Transcript Peridontal Anatomi

Periodontal Anatomi
► Yrd.
Doç. Dr. Murat İnanç Cengiz
Periodonsiyumun Anatomisi
Periodonsiyum
Diş etrafını saran ve ona destek olan
dokulardır
1. Dişeti
2. Periodontal ligament
3. Alveolar Kemik
4. Sement
Periodontoloji:Periodonsiyumu inceleyen,
hastalıklarının tedavisiyle uğraşan bilimdalı
Periodontolog: Dişhekimliği Periodontoloji
dalında uzmanlaşmış kişi
1) Dişeti
 Dişeti
Keratinize olmuş epitelle kaplı fibröz
doku. Dişeti Ağız boşluğunu oluşturan yumuşak
dokulardan birisidir.
Ağız etrafındaki tüm yumuşak dokuların genel adı ağız
mukozasıdır (oral mucousa) : ve bu dokular 3 tiptir.
Dişetinin bölümleri:
1.
2.
3.
4.
Marginal gingiva (Serbest
dişeti)
Attached gingiva (Yapışık
Dişeti)
Inter-dental gingiva(komşu
dişeler arasında kalan dişeti,
dişeti papili).
Gingival sulcus (Dişeti oluğu)
Klinik
Makroskobik Özellikleri
Klinik Görünüm
►
►
►
►
►
►
1)Mukogingival hat.
2)İnterdental Dişeti (papil).
3)Free gingival groove
4)Yapışık dişeti
5)Alveolar mukoza
6) Dişeti kenarı
►
►
►
►
►
►
►
►
►
1:mine.
2:Dişeti kenarı
3:Gingival sulcus.
4:free gingival groove.
5:Alveolar Kemik
6:Mine- Sement Hududu
7: Sement
8: Periodontal Ligament
2-4 serbest dişeti
 Gingival sulkus (dişeti oluğu):
* Dişeti kenarı (serbest
dişeti) ile mine ve sement
arasındaki dar oluk
* Klinik olarak normal
gingival sulcus derinliği = 2-3
mm
 Interdental gingiva (Dişler
arası dişeti, dişeti papili):
Dişler arası bölgeyi (proksimal boşluk,
embraşür) dolduran dişeti. Birbiriyle komşu
kontaktlı dişlerin arasında olur. Konturunu
yanındaki dişlerin kontak bölgeleri belirler.
►
Kontak bölgeleri alan olarak genişse papil dar
ve kısa olacaktır. Kontak bölgeleri konveks ve
koroneldeyse papilde ona göre geniş ve uzun
olacaktır.
►
İnterdental gingiva bukko-lingual
görünümü
Dişler arası dişeti piramite benzeyen ve
yaka şeklinde olabilmektedir.
 bukkal ve lingualde pramite
benzeyen papiller ve arasında yaka
benzeri bir çizgiden oluşur

Gingival Groove Dişeti oluğu (4):
serbest dişetinin apikal
oluşturur V şekilli dar oluk.
sınırını
 Periodonsiyumun klinik özelliklerinin
pekişmesi için periodonsiyumu oluşturan
yapıların histolojik özelliklerini de
öğrenmemiz gerekmektedir.
Dişetinin Histolojik Özellikleri
► Dişeti
altında bağ dokusu (connective
tissue) ve onun üstünde strafiye skuamöz
epitelden oluşur.
 Dişeti Epitelleri:
1) Oral (outer) Epitel.
2) Sulkular Epitel
3) Bileşim (Junctional) Epitel
 Oral Epitel:
Keratinize veya parakeratinize olmuş 4 tabakadan
oluşur:
► 1) Stratum basale,Basal hücre katmanı (The
deepest cells)
► 2) Spinosum hücre katmanı
► 3) Stratum granulosum
► 4) Stratum corneum (Keratinized, para, or
nonkeratinized) cell layer
►
Oral epitel histolojisi

Sulcular Epitel:
Oral epitelden farkı sadece 2.
tabakanın olmaması (stratum granulosum
tabakası yoktur) Diş yüzeyiyle (mine,
sement) komşudur.
Yarıgeçirgen bir zara benzer dış
ortamdaki
bakteri
ve
ürünlerinin
(endotoksin) bağ dokusuna geçirebilir.

Bileşim Epiteli:
sulcular
epitelin
apikalinde
konumlanır. Koronel bölgesi en geniş bölgesi
apikale gittikçe daralır. Diş yüzeyine bağlı tek
katlı veya çok katlı keratinize olmayan
hücrelerden oluşur dişetine bazal lamina ile
bağlıdır.
► Basal Lamina:
Lamina lucida
Lamina
densa
tabakalarından
.
oluşur
Bileşim epiteli
Bileşim Epiteli
􀂆Fonksiyonları:
􀂆DİŞ YÜZEYİNE ÇOK ZAYIF BAĞLIDIR AMA PLAK BAKTERİLERİNE KARŞI
BİR BARİYER GÖREVİ.
􀂆SERBEST DİŞETİNE DİŞETİ OLUĞU SIVISI, ENFLAMMATUVAR
HÜCRELER,KONAK İMMUNOLOJİK YANIT İÇERİKLERİNİN GEÇİŞİNE
ARACILIK EDER.
􀂆BİLEŞİM EPİTELHÜCRELERİ HIZLI DEVİNİMLİDİRLER (RAPİDTURNOVER). BU DURUM BÖLGENİN HIZLI İYİLEŞMESİNE NEDEN OLUR.
BAZI EPİTEL TİPLERİNİN DEVİNİM HIZLARI:
􀂆damak, dil ve yanak mukozası, 5- 6 gün;
􀂆Dişeti, 10- 12 gün,
􀂆Bileşim Epiteli, 1- 6 gün
 Bağ Dokusu (Connective
Tissue):
lamina propria adıyla da
bilinir. tabakadan oluşur:
(1) the papillar tabaka:epitele
bağlı,
(2)
retikular
tabaka,
periostiuma bağlı
Lamina propria,
Kollajen fibriller
Hücreler arası ara madde
(ground substance)
► Hücreler
► Kan Damarları
► Sinirler
►
Bağ dokusu kollajen fibrilleri.
►
►
►
►
Sirküler fibriller
2.Dentogingival (dişten
dişetine uzanan) fibriller.
3.Alveologingival (Alveolar
kemikten dişetine uzanan)
fibriller.
4.Periostogingival
(Periosttan dişetine
uzanan) fibriller.
Periodonsiyum bukko-lingual kesit görünümü
 Kollajen fibriller serbest dişetini diş etrafında sıkı
bir şekilde konumlanmasını sağlar ve altındaki bağ
dokusu alveolar kemik ve kök yüzeyine dişeti epitelinin
bağlanmasında görev alır
Fibriller:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Dentogingival
Sirküler (Diş kolesini dairesel olarak çevreler)
Transeptal
Alveolo gingival
Inter-radicular
Intra-papillary olarak sınıflandırılır
Bağ dokusunda (Connective Tissue) en çok
gözlenen hücreler:
1.
2.
3.
4.
Plazma hücreleri
Fibroblastlar
Mast Hücreleri
Lenfositler
Damarsal yapısı:
Superior and inferior alveolar arterlerin
dalları bağ dokusunu besler:
1.
2.
3.
4.
Palatinal arter dalları
Bukkal arter dalları
Sublingual (Dilaltı) arter dalları
Mental arter dalları
 Lenfatik drenaj kan damarlarıyla
benzer seyir gösterirler. Dişeti bağ
dokusu lenfatik drenajın büyük kısmı
submandibular lenf nodlarınadır.
 Dişeti Oluğu Sıvısı (Gingival Flood):
Dişeti oluğu (crevicular) sıvısı bağ
dokusundan sulkular epitel aracılığıyla dişeti
oluğuna düzenli olarak salgılanmaktadır.
Bu sıvı dişeti oluğunun mekanik
temizliğine yardım eder ve ayrıca dişeti
hastalıklarına karşı antikor içermesiyle
antimikrobiyal özelliğe sahip.
DİŞETİ KLİNİK MORFOLOJİ
Sağlıklı Dişetinin Klinik Tanısı
 Dişeti rengi:
Genelde soluk gül pembesi
renginde ancak bu renk :
- Melanin Pigmentasyonunun
miktarına
- Oral Epitel Kalınlığına
- Keratinizasyon miktarına
- Damarlanmaya bağlıdır.
 Dişeti kenarları:
Dişler arası dişeti (Dişeti papili) daha çok
sivri uçludur. Ancak kenarlar konturu komşu
dişlerin kontak bölgelerine ve dişleri bukkolingual konumlarına bağlıdır.
 Dişeti Yoğunluğu:
Genellikle epitel altındaki bağ
dokusundaki yoğun kollajen fibrillerden
dolayı sıkı ve elastik yapıdadır.
 Dişeti Yüzeyi :
yapışık dişeti bölgesinde daha çok
portakal kabuğu görünümü (strippling
yapı)
küçük
noktacıklar
ile
karakterize, oral epitel üzeri parlak ve
pürüzsüz
Sinir ağı:
 Trigeminal
sinirin
maksillar
mandibular sinir dallarınca uyarılır.
ve
Periodontal Ligament
Periodontal ligament
► Dişi
alveolar kemiğe bağlayan bağ
dokusudur. Kollajen fibril demetlerinden
oluşur. Bu demetler yönlerine göre aşağıdaki
tiplere ayrılır:
1)Alveolar kret fibrilleri
2)Horizontal grup
3)Oblique grup.
4)Apikal fibirler.
► Ana
fibriller, sement ve alveolar kemiğe
(fibrillerin alveolar kemiğe bağlandığı alana
alveolar bone proper denir)gömülmüş bir
durumdadır. Bu fibrillerin sert dokulara
gömülmüş kısımlarına Sharpey Fibrilleri
denir.
Periodontal Ligament (PDL) görevleri
► Mekanik
Kuvvetlere direnç
► Yapım yıkım olaylarınca kendini düzenler
(turnover)
► Dişin etrafındaki hücrelerin beslenmesi
► Sinir ağıyla dişin etrafında duyu
PDL’nin Fizyolojik Görevleri
► Çiğneme
Kuvvetleri (Oklüzal Forces) kemiğe
iletimi.
► Dişi alveolar kemiğe bağlamak
► Periodonsiyumun
diş ile olan iletişiminde rol
oynar..
► Akut Oklüzal darbelere direnç gösterme (Şok
absorbsiyonu).
► Periodontal aralık içerisindeki damar ve sinir
yapılarını korur.
Soru ?
Sement
Sement (Sementum) (cementum):
 diş kök yüzeyini çevreleyen periodontal
ligamentteki kollajen fibrillerin (Sharpey
fibrilleri) kök yüzeyine bağlanamasını sağlayan
kalsifiye doku.
 Ground Substance (Ara madde) içerisinde
kollajen fibriller ve hücrelerden oluşur.
Sementin yaklaşık % 45-50’si inorganik %5055’si organik materyallerden oluşur.
Kök yüzeyini saran Sementin kalınlığı,
koronel 3’lüde 60-68 mikron apikal 3’lüde
150-200 mikron kalınlığındadır.
yaşla beraber sementin kalınlığı artar.
2 tip sement tabakası vardır.
a) Hücresiz sement: kök koronal bölgedeki
sementtir.
b) Hücreli sement: kök apikal 3’lü bölgesinde ve
çok köklü dişlerin furkasyon bölgelerindeki
sement tabakasıdır.
Mine- sement hududu:
mine dokusunun sement dokusuyla
buluştuğu alana mine-sement hududu denir. Bu
hat dişin servikal bölgesindedir.
Three different relationship:
60-65%
 sement mineyi örter
30%
 uç uca
5%-10%
 sement mine birbiriyle
temasta değildir. Dentin açıktadır.
►
1:dentine.2:Hücresiz
sement.3:pdl
fibroblastları.4:sementoblast
►
Hücreli Sement tabakası Cellular
cementum. Sement tabakası
içindeki sementositler
ALVEOLAR PROCESS (alveolar proses)
􀂆maksilla ve mandibular kemikte diş soketi (yuvası) oluşturan kemik
yapı
􀂆Kompakt kemik
􀂆Kortikal kemik
􀂆Alveolar bone Proper (Kribriform Kemik, Lamina Dura )
􀂆Kansellöz kemik
Alveolar Proses
1 Alveolar kemik, veya
􀂆Kribriform kemik
􀂆Alveolar duvar
􀂆Lamina dura
2 Trabekular kemik
3 Kompakt kemik
Alveolar kemik hücreleri ve hücre
arası madde
► Osteoblastlar,
osteoklastlar, osteositler
► Hücreleri arası madde %65 hidroksiapatit
► Hücreler arası maddenin organik bileşeni
%90 kollajen, eser miktar osteokalsin,
osteonektin, proteoglikanlar
Alveolar Proses: Alveolar Soket
Kribriform kemik
Periost
􀂆tüm kemik yüzeylerinin üzeri bir çeşit bağ dokusuyla kaplıdır.
􀂆periost
􀂆Periost kan damarları ve sinirce zengin ve içerisinde kollajen
lifler ve fibroblastlar vardır. Periost içersindeki kollajen lifler
alveolar kemiğe yapışarak periostu kemiğe bağlar.
Alveolar kemik devinimi
(REMODELASYONU):
􀂆Alveolar kemik devinimi bazı bölgelerde
kemik yıkımı (osteoklastlarca) bazı
bölgelerde kemik yapımı (osteoblastlarca)
ile gerçekleşir.