Transcript sürtünme ile elektriklenme

1
Elektriklenme: Nötr bir cismin başka bir
cisimden (-) yük alması veya başka bir cisme (-) yük
vermesi ile yük sayısının değişmesine denir.
2
ELEKTRİKLENME
ÖRNEK
♦Yağmur yüklü bulutlar birbirine sürtünerek
elektriklenir.
♦ Arabanın kolu gibi metal bir malzemeye
dokunduğumuzda elektriklenebiliriz.
3
Elektriklenme
Çeşitleri
Sürtünme İle
Elektriklenme
Dokunma İle
Elektriklenme
Etki İle
Elektriklenme
4
SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME
♦İki nötr cisim birbirine sürtülerek elektriklenebilir.
♦Bu iki cisimden birindeki (-) yükler diğerine
geçebilir.
5
SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME
♦ Cam çubuk ipekli kumaşa sürtüldüğünde cam
çubuktaki (-) yükler serbest hale gelir.
♦ Böylece ipekli kumaşta (-) yük fazlalığı olur ve (-)
ile yüklenir.
♦ Cam çubuk ise (-) yükleri verdiği için (+) yük ile
yüklenir.
3(+) 3(-)
Nötr Ebonit Çubuk
5(+) 5(-)
Nötr Yünlü Kumaş
6
SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME
♦ Ebonit çubuk yünlü kumaşa sürüldüğünde
kumaştaki (-) yükler ebonit çubuğa geçer.
♦ Ebonit çubuk (-), yünlü kumaş (+) ile yüklenir.
Ebonit çubuğa (-)
yükler geçti ve (-)
ile yüklendi.
Yünlü kumaşta (+) yükler
kaldı ve (+) ile yüklendi.
7
SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME
Cam çubuk ipekli kumaşa sürüldüğünde cam
çubuktaki (-) yükler ipekli kumaşa geçer. Cam
çubuk (+), ipekli kumaş (-) yüklenir.
Cam çubukta (+)
yükler kaldı ve (+)
ile yüklendi.
İpek kumaşa (-) yükler
geçti ve (-) ile yüklendi.
8
DOKUNMA İLE ELEKTRİKLENME
♦ Yüklü ya da nötr iki cismin birbirine
dokundurulması ile olur.
♦ Son durumda cisimlerin yük işaretleri aynıdır.
♦ Toplam yük miktarında ise değişme olmaz.
9
DOKUNMA İLE ELEKTRİKLENME
Şekildeki özdeş iki yüklü küre birbirine
dokundurulduğunda toplam yük miktarı bulunur ve
cisimler özdeş olduğu için ikiye bölünür.
(+) 3
(-) 5
10
ETKİ İLE ELEKTRİKLENME
♦ Yüklü cisimler birbirine temas etmeden sadece
yaklaştırılarak bir etki oluşturulup elektriklenir.
♦ Geçici bir durumdur.
♦ Yüklü cisimler birbirinden uzaklaştığında
elektriklenme de ortadan kalkar.
11
ETKİ İLE ELEKTRİKLENME
ÖRNEK
♦ Aynı
cins yükler birbirini iterken zıt yükler
birbirini çeker.
♦ Yüklü ve nötr iki küre birbirine yaklaştığında
cismin yükü ile zıt işaretli olanlar yüklü cisme
doğru çekilir.
♦ Yüklü cisme yakın olan uç zıt uzak olan uç aynı
yükle yüklenir.
12
ETKİ İLE ELEKTRİKLENME
Şekilde görüldüğü gibi + yüklü B cismi nötr A
cismindeki - yükleri kendine doğru çeker böylece
A cisminin bir kutbu + bir kutbu - ile yüklenir.
13
TOPRAKLAMA
♦ Toprak sonsuz büyüklükte bir iletkendir.
♦ Aynı zamanda kütlesi çok büyük olduğu için
sonsuz (+) ve (-) yüke sahiptir.
♦ Yüklü bir cisim bir iletken tel ile toprağa
bağlandığında nötr olur.
♦ Bu olaya denir.
14
TOPRAKLAMA
♦ (-) yüklü bir cisim topraklandığında üzerindeki
fazla (-) yükler toprağa doğru geçer ve cisim nötr
olur.
15
TOPRAKLAMA
♦ (+) yüklü cisim topraklandığında topraktaki (-)
yükler cisme geçer ve cisim nötr olur.
16
TOPRAKLAMA
ÖRNEKLER
♦ Ameliyathanelerde zemin iletken bir malzeme
ile yapılmıştır.
♦ Çünkü ameliyathanede kullanılan malzemeler
çok yanıcıdır ve elektriklenme durumunda tehlike
oluşabilir.
♦ İletken zemin sayesinde yükler toprağa
geçerek nötr bir ortam sağlanır.
17
TOPRAKLAMA
ÖRNEKLER
Benzin istasyonlarında elektriklenme nedeni ile
benzin doldurulurken yangın çıkabilir. Bu sebeple
araçlar bir iletken tel ile toprağa bağlanır.
18
TOPRAKLAMA
Evlerin çatılarına yıldırıma karşı korunmak için
paratoner takılır. Paratoner yıldırım düştüğü anda
oluşan elektriği iletken bir tel ile toprağa iletir.
19
SORULAR
1.
sürtünme ile
Elektriklenme çeşitleri ……..……………,
etki ile ve ...……………..
dokunma ile dir.
………..
2. Plastik balonu yün kumaşa sürten bir
öğrenci,elektriklenmiş balonla masa üzerindeki
kağıt parçalarını çekebilir. Bu tarz elektriklenmeye
sürtünme ile elektriklenme
……………………………….
denir.
20
SORULAR
3. Yüklü bir cisim nötr veya yüklü bir başka iletken
cisme dokundurulduğunda aralarında yük alışverişi
olur. Bu tür elektriklenmeye
dokunma ile elektriklenme denir.
……………………………….
4. Yüklü bir cisme bir başka iletken cisim
yaklaştırıldığında aynı yükler birbirini iter zıt
yükler birbirini çeker. Bu tür elektriklenmeye
etki ile elektriklenme denir.
……………………….
21
KAYNAKÇA
♦ http://www.fenbilimleri.org/tum-konular/item/183-
elektriklenme-%C3%A7e%C5%9Fitleri.html
♦ http://www.bilgicik.com/yazi/iletkenler-veyalitkanlar/
♦ http://www.derszamani.net/elektrostatik-dersnotlari-konu-anlatimi.html
♦ http://www.derszamani.net/elektrostatik-dersnotlari-konu-anlatimi.html
22