Transcript Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarımız

E-Ticaretin
Muhasebeleştirilmesi
ve Vergilenmesi
Bir İnsan Ömrüne Sığan Değişmeler
Hayret Vericidir.
İsmet İnönü
E-Ticaret Gelişiyor
• E-ticarette alış-veriş ilk defa 1995 yılında başladı.
• 1998 yılındaki cirosu, 301.4 milyar dolar olarak açıklandı. Elektronik
ticaretin işlem hacmi tüm dünyada hızla yükselmeye devam etti.
• Araştırma şirketleri tarafından son açıklanan verilere göre Avrupa'daki
toplam e-perakende cirosu 2012 yılında 100 milyar Euro’nun üzerine
çıkacak.
• ABD ise e-perakende sektörü büyüklüğünün de 2012 itibariyle 200
milyar dolar’ın üzerine çıkacağı öngörülüyor.
Türkiye’de E-Ticaret Gelişiyor
TÜİK'e göre de internet üzerinden alışveriş yaygınlaşıyor.
İnternet kullanan bireylerin İnternet üzerinden kişisel
kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi verme ya da satın
alma oranı %18,6’dır.
Önceki yıl İnternet üzerinden alışveriş yapanların oranı ise
%15 idi.
Tanım
DTÖ: Elektronik ticaret, mal ve hizmetlerin üretim, reklam,
satış ve dağıtımlarının telekomünikasyon ağları üzerinden
yapılmasıdır.
OECD: Elektronik ticaret, sayısallaştırılmış yazılı metin, ses ve
görüntünün işlenmesi ve iletilmesine dayanan kişileri ve
kurumları ilgilendiren ticari işlemlerin tümüdür.
Ekonomi Bakanlığı: Elektronik ticaret, mal ve hizmetlerin
üretim, tanıtım, satış, sigorta, dağıtım ve ödeme işlemlerinin
bilgisayar ağları üzerinden yapılmasıdır.
Araçlar
Telefon, faks, televizyon, bilgisayar, elektronik ödeme ve para
transfer sistemleri, elektronik veri değişimi sistemleri gibi
birbirleriyle ticaret yapanların ticari işlemlerini kolaylaştıran
her türlü teknolojik ürünler.
Gelişmeyi Hızlandıran Faöktörler
• Maliyet Avantajları
• Tüketicilerin daha bilinçli hale gelmesi, ve teknojik
imkanlarının genişlemiş olması
• İnternet kullanımının yaygınlaşması ve güvenli ve başarılı
uygulama örneklerinin çoğalması
Vergilemede Sorunlar Gelişti
• Vergiden kaçınma ve vergi kaçırma imkanlarının artmasına
yol açmıştır.
• Server ve web sayfalarının işyeri teşkil edip etmeyeceği çok
tartışılmıştır.
• dijital ürünlerin mal kabul edilip edilmemesi
• Ticaret Kazanç mı gayri maddi hak bedeli mi
Alternatif Vergileme Önerileri Gelişti
Bit vergisi ismiyle ortaya konulan bu teklif küresel bilgi ağları
trafik akışı(information superhighway) içinde dolaşımda olan
dijital bilginin her bit'i için çok küçük bir oranda vergi
alınmasını öngörmektedir.
İlk kez 1946 yılında ünlü istatistikçi John Tukey tarafından
kullanılan „bit‟ kelimesi, İngilizce ‘sayısal basamak’ anlamına
gelen ‘BInary digiT’ ifadesinin kısaltılmış halidir.
OECD Genel İlkeler
• Tarafsızlık: Vergileme ticaretin geleneksel ve elektronik formuna nötr
ve veşit olmalı. Nötrlük: Vergileme ticaretin geleneksel ve elektronik
formuna nötr ve eşit olmalı. Dolayısıyla elektronik ticaret için yeni ve
ilave vergilere gereksinim yoktur.
• Verimlilik: Gerek idarenin gerekse mükelleflerin uyum maliyetleri en az
düzeyde olmalı
• Kesinlik ve Basitlik: Kurallar vergi mükellefleri yönünden açık, basit
anlaşılabilir ve öngörülebilir olmalı
• Etkili ve Hakkaniyetli Olma: Olması gerektiğinden ne fazla ne eksik
vergi doğurmalı
• Esneklik: Teknolijik ve ticari gelişmelere uyarlamada esnek olmalı
Tüketim Vergileri Konusunda ilkeler
• Sınır ötesi ticarette vergileme tüketimin gerçekleştiği yerde
olmalı
• Dijital ürünler tüketim vergileri açısından mal arzı olarak
görülmemeli
• Yurt dışından hizmet veya maddi olmayan mal alan ülkeler,
vergi gelir kaybına uğramamak için KDV tevkifatı gibi
yöntemelri geliştirmelidirler.
OECD Tüketim Vergilerinde Tüketim
Yerinin Belirlenmesi Rehberi
• B2B sınır ötesi yapılan ve e-ticaret yoluyla uzaktan teslimi
mümkün hizmet ifaları ile maddi olmayan mal teslimlerinde
tüketim yeri, hizmeti alanın merkezinin bulunduğu yerdir.
• B2C sınır ötesiyapılan ve e-ticaret yoluyla uzaktan teslimi
mümkün hizmet ifaları ile maddi olmayan mal teslimlerinde ise
hizmet hizmeti alanın yerleşik olduğu yerde tüketilmiş demektir.
• Otel konaklaması, araba kirası, ulaşım gibi uzaktan teslimi
mümkün omayan mal ve hizmetlerde bu kurallar uygulanmaz.
AB Direktifleri
 Telekomünikasyon hizmetleri
 Radyo ve televizyon yayın hizmetleri
 Elektronik olarak ifa edilen hizmetler.
Elektronik olarak ifa edilen hizmetler
•
•
•
•
•
•
Sayısallaştırılmış ürünlerin (digitised products) sunulması (yazılım ve yazılımların güncelleşmiş
şekillerini de içerecek şekilde) hizmetleri,
Bir işe ya da bireysel bir şahsa elektronik bir ağda “website” ya da “webpage” şeklinde sunulan
hizmetler,
Kullanıcı tarafından belli bazı bilgilerin girilmesiyle, internet ya da elektronik ağla bir bilgisayardan
otomatik olarak alınan hizmetler,
Eşya ve hizmetlerin, online bir piyasa gibi işlem gören internet sitesine satış için konulması yetkisinin
transferi,
İnternet Hizmet Paketleri (Temel internet erişiminin ötesinde, çeşitli haberler ile ilgili olarak ilişkili
internet sayfalarını sunan paketler, hava-yol durumu raporları sunan internet paketleri, online
tartışmalara, açıkoturumlara erişim paketleri, oyun ortamları, website hosting)
Aşağıda sayılan diğer hizmetler:
o
o
o
o
o
Online olarak ve uzaktan (elektronik yoldan) programların edinilmesi
Uzaktan yönetim, idare sistemleri
Bir yazılıma erişim ya da bu yazılımın bilgisayara yüklenmesi (download) (antivirüs yazılımları da buraya dahildir) ve bunların yeni versiyonları
(updates)
Bilgisayarlara ve mobil telefonlara müzik indirilmesi
..................................
Elektronik olarak ifa edilen hizmetlerde KDV Tarh Yeri
•
Bu hizmetler bir AB dışı işletme tarafından bir AB tüketicisine sunulduğunda vergileme yeri
AB'dir dolayısıyla KDV'ye tabidir. Bu durumda bu işletme kendi seçtiği bir AB ülkesinde KDV
mükelelfiyeti tesis ettirmek zorundadır.
•
Bu hizmetler bir AB işletmesi tarfından bir AB dışı tüketiciye sunulduğunda vergileme yeri
tüketicinin yerleşik olduğu yerdir. Dolayısıyla AB'de KDV'ye tabi değildir.
•
Bu hizmetler bir AB işletmesi tarafından bir başka üze ülkedeki işletmeye sunulduğunda,
hizmetin sunulma yeri bu başak ülkedeki işletmenin kurulu olduğu yerdir.
•
Bu hizmetler bir AB işletmesi tarafından AB içindeki bir niahi tüketiciye veya aynı ülke içindeki
bir işletmeye sunulduğunda, hizmetin sunulma yeri hizmeti sağlayanın kurulu olduğu yerdir.
Katma Değer Vergisi Kanunumuz Yönünden
• Katma Değer Vergisi Kanununun 1. maddesine göre
Türkiye'de yapılan aşağıdaki işlemler katma değer
vergisine tabidir:
 Ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler
 Her türlü mal ve hizmet ithalatı
 Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler
Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler
Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve
hakların kiralanması işlemleri sayılmıştır. GVK'nun sözkonusu
maddesinin 5 ve 6 no.lu bentlerinde; arama, işletme ve
imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı alameti farika,
marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model,
plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları,
sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir
tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü
üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar
ile telif hakları
Bu Yasal Düzenlemelere Göre E-ticaret Araçlarının Bir Veya Birkaçı Kullanılarak Satışı
Yapılan Ve Teslim Anında Türkiye'de Bulunan Veya Türkiye'ye İthal Edilen Mallar İle
Türkiye'de Sunulan Ve Türkiye'de Tüketilen Hizmetlerin KDV Karşısındaki Durumu,
Geleneksel Yöntemlerle Satışı Gerçekleşenlere Göre Bir Farklılık Arzetmemektedir
Gelir İdaresinin bir özelgesinde şirket tarafından üretimi
yapılan yazılım ürünlerinin yurt dışındaki bir firmaya teslimi
KDVK kapsamında olan bir iş olarak kabul edilerek şartları
taşıması
durumunda
hizmet
ihracatı
kapsamında
değerlendirileceği ve katma değer vergisinden müstesna
olacağı, yüklenilen katma değer vergisi indirim konusu
yapılabilecek ve indirim konusu yapılamayan kısım için iade
talep edilebileceği belirtilmiştir.
KDV Tevkifatı
(Reverse Charge)
Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 15.07.2011 tarih ve
B.07.1.GİB.4.41.15.01-KDV-2010/32-84 sayılı özelgesinde
yurtdışından ithal edilen online oyunlara ait seri numaraları
ve lisans kodlarına ilişkin olarak yurt dışındaki firmadan
alınan hizmetten Türkiye'de faydalanıldığından söz konusu
hizmet ifası KDV Kanununun 1/2 nci maddesi gereğince KDV
ye tabi olup, bu işleme ilişkin hesaplanan KDV'nin firmanız
tarafından 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilerek
ödenmesi gerektiği belirtilmiştir.
Gelir ve Kurumlar Vergisi Yönünden
Yurt içinde yerleşik kişi ve teşebbüslerce e-ticaret
araçlarından bir veya bir kaçı kullanılarak yapılan mal ve
hizmet satışlarından elde edilen kazancın gelir ve kurumlar
vergisi karşısındaki durumu, geleneksel yöntemlerle
gerçekleşen ticari faaliyetler sonucu elde edilen kazanca göre
bir farklılık arzetmemektedir.
Özelllikli Hususlar
• Elektronik olarak sunulan hizmetlerde server ve web
sayfaları işyeri olarak kabul edilebilir mi?
• Dar mükelleflerce elektronik olarak sunulan bazı mal ve
hizmetlerden elde edilen kazanç, ticari kazanç mıdır yoksa
gayri maddi hak bedeli midir?
Kazancın Türkiye’de elde edilmesi
 Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarımız
-Ticari kazançlarda; kazanç sahibinin Türkiye'de işyerinin olması
veya daimi temsilci bulundurması ve kazancın bu yerlerde veya bu
temsilciler vasıtasıyla sağlanması
-Gayri maddi hak bedelleri açısından ise bu mahiyetteki mal ve
hakların Türkiye'de kullanılması veya Türkiye'de değerlendirilmesi
 Vergi Anlaşmalarında
-Ticari Kazançlarda: Türkiyenin imzalamış olduğu vergi
anlaşmalarında da ticari kazancın elde edilmesi işyeri şartına bağlanmıştır.
Buna göre bir devletin mukimi olan teşebbüs diğer devlette işyeri
bulundurmadıkça bu diğer devlette ticari kazanç elde etmiş olmaz.
-Gayri maddi hak bedelleri açısından ise mukimlik esası
geçerlidir. Ancak ödeme ülkesi de vergileme yapabilmektedir.
İşyeri
Gelir İdaresi konuya ilişkin bir özelgesinde, mesken olarak
kullanılan ikametgahda internetten pazarlama, marka ve
patent vekilliği ile danışmanlık faaliyetlerinde bulunulması
halinde, söz konusu gayrimenkulün işyeri olarak kabul
edilmesi gerektiğinden anılan gayrimenkul için ödenen kira
tutarlarının tamamı üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94
üncü maddesi gereğince gelir vergisi tevkifatı yapılması
gerektiği görüşünü ortaya koymuştur.
OECD yaklaşımında benzer bir yorum sözkonusudur.
Gayri maddi hak bedeli
(OECD model vergi anlaşmasının 12. maddesi)
Hangi dijital ürünlerin ticari kazanç kapsamında, hangilerinin
gayri maddi hak bedeli olarak nitelendirilebileceği
belirtilmiştir. İnternetten indirilen edilen dijital ürünler,
update edilebilen ürünlerden elde edilen kazançlar, hosting
uygulamaları, teknik destek, reklam, on-line profesyonel
hizmetler, web sitesi üyelikleri, indirme yoluyla tekrar üretim
hakkı satın alınan ürünler, açıklanmamış teknik bilgi
kullanımı, telif hakkı içeren dijital ürünler firma karı
sayılmıştır.
Gayri maddi hak bedeli
(Gelir İdaresi)
Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı B.07.1.GİB.4.16.16.01.KV.09.21/2203
sayılı özlegesinde yurt dışından satın aldığı alan adı tescili hizmeti,
gayrimaddi hak bedeli olarak değerlendirildiğinden, söz konusu
hizmet karşılığında yurt dışındaki firmaya yapacağı ödemeler
üzerinden, 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu
maddesinin (2) numaralı fıkrası hükmü uyarınca (2009/14593
sayılı Kararnamenin Eki Kararın 1 inci maddesinin (11) numaralı
fıkrası ile belirlenen) % 20 oranında vergi kesintisi yapması ve
muhtasar beyannama ile beyan edilip ödenmesi gerektiği, ancak,
söz konusu gayrimaddi hakkın satın alındığı ülke ile Türkiye
arasında çifte vergilemeyi önleme anlaşması mevcut olması
halinde, bu anlaşma ile belirlenen gayrimaddi hak bedelleri
üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranlarının dikkate alınacağı
belirtilmektedir.
Program Satın Alınması
(CD ortamında)
267 DİĞER MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
191 İNDİRİLECEK KDV
321 BORÇ SENETLERİ
200.000
36.000
236.000
Programın Kullanım Hakkının
Alınması
260 HAKLAR
191 İNDİRİLECEK KDV
103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ
360-1 SORUMLU SIFATI İLE KDV (% 18)
360-2 ÖDENECEK G.V (K.V.K 24. mad % 25)
13.875
1.998
11.100
1.998
2.775
Online Mesleki Eğitim Hizmeti
Alınması
740 HİZMET ÜRETİM GİDERLERİ
191 İNDİRİLECEK KDV
102 BANKALAR
360-1 SORUMLU SIFATI İLE KDV
360-2 ÖDENECEK G.V (K.V.K 24. MAD.)
18.975
3.105
17.250
3.105
1.725
İnternetten Kitap Siparişi
159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI
102 BANKALAR
153 TİCARİ MALLAR
191 İNDİRİLECEK KDV
159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI
102 BANKALAR
2.000
2.000
15.000
2.700
2.000
15.700
Web Sayfası Tasarımı, Açılması,
Amortisman Kaydı
265 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR
10.000
265.01.Web Sayfası Hazırlama ve güncelleme 6.000
265.02. İsim hakkı alma 4.000
191 İNDİRİLECEK KDV
102 BANKALAR
267 DİĞER MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
265 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR
760 PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ
268 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 10.000 / 5 = 2.000
1.800
11.800
10.000
10.000
2.000
2.000
İnternet Bağlantı Ücreti
760 PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
102 BANKALAR
28
12
40
Mevzuatımızda Elektronik
Uygulamalar
• Elektronik Defter ve Belge
• Elektronik Fatura