้ มาเผยแพร่ ทุก
รู ปแบบ
การส่ งเสริมการใช้ สมุนไพร
 หนังสื อสมุนไพรบันทึกของแผ่นดิน 1-4
 รายการวิทยุ “สุ ขภาพสู่ เศรษฐกิน” AM 819, รายการ






สุ ขภาพดีวถิ ีไทย FM 92.5 และรายการวิทยุ ม.
เกษตรศาสตร์ AM 1107
รายการโทรทัศน์ ชีวติ ชีวา (ช่อง 3)
นัดทา “อภัยภูเบศรสาร” วารสารความรู้สมุนไพร
และภูมิ ปัญญาแพทย์แผนไทย
นัดสวนสมุนไพรเพื่อเป็ นแหล่งเรี ยนรู้
Call Center ตอบปัญหายาและสมุนไพร 037211289
ส่ งเสริ มการปลูกสมุนไพร แนกเมล็ดพันธุ์
ศูนย์เรี ยนรู้ นิทรรศการ ฝึ กอบรม เสวนาวิชาการ
ค่ายเยาวชน ฯลฯ
ส่ งเสริมการใช้ สมุนไพรเพือ่ การพึง่ ตนเองของประชาชน โดย ศูนย์ การเรี ยนรู้ ด้านการแพทย์
แผนไทยและสมุนไพรภาคประชาชนอภัยภูเบศร สาธิตการนาสมุนไพรมาใช้ประโยชน์ทาง
ยา อาหารและเครื่ องสาอาง อาทิ การทาธูปหลับ ยาดอง อาหารสมุนไพร โดยนัดให้มีทุก
วันเสาร์ -อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ ณ ตึกเน้าพระยาอภัยภูเบศร
วิจยั และพัฒนา...จึงมีวนั นี้
ได้ริเริ่ มทาการศึกษาทางคลินิกขั้นต้นของผลิตภัณฑ์นากเสลดพังพอน
ตัวเมียในการรักษาโรคเริ มและงูสวัด…เป็ นครั้งแรกของประเทศไทย
ก่ อนใช้
หลังใช้
พัฒนาเสลดพังพอน
ผลิตเป็ นกลีเซอรี น
ใช้สาหรับรักษาแผล
ในช่องปาก
คิดค้ นยา เพือ่ แก้ปัญหาสาธารณสุ ข
ยาฆ่ าเชื้อจากเปลือกมังคุด
ได้รับอนุสิทธิบตั รนากงานวินยั ชิ้นนี้
วิจัยประสิ ทธิภาพยาไทยเทียบกับยาฝรั่ง
แก้ไอ ทาให้ ช่ ุ มคอ แก้ เจ็บคอ
วิจัยยาแก้ไอมะขามป้อมชนิดนา้ งานวิจัยได้ไปนาเสนอทีโ่ ปรตุเกส
ผลการทดลองพบว่า ได้ผลลดการไอได้ดีเทียบเท่ากับแอมบรอกซอล แต่ยาแก้ไอ
มะขามป้ อมทาให้ชุ่มคอกว่า
ทาวิจยั องค์ ความรู้ เพือ่ ต่ อยอดสู่ การบริการ
ในทฤษฏีการนวดไทยมีช่องทางการเดินของพลังงานคล้ายการแพทย์แผนนีน
หากเราพัฒนาต่อยอด....ประสิ ทธิภาพการนวดไทย คงไม่แพ้การฝังเข็มของนีน
งานบริการ การแพทย์ แผนไทย
ผู้ป่วยนอก
ตรวน
ตรวนวินินฉัยโดยแพทย์แผน
ไทยประยุกต์ การฝังเข็มร่ วม
กับแพทย์แผนปั นนุบนั และ
ให้บริ การนวดรักษาโดย
ผูช้ ่วยแพทย์แผนไทยที่ผา่ น
การอบรม
ผู้ป่วยใน
การดูแลผูป้ ่ วยโดยทางาน
เป็ นทีมสหสาขาวิชาชีพใน การบริการในชุ มชน
หอผูป้ ่ วยเปรมสุ ขและ
ประสาทวิทยา
ร้ านยาไทยต้ นแบบ โพธิ์เงิน-อภัยภูเบศร โอสถ
 เป็ นการตรวจ รักษาทางเวชกรรมไทย และการใช้
สมุนไพรเป็ นยาตารับในการรักษาคนไข้ จริงอย่ าง
เหมาะสม
 เพือ่ เป็ นการฝึ กประสบการณ์ ในการจ่ ายยาตาม
แนวทางเภสั ชกรรมแผนไทย และเป็ นแหล่ ง
ฝึ กงานของนิสิตแพทย์ แผนไทย
 เพือ่ ให้ คาปรึกษาทางด้ านการแพทย์ แผนไทย
เกีย่ วกับแนวทางในการดูแลสุ ขภาพ ทั้งการ
ส่ งเสริม ป้ องกัน รักษา และฟื้ นฟูสุขภาพ ที่
สามารถนาไปปฏิบตั ิได้ ด้วยตนเองอย่ างถูกต้ อง
เหมาะสม
 เพือ่ เป็ นการเสริมสร้ างทัศนคติของประชาชนต่ อ
แพทย์ แผนไทย ให้ มคี วามเข้ าใจและมารับการ
รักษาทางการแพทย์ แผนไทยมากขึน้
วิทยาลัยการแพทย์ แผนไทยอภัยภูเบศร
 หลักสูตรการแพทย์แผนไทยประยุกต์บณั ฑิต โดยความร่ วมมือกับมหาวิทยาลัยบูรพา เปิ ดสอน
ระดับปริ ญญาตรี ต้งั แต่ปี 2549 บัณฑิตรุ่ นแรกนานวน 36 คน บัณฑิตรุ่ นที่สอง 43 คน
หลักสูตรที่ผา่ นการรับรองนากคณะกรรมการวิชาชีพ ได้แก่
หลักสูตรผูช้ ่วยแพทย์แผนไทย 430 ชัว่ โมง
หลักสูตรนวดไทย 800 ชัว่ โมง
หลักสูตรที่ผา่ นการรับรองนากกระทรวงสาธารณสุ ข ได้แก่
หลักสูตรนวดเพื่อส่ งเสริ มสุ ขภาพ
สิ่ งทีร่ ัฐมนตรีฝากให้ อภัยภูเบศรช่ วยดาเนินการ
 จัดตั้งศูนย์ อภัยภูเบศร 4 ภาค เป็ นต้ นแบบการเรียนรู้
 ส่ งเสริมให้ ชุมชนมีส่วนร่ วมในการผลิตวัตถุดิบ
สมุนไพรทีม่ ีมาตรฐาน
 เร่ งรัดและพัฒนาการแพทย์ แผนไทยให้ โดดเด่ นเทียบ
ชั้นการแพทย์ แผนจีน