Transcript C 2 Q

STOK YÖNETİMİ

Stok yönetimi, gerek stok maliyetinin ürün maliyeti
içerisinde büyük paya sahip olması gerekse üretimin
plana uygun olarak aksamadan yapılabilmesi, dolayısıyla
talebin zamanında karşılanabilmesinde oynadığı rol
nedeniyle
bir
üretim
yöneticisinin
en
önemli
sorumluluklarından biridir.

Kapsamının geniş ve çok yönlü olması nedeniyle üretim
departmanın yanı sıra muhasebe-finans, satış ve
pazarlama gibi işletmenin diğer bölümlerinin de ilgi
alanlarına girmektedir.
STOKLAR
Stoklar (bazı kaynaklarda envanter) basitçe belirli bir
dönemdeki talebi karşılamak amacıyla fiziki mallara yapılan
yatırımdır.
 İşletmelerde başlıca üç çeşit stok bulunur: hammadde
stokları, ara stoklar ve mamul madde (tamamlanmış ürün)
stokları
 İşlevleri açısından;
Mamul Madde Stoklarının İşlevi: Talepteki belirsizlikler,
mevsimsel veya mevsimsel olmayan dalgalanmalar
siparişlerin yerine getirilememesine yol açabilir. Ayrıca
üretimde çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilecek aksamalar da
talebin karşılanamamasına neden olabilir. Mamul madde
stokları bu olumsuzlukları ortadan kaldırır ve üretim
miktarında büyük değişiklik yapmadan istikrarlı bir üretim
programı uygulanmasını sağlar.

Ara Stokların İşlevi: Ekonomik bir üretim tarzı olan
partiler halinde üretimde, işletme içinde
departmanlar arasında ara stoklar oluşur. Böylelikle
üretim hazırlık maliyetleri düşürülebilir ve üretim
ünitelerinde ortaya çıkabilecek arıza veya
gecikmelerin üretimi durdurması önlenir. Ayrıca
birbirini takip eden farklı üretim hızlarına sahip iş
istasyonları arasında, yavaş olanlara fazla mesai
veya vardiya uygulaması ile ara stoklar oluşturarak
denge sağlanır.
Hammadde Stoklarının İşlevi: Tedarikçilerin
üretiminde veya nakliyede ortaya çıkabilecek
aksamalar üretimin durmasına sebep
olacaktır. Hammadde stokları, tedarik
süresindeki belirsizliklerin yol açacağı bu tür
olumsuzlukları ortadan kaldırır. Bunun
yanında, fiyatların düşük olduğu zamanda
fiyat avantajından veya iskonto imkanından
yararlanabilmek fazla miktarda satın alma
yoluna giderek hammadde stoku oluşturulur.
Bazı kaynaklarda stoklar şu şekilde
sınıflandırılmaktadır:

Hammaddeler: İşletmede üretime giren ve üzerinde
işlem
yapılarak
değer
kazanan
tüm
varlıklardır.Hammadde
tanımı
işletmeye
göre
değişmektedir. Örneğin bir demir-çelik fabrikasında
demir filizi hammadde,pik mamul iken; kalorifer
radyatörleri üreten bir fabrikada pik hammadde, radyatör
dilimleri mamuldür.

Yarı Mamuller: Üzerlerinde yapılması gereken işlemler
henüz tamamlanmamış bulunan ve iş istasyonları
arasındaki ara depolarda biriktirilen varlıklardır.
STOKLARIN SINIFLANDIRILMASI

Mamuller: İşlemlerin tümü tamamlandıktan sonra
tüketiciye teslim edilmek üzere depoya konan
varlıklardır. Mamullerin üretimi tamamlandığından dolayı
hammadde ve yarı-mamullere göre stok kontrolü daha
kolaydır.

Hazır Parçalar: Mamulün bir kısmını oluşturan ve
genellikle dışarıdan tedarik edilen varlıklardır. Cıvata,
somun gibi basit parçalar olabileceği gibi elektrik motoru,
dişliler gibi karmaşık parçalar da olabilir.

Yardımcı
Malzemeler:
Mamulde
doğrudan
kullanılmayan tamir parçaları, kesme sıvısı, makine yağı
vb. malzemelerdir.

Stok yönetimi faaliyetleri; üretimin aksamaması
için gerekli stokun ihtiyaç duyulduğu her zaman
temin edilmesi, bir taraftan da stokların elde
tutma maliyetlerinin çok büyük boyutlara
ulaşmaması için gerekli dengenin sağlanması
yönünde çalışmaktadır.

İşletmede gereğinden fazla veya az seviyede
stok bulundurulması çeşitli maliyetlerin ortaya
çıkmasına neden olmaktadır.

Stok yönetimi stoklanan her ürün için
aşağıdaki temel sorulara cevap arar:


Hammadde stokları için ne miktarda ve hangi
sıklıkta sipariş verilmeli?
Mamul madde stokları için ne miktarda ve hangi
aralıklarla üretim yapılmalı?
ETKİN STOK YÖNETİMİ;





Üretim faaliyetlerinin sorunsuz yürütülmesine ve makineinsan-malzeme
kaynaklarından
optimum
şekilde
yararlanılmasına olanak sağlar. Malzeme ve parça
yokluğu yüzünden boş beklemeleri minimuma indirir. İş
istasyonları arasındaki yığılmaları azaltır.
Stoklara
bağlanan
para,
tam
ihtiyaca
göre
saptandığından sağlıklı bir finans yönetimine olanak
sağlar.
Tedarik ve satış masraflarını azaltır.
Üretim programlarının kolay ve gerçeğe uygun
düzenlenmesi mümkün olur.
Etkili bir maliyet muhasebesi sisteminin ihtiyaç duyacağı
bilgiler eksiksiz sağlanır.
STOK YÖNETİMİNDEN ETKİLENEN
MALİYET UNSURLARI



Miktar Iskontoları: Dışarıdan satın alınan hammadde,
malzeme ve parçaların bir defalık sipariş miktarı arttıkça
fiyatta “miktar ıskontosu” adı verilen bir indirim söz konusu
olabilir.
Sipariş Maliyetleri: Yeni bir sipariş verme nedeni ile yapılan
masraflardır.Örneğin dışarıdan alınacak bir malzeme için
istek formlarının hazırlanması, gerekli departmanlara bilgi
verilip onay alınması, satıcı firmalar arasında araştırma
yapılması, kabul muayeneleri gibi faaliyetlerinin belli bir
maliyeti vardır.
Direkt Malzeme Maliyetleri: Üretim miktarıyla doğru
orantılı olan bu maliyetler, parti hacmi büyüdükçe yani belirli
bir sürede sipariş sayısı azaldıkça birim başına azalma
gösterebilir.
STOK YÖNETİMİNDEN ETKİLENEN
MALİYET UNSURLARI



Direkt İşçilik Maliyeti: Direkt ilk madde için geçerli
olanlar direkt işçilik için de geçerli olup, sipariş hacminin
azlığı, yani sık sık mamul değiştirme ya da işçinin
öğrenmesi ile sağlanacak işçilik süresi kazancını azaltır.
Fazla Mesai veya Vardiya Maliyetleri: Üretim fazlasını
önceden stoklamak yerine bazı dönemlerde fazla mesai
yaptırılarak talep karşılanabilir. Ancak böyle bir durumda
stok bulundurmamakla sağlanacak kazancın, ödenecek
fazla ücretlerden büyük olmasına dikkat edilmelidir.
Yeni İşçi Alma, İşten Çıkarma Maliyetleri: Çalışma
süresini uzatmak yerine yeni işçi alımına gidilebilir ancak
yeni alınan işçilerin eğitimi ve işten çıkarmanın maliyeti
hesaba katılmalıdır.
STOK YÖNETİMİNDEN ETKİLENEN
MALİYET UNSURLARI




Fazla Kapasite Maliyetleri: Makine kapasitesinin yüksek
tutulması daha fazla yatırım, amortisman ve tamir-bakım
masrafı gerektirir. Bu nedenle, meydana gelecek maliyet
artışları stok maliyetleri ile kıyaslanır.
Müşterinin Kaçırılması Maliyeti: Elde yeteri kadar stok
bulundurmama nedeniyle tatmin edilememiş müşterinin
yarattığı maliyettir.
Yıpranma ve Eskime Maliyetleri: Saklanan malın
bozulabilir olması maksimum stok düzeyini sınırlamaktadır.
Vergiler ve Faiz Masrafları: Ülkenin vergi yasaları, stokta
fazla mal bulunması halinde işletmenin vergi yükünü
arttırabilir.
STOK YÖNETİMİNDEN ETKİLENEN
MALİYET UNSURLARI



Depolama Maliyetleri: Stokların korunduğu binalar veya
yarı açık alanlar, işletmenin kendi malı bile olsa, bir
maliyet söz konusudur.
Taşıma Maliyetleri: Üretim kaynağından depoya,
depodan tüketim noktasına taşımada belli miktarların
altına inildiğinde maliyet artabilir.
Fiyat Değişiklikleri: Ülkemizin ekonomik koşullarında
(enflasyonist
ve
değişken)
stok
politikalarının
belirlenmesine en önemli paya sahiptir. Dış ülkelerden
ithal edilen temel hammaddelerin global düzeydeki fiyat
oynamalarına dikkat edilerek stoklama kararları verilir.
STOK MALİYET TÜRLERİ




Stoklama maliyetlerine ilişkin uygulama bakımından
kolay bir gruplandırma ile maliyetler;
Sipariş maliyeti (elde etme maliyeti): Yeni bir sipariş
verileceğinde ortaya çıkan maliyetlerdir.
Stok bulundurma maliyeti (elde tutma maliyeti): Elde
bulundurma maliyeti olarak da bilinen bu maliyet, varlığın
stokta bulunması sonucu ortaya çıkar.
Stok bulundurmama maliyeti (stoksuzluk maliyeti):
Elde bulundurmama maliyeti de denen bu maliyet,
istenilen varlığın elde bulunmaması veya gereğinden az
bulunması ile ortaya çıkar.
STOK KONTROL YÖNTEMLERİ

Gözle Kontrol Yöntemi: Stokların periyodik olarak
ambar memuru tarafından gözden geçirildiği bu
yöntemde, belirli bir düzeyin altına düşen stok kalemleri
için derhal sipariş verilir. Küçük ölçekli işletmeler için
oldukça ucuz ve kolay bir yöntem olmasına karşılık;
kişisel yargıya dayandığından hata olasılığı fazladır
ayrıca tüketim hızı, tedarik süresi veya başka bir faktörün
değişmesi halinde bunun derhal farkına varılması güçtür
ve gerekli önlemlerin alınmasında gecikilebilir.

Çift Kutu Yöntemi: Herhangi bir cins stok iki bölmeli bir
kutuda muhafaza edilir, birinci kutu tamamen
tükendiğinde yeni sipariş verilir.
STOK KONTROL YÖNTEMLERİ

Sabit Sipariş Periyodu Yöntemi: Her stok kaleminin
periyodu önceden belirlenmiştir. Bu sürelerin bitiminde
yeniden sipariş verilir.

Sabit Sipariş Miktarı Yöntemi: Stoklar belli bir düzeye
indiğinde toplam stok maliyetini minimum yapacak
şekilde önceden saptanmış sabit bir miktar sipariş edilir.

ABC Yöntemi: İlk kez General Electric (GE) tarafından
uygulanan bu yöntemde, stokları bazı önem ölçüleri ve
kontrol edilme çabalarına göre A - çok önemli B - orta
önemli C - az önemli şeklinde sınıflandırılırlar.
ABC STOK KONTOLÜ YÖNTEMİ



A Sınıfında yer alan
stokların
yakından
izlenmesi gerekir. Stoklar
genellikle az miktarlarda
sipariş
edilir,
müşteri
servis seviyesini yüksek
tutmak için sık sık gözden
geçirilir.
C Sınıfı Genellikle büyük
miktarlarda sipariş edilir,
yakından
izlemeyi
gerektirmez.
B Sınıfı bu iki ekstremin
arasında bir yol izlenir
Yüksek
A
Yıllık
Stok
Değeri
B
C
Düşük
Az
Çok
Stok kalemi sayısı
STOK KONTROL MODELLERİ



Bir stok kontrol probleminde amaç toplam maliyeti minimum yapacak
şekilde;
“Ne miktarda sipariş edilmelidir”
“Ne zaman sipariş verilmelidir” sorularına cevap bulmaktır.
D: Yıllık talep (ad./yıl)
Q: Sipariş miktarı (ad.)
C1: Sipariş Maliyeti (TL/sipariş)
C2:Elde bulundurma maliyeti (TL/ad./yıl)
T: Sipariş periyodu (iki sipariş arasındaki süre)
d: Tüketim hızı (ad./gün)
L: Sipariş süresi (siparişin verilmesi ile alınışı arasındaki süre)
ROP: Yeni sipariş verme noktası (stok düzeyi)
EN BASİT STOK KONTROL YÖNTEMİ
Sipariş miktarı, Q
Stok seviyesi
Talep
miktarı
Yeniden sipariş
noktası, ROP
0
Tedarik
süresi
Tedarik
süresi
Sipariş Sipariş
verildi alındı
Sipariş Sipariş
verildi alındı
Zaman
Ekonomik Sipariş Miktarı Maliyeti Modeli
C1 – sipariş maliyeti
C2 – elde bulundurma maliyeti
D – yıllık talep
Q – sipariş miktarı
Yıllık Toplam Sipariş Maliyeti =
C1D
Q
C2Q
Yıllık Elde Bulundurma Maliyeti =
2
C1D
C2Q
Toplam Maliyet =
+
Q
2
Amaç TSM’ yi minimum yapan Q değerini bulmaktır.
Ekonomik Sipariş Miktarı
Optimum Sipariş Qopt
C1D
C2 Q
TC =
+
Q
2
C1D
C2
TC
=
+
Q2
2
Q
C1D
C2
0=
+
Q2
2
Qopt =
2C1D
C2
Optimum Noktada
Maliyetlerin Eşitliğinin
Kanıtlanması
C1D
C2Q
=
Q
2
Q2
2C1D
=
C2
Qopt =
2C1D
C2
Ekonomik Sipariş Miktarı
Yeniden Sipariş Noktası (ROP)=d*L
Bir yıl içindeki sipariş sayısı (N)=D/Q
İki sipariş arasında geçen süre (t)=365/N
Günlük talep ya doğrudan verilir ya da Q/t’den
bulunur.
Ekonomik Sipariş Miktarı
Yıllık
Maliyet
Toplam Stok Maliyeti
Eğim = 0
C2Q
Toplam
min. maliyet
Elde Bulundurma
Maliyeti =
2
C1D
Hazırlık Maliyeti =
Q
Optimum sipariş
Qopt
Sipariş Miktarı, Q
ESM Örneği
Bir stok kalemi için D=1000 ad/yıl C1=10 TL C2=0,5 TL ve L=4 gün
Qopt=?, TSM=?, No=?, t0=?, ROP=?
Qopt =
Qopt =
2C1D
C2
2(10)(100)
(0.5)
Qopt = 200 adet
Yıllık Optimal Sipariş Sayısı =D/Qopt
No= 10000/200
= 5 sipariş
C1D
C2Q
TSM = Q + 2
TSM=
(10)(1000)
+
200
(0.5)(200)
2
TSM = 100 TL
İki sipariş arasındaki
optimal süre =365 days/(D/Qopt)
to= 365/5
= 73 gün
d=200/73=2,74 ROP=2,74*4=11
SÜREKLİ TEDARİK HALİNDE ESM HESABI
Stok Düzeyi
Maksimumu
stok düzeyi
Q(1-d/p)
Ortalama
stok düzeyi
Q
(1-d/p)
2
0
Zaman
Sipariş
periyodu
dalında, siparişin sürekli olarak
peyderpey alınması gerçeğe daha yakın bir
durumdur.
Üretim
SÜREKLİ TEDARİK HALİNDE ESM HESABI
p = tedarik hızı
d = tüketim hızı
Maksimum Stok Seviyesi = Q - Q d
p
=Q1- d
p
Q
d
Ortalama Stok Seviyesi =
12
p
C1D C2Q
d
TSM= Q + 2 1 - p
2C1D
Qopt =
d
C2 1 p
SÜREKLİ TEDARİK HALİNDE ESM HESABI
C1 = 100 TL
d = 60 ad/gün
C2 = 0,5 TL/ad/yıl
p = 80 ad/gün
2C1D
Qopt =
C2 1 - d
p
D = 10,000 adet
No=? to=?
2(100)(10,000)
=
0.5 1 -
Yıllık Optimum Sipariş (No)=
60
80
= 4000 adet
D
10,000
=
= 2,5
Q
4000
İki sipariş arasındaki optimum süre (to)=Q/p=365/2,5
= 146 gün
MİKTAR İSKONTOSU İLE ESM HESABI
Sipariş hacmine göre değişik fiyat vermeleri
normal bir uygulamadır.
C1D
TSM=
Q
C2Q
+
+ PD
2
P = stok kaleminin birim fiyatı D = yıllık talep
MİKTAR İSKONTOSU İLE ESM HESABI
Sipariş Mik.
0 - 999
1000 - 1999
2000+
Qopt =
Fiyat
20,000 TL
19,20 TL
19,00 TL
2C1D
=
C2
C1 = 49 TL
I =%20 birim fiyatın yüzdesi
D = 5000 ad/yıl
2(49)(5000)
= 350 adet
(0,2)(20,00)
Q = 350 için
C2Qopt
C1D
TSM =
+ 2
+ PD = 1400 TL
Qopt
Q = 1000 için
C2Q
C1D
TC =
+ 2 + PD = 2165 TL
Q
ELDE BULUNDURMAMA HALİNDE
ESM HESABI
Stok düzeyinin sıfırın altına düşmesine izin verildiği
takdirde müşteriyi kaçırma ve tazminat ödeme gibi
nedenlerle bir elde bulundurmama maliyeti (C3) ortay
çıkar.
D
(Q  S ) 2
S2
TSM  C1*  C 2 *
 C3 *
Q
2Q
2Q
Q
2 C 1D  C 2C 3 


C2 
C3

 C2 
So  Qo

 C 2  C3 
t1 
Q  S 
q
t 
d
d
ELDE BULUNDURMAMA HALİNDE ESM
HESABI ÖRNEĞİ
Bir stok kalemi için D=10000 ad/yıl C1=7,5 TL C2=2 TL C3=10 TL olduğuna
Göre Q=?, So=?, t=?, t1=?
Q
2 * 7,5 *10000  2  10 
*
  300a det
2
 10 
Q
2 C 1D  C 2C 3 


C2  C3 
So  300 *
Q
Q
2*7 , 5*10000  210 


2
 10 
2
 50 a det
2  10
2 * 7,5 *10000  2  10 
*
  300a det
2
 10 
Günlük talep 10000/365=27,4 adet alınırsa, sipariş periyodu
için t=300/27,4=10,9=11 gün
t1=(300-50)/27,4=9,12=9 gün bulunur.
Buna göre elde stok bulundurmama süresi t2=11-9=2 gün
Yeniden Sipariş Miktarı (ROP)
Stok Düzeyi
ELDE BULUNDURMAMA HALİNDE ESM
HESABI
Q
Güvenlik Stoku
0
LT
LT
Zaman
STOK KONTROLÜNDE SİMÜLASYON
YÖNTEMİ

Örnek: Çeşitli elektrikli ev eşyaları satan bir mağazada
belirli tipte bir elektrik süpürgesinin stok kontrol politikası
belirlenecektir. Geçmiş kayıtların incelenmesi sonunda
ürünün günlük talebinin 0-5 arasında tesadüfi bir değişim
gösterdiği bulunmuştur. Stok seviyesi belli bir seviyeye
düştüğünde imalatçı firmaya bir miktar sipariş
verilmektedir.Siparişin mağazaya ulaşması 1-3 gün
arasında tesadüfi değişmektedir. Birim sipariş, elde
bulundurma ve elde bulundurmama maliyetleri sırasıyla;
C1=10 TL, C2=6 TL, C3=8 TL’dir.Bu durumda firma
toplam stok maliyetini (TSM) minimum yapacak sipariş
miktarını (Q0) ve yeniden sipariş noktasını tayin etmek
istemektedir.
STOK KONTROLÜNDE SİMÜLASYON
YÖNTEMİ

Problemde talep (D) ve sipariş süresi (L) tesadüfi
değişkenlerdir.Yapılacak iş Q ve ROP kombinasyonları
için talep ve yeniden sipariş olaylarını simüle etmek ve
en düşük maliyeti veren (Q-ROP) kombinasyonunu
bulmaktır.

İlk deneme olarak Q=10 ve ROP=5 değerleri için olayı
10 günlük bir sürece simüle edilir: Geçmiş kayıtların
analizi sonunda elde edilen talep ve sipariş süresi
olasılık dağılımlarından çıkarılan tesadüfi sayı (TS)
şöyledir:
Talep
Küm. P(d)
TS limitleri
Sipariş süresi
Küm. P(s)
TS limitleri
0
0,05
00-04
1
0,20
00-19
1
0,15
05-14
2
0,70
20-69
2
0,35
15-34
3
1,00
70-99
3
0,75
35-74
4
0,90
75-89
5
1,00
90-99
•Simülasyonun ilk günü için çekilen TS talebin 1 adet
olacağını gösterir.Başlangıç stok düzeyi (S1) 10 adet
olarak verilmiştir. Dolayısıyla günün sonunda stok düzeyi
(S2) 9 adet olup ROP=5 değerinin üstünde kaldığı için
yeniden siparişe gerek yoktur.Üçüncü günün sonunda
S2=3 olduğundan yeni sipariş verilir.Çekilen TS siparişin
(Q) bir tam gün (L) geçtikten sonra alınacağını
gösterir.Dördüncü günde talep ile stok arasında 2 adet açık
bulunduğundan elde bulundurmama (EB) sütununa 2
yazılmıştır. Tablo şu şekilde devam edilerek doldurulup
toplam ve ortalamalar alınırsa;
Ortalama stok düzeyi=41/10=4,1 ad/gün
Ortalama elde bulundurmama=2/10=0,2 ad/gün
Ortalama sipariş sayısı=3/10=0,3 sip/gün olarak bulunur.
Mağazanın yılda 250 gün çalıştığı varsayılırsa günlük elde
bulundurma maliyeti 6/250=0,024 TL olur.Buna göre günlük
maliyetler;
Sipariş maliyeti=10*0,3=3 TL
Elde bulundurma maliyeti=0,024*4,1=0,0984
Elde bulundurmama maliyeti=8*0,2=1,6 TL
Toplam Stok Maliyeti (TSM)=3+0,0984+1,6=4,70 TL’dir.
Günler
S1
Gelen
TS
Talep
S2
EB
Yeni
Sipariş
TS
L
1
10
0
11
1
9
0
-
-
-
2
9
0
52
3
6
0
-
-
-
3
6
0
71
3
3
0
Evet
17
1
4
3
0
91
5
0
2
-
-
-
5
10
10
38
3
7
0
-
-
-
6
7
0
47
3
4
0
Evet
56
2
7
4
0
19
2
2
0
-
-
-
8
2
0
30
2
0
0
-
-
-
9
10
10
62
3
7
0
-
-
-
10
7
0
83
4
3
0
Evet
81
3
41
2
Malzeme İhtiyaç Planlaması (MRP)

1970’lerde ABD’de uygulanmaya başlayan yöntemin dayandığı
prensip, bağımsız talebi olan bitmiş mamulden geriye doğru
giderek gerekli parça ve malzemeleri tam ihtiyaç duyulduğu anda
hazır bulundurmaktır.

Bu yaklaşım stok kalemlerinin ambarda bekleme süresini ve
dolayısıyla elde bulundurma maliyetlerini önemli ölçüde
düşürmektedir.Örneğin gelecek ay montajı planlanan 1000 adet
elektrik süpürgesinin motorlarını hemen şimdi sipariş etmek
yerine montajdan bir gün önce ambara girecek şekilde sipariş
etmek çok daha avantajlıdır.

Yöntemin başarısında etkili olan faktörler; tedarik kaynaklarının
güvenilir ve dakik çalışmasıyla etkin bir bilgi işlem kapasitesidir.
STOK KONTROLÜNDE JIT PRENSİBİ

Tam Zamanında Tedarik (Just-in-time -JIT) Japon
şirketlerinin 1973 petrol krizi sonrasında girdikleri
darboğazdan çıkmak ve düşen kar marjlarını arttırmak
amacıyla uygulanmaya başlamıştır. Toyota firmasının
geliştirdiği yöntem; müşterinin ihtiyaç duyduğu ürünü en
az miktarda malzeme, ekipman, işgücü ve alan
kullanarak, ihtiyaç duyulan zamanda, ihtiyaç duyulan
miktar kadar üretme tekniğidir.

JIT prensibinin dayandığı görüşler;
Müşterinin istediği (sipariş ettiği) kadar üretim

STOK KONTROLÜNDE JIT PRENSİBİ






Üretim hızı talep değişimlerine tam uymalıdır.
Iskarta oranı hemen hemen sıfır olmalıdır.
Hazırlık süreleri çok kısa olmalıdır.
İşçilik, kapasite ve malzeme kaybı sıfır olmalıdır.
İnsangücünün eğitimine ve gelişmesine önem
verilmelidir.
JIT; üretim sistemi içinde aksaklıkları tolere etmeyen bir
sistem yaratan, üretimde israfı en aza indiren ve akış
süresinin azaltan esnek bir yöntemdir.
STOK KONTROLÜNDE KANBAN YÖNTEMİ

KANBAN; stok kontrolünde JIT prensibinin iş istasyonları
arasındaki akışta uygulanmasından ibarettir.
STOK YÖNETİMİ-TOYOTA ÖRNEĞİ

Adapazarı’ndaki Toyota fabrikasında 85 saniyede bir
araç üretilmektedir. Şirketin 28 ülkedeki 68 fabrikasından
biri
olmakla
birlikte;
üretim
mükemmeliyetinde
Japonya’daki ana fabrikaya rakip olan tek tesis.

Toyota’nın Japonya’daki ana fabrikası 0.10 hata ile
çalışırken, iki modelin üretildiği (Auris ve Verso) Toyota
Türkiye’nin hata oranı ise 0.10 ile 0.15 arasında
değişmektedir. Bir araç, bobin sac şeklinden önce pres
bölümüne sonra sırasıyla kaynak, boya ve montaj
bölümlerine uğrayarak toplam 36 saatte üretilmekte ve
montaj hattından çıkması ise sadece 85 sn. almaktadır.
STOK YÖNETİMİ-TOYOTA ÖRNEĞİ

Toyota Türkiye fabrikasında üretilen otomobillerin
stoklandığı herhangi bir depo b ulunmamaktadır. Üretilen
otomobiller
hemen
TIR’lara
yüklenip
limana
gönderilmektedir. Japon üretim sisteminde buna
“KANBAN” denmektedir.

KANBAN sistemiyle, her bir çalışanın işini ne kadar
sürede yaptığı test edilmektedir. Bu rakamlar biraraya
getirilerek
hiç durmayan bir üretim döngüsü
yaratılmaktadır. Böylece, montaj hattından çıkan her
araç test edilip depolanmadan piyasaya dağıtılmaktadır.