فرآيند يك فرآيند دو
Download
Report
Transcript فرآيند يك فرآيند دو
Diploma in BA Program
دپارتمان مديريت و کسب وکار
مدیریت عملیات و کیفیت
مهندس مهدی رفتاری
دپارتمان مديريت وکسب وکار
تهران (دوره هفتم ) ،آبان ماه 1391
اين مطالب براساس تحقيقات ومطالعات نويسنده طرح ريزي شده است .هرگونه استفاده ازاين مطالب منوط به کسب اجازه مستقيم
مي باشد.
1
Thinking Differently
(BA Program)
Faculty of Business Administration, TIT
Tel:( +98) 21 22084833,(+98) 21 22085026
مديريت فرآيندها
Process Management
سازمان به مانند سيستم باز
كاال
خدمات
نظريه
ضايعات
...
فعاليت توليد و بازاريابي
ساز و كارهاي برنامهريزي
سازماندهي و كنترل
تحقيق و توسعه
...
بازخورد اطالعات و نتايج
انسانها
مواد
اطالعات
سرمايه
...
محيط
خروجيها
فرآيند
وروديها
نگرش فرآيندگرا #نگرش سازمان گرا
تمركز بر فرآيند
تمركز بر سازمان
فرآيند منشأ مشكل است،
كاركنان منشأ مشكالت هستند،
اندازهگيري عملكرد فرآيند،
اندازهگيري عملكرد كاركنان،
تغيير فرآيند،
تغيير كاركنان،
هميشه ميتوان فرآيند را بهبود داد،
هميشه ميتوان يك فرد بهتر يافت،
از بين بردن موانع،
افزايش انگيزه كاركنان،
توسعه افراد،
كنترل كردن كاركنان،
كاهش تغييرپذيري.
اصالح كردن خطاها.
فرآيند
مجموعه فعاليتهاي وابسته به هم ،كه وروديها را به خروجيها
تبديل مينمايند.
ورودي
خروجي
مشتري
الزامات و بازخورد
فرآيند
تأمينكننده
الزامات و بازخورد
الگوي فرآيند
روش اجرايي )(procedure
(ميتواند مدون باشد يا نباشد)
محصول
خروجي
فرآيند
حيطه پايش و اندازهگيري
ورودي
(شامل منابع ميباشد)
تعريف فرآيند
يك فرآيند دربرگيرنده چگونگي انجام كار و جريان يافتن فعاليتها در يك
سازمان يا واحد خاص ميباشد.
يك فرآيند ممكن است:
تعداد زيادي از وروديها را به يك خروجي واحد تبديل كند؛ مانند
مونتاژ يك اتومبيل
يك ورودي واحد را به چندين خروجي متفاوت تبديل كند؛ مانند
تبديل نفت خام به تعدادي از فرآوردههاي مختلف
تعريف فرآيند بر مبناي ISO 9000:2005
مجموعهاي از فعاليتهاي مرتبط و تأثيرگذار كه وروديها را به خروجيها تبديل
ميكند.
ً
يادآوري -1وروديهاي يك فرآيند عموما خروجيهاي فرآيندهاي ديگر هستند.
ً
يادآوري -2فرآيندهاي داخل يك سازمان عموما جهت ايجاد ارزش افزوده و تحت
شرايط كنترل شده طرحريزي و اجرا ميشوند.
يادآوري -3فرآيندي كه به داليل اقتصادي يا سهولت ،انطباق محصول آن قابل
ً
تصديق نباشد ،غالبا به عنوان فرآيند ويژه ناميده ميشود.
فرآيندهاي كسب و كار
هر فرآيند كسب و كار ،عبارت از مجموعهاي از مراحل است كه براي
توليد يك محصول يا خدمت طراحي شدهاند.
ً
برخي از فرآيندها ممكن است تماما در يك وظيفه سازماني خالصه
شوند؛ مانند فرآيند برنامهنويس ي
انجام اكثر فرآيندها (مانند دريافت سفارش و توليد محصول) در گرو
ارتباط متقابل واحدهاي مختلف سازماني است.
جنبههاي فرآيند
دادهها )(Inputs
ستاندهها )(Outputs
ارزش افزوده )(Added Value
فرآيند بايد ارزش دادهها را براي يكي از طرفهاي ذينفع افزايش دهد.
طرفهاي ذينفع )(Stakeholders
افراد يا سازمانهايي هستند كه نسبت به موفقيت كار ذينفع ميباشند.
ً
طرفهاي ذينفع را معموال مشتريان ،تأمينكنندگان ،سهامداران و كاركنان
تشكيل ميدهند.
مالك فرآيند
مالك فرآيند نقش اصلي را در مديريت موفق فرآيند بر عهده دارد.
مسئوليت نسبت به دستيابي فرآيند به هدف آن ،مديريت كلي فرآيند و
بهبود آن
مسئوليت گزارشدهي عملكرد فرآيند
تأمين آموزشها ،ابزار و فنون الزم براي افراد درگير در فرآيند
الگوبرداري عملكرد فرآيند نسبت به فرآيندهاي مشابه
برنامهريزي براي بازنگري و مميزيهاي فرآيند
زير فرآيندهاي يك سيستم باز
محيط
خروجيها
فرآيند
وروديها
تقسيمبندي فرآيندها
Top Management Processes
Customer/
Interested
Parties
Realization Processes
Support Process
Customer/
Interested
Parties
رويكرد فرآيندگرا به عنوان اصلي از مديريت كيفيت
ISO 9000:2005
سازمانها براي انجام فعاليتهاي خود به صورت مؤثر ميبايست
مجموعهاي از فرآيندهاي مرتبط و تأثيرگذار بر يكديگر را شناسايي و
مديريت نمايند .شناسايي و مديريت سيستماتيك فرآيندهاي به كار
گرفته شده در سازمان و به طور خاص ،در نظر گرفتن تعامل بين آنها به
عنوان رويكردي فرآيندگرا شناخته ميشود.
رويكرد فرآيندگرا بر مبناي ISO 9001:2008
به كارگيري سيستمي از فرآيندهاي درون سازمان ،همراه با شناسايي و تعيين
ارتباط متقابل اين فرآيندها و همچنين مديريت آنها ميتواند به عنوان ديدگاه
فرآيندگرا ناميده شود.
اين ديدگاه تأكيد بر موارد زير دارد:
الف -درك و برآوردهسازي الزامات،
ب -نياز به درنظرگيري فرآيندها بر حسب ارزش افزوده،
ج -حصول نتايج عملكرد و اثربخش ي فرآيند،
د -بهبود مستمر فرآيندها بر پايه اندازهگيريهاي موضوعي.
بهبود مستمر
سيستم مديريت كيفيت
مشتري
مسئوليت مديريت
مشتري
اندازهگيري،
تجزيه و تحليل و بهبود
رضايت
محصول
خروجي
جريان اطالعات
مديريت منابع
تحقق
محصول
الزامات
ورودي
فعاليتهاي با ارزش افزوده
تعريف مديريت فرآيند
مديريت فرآيند رويكردي سيستماتيك براي مديريت و كنترل فرآيندهاي
يك سازمان ،با تمركز بر برآورده ساختن نيازهاي مشتريان و افزايش
كارآيي فعاليتها ميباشد.
)(Dusenbury & Collins, 2001
مديريت فرآيند بر مبناي ISO 9001:2008
-1-4الزامات عمومي
سازمان بايد:
الف) فرآيندهاي مورد نياز سيستم مديريت كيفيت و كاربرد آنها را در تمام
سازمان شناسايي نمايد.
ب) توالي و تأثيرات متقابل اين فرآيندها را معين نمايد.
ج) معيارها و روشهايي را معين نمايد تا بدين وسيله از اثربخش ي اجراء و
كنترل اين فرآيندها اطمينان حاصل نمايد.
مديريت فرآيند بر مبناي ISO 9001:2008
د) از در دسترس بودن منابع و اطالعات مورد نياز براي پشتيباني اجراء و
پايش اين فرآيند ،اطمينان حاصل نمايد.
ه) اين فرآيندها را مورد پايش ،اندازهگيري و تجزيه و تحليل قرار دهد.
و) اقدامات الزم براي دستيابي به نتايج طرحريزي شده و نيز بهبود مستمر
اين فرآيندها را به عمل آورد.
مديريت فرآيند
در نظر گرفتن فعاليتهاي سازمان به عنوان مجموعهاي از فرآيندهاي اصلي و
زيرفرآيندهاي مهم مرتبط
تعريف نمودن فعاليتها به صورت فرآيند
به تصوير كشيدن نحوة عملكرد فرآيند به منظور افزايش درك چگونگي انجام
فرآيند
رديابي و تجزيه و تحليل عملكرد يك فرآيند با در نظرگيري شاخصها و دادهها
طراحي مجدد يك فرآيند به منظور بهبود عملكرد
استفاده از روشهاي متفاوت براي مستندسازي ،استاندارد كردن ،و بهبود
فرآيندها
چرخه PDCAمبتني بر الزمات عمومي استاندارد
ISO 9001:2008
ACT
PLAN
شناسايي توالي ،تقابل فرآيندها
و شاخصها و روشهاي آنها
استقرار و بهبود در
فرآيندها
اجراي برنامهها
پايش و اندازهگيري و تحليل
DO
CHECK
شبكه فرآيندها در سازمان
E
X
T Input A
E
R
N
A
L
Input B
C
U
S
T
O
M
E
R
P D
A C
Process E
Process A
Process C
P D
A C
Process B
P D
A C
P D
A C
Internal
Customer
P D
A C
Process F
P D
A C
E
X
Output E T
E
R
N
A
Output D L
Process D
C
U
P D
S
A C
Internal
T
O
Customer
M
E
Feed Back R
رويه كلي بهبود فرآيندها
بهبود
برنامهريزي
بهبود
تجزيه و تحليل
فرآيند
اندازهگيري
عملكرد
مستندسازي
فرآيند
نگرش انجام فعاليت در هر واحد سازمان
واحد سازماني سه
واحد سازماني دو
واحد سازماني يك
سازمان
فرآيند يك
فرآيند دو
مستندسازي فعاليت يك واحد سازمان
Asdjflasdjlfkas df
Asdfasdfasdfk
Asldfkalsdf baosasdfd
Asdjf
Asdfasdfasdfk
Asldfsdf bao
واحد سازماني سه
واحد سازماني دو
واحد سازماني يك
Asdjf
Asdfasdfasdfk
Asldfsdf bao
Asdjf
Asdfasdfasdfk
Asldfsdf bao
Asdjf
Asdfasdfasdfk
Asldfsdf bao
نگرش انجام فرآيند در واحدهاي سازمان
فرآيند يك
فرآيند دو
سازمان
ديدگاه فرآيندي در مقابل ديدگاه وظيفه اي
ديدگاه وظيفه اي
واحد سازماني سه
واحد سازماني دو
واحد سازماني يك
سازمان
ديدگاه فرايندي
فرآيند يك
فرآيند دو
سازمان
مستندسازي فرآيند
s df
Asdfasdfk
Asll
Asdjflasdjlfkas df
Asdfasdfasdfk
Asldfkalsdf baosasdfd
s df
Asdfasdfk
Asll
Asdjflasdjlfkas df
Asdfasdfasdfk
Asldfkalsdf baosasdfd
s df
Asdfasdfk
Asll
Asdjflasdjlfkas df
Asdfasdfasdfk
Asldfkalsdf baosasdfd
s df
Asdfasdfk
Asll
s df
Asdfasdfk
Asll
s df
Asdfasdfk
Asll
فرآيند يك
فرآيند دو
مستندسازي فرآيند
مستندسازي فرآيند در دو مقطع زماني مختلف ميتواند انجام شود:
جداگانه در اتصال با پروژههاي مربوط به يك فرآيند خاص
به صورت يكپارچه در زمان شروع حركت به سمت بهبود
ديدگاه فرآيندي در مقابل ديدگاه وظيفه اي
ديدگاه وظيفه اي
واحد سازماني سه
واحد سازماني دو
واحد سازماني يك
سازمان
ديدگاه فرايندي
فرآيند يك
فرآيند دو
سازمان
رويكرد وظيفه اي
P1
P
2
P
3
P4
P5
Asdjflasdjlfkas df
Asdfasdfasdfk
Asldfkalsdf baosasdfd
Asdjf
Asdfasdfasdfk
Asldfsdf bao
واحد سازماني سه
واحد سازماني دو
واحد سازماني يك
Asdjf
Asdfasdfasdfk
Asldfsdf bao
Asdjf
Asdfasdfasdfk
Asldfsdf bao
Asdjf
Asdfasdfasdfk
Asldfsdf bao
رويكرد فرآيندي
s df
Asdfasdfk
Asll
Asdjflasdjlfkas df
Asdfasdfasdfk
Asldfkalsdf baosasdfd
s df
Asdfasdfk
Asll
Asdjflasdjlfkas df
Asdfasdfasdfk
Asldfkalsdf baosasdfd
s df
Asdfasdfk
Asll
Asdjflasdjlfkas df
Asdfasdfasdfk
Asldfkalsdf baosasdfd
s df
Asdfasdfk
Asll
s df
Asdfasdfk
Asll
s df
Asdfasdfk
Asll
فرآيند يك
فرآيند دو
تبدیل رویکرد وظیفه ای به فرآیندی
4
اهداف فرآيندی
1
2
3
4
2
3
1
Process 1
Process 2
Process 3
Process 4
اهداف عملکردی بر اساس واحدها
IATF تقسيمبندي فرآيندها بر مبناي مدل
MOP
Customer
COP
SOP
Customer
فرآيندهاي اصلي/مشتري مدار/
از مشتري تا مشتري )(COP
فرآيندهايي كه با الزامات،مشخصات،انتظارات يا قرارداد
(ورودي)شروع شده و با ايجاد ارزش افزوده و
برآورده كردن الزامات ويا انتطارات(خروجي) پايان مي يابد.
فرآيندهاي اصلي/مشتري مدار/
از مشتري تا مشتري )(COP
مشابه يك قايق،تعدادي پاروزن ،قايق را به جلو حركت مي دهند.
در يك فرايند ، COPدپارتمان ها ،فرايند را به جلو حركت مي دهند.
مشتري
تحويل
مونتاژ
توليد
برنامه ريزي
مشتري
فرآيندهاي پشتيباني SOP
فرايندهايي داراي ورودي و خروجي و فعاليتها ،كه براي انطباق با الزامات يا مشخصات و يا
نيازمنديهاي سازماني براي پشتيباني COPها طرحريزي شده اند.
)(O
فعاليت 3
فعاليت 2
فعاليت 1
سازمان
SOP
فعاليت 4
فعاليت 3
فعاليت 2
فعاليت 1
)(I
)(O
فعاليت 3
فعاليت 2
فعاليت 1
)(O
خروجي
COP
SOP
)(I
)(I
ورودي
فرآيندهاي پشتيباني SOP
خريد
قطعات
فيكسچرها
ماشين
نگهداري
آالت تعميرات
آموزش
فرايندهاي
پشتيباني
توليد
كاركنان باصالحيت
مشتري
تحويل
مونتاژ
مديريت ابزار
ديگر هستند.
كليه ورودي هاي COPها ،خروجي فرايندهاي
اين فرايندها ،فرايندهاي پشتيباني نام دارند .
برنامه ريزي
ي
مشتر
فرآيندهاي مديريتي MOP
مانند يك مربي ،عملكرد كلي قايق را پايش كرده وخط مش ي ها و برنامه ها را براي رسيدن
به هدف ،بنا مي كند.
فرآيندهاي مرتبط كه توسط مديريت ارشد ،جهت مديريت بر فرايندهاي
اصلي و پشتيباني ،فرآيندهاي مديريتي ناميده مي شوند.
ارتباط انواع فرآيندها با يكديگر
مستندسازي فرآيندها به صورت جداگانه
در اين روش تا زمانيكه يك پروژه يا فعاليت ديگري براي بهبود يك
فرآيند آغاز نشود ،فعاليت مستندسازي فرآيند انجام نميپذيرد.
پس از تعريف پروژه ،مستندسازي فرآيند اولين فعاليت انجام
شده خواهد بود.
مزاياي مستندسازي فرآيندها به صورت يكپارچه
ايجاد فضاي مثبت و انگيزه در كاركنان براي حركت به سمت بهبود
بوجود آمدن بينش مناسب نسبت به سازمان براي مدير ،به منظور
اولويتبندي پروژههاي بهبود
امكان تعيين نكات بسيار جزئي در فرآيند كه منجر به بهبود ميشوند.
شناسايي فرآيندها
پيش از مستندسازي ،بايد ابتدا كلية فرآيندهاي كاري سازمان شناسايي
شوند.
دو روش براي شناسايي فرآيندها وجود دارد كه مكمل يكديگر هستند:
تهيه ليست فرآيندهايي كه به نظر ميرسد سازمان آنها را پوشش
ميدهد .براي اين كار از شرح فرآيندهاي موجود در ISO 9000يا
موارد مشابه ميتوان استفاده كرد.
روش ديگر با تعيين چهار مورد به ترتيب ،انجام ميشود.
روش دوم شناسايي فرآيندهاي كاري
فرآيندهاي كاري
برآورده كننده
انتظارات
انتظارات
طرفهاي
ذينفع
طرفهاي ذينفع
استراتژي سازمان
مستندسازي فرآيند
براي مستندسازي يك فرآيند ميتوان از روش دو مرحلهاي زير استفاده
كرد:
تعريف و تشريح كيفي فرآيند ،با استفاده از ترسيم نقشه
ارتباطات )(Relationship Map
ترسيم يك نمودار جريان ()Flow Chart
نقشه ارتباطات
هدف از ترسيم نقشه ارتباطات ،پاسخ دادن به سؤاالت زير است:
مشتريان فرآيند چه كساني هستند و خروجي فرآيند چيست؟
تأمينكنندگان فرآيند چه كساني هستند و ورودي فرآيند چيست؟
الزامات وروديها و خروجيهاي فرآيند چيست؟
جريان داخلي فعاليتهاي فرآيند به چه صورت است؟
نقشه ارتباطات
ابتدا واحدها ،بخشها ،و يا افراد مختلفي كه انتظار ميرود در فرآيند
نقش داشته و يا بر آن تأثيرگذار باشند ،مشخص ميشوند.
سپس رابطة بين هر يك از موارد مشخص شده در مرحلة قبل تعيين
ميشود و آنهايي كه رابطهاي با سايرين ندارند از نقشه حذف ميشوند.
براي نشان دادن انواع روابط ،از بردارهاي مختلفي استفاده ميشود.
نقشه ارتباطات فرآيند ”دريافت سفارش و تحويل كاال“
سازمان
برنامهريزي
فروش
خريد
توليد
تأمينكنندگان
اطالعات
جريان كاالها
مذاكرات
سفارش
مثالي از ترسيم نقشه ارتباطات
يك شركت بزرگ ،شامل يك سايت توليدي پوشش دهندة كل اروپا و
فروشندگان متعددي در چندين كشور ميباشد.
هر يك از اين فروشندگان مقدار زيادي موجودي كاالي نهايي را ذخيره
كردهاند.
به منظور بهبود فرآيند تأمين ،پروژهاي تعريف شده است كه گام اول
آن ترسيم نقشه ارتباطات ميباشد.
نقشه ارتباطات فرآيند تأمين
تأمينكنندگان
مذاكرات در مورد
چارچوب معاهدات
كاالها
كاالها
سايت مركزي توليد
پيشبيني و
فروشندگان
سفارشها
كاالها
همفكري در مورد
كاالها
فروش
مشتريان نهايي
مشتريان نهايي
كاالها
پيشبيني و
سفارشها
فروشندگان
كاالها
فروشندگان
كاالها
مشتريان نهايي
مشتريان نهايي
همفكري در مورد
فروش
مشتريان نهايي
همفكري در
مورد فروش
مشتريان نهايي
ترسيم نمودار جريان )(Flow Chart
نمودار جريان نمايش گرافيكي جريان فعاليتها در يك فرآيند است.
انواع مختلف نمودار جريان
نمودار جريان ساده
نمودار جريان در واحدهاي سازمان
نمودار جريان چند سطحي
عالئم نمودار جريان
شروع يا پايان
مدرك
گام يا فعاليت در
فرآيند
تأخير
تصميمگيري
ورودي يا خروجي
آمادهسازي
نمودار جريان فرآيند تأمين
تقاضاي مشتري
سفارش دهي
A
سفارش مشتري
محصوالت
تحويل
مشتري
برنامهريزي توليد
نيازهاي خريد
طرح توليد
خريد
قطعات خريداري
شده
توليد
A
نمودار جريان فرآيند بايگاني نمودن
مطالبي كه بايد بايگاني شوند
نامهها ،فكسها ،و
E-mailها
نوع مطلب
شكايات
تصميمات و
بيانيهها
بايگاني در ”مراسالت“
بايگاني در ”موضوعات
تحت بررس ي“
بايگاني در ”موضوعات پايان
يافته“
معيار موضوع
معيار تاريخ
معيار به ترتيب حروف الفبا
به روز كردن ليست
مستندات
مطالب بايگاني شده
نمودار جريان در واحدهاي سازمان
نمودار جريان در واحدهاي سازمان مشخص ميكند كه چه كس ي مسئول
انجام هر يك از فعاليتهاي فرآيند ميباشد و هر يك از فرآيندها در كدام
بخشها انجام ميشوند.
اطالعات زير ميتوانند در اين نمودار نشان داده شوند:
زماني كه تا كنون براي فرآيند صرف شده است.
هزينهاي كه تا كنون فرآيند متحمل آن شده است.
ارزش افزوده
درجة تكميل
نمودار جريان در واحدهاي سازمان براي فرآيند تأمين
بخش توزيع
بخش توليد
بخش خريد
بخش
برنامهريزي
مشتري
تقاضاي مشتري
برنامهريزي
توليد
سفارش دهي
خريد
توليد
تحويل
مشتري
نمودار جريان در واحدهاي سازمان براي فرآيند گزارشدهي
كليه بخشها
كارمند
مدير مالي
ارزيابي
درخواست
جمعآوري
اطالعات
مسئولين
هزينهها
درخواست
گزارش
0
100
شناسايي
اطالعات
الزم
250
600
در اختيار قرار
دادن اطالعات
3900
گردآوري
اطالعات
تهيه گزارش
دريافت
گزارش
4300
4800
4800
نمودار جريان چند سطحي
اگر جزئياتي كه بايد به نمودار جريان ساده اضافه شوند زياد باشند ،براي
جلوگيري از پيچيده و شلوغ شدن نمودار از نمودار جريان چند سطحي استفاده
ميشود.
در اين نمودار ،سطح صفر نشاندهنده تصوير كلي فرآيند است و جزئيات الزم
در مورد هر يك از فعاليتهاي فرآيند توسط نمودارهاي در سطوح پايينتر نشان
داده ميشود.
فعاليتهاي نمودار سطح صفر را به ترتيب با ،3-0 ،2-0 ،1-0و ...شمارهگذاري
كرده و به عنوان مثال اگر فعاليت 1-0به يك نمودار ديگر شكسته شود ،هر يك
از فعاليتها در سطح پايينتر به ترتيب با ،1-3 ،1-2 ،1-1و ...شمارهگذاري
ميشوند.
نمودار سطح صفر براي فرآيند تأمين
تقاضاي مشتري
سفارشدهي
1-0
برنامهريزي توليد
2-0
خريد
3-0
توليد
4-0
5-0
تحويل
مشتري
نمودار سطح يك براي فعاليت خريد از فرآيند تأمين
ليست خريد
انتخاب تأمينكنندگان
3-1
مذاكره در مورد قيمت
3-2
3-3
سفارشدهي
دريافت تأييد سفارش
3-4
ثبت سفارش تحويل گرفته شده 3-5
قطعات براي توليد
فرآيندها
• همه فعاليتها در قسمتي از يك فرآيند قرار گرفته اند .
• درسهاي اضطراب آور :
-1#اغلب مردم به كارها بصورت فرآيندي نگاه نمي كنند .آنها ترجيح
ميدهند كارها را بطور مجزا ببينند.
-2#وقتيكه به ارزش تفكر فرآيندي پي
برد ند باز هم بصورت فرآيندي به
كارها نگاه نمي كنند .
-3#كلمه فرآيند معموال ترس و
اضطراب ايجاد مي كند .
62
خروجيهاي فرآيند شامل چه مواردي است ؟
چه خدمتي ارائه ميدهيم ؟ •
چه اطالعاتي تهيه مي كنيم ؟ •
63
C
U
S
T
O
M
E
R
S
نمايش كار بصورت يك فرآيند
خروجيها
فرآيند
وروديها
◦ اين رويكرد را براي انواع كارها بكارگيريد .چه كارهاي تكرارپذير و چه كارهايي كه فقط يكبار انجام مي شوند .
◦ داشتن نگاهي كالن به فرآيند كمك مي كندبه :
محدوده پروژه را تعريف كنيد ( نقاط شروع و پايان پروژه )
محل جمع آوري داده ها مشخص شود .
64
S
U
P
P
L
I
E
R
S
چرا يك SIPOCايجاد شود؟
– توسعه ديدگاه كالن به فرآيند
– اجتناب از تعريف نامشخص دامنه فرآيند
– مشخص نمودن نواحي بهبود
– حصول اطمينان از تمركز روي مشتري
65
: SIPOCوروديها
فرآيند
عقايد
◦ ممكن است شما در اين مرحله 100-50متغير ورودي را تعريف كنيد .
◦ ما در طي فرآيند DMI2Cاز ابزارهائي استفاده مي كنيم كه تمركزروي موارد مهم تررا تسهيل مي
كند.
66
: SIPOCديدگاه كالن به فرآيند
فرآيند
◦ ديدگاه كالن به فرآيند اغلب با استفاده از يك فلوچارت كلي حاصل مي شود .
قدم :3
بازرسي
قدم :4
بسته بندي
67
قدم :2
چسباندن مارك
قدم :1
پركردن بطري
: SIPOCخروجيها
اطالعات
68
فرآيند
سؤاالتي كه به تهيه SIPOCكمك مي كند:
•هدف
– چرا اين هدف وجود دارد ؟
– هدف اين فرآيند چيست ؟
– نتيجه آن چيست ؟
•خروجيها
– اين فرآيند چه محصولي توليد مي كند ؟
– نتيجه فرآيند چيست ؟
– در چه نقطه اي اين فرآيند پايان مي پذيرد؟
• مشتريان
– چه كس ي از محصول فرايند استفاده مي كند ؟
– چه كس ي مشتري اين فرآيند است ؟
69
ورودي ها /تامين كنندگان•
–
اطالعات يا موادي كه روي آن كار مي
كنيد از كجا تامين مي شود؟چه كسي آنها
را تامين مي كند ؟
آنهاچه چيزي راتامين مي كنند ؟ –
دركدام قسمت فرآيند اثر مي گذارند ؟ –
چه اثري روي فرآيند و خروجي آن دارند –
؟
قدمهاي فرآيند •
–
روي وروديها چه فعاليتي انجام مي شود
؟
كدام فعاليت تبديل كننده است ؟ –
مثال SIPOC
خروجيها
مشتريان
شما
فرآيند
كپي ها
وروديها
سازنده
دستگاه كپي
كاغذ
فايل
تهيه كپي از يك
مدرك
ديگران
تامين كنندگان
شركت تامين كننده
جوهر
شما
كاغذ اصلي
نيروگاه برق
الكتريسيته
قدمهاي فرآيند
كاغذ اصلي و كپي ها
را برداريد
70
را startدكمه
فشار دهيد
دستگاه را تنظيم كنيد
سرپوش را ببنديد
كاغذ اصل را روي
شيشه قرار دهيد.
چگونه يك SIPOCايجاد كنيم
– فرآيند را نام گذاري كنيد .
– نقطه شروع و پايان فرآيند را مشخص كنيد .
– ليست خروجيها و مشتريان را مشخص كنيد .
– ليست ورودي ها و تامين كنندگان مهم را مشخص كنيد
– قدمهاي مهم فرآيند را شناسائي و نام گذاري كنيد.
71
ساختار نقشه فرآيند
فهرست
مشتريان
فهرست
خروجيها
نقشه فرآيند
.1نقطه شروع و پايان فرآيند را تعيين كنيد.
.2با استفاده از تكنيك طوفان ذهني قدمهاي
فرآيند را تعيين كنيد .
.3فرآيند را به سه قسمت اصلي تقسيم كنيد
.4توالي قدمهاي فرآيند را تعيين كنيد.
.5به هر يك از فعاليتها يك كد تخصيص دهيد.
.6ضمن بررسي قدمهاي فرآيند ،آنها را
تصديق كنيد .
72
فهرست
ورودي ها
فهرست
تامين كنندگان
بر مبناي مدل تقسيمبندي فرآيندهاIATF
MOP
Customer
COP
SOP
Customer
فرآيندهاي اصلي/مشتري مدار/
) (COPاز مشتري تا مشتري
فرآيندهايي كه با الزامات،مشخصات،انتظارات يا قرارداد
(ورودي)شروع شده و با ايجاد ارزش افزوده و
برآورده كردن الزامات ويا انتطارات(خروجي) پايان مي يابد.
فرآيندهاي اصلي/مشتري مدار/
) (COPاز مشتري تا مشتري
مشابه يك قايق،تعدادي پاروزن ،قايق را به جلو حركت مي دهند.
،دپارتمان ها ،فرايند را به جلو حركت مي دهندCOP.در يك فرايند
مشتري
تحويل
مونتاژ
توليد
برنامه ريزي
مشتري
SOPپشتيباني فرآيندهاي
فرايندهايي داراي ورودي و خروجي و فعاليتها ،كه براي انطباق با الزامات يا مشخصات و يا
ها طرحريزي شده اندCOP .نيازمنديهاي سازماني براي پشتيباني
)(O
3فعاليت
2فعاليت
1فعاليت
سازمان
SOP
4فعاليت
3فعاليت
2فعاليت
1فعاليت
)(I
)(O
3فعاليت
2فعاليت
1فعاليت
SOP
)(I
)(O
خروجي
COP
)(I
ورودي
SOPپشتيباني فرآيندهاي
آموزش
فيكسچرها
مديريت ابزار
قطعات خريد
فرايندهاي
پشتيباني
توليد
كاركنان باصالحيت
ي
مشتر
تحويل
مونتاژ
ماشين
نگهداري
آالتتعميرات
ديگر هستندCOP.كليه ورودي هاي
ها ،خروجي فرايندهاي
اين فرايندها ،فرايندهاي پشتيباني نام دارند .
برنامه ريزي
مشتري
MOPمديريتي فرآيندهاي
مانند يك مربي ،عملكرد كلي قايق را پايش كرده وخط مش ي ها و برنامه ها را براي رسيدن
به هدف ،بنا مي كند.
فرآيندهاي مرتبط كه توسط مديريت ارشد ،جهت مديريت بر فرايندهاي
اصلي و پشتيباني ،فرآيندهاي مديريتي ناميده مي شوند.
مدل الك پشتي
Documents/Method
Human Resources
With
What?
With
Who?
Process
What is it
received?
What is it
Output Delivered?
Input
Steps
Indexes/criteria
How
many?
Equipments/Instruments
How?
مدل الك پشتي -مثال
منابع انساني
مدارك/روشها
اپراتور انبار
دستورالعمل بسته بندي
اپراتور بسته بندي
دستورالعمل كنترل بارگيري
بازرس كنترل كيفيت
راننده
قطعات تحويل شده
صورتحساب
خروجي
تجهيزات/ابزارها
قفسه ها و تجهيزات انبارش
پالت ها و برچسب ها
ليفت تراك و كاميون
كامپيوتر
فرايند
انبارش
وتحويل
دستورالعمل حمل ونقل و جابجايي
دستوراعمل برچسب گذاري
قطعات توليدي
ورودي
تاييديه مشتري براي
ارسال
مقداروزمان تحويل
شاخصها/معيارها
ارسال به موقع سفارش
هزينه كرايه اضافي حمل
نمره بازرس ي قيل از بارگيري
)(TGWتعداد خطاها
پايش و اندازهگيري فرآيندها بر مبناي
ISO 9001:2008
-3-2-8پايش و اندازهگيري فرآيندها
سازمان بايد روشهاي مناسب براي پايش و در موارد مقتض ي ،اندازهگيري
فرآيندهاي سيستم مديريت كيفيت را به كار گيرد.
اين روشها بايد توانايي فرآيندها را براي دستيابي به نتايج طرحريزي شده
نشان دهند.
هنگامي كه نتايج طرحريزي شده به دست نميآيند ،اصالحات و اقدامات
اصالحي بايد بر حسب تناسب صورت پذيرد تا از تطابق محصول اطمينان
حاصل شود.
شاخصهاي كلي فرآيند
اثربخش ي
ميزان برآورده شدن نيازها و انتظارات مشتريان يك فرآيند بواسطه
خروجيهاي آن
كارآيي
نسبت خروجيها به وروديهاي فرآيند
انعطافپذيري
توانمندي فرآيند در مقابل تحوالت آينده و انتظارات متغير مشتري
تجزيه و تحليل فرآيندها
تحليل هزينه
تحليل ريسك
تحليل ارزش افزوده
روشهاي تجزيه و تحليل فرآيندها
رويكردهاي آماري
تشكيل گروههاي چندتخصص ي
روشهاي حل مسأله
...
رويكردهاي آماري در تجزيه و تحليل فرآيندها
روشهاي آماري
كنترل فرايند آماري ()SPC
طراحي آزمايشها ()DOE
تجزيه و تحليل خطا و اثرات ناش ي از آن ()FMEA
...
روشهاي آماري
روشهاي آماري
مشتريان
شناسايي نيازها و
انتظارات تغيير يافته
محصول يا
خدمت
خروجي
صداي فرآيند
روش كار/
تركيب منابع
فرآيند /سيستم
صداي مشتري
ورودي
مراحل تحليل و بهبود فرآيند
مشخص كردن
تغييرات
تغيير در فرآيند
طرحريزي
تجزيه و تحليل
بهبود
فرآيند
آموزش كاركنان
مدل فرآيند
بازنگري شده
بازخورد در
مورد بهبودهاي
حاصل شده
برنامه آموزش ي
طرح تغيير
فرآيند
پايش و
اندازهگيري
فرآيند
مدل هفت مرحلهاي مديريت فرآيند
Process Clarity
Implementation, Measurement, &
Continuous Improvement
Process Redesign
Process Measures
Process Defining and
Identification
Data Collection
Data & Process
Analysis
مدل هفت مرحلهاي مديريت فرآيند
Process Clarity
Implementation, Measurement, &
Continuous Improvement
Process Defining and
Identification
،ارتباط بين مديريت فرآيند با ديدگاه
Process Redesign
زشها و اهداف استراتژيك سازمانData
ار
Collection
Process Measures
Data & Process
Analysis
تعيين و شناسايي فرآيند
Document Inputs
Define Process Boundaries
Identify Stakeholders
Identify Process Owner
Identify Process Participants
Identify Customer Requirements
Identify Customers
State the Output
مدل هفت مرحلهاي مديريت فرآيند
Process Clarity
در خصوص تمامي،در اين مرحله فرآيند كنترل ميشود
جنبههاي مهم فرآيند (كمي و كيفي) دادههاي الزم توسط
Process Defining and
Implementation, Measurement, &
. افراد مرتبط جمعآوري ميگرددIdentification
Continuous Improvement
Process Redesign
Process Measures
Data Collection
Data & Process
Analysis
مدل هفت مرحلهاي مديريت فرآيند
Process Clarity
،& دوباره كاريها
، تأخيرها، خطاهاProcess
ضعف مانند
نقاطand
Defining
Implementation, Measurement,
Identification
Continuous Improvement
در اين مرحله شناسايي... اضافه و
هزينههاي
.ميشود
Process Redesign
Process Measures
Data Collection
Data & Process
Analysis
مدل هفت مرحلهاي مديريت فرآيند
Process Clarity
Process Defining and
Implementation, Measurement,
مهمترين نقاط ضعف&فرآيند تعيين
Identification
Continuous Improvement
شده و اهداف معيني براي آنها
Process Redesign
Process Measures
.مشخص ميشود
Data Collection
Data & Process
Analysis
مدل هفت مرحلهاي مديريت فرآيند
Process Clarity
با استفاده از رويكردهاي حل مساله
بهبود ايجاد ميگرددProcess
طرحهايDefining and
Implementation, Measurement, .&
Identification
Continuous Improvement
Process Redesign
Process Measures
Data Collection
Data & Process
Analysis
مدل هفت مرحلهاي مديريت فرآيند
Process Clarity
Implementation, Measurement, &
Continuous Improvement
Process Defining and
Identification
Collection
Process Redesign
فرآيند اندازهگيري شده استانداردسازي الزمData
اثرات تغيير
.صورت ميپذيرد و فرآيند بهبود يافته مستقر ميگردد
Data & Process
Process Measures
Analysis
الزامات عمومي يك سيستم مديريت كيفيت فرآيندگرا
(1
(2
(3
(4
(5
(6
شناسايي فرآيندهاي مورد نياز سيستم مديريت كيفيت و كاربرد آنها در تمامي
سازمان
تعيين توالي و تأثيرات متقابل اين فرآيندها
تعيين معيارها و روشهايي جهت حصول اطمينان از اثربخش ي اجرا و كنترل
فرآيندها
حصول اطمينان از در دسترس بودن منابع و اطالعات مورد نياز براي پشتيباني
اجرا و پايش فرآيندها
پايش ،اندازهگيري و تحليل فرآيندها
انجام اقدامات الزم جهت دستيابي به نتايج طرحريزي شده و بهبود مداوم اين
فرآيندها
-1شناسايي فرآيندهاي مورد نياز سيستم مديريت كيفيت و كاربرد
آنها در سازمان
چه فرآيندهايي مورد نياز سيستم مديريت كيفيت ميباشد؟
مشتريان هر فرآيند چه كساني هستند (مشتري داخلي يا خارجي)
الزامات اين مشتريان چه چيزهايي است؟
صاحب هر فرآيند چه كس ي است؟
آيا فرآيندهايي در خارج از سازمان انجام ميشود؟
ورودي و خروجي هر يك از فرآيندها چيست؟
-2تعيين توالي و تأثيرات متقابل اين فرآيندها
به طور كلي جريان فرآيندهاي ما چگونه است؟
چگونه ميتوان آنرا بيان كرد؟ (نقشه فرآيند ،process map
فلوچارت ،شرح فرآيندها)
نقاط تالقي بين اين فرآيندها كجاست؟
به چه مستنداتي احتياج داريم؟
-3تعيين معيارها و روشهايي جهت اطمينان از اثربخش ي اجرا و كنترل فرآيندها
خصوصيات نتايج پيشبيني شده فرآيندهاي سيستم مديريت كيفيت
سازمان چيست؟
شاخصهاي پايش ،اندازهگيري و تحليل چيست؟
چگونه ميتوان پايش اندازهگيري و تحليل را در طرحريزي سيستم مديريت
كيفيت ادغام كرد؟
چه روشهايي براي جمعآوري دادهها مناسب است؟
-4حصول اطمينان از در دسترس بودن منابع و اطالعات مورد نياز براي پشتيباني
اجرا و پايش فرآيندها
چه منابعي براي هر فرآيند الزم است؟
كانالهاي ارتباطي كدام است؟
اطالعات داخلي و خارجي مورد نياز هر فرآيند را چگونه ميتوانيم جمعآوري
نماييم؟
چگونه بازخورها گرفته ميشود؟
چه اطالعاتي براي جمعآوري مورد نياز است؟
چه سوابقي بايد نگهداري شود؟
-5پايش ،اندازهگيري و تحليل فرآيندها
چگونه ميتوانيم كارآيي فرآيندها را پايش نماييم؟ (قابليت فرآيند،
رضايتمندي مشتري)
چه اندازهگيريهايي مورد نياز است؟
چگونه ميتوانيم بهترين تحليل را از اطالعات جمعآوري شده داشته باشيم؟
(فنون آماري مورد نياز)
نتايج تحليلها چه اطالعاتي را در اختيار ما ميگذارد؟
-6انجام اقدامات الزم جهت دستيابي به نتايج طرحريزي شده و بهبود مداوم اين
فرآيندها
چگونه ميتوان اين فرآيندها را بهبود بخشيد؟
چه اقدامات اصالحي يا پيشگيرانه مورد نياز هستند؟
آيا اين اقدامات اصالحي يا پيشگيرانه مستقر شدهاند؟
آيا اين اقدامات مؤثر بودهاند؟