Ba* a*r*s* ve Facial a*r*
Download
Report
Transcript Ba* a*r*s* ve Facial a*r*
Baş ağrısı ve Facial ağrı
Baş ağrısı
Tüm acil başvuralarının %4 ü baş ağrısıdır.
En önemli konu benign durumları
hayat tehdit eden durumlardan ayırt
etmektir.
Ayırıcı tanıda en önemli araç
anamnez.Sonrasında BBT,LP,MRI gelir
Primer ve Sekonder baş ağrıları olarak
ayırmak mümkün
Primer baş ağrısı sendromları
Migren
Gerilim tipi(Tension type)
Küme tipi(Cluster type)
Sekonder baş ağrısı Sendromları
Vascular
-subaraknoid kanama
-intraparankimal hemoraji
-subdural/epidural hematom
-iskemik(stroke,TİA)
-cavernous sinus trombosis
-arterio-venous malformasyon
-temporal arterit
-carotid veya vertebral arter diseksiyon
Sekonder baş ağrısı Sendromları
CNS Enfeksiyonu
-meningitis,ensephalitis,cerebral abscess
Non-CNS Enfeksiyon
-sinüzit,yüzde veya scalpte herpes zoster
Diğer CNS ilişkili patolojiler
-tumor,pseudotumor cerebri
Oftalmik
-Glokom,iritis,optik neuritis
Sekonder baş ağrısı Sendromları
İlaç ilişkili ve toksik veya metabolik durumlar
-nitratlar ve nitritler
-kronik analjezik kullanımı ve suistimali
-hipoksi ve yüksek rakım
-hiperkapni,hipoglisemi
-monosodium glutamat(yiyeceklerde katkı maddesi)
-karbonmonoksit zehirlenmesi
-alkol yoksunluğu
Diğer
-Malign hipertansiyon
-Preeklampsi
-Ateş
-Lomber ponksiyon sonrası
-dental
Ayırıcı tanı
En önemli araç Anamnez
Hayat tehdit eden noktalar
-Ani başlangıç
-Çok şiddetli
-Nörolojik defisit,nöbet,senkop
-Travma
-Ateş
Ayırıcı tanı
Diğer değerlendirilmesi gereken noktalar
-Daha önce benzer baş ağrıları
-Aile öyküsü
-Ek medikal problemler,ilaç kullanımı,
supresyon
-Ağrı lokalizasyonu
immun
Ayırıcı tanı
Fizik muayenede özellikle nörolojik muayene çok
önemli
Konsantre olunması gereken alanlar:
-fundoskopik muayene
-temporal bölge,sinusler,dişler,5.sinir yayılım alanı
palpasyonu
-meningeal bulgular
-supine halde uzatılmış kolda tek taraflı drift
Ayırıcı tanı
Huzursuzluk veren muayenesi ve öyküsü olan hasta
İlk yapılacak olan BBT
BBT subaraknoid kanamada
- ilk 12 saat sensitivite %93
-24 saat sonra sensitivite %80
Ciddi SAC şüphesi
-LP:Xanthocromie ve kırmızı kan hücreleri ve açılış
basıncı 20 cm H2O dan büyük
-BOS ta xanthocromie için yapılan spectrofotometrik test
nerdeyse %100 sensitiftir
-MSS vasküler görüntüleme
Subaraknoid kanama
Ani başlangıç,şiddetli-bugüne kadar yaşadığım en
kötü baş ağrısı
Diffuz,occipital yada boyun bölgesi lokalize olabilir
TA yükseltici bir aktivite
olabilir(egzersiz,defekasyon,öksürme,cinsel ilişki
veya spontan)
%50 vital normal,bilinç normal,ense sertliği yoktur.
Subaraknoid kanama
Major komplikasyon vasospasm ve yeniden kanama
Sistolik kan basıncı <160 tutulmalı
-nimodipin(&Nimotop 30 mg tablet)(her 6 saatte 1
oral 60 mg vasospasm insidans ve şiddetini azaltır)
NRŞ konsultasyonu
Subdural kanama
Yakın yada uzak bir zamanda travma öyküsü
Mental durum değişikliği,baş ağrısı
Travma alanında ya da contrecoup hasar alanında
ağrı
Alkolik,antikoagülan alan,yaşlılar riskli
Epidural hematom
Travma
Baş ağrısını bilinç kaybı izler
Middle meningeal arter oluğuna doğru kırık
Menenjit
Baş- boyun ağrısı, ateş
Ense sertliği ve fotofobi olabilir
Şüphe halinde LP sonucu için bekleme ampirik
antibiyoterapi
Migren
Acile başvuran baş ağrılarının %80 i
Tipik olarak dereceli olarak artan bir ağrı
Genç hasta,>60 dk ağrı,aile öyküsü
Sıklıkla unilateral,atım şeklinde(pulsatil),
zonklayıcı,visual aura,duysal aura
Başlangıçta sıklıkla bulantı kusma
Fiziksel aktivite,ışık ses ile alevlenir.Yemek,ilaç, alkol
zemin hazırlar
Tipik migren ağrısındaki değişim diğer nedenlere
yönlendirmeli
migren
Hasta karanlık sessiz odaya alınmalı,alnına serin
nemli bir bez konulmalı
Ergotamin-inhalasyon,rectal-KAH,HT,Gebe
Kontrendike(Türkiyede Sedece oral formAvmigran,Cafergot,Bellergal,Ergafein)
Chlorpramazine-0.1mg/kg-extrapiramidal
etkiler,mükemmel antiemetik(Largactil 25 mg
ampul)
migren
Prochlorperazin-10mg ıv
Metoklopramide-10-20 mg ıv-extrapiramidal
etkiler,mükemmel antiemetik
Dihydroergotamine mesylate-0.75-1.0mgKAH,HT,Gebe kontrendike
Sumatriptan- 6 mg sc- KAH,HT,Gebe
kontrendike(İmigran)
Ketorolac 60 mg IM(Ilımlı etkili)
Nöroloji poliklinikte migren tedavisi
1.tetikleyen sebeplerden korunma,yaşam stilini
düzenleme
2.akut tedavi
3.koruyucu tedavi
Yaşam stili düzenleme
Aç kalma,öğün atlama,düzenli uyu,stresten uzak dur
1/5 hasta peynir,çikolata,turunçgil tetikler.
Kafein sınırla
Monosodium glutamattan uzak dur(çin
mutfağı,cips,hazır çorba)
Oral kontraseptif,hidralazin,ranitidin,hormon
replasman tedaviler….
Akut tedavi
Bulantısız hafif mgren-parasetamol 1 gr veya üstü
alınmalı.Gerekirse 2 saat sonra tekrar.kafeinli
preparatların fazla kullanımı başağrısı yapar
Hafif orta şiddetli migren
-asetilsalisilik asit-1 gr 1 defada
-naproksen sodium-550-1100mg
-ibuprofen-400-800 mg
-diklofenak sodium-50-100 mg
-flurbiprofen-200 mg
-deksketoprofen-25-50 mg
Akut tedavi
Diğer tedavilere cevap alınamıyor ise
-ergotamin(avmigran cafergot ilk 1-2 tb alınır gerekirse 30 dk arayla
tekrar alınabilir.maximum günde 4-6 tablet alınır.hafta)
-triptan
sumatriptan(imigran50-100mg tb,nazal sprey,sc inj) 50-100 mg tb
Zolmitriptan (zomig 2.5 mg tb) 2.5 mg tb
Naratiptan(naramig 2.5 mg tb)2.5 mg tb
Eletriptan(relpax 40 mg tb) 40 mg tb
Frovatriptan(migrex 2.5 mg tb)2.5 mg
Rizatriptan 10 mg tb
1 triptana cevap alınmazsa diğerine alınmaz diye bir şey yok.Haftada 2
den fazla atağı olana triptan ergotamin kullanılmamalı.profilaktik
tedaviye geçilmeli.sersemlik göğüste sıkışma fenalaşma triptanların
en çok yan etkisi
Migrende profilaktik tedavi
Atak tedavisine rağmen günlük hayatı sıkıntıdaysa
Haftada 2 den fazla atak
Atak ilaçlarına yan etki
Beta bloker,antikonvulzan,antidepresan, kalsiyum
kanal blokerleri
Beyin tm
Biateral,unilateral
Sürekli,aralıklı
Sabahleyin daha kötü
Bulantı kusma pozisyonel değişim
Hipertansif baş ağrıları
Zonklayıcı,occipital
End organ hasarı olan Hipertansif acilden ayrılmalı
Gerilim tipi başağrısı
Toplumda en sık baş ağrısı ancak hastaneye
başvurmazlar
Migrenden farklı olarak künt,sıkıştırıcı,basıç
tarzında(zonklayıcı değil!)
Foto-fonofobi,bulantı kusma eşlik etmez
Sıklıkla bilateral(migren unilateral!)
Fiziksel aktivite ile artmaz
NSAİD ile tedavi,şiddetli ise migren gibi tedavi
Küme tipi başağrısı
Ani başlangıç,şiddetli,kısa süreli
Ağrı genelde sabah,orbita yada supraorbital
unilateral lokalize
Ağrı hareketle artmaz.Hastalar tipik olarak adımlıyor
halde,hiçbir pozisyonda rahat edemiyor,huzursuz
halde
Aynı tarafta konjuktival hiperemi,lakrimasyon,nazal
konjesyon,miozis,ptozis,facial ödem,şiş
Tedavi oksijen inhalasyonu,triptanlar,topikal
lidokain
Facial ağrı-temporal arteritis
External karotid arterin dallarını etkileyen vaskülit
Hemen hemen hepsi >50 yaş
Kadın/Erkek=4/1
Tek taraflı şakak bölgesinde,şiddetli,zonklayıcı
Sistemik belirti-ateş,keyifsizlik,kilo
kaybı,anoreksia,diplopi,bulanık görme
Tedavi-40/60mg gün prednisone
Trigeminal nevralji
Unilateral,trigeminal sinir bölgesinde
Kısa kısa,elektriklenir gibi,nöbet şeklinde
ağrı,ağrısız dönemler mevcut
Genelde acil ağrı kontrolü gerekmez,kısa ataklar
nedeniyle
Karbamazepin çok etkili(Tegretol)
Temporamandibular hastalık
Temporamandibular bileşke çevreleyen kas ve
ligamanlarda ağrı
Bileşkede kıtlama hissi,çiğneme ile ağrı,çene açarken
kitlenme,kısıtlı çene hareketleri
NSAİD ve narkotik analjezik ağrı kontrolü
Diş hekimine yönlendirilmeli