Transcript ดัชนีชี้วัดประสิทธิภาพงานเหมืองและย่อยหิน

ดัชนีชี้วัดประสิทธิภาพงานเหมืองและย่ อยหิน
Key of Success Indicator
in Mine and Crushing Plant
K S
I
สมหวัง วิทยาปัญญานนท์
บจก.เอสซีจี ซิเมนต์
7 สิ งหาคม 2555
1
ประวัติผู้บรรยาย
• จบปริ ญญาตรี วศ.บ.เหมืองแร่ และโลหะวิทยา จาก
มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ ปี 2523
• จบปริ ญญาโท วศ.ม.อุตสาหการโรงงาน จาก จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กทม
ปี 2529
• รับราชการที่ กรมทรัพยากรธรณี (กพร.ในปัจจุบนั ) เป็ นเวลา 10 ปี ด้าน
ความปลอดภัยในการทาเหมือง เริ่ มปี 2524
• ทางานที่ปูนซิ เมนต์ไทย (SCG ในปัจจุบนั ) เป็ นเวลา 21 ปี ด้านการทา
เหมืองหิ น ดิน ถ่านหิ น ยิปซัม่ ไพโรฟิ ลไลต์ เริ่ มปี 2534
• เจ้าของเว็บไซต์ ภูมิปัญญาอภิวัฒน์ www.budmgt.com 12 ปี
• ความเชี่ยวชาญพิเศษ ด้าน เสถียรภาพความลาดเอียง การระเบิดหิ น การ
บริ หารงานเหมือง การบริ หารเชิงพุทธ การลดต้นทุนการทาเหมือง
สิ่ งแวดล้อมในการทาเหมือง การฟื้ นฟูเหมือง การพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชน
การแต่งเพลงประเภทชีวิตคนทางาน เทคโนโลยีจ่ ุลินทรี ยอ์ ีเอ็ม เทคโนโลยี่
2
เอ็นไซม์สมุนไพรเพื่อสุ ขภาพ
นิยามดัชนีชี้วัด ( Defination of KSI)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ดัชนี แปลว่ า นิ้ว นิ้วชี้ เป็ น นิ้วสั่งงาน
ชี้ไปทีไ่ หน ทีน่ ั่นเป็ นจดุ ควบคมุ
คนชี้ ก็ต้องร้ ูว่า ควรชี้ไปทีใ่ ด
วัด คือ ทาให้ ร้ ูค่า ร้ ูแล้ ว ก็จะทราบว่ า ตาแหน่ งปัจจบุ ันอย่ ทู ไี่ หน ซึ่งจะทาให้
ทราบว่ า อย่ ใู นตาแหน่ งทีต่ ้ องการหรื อไม่
เมื่อร้ ูตาแหน่ ง หากไม่ ทาอะไร ก็จะไร้ ค่า ต้ องคิดว่ าจะไปทีไ่ หนต่ อ ห่ างไกลจากสิ่ง
ทีต่ ้ องการเท่ าไร (gap)
คาขวัญ ทีใ่ ดไม่ มีการวัด ทีน่ ั่นไม่ มีการพัฒนา
องค์ กรทีต่ ้ องการพัฒนา ต้ องมีการวัด
จะพัฒนาด้ านไหน ก็ต้องมีการวัดในด้ านนั้นๆ
ดัชนีชี้วัด จึงเป็ น เครื่องมือสาคัญในการพัฒนา คน งาน องค์ กร
3
วัตถุประสงค์ ดชั นีชี้วดั (Objectives of KSI or KSF)
• KSI or KSF : Key of Success Indicator (Factor)
• ค้นหาตัววัดผลการทางานที่เหมาะสมและเพียงพอ เพื่อที่จะได้บริ หาร
จัดการงานนั้น ให้บรรลุเป้ าหมายด้วยดี ตามเวลาที่กาหนด
• เป็ นตัววัดที่เป็ นข้อตกลงที่ชดั เจน ระหว่างนายกับลูกน้อง ผูถ้ ือหุน้ กับ
ผูบ้ ริ หารบริ ษทั เหมืองกับลูกค้า ข้าราชการกับเหมือง ว่า สิ่งที่สนใจ ต้อง
ไม่เกินนี้ ต้องอยูร่ ะหว่างนี้ หรื อไม่เกินค่านี้ แล้วจะพึงพอใจ
• เป็ นตัวชี้วดั สุ ขภาพองค์กร(Organization Health) ว่าจะดูที่ตวั
อะไรบ้าง
4
แนะนาดัชนีชี้วัด (Key of success Indicator)
• งานประจาวัน (Daily Base)
– งานที่ตอ้ งดูแลต่อเนื่องอย่างไม่ขาดระยะ เพื่อควบคุมผลลัพธ์งาน ให้เป็ นไป
ตามที่กาหนด ทาไปแก้ไขไปแบบที่มีความรู ้ตามปกติ
• งานโครงการ (Project Base)
– งานปรับปรุ งแบบก้าวกระโดด ต้องการดูแลให้ทนั เป้ าหมายเรื่ อง เสร็จ
ทันเวลา งบไม่บานปลาย เสร็ จแล้วใช้งานได้ทนั ที และสาเร็ จด้วยดี ไม่มี
อุบตั ิเหตุ ข้อผิดพลาดมีนอ้ ย
• งานเชิงกลยุทธ (Strategic Base)
– งานปฏิบตั ิการที่ตอ้ งใช้กศุ โลบาย ในการเข้าหมายและบรรลุเป้ าหมาย ภายใต้
กาลังพล การเงิน เครื่ องมือเครื่ องจักร สอดคล้องเทคโนโลยีท่ ี่มีอยู่ เวลา และมี
อุปสรรคสกัดกั้น ที่มีอยูจ่ ากัด
5
ดัชนีชี้วัดงานประจาวัน (Daily Base Indicator)
• ความเพียรพยายามทา 4 อย่าง มี ลดของไม่ดี เพิม่ สิ่ งดี รักษาสุ ดยอดดี และป้ องกัน
ภัยพิบตั ิไม่ให้เกิดขึ้น
• เป็ นไปแบบปรับปรุ งต่อเนื่อง ทีละขั้นตอน
• ระดับแผนกดูแล
• ปกติ มักใช้กราฟควบคุม เป็ นรายวัน แต่อาจควบคุม เป็ นรายกะ หรื อรายชัว่ โมงก็
ได้ ตามความจาเป็ น
• กรณี มีขอ้ บกพร่ อง ให้อธิ บายเหตุผลสั้นๆ ที่กราฟ จากนั้นไปหาวิธีบาบัดแก้ไข ซึ่ ง
อาจง่ายๆ หรื อต้องไปทากลุ่มคุณภาพ QC เพื่อหาสาเหตุและการแก้ไข
• มักเกี่ยวข้องกับต้นทุน ผันแปร (VC)
• เทคนิคที่ใช้ เป็ น การควบคุมตามค่ามาตรฐานที่กาหนด (Control Limits)
6
หลักการควบคุมดัชนีชี้วดั งานประจาวัน (Daily work KSI)
อัตราการเกิด
เสียม่ งุ ศูนย์
อัตราการเกิด
น้ อยดี
มากดี
ดีม่ งุ ร้ อย
สิ่งที่ไม่ ดี (ของเสีย ต้ นทุน ข้ อบกพร่ อง
ข้ อร้ องเรียน ทุจริต พิษภัย สิ่งเลวร้ าย)
เวลา
อัตราการเกิด
สิ่งที่ดี (ตัน/ชม. ตัน/กะ OEE สุ จริต
ปลอดภัย สิ่งดีงาม)
อัตราการเกิด
เหมือนเดิมดี
ดีสุดแล้ วรั กษา
(ต้ องเต็มร้ อยตลอด)
หายนะรุนแรง
ป้ องกันไม่ ให้ เกิด
(ต้ องเป็ นศูนย์ ตลอด)
ศูนย์ ดี
เวลา
สิ่งดีงาม (ระเบียบ พฤติกรรม ประเพณี
วัฒนธรรม วิธีการ ISO)
เวลา
เวลา
สิ่งชั่วร้ ายแรง (นา้ ท่ วมเหมือง ไฟไหม้ อาคาร ถูกปิ ด
เหมือง สงคราม โรคระบาด วางระเบิด)
7
ดัชนีชี้วัดงานโครงการ (Project Base Indicator)
• มักเป็ นงาน โครงการติดตั้ง การวิจยั แก้ปัญหาสิ่ งแวดล้อม การยกระดับการทา
เหมือง ด้านลดต้นทุนมากๆ การชิงรางวัลดีเด่นด้านความปลอดภัย สิ่ งแวดล้อม
CSR ,TPM
• เป็ นการปรับปรุ งแบบก้าวกระโดด (Big Improvement) มักจาเป็ นต้องอาศัย
ทีม วิชาการเทคโนโลยี การเข้าใจรากลึกแห่ งปั ญหา
• ผูร้ ับผิดชอบ มักเป็ นอย่างน้อย ผจก.เหมือง วิศวกรที่ชานาญมาก
• มักเกี่ยวข้องกับ งบลงทุน
• ดัชนีช้ ีวดั มักเป็ นเรื่ อง เสร็ จทันเวลา ใช้งบประมาณไม่เกิน เสร็ จแล้วใช้งานได้ทนั ที
ผ่านสมรรถนะตามที่ออกแบบหรื อกาหนดไว้แต่แรก และไม่มีอุบตั ิเหตุเกิดขึ้น
นอกจากนี้อาจนามาใช้ ในการทาภารกิจให้ได้ตามวิสัยทัศน์
• เทคนิคที่ใช้ เป็ น เป้ าหมายและหลักกิโลเมตร (Target and Milestone)
8
ดัชนีชี้วัดงานเชิงกลยทุ ธ (Strategic Base Indicator)
• มักเป็ นงานเชิงกลยุทธ ที่สนับสนุนงานประจาวัน และงานโครงการ ให้สาเร็ จ
โดยง่าย ใช้ทรัพยากรต่า ภายใต้เวลาที่จากัด
• ต้องนิยาม ปั จจัยวิกฤติ ปั จจัยที่เอื้อต่อความสาเร็ จ จุดอ่อนจุดแข็งของตัวเอง แล้วมา
ออกแบบกลยุทธ์
• กรณี ที่เป็ นงานประจาวัน มักเป็ นปั ญหาเรื้ อรัง ที่ยากแก้ไขให้สาเร็ จ กลยุทธ์อาจเป็ น
จ้างสถาบันมาช่วยวิจยั การใช้ของเก่า การใช้อะไหล่สารอง
• กรณี ที่เป็ นงานโครงการ มักเป็ นงานช่วงสายงานวิกฤติ เร่ งเวลาให้ส้ นั ลง การลดงบ
ลงทุนโดยการออกแบบใหม่ ใช้เทคโนโลยีแทนวิธีการเดิม การทาให้ถกู ต้องแต่
แรก
• ควรมีที่ปรึ กษาที่เชี่ยวชาญ จึงจะมองกลยุทธ์ออก ในการขจัดปัญหา ควรมีแผนกล
ยุทธ์ การวิเคราะห์ความเสี่ ยง การมีแผนสารอง การใช้เทคโนโลยีช่ ่วย
9
แบบจาลองดัชนีชี้วดั การเดินทางโดยรถยนต์
(Traveling Model in KSI)
• แต่ละเส้นคนขับต้องเก่งอะไร
ประมาณเวลาเดินทาง 3 วัน
• ต้องเตรี ยมอะไร ที่จะเผชิญกับอุปสรรค
• ดัชนีชีวดั ในแต่ละเส้นทาง คืออะไร แบบ
ประจาวัน แบบโครงการ แบบกลยุทธ
4
จุดเริ่ มต้น
ปั้มน้ ามัน
2
ปั้มน้ ามัน
ร้านอาหาร
1
1-2ที่ราบถนนดี
3
7
จุดเส้นชัย
6
3-6 เส้นเลาะเขา ไกล มีอุปสรรคน้อย
3-4ที่ลาดชันเข้าป่ า
2-3ที่ราบถนนขรุ ขระ
ลองเทียบเคียงกับการทาเหมืองดู
อุปสรรค
วิกฤติ
ปั้มน้ ามัน
5
5/6-7 ที่ราบทะเลทราย
4-5ที่ลงเขาข้ามห้วยมีโคลนเลน
ดัชนีช้ ีวดั ที่มีเครื่ องวัด มี เกจน์น้ ามัน ความร้อน
ความเร็ว มีเตอร์กิดลเมตร เข็มทิศ GPS
10
ระดับดัชนีชี้วัด (KSI Levels)
ระดับดัชนีชี้วดั
• KMI : Key Management Indicator
ดัชนีช้ ีวดั ด้านการบริ หาร เหมาะสาหรับผูบ้ ริ หารบริ ษทั เช่น กาไร EBITDA ต้นทุนการผลิต ยอดขาย รางวัล
TPM % ส่วนแบ่งการตลาด ราคาหุน้ การเป็ นผูน้ าตลาด อุบตั ิเหตุเป็ นศูนย์ ข้อร้องเรี ยนจากลูกค้า ต้องผลิต
ต่อเนื่อง
• KPI : Key Performance Indicator
ดัชนีช้ ีวดั สมรรถนะการทางานในธุรกิจ การผลิต และการบริ การ เช่น OEE Breakdown
P,Q,C,D,S,M,E
• KAI : Key Activity Indicator
กระบวนการ
ดัชนีช้ ีวดั กิจกรรม เพื่อให้ความมัน่ ใจว่างานจะสาเร็จ ป้ อน
ผล
เช่น กิจกรรม CEI จานวนTag ปรับปรุ งงาน
ตาแหน่ งจุดวัดของดัชนีชี้วดั
• วัดที่จุดปัจจัยป้ อน Input KSI
• วัดที่จุดกระบวนการ Process KSI
• วัดที่จุดผลลัพธ์ Output KSI
การกระจายดัชนีชี้วดั
• ดัชนีช้ ีวดั แบบลูกโดดหน่วยงานเดียวจบ (One Stop deployment)
• ดัชนีช้ ีวดั กระจายเป็ นทอดๆ (Cascade deployment) ตามลาดับชั้น ต้องเชื่อมโยงจากกิจกรรมไปสู่
ผลลัพธ์เป็ นกิ่งไม้ จนถึงผลลัพธ์ระดับธุรกิจ (Tree or Network Linkage)
11
การวิเคราะห์ เชิงระบบในการตั้งดัชนีชี้วดั (Systematic of KSI)
ควบคุมได้/ควบคุมไม่ได้
หลักคิด สิ่ งป้อน
หลักวิศวกรรม
วิชาการเหมือง
วัตถุดิบ
หลักทา
And/or gate
กฎการเกิด
สมการ
ปฎิกิริยา
เงือ่ นไขการเกิด
สถานการณ์
งบประมาณ
เงื่อนไข EIA
การผลิตและบริการ
การบริหารจัดการ
กระบวนการ
ทางโลก(4M) ทางธรรม(กาย วาจา ใจ)
ทฤษฏีบริ หาร ทาที่ไหน (องค์กร สังคม) การทาเหมือง การย่อยหิน การขาย
การตลาด การซ่อมบารุ ง การจัดหา
การดูแลคุณภาพ ISO
สิ่ งรบกวน (Interruption)
สิ่ งที่ได้ รับ
ผลลัพธ์
PQCDSME
ดัชนีช้ ีวดั
กาไร ต้ นทุน ประสิ ทธิภาพงาน
วิสัยทัศน์ อยู่รอด อยู่ดี ยัง่ ยืน
เป็ นผู้นาในธุรกิจ เหมืองนิเวศน์
ความรู้ ในการจัดการปัญหา (KM)
กรณีเรียนรู้ ทฤษฏีใหม่
ผลข้ างเคียง (Effects)
บวก ศูนย์ ลบ
12
กระบวนการ (Process)
• แบบเดี่ยว (Single)
– เป็ นระบบย่อยๆ ครั้งเดียวจบ
• แบบโครงข่าย (Network flow)
ป้ อน
ผล
ผล
ป้ อน
ขนาน หมุนวน
อนุกรม
– เป็ นระบบย่อยๆ หลายระบบย่อย มาเรี ยงร้อยต่อเชื่อมกัน เป็ นโครงข่าย การเกิดไปตาม
เส้นทางไหน ตามเหตุการณ์ที่เกิดเป็ นเงื่อนไข ตัวอย่างเช่น ผังโรงย่อยหินก่อสร้าง
PERT/CPM แบบวงจรไฟฟ้ า แบบวงจรไฮดรอลิค การไล่ปฏิจจสมุปบาท
– ดัชนีช้ ีวดั อาจเลือกบางจุดที่สาคัญ ที่นามาดูแลพิเศษ
• เมื่อกระบวนการเกิดไม่เชื่อฟั ง (Out of order) แล้วทาให้ระบบทั้งหมดหยุดชะงัก
จะจัดการอย่างไร โดยใช้ ดัชนีช้ ีวดั มาเตือนภัยก่อนเกิด
13
ตัวกาหนดดัชนีชี้วดั เชิงสถานการณ์ บริ ษทั (KSI in Company Situation)
เมื่อในสถานการณ์ต่างกัน ในบริ ษทั เดียวกัน ย่อมมีดชั นีช้ ีวดั ต่างกัน และแม้นต่าง
บริ ษทั แต่อยูใ่ นสถานการณ์เดียวกัน อาจใช้ดชั นีช้ ีวดั ไม่เหมือนกันก็ได้ ต้อง
พิจารณาเป็ นรายๆ ไป
• ยุคเอาตัวรอด (Survival Stage)
– ดัชนีช้ ีวดั ควรมาจากแผนกลยุทธความอยูร่ อด เอาเท่าที่จาเป็ น ตัดสิ่ งหรู หราเกินจาเป็ นออก
เช่น กาไร ลดต้นทุน เพิม่ ยอดขาย ตลาด สต๊อกต่าสุ ด ครองใจให้ลูกค้าซื้อ ไม่หนีไปไหน
• ยุครักษา (Maintain Stage)
– ดัชนีช้ ีวดั ควรมาจากสิ่ งดีๆ ที่ผา่ นมาในตลาด เช่น PQCDSME
• ยุคเติบโต (Growth Stage)
– ดัชนีช้ ีวดั ควรมาจากแผนกลยุทธเติบโต เช่น การเพิ่มตลาด ต้นทุนแข่งขันได้ตลอดสายโซ่
อุปทาน การขยายโรงงานต่างประเทศ จานวนพนักงานต่างประเทศ ผลิตภัณฑ์ที่สร้าง
มูลค่าเพิ่ม ข้อมูลคู่แข่งขัน
14
การตั้งดัชนีชี้วัด (KSI Setting)
• การวิเคราะห์อดีต (PPA : Past performance analysis)
– นาข้อมูลในอดีตมาสร้างดัชนีช้ ีวดั ในแผนปี ปัจจุบนั โดยมีความเชื่อว่า อนาคตอันใกล้กเ็ หมือนอดีตที่ผา่ น ไม่
ว่าจะเป็ น การตลาด ยอดขาย ความสามารถเครื่ องจักร ภัยพิบตั ิที่เกิดขึ้นประจาปี
– ตัวอย่างดัชนีช้ ีวดั เช่น ยอดผลิตรายเดือน ตัน/ชม. ตัน/กะ ชัว่ โมง/กะ จานวนวันผลิต/ปี MA จานวนอะไหล่
ในสต๊อก
• การวิเคราะห์ทานายอนาคต (Future Trend Analysis)
– นาข้อมูลในอดีตไม่มากนัก มาทานายอนาคตที่จะเกิดขึ้นในปี หน้า หรื อหลายปี โดยมีความเชื่อว่า อนาคตอัน
ใกล้ นั้นแตกต่างไปจากเดิมมาก จากปัจจัยภายนอก เช่น ตามกระแสเศรษฐกิจ เทคโนโลยี่ ภัยธรรมชาติที่มีมา
แบบไม่แน่นอน ค่าน้ ามันแพงขึ้น AEC พฤติกรรมคนเปลี่ยน ภัยสงคราม จากปัจจัยภายใน เช่น แหล่งแร่
ใกล้หมด คุณภาพแหล่งแย่ลง เครื่ องจักรเก่าใกล้พงั ใหญ่ แรงงานลาออก
– ตัวอย่างดัชนีช้ ีวดั เช่น เพิ่มสายการผลิต การลดกาลังผลิตช่วงแรกแล้วเพิ่มช่วงหลัง การเพิ่มสต๊อกช่วงแรก
• ดัชนีช้ ีวดั ปี ปัจจุบนั สอดคล้องกับวิสยั ทัศน์ ในระยะยาว ตามจังหวะหลักกิโลเมตร ก่อนบรรลุ
วิสยั ทัศน์ (ที่อาจเน้นความยัง่ ยืน) ควรมีการพิจารณาด้วย จะต้องไม่ขดั กัน ถ้าขัดกันต้องอธิบาย
15
ได้ และควรเป็ นแค่ชวั่ คราวเท่านั้น
ชนิดของดัชนีชี้วัด (KSI Types)
• จุดตรวจสอบ (Check point)
– เป็ นจุดที่เราดูกระบวนการผลิตแล้ว โดยเขียนผังการไหลมาพิจารณา กาหนดพารามิเตอร์ที่จะดู เนื่องจากจะ
สะท้อนความเป็ นความตายของการผลิตแบบง่ายๆ เช่น หากจุดนี้ร้อนเกิน 100 ซ เครื่ องพัง แล้วผลิตต่อ
ไม่ได้ หากไม่มีวตั ถุระเบิดก็ตอ้ งหยุดเหมือง ไม่เห็นรถเกรดทางาน ถนนย่อมแย่ ส่งผลถึงยางรถบรรทุก และ
การระบายน้ าจากเหมือง
• จุดควบคุม (Control point)
– เป็ นจุดควบคุม ในกระบวนการผลิต ที่ตอ้ งควบคุม มี 3 แบบ คือ แบบไม่นอ้ ยกว่า แบบอยูใ่ นช่วงควบคุม
เท่านั้น และแบบไม่เกินกว่า นอกจากนี้ ยังมี แบบนิ่งเป็ นค่าเดียวทั้งเดือนทุกวัน และแบบยืดหยุน่ ขึ้นๆลงๆ
ตามแต่จะตกลงกับลูกค้า และอาจเป็ นแบบลูกผสมก็ได้ มักนิยมทาเป็ นกราฟพล๊อตมือ และเมื่อเหตุผดิ ปกติ
มักจะเขียนกากับไว้ส้ นั ๆ ถ้าเป็ นเรื่ องยากๆ ก็ต้งั กลุ่มไปบาบัดแก้ไข
• จุดเฝ้ าระวัง (Monitoring point)
– เป็ นจุดควบคุม ที่ไม่จาเป็ นต้องพล็อตกราฟ เป็ นจุดสาคัญ ค่ามักจะนิ่งตลอดอยูท่ ี่ค่านั้นๆ แต่ถา้ ค่าเปลี่ยนจะ
ส่งผลมาก ต้องหมัน่ ดูบ่อยๆ แต่ถา้ ผิดปกติ ต้องรี บแก้ไขทันที
• จุดสังเกต (Observation point)
– เป็ นจุดควบคุม ที่เพิ่มเข้ามา จากการสังเกตุการทางาน ปลีกย่อย แค่ต้งั รายการติดตาม เฝ้ าระวังก็พอแล้ว
16
สัญญาณเตือนดัชนีชี้วัด (Warning KSI)
สัญญาณเตือนแบบติดตั้งที่เกจน์มีเตอร์และในรายงาน
จุดควบคุม
แบบต้องอยูใ่ นช่วง เช่น %CaO
น้ ามันหล่อลื่น
แบบไม่เกินกว่า เช่น temp
%หินโต ต้นทุน
จุดตรวจสอบ
จุดสั งเกตุ
ทิศทางการหมุน
จอ
มักเกี่ยวข้องกับเครื่ องจักร
จุดเฝ้ าระวัง
กล้อง cctv
มอเตอร์หมุน
กังหันหมุนให้เห็น
แบบไม่นอ้ ยกว่า เช่น %yield หิน
ระเบิดต่อกก.วัตถุระเบิด
อุบตั ิเหตุข้ นั เสี ยชีวติ รอย
รั่วน้ าเข้าเหมือง หน้า
เหมืองเคลื่อน
มักเป็ นเรื่ องขั้นตอนการทางาน
เขียว = OK เหลือง = Warning แดง = Danger
17
ดัชนีชี้วัดของแต่ ละวิสัยทัศน์ (Vision KSI : KMI)
ดัชนีช้ ีวดั ของแต่ละวิสัยทัศน์ : 3S Characteristics
สาหรับผูบ้ ริ หารระดับสูง
• อยูร่ อด (Survival) เน้นระยะเวลาสั้นๆ แค่เอาตัวรอดจากวิกฤติ ดัชนีช้ ีวดั เน้น แค่กาไร
มากสุ ดๆ ค่อนข้างเอาเปรี ยบ แข่งขันเอาเป็ นเอาตาย มักจะลืมความเป็ นธรรมในสังคม ตัดต้นทุน
ลดคนงาน กาหนดไปเลยแต่ละปี จะมีกาไรเท่าไร งานสังคม งานฟื้ นฟูเหมือง ก็อาจทิ้งไปเลย
นิยามไปเลยว่า จะต้องเดินวิสยั ทัศน์น้ ีกี่ปี (เช่น ภายใน 3 ปี ) จึงจะพ้นวิกฤติ
• อยูด่ ี (Steady Image) เน้นระยะปานกลาง ยึดภาพลักษณ์องค์กร แต่ไส้ในอาจยังไม่
แข็งแรง ดัชนีช้ ีวดั เป็ นรอยต่อระหว่างเอาตัวรอดกับยัง่ ยืน คือ เอาตัวรอด แต่แตะยัง่ ยืนบ้าง พอว่า
ได้ทาแล้วเหมือนกัน แต่ไม่ครบเครื่ อง
• อยูย่ งั่ ยืน (Sustain) เน้นระยะยาวนานแบบไม่มีจุดจบ (หรื อตั้งตุ๊กตาสัก 100 ปี ) ยึด
ปรัชญา ระบบที่ไม่มีวนั ตาย หากาไรพอควร รักษาสิ่ งแวดล้อม ดูแลชุมชนให้ยอมรับขั้น
license to operate ดัชนีช้ ีวดั ก็จะสอดคล้องกับระบบความยัง่ ยืน คือ ทุกฝ่ ายที่มีส่วน
ได้เสี ยเห็นชอบ แล้วสามารถทาได้ กันงบประมาณมาทากิจกรรมให้ครบ ทากติกาอานาจ
ดาเนินการของบริ ษทั ให้รองรับ มีแผนการปิ ดเหมืองควบคู่การทาเหมือง ต้องการเป็ นต้นแบบ
ใครๆ ก็อยากมาร่ วมทุนด้วย ชุมชนก็ยนิ ดีตอ้ นรับ
18
ดัชนีชี้วัดแปรตามรองรับวิสัยทัศน์ (KSI support Vision)
ดัชนีช้ ีวดั สายปฏิบตั ิงานรองรับวิสยั ทัศน์ สาหรับผูบ้ ริ หารระดับกลางและล่าง
• วิสัยทัศน์ อยู่รอด เน้น นิยามการอยูร่ อดให้ชดั เจน เพื่อคัดเลือกดัชนีช้ ีวดั ที่สาคัญต่อการอยูร่ อด
เท่านั้นมาควบคุม เช่น กาไรสูงสุ ด ตัดสต๊อกส่ วนเกิน ตัดกิจกรรมที่ไม่ส่งผล ดูกลยุทธว่าต้องการ
ลดหรื อเพิ่มกาลังผลิตจึงจะอยูร่ อด การซ่อมหนักไม่มีเงินให้จะยืดขยายได้อย่างไร ตัดค่าล่วงเวลา
ตัดกิจกรรมสังคม ตัดต้นทุนผลิตที่ไหนได้บา้ ง
• วิสัยทัศน์ อยู่ดี เน้น ต้องคัดเลือกว่า สิ่ งที่อยูร่ อดได้ทาเพียงพอครบถ้วน และสิ่ งที่อยากโชว์และ
ไม่ตกกระแสสังคมคืออะไร มีดีกรี การเล่นแค่ไหน ที่ไม่เปลืองต้นทุน และเวลาทางานมากนัก
• วิสัยทัศน์ อยู่ยงั่ ยืน เน้น อยูร่ อดระยะยาว เพิม่ ยอดขาย ลดต้นทุน ส่ งเสริ มความปลอดภัย สุ ขภาพ
สิ่ งแวดล้อม ดูแลชุมชน ราชการ มีแหล่งวัตถุดิบมากพอ คิดว่าอย่างน้อย 100 ปี ใช้วตั ถุดิบเต็ม
ทุกเม็ด ไม่เลือกเอาแต่ของดี ของเสี ยไม่มี หาทางใช้ประโยชน์ท้ งั หมด ไม่ทิ้งกาก (Zero Loss,
Zero waste, Zero land filled, Zero pollution, Zero Complain, Zero accident ,
Zero defect, Zero breakdown) นอกจากนี้ ยงั เน้นเรื่ อง นวัตกรรม การปรับเปลี่ยน
วัฒนธรรมองค์ การสร้างศักยภาพในการแข่งขันระดับนานาชาติ
19
เหตุปัจจัยทีม่ ากาหนดดัชนีชี้วัด (KSI Clauses)
• วิสัยทัศน์ : ตามสไตล์ภาวะผูน้ าขององค์กร และสิ่ งที่อยากให้องค์กรเป็ นในอนคต
• วิกฤติ : ทาให้เกิด ภาวะเอาตัวรอด วิกฤติอาจเป็ น แหล่งแร่ หมด ประทานบัตรหมดอายุ แหล่ง
ควบคุมมลพิษ ชุมชนประท้วงปิ ดเหมือง น้ าท่วม แผ่นไหว เศรษฐกิจ
• กระแสเศรษฐกิจโลก : โลกาภิวฒั น์ AEC แรงงามข้ามชาติ
• เทคโนโลยี : ต้องการผลิตภัณฑ์ใหม่ โปรแกรมสาเร็จรู ป IT การค้าทางอินเตอร์เนต face
book การประมูลทาง e-auction
• ระเบียบทางราชการ เงือ่ นไข และกฎหมาย : มาตรฐานข้อกาหนด ทาง EIA ทางความ
ปลอดภัย สิ่ งแวดล้อม สังคม
• นักการเมือง : อนุมตั ิประทานบัตรยาก
• ชุ มชน : เรี ยกร้องผลประโยชน์ ขายที่ดินแพง ซื้อดักหน้าดักหลัง
• NGO : ร้องเรี ยนผลกระทบสิ่ งแวดล้อม
20
ดัชนีชี้วัดระดับบริ ษทั (KMI as Company)
• P : ปริ มาณยอดขายในประเทศ (พันตัน) ปริ มาณการส่ งออก (พันตัน)
EBITDA : กาไรก่อนหักดอกเบี้ย ภาษี และค่าเสื่ อม (ล้านบาท)
EBITDA/Asset : กาไรจาก EBITDA ต่อทรัพย์สินที่มีอยู(่ %)
EBITDA/Sale : กาไรจาก EBITDA ต่อยอดขาย (%) ดูวา่ ไม่ขี่ชา้ ง
จับตัก๊ แตน กาไรหลังหักภาษี (บาท/หุ้น) ยอดขายปี นี้ (ล้านบาท) เทียบกับปี ที่
แล้ว การเคลื่อนไหวของราคาสิ นค้า จากอดีตถึงปัจจุบนั %OEE รวมทั้ง
เดือน = QFxRFxPF = (%คุณภาพที่ผา่ น)(ชัว่ โมงทางานจริ ง)(อัตราการ
ผลิต ตัน/ชม.) ปริ มาณการผลิตต่อจานวนพนักงาน (พันตัน/คน) การใช้พลังงาน
ไฟฟ้ า (kWh/ตันสิ นค้า) การใช้พลังงานเชื้อเพลิง(ลิตร/ตันสิ นค้า) การใช้น้ า
(ลบ.ม./ตันสิ นค้า) การขอใบอนุญาตประทานบัตรทันเวลา
• Q: การร้องเรี ยนจากลูกค้า (ครั้ง) %การแก้ปัญหาให้ลกู ค้า (>85%)
• C:ปริ มาณสิ นค้าค้างสต๊อก(สต๊อกตาย=เงินจม) หนี้สิน อัตราส่ วนเงินกูต้ ่อ
ยอดขายทั้งปี
• D: การส่ งมอบหิ น เวลารอคอยในการรับหิ นภายใน 2 ชัว่ โมง (>90%)
21
ตัวอย่ าง ดัชนีชี้วัด งานเหมือง (KPI at Mine)
•
•
•
•
•
•
•
•
งานพัฒนาหน้าเหมือง
งานผลิตหิ นหน้าเหมือง
งานตักและขนส่ ง
งานย่อยหิ นงาน งานผลิตหิ นก่อสร้าง
และจ่ายหิ น
งานซ่อมบารุ ง
งานความปลอดภัย
งานสิ่ งแวดล้อม
งานพัฒนาองค์กร
22
ดัชนีชี้วดั งานพัฒนาหน้ าเหมือง (KPI at Mine Development)
ลักษณะงาน มี รังวัด สารวจ เคลียร์ ตน้ ไม้ ทาทาง ตัดยอด ตั้งชั้นเหมือง
เครื่ องมือที่ใช้ กล้อง แบคโฮ รถเจาะเล็ก ระเบิด รถดัน
ดัชนีช้ ีวดั PQCDSME
P: อัตราการเจาะ (เมตร/ชม. หรื อ เมตร/กะ) อัตราการพัฒนาเส้นทาง (เมตร/
เดือน)
• Q: ความลาดชันความกว้างทางได้ตามที่ออกแบบ ไม่ผดิ สถานที่จุดพิกดั ไม่ออก
นอกเขต
• C: อัตราการกินน้ ามันเชื้อเพลิง(ลิตร/ร้ อยตันหิน) ตันหิ นอาจเป็ น หิ นระเบิด หิ น
ป้ อน หิ นสิ นค้า การสิ้ นเปลืองหัวเจาะ (เมตร/หัวเจาะ) ค่าวัตถุระเบิด(บาท/ลบ.ม.
หินระเบิด) FO (บาท/เดือน) ล่วงเวลา(%OT) ตามฐานเงิน ฐานชัว่ โมง
• D:การส่ งมอบทางลาลอง การส่ งมอบหน้าเหมืองพัฒนาให้งานผลิต (%ทันเวลา)
•
•
•
•
23
ดัชนีชี้วดั งานผลิตหินหน้ าเหมือง (KPI at Mine Blasting)
• ลักษณะงาน มี เจาะรู ระเบิดใหญ่ ระเบิดหิ นก้อน ทุบหิ น เตรี ยมหน้างานให้ฟ้ื นฟู
สอยหิ นแขวนหน้างาน ดูแลคลังวัตถุระเบิด วางแผนเดินหน้าเหมือง
• เครื่ องมือที่ใช้ แบคโฮตักและเบรคเกอร์ รถเจาะใหญ่ รถอัดระเบิด รถดันหินป้ อนรถ
ตัก ดันปรับระดับพื้นและทางเข้าตัก เคลียร์ ตน้ ไม้
• ดัชนีช้ ีวดั PQCDSME
• P: อัตราการเจาะ (เมตร/ชม. หรื อ เมตร/กะ) จานวนครั้งระเบิด (ครั้ง/เดือน) %
ครั้งระเบิดที่อยูใ่ นช่วงเวลาที่กาหนด (>85%)
• Q: ขนาดหิ นระเบิดโตเกิน 1 เมตร (< 5%)
• C: อัตราการกินน้ ามันเชื้อเพลิง(ลิตร/ร้ อยตันหิน) ตันหิ นอาจเป็ น หิ นระเบิด หิ น
ป้ อน หิ นสิ นค้า การสิ้ นเปลืองหัวเจาะ (เมตร/หัวเจาะ) ค่าวัตถุระเบิด(บาท/ลบ.ม.หิน
ระเบิด) FO (บาท/เดือน) ล่วงเวลา(%OT) ตามฐานเงิน ฐานชัว่ โมง
• D: สต๊อกพร้อมตักในแต่ละวัน > XXXตัน (%) อาจแยกเป็ นกองหิ นแต่ละ
24
เกรด
ดัชนีชี้วดั งานตักและขนส่ งหิน (KPI at Excavation and Transport)
• ลักษณะงาน มี ตักหิ น บรรทุกหิ นไปป้ อนเครื่ องย่อย ขนเปลือกดินไปทิ้ง ขนหิ นไปทาทางขนส่ ง
ขนดินทาพื้นที่ฟ้ื นฟูเหมือง ผสมหิ นที่จุดตักให้ได้คุณภาพทางเคมีหรื อกายภาพ ทาคันดิน ราดน้ า
ถนน
• เครื่ องมือที่ใช้ รถตักตีนตะขาบ รถตักล้อยาง รถบรรทุกหิน แบคโฮตัก รถเกรดถนน รถราดน้ า
• ดัชนีช้ ีวดั PQCDSME
• P: อัตราการบรรทุก (ตัน/เทีย่ ว) Cycle Time ที่ระยะขนส่ ง 1.5 กม (นาที/รอบ) เวลา
ทางาน/กะ (>6 ชม)
• Q: การควบคุมคุณภาพหินย่อยลงกอง (ผ่ าน >85%)
• C: อัตราการกินน้ ามันเชื้อเพลิง(ลิตร/ร้ อยตันหิน) ตันหินอาจเป็ นหินป้ อน หินสิ นค้า การ
สิ้ นเปลืองล้อยาง (ชั่วโมงหรือกม./เส้ น) ค่าน้ ามันหล่อลื่น (บลิตร/ตันหินป้ อน) FO (บาท/เดือน)
ล่วงเวลา(%OT) ตามฐานเงิน ฐานชัว่ โมง
• D: อัตราการขนหินป้ อนเครื่ องย่อย (ตัน/ชม., ตัน/กะ)
25
ดัชนีชี้วดั งานซ่ อมบารุง (KPI at Mine Maintenance)
• ลักษณะงาน มี เปลี่ยนถ่ายน้ ามันและกรอง ดูแลเครื่ องจักรให้พร้อม ซ่อมบารุ งเครื่ องจักร จัดหา
วัสดุอะไหล่ เติมลมยาง งานกลึง เชื่อมโลหะ
• เครื่ องมือที่ใช้ เครื่ องมือซ่อม
• ดัชนีช้ ีวดั PQCDSME
• P: การเพิ่มประสิ ทธิภาพเครื่ องจักร
• Q: ซ่อมแล้วไม่เสี ยซ้ า ประสิ ทธิภาพเครื่ องย่อยหลังซ่อม รอยเชื่อม ซ่อมมาตรวัดเครื่ องชัง่ แล้วดู
ที่ความแม่นยาเที่ยงตรง
• C: อัตราค่าจ้างเหมาซ่อม (บาท/ชม.) ค่าอะไหล่เครื่ องจักร (บาท/ตันหิน) ค่าน้ ามันหล่อลื่น
(บาท/ตันหิน) FO (บาท/เดือน) ล่วงเวลา(%OT) ตามฐานเงิน ฐานชัว่ โมง
• D: %MA=MTBF/(MTBF+MTTR)
MTBF = ชม.ทางาน/จานวนครั้งที่หยุดใช้งาน > 80%
MTTR = ชม.ที่หยุด/จานวนครั้งที่หยุด
26
ดัชนีชี้วดั งานผลิตหินก่ อสร้ าง (KPI at Aggregate)
• ลักษณะงาน มี รับหิ นป้ อน ย่อย แยกหิ นคลุก บดหิ น แยกหิ นเบอร์ หิ นฝุ่ น สต็อก
หิ น จ่ายหิ น ชัง่ หิ น
• เครื่ องมือที่ใช้ โรงย่อยหิ น
• ดัชนีช้ ีวดั PQCDSME
• P: %yield ,ยอดผลิตหิ นแบอร์ (ตัน/เดือน) %OEE(PF*RF*QF)
(>80%)
• Q: การกระจายของขนาดหิ น ตามมาตรฐานหิ นผสมคอนกรี ต
• C: ต้นทุนหิ นเบอร์ (บาท/ตัน) ค่าอะไหล่เครื่ องจักร (บาท/ตันหิน) ค่า
น้ ามันหล่อลื่น(บาท/ตันหิน) FO (บาท/เดือน) ล่วงเวลา(%OT) ตามฐานเงิน
ฐานชัว่ โมง
• D: เวลาในการจ่ายหิ น (<3 ชม) สต๊อกรายวันขั้นต่า(>5000 ตัน)
27
ดัชนีชี้วดั งานความปลอดภัย (KPI for Mine Safety)
ลักษณะงาน มี การจัดให้มีจป.ของเหมือง รวมถึงผรม. ครอบคลุมทุกงานในเหมือง
เครื่ องมือที่ใช้ ระบบความปลอดภัย
ดัชนีช้ ีวดั PQCDSME
P: จานวน Safety Talk/เดือน (ครั้ง) SCS ผ่าน(100%) จานวนถังดับเพลิงพร้อม
ใช้งาน ไฟฉุกเฉิ นพร้อม (พร้ อม 100%) การตรวจสอบความปลอดภัย (ครั้ง) การสังเกตการ
ทางาน (ครั้ง) ทุกส่ วนหมุนเครื่ องจักรมีการ์ด (100%)
• Q: อุบตั ิเหตุตอ้ งเป็ นศูนย์ (ครั้ง) ตาย เสี ยอวัยวะ บาดเจ็บ เครื่ องจักรเสี ยหาย หยุดงาน ไม่หยุด
งาน จานวน near miss
• C: การจ้างวิทยากรฝึ กอบรมความปลอดภัย (บาท) ค่าอุปกรณ์ดบั เพลิง (บาท) ค่าดูงานต่าง
บริ ษทั (บาท) ค่าอุปกรณ์ป้องกันภัยส่ วนบุคคล ค่าอุปกรณ์นิรภัยต่างๆ ค่าเครื่ องมือกูภ้ ยั ค่าใช้จ่าย
ฝึ กซ้อมฉุกเฉิ น
• D: การเตรี ยมระบบSafety ตามขั้นตอนพัฒนา(ทันเวลา)
•
•
•
•
28
ดัชนีชี้วดั งานสิ่งแวดล้ อม (KPI for Mine Environment)
• ลักษณะงาน มี การจัดให้มีคนดูแลสิ่ งแวดล้อมของเหมือง รวมถึงผรม. ครอบคลุม
ทุกงานในเหมือง
• เครื่ องมือที่ใช้ ระบบสิ่ งแวดล้อม
• ดัชนีช้ ีวดั PQCDSME
• P: มีเครื่ องเก็บฝุ่ นครบทุกจุด สเปร์ น้ าทางาน (100%) บ่อน้ าหมุนเวียน
• Q: การ Trip BG เป็ นศูนย์ (100%) ฝุ่ น เสี ยง น้ าทิ้ง ไม่เกินมาตรฐาน ข้อ
ร้องเรี ยนชุมชนจากสิ่ งแวดล้อมเป็ นศูนย์
• C: การทาถังดักไขมัน ที่ลา้ งล้อรถ การฟื้ นฟูหน้าเหมือง บ่อดักตะกอน
• D: การเตรี ยมระบบ Environment ตามขั้นตอนพัฒนา(ทันเวลา)
29
ดัชนีชี้วดั งานพัฒนาองค์ กร (KPI for Organize Improvement)
• ลักษณะงาน มี การพัฒนางานคน พัฒนาระบบ ที่มีส่วนขับเคลือ่ นให้
องค์กรดีข้ ึน
• เครื่ องมือที่ใช้ ระบบ TQM, TPM
• ดัชนีช้ ีวดั PQCDSME
• % OPL (เรื่ อง/เดือน) , จานวนกลุ่ม QCC ,%การมีส่วนร่ วม
จานวน tag แยกเป็ นด้าน ความปลอดภัย พัฒนา และ TPM
• 3R, Innovation
• การฝึ กคนด้าน อัคคีภยั TPM ความปลอดภัย การซ่อมบารุ ง การพูด
การนาเสนอ การโค๊ช
30
การกระจายดัชนีชี้วัด (KSI Deployment)
KMI ของบริ ษทั
• เพิ่มยอดขาย (พันตัน)
KPI ด้านการผลิต
• เพิ่มกาลังผลิต (พันตัน)
KAI
» ดูความพร้อมของแหล่งวัตถุดิบ (แหล่งสารอง>10 ปี )
» เปิ ดหน้าเหมือง ระเบิด ขุดตัก เพิ่ม
จ้างเหมา ทาเอง
» เพิ่มกาลังเครื่ องย่อย (de-bottom neck, new line)
(Capมากกว่า 10%)
» ลดต้นทุนการผลิต เพื่อให้ขายได้ไกลขึ้น แข่งขันได้ (น้อยกว่า xx บาท/
ตัน)
» เตรี ยมคน จัดกะใหม่ (อย่างน้อย 30 คน, 2กะ กะ3 บางวัน)
» ความพร้อมช่างซ่อม และอะไหล่ ในกรณี ชารุ ด (ซ่อมน้อยกว่า 2 วัน)
31
» สต๊อกหินสิ นค้า (มากกว่า 3 วัน)
การลดงานควบคมุ ดัชนีชี้วัด (KSI Elimination)
• KPI as Variable
เป็ นกระบวนการที่ยงั ไม่เข้าที่ ยังกาหนดค่าช่วงควบคุมไม่ได้
• KPI as semi-fix
เป็ นกระบวนการที่พอกาหนดช่วงควบคุมระยะหนึ่งได้
• KPI as Fix
เป็ นกระบวนการที่กาหนดช่วงบังคับแบบไม่พลาดได้
variable
Semi-fix
Fix
ต้องพยายามทาค่าควบคุมจาก variable มาเป็ น semi-fix
และ fix ให้มากที่สุด เพื่อลดการควบคุม
32
สิ่งทีค่ วรศึกษาเพือ่ ควบคมุ ดัชนีชี้วัด (KSI Management)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
การใช้ผงั ก้างปลา ในการค้นหาสาเหตุ และแก้ปัญหาดัชนีช้ ีวดั ที่ไม่เข้าเป้ าหมาย
การใช้ Abnormality Report ในการควบคุมดัชนี ช้ ีวดั ในงานประจาวัน
การใช้กราฟแบบต่างๆ ในการควบคุมดัชนี้ช้ ีวดั
การสร้างมาตรฐานงาน เพื่อลดค่าควบคุม
การเรี ยงลาดับความสาคัญและคัดเลือกดัชนี ช้ ีวดั มาใช้ในการควบคุม
การสร้างการยอมรับดัชนี ช้ ีวดั ให้กบั ผูค้ วบคุม
การสร้างมาตรฐานงานชัว่ คราว เพื่อทาให้งานนิ่ ง ก่อนเริ่ มใช้ค่าควบคุม
การตัดสิ นใจเลือก แบบควบคุม ตัวเลขระดับการควบคุม
สุ ดยอดของการควบคุม คือ การไม่ตอ้ งควบคุมคืออะไร
การใช้เทคโนโลยีควบคุม ทางานแทนดัชนีช้ ีวดั
33
จบการนาเสนอ
สวัสดีครับ
อ้างอิง : บทความใน เว็ปไซต์ ของผู้บรรยาย
หมวดงานเหมือง : การจัดการเหมืองประจาวัน
หมวดบริหารงาน : ดัชนีชี้วดั ความสาเร็จงาน
ภูมิปัญญาอภิวฒ
ั น์
http://www.budmgt.com
34