آنمی در بارداری 1
Download
Report
Transcript آنمی در بارداری 1
کم خونی در بارداری
مقدمه
کم خونی شایع ترین اختالل پزشکی در دوران بارداری است.
Anemia در زبان یونانی به معنای ”بدون خون“ است.
کم خونی فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی در بارداری است.
بر اساس NFHS 2003-06در 57/9درصد زنان بارداردیده
می شود.
مسئول مستقیم % 25مرگ های مادران باردار است.
معیار تشخیص کم خونی در بارداری
طبققع تعری ق
WHOهموگلققوبکن کما ق از 11mg/dlو هماتوکریققت زیققر
% 33
طبققع تعریق CDCتشققخیص کققم خققونی بققر اسققاس هموگلققوبکن کققم تققر
از 11 mg/dlدر سقه ماهقه اول و سقو و کقم تقر از 10/5 mg/dlدر
سه ماهه دو بارداری.
طبع تعری
تعری
FOGSIدر کشور هند هموگلوبکن 10 mg/dlشروع
آنمی محسوب می شود.
طبقه بندی بر اساس شدت
WHO
ICMR
10 – 11 gm/dl 9 – 11 gm/dl
خفیف
7-9
7 – 10
متوسط
<7
4–7
شدید
<4 decompensated
بسیار شدید
علل کم خونی در بارداری
کم خونی فکزیولوژیک
آنمی تغذیه ای – – IDAمگالوبالستیک
کم خونی ناش ی از بیماری های مزمن
ازدست دادن خون
آنمی همولیتیک و همولکز
هموگلوبینوپاتی ها
سایر کم خونی های ارثی
آنمی آپالستیک
افزایش تقاضای آهن در دوران بارداری :
1000 میلی گر آهن املنتال اضافی در بارداری نیاز است.
ای ق ق ق ق ققن مق ق ق ق ق ققدار آه ق ق ق ق ققن ب ق ق ق ق ققه ت ق ق ق ق ققا ی توس ق ق ق ق ق رژی ق ق ق ق ققم ق ق ق ق ققذا ی ت ق ق ق ق ق مکن
نمی شود.
سوء تغذیه این عارضه را همراهی می کند.
مقادیر طبیعی
Hematological index
Reference range
MCV (PCV/ RBC)
75 – 98 fl
MCH (Hb)
25 – 31 pg
MCHC
32 – 36%
TIBC 325 – 400 μ/ 100ml
Fe/ TIBC ratio
30%
طبقه بندی بر اساس شکل (مرفولوژیک)
بر اساس اندازه گلبول های قرمز خون
کم خونی ماکروسیتیک )(MCV > 100
کم خونی نرموسیتیک )(80 < MCV < 100
کم خونی میکروسیتیک )(MCV < 80
تظاهرات بالینی-نشانه ها )(Symptoms
آنمی خفی
:معموال بدون عالمت است.
آنمی متوس :ضع
– خستگی – گیجقی –کقاهش اشقا ا – سقوء
هاضمه – سر گیجه – تنگی نفس
آنم ققی ش ققدید :ط ققبش قلق ق – تاکیک ققاردی –تنگ ققی نف ققس – افق قزایش
برون ده قلبی – نارسا ی قلبی –اد ژنرالکزه – اد ریوی
تظاهرات بالینی-عالئم((Sign
رنگ پریدگی
تغیک ات ناخن ها
شقاق ل ها و گوشه های دهان ،الا اب زبان ،الا اب عمومی مخاط
دهان
ور
نبض سیستولیک کوتاه و ضعی
کریبتاسیون خفی
عوارض کم خونی در مادر
دوران بارداری
زایمان زودرس
پره اکالمبس ی
سبسیس ( ) Sepsis
ت خک رشد داخل رحمی ( ) IUGR
حکن زایمان
این س ی رحمی
خونریزی پس از زایمان
نارسا ی قلبی
عوارض کم خونی در مادر
پس از زایمان
سبسیس ( ) Sepsis
اختالل در برگشت (این س ی رحمی)
آمبولی ریوی
شک دهی ناموفع
ت خک ب بود زخم
نارسا ی قلبی
عوارض جنینی
نارس ی و کم وزنی
ت خک رشد داخل رحمی
مرگ داخل رحمی
افزایش مرگ پری ناتال
کق ق ق ققم خق ق ق ققونی فقق ق ق ققر آهق ق ق ققن منجق ق ق ققر بق ق ق ققه خک ق ق ق ق ه پق ق ق ققایکن آهق ق ق ققن
مق ققی گق ققردد کق ققه باع ق ق رشق ققد هنق ققی – اجتمق ققافی ضق ققعی
زندگی آینده کودک می شود.
در
تشخیص– پایه/احتمالی
اندازه گک ی هموگلوبکن
ال خون محیطی
شمارش رتیکولوسیت ها
هماتوکریت
بررس ی ایندکس های خونی\MCV, MCH , MCHC
آزمایش مدفوع
آزمایش ادرار
پروتئکن ،آزمون های کبدی و کلیوی
روند درمان کم خونی با آهن
درمان با آهن خوراکی
افزایش رتیکولوسیت ها ظرف 5-7روز
افق قزایش مکق قزان هموگل ققوبکن 2-4 mg/dlه ققر س ققه هفت ققه ت ققا زم ققان
نرمال شدن مکزان هموگلوبکن
در صقورت عققد پایققپ یققا پایققپ ناکقافی ،تسققت هققای تکمیلققی انجققا
شود.
تست های تشخیص تکمیلی
Serum Fe آهن سر
Total iron binding capacity ظرفیت کامل اتصال آهن
Serum Ferritin فریتکن سر
Saturation اشباع
Hb electrophoresis الکا وفورز هموگلوبکن
Bone marrow examination آزمایش مغز استخوان
موارد احتیاط
از 48ساعت قبل از درمان وريدي بيمار نبايد آهن خوراكي دريافت كند.
الز اسق ققت وسق ققايل اورژانس ق ق ن مرق ققل هيق ققدروكورتکزون وريق ققدي ،آدرنق ققالکن،
كبسول اكسکژن آماده باشد .
در ح ق ققکن تزري ق ققع باكس ق ققسن مراق ق ق واك ق ق ش ه ق ققاي حساس ق ققيسن ح ق ققکن تزري ق ققع
باشید.
محاسبه دوزمورد نياز
در فراورده هاي قديمي :هر 1mlحاوي 50mgآهن املنتال بود
مکزان آهن مورد نياز :
( + 500هموگلوبکن بيمار( ×)100-پوند)وزن ×0/3
در آمپول هاي آهن ساكاروز : Iron sucrozeهر mlحاوي 20mg
آهن املنتال مي باشد.
دوز 200mg :آهن وريدي آهسته يك روز در ميان
مکزان آهن مورد نياز:
( + 500هموگلوبکن بيمار -هموگلوبکن مطلوب)× (كيلوگر ) وزن ×0/24
عوارض درمان با آهن تزريقي
درد
ت وع -استفراغ -سردرد
تغيک رنگ پوست
تشكيل آبسه
ت
بزرگي دد لنفاوي
واك ش حساسيسن شديد (آنافيالكس ی)
تزريع خون
كم خوني شديد بخصوص بعد از هفته 36بارداري
خونريزي
همراهی با عفونت
پك سل ارجح مي باشد
تعويض خون بندرت نياز مي شود
استفاده از اریا وپویتکن )(EPO
از EPOدر كم خوني هاي شديد و نارسايي كليه جهت افزاكش قابل
توجه هموگلوبکن و اجتناب از تزريع خون استفاده مي شود .
در جراحي هاي زنان ،استفاده از EPOو آهن دكسا ان قبل از عمل
باع جلوگک ي از تزريع خون در مراحل حکن عمل و بعد از آن مي
شود.
دوز EPO
EPO تزريقي به روش زير جلدي يا وريدي با دوز 15 -100واحد به ازاء
هر كيلوگر وزن بدن می تواند تجویز گردد.
در روزهای 3،1و 5همراه با آهن تزريقي يا در روزهای 3،1و 6000 ،5
واحد اریا پویتکن زير جلدي و 100mgآهن دكسا ان به صورت تزريع
عضالنی عمیع روزانه براي 5روز تجویز می شود.
اولکن دوز پس از تست حساسيت زير جلدي تزريع می شود.
آدرنالکن ،هيدروكورتکزن و اكسکژن بایسسی آماده باشد.
بعد از یک دوره دو هفتقه ای 3میلقی گقر درصقد افقزایش هموگلقوبکن ر مقی
دهد.
اداره زايمان
قراردادن بيمار در وضعيت راحت و دادن اكسکژن
ضد درد ومسکن
پيشگک ي از نارسايي قل
هدایت به سمت زايمان واژينال
تجویزآنسن بيوتيك
كوتاه نمودن مرحله دو زايمان
اداره فعال مرحله سو زايمان
تاالسمي
اختالل ارثی خونی است كه با كاهش یا فقدان توليد زنجک ه آلفا يا بتا
بخش گلوبکن هموگلوبکن ايجاد مي شود .
ناقل تاالسمي ممكن است در مواقعي كه باردار نيست بدون عالمت
باشد ولي در طول بارداري بيشا از معمول كم خون مي شود.
در فققردی بققا MCV≤80FLباكسققسن بققا انققدازه گک ق ي HbA2بررس ق ن
شققود و در صققورتی کققه HbA2≥3.5باشققد از نظققر تاالسققمي B2ممكققن
است مربت باشد .
WHAT IS THALASSAEMIA?
Thalassaemia is a hereditary disorder
It can be inherited from both the parents
It can affects males and female alike
تاالسمي چيست ؟
یك اختالل ارثي مي باشد.
مي تواند از هر دو والد به ارث برسد .
می تواند در مرد و زن یکسان تظاهر کند.
درصد خطر بروز تاالسمی در هر بارداري
وقتييك ييد يير دو و ي (پ ي و ميياد ) ناقييا ساي يينك مااييز م ي د ييير
مي س ن خ د :
%25 مچد ا مبتال مد ساي نك ماژو مااز .
%50 فر ن ن مي س نز ناقا ساي نك مااز .
%25 فر ن ن مي س نز
ا م مااز .
بیماران مبتال به تاالسمي
Carrier
Carrier
Thalassaemia
Patient
(25%)
Carrier
(25%)
Carrier
(25%)
Normal
(25%)
ناقا ژن ساي نك مااز
*وقتك ر دو و
سناريوي يك مورد بالينن
يق ق ققك خ ق ق ققانم ب ق ق ققاردار شق ق ققكم اول در هفت ق ق ققه 28ب ق ق ققارداري بق ق ققا رن ق ق ققگ پري ق ق ققدگي ،
هموگل ق ققوبکن 7/8g%و ب ق ققدون ه ق ققي بيم ق ققاري هم ق قراه ديگ ق ققري ب ق ققا ح ق ققال
عمومي خوب مراجعه كرده است .اولکن درمقان قابقل قبقول كدامسقت
؟
ال -تزريع خون
ب -آهن وريدي
ج -آهن خوراكي
د -آهن خوراكي همراه با آهن تزريقي
جواب :ج
سناريوي يك مورد بالينن
ي ققك خ ققانم ب ققاردار 32هفت ققه ب ققا هموگل ققوبکن ، 8/9حج ققم گلب ققول قرم ققز اف قزاكش
يافتقه ،مکمققل آهققن دريافققت مققي كنققد .محتمققل تققرين وضققعيت كققدا اسقت
؟
ال -عد تحمل آهن دارد
ب -انگلهاي روده اي دارد
ج -تاالسمي مينور دارد
د -داروي ضد صرع مصرف مي كند
جواب :ج
سناريوي يك مورد بالينن
آهن موجود در کدا ماده ذائی بیشا می باشد ؟
ال -گوشت قرمز
ب -انجک
ج -بادا زمينن
د -سويا
جواب :ب
سناريوي يك مورد بالينن
ب ا ين تست جهت بررس ن در يك خانم باردار كه اخک ا مورد كم خوني او
تشخيص داده شده كدامست ؟
ال -اندكس گلبول قرمز
ب -شمارش رتيكولوسیت و ال خون محيطي
ج -بررس ن آهن خون
د -الكا وفورز هموگلوبکن
جواب :ب
یافته های آزمایشگاهی در آنمی ناش ی از کمبود آهن
• هموگلوبکن کما از 11گر در دس ی لیا باشد
• در اسمک محیطی :گلبولهای قرمز کوچک تر از حد طبیعی
( میکروسیتیک ) ،رنگ پریده (هیپو کرومیک)
• کاهش MCV,MCHC
• آهن سر کما از 50میکرو گر در دس ی لیا ( حد نرمال )60-175
• افزایش (TIBCظرفیت باندینگ آهن توتال ) بیشا از 400میکروگر در دس ی
لیا
• آزمایشات خایر آهن :
فریتکن سر کما از 12میکروگر در دس ی لیا (حد نرمال )40-200
رنگ پذیری آهن مغز استخوان کاهش می یابد.
تحقیقات جدیدتر
• گک نده های ترانسفرین سر
• نسبت گک نده های ترانسفرین به فریتکن
• اندکس های رتیکولوسیت شامل :
اشمارش رتیکولوسیت ها کما از 26 pg/cellکه پیش بینی کننده مهمی برای
آنمی فقر آهن می باشد
شاخص تولید رتیکولوسیت
• سطح پورتوپورفک ین روی گلبول های قرمز
IDA
ACD
Thalass-emia Sidero-blastic
Severity
Variable
Mild
Mild
Variable
MCV
Decreased
Normal/
decreased
Decreased
Normal/
decreased
S Ferritin
Decreased
Normal/
increased
Normal
Increased
TIBC
Increased
Decreased
Normal
Normal
S Iron
Decreased
Decreased
Normal
Increased
Marrow
iron
-
+
+
+
آنمی
سیدروبالستیک
متغک
ساي نی
متغک
شدت
کاهش/نرمال
کاهش
کاهش/نرمال
کاهش
MCV
افزایش
نرمال
افزایش /نرمال
کاهش
نرمال
کاهش
افزایش
TIBC
نرمال
کاهش
کاهش
SIron
نرمال
افزایش
+
خفی
آنمی بیماری ای مزمن
()ACD
+
خفی
آنمی فقر آهن
()IDA
+
_
SFerritin
Marrow
iron
IDA
Population
Beta thal
RDW
High
Greeks,
Italians
Normal
MCV
Low
Low
All
Serum iron
Decreased
Normal
Ferritin
Decreased
Normal
TIBC
Increased
Normal
Hb electrophoresis
Normal
Increased
HbA2
بتا تاالسمی
آنمی فقر آهن()IDA
ایتالیا/یونان
همه جا
نرمال
باال
شیوع
RDW
پایکن
پایکن
MCV
نرمال
کاهش
آهن سر
نرمال
کاهش
فریتکن
نرمال
افزایش
TIBC
نرمال
الکا وفورز هموگلوبکن
افزایش هموگلوبکن A2
اندکسMentzer
محاسقبه ایققن شقاخص شققاید بتوانقد در افاق اق بقکن تاالسققمی مینقور و فقققر
آهن مفید باشد
انق ق ققدکس Mentzerحاصق ق ققل تقسق ق ققیم MCVبرتعق ق ققدادگلبول هق ق ققای
قرمز است
در ص ققورتی ک ققه ان ققدکس م ققذکور از 13کماق ق باش ققد ،تش ققخیص تاالس ققمی
مینور است
در صورتی که ایقن انقدکس از 13بیشقا باشقد ،تشقخیص آنمقی فققر آهقن
می باشد
این اندکس در کودکان مفید می باشد
آننی ناش ی کمب د
ی ف یک
• کمبود فوالت یا ویتامکن B12
• ضد تشنج ها ،ضد بارداری های خوراکی ،داروهای سولفاته و الکل می
توانند جذب فوالت از ذا را کاهش دهند
• الز به کر است که فوالت برای رشد و تکامل نرمال الز است
• در ضققمن آنمققی ناشق ی از کمبققود اسققید فولیققک مققی توانققد همزمققان بققا آنمقی
فقرآهن وجود داشته باشد
تشخیص آنمی ناش ی از کمبود اسید فولیک
• وجود ماکروسیتوز در ال خون محیطی
• هایپ سگمنتیشن نوتروفیل ها
• کاهش تما رده های سلول های خونی
• کاهش هموگلوبکن و افزایشMCV
• افزایش مگالوبالست ها در مغز استخوان
• فوالت سر کما از 3نانوگر در میلی لیا
پیشگک ی
• تغیک و اصالح رژیم ذا ی
• تجویز مکمل های ذا ی برای نوجوانان و خانم های
ک باردار
• درمان ابتال به کر های قالب دار
• تجویز مکمل های آهن در خانم های باردار
• مصرف ذاهای مقوی
• ارائه مراقبت های قبل از تولد به منظور شناسا ی زودرس موارد ابتال
درمان کم خونی
• درمان با آهن خوراکی
• درمققان پیشققگک انه بققا آهققن ،بققا تجققویز 100 mgآهققن املنتققال بققه همقراه 500
میکروگر اسید فولیک روزانه
• بررس ی وجود کر در همه بیماران دچار کم خونی
• درمان آنمی با تجویز 200mgآهن املنتال و 5mgفوالت در روز
نیاز آهن در حاملگی
• 2.5 mg / dayدر اوایل حاملگی
• 5.5 mg /dayاز هفته 20تا 32حاملگی
• 6-8 mg /dayبعد ازهفته 32حاملگی
• بطور متوس 4 mg /day
عوارض جانبی ناش ی از آهن خوراکی
• ت وع
• استفراغ
• یبوست
• کرامپ های شکمی
• اسهال
• قرص را می توانیم با وعده ذا ی بدهیم و یا اینکه برندهای متفاوت
را امتحان نمود
دالیل عد پایپ به درمان
• عد تحمل توس بیمار
• همراهی با کمبود فوالت
• از دست دادن مداو خون به علت ابتال به کر های قالب دار یا
خونریزی های ناش ی از هموروئید
• وجود عفونت های همزمان
• اختالل در جذب آهن
• تشخیص نادرست
• آنمی میکروسیتیک بدون کمبود آهن
راهکارهای جدید درمان
• عوارض جانبی فراورده های قدیمی آهن و پذیرش ضعی تر بیماران
نسبت به قرص های آهن آزاد مهما ین دلیل شکست برنامه های کنا ل
آنمی می باشد.
• فراورده های جدید تر تحمل ب ا ،عوارض جانبی کما و پذیرش ب ا ی
دارند که به دو صورت :
آهن کربوکسیل
می باشند.
آهن اسکوربات
درمان با آهن تزریقی
• زمانیکققه خققانم هققای بققاردار قققادر بققه تحمققل عققوارض جققانبی ناش ق ی از قققرص
های خوراکی نبوده و یا آن را نمی پذیرند ،آهن تزریقی کاربرد دارد
• مهما ین فایده آهن تزریقی مطمئن بودن تجویز آن است
• افقزایش در مکقزان هموگلققوبکن در آهققن تزریقققی مشققابه آهققن خققوراکی اسققت
( تا 1grدر هفته )
مزایای ترکیبات جدید
• در مقایس ققه ب ققا درم ققان ه ققای مت ققداول ک ققه ب ققا % 20ع ققوارض ج ققانبی ش ققدید
همراهند ،در این ترکیبات ،تحمل قابل توجه دستگاه گوارش ی دیده مقی
شود
• بس ق ق ق ققیار ایم ق ق ق ققن اس ق ق ق ققت و حس ق ق ق ققی در دوزه ق ق ق ققای ب ق ق ق ققاال ایج ق ق ق ققاد مس ق ق ق ققمومیت
نمی کند
• با رژیم ذا ی تداخل ندارد
• فراورده های جدید تر مطبوع تر بوده و مزه فلزی ندارند و باعق تغیکق
رنگ دندان های بیمار نمی شوند از این رو پذیرش خیلی باال ی دارند
تجویز و دوزاژ
• آه ققن دکس ققا ان عض ققالنی و وری ققدی ک ققه ی ققک کم ققپلکس پای ققدار ب ققا مولک ققول
ب ق ق ق ق ق ق ق ق ققزرگ اس ق ق ق ق ق ق ق ق ققت ،آه ق ق ق ق ق ق ق ق ققن را ب ق ق ق ق ق ق ق ق ققه آهس ق ق ق ق ق ق ق ق ققتگی آزاد م ق ق ق ق ق ق ق ق ققی کن ق ق ق ق ق ق ق ق ققد و
می تواند باع آنافیالکس ی شود
• آهققن سققوربیتول سققیا ات عضققالنی کققه پایققدار ش کما ق اسققت آهققن را آزاد
می کند
• آه ق ققن س ق ققاکارز عض ق ققالنی ک ق ققه از ق ققا پای ق ققداری متوسق ق ق اس ق ققت س ق ققر ع
مت ققابولکزه مق ققی شق ققود و بصق ققورت آه ققن قابق ققل دسق ققا س در مق ققی آینق ققد و از آن
قا کققه پلیمرهقای بیولققوژیکی را تشققکیل نمقی دهنققد ،نمقی توانققد واکق ش
دهند .