ÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARI

Prof.Dr. Sefer KUMANDAŞ Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nöroloji BD KAYSERi

1

SUNU PLANI

1.

GİRİŞ 2.

PREVALANS 3.

SINIFLANDIRMA 4.

PATOFİZYOLOJİ 5.

ALARM SEMPTOMLARI 6.

KLİNİK VAKA ÖRNEKLERİ 7.

TEDAVİ

2

GİRİŞ



Baş ağrısı erişkinlerde olduğu gibi çocukluk yaş grubunun da sık karşılaşılan şikayetlerden birisi olup kafatası içinde ya da dışında yer alan ağrıya duyarlı oluşumların değişik nedenlerle etkilenmesi sonucu ortaya çıkmaktadır.

3

GİRİŞ

 Baş ağrısı çoğunlukla merkezi sinir sisteminden kaynaklanabileceği gibi, diğer organ rahatsızlıklarının bir belirtisi de olabilir. 4

BAŞ AĞRISI SIKLIĞI



7 yaş: %40-50



15 yaş:%70-75



Cinsiyet yönünden 3-5 yaşında erkeklerde daha sık.



5 yaşından sonra kızlarda sıklığı artmakta ve 9 11 yaşında her iki cinste eşit hale gelmektedir.

5

Baş ağrısı Patofizyolojisi

Baş ağrısı

   

Başın ağrıya duyarlı yapılarının fiziksel, kimyasal ve iltihabı olaylarla etkilenmesi sonucu ortaya çıkar.

Beyin ve meninkslerin büyük bölümü ağrı reseptörleri taşımaz, bu nedenle ağrıya duyarsızdır.

Başın ağrıya duyarlı yapıları dura, tentoryum, dura arterleri, willis poligonuna gelen damarlar, venöz sinüsler ve periostur.

Kafa dışında ağrıya duyarlı yapılar kafa derisi ve arterleri, diş etleri, kaslar ve fasiyalardır.

6

Baş ağrısı Patofizyolojisi

Baş ağrısı

   

Ayrıca paranazal sinus hastalıkları, gözler, dişler, baş ve yüz kemiklerinin patolojilerinde ağrı başa yansıyabilir.

Kafa içinden ve supratentorial yapılardan kaynaklanan ağrılar trigeminal sinir ile taşınır.

Posterior fossadan kaynaklanan ağrı ilk üç servikal sinir ile taşınır.

Trigeminal nükleusun servikal sinir ile olan bağlantıları nedeni ile trigeminal sinir uyarıldığında boyuna yansıyan ağrı olabilir.

7

Migren Patofizyolojisi

   

Patofizyolojisi tam olarak aydınlatılamamıştır.

Genetik yatkınlık, ataklar dışındakı biyokimyasal anormallikler, atakları başlatan iç ve dış faktörler sonucu trigeminal vasküler sistemin uyarılması ve ağrının algılanmasını etkileyen durumların hep birlikte değerlendirilmesi ile açıklanmaya çalışılmaktadır.

Migren atağının başlaması ile trigeminal nörojenik bir inflamasyona neden olur.

sinirin uyarılması sonucu açığa çıkan vazoaktif peptidler kan akımında artışa, proteinlerin damar dışına sızmasına ve Bu vazodilatasyon ve trigeminal sinir ödem yeniden perivasküler aksonlarını uyarır.

8

Migren Patofizyolojisi

   

Aksonlar ağrılı uyaranı ikinci servikal vertebradan başlayıp bulbusa dek uzanan trigeminal nükleus kaudalise, daha sonra talamusa ve somatosensorial korteks ile singulat kortekse iletir.

Diğer yandan serebral korteks ve beyin sapında kan akımında artış olur.

Beyin sapı çoklu bağlantılarının olması nedeni ile nörojenik inflamasyonu dolaylı yollarla veya doğrudan etkiler.

Kortikal nöronal uyarımda azalma (kortıkal depresyon) auralı migrende oksipital korteksten başlayarak öne doğru yayılan ekstrasellüler iyonların hücre içerisine girmesine ve kan akımında azalmaya (oligemi) neden olur.

 9

Migren Patofizyolojisi

   

Nitrik oksitinde enflanmatuar sitokinleri ve siklik GMP yi uyararak rol oynabileceği bildirilmiştir.

Migrende nöronal hipereksitabilitenin mekanizmayı oluşturduğu kabul edilmektedir.

esas Hemiplejik migrende kalsiyum genlerde mutasyonlar kanalarını kodlayan saptanmıştır.

Bu nedenle migrenin kanal patolojisi edilmektedir.

olabileceği idda

10

Cortical spreading depression Aura Abnormal neuronal hyperexcitability

?

Brainstem nuclei

?

Activation of trigeminovasculer system

Sterile neurogenic inflammation Central and peripheral sensitization

Migraine attack

BAŞ AĞRISI SINIFLAMASI

1 Akut baş ağrısı 2 Akut tekrarlayan baş ağrısı 3 Kronik progresif baş ağrısı 4 Kronik nonprogresif baş ağrısı 5 Mixt tip baş ağrısı

15

Akut Baş Ağrısı

Önceden baş ağrısı öyküsü olmadan tek / ilk baş ağrısı atağı

-

Enfeksiyonlar

Üst solunum yolu hastalıkları (sinüzitis, otit) -Akut menenjit, ensefalit -

Diğer nedenler:

-Hipertansiyon -Travma Venöz sinus trombozu -Akut intrakraniyal kanama

16

Akut tekrarlayan baş ağrısı

Ağrı ataklarını semptomsuz dönemlerin izlediği baş ağrısı

I.

Migren ve varyantları II.

Tansiyon baş ağrısı III.

Küme baş ağrısı

17

Kronik Progresif Baş Ağrısı

Baş ağrısı sıklığı ve şiddetinde kademeli artış gözlenir.

Sıklıkla altta yatan ciddi bir patolojinin habercisidir .

I.

II.

III.

Beyin tümörleri Hidrosefali Kronik menenjit (TBC, fungal) Granuloma tuberkülozis, nörosistiserkozis IV.

V.

VI.

Beyin absesi Subdural hematom VII.

Bening intakraniyal hipertansiyon

18

KRONİK PROGRESİF OLMAYAN BAŞ AĞRISI

Şiddeti ve sıklığında değişiklik olmaksızın sık veya sürekli baş ağrısı. I.

II.

III.

Kronik sinüzit Posttravmatik baş ağrısı Stresle ilişkili baş ağrısı 19

MİXT BAŞ AĞRISI

•

Kronik nonprogressif baş ağrısı üzerine akut-tekrarlayan baş ağrısı (genellikle migren) ataklarının eşlik etmesidir.

20

Baş ağrısında alarm semptomlar-1

  

Anamnezden:



Aile öyküsü olmaması

  

Medikal tedaviye yanıtsızlık Sabah erken baş ağrısı Gece uykudan uyandıran baş ağrısı

 

Persistan kusma Öksürük ile ağrıda artma Kronik progresif baş ağrısı Tekrarlayan lokalize baş ağrısı Kişilik değişiklikleri

21

Baş ağrısında alarm semptomlar-2 Fizik Muayenede:



3 yaş altında olmak

 

İntrakranial patoloji için bir riski bulunmak (Vp shunt disfonksiyonu, neurofibromatozis, tuberoskleroz) Anormal nörolojik muayene (konvulziyon, letarji, ataksi, anormal refleks, hemiparezi, diplopi, papil ödem, meninks irritasyon bulgusu.. )

22

    

Detaylı anamnez aldıktan sonra ikinci adım detaylı fizik-nörolojik muayenedir.

Genel fizik muayene, vital bulguları içermelidir.

( tansiyon, vücut ısısı) Paranazal sinüs hassasiyeti, ense sertliği, Baş çevresi ölçümü (progresif intrakraniyal basınç artışı ) Cilt muayenesi nörokutanöz sendromlar (Nörofibromatozis, tuberoskleroz gibi intrakraniyal neoplaziler ile ilişkili olabilir.)

23

  

Detaylı nörolojik muayene temeldir.

Optik diskler, göz hareketleri, motor asimetri, koordinasyon ve derin tendon refleksleri değerlendirilmeli.

Kan testleri ise : Enfeksiyon tam kan şüphesi varsa sayımı ve rutin kan biyokimyası istenebilir.

24

Akut Şiddetli Baş Ağrısı Kontrastsız BT İntrakranial Kanama Subdural Hematom

25

Akut Şiddetli Baş Ağrısı Ateş Anormal Nörolojik Bulgular MRG/BT HAYIR EVET

26

MRG/BT Negatif Lomber Ponksiyon Tümör

Astrositom Medullablastom

Enfeksiyon

Tüberküloz Nörosistosarkozis Abse

Menenjit Diğer

Hidrosefali Şant disfsiyonu Spontan İK kanama 27

Ateş Anormal Nörolojik Bulgular MRG/BT HAYIR EVET

28

Ateş Meningeal Bulgular LP

Menenjit

(+) (-)

Sinüzit Farenjit Otit Viral enfeksiyon

Hikayeyi Gözden Geçir

Migren Hipertansiyon Stres Baş Ağrısı Konversiyon 29

ANORMAL FİZİK MUAYENE BULGULARI VE İLİŞKİLİ TANILAR

Büyüme parametleri

Vücüt ağırlığı <3p, >95 p Kronik hastalık/Obesite, Psödotümör serebri

Vital bulgular Genel durum

Vücüt ısısı >38.5 C˚ Kan basıncı >95 p Extremitelerde nabızların eşit alınmaması Baş çevresinde anormal büyüme Anormal bilişsel, emosyonel durum Enfeksiyon; inflamasyon Hipertansiyon; Feokromastoma Aort koarktasyonu Artmış intrakraniyal basınç V-P şant disfonksiyonu; tümör; travma, infeksiyon Depresyon anksiyete, ailevi problemler 30

Cilt

ANORMAL FİZİK MUAYENE BULGULARI VE İLİŞKİLİ TANILAR

Ciltte zedelenme Travma Nörökutanöz işaretler Nörofibromatozis, Tüberoskleroz Kraniyal kemiklerde asimetri, çökme, stürlerin üst üste binmesi Artmış intrakraniyal basınç, infeksiyon travma, tümör, VP shunt disfonksiyonu

Baş Boyun

Temporal karotis arterde üfürüm duyulması Frontal-maksiller sinüsler üzerinde hassasiyet Arterial venöz malformasyon Sinüzit Asimetrik, gözle görülebilir büyüklükte tiroid bezi Tiromegali 31

ANORMAL FİZİK MUAYENE BULGULARI VE İLİŞKİLİ TANILAR

GÖZLER

Bulanık görme Pupil şeklinde, çapında ve/veya ışık refleksinde anormalik Papil ödem Nistagmus, göz hareketlerinin bazı yönlere kısıtlanması Basiller arter migreni, artmış intrakraniyal basınç, görme keskinliğinde azalma Entoksikasyon, İntrakranial kanama, Psödotümör serebri; KİBAS nedenleri 3, 4. 6 kraniyal sinirlere bası 32

ANORMAL FİZİK MUAYENE BULGULARI VE İLİŞKİLİ TANILAR

Yansıyan ağrı

Çene / ağız Kulaklar

Temporomandibuler eklem hareketlerinde kısıtlılık, hassasiyet Çürük diş, abse Otore, tragusda hassasiyet dış kulak kanalında ödem Mat, retrakte timpanik membran Yansıyan ağrı Otitis externa Effüzyonlu kronik otitmedia, koleastotoma

Servikal spine

Vertebralarda dikey hareket kısıtlılığı Vertebralarda yanlara hareket kısıtlılığı Meninjit, subaraknoid kanama Posteriyor fossa anormallikleri ve yumuşak doku problemleri 33

ANORMAL FİZİK MUAYENE BULGULARI VE İLİŞKİLİ TANILAR

Pozitif Kerning / Brudzinski belirtisi Menenjit

Nörolojik sistem

Ense sertliği Menenjit intrakraniyal hemoraji Şuur ve mental durumda değişiklik; Kraniyal sinir ve DTR lerde anormallik, ataksi, motor ve duyusal asimetri KİBAS nedenleri, Yüksek evreli tümör şüphesi 34

Baş ağrısı ile acil servise başvuran çocukta radyolojik inceleme endikasyonları

       Anormal nörölojik bulguların eşlik etmesi

(papil ödem, kraniyal sinir ve motor anormallikler

) Sabah erken dönemde başlayan ve/veya uykudan uyandıran baş ağrısı Konfüzyon, oryantasyon bozukluğu epizotları gibi KİBAS bulgularının eşlik etmesi Ventrikülo-peritoneal şant varlığı Yakın zamanda travma öyküsü 3 yaş altında olma Baş ağrısından dolayı anne-babada aşırı tedirginlik 35

PRİMER TEKRARLAYAN BAŞ AĞRILARI



de gruplandırılır



Baş ağrıları primer ve sekonder olmak üzere Sekonder baş ağrısında altta yatan bir patoloji (sinüzit, tümör, hidrosefali, VP şant disfonksiyonu) mevcuttur.



Primer baş ağrıları ise allta yatan organik patoloji olmaksızın tekrarlama özelliği olan ağrılardır.



Çocuklarda en sık görülen primer tekrarlayan baş ağrıları:

36

Uluslararası Baş Ağrısı Sınıflandırması [International Classification of Headache Disorders-ICHD-II] (2004)



1.MİGREN



1.1. Aurasız Migren



1.2. Auralı Migren



1.2.1 Özgün Auralı Migren



1.2.2 Özgün Auralı, Migrene Benzemeyen Baş Ağrısı



1.2.3 Baş Ağrısız Özgün Aura



1.2.4 Ailesel Hemiplejik Migren (AHM)



1.2.5 Sporadik Hemiplejik Migren



1.2.6 Baziler Migren

37

1.1. Aurasız Migren (Yaygın Migren, Hemikraniya Simpleks)

Tanımı

: ICD II’ye göre ataklar şeklinde ortaya çıkan, 4 72 saat (erken çocuklukta 1-48 saat) süren, genellikle tek taraflı, zonklayıcı, orta veya şiddetli, günlük bedensel hareketlerle artış gösteren, fotofobi ve/ veya fonofobi yada bulantı ve/veya kusmanın eşlik ettiği tekrarlayıcı bir baş ağrısı hastalığıdır.

38

Tanı Ölçütleri

:

( aşağıda

“

* ” ile işaretlenen noktalar çocukluk çağı migren

A.

B D ölçütlerine uyan en az 5 atak varlığı

B.

olmasın) (*

erken çocukluk döneminde 1-72 saat süren baş ağrısı atakları, 15 yaş üstü çocuklarda süre için erişkindeki gibi 4-

C.

Baş ağrısı atakları aşağıdaki özelliklerden en az ikisini taşımalıdır:

1.

Tek taraflı (

* tek taraflı veya iki taraflı frontotemporal yerleşim)

2.

Zonklayıcı özellikte

3.

Orta ya da ağır şiddetli

4.

Günlük bedensel hareketlerle şiddetlenme (yürümek, merdiven

D.

Baş ağrısı sırasında aşağıdakilerden en az birisi bulunmalıdır: (

* bu anlaşılabilir)

1.

Bulantı ve /veya kusma

2.

Fotofobi ve fonofobi

E.

Başka bir organik hastalık işareti olmamalı 39

Auralı Migren (Klasik Migren, Oftalmik, Hemiparestezik Migren)

Tanımı:

Klasik migren yerine kabul edilmiş auralı migren tanısı için, geri dönüşümlü fokal nörolojik belirtilerin, 5-20 dakikadan fazla ve 60 dakikadan az sürdüğü, tekrarlayıcı ataklarla karakterize baş ağrısı hastalığıdır. Aura belirtilerini genellikle aurasız migren tipi baş ağrısı izler.

40

Auralı Migren

Tanı Ölçütleri A.

B ölçütlerini dolduran en az 2 atak olmalı

B.

Aşağıda belirtilen 4 özellikten en az 3 tanesi olmalı:

1.

Bir ya da daha fazla sayıda, tümüyle geri dönüşümlü olan ve fokal serebral kortikal ve/veya beyin sapı fonksiyon bozukluğuna işaret eden aura belirtilerinin olması

2.

Dört dakikadan daha uzun sürede yavaş yavaş gelişen en az bir aura belirtisi ya da 2 veya daha fazla sayıda birbiri ardı sıra gelişen belirtiler

3.

Aura belirtileri 60 dakikadan uzun sürmemeli

4.

Baş ağrısı, aurayı takiben 60 dakika içinde gelişmeli (baş ağrısı aura olmadan önce veya aura ile birlikte başlamış olabilir)

C.

Organik hastalık işareti olmamalı 41

Özgün Auralı Migren

Tanımı:

Özgül aura, görsel ve/veya duyusal ve/veya konuşma ile ilgili belirtilerden oluşur.

Tanı Ölçütleri A.

B D ölçütlerini tamamen dolduran en az iki atak olmalı

B.

Kas gücü kaybı olmaksızın aura aşağıdaki özelliklerden en az birini taşımalı:

1.

Tamamen geri dönüşümlü pozitif belirtileri (ışık titremeleri, noktalar ya da çizgiler) ve/veya negatif belirtileri (görme kaybı) içeren görsel belirtiler

2.

Tamamen geri dönüşümlü pozitif özellikleri (toplu iğne ve iğne) ve/veya negatif özellikleri (uyuşukluk) kapsayan duyusal belirtiler

3.

Tamamen geri dönüşümlü (disfazik) konuşma bozukluğu 42

Özgün Auralı Migren

C.

Aşağıdakilerden en az iki tanesi olmalı:

1.

Homonim görsel belirtiler ve/veya tek yanlı duyusal belirtiler

2.

Beş dakika veya daha fazla sürede gelişen en az bir aura belirtisi ve/veya daha fazla sürede ard arda gelişen farklı aura belirtileri

3.

Her belirti 5 60 dakika sürmeli

D.

Aura sırasında veya aurayı izleyen 60 dakika içinde aurasız migren için olan tüm B D ölçütlerini taşıyan baş ağrısı

E.

Başka bir organik hastalık işareti olmamalı 43

2. Epizodik Gerilim Tipi Baş Ağrıları (EGBA )



Tanım:

Dakikalar günler süren baş ağrısı atakları vardır. Ağrı iki taraflı, basınç ya da sıkıştırıcı vasıflı ve hafif-orta şiddetlidir. Günlük bedensel hareketlerle şiddetlenmez. Bulantı yoktur, fotofobi ya da fonofobi olabilir. GBA en sık görülen baş ağrısı tipidir. GBA gerek sıklık, gerekse şiddet bakımından çok değişkenlik göstermekte; nadir ve kısa baş ağrısı ataklarından, sık ve genellikle sürekli olan kısıtlayıcı baş ağrıları şeklinde de karşımıza çıkabilmektedir.

44

2. GERİLİM TİPİ BAŞ AĞRILARI

     

Sık Olmayan Epizodik Gerilim Tipi Baş Ağrıları (EGBA)

Perikraniyal Kasların Bozukluğu ile İlişkili Sık Olmayan EGBA Perikraniyal Kasların Bozukluğu Olmaksızın Sık Olmayan EGBA

Sık EGBA

Perikraniyal EGBA Kasların Bozukluğu ile İlişkili Sık Perikraniyal EGBA Kasların Bozukluğu Olmaksızın Sık 45

2.3. Süreğen Gerilim Tipi Baş Ağrısı (SGBA) 2.3.1

Perikraniyal Kasların Bozukluğu ile İlişkili SGBA

2.3.2

Perikraniyal Kasların Bozukluğu Olmaksızın SGBA

2.4. Olası Gerilim Baş Ağrısı 2.4.1

Olası Sık Olmayan Epizodik GBA

2.4.2

Olası Sık Olan Epizodik GBA

2.4.3

Olası Süreğen GBA 46

Sık Olmayan Epizodik GBA

Tanı Ölçütleri A.

B D’ yi tam karşılayan ayda 1 günden az (<12 gün/yıl) olan en az 10 atak

B.

Baş ağrısı 30 dk- 7 günde sonlanacak

C.

Aşağıdakilerden en az 2 tanesinin olması:

1.

İki taraflı yerleşim

2.

Basınç/sıkıştırıcı vasıflı

3.

Hafif orta şiddetli

4.

Günlük bedensel hareketlerle kötüleşmez

D.

Aşağıdakilerden 2’ sinin olması

1.

Bulantı ya da kusmanın olmaması

2.

Fotofobi ya da fonofobinin olması

E.

Başka bir organik bozuklukla ilişkili olmamalı 47

OLGU SUNUMU-1

 15 yaşında kız hasta 2 yıldır olan baş ağrısı şikâyeti ile başvurdu. Baş ağrısı haftada 4 kez orta-şiddette, zonklayıcı karakterde, 1- 3 saat süren, genellikle öğleden sonra olan, bedensel aktivite, uykusuzluk ile artan, istirahat ile azalan, ağrı sırasında ışıktan rahatsızlık (+), sesden rahatsızlık(+), mide bulantısı (+), kusma (-), baş dönmesi (+) ve zaman zamanda baş ağrısı öncesinde gözlerde ışık çakması, bulanık görme şikâyeti oluyormuş. Ayrıca, ailede benzer başağrısı öyküsü mevcutmuş.

48



Fizik muayenede:

muayenesi normal, TA:110-70 mmHg, nörolojik defisit yok göz dibi 

EEG:

Hemisfer arka yavaşlama mevcut yarılarında zemin ritminde 

KR MR

normal 

Tanı

: Auralı migren 

Tedavi

:Sibelium Capsül 1 x 2 akşam 49

Olgu-2

 12 yaş kız hasta son 1 aydır aralıklı

baş ağrısı, kusma, ara ara çift görme şikayetleri ile getirildi

(baş ağrısı kusma ile azalıyormuş).

 Fizik muayenesinde: VA: 72 kg (>97p), TA:100/60 mm Hg,

papil ödem

dışında nörolojik muayenesi normaldi.

 Kranial MR:Lateral ventriküllerde basıklık 50

Göz dibi muayenesi

Normal göz dibi Papil Ödem 51

 Tanıya yönelik yapılan lomber ponksiyonda giriş basıncı 45 cm H2O, çıkış basıncı ise 18 cm H2O, BOS mikroskobisinde hücre yok, BOS biyokimyası normaldi.

52

Anamnezden: Baş ağrısı, bulantı, kusma, çift görme (+) Fizik muayene: Papil Ödem Radyoloji Kraniyal görüntüleme Lateral ventriküllerde basıklık

TANI: PSÖDOTÜMÖR SEREBRİ

53

Etiyoloji

       İdiyopatik Obesite Demir eksikliği anemisi Kollojen doku hastalıkları A hiper vitaminöz D hiper ve hipovitaminöz durumları Tiroid fonksiyon bozukluğu 54

Tedavi

Tanı anında tek doz 1 mg/kg/Doz

furosemid

İV yavaş infuzyon ile verilir.

Tanı ve tedavi amaçlı boşaltıcı LP,

1.Diazomid

15 30 mg/ kg/ gün, PO, 2 doz da verilir, (kan gazı, elektrolidler yakın takip edilmeli)

2.Topiramat

1mg/kg/gün PO, 2 doz da verilebilir, nefrolitiazis açısından takip edilmeli.

55

 Etiyolojiye yönelik gönderilen tetkikler

(Serum demir, TDBK, ferritin, sedim, ANA,TFT ve otoantikor düzeyleri, A D vitamin düzeyleri)

normal olması üzerine obesiteye bağlı PTS olabileceği düşünüldü.

 Tek doz furosemid 1 mg/ kg / doz İV yapıldı.

 Diazomid 20 mg / kg / G den 2 doz olarak başlandı.

 Obezite nedeni ile diyet programına alındı.

 Şikayetleri belirgin gerileyen hasta taburcu edildi.

56

Olgu-3

 10 yaşında kız hasta 1 aydır baş dönmesi, fışkırır şekilde sendeleyerek kusma, son günlerde yürüme şikayetleri ile çocuk acil polikliniğine getirildi.

57

Fizik Muayene

      Şuur açık, oryante, koopere, papil ödem mevcut, ataksi (+) Kranial MR: 4.

ventrikülde kitle lezyonu (Epandimom, Medullablastom) + obstrüktif hidrosefali mevcuttu.

Patoloji raporu: materyali Medüllablastom ile uyumlu biyopsi Bos sitolojisi: Pleositik hücreler izlendi Class IV, BOS Tanı: Medullablastom Tedavi: Kemoterapi + radyoterapi 58

1a 1b

Resim1a-b:Preop KRMR görüntüsü

2

Resim 2 :Post operatif KRMR rezidü kitle

59

Olgu-4

 14 yaş kız hasta  5 gün öncesinde başlayan burun akıntısı, boğaz ağrısı, son 2 gündür özellikle başını öne eğmekle alın bölgesinde olan ağrı şikayetiyle getirildi 60

Fizik muayenesinde

    Vital bulgular stabil  Orofarinx ve tonsiller hiperemik, Belirgin pürülan postnazal akıntı mevcut, Frontal ve maxiller sinüste bası ile hassasiyet mevcut Ense sertliği yok, meninks irritasyon bulgusu yok  Kraniyal sinir muayenesi normaldi.

61

Laboratuvar

 WBC:14000 NE:%70, LYM:%25,MO:%5  PLT:480000,Hb:12,7 ,MCV:78,  Radyoloji :  Pansinüzit  Tedavi:Amoklavin-klovulanat 62

     Kayseri ili ve merkez ilçelerinde 7- 17 yaş arası 10584 okul çocuğunu kapsayan çalışmamızda baş ağrısı oranı % 47.5 (Kız % 52.8, Erkek: % 40.9) olarak bulundu.

Primer tekrarlayan baş ağrısı 2245 (% 21) kişide saptandı.

Tüm yaş gruplarında migren prevalansı % 7.2, olası migren prevalansı % 9.3, GBA prevalansı % 7.8, sınıflandırılamayan baş ağrısı % 4.6 bulundu. Her iki baş ağrısı tipi için yaş grupları arasında istatistiksel anlamlılık yoktu. (p > 0.005) 63

PEDİATRİK BAŞ AĞRILARINDA TEDAVİ

1.İlaç dışı koruyucu önlemler

 Düzenli ve yeterli süre uyumak  Bilinen tetikleyicilerden uzak durmak (hipoglisemi, dehidratasyon, kafeinli yiyecekler , vs.)  Nefes egzersizleri ve gevşeme teknikleri bazı çocuklarda faydalı olabilmektedir.

70

2.Çocukluk çağı migreninde akut tedavi

Grup Jenerik isim Piyasa adı Kullanım dozu

NSAI Non spesifik ağrı kesiciler Ibuprofen Naproksen sodyum Indomethazin Asetaminofen (parasetamol) İbufen Naprosyn Indocin Minoset Calpol 10 mg/kg 6-8 saat 2.5 mg/kg 12 saatebir 2-4 mg günde 3 kez 10-15 mg/kg/4-6 saattebir Triptanlar Almotriptan Eletriptan Sumatriptan Zolmitriptan Axert Relpax Imitrex Zomig * Günlük 1x1tablet Sadece Axert ve Zomig nazal sprey 12-17 yaş grubunda FDA onayı almıştır.

Dihidroergota min Dihidroergotamin Nazal sprey Migranal Başlangıç dozu 1 puff 15 dk sonra tekrarlanabilir.

71

3.Proflaktik Tedavi

Grup Jenerik isim Piyasa adı Kullanım dozu

Antidepresanlar Amitriptilin Nortriptyline Beta-blokerler Propranol Kalsiyum kanal blokerleri Flunarizine Antikonvulzanlar Topiramat Valproik asit Laroxyl Aventyl Dideral sibelium Topamax Depakin Antihistaminikler Siproheptadin Spraktin 5-10 mg tek doz gece başlanır. Doz arttırılabilir.max

50mg/gün >35 kg 20-40 mg 5 mg/gün ile başlanır 10 mg çıkılabilir 0,5-1 mg/kg/gün 10mg/kg başlanıp 20 mg/kg/güne çıkılabilir 0.25-0.5 mg/kg/gün PO 72

DİKKATİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

73