Transcript جلسه ۶
برنامه کالسی:
نظریه و فرضیه
-1طراحی چیست
-2تعریف طراحی
-3روند حرفه ای شدن طراحی در طول زمان
-4مسیرو مراحل فرایند طراحی
-5مولدهای مساله طراحی کدامند(کارفرما-طراحان -استفاده کنندگان-قانون گذاران)
-6اجزای مساله طراحی کدامند
-7اندازه گیری معیار و داوری در طراحی
-8محدودیت های درونی و بیرونی در طراحی
-9ماهیت مساله ها راه حل ها و فرایند طراحی
-10نظریه های اندیشیدن
-11خالقیت و معماری
-12راهبردهای طراحی
-13فوت و فن های طراحی
-14دام های طراحی
-15روش های تولید انگاره و ایده
-16نقش اسکیس ها ی اولیه در طراحی
-17دنیای مجازی و فرایند طراحی
-18نقد فرایند طراحی معماران پیشرو
شناسایی عوامل مؤثر بر فرآیند و روشهای طراحی( .معمار ،موضوع ،بستر طرح)
شناخت تأثیر ماهیت موضوع در فرایند طراحی.
شناخت تأثیر ماهیت بستر در فرایند طراحی( .بستر جغرافیایی ،فرهنگی ،تاریخی)
شخصیت شناسی معمار از منظر روانشناسی.
شخصیت شناسی معماری( .نگرش شخصیت شناسانه به آثار معماری)
کانسپت (طرحمایه ،ساختمایه ،جانمایه)
ارزیابی کالسی:
مشارکت کالسی
ارزیابی پایان ترم
مقاله موضوع انتخابی
نقد روش و فرایند طراحی معمار منتخب در قالب مقاله وانجام تمرینات کالسی
و ارائه power point
: منابع و ماخذ
طراحان چگونه می اندیشند ابهام زدایی از فرآیند طراحی
بوطیقای معماری
Bryan Lawson-Design in mind
Bryan Lawson-What Designers Know
Vinod Goel-Sketches of Thought
Bryan Lawson, Kees Dorst-Design Expertise
Kees Dorst-Understanding design
Bryan Lawson-Language of Space
آیا آموزش مکتوب می تواند راه به جایی ببرد.
ذات مهارت های بسیار پیشرفته چیست؟
آیا طراحی مفهومی نو ظهور است؟
در آموزش معماری تمرکز بر روی فرایند است یا فراورده؟
معماری بومی و مدرن در شیوه ساخت چه تفاوت هایی
دارند؟
هدف از آشنایی با روش ها و فرایند طراحی معماری چیست؟
واژه طراحی هم اسم است و هم فعل.
واژه طراحی هم محصول نهایی است و هم فرایند و پروسه
تفاوت ها و تشابهات فرایند کار مهندسی با طراحی داخلی طراحی مد و
لباس و طراحی معماری ؟
منظم مکانیکی نظامدار دقیق
فرایند کار مهندسی
تخیلی پیش بینی ناپذیر خود جوش
فرایند کار معماری
سود مندی و سه بعدی
طراحی داخلی
معماری از میانه ترین عرصه ها در طیف طراحی است.
تعریفی از طراحی:
راه حل بهینه برای مجموعه ای از نیاز های واقعی در موقعیتی خاص
تعریف طراحی از نگاه کریس جونز:ایجاد تغییر در ساخته های بشر
آیا فرایند طراحی برای همه کاربری ها یکسان
است؟(پاالیشگاه نفت-کلیسا و)...
فرایند طراحی از کجا شروع می شود جزییات یا کلیات؟
اصلی داریم که می گوید بعضی اوقات دم سگ است که آنرا می جنباند.
طراح ضرورتا از جزء به کل حرکت نمی کند بلکه اغلب در همان ابتدا برای روشن شدن ذهن خود به جزئیات می پردازد.
آیا شیوه های مشرتکی برای اندیشیدن در روند طراحی معماری وجود
دارد؟
ذاتی است یا آموزشی و اکتسابی ؟
فرایند طراحی :
اندیشه مشترک در همه انها یک سلسله فعالیت های روشن و قابل تشخیص
است که به ترتیب منطقی پیش بینی پذیر است.
علل بوجود آورنده طراحی معماری چیست؟
مسیر فرآیند طراحی :
نمودار هایی از فرآیند طراحی :
.1
موسسه سلطنتی معماران بریتانیا ()1965
ارائه
گسترش
.1جذب :گرد آوری و تنظیم اطالعات
.2بررس ی کلی :جست و جوی ماهیت و راه حل ها
.3گسترش :توسعه یا پاالیش یک یا چند راه حل آزمایش ی حاصل از مرحله 2
.4ارائه :ارائه راه حل
بررسی
کلی
جذب
این مراحل ضرورتا پی در پی نیست
ارائه گزارش های مدون و مکتوب کلی و زمان بر یا بد توضیح دادن
مساله موجب بازگشت از مرحله های بعدی به قبلی می شود.
ایجاد جهش
مسیر فرآیند طراحی :
.2نمودار Markusو Maver
.
تحلیل :نظم دادن و ساختار بخشیدن به مسئله
ترکیب :تالش برای خلق پاسخ مسئله
ارزیابی :سنجش منتقدانه راه حل های پیشنهادی
تصمیم گیری
ارزیابی
ترکیب
تحلیل
تحلیل:
دسته بندی اهداف-کشف رابطه ها-جستجوی منظم در اطالعات-نظم دادن به مساله
ترکیب(:اقدام(
تالش برای خلق پاسخ به مساله-تولید راه حل
ارزیابی:
نقد راه حل های پیشنهادی درمسیر اهداف
مرحله تحلیل:
هدف نهایی(برنده شدن)
استراتژی :حمله یا دفاع
مرحله ترکیب:
پیشنهاد یک حرکت(نیازمند ارزیابی قبل از انجام است)
ایده کلی یا جزئی
اگر حرکت اولیه درست نبود ؟(ترکیب)
اگر برداشت اولیه از مساله و اهداف درست نبود ؟(تحلیل)
لزوم حلقه های بازگشت
نکات عمده طرح ها(کل) به طرح تفصیلی(جزء) مورد
نظر تام مارکوس است.
رابرت ونتوری :
ً
فرد ضرورتا از کل به جز حرکت نمی کند ،بلکه در همان ابتدا برای
روشن شدن ذهن خود به جزییات می پردازد.
مسیر فرآیند طراحی :
ممکن است از معماری به معمار دیگر طراحی متفاوت باشد.
یا از پروژه ای به پروژه ای دیگر
هیچ مسیر روشنی را در فرآیند طراحی نشان نمی دهد.
دانستن ان که طراحی مشتمل بر مراحل تحلیل ،ترکیب و
ارزیابی است که در چرخه تبادلی به هم مربوط اند ،بیشتر
از آنچه آگاهی از حرکت های شنای پروانه ممکن است مانع
غرق شدن در استخر شود ،فرد را قادر به طراحی نمی کند.
آیا تنها خود طراح است که باید فرایند را
برای خود تالیف کند.
آیا طراحان بیشتر به نوع طراحی خود فکر می کنند یا شیوه خط
کشیدنشان؟
شاید فهم روند و شیوه طراحی طراحان خوب جالب تر است تا روش
شناسی طراحی
مسیر فرآیند طراحی :
.3الگوی ( Darkeمولد اولیه )
ابتدا مشخص می کنی به نظر توچه
چیزی ممکن است جنبه مهم مسئله باشد.
( ایده های اولیه )
بر اساس آن طرحی ابتدایی به وجود می آوری
و سپس آن را آزمایش می کنی تا ببینی چه
چیز های دیگری می توانی درباره مسئله
کشف کنی.
نمیتوان از برنامه شروع کرد و بعد به طراحی پرداخت ،باید
طراحی و برنامه ریزی را همزمان شروع کرد.
تحلیل
حدس
مولد
مسیر فرآیند طراحی :
طراحی فرآیندی است که در آن مسئله و راه حل به همراه یکدیگر شکل می گیرند.
نمودار هیچ گونه نقطه شروع و پایان و یا جهت
حرکت از فعالیتی به فعالیت دیگر را نشان
نمی دهد.
فرآیند طراحی به مثابه تعامل میان مسئله و راه
حل از طریق فعالیت های سه گانه تحلیل ،
ترکیب و ارزیابی است.
تعامل میان مسئله و را حل .هر یک قرینه دیگری است
بخش دوم :مسئله ها و راه حل ها
عمل طراحی همچون پزشکی ،تنها زمانی مورد نیاز است که شرایط موجود رضایت بخش نیست،اما کدام روش
بهتر است ،برطرف کردن عوارض بیماری یا جستجوی علل؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
عرصه های طراحی سه بعدی:
کدام رشته پیچیده تر و دشوار تر است.
-1میزان دشواری
امری ذهنی است
طراحی شهری بزرگ تر از معماری
-2مقیاس
-3سطح پرداختن به جزئیات
آنچه برای معماران جزء به نظر می رسد برای رشته های دیگر ممکن است پیچیده تر و مهم تر باشد .
هیچ پایان طبیعی برای فرآیند طراحی وجود ندارد.
حال نهایت مساله طراحی کجاست؟
وقت تمام می شود.
ارزش نداشتن ادامه کار
و...
جلسه چهارم :اندازه گریی و داوری در طراحی
راه حل های طراحی تا چه اندازه پاسخ گوی مساله پیچیده اش است؟
چگونه می توان بین راه حل های گوناگون دست به انتخاب زد؟
توجه به :
کارکرد اصلی و محوری هر عملکرد در طراحی
مثال کارکرد اصلی در گلخانه جذب و حفظ حرارت آفتاب است.
در آموزشی چیست؟و...
در میان متغیر های فراوان برای هر کاربری
-1اولویت بندی:معیارهای گوناگون ارزیابی اهمیت یکسانی ندارند
-2ذهنی و کیفی بودن بسیاری از معیارها
-3هر یک از داوری ها و سنجش ها در ارزیابی همه جانبه و کلی چه نقش یا رابطه ای
دارند.
داوری در فرایند طراحی
ارزیابی شامل
کمیت ها و
کیفیت ها
است.
آئین نامه نویسی برای کمیت ها آسان و برای کیفیت ها در معماری دشوار است.
مثال رعایت حریم
خلوت
چشم انداز
برای بررسی فرایند طراحی از چه روشی استفاده می شود؟
متغیر کدام است؟
از چه مقیاسی ؟
انواع مقیاس ها
-1نسبی
هم فاصله و هم میزان را مشخص می کند.
سن – طول
-2بازه ای یا فاصله ای
میزان توانمندی در طراحی نما توسط معماران
اختیاری بودن بودن نقطه صفر -ارزیابی ذهنی
دما
c 20 10
F 68
50
-3ترتیبی :تنها ترتیب مهم است فاصله هایش مساوی نیست و صفر ندارد.
میزان رضایت-شامل عوامل بسیار در ارزشیابی است.
-4اسمی
نمایه ای برای تشخیص شی ای که از دیگری آنرا متفاوت و متمایز می کند.
نوع مصالح –سبک معماری
در داوری باید از وسوسه رتبه بندی ترتیبی طرح ها مبارزه کرد.
در داوری باید از وسوسه رتبه بندی ترتیبی طرح ها مبارزه کرد
تکلیف سنجش فرایند طراحی معماری چیست؟
نگاهی به ارزیابی طرح های معماری-حمید ندیمی
انواع روش های طراحی
الکساندر
آرچر
جونز
آزیمو
گلدشیت
رزوفسکی
پوپر
و دیگر معماران
روش ارزیابی ARCHER 1960
نه فاصله ای و نه ترتیبی است.
فقط امتیاز دهی از 0تا (100مقیاس نسبتی)
و داده ها همچون یک مقیاس نسبتی حقیقی می شود.
البته شرط او
انتخاب درست داوران
شرایط کنترل ثابت ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
توجه به میزان امهیت و بزرگی یک فاکتور در روند طراحی معماری:
میزان اهمیت نورگیری در کالس درس چه میزان است؟
حواس پرتی
آئین نامه های
سرو صدا و دید به بیرون
نامعقول
تابش زننده نور خورشید
کوران هوا
اتالف دمای زیاد
نتایج نامطلوب آیین نامه های جز .نگر
آیین نامه های نا معقول معماری و شهر سازی ما کدامند؟
روش طراحی کریستوفر الکساندر:
فهرست بندی خواسته ها
فهرست شروط یک مساله طراحی
بررسی رابطه متقابل بین شروط
ایجاد خوشه هایی که عوامل همبستگی شدید مثبت با هم دارند و با دیگران به نسبت بی ارتباطند(.داده
کامپیوتری )
نوع همبستگی بین شروط
مثال در طراحی یک قوری:
مصالح کمتر
-1سادگی
هر کارکرد قوری مصالح خودش را داشته باشد
-2عملکرد
مصالح کمتر اتصاالت ساده تر
-3اتصاالت
ارزان ترین مصالح مناسب
-4صرفه اقتصادی
1و 3همبستگی 1 / +و 2همبستگی – /و 2و 3همبستگی – /
نقد روش الکساندر:
-1 عمال فهرست بندی به دلیل آنکه امکان ایجاد راه حل نوینی در آینده
وجود دارد درست نیست.
-2 همه خواسته ها ارزش یکسانی ندارند
-3 ارتباط بین خواسته ها یک اندازه قوی نیست(.عدم وجود اولویت
بندی بین خواسته ها)
مثال ارزش مقابله با ورود حشرات با طراحی پارکینگ ها حتما یکسان
نیست.
معیار سنجش عمومی
در جامعه برای برون رفت از مشکالت داوری طرح ها
بر سود و زیان حاصل از آن
تحلیل هزینه –فایده
این روش به ظاهر ساده ولی واقعا بحث برانگیز است.
آالیش محیطی
حفظ حیات وحش(کیفی)
سود حاصل از ترابری و احداث بناهای تجاری کمی است ولی سود
ناشی از آسایش کیفی است.
لذا طراحی نوعی کار آشفته است که مستلزم داوری های
ارزشی
میان گزینه های است که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند.
الگویی از مساله های طراحی(جستجوی مولدهای مسائل طراحی)
کارفرما
استفاده کنندگان
طراح
قانونگذاران
آیا مساله طراحی از کارفرمایان نشات می گیرد؟
ممکن است طراحان بدون کارفرما چیزهایی را کشف کنند و بسیاری کارهای جالب دقیقا در
شرایط بدون کارفرما انجام می شود.
تمایز بین کارفرما و استفاده کنندگان
قانون گذاران
مسایلی را مطرح می کنند که ممکن است با منافع کارفرما در تضاد باشد
ضوابط برنامه ریزی شهری
از زیاده روی های عموم مردم حراست می کنند
اما اینکه چقدر قوانین و ضوابط سودمند است یا نه خود باید بررسی شود؟؟؟
کارفرما
مسایل طراحی اغلب از ذهن کارفرما برمی خیزد نه طراح
در واقع کسی که نیاز و خواسته ای دارد ولی بدون کمک قادر به حل
مساله نیست
انواع کارفرماها:
شخصی
سازمانی
(کارفرما و استفاده کنندگان یکی می باشند
کارفرما برای سود کار کند)
آیا در ورای هر اثر و بنای شاخص کارفرمای شاخصی است؟(تحقیق)
که این افراد معموال با جسارت هستند
خطر می کنند
در بحران های ناگریز بر اعصابشان مسلط هستند
کارفرما ها بعنوان منبع برنامه یا شریک خالق فرایند کار
استفاده کنندگان
در برخی پروژه ها بمانند مجتمع های مسکونی بیمارستان مدارس و...
کارفرما ها رابطه ای با استفاده کنندگان ندارد.
جایگاه مسئوالن اداری و سیاسی
نقش رابط بین طراح و مردم را بازی می کنند.
برای درک واقعی نیازهای استفاده کنندگان طراحان به علوم دیگری چون علوم انسانی و اجتماعی
دست می آویزند.
اما علوم اجتماعی عمدتا توصیفی و علوم طراحی از جنس الزاما تجویزی است.
اصوال دسترسی به استفاده کنندگان نسبت به کارفرمایان در طراحی کمتر اتفاق می افتد.
فرق هنرمند و طراح در چیست؟
در آزادی عمل در پاسخ گویی به مساله
طراحان نمی توانند خود را صرف مواردی کنند که تنها برای خودشان جذاب است.
طراح تا چه اندازه مجاز به ارضای عالیق هنری اش است؟
تابعی از مساله طراحی و ماهیت آن
و رابطه بین کارفرما و طراح دارد.
در انتخاب طراح مناسب گواهی کارهای پیشین اهمیت می یابد.
ثابت
عموما در دسترس
خواسته های قانون گذار
خواسته های استفاده کنندگان
نیستند
در جریان پیشرفت طرح اولویت هایی
خواسته های کارفرما
را مطرح می کنند
قیود تازه ای
خواسته های طراح
طرح می کنند
نقش متفاوت مولد های محدود کننده :
هر یک از مولدهای مسئله طراحی محدودیت
هایی را البته به درجاتی متفاوت از انعطا ف
پذیری بر راه حل طراحی تحمیل می کنند.
قلمرو حمدودیت های طراحی
محدودیت های درونی
محدودیت های بیرونی
محدودیت های درونی :باید ها و نبایدها
بخش اعظم برنامه طرح
شامل تعداد و ابعاد فضاها ،در انواع و کیفیت های
گوناگون-رابطه مطلوب بین فضاها-نمودارهای حبابی شکل((bubble diagram
محدودیت های بیرونی :چنین عواملی در اختیار
طراح نیست ،آن ها وجود دارند و طراح مجبور
است با آنها کار کندکه شامل عواملی نظیر بستر
موقعیت یا زمینه خاص ی که قرار است طرح در آن
اجرا شود،شرایط زمین ،کیفیت خاک و........
در طراحی تئاتر نه نمایش نامه و نه صحنه در دسترس طراح است.
ولی ترکیب خاص ی از ایندو می تواند الهام بخش مجموعه ای منحصر
بفرد می باشد.
در پل سازی طول دهنه .نوع خاک و...
ساخت پل در کنار یک کلیسای تاریخی
محدودیت های بیرونی الهام بخش هستند.
در اختیار طراح نیستند –وجود دارند و طراح مجبور است با آنها کار
کند.
جنبش مدرن در پی کاهش این عوامل بود در جهت راه حل های عمومی
تر و جهانی
نقش محدودیت های درونی و بیرونی
اهمیت اساس ی قلمرو محدودیت ها در آزادی
طراح نهفته است.
محدودیت های درونی آزادی بیشتری به طراح
ً
می دهد زیرا این قیود عموما در اختیار طراح است.
معمار با تجربه در طراحی سعی می کند به محدودیت های بیرونی و
بستر بپردازد.
و معمار بی تجربه در محدودیت های درونی و برنامه غوطه ور است.
کارکرد محدودیت های طراحی
هدف محدودیت ها تضمین اینکه نظام یا ش ی طراحی شده عملکردهای خواسته شده را
حداملقدور تامین کند.
برای رسیدن به الگویی عمومی در جهت رسیدن به این هدف چهار کارکرد را در نظر می گیریم :
کارکرد های بنیادین :Radicalمحدودیت های ریشه ای و بنیادین
قیودی که با مقاصد اولیه ش ی یا سیستمی که طراحی می شود سر و کار دارد.
مثال در مدرسه قیودی که به نظام آموزش ی آن مدرسه مربوط است.
این محدودیت ها دارای دامنه وسیعی است.
اما تفسیر از این محدودیت ها برای مولد های مختلف متفاوت است
مثال در بیمارستان آنچه برای بیماران خوب است برای کارکنان پزشکی ممکن است ناراحت
کننده باشد.
کاکرد های شکلی :قیودی که به سامان بصری شکل مربوط است.
سبک های مدوالر
رنگ
شکل
تناسبات
سبک های کالسیک
کارکرد های نمادین :نقش نمادگرایی در فرآیند طراحی دربرابر نقش آن در نقد
طراحی مدرن کمتر و پست مدرن بیشتر؟؟؟
چه میزان به معماری نمادگرا نیاز است
کارکرد های عملی :جنبه هایی از مسئله طراحی است که با واقعیت تولید،
ساختن و بنا کردن طرح ارتباط دارد.
تالیف و تنظیم همه ی این محدودیت ها به عهده ی طراح است.
دام های طراحی
-1دام مقوله
تشخیص مسئله با رایج ترین راه حل دم دست
انتقال راه حل های قبلی به جدید
عدم توجه به تفاوت ها
ایجاد سبک های مجله های مسحور معماری خاص ی شدن
توجه شکلی و بصری به موضوعی
دام های طراحی
-2دام معما
ً
مسئله های طراحی معما نیست اما غالبا
اجزایی شبیه معما دارد.
گاه یافتن راه حل آنچنان ما را خشنود می کند که نقطه ایمحوری از طرح می شود و مانع ظهور سایر ایده های مهم
می شود.
لذت بردن از جدول کلمات متقاطع
برنامه خود می تواند مانند معما عمل کند.در حالیکه طراحی معما نیست بلکه اجزا شبیه معما دارد.
برنامه
گاهی می تواند شبیه جورچین عمل کند.
ثابت نگهداشتن تعداد معدودی قیود یا ثابت نگهداشتن دور ظاهری پالن
دام های طراحی
-3دام عدد و هندسه
ضوابط و مقررات ساختمانی
-4دام عرف ابزار قدرتمندی چون دست نگاره خود می تواند دامی برای طراحان باشد.
طراح تدریجا به ظاهر نقشه عالقه مند میشود تا چیزی که می خواهد نشان دهد.
اسکیس ها و طرحواره های آمادگی برای امتحانات
دید پرنده
و....
-5دام انگاره
طراح همواره انگاره ای از طرح نهایی را در ذهن خود دارد.
رسیدن از ایده تا واقعیت نیاز به هنرمندی و تجربه دارد.
فاصله حرف تا عمل در طراحی معماری
تفکر خالق
خالقیت -خالقیت :Hخالقیتی که منجر به ایده های بدیع و
ً
اساساجدید در تاریخ جهان می شود.
خالقیت : Pایده ای که در اصل برای ذهن فرد بدیعً
است حتی اگر برای دنیا لزوما جدید نباشد.
الگوی فرآیند خالقه :
پنج مرحله را می توان در فرآیند خالقیت تشخیص داد
”دریافت اولیه“ ” ،تدارک“” ،نهفتگی“ “،روشنگری ” ،
”نفی وثبات ”
هرمان هرتز برگر :
برای من خالقیت عبارت از یافتن راه حل هایی برای همه این
چیزهایی است که معارض هم اند و نوعی غلط خالقیت آن است که
فراموش کنی گاهی باران می آید،فراموش کنی آدم های زیادی آنجا
هستند و صرفا بر اساس ایده هایی که در سر داری پلکانی زیبا
بسازی .این خالقیت نیست،.خالقیت قالبی است.
بوطیقای معماری
(آفرینش در معماری)
راهبردهای نامحسوس
به سوی خالقیت معماری
پیش شرط های خالقیت معمارانه
تصور
تخیل
برای ایجاد طرحی متفاوت وشگفت انگیز ،یک معمار به هردو عرصه تخیل وتصور نیاز دارد.
تخیل
ّ
تخیل توانایی ذهنی ایجاد تصاویر اشیاء ویا موقعیت هایی است که قبال وجود نداشته
اند،برای مثال،رویت فردی که بر روی آب راه می رود نوعی تخیل است.
تخیل تنها در ذهن وجود دارد ونمی تواند واقعی باشد .
رویاها وخیالها اجزای تخیل اند وبخش ی از کنش خیال پردازی به شمار می آیند.
[مکتب بیان گرایی برگرفته از خیال انسان که ریشه در مکتب فکری روانکاوی دارد،همانند
کارهای آنتونی گائودی]
[مفهومی به نام خلسه یا معماری خلسه آور که به تازگی توسط جنکز مطرح شده ،ریشه در
تخیل دارد].
تصور
توانایی ذهن برای دیدن چیز هایی که وجود دارند.
تصور با واقعیت مرتبط است وبازآفرینی وتکرار آنچه که وجود دارد ،است.
تصور داللتی ضمنی و عملگرا دارد.
[به عنوان مثال وقتی آدرس ی را به کس ی می دهید ،او نشانه های آن را در ذهن تصور
ً
میکند ،مثال 50قدم بعد از دومین چراغ راهنمایی ،دست چپ بعد از پمپ بنزین ]
ارتباط بین تصور و تخیل
تصور با واقعیت مرتبط است و تخیل به عرصه غیر واقعیت.
تصور سازنده چیزهایی است که می توانند باشند یا اتفاق بیفتند [تصور کاشتن یک درخت
و بارور شدن آن ]
تخیل سازنده چیزهایی است که وجود ندارند و هرگز نبوده اند [ .قالیچه پرنده ]
تخیل عامل تسریع کننده تصور است و تصور به عنوان نوعی صافی که تخیل برای پیوستن
به واقعیت باید از آن بگذرد [ .رویاها و تصوراتی ک در ذهن شکل می گیرند ،ابتدا باید
تصور شوند تا بتوانند نماد عینی و کالبدی پیدا کنند .مانند تخیل قالیچه پرنده و تصور
ساختن هواپیما ]
تخیل و تصور ،توأ مان به خلق آثار جدید کمک کرده و باعث ارتقای واقعیت می شوند.
معمار می تواند اثر معماری را محصول قوه تصور خویش بداند.
هدف از تخیل وتصور
خالقیت به عنوان هدف غایی فرایند تصور است.
تصور به حیطه اندیشه تعلق دارد در صورتیکه خالقیت در عرصه ساختن معنا
می یابد.
ارسطو این موضوع را در ماوراءالطبیعه چنین بیان می کند:
« یک مرحله از فرایند تولید تفکر ومرحله دیگر ساختن نامیده می شود :آنچه از نقطه
آغازین و فرم شروع ودنبال می شود تفکر است وآنچه از انتهای تفکر ادامه می یابد
،ساختن است».
[ همانند یک ایده و مفهومی که در ذهن معمار تصور و سپس در یک کالبد متبلور
شده و یک بنای خالقانه ،ساخته می شود].
تعریف خالقیت
خالقیت فرایندی است که به واسطه آن قوه تصور در جهان شکل می گیرد [ .از بدو
تصور کردن چیزی تا به وقوع پیوستن و ساختن آن ،فرایند خالقیت در حال تکامل
است و این تفکر خالقانه می باشد که ایده را به کالبد تبدیل می کند].
خالقیت به عنوان نوعی فرایند ،شکل دهنده انجام و نهایت چیزها و واقعیت هاست.
خالقیت مفهوم غایی واالترین کلیت است که بر پایه واقعیت شکل می گیرد [ .در یک
اثر معماری خالقانه ،مفهوم خالقیت ،در یک کلیت ساختمانی قابل درک است ].
[ تفکر خالق را میتوان در آثار کاالتراوا مشاهده کرد که از اسکلت بدن انسان و حیوانات
در طراحی سازه ،الهام می گیرد].
خالقیت در معماری
معماری ،نوعی هنر وحرفه و بیانی از ذهنیت .
[ هنر می باشد چون با ترکیب بندی و زیباشناس ی ،رنگ ،نور ،بافت و ...سرو کار دارد.
حرفه می باشد چون باید ساخت شود و نیاز به انواع تخصص ها می باشد.
بیانی از ذهنیت است چون ابتدا به صورت یک ایده در ذهن تصور شده و سپس ساخته
می شود] .
معماری حتی در معنوی ترین شکل خود هنری کاربردی است .زیرا هدف از معماری،
خدمت آن به بشریت است .
خالقیت معماران باید از خالل نوشته هایشان و نیز کوشش های ایشان در جهت توسعه
و تکامل پروژه هایشان ،استخراج شود.
فرانک لوید رایت ،تصور خالق را نور انسانی در نوع بشر خوانده و موجودات خالق را
منتسب به خدایان دانسته است.
اصل بازی و جدیت
به گفته افالطون هنرهایی چون موسیقی،تئاتر و نقاش ی به اصل بازی بسیار وابسته اند ،در
ً
صورتی که هنر معماری مجموعا بر پایه اصل جدیت استوار است ( .او آثار معماری را به
عنوان آفریده های یک نیاز جدی و عادت بسیار مهم بشر ،مورد مطالعه قرار می دهد).
معماری خوب وخالقانه از توازن بین «فارغ بالی » (رهایی ،شوخی یا طنز) و«بازی» از یک
طرف واز طرف دیگر اصل «جدیت »حاصل می شود.