Transcript C-leishmanisis

‫• رابطه انگلی(‪:)Parasitism‬‬
‫• جانداری به نام انگل(‪)parasite‬به طور موقت یا دائم‪،‬‬
‫درون یا بیرون موجود بزرگتربه نام میزبان (‪ )Host‬مستقر‬
‫شده و ازآن تغذیه کرده و در بدن او ایجاد اختالل می کند‬
‫• انگل داخلی(‪)Infection‬‬
‫• انگل خارجی (‪)Infestation‬‬
‫• انگل اجباری‬
‫• انگل اختیاری‬
‫تک یاخته ها‬
‫• سلسله ‪ :‬حیوانات دو تحت سلسله ‪Protozoa- Metazoa:‬‬
‫• اندازه‪ 150-1 :‬میکرومتر‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ساختمان ‪:‬‬
‫‪ -1‬هسته‪ :‬اشکال مختلف‬
‫وزیکوالر‬
‫متراکم‬
‫دانه دار‬
‫• ‪ -2‬سیتوپالسم‪:‬‬
‫• الف‪ -‬اندوپالسم‪ :‬کلیه ارگانلهای سلولی در این قسمت قرار‬
‫دارد‬
‫• واکوئلها(غذایی‪ -‬دفعی‪-‬انقباصی)‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫ب‪ -‬اکتوپالسم ‪:‬‬
‫اعمال حفاظتی‬
‫اعمال حرکتی‬
‫گاهی تنفس‬
‫نقش غشا در که تک یاخته فاقد غشا است‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪ -3‬غشاء ‪:‬‬
‫الف‪ -‬آهکی‬
‫ب‪ -‬حقیقی‬
‫ج‪ -‬کاذب‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪Surface membrance (surface coat) -4‬‬
‫باعث‪:‬‬
‫الف‪ -‬اتصال به میزبان‬
‫ب‪ -‬تغییرات آنتی ِژنیکی‬
‫ج‪ -‬فرار از میزبان‬
‫اعمال حیاتی‬
‫• ‪ -1‬حرکت ‪:‬‬
‫• الف‪ -‬تاژک – منشاء بلفاروبالست‬
‫• پاسخ به محرک محیطی توسط اگزونم است‬
‫• ب‪ -‬مژک‪ -‬منشاء گرانول پایه ای ( ‪)basal granul‬که در اطراف شبکه به‬
‫نام نرونما( سیستم ‪)sliver lines‬به محرکهای محیط پاسخ می دهند‬
‫• ج‪-‬پای کاذب‪-‬‬
‫• د‪ -‬حرکت دورانی حول محور طولی بدن‬
‫• ‪ -2‬تغذیه‪:‬‬
‫هترتروف هستند‪-‬‬
‫اندوسیتوز(فاگوسیتوز‪-‬پینوسیتوز)‬
‫سیتوستوم(باالنتیدیوم‪-‬تریکوموناس‪-‬کیلوماستیکس‪-‬رتوروموناس)‬
‫متابولیسم‬
‫در تاژکداران نسج وخون‪ :‬هوازی(میتوکندری)‬
‫در روده ای و حفره ای‪ :‬غیرهوازی(هیدروژنوزوم‪ :‬تریکوموناس‪-‬‬
‫باالنتیدیوم)‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪ -3‬دفع مواد زائد‪:‬‬
‫اگزوسیتوز‬
‫واکوئل دفعی‬
‫مخرج سلولی(سیتوپاژ در باالنتیدیوم)‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪-4‬انتقال‪:‬‬
‫الف‪-‬میزبان ناقل‬
‫ب‪ -‬ایجاد کیست(حفاظت‪ -‬انتقال‪ -‬تکثیر)‬
‫(جدار خارجی پروتئین‪-‬جدار داخلی کربوهیدرات)‬
‫مهترین فاکتور در ‪Encystation‬تغییر‪PH‬است‬
‫مهترین فاکتور در ‪Excystation‬آنزیهای گوارش ی است‬
‫ج‪ -‬تروفوزوئیت‬
‫• ‪ -5‬تکثیر‬
‫• جنس ی‪ -‬غیرجنس ی‬
‫‪4‬شاخه یا ‪Phylum‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫الف‪ -‬سارکوماستیگوفورا‬
‫ب‪ -‬اپی کمپلکسا‬
‫ج‪ -‬سیلیوفورا( مژکداران)‬
‫د‪-‬میکروسپورا‬
‫• الف‪ -‬سارکوماستیگوفورا‬
‫• تحت شاخه سارکودینا‬
‫• تحت شاخه ماستیگوفورا‬
‫تاژکداران‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫شاخه سارکوماستیگوفورا‬
‫تحت شاخه ماستیگوفورا(تاژکداران)‬
‫رده زوماستگوفورا‬
‫‪ 4‬راسته دارند‬
‫‪Retortamonadida -3 Trchomondida -1‬‬
‫‪Kinetoplastida -4 Diplomonadida -2‬‬
‫• راسته دیپلومونادیدا‬
‫• الف‪ -‬جنس ژیاردیا(خانواده‪)Hexamiyidae :‬‬
‫• ب‪ -‬جنس انتروموناس‬
‫• راسته تریکومونادیدا‬
‫• الف‪ -‬جنس تریکوموناس‬
‫• ب‪ -‬جنس دی آنتامبا‬
‫• راسته رتورتامونادیدا‬
‫• الف‪ -‬جنس کیلوماستیکس‬
‫• ب‪ -‬جنس رتورتاموناس‬
‫• راسته کینتوپالستیدا‬
‫• الف‪ -‬جنس تریپونوزوما‬
‫• ب‪ -‬جنس‪ :‬لیشمانیا‬
‫تاژکداران خون و نسج‬
‫طبقه بندی‪:‬‬
‫شاخه ‪:‬سارکوماستیگوفورا‬
‫تحت شاخه‪ :‬ماستیگوفورا‬
‫رده ‪ :‬زوماستگوفورا‬
‫راسته کینتوپالستیدا‬
‫تحت راسته‪ :‬تری پانوزوماتینا‬
‫خانواده‪ :‬تریپانوزوماتیده‬
‫‪-‬جنس تریپونوزوما‬
‫‪-‬جنس‪ :‬لیشمانیا‬
‫مشخصات کلی‪:‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪ -1‬ارگانیسم تیغه ای شکل که در یکی از مراحل دارای تاژک می باشند‬
‫‪ -2‬عالوه هسته دارای کینتوپالست لست‬
‫‪ -3‬در سیرتکاملی خود دارای دو میزبان می باشد‬
‫‪ -4‬تکثیر به صورت تقسیم دوتایی است‬
‫‪ -5‬محیط کشت این تک یاختگان ‪ NNN،‬است‬
‫‪ -6‬برای رنگ آمیزی از رنگ گیمسا استفاده می شود‬
‫‪ -7‬در سیرتکاملی دارای اشکال زیر هستند‬
‫تریپوماستیگوت‪ -‬اپی ماستیگوت‪ -‬پروماستیگوت‪ -‬آماستیگوت‬
‫مرحله‬
‫شکل‬
‫تریپوماستیگوت تیغه ای‬
‫(تریپانوزومی )‬
‫غشاء مواج‬
‫موقعیت‬
‫کینتوپالست‬
‫تاژک‬
‫در قسمت خلفی بدن‬
‫و زیر هسته‬
‫یک عدد در ناحیه به خوبی رشد کرده‬
‫است‬
‫خلفی‬
‫اپی ماستیگوت‬
‫(کریتیدیایی )‬
‫دوکی‬
‫در قسمت قدام بدن و یک عدد در ناحیه به خوبی رشد نکرده‬
‫است و کوتاه است‬
‫قدامی‬
‫نزدیک به هسته‬
‫پروماستیگوت‬
‫(لیپتومونادی )‬
‫دوکی‬
‫در قسمت قدام بدن و یک عدد در ناحیه ندارد‬
‫قدامی‬
‫دور از هسته‬
‫آماستیگوت‬
‫(لیشمانیایی )‬
‫گرد یا‬
‫بیضوی‬
‫در قسمت قدام بدن‬
‫و نزدیک به هسته‬
‫ندارد ولی اگزونم‬
‫دارد‬
‫ندارد‬
‫جنس لیشمانیا‬
‫‪L.tropica complex‬شامل گونه های زیر است‬
‫• ‪:L.tropica- L.major‬عامل لیشمانیوزیس جلدی‬
‫• ‪ L.aethiopica‬عالوه بر لیشمانیوزیس جلدی گاهی اوقات‬
‫باعث لیشمانیوزیس جلدی منتشره و لیشمانیوزیس جلدی –‬
‫مخاطی نیز ایجاد کند‬
‫‪complex‬‬
‫‪ L.brazilensis‬شامل گونه های زیر است‬
‫• ‪- L.b. Panamensis -L.b.brazilensis‬‬
‫• ‪L.b.peruviana - L.b. guyanensis‬‬
‫• عامل لیشمانیوزیس جلدی دنیای جدید و لیشمانیوزیس‬
‫جلدی‪ -‬مخاطی هستند‬
‫شامل گونه های زیر است‬L.mexicana complex
- L.m. garnhami -L.m. mexicana
L.m.venzuelensis - L.m. amazonensis
L.m. pifanoi
‫عامل لیشمانیوزیس جلدی – مخاطی و لیشمانیوزیس جلدی‬
‫منتشره هستند‬
•
•
•
•
‫ شامل گونه های زیر‬L.donovani complex
‫است‬
- L.d.chagasi -L.d.donovani •
L.d.sudani -L.d.infantum •
‫• عامل لیشمانیوزیس احشایی و کاالآزار هستند‬
‫لیشمانیاها‬
‫• لیشمانیاها انگل های داخل سلولی اجباری هستند‬
‫• در سیرتکاملی به ‪ 2‬شکل دیده می شوند‬
‫فرم آماستیگوت‬
‫فرم پروماستیگوت‬
‫مورفولوژی انگل لیشمانیا‪:‬‬
‫(‪ 3-5‬میكرون)‬
‫(‪ 8-15‬میكرون)‬
• A macrophage
filled with
Leishmania
amastigotes.
• Amastigotes of
Leishmania in a
macrophage
from a lymph
node of a dog.
Promastigote
‫چرخه زندگي لیشمانیوزها‪:‬‬
‫در دو مرحله متناوب و در حضور دو میزبان شامل میزبان مهره دار و میزبان بي مهره طي مي شود‪.‬‬
‫‪‬میزبانان مهره دار (مخازن طبیعي لیشمانیا) شامل‪:‬‬
‫گروهي از پستانداران وحشي مثل جوندگان‪ ،‬موش صحرایي‪ ،‬سگ سانان‬
‫انسان بعنوان یك میزبان مهره دار تصادفي در چرخه زندگي لیشمانیوزها مطرح است‪.‬‬
‫‪‬میزبانان بي مهره (ناقلین لیشمانیا) شامل‪:‬‬
‫پشه خاكي هاي جنس فلبوتوموس‬
‫در دنیاي قدیم و پشه خاكي هاي جنس لوتزومیا در دنیاي جدید‪.‬‬
‫• لیشمانیوز یکی از بیماریهای عفونی مهم انگلی است که‬
‫توسط تک یاخته جنس لیشمانیا ایجاد می شود و به سه شکل‬
‫عمده در انسان دیده می شود‪.‬‬
‫• جلدی‬
‫• جلدی‪ -‬مخاطی‬
‫• احشایی‬
‫لیشمانیوزیس‬
‫• لیشمانیوزیس جلدی‬
‫• عامل لیشمانیوزیس جلدی دنیای قدیم ‪(L.tropica‬‬
‫)‪complex‬‬
‫• عامل لیشمانیوزیس جلدی دنیای جدید‬
‫)‪(L.brazilensis complex‬‬
‫• بیماری لیشمانیوز پوستی در ‪ 82‬کشور جهان آندمیک بوده‬
‫• حدود ‪ 90‬درصد موارد آن از كشورهاي افغانستان‪ ،‬پاکستان‪ ،‬عربستان‪ ،‬ترکیه‪،‬‬
‫ايران‪ ،‬سوريه‪ ،‬الجزاير‪ ،‬برزيل و پرو گزارش مي شود‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫در حال حاضر ‪ 12‬میلیون نفر در دنیا از این بیماری رنج می برند‪.‬‬
‫میزان بروز سالیانه بیماری در دنیا ‪ 1-1/5‬میلیون نفر تخمین زده می شود‬
‫در سال ‪ 88‬بیش از ‪ 23‬هزار مورد سالک د ر ایران ثبت شده است میزان بروز‬
‫بیماری در ایران ‪ 28‬مورد در هر هزار نفرجمعیت تخمین زده می شود‬
‫بیشترین موارد آن ازاستان های اصفهان و شیراز با ‪ 1/66‬مورد در هر هزار نفر‬
‫جمعیت گزارش شده است‬
‫• دو فرم شایع لیشمانیوز پوستی در ایران عبارتند از‬
‫• نوع شهری‬
‫• نوع روستایی‬
‫• که هر کدام از این دو نوع دارای کانون های متعددی‬
‫در کشور می باشند‬
‫‪L.tropica complex‬شامل گونه های زیر است‬
‫• ‪L.tropica- L.major‬‬
‫• ولی‪ L.aethiopica‬عالوه بر لیشمانیوزیس جلدی گاهی‬
‫اوقات باعث لیشمانیوزیس جلدی منتشره و لیشمانیوزیس‬
‫جلدی – مخاطی نیز ایجاد کند‬
‫• لیشمانیوزیس حاصل آن می تواند عود کند و دیر به درمان‬
‫جواب می دهد‬
‫• مخزن جونده ای بنام هیراکس صخره ای‬
‫لیشمانیوزیس جلدی دنیای قدیم‬
‫• ‪L.tropica‬عامل لیشمانیوزیس جلدی شهری‬
‫• ‪ L.major‬عامل لیشمانیوزیس جلدی روستایی‬
‫لیشمانیوزیس جلدی دنیای قدیم‬
‫‪ – ۱‬شهری یا خشک‪) ACL ()Anthroponotic(:‬در این نوع‬
‫مخزن بیماری انسان است ولی سگهم بطور اتفاقی به بیماری‬
‫مبتالمیشود‪) L.tropica (.‬‬
‫‪ - ۲‬روستایی یا مرطوب‪ )ZCL()Zoonotic(:‬در این نوع‬
‫مخزن بیماری عمدتا جوندگان میباشند‪)L.major( .‬‬
‫ناقل بیولوژیک بیماری پشه خاکی ماده (فلبوتوموس)میباشد که‬
‫هنگام غروب خونخواری میکند‪.‬‬
‫مهمترین مخزن در ایران رومبوميس اوپيموس ‪Rhombomys opimus‬‬
‫از خانواده جوندگان‬
‫فرعی‪Meriones libicus :‬‬
‫‪Tatera indica- Meriones hurriane‬‬
‫سيكل بيماري يا زندگي انگل سالك‬
‫انگل داراي دو مرحله زندگي است كه عبارتند از‬
‫• ‪ -1‬مرحله لیشمانیایي كه در داخل سلولهاي ماكروفاژ پستانداران‬
‫وجود دارد ‪.‬‬
‫• ‪ -2‬مرحله لپتومونایي كه در دستگاه گوارش پشه خاكي جنس‬
‫فلبتوموس به عنوان ناقل بیولوژیک دیده می شود‬
‫مرحله لپتومونایي همچنین در محیط كشت دیده مي شود‬
‫سیر تکاملی انگل لیشمانیا‬
‫ماکروفاژهای‬
‫• پشه خاکی زخم انسان یا حیوان آلوده را نیش می ز ند‬
‫درمعده پشه‬
‫حاوی فرم لیشمانیایی توسط پشه بلیعده می شوند‬
‫در بدن پشه‬
‫ماکروفاژها پاره شده و اشکال لیشمانیایی آزاد می شوند‬
‫تکثیر فرم لیپتومونادی‬
‫به فرم لیپتومونادی تبدیل می شود‬
‫پشه خاکی انسان سالم را‬
‫مهاجرت فرم لیپتومونادی به غدد بزاقی پشه‬
‫به فرم لیشمانیایی‬
‫نیش زده و فرم لیپتومونادی را وارد جلد می کند‬
‫تبدیل می شود‬
‫• ورود فرم لیشمانیایی به ماکروفاژهای پوست و تکثیر در ماکروفاژها‬
‫ایجاد زخم و خارش‬
‫• پاره شدن ماکروفاژها و ورود به ماکروفاژ جدید‬
‫سالک‬
‫بهبود زخم‬
‫ایجاد ندول و پاپول‬
‫شدید‬
‫سیر تکاملی انگل لیشمانیا‬
‫راههای انتقال لیشمانیوزیس جلدی‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫انتقال بیولوژیکی‬
‫انتقال مکانیکی‬
‫انتقال زخم به زخم‬
‫گاز گرفتن هامستر یا موش آلوده‬
‫انتقال از راه خون‬
‫تماس جنسی‬
‫عامل‬
‫‪L. tropica‬‬
‫‪L. major‬‬
‫محل شیوع‬
‫شهرها‬
‫روستاها‬
‫میزبان اصلی‬
‫انسان‬
‫انسان‬
‫مخزن‬
‫انسان و سگ‬
‫انسان و موش‬
‫ناقل‬
‫پشه خاکی جنس فلبوتوموس‬
‫سرجانتی‬
‫پشه خاکی جنس‬
‫فلبوتوموس پاپاتازی‬
‫دوره كمون‬
‫‪ 4‬تا ‪ 6‬ماه‬
‫‪ 1‬تا ‪ 1/5‬ماه‬
‫سیر بیماری‬
‫مزمن‬
‫حاد‬
‫مدت ماندن زخم‬
‫طوالنی‪12-9‬ماه‬
‫کوتاه ‪6- 4‬ماه‬
‫انتقال انسان به انسان‬
‫دارد(‪)ACL‬‬
‫ندارد(‪)ZCL‬‬
‫نوع زخم‬
‫مرطوب‪-‬بزرگ‪-‬باتعداد‬
‫خشک‪-‬کوچک‪-‬باتعداد زیاد‬
‫کم انگل‪-‬اندازه خود انگل‬
‫انگل‪-‬اندازه خود انگل‬
‫کوچک است(‪2-3‬میکرومتر) بزرگ است بیش از ‪4‬‬
‫میکرومتر)‬
‫محل ضایعات‬
‫غالبا روی صورت‪-‬منفرد‬
‫‪‬‬
‫مقایسه لیشمانیوزیس جلدی‬
‫شهری و روستایی‬
‫مشخصات‬
‫شهری‬
‫روستایی‬
‫غالبا اندامهای تحتانی‪-‬‬