علم مدیریت - دانشگاه کاشان
Download
Report
Transcript علم مدیریت - دانشگاه کاشان
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناس ی ارشد فرش دانشگاه کاشان
علم-هنر
و
علم مدیریت
مباحث مطرح در این فصل
.1تعریف علم-هنر
.2تعریف علم مدیریت
.3جایگاه مدیریت کیفیت
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.1تعریف علم-هنر
.1-1تعریف علم
ارکان هر علمی شامل:
علم
عالم
موضوع علم
ابزار هر علم شامل:
تشخیص موضوع یا مساله
تجویز راهکار مطلوب جهت خلق موضوع یا حل مساله
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
ارکان علم:
عالم
تجویز
تشخیص
یا
روش
تحقیق
علم
موضوع علم یا
پدیده مورد
مطالعه
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
استعاره علم طب
طبیب
تجویز یا
نسخه پیچی
تشخیص
یا
روش
تحقیق
علم طب
بیماری
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.2-1تعریف علم-هنر
ارکان علم-هنر شامل:
علم
عالم :هنرمند
موضوع علم :پدیده هنری
ابزار علم-هنر شامل:
تشخیص :تشخیص موضوع یا مساله
تجویز :ارائه راهکار مطلوب جهت خلق موضوع یا حل مساله
خالقیت :ابزاری که در خلق پدیده های هنری بسیار اهمیت
پیدا می کند.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
رابطه علم و هنر از دید کاربردی
هنر نمی تواند بدون اصول و پایه های علمی صورت پذیرد.
علم به دو جنبه زیر اشاره دارد:
علم صریح :که در کتب و ادبیات تحقیق وجود دارد.
علم ضمنی :که همان تجربیات عملی و نانوشته عامالن است.
در هنر هردو جنه علم می تواند وجود داشته باشد .فلذا به جای
علم هنر بهتر است از واژه علم-هنر استفاده شود.
واژه ِ
علم هنر برخی از دانش ضمنی و تجربی هنرمندان را نادیده
ِ
می گیرد؛ اما در علم -هنر هر دو جنبه اصول علمی و
تجربیات عملی حاکم است.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
ارکان علم-هنر:
هنرمند
خلق بر
اساس
اصول
موضوعه و
تجربه
خالقیت
علم هنر
پدیده هنری
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
تشخیص
موضوع
هنر
تشخیص موضوع هنری
بر اساس دو روش زیر:
تشخیص نیاز هنری بر اساس نیاز بازار و سلیقه
مشتریان
(مشتری محور یا سفارش محور)
تشخیص نیاز هنری بر اساس ذهن و ایده تولیدکنندگان
(هنرمندمحور یا تولیدکننده محور)
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
ارکان علم-هنر فرش:
هنرمند
خلق بر
اساس
اصول
موضوعه
علم هنر فرش
خالقیت
فرش دستبافت
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
تشخیص
موضوع
هنر
.3-1انواع تفکر علمی
تفکر تحلیلی
• جزء نگر
• جنبه های تجزیه ای و تحلیلی ( اجزاء مسئله)
تفکر ترکیبی
• کالن نگر
• جنبه های ترکیبی (کلیت مسئله)
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
اختالف علوم در روش تفکر
علوم مهندسی و
طبیعی
• تحلیلی و جزء نگر
علوم انسانی
• ترکیبی و کالن نگر
علوم هنری
• تحلیلی
• ترکیبی (خلق پدیده هنری بر اساس یک ایده و مفهوم
مجوری و یا فلسفی)
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.4-1انواع تکنولوژی ها مبتنی بر دانش (چارلز پرو)
تغییر پذیری و تنوع
تنوع زیاد
تنوع کم
تکنولوژی غیر تکراری
تکنولوژی هنری و صنعت گرانه
Nonroutine Technology
Craft Technology
برنامه ریزی استراتژیک
هنرهای زیبا
کفاش ی
تعمیرکاری
تحقیقات کاربردی
هنرپیشگی
تکنولوژی مهندس ی
تکنولوژی تکراری
EngineeringTechnology
Routine Technology
مهندس ی
حسابداری
کارهای دفتری
نا مشخص و غیر قابل
تحلیل
تجزیه و تحلیل پذیری
مساله
فروش
فرایندهای تولیدی انبوه
بانکداری
حقوق
ارزیابی
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
مشخص و قابل
تحلیل
طبقه بندی مشاغل در صنعت فرش دستبافت بر اساس نوع تکنولوژی
مشاغل
طبقه بندی
تولیدکننده مواد اولیه
A
طراح
C,D,A
نقاش
C,D,A
رنگرز
B
چله کش
A
بافنده
A
بافنده عشایری
C
فروشنده
A
سیدعبدالجابر قدرتیان
تکنولوژی غیر
تکراری
تکنولوژی هنری
C
D
تکنولوژی
تکنولوژی
مهندس ی
تکراری
B
A
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.2تعریف علم مدیریت
.1-2ارکان علم مدیریت:
مدیر
تجویز
تشخیص یا
روش تحقیق
علم مدیریت
سازمان
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
تفاوت علم مدیریت در سازمانهای مختلف:
علم مدیریت شرکتهای تجای
علم مدیریت موسسات آموزش عالی
علم مدیریت سازمانهای غیرانتفاعی
علم مدیریت مدارس
علم مدیریت موسسات آموزش عالی
علم مدیریت فرش
علم مدیریت سازمانهای دولتی
و ....
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.2-2مدیریت :علم ،هنر یا ؟؟؟
علم مدیریت
• مدیریت با عواملي متغیر نظیر پول ،مواد ،محصوالت ،خدمات،
و كاركنان سروكار دارد؛ عواملي كه پیش بیني درباره آنها
دشوار و انطباق آنها با معیارهاي علمي مشكل است .با وجود
این ،صاحبنظران در تالشند تا هرچه بیشتر قوانین علمي را در
فراگردهاي مدیریت كشف كنند.
• بخشي از دانش مدیریت از طریق آموزش فراگرفته مي شود
• بخشي از آنرا كه از طریق كسب تجارب و
اندوخته ها و كارگیري آنها در شرایط گوناگون
هنر مدیریت حاصل مي شود«،هنر مدیریت» مي دانند.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
علم «دانستن» است
و هنر «توانستن»
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.3-2سازمان Organization
یک سازمان ،آرایشی سیستماتیک از افرادی است که به
منظور دستیابی به اهدافی خاص گرد هم آمده اند.
دانشکده یا دانشگاه ،انجمن های زنان و مردان در
مدارس و دانشگاه ها ،موسسات خیریه ،کلیساها ،مغازه
ی سر کوچه شما اینها همه سازمان هستند زیرا هر کدام
از سه ویژگی مشترک برخوردارند.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
سه ویژگی مشترک همه سازمان ها
هر سازمان هدف یا اهدافی دارد( .رشد سالیانه 15درصد فروش)
سازمان متشکل از افراد است .هیچ قصد یا هدفی به خودی خود قابل دستیابی
نیست .سازمان افراد را وادار می کند که به منظور تعیین هدف تصمیم بگیرند
و به منظور تحقق آن اقدامات گوناگونی به عمل آورند.
ویژگی سوم اینکه همه سازمان ها از ساختار سازمانی برای هدایت و کنترل
رفتار اعضای خود استفاده می کنند .ساختار می تواند شامل این موارد باشد :
ایجاد مقررات و دستورالعمل ها ،اعطای اختیار سرپرستی به برخی اعضا
برای کنترل اعضای دیگر ،تشکیل تیم های کاری ،یا نوشتن شرح شغل به
گونه ای که اعضا وظایف کاری خود را بدانند.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
سازمانهای
متفاوت
در نتیجه
سیدعبدالجابر قدرتیان
مدیریت
متفاوت
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.4-2سطوح مدیران و کارکنان
مدیران
ارشد
مدیران میانی
مدیران عملیاتی
کارکنان عملیاتی
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
سطوح مدیریت سازمانی
در سطوح مختلف نیز مدیریت متفاوت است.
سطح عالی
سطح میانی
سطح عملیاتی
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
سطوح مختلف مدیریتی
سطوح
مقام و منصب
عنوان شغلی
عالی
ریاست ،معاونت،
هیات مدیره ،هیات
امنا
ریاست ،معاونت
میانی
مدیر کل
مدیر تولید و
عملیات
عملیاتی
مدیر یا سرپرست
سرپرست تولید
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.5-2تعریف واژگانی مدیریت
مدیریت به معنای اداره کردن
اسم فاعل آن مدیر از مصدر اداره به معنای اداره کننده
از ماده دور گرفته شده و مصدر آن دوران به معنای
گردانیدن است.
پس مدیر یعنی گرداننده سازمان و مدیریت به معنای
گردانیدن سازمان در جهت اهداف خاص آن سازمان
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.6-2تعاریف اصطالحی مدیریت
.1-6-2 با محوریت ماهیت ارتباط با دیگران
.2-6-2 با محوریت فرایندهای عمومی (وظایف مدیریتی)
.3-6-2 با محوریت غایت و مقصود مدیریت (کارآیی
واثربخشی)
.4-6-2 با محوریت تعامل با محیط سازمانی
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.1-6-2تعریف مدیریت با محوریت ماهیت ارتباط با دیگران
به طور کلی در این تعریف از مدیریت به شیوه ارتباط به
دیگران می پردزاد .شیوه ارتباط با دیگران به 3شکل زیر می
تواند مطرح باشد( :رضایی زاده)
الف .مدیریت یعنی انجام کار از طریق دیگران
Management is Working Through
Others
• تفکیک کارها به کار بدنی و فکری .کار فکری برای یقه سفیدها و
کار بندنی برای یقه آبی ها.
• در آثار بنیان گذاران مدیریت.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
ب .مدیریت یعنی انجام کار با مشارکت و از طریق دیگران
Management is Working With & Through Others
• مدیریت مشارکتی و تقسیم اختیار در تصمیم گیری
ج .مدیریت از طریق درون نه بیرون .
Management is Working Through One-self
• خودگردانی ،مدیریت خویشتن و ...
• ظهور آن در اواخر قرن 20ام
• هر قدر خواست و توانایی مدیریت از درون بیشتر باشد ،نیاز
کمتری به مدیریت از بیرون خواهد بود.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
پیوستار مدیریت از حیث شیوه ارتباط با دیگران
مدیریت از درون و
توسط خویشتن
مدیریت از بیرون و
توسط دیگران
اواسط قرن بیستم
اواخر قرن بیستم
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
اوایل قرن بیستم
همچنین شیوه تعامل با دیگران به شیوه رهبری مدیران
نیز اشاره دارد.
در اسالید بعد یکی از مشهورترین تئوریهای رهبری
مورد اشاره قرار می گیرد.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
تئوري رهبري وضعیتی (هرس ی و بالنچارد)
)(Situational leadership theory
•طبققي انققه نور ققه يققون توانققاشخ هققاب پیققروان رخ ق ت ره ققر و موقع ققت فققرق مققخ
کن ققد ن ققک س ققبک ن ققا الگ ققوب ره ققرب منح ققر ب ققه ف ققرد و پان ققدار ک ققه ب قراب تم ققا ش ققرانط
زمانخ و مکانخ مناسب باشد اساسا وجود ندارد و قابل دست ابخ ن ست.
•رهبری موقعیتی نشان می دهد که یک ره ر يگونه باید شیوه ره ری خود را
تعدیل کند تا بتواند بازتاب آن يیزی باشد که پیروان او می طلبند.
•ره ری موقعیتی یک نوریه اقتضایی است که پیروان و زیردستان یک ره ر را
مورد توجه قرار می دهد .ایه تأکید بدان سبب است که موفقیت یا اثربخش ی یک
ره ر درگرو ایه حقیقت است که ایه پیروان هستند که یک ره ر را می پذیرند یا
رد می کنند.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناس ی ارشد فرش دانشگاه کاشان
تئوري رهبري وضعیتی (بلوغ کارکنان)
•صرف نور از آنچه ره ر انجا می دهد میزان موفقیت او بستگی به يگونگی
عمل پیروان دارد .ایه بعد مهم در بیشتر نوریه های ره ری کمتر مورد تأکید قرار
ً
گرفته یا اینکه اصال نادیده گرفته شده است.
•روش ی که هرس ی و بالنچارد ارائه کرده اند مبتنی بر درجه بلوغ یا سطح آمادگی
پیروان است .آمادگی بازتاب ایه امر است که یک پیرو تا يه حد تمایل و توانایی
برای انجا یک وظیفه دارد. .
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناس ی ارشد فرش دانشگاه کاشان
بلوغ یا آمادگی کارکنان
بلوغ یا آمادگی کارکنان شامل موارد زیر است:
•بلوغ کاری یا آمادگی انجام کار:
•ب ققر می قزان ت ققوان مه ققارت دان ققب و تجرب ققه م ققورد نی ققاز ب قرای انج ققا ی ققک ک ققار
خاص داللت دارد.
•بلوغ روانی یا تمایل به انجام کار:
•بر میزان اعتماد تعهد و انگیزش برای اتما یک کار خاص داللت دارد.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناس ی ارشد فرش دانشگاه کاشان
رهبری وضعیتی :مراحل رشد يا بلوغ
مرحله اول بلوغ :افراد تواناشخ و تمانلي براب پذنرش مسئول ت را
ندارند
مرحله دو بلوغ :افراد انگیزش کافي براب انجا کارها را دارند ولي
فاقد مهارت هاب الز هستند
مرحله سو بلوغ :افراد تواناشخ انجا کار را دارند ولي انگیزه اب
براب پیروب از فرامین ره ر ندارند
مرحله يهار بلوغ :افراد تمانالت و مهارت هاب الز براب پذنرش
مسئول ت ها را دارند
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناس ی ارشد فرش دانشگاه کاشان
رفتار کاری
زیاد
کم
SRPs
زیاد
دستوری
سبک رهبری یک
سبک رهبری دو
سبک رهبری سه
.1رهبر ضمن ارائه
دستورالعمل های مشخص ی بر
عملکرد افراد به طور دقیق
نظارت می کند .
.4رهبر اختیار اجرا و اخذ
تصمیم را به کارکنان تفویض
می کند.
تفویض ی
تشویقی
زیاد
سبک رهبری چهار
کم
متوسط
کم
آمادگی یا بلوغ کم
آمادگی زیر متوسط
آمادگی باالی متوسط
آمادگی یا بلوغ زیاد
ناتوان ،
بی عالقه و نامطمئن
ناتوان ،
ولی عالقه مند و مطمئن
توانا ،
ولی بی عالقه و نامطمئن
تونا،
عالقمند و مطمئن
سیدعبدالجابر قدرتیان
رفتار رابطه ای
.2رهبر تصمیم را تشریح کرده و
به کارکنان اجازه پرسش جهت
رفع ابهام می دهد .
مشارکتی-حمایتی
.3رهبر موضوع را با کارکنان
مطرح و اخذ تصمیم و حل
مسئله را تسهیل می کند .
کارشناس ی ارشد فرش دانشگاه کاشان
انواع سبکهای رهبری در تئوري رهبري وضعیتی
سبک دستوردهی ( توجه به کار زیاد – توجه به کارمند کم ):
ره ر باید دستورالعمل های روشه و مشخص ی به پیروان خود بدهد مانند دستورالعمل های ارائه شده
توسط شیوه ی ره ری دستوردهی.
سبک تشویقی( توجه زیاد به کار – توجه زیاد به کارمند ):
ره ر باید توجه زیادی به کار و کارمند داشته باشد .با توجه زیاد به کار کمبود آمادگی و توانایی های کارمندان
ج ران خواهد شد و با توجه زیاد به کارمندان آنها نیز تالش می کنند تا ( از نور روانی ) محبت های ره ر را
ج ران کنند و به خواسته هایب جامه عمل بپوشانند.
سبک مشارکتی ( توجه کم به کار – توجه زیاد به کارمند ):
در ایه شیوه مسائل انگیزش ی مطرح می شوند که در اجرای شیوه ی ره ری مشارکتی به بهتریه نحو حل
خواهند شد.
سبک تفویض ی ( توجه کم به کار – توجه کم به کارمند ):
ره ر نباید کار يندان زیادی انجا دهد زیرا پیروان هم تمایل دارند و هم می توانند مسئولیت ها را بپذیرند.
در مورد کار و در زمینه حمایت از کارکنان ره ر هیچ دستورالعمل و بخشنامه ای صادر نمی کند.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناس ی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.2-6-2تعریف مدیریت با محوریت فرایندهای مدیریت
فرایند :عبارتست از شیوه ای منظم و سیستماتیک برای انجام
دادن کارها.
فرایند مدیریت از چهار وظیفه زیر تشکیل شده است:
Planning
Organizing
Leading
Controlling
.1برنامه ریزی
.2سازماندهی
.3رهبری
.4کنترل
مدیران باید هر چهار وظیفه را همزمان اجرا کنند ،و هر وظیفه
بر وظیفه ی دیگر تأثیر می گذارد .این بدان معنی است که این
وظایف مربوط به هم و وابسته به یکدیگر هستند.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
وظایف
مدیریت
.1برنامه ریزی
• برنامه ریزی شامل تعریف اهداف سازمان ،تدوین استراتژی کلی برای دستیابی به آن
اهداف و تهیه برنامه های عملیاتی برای یکپارچگی و هماهنگی فعالیت ها می باشد.
.سازمان دهی
• سازمان دهی شامل این موضوعات است :چه وظایفی باید انجام گیرد ،چه کسی باید
آنها را انجام دهد ،چگونه این وظایف گروه بندی می شوند ،چه به چه کسی گزارش می
دهد و تصمیمات کجا گرفته می شوند.
.3رهبری
• می دانیم که در هر سازمان افرادی وجود دارند و هدایت و هماهنگی این افراد بخشی
از وظایف مدیر می باشد .اجرای این وظیفه را رهبری گویند .
• وقتی مدیران به کارکنان خود انگیزه می دهند ،فعالیت های دیگران را هدایت می کنند،
موثرترین کانال های ارتباطی را انتخاب می کنند ،یا تعارضات بین افراد را رفع می
کنند ،در واقع رهبری را انجام می دهند.
.4کنترل
• آخرین وظیفه ی مدیران کنترل است .یک مدیر برای اطمینان از اینکه آیا کارها همان
گونه که باید انجام شوند پیش می روند یا نه ،باید عملکرد سازمان را نظارت کند.
• عملکرد واقعی می بایست با اهدافی که از قبل تعیین شده اند مطابقت داده شوند .اگر
انحرافی مشاهده شود در این صورت وظیفه ی مدیر است که سازمان را به مسیر اصلی
خود برگرداند .وقتی به وظیفه ی کنترل اشاره می کنیم ،منظورمان فرایند نظارت،
مقایسه و اصالح است .
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
وظایف مدیریتی از دید صاحب نظران مختلف
اوریک و
گیولیک
POSDCORB
رضائیان
رابینز
گیبسون
برنامه ریزی
برنامه ریزی
برنامه ریزی
برنامه ریزی
برنامه ریزی
برنامه ریزی
سازماندهی
سازماندهی
سازماندهی
سازماندهی
سازماندهی
اجرا
رهبری
نیروگزینی
نیروگزینی
بسیج منابع
رهبری
کنترل
هماهنگی
هدایت
هدایت
هدایت
کنترل
کنترل
کنترل
هماهنگی
کنترل
فایول
کونتز و دونل
گزارش دهی
بودجه بندی
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.3-6-2تعریف مدیریت با محوریت غایت مدیریت
غایت و مقصود مدیریت دو چیز است:
کارآیی
اثربخشی
برخی محققان از ترکیب این دو ،مفهوم بهره وری را
استخراج می کنند .در واقع بهره وری یعنی انجام کارها
به صورت کارا و اثربخش
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
اثربخشی
کار ِآیی
هدف مدیریت
(بهره وری)
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
(کارآیی )Efficiency
مدیریت یعنی بسیج منابع و امکانات در اجرای فعالیتهای
عملیاتی سازمان نظیر مدیریت تولید ،مدیریت بازاریابی،
مدیریت مالی و ....
مدیران با منابع ورودی – پول ،افراد و تجهیزات – که
کمیاب هستند سروکار دارند لذا آنها به استفاده کارامد از
این منابع توجه بیشتری دارند .بنابراین مدیریت در پی
به حداکثر نتایج و به حداقل رساندن هزینه های منابع
می باشد.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
کارآیی :یعنی درست انجام دادن وظیفه.
کارآیی :به معنای استفاده حداقل منابع به منظور
دستیابی به حداکثر نتایج .کار ِایی به رابطه بین ورودی
و خروجی اشاره دارد .برای نمونه اگر شما از نهاده
معینی بازده بیشتری به دست آورید کارآیی را افزایش
داده اید.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
(اثربخشی ) Effectiveness
مدیریت به دنبال دستیابی به اهداف سازمانی هستند.
اثر بخشی :یعنی انجام کار درست .
اهداف به دو دسته تقسیم می شوند:
اهداف سازمانی
اهداف فردی :میزان رضایت کارکنان یا میزان کیفیت زندگی
کاری
بین اهداف سازمانی و اهداف فردی بعضا تعارض وجود
داشته و هنر مدیران این است که به دنبال همسوسازی
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
رابطه اثربخش و کارآیی
باال
پایین
اثربخش ی
باال
اثربخشی باال
کارآیی باال
اثربخشی پایین
کارآیی باال
کارآیی
اثربخشی باال
کارآیی پایین
اثربخشی پایین
کارآیی پایین
پایین
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
رابطه اثر بخشی با کارآیی
رابطه اثربخشی و کارآیی رابطه مستقیم و همسویی
نیست.
ممکن است بدون توجه به کارآیی ،اثربخشی الزم به
دست آید .عموما در سازمانهای دولتی بدون توجه به
حداقل منابع ،و اسراف منابع ،اهداف سازمانی حاصل
می آید.
همچنین ممکن است کارآیی سازمان خوب باشد ،ولی اثر
بخشی خیر ،مثل دانشگاه ها که از منابع به شکلی بهینه
استفاده می شود ،ولی اثر بخشی در حد پایینی است چون
فارغ التحصیالن ماهر کمی توسط دانشگاه تربیت می
شود.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
موازنه بین اثربخشی و کارآیی
ممکن است برای دستیابی به اثربخشی باالتر ،باید منابع
بیشتری مصرف نموده و کارایی کاهش یابد.
ممکن است برای دستیابی به کارآیی باالتر ،از اثربخشی
دست کشید.
فلذا باید بین این دو مفهوم
موازنه یا مبادله ( )Trade-Offصورت داد.
کارآیی
سیدعبدالجابر قدرتیان
اثربخش
ی
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.4-6-2تعریف مدیریت با محوریت محیط سازمانی
مدیریت یعنی سازگاری با محیط درون و بیرون
سازمانی.
عوامل محیطی مختلف هستند.
در محیطهای مختلف ،مدیریت مختلفی باید اعمال نمود.
به عنوان مثال در نظامهای ارزشی مختلف ،نوع
مدیریت متفاوت است.
در فرهنگهای مختلف نوع مدیریت متفاوت است:
مدیریت ژاپنی ،مدیریت آمریکایی و ...
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
عوامل محیطی (مدل )PESTLE
Political
سیاسی
Environm
ental
زیست محیطی
Economic
al
اقتصادی
PESTLE
Legal
حقوقی و
قانونی
Social
اجتماعی
Technolog
ical
فنی
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
برخی متغیرهای عوامل محیطی
سیاسی
•
•
•
•
روابط
سیاسی بین
المللی
انتخابات
فعالیتهای
ترورریستی
سیاست
زدگی داخلی
اجتماعی
فرهنگی
اقتصادی
•
•
•
•
•
•
وضعیت
بازار
روند GDP
نرخ بهره
دسترسی به
انرژی
یارانه ها
تورم
•
•
•
•
•
•
جمعیت
توزیع سنی
توزیع
درآمدی
تغییرات
سبک زندگی
مصرف
گرایی
توجه به کار
و تفریح
سیدعبدالجابر قدرتیان
فنی
• مالحظات
تکنولوژیک
• تالش دولت
برای R&D
حقوقی
•
•
•
•
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
قوانین
گمرکی
قوانین
مالیاتی
قوانین
استخدامی
قوانین
پیمانکاری
زیست محیطی
• آلودگی
زیست
محیطی
ارزیابی تعاریف محققان از مدیریت
رابینز :مدیریت ،فرایند انجام کارها به طور اثربخش و کارامد به
وسیله دیگران است.
3 محور ،در این تعریف آمده است.
رضاییان :مدیریت فراگرد موثر و کارآمد منابع مادی و انسانی بر
مبنای نظام ارزشی می باشد و از طریق برنامه ریزی،
سازماندهی ،بسیج منابع و امکانات ،هدایت و کنترل عملیات برای
دستیابی به اهداف تعیین شده صورت می گیرد.
3 محور ،در این تعریف آمده است.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
ارزیابی تعاریف محققان از مدیریت
کریتنر :مدیریت ،فرایند انجام کار با دیگران و از طریق آنها در
محیطی متغیر به منظور دستیابی به اهداف سازمانی است ،به طوری
که در قلب این فرایند ،استفاده اثربخش و کارآمد از منابع محدود
است.
4 محور ،در این تعریف آمده است.
تعریف خالصه و جامع:
مدیریت ،فرایند انجام کارها به طور اثربخش و کارآمد از طریق یا به
همراه دیگران و متناسب با محیط سازمانی است.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
ارکان تعریف خالصه و جامع از مدیریت:
از طریق یا به
همراه دیگران
(شیوه رهبری)
فرایند انجام
کارها (وظایف
مدیریت)
به صورت کارآ
و اثربخش
و در تعامل با
محیط
مدیریت
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.7-2مهارتها یا شایستگی های مدیران
صاحبنظران معتقدند كه مدیران براي انجام وظایف
خود نیازمند سه دسته مهارت عمده مي باشند كه
عبارتنداز:
.1 مهارت هاي فنی
.2 مهارت هاي انسانی
.3 مهارت هاي ادراكي
.4 مهارت هاي سیاسی (برخی)
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
مهارتهای مدیران
.1مهارت فني:
• توانایي به كاربردن روش ،فنون ،وسایل و ابزار مورد نیاز براي انجام
وظایف خاصي كه از راه تجربه و آموزش به دست آمده باشد .این چنین
دانش ها ممكن است شامل كاركردن با تجهیزات ،نگهداري از ابزار،
حسابداري ،كاربا یارانه ،بهره گیري از فنون ،بازاریابي ،تبلیغات و...
باشد.
.2مهارت هاي انساني:
• شامل توانایي كار با مردم و به وسیله آنان ،به انضمام آگاهي از فنون
تشویق و اینكه با كار گرفتن رهبري مؤثر از طریق ایجاد ارتباط،
انگیزاننده ها و گرایشها باشد.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
مهارتهای مدیران
.3مهارت هاي ادراكي:
• توانایي ادراك مشكالت سازمان ،مفاهیم برنامه اي ،تشخیص موقعیت ها
و مسائل و اینكه یك فرد براي چه بخشي از سازمان مناسب است ،مي
باشد .یك مدیر باید مهارت هاي ادراكي یا مفهومي را براي شناخت
روابط في مابین عوامل وضعي گوناگون در رابطه با تصمیم گیري به
بهترین وجه و به نفع سازمان دارا باشد.
.4مهارتهای سیاسی
• مربوط است به توانایی فرد در باال بردن قدرت خود ،ایجاد پایگاه قدرت
و ایجاد ارتباط درست .
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
ارتباط مهارتها با سطوح مدیریتی
همه مدیران به همه مهارتها به یک اندازه نیاز ندارند.
اهمیت مهارتها برای مدیران در سطوح مختلف متفاوت است.
ادراكي
تشخیص و تنظیم محیطي ،بهبود و توسعه
دیدگاه هاي سازماني تصمیم گیري
هماهنگي و یگانه سازي فعالیت ها
انساني
تولید كاال و سرپرستي خدمات و توزیع
انجام وظایف عملیاتي و عمدتا صنفي
سیدعبدالجابر قدرتیان
مدیران سطح باال
مدیران میاني
مدیران عملیاتي
فني
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
کارکنان
.8-2دسته بندی تئوریها
از دید فردریک لوتانز
نگرش فرایندی به مدیریت
نگرش روابط انساني به مدیریت
نگرش کمی به مدیریت
نگرش سیستمي به مدیریت
نگرش اقتضائی به مدیریت
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.1-8-2نگرش فرایندي به مدیریت :
این نگرش به وظایف مدیریت مي پردازد .گیبسون
بطور خالصه ,سه وظیفه اصلي مدیریت را برنامه
ریزي ,اجرا و كنترل مي داند .
محصول چنین نگرشي ,مهارت هاي ادراكي مي باشد .
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.2-8-2نگرش روابط انساني به مدیریت :
این نگرش به تنظیم روابط بین انسانها مي پردازد و
سازمان را به عنوان مجموعه اي از انسانها تلقي مي
نماید .در واقع ،این نگرش به شیوه هاي رهبري مي
پردازد.
محصول چنین نگرشي ،مهارت هاي انساني به مدیریت
مي باشد .
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
.3-8-2نگرش علمي (كمي) به مدیریت :
این نگرش به روش انجام كارها یا به مجموعه اي از
فعالیت هاي مختلف مي پردازد .فعالیت هایي نظیر
بازاریابي ،تولید ،مالي ,تحقیق و توسعه از جمله این
فعالیت ها مي باشند .محصول چنین نگرشي ,مهرت
هاي فني مي باشند .
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
فرایندهای عملیاتی یا کارکردهای سازمان
Org. Functions or Operational Process
منابع
انسانی
تکنولوژی
تحقیق و
توسعه
سیدعبدالجابر قدرتیان
فروش و
بازاریابی
مالی و
حسابداری
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
تدارکات و
پشتیبانی
تولیدی
.4-8-2نگرش سیستمي به مدیریت :
با معرفي تئوري عمومي سیستم ها در اواسط صده بیستم
توسط برتاالنفي ,این نگرش به دنیاي علم ارائه شد .
بر اساس این نگرش عمومي ,مي توان رویكردي جامع
و همه جانبه به علوم مختلف داشت .اشاعه این نگرش
به علم مدیریت ,در واقع چیزي را به این علم اضافه
نمي كند ,بلكه در واقع با رویكردي جامع به سه نگرش
قبلي مي پردازد .
به نوعي مي توان گفت كه محصول چنین نگرشي ,
مهارت هاي سیستمي مي باشد .
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
شعر سیستم
عرضه را آورده بودندش هنود
اندر آن ظلمت همیشد هر کسی
اندر آن تاریکیش کف میبسود
گفت همچون ناودانست این نهاد
آن برو چون بادبیزن شد پدید
گفت شکل پیل دیدم چون عمود
گفت خود این پیل چون تختی
پیل اندر خان ٔه تاریک بود
از برای دیدنش مردم بسی
دیدنش با چشم چون ممکن نبود
آن یکی را کف به خرطوم اوفتاد
آن یکی را دست بر گوشش رسید
آن یکی را کف چو بر پایش بسود
آن یکی بر پشت او بنهاد دست
بدست
فهم آن میکرد هر جا میشنید
همچنین هر یک به جزوی که رسید
آن یکی دالش لقب داد این الف
از نظرگه گفتشان شد مختلف
اختالف از گفتشان بیرون شدی
در کف هر کس اگر شمعی بدی
کاشان را بر هم ٔه او دسترس
نیستدانشگاهکف
دستست
قدرتیانو بسکارشناسی ارشد فرش
چشم حس همچون کف سیدعبدالجابر
اهمیت سیستم:
بسیار در سازمانها میشنویم که افراد به یکدیگر (سایر
کارکنان) میگویند که «این مشکل شماست»
این گفته نشاندهندهء فقر آگاهی و نبود روشنی است .چون اگر
ایشان آگاه باشند همگی در یک قایق نشستهاند و نهایتا رضایت
مشتری سازمان است که باعث بقای کسب و کار ایشان میشود،
دیگر چنین نمیگفتند و این گونه عمل نمیکردند.
شاید بتوانیم ادعا کنیم بزرگترین و مهمترین وظیفهء مدیران
ارشد ،ایجاد و بسط نگرش سیستمی در سازمانهاست که دوای
اصلی اتصال بین جزایر درون سازمانی است.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
رهیافت سیستمی به سازمان
سیستم مجموعه اي از اجزاي به هم پیوسته است كه
براي كسب هدف مشترك فعالیت مي كنند .معموال سیستم
هاي بزرگ از تعدادي خرده سیستم یا اجزاي كوچكتر
تشكیل مي شوند (برتاالنفي ،1972 ،ص .)426-407
بنابراین هر سازمان به منزله یك سیستم باز در نظر
گرفته مي شودكه از تعدادي خرده سیستم تشكیل شده و
ضمن فعالیت در یك فراگرد مستمر «تبدیل منابع ورودي
به محصوالت خروجي» با محیط خود در تعامل است
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
نمودار سیستمی
(IPO )Input-Process-Output Diagram
ابزاری برای تحلیل سیستم
یک ابزار تحلیلی سیستمی است برای حل مساله که
نیازمند تعریف دامنه سیستم ،تقسیم آن به اجزایش و بعد
تشخیص و ارزیابی مشکالت آن ،فرصتها ،محدودیتها و
نیازهاست.
اهداف سیستم
ستاده ها
فرایندها
داده ها
بازخورد
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
محیط
سیستم
.5-8-2نگرش اقتضایي به مدیریت :
این نگرش نیز مانند نگرش قبلي ,چیزي را به علم
مدیریت اضافه نمي كند بلكه بر اساس آن ,مي توان بر
اساس شرایط و موقعیت هاي مختلف و با آگاهي از
تئوریهاي متفاوت ,تئوري مناسب را تشخیص داد .
در واقع این نگرش ,در حیطه مصلحت و رابط بین علم
و عمل مي باشد .كسي كه مهارت هاي اقتضایي باالیي
دارد ,مي بایست ,اوال تمامي مهارت هاي قبلي را داشته
باشد ,ثانیا خوب بتواند شرایط را درك كند و ثالثا بر
اساس آن شرایط ,تئوري مناسب را تشخیص دهد .
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
شعور متفاوت نیز ضرورت استفاده از «رهیافت
اقتضایي» در رفتار مدیریت را تأیید مي كند .ازآنجا كه
سازمان ها از حیث اندازه ،هدفها ،نوع فعالیت ها و مانند
آن ،باهم تفاوت دارند ،یافتن اصول جهانشمولي كه در
همه شرایط و وضعیت هاي سازماني گوناگون كارساز
باشند ،عجیب به نظر مي رسد.
به همین دلیل مي توان گفت كه « :همه چیز بستگي دارد
به »...و این پرسش را مطرح كرد كه «به چه جیز
بستكي دارد؟».
پژوهشگران مدیریت تالش مي كنند در پاسخ به این
پرسش« ،متغیرها» را شناسایي كنند.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
برخي از دانشمندان مدیریت به دلیل اینكه نظریه
اقتضایي به طور عملي میان «رهیافت سیستمي» و
«رهیافت صرفا ً وضعیتي» ،نوعي تقارب و مصالحه
بوجود آورده است ،مجذوب آن شده اند ،نحوه ایجاد این
رابطه در شکل زیر نشان داده شده است.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
دیدگاه مصالحه جویانه اقتضائی
ديدگاه اقتضايي
ديدگاه سيستمي
همه چیزها از سيستم هاي
داراي ويژگي هاي مشترك
ساخته شده اند .
مجموعه روابط ميان فنون مديريت و
وضعيت هاي گوناگون ،قابل طبقه
بندي است.
بسيار كلي
ديدگاه وضعيتي
هر وضعيت ،كامال
منحصر به فرد است.
بسيار خاص و جزيي
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
رهیافت سیستمي اغلب به خاطر اینكه خیلي كلي ،مجرد
و انتزاعي است ،مورد انتقاد قرار مي گیرد.
دیدگاه صرفا ً وضعیتي نیز به خاطر اینكه خیلي خاص و
جزئي نگر است نقد مي شود؛ زیرا دیدگاه وضعیتي
مبتني براین باور است كه هر وضعیت در زندگي
واقعي ،رهیافتي كامال ویژه و متفاوت با وضعیت هاي
دیگر را طلب مي كند.
طرفداران نظریه اقتضایي كوشیده اند از وجه مشترك
نظریه هاي سیستمي و وضعیتي سودجویند ،و ضمن
دسته بندي مقتضیات مورد نظر ،در تعمیم آنها به
وضعیت هاي خاص دقت كنند.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
درخت تئوریهای مدیریت
نگرش
اقتضائی
نگرش
سیستمی
مدیریت منابع
انسانی
علم مدیریت
نگرش
روابط
انسانی
نگرش
کمی
مدیریت رفتار
انسانی
مدیریت علمی
نگرش
فرایندی
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
نگرشهای عام و خاص علمی
سه نگرش اول در واقع مختص علم مدیریت بوده در
حالیكه دو نگرش بعدي ,نگرش هاي عامي هستند كه در
تمامي علوم (كاربردي) قابل استفاده هستند .
نگرشهای علمی در صورت تجربه و یادگیری به مهارت
تبدیل می شوند.
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
نگرشهای عام و خاص علمی
نگرش فرایندی
نگرشهای خاص
(علم مدیریت)
نگرش انسانی
نگرش کمی
نگرش سیستمی
نگرشهای عام
(برای همه علوم)
نگرش اقتضائی
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
نگرش علمی
مساله مورد نظر
نگرش علمی
نگرش هنری
(مهارت)
استعاره
فرايندي
وظايف مديريت
خاص
مهارت ادراكي
عینک رنگی
روابط انساني
روابط انسانها (شيوه رهبري)
خاص
مهارت انساني
عینک طبی
علمي(كمي)
روش انجام كارها (فعاليت ها )
خاص
مهارت فني
عینک آفتابی
سيستمي
جامع نگري
عام
مهارت تفکر
سيستمي
هر سه عینک با
هم
اقتضايي
موقعیت نگري ( توجه به شرايط)
عام
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناس ی ارشد فرش دانشگاه کاشان
مهارت تفکر اقتضايي عینک متناسب
با محیط
.9-2جایگاه مدیریت کیفیت
جایگاه مدیریت کیفیت؟؟
مدیریت کیفیت به عنوان یک فرایند عملیاتی
یا
مدیریت کیفیت به عنوان یک مفهوم کلی
(شامل همه نگرشها)
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
نگرشهای مختلف به مدیریت کیفیت
با الهام از دسته بندی تئوریهای مدیریتی (لوتانز)
نگرش فرایندی به مدیریت کیفیت
نگرش روابط انساني به مدیریت کیفیت
نگرش علمی یا کمی به مدیریت کیفیت (نگرش سنتی و
رایج به مدیریت کیفیت)
نگرش سیستمي به مدیریت کیفیت
نگرش اقتضائی به مدیریت کیفیت
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
دیدگاه محدود و دیدگاه موسع
دیدگاه محدود :
نگرش علمی یا کمی به مدیریت کیفیت (نگرش سنتی و رایج به
مدیریت کیفیت)
دیدگاه موسع:
نگرش فرایندی به مدیریت کیفیت
نگرش روابط انساني به مدیریت کیفیت
نگرش علمی یا کمی به مدیریت کیفیت
نگرش سیستمي به مدیریت کیفیت
نگرش اقتضائی به مدیریت کیفیت
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان
سئواالت احتمالی؟
اسالید
چکیده
سئواالت
بررسی علم-هنر فرش در کشور بر اساس مدل ارکان علم
تحلیل طبقات شغلی مختلف در صنعت فرش
تحلیل مدیریت در صنعت فرش از دیدگاه فرایندی
تحلیل مدیریت در صنعت فرش از دیدگاه منابع انسانی
تحلیل مدیریت در صنعت فرش از دیدگاه سیستمی
تحلیل مهارتهای مدیریتی در بین مدیران صنعت فرش
تحلیل مدیریت کیفیت در صنعت فرش بر اساس نگرشهای مختلف مدیریتی
سیدعبدالجابر قدرتیان
کارشناسی ارشد فرش دانشگاه کاشان