Ba* a*r*s* ve Facial a*r*

Download Report

Transcript Ba* a*r*s* ve Facial a*r*

Baş ağrısı ve Facial ağrı
Baş ağrısı
 Tüm acil başvuralarının %4 ü baş ağrısıdır.
 En önemli konu benign durumları
hayat tehdit eden durumlardan ayırt
etmektir.
 Ayırıcı tanıda en önemli araç
anamnez.Sonrasında BBT,LP,MRI gelir
 Primer ve Sekonder baş ağrıları olarak
ayırmak mümkün
Primer baş ağrısı sendromları
 Migren
 Gerilim tipi(Tension type)
 Küme tipi(Cluster type)
Sekonder baş ağrısı Sendromları
 Vascular
-subaraknoid kanama
-intraparankimal hemoraji
-subdural/epidural hematom
-iskemik(stroke,TİA)
-cavernous sinus trombosis
-arterio-venous malformasyon
-temporal arterit
-carotid veya vertebral arter diseksiyon
Sekonder baş ağrısı Sendromları
 CNS Enfeksiyonu
-meningitis,ensephalitis,cerebral abscess
 Non-CNS Enfeksiyon
-sinüzit,yüzde veya scalpte herpes zoster
 Diğer CNS ilişkili patolojiler
-tumor,pseudotumor cerebri
 Oftalmik
-Glokom,iritis,optik neuritis
Sekonder baş ağrısı Sendromları
 İlaç ilişkili ve toksik veya metabolik durumlar
-nitratlar ve nitritler
-kronik analjezik kullanımı ve suistimali
-hipoksi ve yüksek rakım
-hiperkapni,hipoglisemi
-monosodium glutamat(yiyeceklerde katkı maddesi)
-karbonmonoksit zehirlenmesi
-alkol yoksunluğu
 Diğer
-Malign hipertansiyon
-Preeklampsi
-Ateş
-Lomber ponksiyon sonrası
-dental
Ayırıcı tanı
 En önemli araç Anamnez
 Hayat tehdit eden noktalar
-Ani başlangıç
-Çok şiddetli
-Nörolojik defisit,nöbet,senkop
-Travma
-Ateş
Ayırıcı tanı
 Diğer değerlendirilmesi gereken noktalar
-Daha önce benzer baş ağrıları
-Aile öyküsü
-Ek medikal problemler,ilaç kullanımı,
supresyon
-Ağrı lokalizasyonu
immun
Ayırıcı tanı
 Fizik muayenede özellikle nörolojik muayene çok
önemli
 Konsantre olunması gereken alanlar:
-fundoskopik muayene
-temporal bölge,sinusler,dişler,5.sinir yayılım alanı
palpasyonu
-meningeal bulgular
-supine halde uzatılmış kolda tek taraflı drift
Ayırıcı tanı
 Huzursuzluk veren muayenesi ve öyküsü olan hasta
 İlk yapılacak olan BBT
 BBT subaraknoid kanamada
- ilk 12 saat sensitivite %93
-24 saat sonra sensitivite %80
 Ciddi SAC şüphesi
-LP:Xanthocromie ve kırmızı kan hücreleri ve açılış
basıncı 20 cm H2O dan büyük
-BOS ta xanthocromie için yapılan spectrofotometrik test
nerdeyse %100 sensitiftir
-MSS vasküler görüntüleme
Subaraknoid kanama
 Ani başlangıç,şiddetli-bugüne kadar yaşadığım en
kötü baş ağrısı
 Diffuz,occipital yada boyun bölgesi lokalize olabilir
 TA yükseltici bir aktivite
olabilir(egzersiz,defekasyon,öksürme,cinsel ilişki
veya spontan)
 %50 vital normal,bilinç normal,ense sertliği yoktur.
Subaraknoid kanama
 Major komplikasyon vasospasm ve yeniden kanama
 Sistolik kan basıncı <160 tutulmalı
-nimodipin(&Nimotop 30 mg tablet)(her 6 saatte 1
oral 60 mg vasospasm insidans ve şiddetini azaltır)
 NRŞ konsultasyonu
Subdural kanama
 Yakın yada uzak bir zamanda travma öyküsü
 Mental durum değişikliği,baş ağrısı
 Travma alanında ya da contrecoup hasar alanında
ağrı
 Alkolik,antikoagülan alan,yaşlılar riskli
Epidural hematom
 Travma
 Baş ağrısını bilinç kaybı izler
 Middle meningeal arter oluğuna doğru kırık
Menenjit
 Baş- boyun ağrısı, ateş
 Ense sertliği ve fotofobi olabilir
 Şüphe halinde LP sonucu için bekleme ampirik
antibiyoterapi
Migren
 Acile başvuran baş ağrılarının %80 i
 Tipik olarak dereceli olarak artan bir ağrı
 Genç hasta,>60 dk ağrı,aile öyküsü
 Sıklıkla unilateral,atım şeklinde(pulsatil),
zonklayıcı,visual aura,duysal aura
 Başlangıçta sıklıkla bulantı kusma
 Fiziksel aktivite,ışık ses ile alevlenir.Yemek,ilaç, alkol
zemin hazırlar
 Tipik migren ağrısındaki değişim diğer nedenlere
yönlendirmeli
migren
 Hasta karanlık sessiz odaya alınmalı,alnına serin
nemli bir bez konulmalı
 Ergotamin-inhalasyon,rectal-KAH,HT,Gebe
Kontrendike(Türkiyede Sedece oral formAvmigran,Cafergot,Bellergal,Ergafein)
 Chlorpramazine-0.1mg/kg-extrapiramidal
etkiler,mükemmel antiemetik(Largactil 25 mg
ampul)
migren
 Prochlorperazin-10mg ıv
 Metoklopramide-10-20 mg ıv-extrapiramidal
etkiler,mükemmel antiemetik
 Dihydroergotamine mesylate-0.75-1.0mgKAH,HT,Gebe kontrendike
 Sumatriptan- 6 mg sc- KAH,HT,Gebe
kontrendike(İmigran)
 Ketorolac 60 mg IM(Ilımlı etkili)
Nöroloji poliklinikte migren tedavisi
 1.tetikleyen sebeplerden korunma,yaşam stilini
düzenleme
 2.akut tedavi
 3.koruyucu tedavi
Yaşam stili düzenleme
 Aç kalma,öğün atlama,düzenli uyu,stresten uzak dur
 1/5 hasta peynir,çikolata,turunçgil tetikler.
 Kafein sınırla
 Monosodium glutamattan uzak dur(çin
mutfağı,cips,hazır çorba)
 Oral kontraseptif,hidralazin,ranitidin,hormon
replasman tedaviler….
Akut tedavi
 Bulantısız hafif mgren-parasetamol 1 gr veya üstü
alınmalı.Gerekirse 2 saat sonra tekrar.kafeinli
preparatların fazla kullanımı başağrısı yapar
 Hafif orta şiddetli migren
-asetilsalisilik asit-1 gr 1 defada
-naproksen sodium-550-1100mg
-ibuprofen-400-800 mg
-diklofenak sodium-50-100 mg
-flurbiprofen-200 mg
-deksketoprofen-25-50 mg
Akut tedavi
 Diğer tedavilere cevap alınamıyor ise
-ergotamin(avmigran cafergot ilk 1-2 tb alınır gerekirse 30 dk arayla
tekrar alınabilir.maximum günde 4-6 tablet alınır.hafta)
-triptan
 sumatriptan(imigran50-100mg tb,nazal sprey,sc inj) 50-100 mg tb
 Zolmitriptan (zomig 2.5 mg tb) 2.5 mg tb
 Naratiptan(naramig 2.5 mg tb)2.5 mg tb
 Eletriptan(relpax 40 mg tb) 40 mg tb
 Frovatriptan(migrex 2.5 mg tb)2.5 mg
 Rizatriptan 10 mg tb
1 triptana cevap alınmazsa diğerine alınmaz diye bir şey yok.Haftada 2
den fazla atağı olana triptan ergotamin kullanılmamalı.profilaktik
tedaviye geçilmeli.sersemlik göğüste sıkışma fenalaşma triptanların
en çok yan etkisi
Migrende profilaktik tedavi
 Atak tedavisine rağmen günlük hayatı sıkıntıdaysa
 Haftada 2 den fazla atak
 Atak ilaçlarına yan etki
 Beta bloker,antikonvulzan,antidepresan, kalsiyum
kanal blokerleri
Beyin tm
 Biateral,unilateral
 Sürekli,aralıklı
 Sabahleyin daha kötü
 Bulantı kusma pozisyonel değişim
Hipertansif baş ağrıları
 Zonklayıcı,occipital
 End organ hasarı olan Hipertansif acilden ayrılmalı
Gerilim tipi başağrısı
 Toplumda en sık baş ağrısı ancak hastaneye





başvurmazlar
Migrenden farklı olarak künt,sıkıştırıcı,basıç
tarzında(zonklayıcı değil!)
Foto-fonofobi,bulantı kusma eşlik etmez
Sıklıkla bilateral(migren unilateral!)
Fiziksel aktivite ile artmaz
NSAİD ile tedavi,şiddetli ise migren gibi tedavi
Küme tipi başağrısı
 Ani başlangıç,şiddetli,kısa süreli
 Ağrı genelde sabah,orbita yada supraorbital
unilateral lokalize
 Ağrı hareketle artmaz.Hastalar tipik olarak adımlıyor
halde,hiçbir pozisyonda rahat edemiyor,huzursuz
halde
 Aynı tarafta konjuktival hiperemi,lakrimasyon,nazal
konjesyon,miozis,ptozis,facial ödem,şiş
 Tedavi oksijen inhalasyonu,triptanlar,topikal
lidokain
Facial ağrı-temporal arteritis
 External karotid arterin dallarını etkileyen vaskülit
 Hemen hemen hepsi >50 yaş
 Kadın/Erkek=4/1
 Tek taraflı şakak bölgesinde,şiddetli,zonklayıcı
 Sistemik belirti-ateş,keyifsizlik,kilo
kaybı,anoreksia,diplopi,bulanık görme
 Tedavi-40/60mg gün prednisone
Trigeminal nevralji
 Unilateral,trigeminal sinir bölgesinde
 Kısa kısa,elektriklenir gibi,nöbet şeklinde
ağrı,ağrısız dönemler mevcut
 Genelde acil ağrı kontrolü gerekmez,kısa ataklar
nedeniyle
 Karbamazepin çok etkili(Tegretol)
Temporamandibular hastalık
 Temporamandibular bileşke çevreleyen kas ve
ligamanlarda ağrı
 Bileşkede kıtlama hissi,çiğneme ile ağrı,çene açarken
kitlenme,kısıtlı çene hareketleri
 NSAİD ve narkotik analjezik ağrı kontrolü
 Diş hekimine yönlendirilmeli