کتابهای طبقه بندی علتهای خارجی صدمات
Download
Report
Transcript کتابهای طبقه بندی علتهای خارجی صدمات
طبقه بندی علتهای خارجی صدمات
استاد:دکتر فاطمه رنگرز جدی
تهیه و گردآوری:شکارچی
کارشناسی ارشد فناوری اطالعات سالمت
بهار91
طبقه بندی علتهای خارجی صدمات
International Classification of
External Cause of Injury (ICECI)
NOMESCO
classification OF external cause OF injury
(NCECI)
طبقه بندی بین المللی عوامل خارجی صدمات به عنوان ابزاری در مدیریت
اطالعات عوامل خارجی صدمات استفاده می شود.
هدف از طراحی آن کمک به پیشگیری از صدمات می باشداین طبقه بندی برای
استفاده در مراکزی که با استفاده از اطالعات ثبت شده در آنها می توان
گزارشات آماری صدمات را تنظیم نمود ایجادشده است.
هچنین طبقه بندی ICECIدر سازمانهاو ادارات ترافیک ،کارو کنترل خشونت
ونظایرآن کاربرد دارد.برای اهداف متعدد نظیر تشریح ،اندازه گیری وکنترل
حوادث وصدمات وبررسی شرایط وقوع صدمات استفاده می شود.
به طورکلی در مراکز مختلف شامل مراکز اورژانس ،بیمارستانها ودر
مطالعات تخصصی سیستم های ثبت مرگ و میر می تواند مورد استفاده
قرارگیرد.
،ICECIمجموعه کد چند محوری
ICECIمجموعه کد چند محوری است که برای گرداوری اطالعات جزئی در
مورد عامل خارجی که باعث یک رخداد می شود کاربرد دارد.
در طبقه بندی چند محوری طبقات براساس محورهای متفاوت تشکیل می
شود.این طبقه بندی ازتک محوری بهتراست و اشکاالت آن راپوشش می دهد
ولیکن برای آنکه کارکردن با آن راحتتر شود پشتیبانی نرم افزاری احتیاج
دارد.
شرایط پیدایش و تاریخچه ICECI
طبقه بندی صدمات (مانند :شکستگی ،سوختگی) و علل خارجی صدمات
(مانند :افتادن ،تصادف با وسایل نقلیه ) در ششمین تجدید نظر طبقه بندی
بین المللی بیماریها متمایز شد .طبقه بندی علت خارجی در ICDاز آن پس
در سطح گسترده استفاده شد سپس در ویرایش ICD-7تا ICD-10این قسمت
هم گسترش یافت اما بیشتر ساختارش بدون تغییر ماند.
ازآنجا که دامنه ،وسعت واختصاصی بودن ICDدر طبقه بندی صدمات
دچارنقص وکمبودبودوشکافهای وسیع اطالعاتی خصوصا در زمینه
صدمات ورزشی و شغلی و بیمارستانی یا صدمات نادر مثل حمله کوسه
مشکل ساز بود .لذا ضرورت وجود یک سیستم که جنبه های مختلف
صدمات رادر قالب متغیرهای مستقل به صورت جداگانه و به طور واضح
وروشن طبقه بندی کند احساس شد.
طی دهه های 80و 90دربخشهای مختلف دنیا اقداماتی دراین
خصوص صورت گرفت که می توان به چند نمونه ازآنها اشاره
کرد.
انتشار NCECIدرمنطقه شمال اروپا توسط کمیته آماری پزشکی
اسکاندیناوی
مرکز کنترل بیماریها ی آمریکا نیزفعالیتهایی دراین زمینه انجام داد.
دراسترالیا استاندارد داده های ملی برای نظارت بر صدمات ایجادشد.
درنیوزلند نیز مجموعه حداقل داده ها برای صدمات طراحی شد.
درمنطقه اروپای غربی از اوایل دهه 80سیستم نظارت برحوادث در خانه
و حوادث در اوقات فراغت در اروپا ایجادشد
Eurpean home and leisure accident surveillance system
در اوایل دهه 1990سازمانهای مسئول پیشگیری وکنترل صدمات
مصمم شدند تحت نظارت برنامه ارتقا ایمنی وکنترل صدمه سازمان
بهداشت جهانی ویرایش بین المللی طبقه بندی عوامل خارجی
صدمات را ایجادکنند.
حاصل این تصمیم اولین ویرایش ICECIبود.
اپیدمیولوژیست ها و پژوهشگرانی از
موسسه ایمنی آمستردام ،
برنامه کنترل و پیشگیری از صدمه وخشونت ایالت متحده
واحد ملی پایش صدمه استرالیا
بر ایجاد ICECIنظارت داشتند.
ویرایش ازمایشی ICECIدرسال 1998ایجاد شد .اولین ویرایش ICECIدرمارس
2001تهیه شد ویرایش بعدی 1.1بود که در سپتامبر 2002ارائه شد سپس از
ان نسخه a 1.1درمی 2003ونسخه b 1.1در اکتبر همان سال منتشر شد.
ویرایش 2.1نیز در سال 2004ایجادشد dictionary .کامل داده های ICECI
بصورت onlineدر سایت www.iceci.orgموجود است.
ایجادیک محور کد جداگانه برای هر مفهوم اصلی
مفید بودن برای پیشگیری از صدمات
قابلیت به کارگیری در مراکز وجاهای مختلف دنیا
قابلیت مقایسه با ICD-10
ارتباط ICECIبا ICD10
هدف از ایجاد ICECIبه کاربردن این سیستم در کنار ICD 10
بوداین دو مکمل یکدیگرند نه جایگزین هم
ویژگی :ICECIمفهومی ،ساختاری
.
مفهومی :مبنی بر یک مدل صریح از صدمات رخ داده ،می باشد.
و شامل :
فاز underlying
فاز direct
فاز : direct
وقتی که صدمه بوجود آمده است
( برای مثال :وقتی شخصی از روی سقف سقوط کرده و روی چیزی می
افتد )
فاز : underlyingوقتی حادثه ای در حال حرکت اتفاق می افتد
درحدی که فاز directباید اتفاق افتاده باشد
( برای مثال :کارکردن بدون احتیاط روی سقف لغزنده).
تمایزبین فازها دربرخی ازحوادث نسبت به دیگرحوادث بیشترمشهود
است.
ساختاری :
دارای ویژگی :
چند محوری
سلسله مراتبی
چند بخشی
طبقه بندی علت خارجی صدمات :
بصورت فهرست الفبایی شماره ای تدارک دیده ICECI
شده است.
دارا ی دو بخش می باشد .1 :بخش اصلی
.2سایر بخشها
بخش اصلی برای تمام صدمات تکمیل می شود و در ویرایش جدید در 7بعد
مطرح شده است :
مکانیسم
شی یا ماده ایجاد کننده صدمه
مکان رخداد حادثه
فعالیت فرد صدمه دیده هنگام وقوع حادثه
قصد از ایجاد صدمه
استفاده از الکل هنگام وقوع حادثه
استفاده از دیگر داروهای روان گردان هنگام وقوع حادثه
مکانیسم ،چگونگی ایجادصدمه راثبت می کند
در ICECIطبقه بندی دو مکانیسم امکان پذیر می باشد
مکانیسم مستقیم منجر به صدمه و مکانیسم مشارکت کننده درایجادصدمه
در ویرایشهای کامل مکانیسم صدمه با کد C2ودر ویرایش کوتاه باکد m1نشان داده شده است
اشیا یا مواد به اینکه چه چیزی باعث ایجادصدمه شده و دراین فرایند نقش داشته است می
پردازد در ICECIمی توان تا 3شی یا ماده را کدگذاری کرد.
مکان نشان می دهد حوادث در کجا رخ داده است .
نوع فعالیت فرد و قصد در توسعه پیشگیری نقش مهمی دارد.
موادروانگردان هم به سبب اینکه از عوامل خطرساز مهم هستند در هسته اصلی گنجانده
شده اند.
سایر بخشها :
بخش خشونت
بخش حمل ونقل
بخش مکان
بخش ورزش
بخش شغلی
بخش خشونت
این بخش دارای سه متغیر است خشونت بین افرا د ،خودازاری و مداخالت قانونی
خشونت =قصد
بخش حمل ونقل
از این بخش زمانی استفاده می شود که شی یا ماده ایجادکننده صدمه یک وسیله نقلیه زمینی
دریایی یا هوایی باشد ویا فعالیت دربخش اصلی مسافرت یا رفتن به محل کار یا برگشتن از
کار باشد
حمل ونقل =مکانیسم
بخش مکان
شامل عناوینی است که بابخش مکان در هسته اصلی در ارتباط است با این تفاوت که اجزا
مکان نظیر انواع فضاها مثل حمام ویا انواع خانه را طبقه بندی کرده است مکان =مکان
بخش ورزش
طبقه بندی جزئیات انواع ورزشها وفعالیتهای مرتبط با انرا فراهم اورده است
ورزش =فعالیت
بخش شغلی
در ICECIمشاغل و صنایع براساس طبقه بندی ملی امریکا دراین زمینه طبقه بندی شده اند
شغل=فعالیت
شماره کد در ICECI
در ، ICECIشماره کدها در هر سطح از 1تا 99می باشد و ارقام هر
سطح باعالمت نقطه از سطح بعد جدا می شوند .برای اینکه این شماره ها
در هر سطح تکرار می شوند ،جهت تمایز قائل شدن میان شماره های همسان
در بخش های مختلف ،ابتدای شماره کد از حرف یا حرف همراه رقم استفاده
می شود که نشان می دهد این کد مربوط به کدام بخش است ،حرف استفاده شده
در بخش اصلی Cمی باشد که با شماره های 1تا 7است
:
C1قصد ازایجادصدمه
C2مکانیسم
C3شی یا ماده ایجادکننده صدمه
C4مکان رخدادحادثه
C5فعالیت فرد صدمه دیده هنگام وقوع حادثه
C6استفاده ازالکل هنگام وقوع حادثه
C7استفاده از سایر داروهای روان گردان هنگام وقوع حادثه
Vبرای خشونت
Tبرای حمل ونقل
Pبرای مکان
Sبرای ورزش
Oبرای مشاغل
مثال کد
c.38.02.05ای نشان دادن شی ایجاد کننده صدمه مثل کاسه ،بشقاب
ا گر فرد صدمه دیده شیمی دان باشد برای نشان دادن شغل از کد O.2.2استفاده می شود
مثال :یک بچه فالسک چای را روی صندلی ماشین باز میکند وقتی درش را می بندد چای بعلت
تراوش از فالسک می ریزد و پایش
می سوزد.
پیشنهاد ICECIبرای این صدمه :
مکانیسم
شئ underlying
شئ direct
برخورد با مایع داغ
ظرف آشپزخانه
نوشیدنی داغ
مکان
جاده
فعالیت
سفر
طریقه حمل ونقل
حمل ونقل سبک
مثال :یک بچه در یک پارک از دوچرخه اش پیاده شد وکاله ایمنی اش را درآورد سگش را به پدال
چرخ بست و روی زمین در کنارش خوابید ،برادرش چوبی را پرت کرد و سگ آنرا گرفت در اثر اصا بت
دوچرخه به بچه سرش دچار بریدگی شد.
در این مثال ICECIمی تواند همه اطالعات مناسب را دراین کدگذاری بیابد.
مکانیسم
برخورد با ش ئ متحرک
ش ئ underlying
سگ
ش ئ direct
پدال دوچرخه
مکان
پارک عمومی
فعالیت
فعالیت حیاتی (خوابیدن )
NOMESCO’s
www.nom-nos.dk
E-mail:[email protected]
اولین ویرایش کتاب NCECIدرمنطقه شمال اروپا توسط کمیته آماری
پزشکی اسکاندیناوی در سال 1984بانام
NOMESCO’s classification for registration of
external causes of unintentional injuries
منتشرشد.
دومین ویرایش در سال 1990منتشرشد .
در ویرایش سوم به علت گسترش شرایط وعوامل آسیبهای عمومی ،عمدی و
خشونت نام کتاب به
NOMESCO’s
classification OF external cause OF injury
)(NCECI
تغییر یافت ودرسال 1997منشرشد.
طراحی مکانیسم آسیب به صورت ماژولی جدید باهمکاری
NORDIC CENTER , NOMESCO
علتی شد برای چاپ ویرایش چهارم کتاب در سال 2007
درتهیه ورژن چهارم کتاب نمایندگانی از کشورهای دانمارک ،فنالند
ایسلند،نروژ وسوئد شرکت داشتند.
فصل اول
نیات و اهداف کلی
که شامل پیشگیری از :
-1مرگهای غیرلزوم
-2موارد آسیبهای جدی البته نه مرگ آورمربوط به ناتوانیهای
موقت
-3موارد ناتوانیهای طوالنی مدت مربوط به آسیبها
نقش بخش بهداشت
نقش WHO
تطبیق با توصیه های WHO
اهداف جزئی ،شامل طبقه بندی وعلت شناسی اسیبها می باشد.
علت شناسی اسیبها،این طبقه بندی علتها راطبقه بندی می کند برای
استفاده بهینه باید سایر مشخصات مصدوم شامل سن ،جنس ،شغل
وغیره نیز ثبت وبررسی شود.
اصطالحات و تعاریف ،شامل تعاریف وتوضیح درباره
اصطالحات به کار رفته درکتاب می باشد.
ساختار طبقه بندی
طبقه بندی دو جز دارد طبقات اصلی و ضمیمه
اصلی:مکان ،فعالیت هنگام حادثه ،چگونگی اسیب
طبقات ضمیمه شامل صدمات ورزشی،شغلی ،وسایل نقلیه ،حمل
ونقل
خودآزاری ،خشونت می باشد
تغییرات ورژن 4نسبت به ورژن 3
اطالعات اولیه و اساسی
اجرا طبقه بندی
اظهارات پایانی
برای استفاده از NCECIسه کلیدوجوددارد
-1جداکردن اسیبهای ناشی از بیماری وناشی از حوادث
-2جمع اوری جواب این سوالها
آسیب کجا اتفاق افتاده است ؟
فعالیت زمان اسیب چه بوده است ؟
چه اشتباهی باعث آسیب شده است ؟
چطور آسیب اتفاق افتاده است ؟
کدام محصول درگیر بوده در فرایند آسیب ؟
-3یک توصیف از آسیب تهیه شود
فصل 2شامل طبقه بندی عوامل اسیب به همراه کدهای مربوطه می باشد
دالیل تماس
مکان حادثه
فعالیت فردهنگام حادثه
نیروهای طبیعی
حوادث تصادفی
اتفاقات و حوادث خشونت بار
صدمات ناشی از خودآزاری
چگونگی آسیب
ماژول حوادث حمل ونقل
ماژول صدمات وسایل نقلیه
ماژول حوادث صنعتی
ماژول فعالیتهای ورزشی
ماژول خشونت
ماژول خودازاری
طبقه بندی اشیا یا مواد شرکت کننده در آسیب
ودر آخرین بخش کتاب انتشارات NOMESCOاز سال 1995ذکر شده است
ازجمله :
میزان جراحی های انجام شده در کشورهای اروپای شمالی
امارهای بهداشتی در کشورهای اروپای شمالی
طبقه بندی اقدامات جراحی
احمدی ،مریم ()1386طبقه بندی های بین المللی اطالعات سالمت
www.hmit.ir
www.nom-nos.dk