Transcript เกณฑ์การประเมินมาตรฐาน “คลินิกวัณโรคคุณภาพ”

เกณฑ ์การประเมิน
มาตรฐาน
“คลินิกวัณโรค
คุณภาพ”
พ.ศ.
2558
ความสาคั
ญ
่ าคัญ ของ
วัณโรคเป็ นปั ญ หาสาธารณสุ ข ทีส
่
่
ประเทศไทยซึงในทุ
ก ปี จะมีผู ป
้ ่ วยวัณโรคเพิมมาก
้ ละ 86,000
ขึนปี
ราย กรมควบคุ มโรคจึงได้
้ ่
ก าหนดการป้ องกัน ควบคุม วัณโรคเชิง รุ กในพืนที
่
่ นจุด เริมต้
่ นใน
เป้ าหมายซึงจะมี
ค ลินิ ก วัณโรคทีเป็
การตรวจวินิจฉัยอาการสงสัยวัณโรค
่ านมามีผลดี
สาหร ับการประเมินงานคลินิกทีผ่
้ าให้มอ
ขึนท
ี ต
ั ราความสาเร็จในการร ักษามากกว่า
ร ้อยละ 95 ส่วนการปร ับปรุงการประเมินยังมีความ
่
จาเป็ นเพือให้
ประชาชนได้ร ับประโยชน์สูงสุดและมี
คุณภาพมาตรฐาน อ ันจะส่งผลต่อการลดอ ัตราป่ วย
วัตถุประส
งค ์
่
1. เพือให้
บุคลากรสาธารณสุขใช้เป็ นแนวทางใน
การพัฒนางานด้านการดู แลและร ักษาผู ป
้ ่ วยวัณ
โรค ตลอดจนเป็ นแนวทางการเฝ้าระวัง ป้ องกัน
่
และควบคุม ซึงสอดคล้
องก ับแนวทางการควบคุม
ว ัณโรคระดับประเทศ และระดับสากล
่
2. เพือให้
ประชาชนได้ร ับประโยชน์สูงสุดจากการ
่ มาตรฐานและมีคุณภาพของสถาน
จัดบริการทีได้
่ งผลให้ลดอ ัตรา
บริการสาธารณสุขทุกระดับ ซึงส่
้
ป่ วย อ ัตราตาย และการแพร่เชือของว
ัณโรค
่ เป็ นปั ญหาสาธารณสุขของประเทศ
จนกระทังไม่
แนวทางการประเมิน
มาตรฐาน
คาจากัด
ความ
“คลินิกวัณโรคคุณภาพ” หมายถึง
โรงพยาบาลผ่านการประเมินมาตรฐาน
้ั
้
โดยมีคะแนนรวมตงแต่
90 คะแนนขึน
ไป
้
่
ตัวชีวัดที
ใช้
ประเมินมาตรฐาน
มาตรฐานที่ 1 การ
ตอบสนองเชิงนโยบาย
1.1 มีเจ้าหน้าทีร่ ับผิดชอบและมีศ ักยภาพ
ในการปฏิบต
ั งิ านคลินิก
วัณโรค
1.2 มีกจ
ิ กรรมรายงานความก้าวหน้าการ
ดาเนิ นงานวัณโรคใน
ภาพรวมของโรงพยาบาล
้
่
ตัวชีวัดที
ใช้
ประเมินมาตรฐาน
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริมแรก
2.1 การจัดทาทะเบียนช ันสู ตรเสมหะวัณ
โรคอย่างครบถ้วน
2.2 การวินิจฉัยวัณโรคปอดเสมหะลบใน
ผู ป
้ ่ วยทุกราย ตรวจเสมหะ
่
3 ตัวอย่างโดย 1 ต ัวอย่างเก็บหลังตืน
นอนตอนเช้า ยกเว้น
่ านการประเมิน
ห้องปฏิบต
ั ก
ิ ารทีผ่
้
่
ตัวชีวัดที
ใช้
ประเมินมาตรฐาน
มาตรฐานที่ 3 การ
วินิจฉัยวัณโรค
3.1 การตรวจช ันสู ตรเสมหะด้วยกล้อง
จุลทรรศน์ผ่านการประเมิน
คุณภาพตามวิธก
ี าร และเกณฑ ์ของกรม
ควบคุมโรค (EQA/LQAS)
3.2 ร ้อยละของผู ป
้ ่ วยวัณโรคปอดเสมหะพบ
้
เชือรายใหม่
ทเป็
ี่ นผู ใ้ หญ่ตอ
่ ผู ป
้ ่ วยวัณโรคปอด
้ั
รายใหม่ทงหมด
้
่
ตัวชีวัดที
ใช้
ประเมินมาตรฐาน
มาตรฐานที่ 4 การร ักษาวัณโรค
้ ก
4.1 ผู ป
้ ่ วยวัณโรครายใหม่เสมหะพบเชือทุ
รายได้ร ับการร ักษาด้วย
สู ตรยา2HRZE/4HR
้ พเลี
้
4.2 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบเชือมี
ี่ ยง
ดูแลการกินยา (DOT)
้
่
ตัวชีวัดที
ใช้
ประเมินมาตรฐาน
มาตรฐานที่ 5 บริหารจัดการยาวัณ
โรค
่ ่งมีเพียงพอและมี
5.1 ยาวัณโรคแนวทีหนึ
การบริบาลทางเภสัชกรรม
่ ่งมีคณ
5.2 ยาวัณโรคแนวทีหนึ
ุ ภาพและมี
การจัดเก็บตามมาตรฐาน
้
่
ตัวชีวัดที
ใช้
ประเมินมาตรฐาน
มาตรฐานที่ 6 ทะเบียนและรายงาน
วัณโรค
้
ยนผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะราย
6.1 การขึนทะเบี
ใหม่ทุกราย และกรอก
ข้อมู ลอย่างครบถ้วน
6.2 การจัดทารายงานรอบ 3 เดือนอย่าง
ครบถ้วน และส่งรายงาน
จากโรงพยาบาลถึงสานักงาน
สาธารณสุขจ ังหว ัดภายในเวลา
้
่
ตัวชีวัดที
ใช้
ประเมินมาตรฐาน
มาตรฐานที่ 7 การป้ องกันการแพร่กระจายเชือ้
วัณโรคในสถานพยาบาล
7.1 บริการช่องทางด่วน/พิเศษ สาหร ับการ
ตรวจผู ม
้ อ
ี าการสงสัย
่
วัณโรค และผู ป
้ ่ วยวัณโรคเมือมาร
ับการ
ร ักษาแบบผู ป
้ ่ วยนอก
่
7.2 การจัดสถานทีของคลิ
นิกวัณโรคแยก
่
ห่างจากคลินิกผู ป
้ ่ วยอืนๆ
้
่
่ ความเสียงจากการติ
ดเชือวัณโรค
ทีมี
้
่
ตัวชีวัดที
ใช้
ประเมินมาตรฐาน
มาตรฐานที่ 8 การดาเนิ นงานวัณ
โรคและโรคเอดส ์
่ นทะเบี
้
8.1 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคทุกรายทีขึ
ยน
ร ักษามีผลตรวจ HIV
่ ดเชือ้ เอช ไอ วี ได้ร ับ
8.2 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคทีติ
ยาต้านไวร ัสระหว่าง
ร ักษาวัณโรค
้
่
ตัวชีวัดที
ใช้
ประเมินมาตรฐาน
มาตรฐานที่ 9 การบริหารจัดการ
้
วัณโรคดือยา
่ ประวัติการร ักษาวัณโรคมา
9.1 ผู ป
้ ่ วยทีมี
ก่อนมีผลการตรวจความ
ไวต่อยาว ัณโรคอย่างน้อย Isoniazid
และ Rifampicin
้
9.2 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคดือยาหลายขนานได้
ร ับ
้
การขึนทะเบี
ยนครบถ้วน
และได้ร ับการร ักษาถูกต้องทุกราย
้
่
ตัวชีวัดที
ใช้
ประเมินมาตรฐาน
มาตรฐานที่ 10 การประเมิน
ผลการร ักษาวัณโรค
10.1 อ ัตราความสาเร็จการร ักษาในผู ป
้ ่ วย
วัณโรคปอดรายใหม่
เสมหะพบเชือ้
10.2 อ ัตราการขาดการร ักษาในผู ป
้ ่ วยวัณ
โรคปอดรายใหม่เสมหะ
พบเชือ้
เป้ าหมาย
ตัวชีว้ ัด
มาตรฐานการดาเนิ นงาน
“คลินิกวัณโรคคุณภาพ”
( ≥ 90 คะแนน )
เป้ าหมาย
หน่ วย (ปี งบประมา
ณ)
วัด
2557
ร ้อยละ
75
้ ่
พืนที
เป้ าหมาย
่ นพืนที
้ ่
อาเภอทีเป็
่
ง
เสียงสู
จ.ตาก 1. อ.แม่สอด 2. อ.เมือง
3. อ. อุม
้ ผาง
จ.สุโขทัย 1. อ.ศรีสช
ั นาลัย 2. อ.
เมือง 3. อ.ศรีสาโรง
จ.อุตรดิตถ ์ 1. อ.เมือง 2. อ.พิช ัย
3. อ.ทองแสนขัน
จ.พิษณุโลก 1. อ.เมือง 2. อ.วังทอง
3. อ.เนิ นมะปราง
จ.เพชรบู รณ์ 1. อ.เมือง 2. อ.หล่ม
สัก 3. อ.วิเชียรบุร ี
้ ่
พืนที
เป้ าหมาย
่ นพืนที
้ ปกติ
่
อาเภอทีเป็
ทถู
ี่ ก
สุ่มให้ประเมิน
จ.ตาก อ.แม่
ระมาด
จ.สุโขทัย
อ.บ้าน
ด่านลานหอย
จ.อุตรดิตถ ์ อ.
น้ าปาด
จ.พิษณุโลก อ.
บางกระทุ่ม
จ.เพชรบู รณ์
บึงสามพัน
อ.
ระยะเวลาที่
ประเมิน
้ั ่ 1 (เดือนธ ันวาคม 2557)
ครงที
ประเมินตนเอง โดยดาเนิ นการไตร
มาสแรก และส่งผล
การประเมินให้ สคร. ภายในวันที่ 1
้ั มกราคม
่ 2 (เดือนเมษายน-มิ
ครงที
ถน
ุ ายน 2558)
2558
สคร.1-12 ประเมิน รพ.ทุกแห่งใน
่ นพืนที
้ เสี
่ ยงสู
่
อาเภอทีเป็
ง
่ น
และสุ่มร ้อยละ 10 ในอาเภอทีเป็
้ ปกติ
่
พืนที
ระหว่างเดือน
เมษายน-มิถน
ุ ายน 2558
รายละเอียดมาตรฐาน
้
และตัวชีวัด
มาตรฐานที่ 1 การตอบสนองเชิงนโยบาย
(Political commitment)
1.1 มีเจ้าหน้าทีร่ ับผิดชอบและมีศ ักยภาพใน
การปฏิบต
ั งิ านคลินิกวัณโรค
ผู ร้ ับผิดชอบคลินิกวัณโรคต้องผ่านการ
อบรมหลักสู ตรมาตรฐานคลินิกวัณโรคตาม
แผนงานวัณโรคแห่งชาติ 2 วัน (หากใช้เวลา
เพียง 1 วันไม่สามารถนับได้)
มาตรฐานที่ 1 การตอบสนองเชิงนโยบาย
(Political
commitment)
1.1 มีเจ้าหน้
าทีร่ ับผิดชอบและมีศ ักยภาพใน
การปฏิ
ั รมาตรฐาน”
งิ านคลินิกวัณโรค
“หลักสูบ
ตต
หมายถึง การอบรมที่
่ อหา
้ (สาเหตุ
้
1. ความรูม้ทัเนื
วไป
กระจายเชือ้ เป้ าหมาย
ครอบคลุ
ด ังนีการแพร่
การควบคุมว ัณโรคยุทธศาสตร ์
ในการควบคุมวัณโรค)
2. ผู ท
้ มี
ี่ อาการสงสัยว ัณโรค
้
3. การจาแนกประเภทและการขึนทะเบี
ยนผู ป
้ ่ วย
4. การเลือกสู ตรยา
่ ดตามการร ักษา
5. การตรวจเสมหะเพือติ
6. การร ักษาต่อ สาหร ับผู ท
้ รี่ ักษาไม่ต่อเนื่ อง
7. การส่งต่อผู ป
้ ่ วย
8. แบบบันทึก ทะเบียนและรายงาน
9. การประเมินผล
มาตรฐานที่ 1 การตอบสนองเชิงนโยบาย
(Political
commitment)
1.1 มีเจ้าหน้
าทีร่ ับผิดชอบและมีศ ักยภาพใน
การปฏิ
บรมาตรฐาน”
ต
ั งิ านคลินิกวัณโรค
“หลั
กสู ต
หมายถึง การอบรมที่
้
้ (ต่อ)
ครอบคลุ
ม
เนื
อหา
ด
ังนี
11. ว ัณโรคและโรคเอดส ์
12. การบริหารจัดการยา การสนับสนุ นผู ป
้ ่ วย
แบบ DOT
่ ฤทธิข้
์ างเคียงจากยา
13. การดู แลผู ป
้ ่ วยเมือมี
ร ักษาวัณโรค
้
15. การบริหารจัดการว ัณโรคดือยา
้
16. การควบคุมการแพร่กระจายเชือใน
สถานพยาบาล
17. การดู แลร ักษาวัณโรคตาม
มาตรฐานสากล
มาตรฐานที่ 1 การตอบสนองเชิงนโยบาย
(Political commitment)
1.1 มีเจ้าหน้าทีร่ ับผิดชอบและมีศ ักยภาพใน
การปฏิบต
ั งิ านคลินิกวัณโรค
วัตถุประสงค ์
่
เพือให้
มบ
ี ุคลากรทีร่ ับผิดชอบ
่
แน่ นอน และมีศ ักยภาพ มันใจว่
าสามารถ
ปฏิบต
ั งิ านได้ และมีผูท
้ างานทดแทนกัน
ได้
มาตรฐานที่ 1 การตอบสนองเชิงนโยบาย
(Political 1.1
commitment)
มีเจ้าหน้าทีร่ ับผิดชอบและมีศ ักยภาพใน
วิธค
ี ด
ิ
การปฏิบต
ั งิ าน
คะแนน
“5 คะแนน” คลิ
คือนมีิ กผวัณโรค
ู ร้ ับผิดชอบ อย่างน้อย 2 คน
และผ่านการอบรม 1 คน
“4 คะแนน” คือ มีผูร้ ับผิดชอบ 1 คน และผ่าน
การอบรม 1 คน
“3 คะแนน” คือ มีผูร้ ับผิดชอบอย่างน้อย 2 คน
้
ไม่ผ่านการอบรมทังสองคน
“2 คะแนน” คือ มีผูร้ ับผิดชอบอย่างน้อย 1 คน
ไม่ผ่านการอบรม
“1 คะแนน” คือ มีพยาบาลหรือบุคคลากร
สาธารณสุขได้ร ับมอบหมายให้หมุนเวียนมา
่
่
มาตรฐานที่ 1 การตอบสนองเชิงนโยบาย
(Political commitment)
1.1 มีเจ้าหน้าทีร่ ับผิดชอบและมีศ ักยภาพใน
การปฏิบต
ั งิ านคลินิกวัณโรค
แนวทางการ
ประเมิน
ตรวจสอบเอกสารอย่างใดอย่างหนึ่ง
ของการเข้าอบรม
1. หนังสืออนุ มต
ั ข
ิ องหน่ วยงานต้นสังกัด
ให้เข้าอบรม
่ เข้าอบรม
2. ใบลงทะเบียน (ใบเซ็นต ์ชือ)
่ วยงานจัดอบรม
ทีหน่
มาตรฐานที่ 1 การตอบสนองเชิงนโยบาย
(Political commitment)
1.2 มีกจ
ิ กรรมรายงานความก้าวหน้าการดาเนิ นงาน
วัณโรคในภาพรวมของรพ.
การดาเนิ นงานวัณโรคต้องอาศ ัยการสนับสนุ น
่ ยวข้
่
จากทุกหน่ วยงานทีเกี
อง การนาเสนอ
ความก้าวหน้าการดาเนิ นงานวัณโรคของ รพ.ใน
่ ผูบ
การประชุมต่างๆ ทีมี
้ ริหารเข้าร่วมประชุมด้วย จะ
่
เป็ นกลไกสาค ัญเพือระดมข้
อคิดเห็น กากับ
ความก้าวหน้า วิเคราะห ์ปั ญหา ประสานงานกับ
่ ยวข้
่
หน่ วยงานต่างๆทีเกี
อง
มาตรฐานที่ 1 การตอบสนองเชิงนโยบาย
(Political commitment)
1.2 มีกจ
ิ กรรมรายงานความก้าวหน้าการดาเนิ นงาน
วัณโรคในภาพรวมของรพ.
วัตถุประสงค ์
่
เพือผลั
กด ันให้เกิดความร่วมมือ
พัฒนา และแก้ไขปั ญหาในการ
ดาเนิ นงานว ัณโรคภายในรพ.
มาตรฐานที่ 1 การตอบสนองเชิงนโยบาย
(Political
commitment) าวหน้าการดาเนิ นงาน
1.2
มีกจ
ิ กรรมรายงานความก้
วัณโรคในภาพรวมของรพ.
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
้ั
“5 คะแนน” คือ อย่างน้อย 5 ครงภายใน
1 ปี
้ั
่
มา (นับย้อนตงแต่
ว ันทีประเมิ
น)
้ั
“4 คะแนน” คือ อย่างน้อย 4 ครงภายใน
1 ปี
้ั
่
มา (นับย้อนตงแต่
ว ันทีประเมิ
น)
้ั
“3 คะแนน” คือ อย่างน้อย 3 ครงภายใน
1 ปี
้ั
่
มา (นับย้อนตงแต่
ว ันทีประเมิ
น)
้ั
“2 คะแนน” คือ อย่างน้อย 2 ครงภายใน
1 ปี
้ั
่
มา (นับย้อนตงแต่
ว ันทีประเมิ
น)
่ าน
ทีผ่
่ าน
ทีผ่
่ าน
ทีผ่
่ าน
ทีผ่
มาตรฐานที่ 1 การตอบสนองเชิงนโยบาย
(Political commitment)
1.2 มีกจ
ิ กรรมรายงานความก้าวหน้าการดาเนิ นงาน
วัณโรคในภาพรวมของรพ.
แนวทางการ
ประเมิน
่ นรายงานการ
ตรวจสอบเอกสารทีเป็
ประชุม หรือการ
จดบันทึก การประชุม ของคณะกรรมการ
คณะใดๆ ในระด ับต่างๆ ระด ับใดระด ับหนึ่ ง
่
้
ทีรวมเนื
อหาวัณโรคในวาระการประชุ
ม
รายละเอียดมาตรฐาน
้
และตัวชีวัด
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริมแรก
(Early TB case
2.1
การจัดท
าทะเบี
ย
นช
ันสู
ต
รเสมหะ
detection)
วัณโรคอย่
างครบถ้
น ตรเสมหะวัณโรค
สมุดทะเบี
ยนชวันสู
่ การบันทึก
(TB 04) หมายถึง สมุดทีมี
การตรวจเสมหะผู ป
้ ่ วย หรืออาจใช้
Program คอมพิวเตอร ์ (ถ้ามี) ในการ
่ ต ัวแปรเช่นเดียวกันกับ
บันทึกข้อมู ลทีมี
TB 04
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริ
มแรก
2.1 การจัดทาทะเบียนช ันสู ตรเสมหะ
วัณโรคอย่
างครบถ้
วน
วัตถุประสงค
์
่ นข้อมู ลพืนฐาน
้
่
1. เพือเป็
เกียวกับผลตรวจเสมหะของ
ผู ป
้ ่ วยวัณโรคและผู ส
้ งสัย
ป่ วยเป็ นวัณโรค
่
2. เพือใช้
ตรวจทานความถูกต้องของผู ป
้ ่ วย เนื่องจาก
่
ผู ป
้ ่ วยบางรายอาจมีชอ
ื่ นามสกุลเหมือนกัน แต่เมือ
เปรียบเทียบ อายุ เพศ สามารถระบุผูป
้ ่ วยได้ถูกต้อง
่
้
3. เพือประเมิ
น positivity rate รวมทังประเมิ
นสัดส่วน
ของเพศในการเข้าถึงการตรวจวินิจฉัย
่
4. เพือใช้
ตรวจสอบความสอดคล้องกับทะเบียนผู ป
้ ่ วยวัณ
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริ
มแรก
2.1 การจัดทาทะเบียนช ันสู ตรเสมหะ
วัณโรคอย่างครบถ้วน
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
ทะเบียนช ันสู ตรเสมหะวัณโรคจานวน 1 เดือน
่
ล่าสุดทีสามารถประเมิ
นได้ มีขอ
้ มู ลครบถ้วน
“ครบถ้วน” หมายถึง มีการบันทึก 8 ต ัว
้
แปรพื
นฐาน
ได้แก่
1.ว ัน เดือน ปี
2. Lab serial
number
่
ทีตรวจ
5.
เพศ
6.
อายุ
3.
H.N
.
7.เหตุผลในการส่งตรวจ
(วินิจฉัย/ติดตามผล)
่ และ
4. ชือ
นามสกุล
8.ผลตรวจ
เสมหะ
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริ
มแรก
2.1 การจัดทาทะเบียนช ันสู ตรเสมหะ
วัณโรคอย่างครบถ้วน
วิธค
ี ด
ิ คะแนน
(ต่อ) ้
ต ัวตงั คือ จานวนผู ป
้ ่ วยในทะเบียนช ันสู ตรเสมหะวัณ
โรคเดือนล่าสุด มีขอ
้ มู ล
ครบถ้วน 8 ตัวแปร
ตัวหาร คือ จานวนผู ป
้ ่ วยในทะเบียนช ันสู ตรเสมหะ
วัณโรคเดือนล่าสุด
้
“5 คะแนน” คือ ครบถ้วนตังแต่
ร ้อยละ 80
้
ขึนไป
“4 คะแนน” คือ ครบถ้วนร ้อยละ 75-79
“3 คะแนน” คือ ครบถ้วนร ้อยละ 70-74
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริ
มแรก
2.1 การจัดทาทะเบียนช ันสู ตรเสมหะ
วัณโรคอย่างครบถ้วน
แนวทางการ
ประเมิน
ตรวจสอบทะเบีย นช น
ั สู ต รเสมหะวัณโรค
่ องปฏิบต
(TB 04) ทีห้
ั ก
ิ าร (บันทึกในสมุด หรือ
คอมพิวเตอร ์ได้ แต่ต อ
้ งสามารถตรวจสอบได้)
่
โดยใช้ 1 เดือ นล่ า สุ ดทีสามารถประเมิ
นได้และ
ต ร ว จ ส อ บ ทุ ก ร า ยใ น เ ดื อ น ที่ ต ร ว จ ก ร ณี ที่
ทะเบียน TB 04 แยกกันระหว่าง OPD และ IPD
้ั
ให้ตรวจดูทงสองแห่
ง
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริ
มแรก
2.2 การวินิจฉัยวัณโรคปอดเสมหะลบในผู ป
้ ่ วยทุก
ราย ตรวจเสมหะ 3 ตัวอย่างโดย 1 ตัวอย่างเก็บหลัง
่
่ านการ
ตืนนอนตอนเช้
า ยกเว้นห้องปฏิบต
ั ก
ิ ารทีผ่
ประเมินคุ
ณภาพ
(EQA) ให้
ตวรวจเสมหะ
ตัวอย่
(1)
ตรวจเสมหะ
3 ตั
อย่างโดย 12 ตั
วอย่าางง
่
เก็บหลังตืนนอนตอนเช้
า ยกเว้นห้องปฏิบ ัติการ
ที่ผ่ า นการประเมิน คุ ณ ภาพ (EQA) ให้ต รวจ
้ั
่
เสมหะ 2 คร งโดย
1 ต วั อย่ า งเก็ บ หลัง ตืนนอน
ตอนเช้า
(2) เหตุ ผ ลส าคัญ 3 ข้อ ที่ต้อ งการตรวจ
เสมหะด้วยกล้องจุลทรรศน์ คือ
ก. เป็ นวิ ธ ีท ี่ ง่ าย รวดเร็ ว ประหยัดในการ
วินิจฉัยวัณโรค
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริ
มแรก
2.2 การวินิจฉัยวัณโรคปอดเสมหะลบในผู ป
้ ่ วยทุก
ราย ตรวจเสมหะ 3 ตัวอย่างโดย 1 ตัวอย่างเก็บหลัง
่
่ านการ
ตืนนอนตอนเช้
า ยกเว้นห้องปฏิบต
ั ก
ิ ารทีผ่
ประเมินคุณภาพ (EQA) ให้ตรวจเสมหะ 2 ตัวอย่าง
วัตถุประสงค ์
เ พื่ อใ ห้ก า ร วิ นิ จ ฉั ย ผู ้ป่ ว ยวัณโร คป อ ด
เสมหะลบโดยอาศ ัยการตรวจเสมหะเป็ นหลัก ซึง่
เป็ นกลวิธใี นการป้ องก ันการวินิจฉัยผิดพลาด
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริมแรก
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน ้
ตัวตัง คือ จานวนผู ป
้ ่ วยวัณโรคปอดเสมหะลบ
้
ในผู ้ใ หญ่ ที่ขึ นทะเบี
ย นในช่ ว งที่ประเมิ น ตรวจ
่
เสมหะ 3 ครง้ั โดย 1 ตวั อย่างเก็บหลังตืนนอนตอน
เ ช้า ย กเ ว้น ห้อ ง ป ฏิ บ ัต ิ ก า ร ที่ ผ่ า น กา ร ป ร ะ เ มิ น
คุณภาพ (EQA)
ให้ตรวจเสมหะ 2 ครง้ั
ตัวหาร คือ จานวนผู ป
้ ่ วยวัณโรคปอดเสมหะลบ
้
่
ในผู ใ้ หญ่ทขึ
ี่ นทะเบี
ยนในช่วงทีประเมิ
น
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริมแรก
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
้ั
“5 คะแนน” คือ ตงแต่
ร ้อยละ 80
(ต่อ)
้
ขึนไป
“4 คะแนน” คือ ร ้อยละ 75-79
“3 คะแนน” คือ ร ้อยละ 70-74
“2 คะแนน” คือ ร ้อยละ 65-69
“1 คะแนน” คือ ร ้อยละ 60-64
่
“0 คะแนน” คือ ตากว่
าร ้อยละ
60
มาตรฐานที่ 2 การค้นหาผู ป
้ ่ วยวัณ
่
โรคในระยะเริ
มแรก
2.2 การวินิจฉัยวัณโรคปอดเสมหะลบในผู ป
้ ่ วยทุก
ราย ตรวจเสมหะ 3 ตัวอย่างโดย 1 ตัวอย่างเก็บหลัง
่
่ านการ
ตืนนอนตอนเช้
า ยกเว้นห้องปฏิบต
ั ก
ิ ารทีผ่
ประเมินคุณภาพ (EQA) ให้ตรวจเสมหะ 2 ตัวอย่าง
แนวทางการ
ประเมิน
ก. รพช. ประเมินผู ป
้ ่ วยวัณโรคปอดเสมหะลบใน
้
ผู ใ้ หญ่ทขึ
ี่ นทะเบี
ยน
่
1 ไตรมาสล่าสุดทีสามารถประเมิ
นได้
ข. รพศ./รพท.
ประเมินผู ป
้ ่ วยวัณโรคปอด
้
เสมหะลบในผู ใ้ หญ่ทขึ
ี่ นทะเบี
ยน 1
เดือน
่
ล่าสุดทีสามารถประเมิ
นได้
รายละเอียดมาตรฐาน
้
และตั
ว
ชี
วัด
่
มาตรฐานที 3 การวินิจฉัยวัณ
โรค (TB diagnosis)
3.1 การตรวจช ันสู ตรเสมหะด้วยกล้องจุลทรรศน์
ผ่านการประเมินคุณภาพ
ตามวิธก
ี าร
์ของกรมควบคุมโรค ธก
1. การประเมิ
นคุและเกณฑ
ณภาพการตรวจเสมหะตามวิ
ี าร
(EQA/LQAS)
และเกณฑ ข
์ องการควบคุ มโรค (EQA/LQAS)
่
หมายถึง มีระบบการเก็บสไลด ์ AFB เพือการสุ
่ม
ตรวจ
2. EQA/LQAS
คือ ระบบการประกัน คุณ ภาพ
ภายนอกด้วยวิธก
ี ารสุ่มแบบกลุ่มโดยการคานวณ
่
่ าน
ทางสถิตเิ พือให้
ได้ตวั แทนของสไลด ์ AFB ทีผ่
การตรวจทางกล้องจุลทรรศน์แล้วในระยะเวลา 1 ปี
มาตรฐานที่ 3 การวินิจฉัยวัณ
โรค (TB diagnosis)
3.1 การตรวจช ันสู ตรเสมหะด้วยกล้องจุลทรรศน์
ผ่านการประเมินคุณภาพ
ตามวิธก
ี าร และเกณฑ ์ของกรมควบคุมโรค
(EQA/LQAS)
วัตถุประสงค ์
่
เพือให้
มรี ะบบของการคงคุณภาพของการตรวจ
้
่
ย้อมเชือในระด
ับทียอมร
ับได้
มาตรฐานที่ 3 การวินิจฉัยวัณ
โรคการตรวจช
(TB diagnosis)
3.1
ันสู ตรเสมหะด้วยกล้องจุลทรรศน์
ผ่านการประเมินคุณภาพ
ี าร และเกณฑ ์ของกรมควบคุมโรค
วิธตามวิ
ค
ี ด
ิ ธก
(EQA/LQAS)
คะแนน
“5 คะแนน” คือ มีระบบการเก็บสไลด ์ และไม่ม ี HFP/HFN
ไม่ม ี QE
“4 คะแนน” คือ มีระบบการเก็บสไลด ์ และไม่ม ี HFP/HFN
ไม่ม ี LFP/LFN แต่ม ี QE
“3 คะแนน” คือ มีระบบการเก็บสไลด ์ และไม่ม ี HFP/HFN
ไม่ม ี LFP/LFN
“2 คะแนน” คือ มีระบบการเก็บสไลด ์ แต่ไม่ม ี feedback
มาตรฐานที่ 3 การวินิจฉัยวัณ
โรคการตรวจช
(TB diagnosis)
3.1
ันสู ตรเสมหะด้วยกล้องจุลทรรศน์
ผ่านการประเมินคุณภาพ
ตามวิธก
ี าร และเกณฑ ์ของกรมควบคุมโรค
แนวทางการ
(EQA/LQAS)
ประเมิน
่
ก. สังเกตและสอบถามการเก็บสไลด ์เพือการสุ
่มตรวจ
ข. ตรวจสอบใบรายงานการสุ่ ม สไลด ์ (QA1) และ
ใบตอบผลการประเมิน การตรวจสอบสไลด ์ AFB
(QA3)
มาตรฐานที่ 3 การวินิจฉัยวัณ
โรค (TB diagnosis)
3.2 ร ้อยละของผู ป
้ ่ วยวัณโรคปอดเสมหะพบเชือ้
รายใหม่ทเป็
ี่ นผู ใ้ หญ่ตอ
่ ผู ป
้ ่ วย
้ั วัณโรคเป็ นสิ่งที่ส าคัญ
วัณโรคปอดรายใหม่
คุ
ณ ภาพการวินิ จฉัทยงหมด
่ นใจว่
่
่ กต้อง
มาก เพือมั
าผู ป
้ ่ วยได้ร ับการวินิจฉัยทีถู
่
ได้
ร
ับการร
ักษาที
รวดเร็
วและเหมาะสม
วัตถุประสงค ์
่
1. เพือประเมิ
นความเหมาะสม (Adequacy) ของ
การวินิจฉัยวัณโรคด้วยกล้องจุลทรรศน์
2. เพื่ อประเมิ น คุ ณ ภาพการค้น หาวัณโรคในผู ้ม ี
อาการสงสัยวัณโรค
่
3. เพือประเมิ
นการให้น้ าหนัก (Weight) การวินิจฉัย
่
้
่
มาตรฐานที่ 3 การวินิจฉัยวัณ
โรค (TB diagnosis)
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
่ นคนไทย ซึงขึ
่ นทะเบี
้
ผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคทีเป็
ยนใน 1
ไตร
่
มาสล่าสุดทีประเมิ
นได้
้
ตัวตัง้ คือ จานวนผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคปอดเสมหะพบเชือรายใหม่
ท ี่
้ั
เป็ นผู ใ้ หญ่ (อายุตงแต่
15 ปี
้
่ นทะเบี
้
่
ขึนไป)
ที
ขึ
ย
นในไตรมาสที
ประเมิ
“5 คะแนน” คือ ร ้อยละ 55-65 น
ตัวหาร คือ จานวนผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคปอดรายใหม่ทเป็
ี่ นผู ใ้ หญ่ท ี่
“4 คะแนน” คือ่ ร ้อยละ 50-54 หรือ
้
ขึนทะเบียนในไตรมาสทีประเมิน
66-70
71-75
“3 คะแนน” คือ ร ้อยละ 45-49 หรือ
“2 คะแนน” คือ ร ้อยละ 40-44 หรือ
มาตรฐานที่ 3 การวินิจฉัยวัณ
โรคร(TB
diagnosis)
3.2
้อยละของผู
ป
้ ่ วยวัณโรคปอดเสมหะพบเชือ้
รายใหม่ทเป็
ี่ นผู ใ้ หญ่ตอ
่ ผู ป
้ ่ วย
้ั
วัณโรคปอดรายใหม่ทงหมด
แนวทางการ
ประเมิน
ตรวจสอบทะเบียนผู ป
้ ่ วยวัณโรค (TB 03) และ
TB07
รายละเอียดมาตรฐาน
้
และตั
ว
ชี
วัด
่
มาตรฐานที 4 การร ักษาวัณโรค
(TB treatment)
้ กรายได้
4.1 ผู ป
้ ่ วยวัณโรครายใหม่เสมหะพบเชือทุ
ร ับการร ักษาด้วยสู ตรยา
1. ผู2HRZE/4HR
ป
้ ่ วยวัณโรครายใหม่ หมายถึง ผู ป
้ ่ วย (ก) New
M+ (ข) New M- หรือ
่ เคยร ักษามาก่อนหรือเคยร ักษาไม่
(ค) EP ซึงไม่
เกิน 1 เดือน
2. 2HRZE/4HR หมายถึงการใช้ยา 4 ชนิ ดใน 2
่ แก่ Isoniazid,
เดือนแรก ซึงได้
Rifampicin,
Pyrazinamide, Ethambutol และ 2 ชนิ ดใน 4
่
มาตรฐานที่ 4 การร ักษาวัณโรค
้ กรายได้
(TB
treatment)
4.1 ผู
ป
้ ่ วยวัณโรครายใหม่เสมหะพบเชือทุ
ร ับการร ักษาด้วยสู ตรยา
2HRZE/4HR
วัตถุประสงค ์
เ พื่ อ ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ก า ร
ร ักษาสู งสุด
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
ต วั ต ง้ั คือ จ านวนผู ป
้ ่ วยวัณโรครายใหม่ ทุ ก ราย
่ นทะเบี
้
ซึงขึ
ยนในช่วงที่
ประเมิ น ได้ร บ
ั การร ก
ั ษาด้ว ยชนิ ดยา
ขนาด และระยะเวลาถูกต้อง
ตัวหาร คือ จานวนผู ป
้ ่ วยวัณโรครายใหม่ทุก ราย
มาตรฐานที่ 4 การร ักษาวัณโรค
(TB treatment)
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน (ต่อ)
้
ร ้อยละ
“5 คะแนน” คือ ตังแต่
้
80 ขึนไป
“4 คะแนน” คือ ร ้อยละ 7579
“3 คะแนน” คือ ร ้อยละ 7074
“2 คะแนน” คือ ร ้อยละ 6569
มาตรฐานที่ 4 การร ักษาวัณโรค
(TB treatment)
แนวทางการ
ประเมิน
1. ตรวจสอบข้อมู ลผู ป
้ ่ วยจาก TB 01/OPD Card
หรือ TB03
โดยตรวจสอบสู ตรยา (ชนิ ด )
ขนาด (เทียบกับน้ าหนัก)
ระยะเวลา โดย
ประเมินข้อมู ลจากเดือนที่ 0 ของการร ักษา
่ โรคร่วม โดยเฉพาะโรคตบ
2. ผู ป
้ ่ วยทีมี
ั โรคไต ไม่
นามาประเมิน แต่ให้ใช้สูตรยาและขนาดตาม
แนวทางแผนงานวัณโรคแห่งชาติ
3. หากข้อมู ลใน TB03 และใน แผ่นประวัตก
ิ าร
่
ร ักษาอืนๆ
ไม่ตรงกัน ให้ใช้ลายมือแพทย ์เป็ น
มาตรฐานที่ 4 การร ักษาวัณโรค
้ พเลี
้
(TB4.2
treatment)
ผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบเชือมี
ี่ ยง
1. ดู
การร
ก
ั ษาโดยการก
แลการกิ
นยา (DOT) ากับ การกิ น ยาต่ อ หน้ า
้
หมายถึง การมี พ ี่เลี ยงดู
แลการกิน ยาทุ ก วัน
โ ด ย เ ฉ พ า ะ ก ลุ่ ม ผู ้ ป่ ว ย เ ส ม ห ะ บ ว ก ต ล อ ด
่ ป
ระยะเวลาการร ักษาทีผู
้ ่ วยได้ร ับยา Rifampicin
้
2. ผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบเชือมากกว่
ารอ้ ยละ 50
ต้อ ง มี พ ี่ เ ลี ้ย ง เ ป็ น บุ ค ล า กร ส า ธ า ร ณ สุ ข (ผู ้
่
ให้บริการทีโรงพยาบาล/PCU/รพ.สต.)
้ มี
่ พ เลี
้
่ ใ ช่
3. ผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบเชือที
ี่ ยงซึ
งไม่
บุ ค คลากรสาธารณสุ ข (ต้อ งไม่ ใ ช่ “บุ ค คลใน
่
บ้านเดียวกัน”)
ให้ได้ร ับการเยียมบ้
านโดย
่ าหนด
บุคลากรสาธารณสุขตามเกณฑ ์ทีก
มาตรฐานที่ 4 การร ักษาวัณโรค
้ พเลี
้
(TB treatment)
4.2 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบเชือมี
ี่ ยง
แลการกินยา (DOT)
วัตถุปดูระ
สงค ์ เพื่อให้ผ ลการร ก
ั ษามีป ระสิท ธิภ าพสู ง สุ ด
้
และป้
องกันการดื
อยา
วิธค
ี ด
ิ
้ ขึ
่ น
้
ต วั คะแนน
ต ง้ั คือ จ านวนผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบเชือที
่
ทะเบียน 1 ไตรมาสล่าสุดทีสามารถประเมิ
นได้ม ี
้
่ ยงดู
แ ลการกิน ยา
บุ ค คลากรสาธารณสุ ข เป็ นพีเลี
้
่ ใช่บุคลากรสาธารณสุข
(DOT) หรือมีพเลี
ี่ ยงที
ไม่
(ต้องไม่ใช่ “บุคคลในบ้านเดียวกน
ั ”) แต่มบ
ี ุคลากร
่
้ั
สาธารณสุข เยียมบ้
านอย่างน้อยสัปดาห ์ละครงใน
้ั
การร ก
ั ษาระยะเข้ม ข้น และเดือ นละคร งในระยะ
่
มาตรฐานที่ 4 การร ักษาวัณโรค
(TB treatment)
้ พเลี
้
4.2 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบเชือมี
ี่ ยง
ดูแลการกินยา (DOT)
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
้
“5
คะแนน”
คื
อ
ตั
งแต่
ร
้อยละ
(ต่อ) ้
50 ขึนไป
“4 คะแนน” คือ ร ้อยละ 4049
“3 คะแนน” คือ ร ้อยละ 3039
“2 คะแนน” คือ ร ้อยละ 2029
มาตรฐานที่ 4 การร ักษาวัณโรค
(TB 4.2
treatment)
้ พเลี
้
ผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบเชือมี
ี่ ยง
ดูแลการกินยา (DOT)
แนวทางการ
ประเมิน
1. สอบถามเจ้า หน้ า ที่ ตรวจสอบ TB01/ สมุ ด
่ นยันว่ามีการกินยาต่อ
DOT/ DOT Card เพือยื
่ ยง
้
หน้าพีเลี
่
2. สุ่มเยียมบ้
านผู ป
้ ่ วย สอบถาม และตรวจสอบยา
อย่างน้อย 1 ราย สาหร ับผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะ
พ บ เ ชื ้ อ ที่ มี พี่ เ ลี ้ ย ง ซึ่ งไ ม่ ใ ช่ บุ ค ค ล า ก ร
สาธารณสุข
่
3. ตรวจบันทึกการเยียมบ้
านผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะ
รายละเอียดมาตรฐาน
้
และตั
ว
ชี
วัด
มาตรฐานที่ 5 มาตรฐานจ ัดการยาว ัณโรค (Anti-
TB 5.1
drug
management)
่ ่งมีเพียงพอและมี
ยาวัณโรคแนวที
หนึ
่หนึ
การบริ
บาลทางเภสั
ช่ งกรรม
1. ยาวั
ณโรคแนวที
หมายถึง ยาที่จ าเป็ นใน
้
การร ักษาผู ป
้ ่ วยววัณโรครายใหม่เสมหะพบเชือ
ได้แ ก่ Isoniazid:H,
Rifampicin:R,
Pyrazinamide:Z,
Ethambutol:E
และ
Streptomycin:S
2. ยาเพีย งพอ หมายถึง ยาวัณโรคไม่ ข าดแคลน
ไม่ขาดช่วงของการร ักษาวัณโรค และยอดยาคง
คลังในจุด minimum stock พอในการร ักษา
ผู ป
้ ่ วยอย่างน้อย 1 เดือน
มาตรฐานที่ 5 มาตรฐานจ ัดการยาว ัณโรค (AntiTB drug management)
่ ่งมีเพียงพอและมี
5.1 ยาวัณโรคแนวทีหนึ
การบริบาลทางเภสัชกรรม
วัตถุประ
สงค ์
เพื่อให้ผู ป
้ ่ วยได้ร บ
ั ยาสม่ าเสมอ ขนาด
ถูกต้อง ตลอดระยะเวลา
้
การร ักษา และป้ องกันการเกิดวัณโรคดือยา
มาตรฐานที่ 5 มาตรฐานจ ัดการยาว ัณโรค (AntiTB
management)
วิธค
ี drug
ด
ิ
้
“5
คะแนน” คือ มียาร ักษาวัณโรคพืนฐานครบทุ
ก
คะแนน
รายการเพียงพอ และมีการบริบาลทางเภสัชกรรม
้ั
อย่างน้อย 1 ครงตลอดการร
ักษา โดยมีเอกสาร หรือม
การบันทึกการบริบาลทางเภสัชกรรม
้
“4 คะแนน” คือ มียาร ักษาวัณโรคพืนฐานครบทุ
ก
รายการเพียงพอ และมีการบริบาลทางเภสัชกรรม
้ั
อย่างน้อย 1 ครงตลอดการร
ักษา แต่ไม่มเี อกสาร
หรือไม่มก
ี ารบันทึกการบริบาลทางเภสัชกรรม
้
ก
“3 คะแนน” คือ มียาร ักษาวัณโรคพืนฐานครบทุ
รายการเพียงพอ แต่ไม่มก
ี ารบริบาลทางเภสัชกรรม
้
“2 คะแนน” คือ มียาร ักษาวัณโรคพืนฐานขาด
1
มาตรฐานที่ 5 มาตรฐานจ ัดการยาว ัณโรค (AntiTB drug management)
่ ่งมีเพียงพอและมี
5.1 ยาวัณโรคแนวทีหนึ
การบริบาลทางเภสัชกรรม
แนวทางการ
ประเมิน
1. ตร วจนั บ ยา ใ น คลัง โดยนั บ ผู ้ป่ วยใ น
TB03 ใน 1 ไตรมาส และเปรียบเทียบกับ
่ ในคลังยา
ยาทีมี
2. ตรวจเอกสาร หรือ การบัน ทึก ของการ
บ ริ บ า ล ท า ง เ ภ สั ช ก ร ร ม เ ช่ น
Pharmacist’s note หรือ OPD card
มาตรฐานที่ 5 มาตรฐานจ ัดการยาว ัณโรค (Anti่ ่งมีคณ
TB
management)
ุ ภาพและมี
หนึ
5.2drug
ยาวัณโรคแนวที
การจัดเก็
บตามมาตรฐาน
1.
ยาร ักษาวั
ณโรคมีคุณภาพ หมายถึง ยาร ักษาวัณ
่ ความเหมาะสมทีจะน
่
โรคทีมี
าไปใช้ในการร ักษา
โรคได้ และมีลก
ั ษณะกายภาพภายนอกของยาที่
้ เปลียนสี
่
ไม่มล
ี ก
ั ษณะแตกหัก ร ้าว เยิม
ตกตะกอน
เป็ นต้น
2. การจ ัดเก็บตามมาตรฐาน ได้แก่
2.1 เก็บพ้นแสง
2.2 ห้องมีอณ
ุ หภู มต
ิ ่ากว่า หรือเท่ากับ 25 องศา
เซลเซียส
้ มพันธ ์ ตากว่
่
2.3 ห้องมีความชืนสั
าร ้อยละ 60
มาตรฐานที่ 5 มาตรฐานจ ัดการยาว ัณโรค (Anti่ ่งมีคณ
TB5.2
drug
management)
ยาวัณโรคแนวที
หนึ
ุ ภาพและมี
การจัดเก็
วัตถุ
ประ บตามมาตรฐาน
สงค ์ เพื่อให้ผู ป
้ ่ วยได้ร บ
ั ยาที่มี
่ ด
คุ
ณ
ภาพดี
ท
สุ
ี
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
่
่ การเก็บ
“5 คะแนน” คือ คลังยา และสถานทีใดๆที
มี
่ ลก
ยาไว้นานเกิน 1 เดือน มียาทีมี
ั ษณะทางกายภาพ
ภายนอกปกติ มีการจัดเก็บตามมาตรฐาน และมีการ
้ กวัน
จดบันทึกระดับอุณหภู มแ
ิ ละความชืนทุ
่
่ การเก็บ
“4 คะแนน” คือ คลังยา และสถานทีใดๆ
ทีมี
่ ลก
ยาไว้นานเกิน 1 เดือน มียาทีมี
ั ษณะทางกายภาพ
ภายนอกปกติ มีการจัดเก็บตามมาตรฐาน และมีการ
มาตรฐานที่ 5 มาตรฐานจ ัดการยาว ัณโรค (Anti่ ่งมีคณ
TB5.2
drug
management)
ยาวัณโรคแนวที
หนึ
ุ ภาพและมี
บตามมาตรฐาน
วิธการจัดเก็
ค
ี ด
ิ คะแนน
่
่ การ
(ต่“3
อ) คะแนน” คือ คลังยา และสถานทีใดๆ
ทีมี
่ ลก
เก็บยาไว้นานเกิน 1 เดือน มียาทีมี
ั ษณะทาง
กายภาพภายนอกปกติ แต่ไม่จ ัดเก็บตามมาตรฐาน
บางข้อในคาอธิบายข้อ 2.1-2.4
่
่ การ
“2 คะแนน” คือ คลังยา และสถานทีใดๆที
มี
่ ลก
เก็บยาไว้นานเกิน 1 เดือน มียาทีมี
ั ษะทาง
กายภาพภายนอกปกติ แต่ไม่ได้จ ัดเก็บตาม
มาตรฐานทุกข้อในคาอธิบายข้อ 2.1-2.4
่ การ
่
มี
“1 คะแนน” คือ คลังยา และสถานทีใดๆที
่
เก็บยาไว้นานเกิน 1 เดือน มียา 1 รายการทีมี
มาตรฐานที่ 5 มาตรฐานจ ัดการยาว ัณโรค (Anti่ ่งมีคณ
TB
management)
5.2drug
ยาวัณโรคแนวที
หนึ
ุ ภาพและมี
การจัดเก็บตามมาตรฐาน
แนวทางการ
่ ่ งทุกชนิ ด จากยาทีเก็
่ บใน
ประเมิ
ก. สุ่มน
ยาวัณโรคแนวทีหนึ
้
่
่ การเก็บยาไว้เกิน
คลังยา รวมทังสถานที
ใดๆ
ทีมี
1 เดือน โดยสุ่มชนิ ดละ 10 แผง/กล่อง
ข. ตรวจดู ล ก
ั ษณะกายภาพของเม็ดยา และยาฉี ด
ที่ มี ใ ช้ใ นคลิ นิ กวัณโรค โดยยาที่ อยู ่ ใ นแผง
พลาสติกใสหรือ สีช าให้ส งั เกตลัก ษณะแตกหัก
้ เปลียนสี
่
ร ้าว เยิม
ค. ตรวจวันผลิต วันหมดอายุ และมีการจัดเรียงยา
่
กอ
่ นจะถูกนามาใช้กอ
่ น
แบบยาทีจะหมดอายุ
้
ง. ตรวจการจดบันทึกระดบ
ั อุณ หภู มแ
ิ ละความชืน
รายละเอียดมาตรฐาน
้
และตั
ว
ชี
วัด
มาตรฐานที่ 6 ทะเบียนและรายงานวัณโรค (TB
records and
reports)
้
6.1 การขึนทะเบียนผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะรายใหม่ครบ
ทุกราย และกรอกข้อมู ล
้
้
างครบถ้
วนยนผู ป
1. อย่
การขึ
นทะเบี
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบเชือราย
ใหม่ ค รบทุ ก ราย หมายถึง จานวนผู ป
้ ่ วยวัณโรค
้
เสมหะพบเชือรายใหม่
ท ี่ห้อ งปฏิบ ต
ั ิก ารช น
ั สู ต ร
(TB04) เท่ากับจานวนผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบ
้
เชือรายใหม่
ใ นทะเบี ย นผู ้ป่ วยวัณโรค (TB03)
้ ้ หากยอดผู ้ป่ วยไม่ เ ท่ า กัน เนื่ องจากส่ ง ต่ อ
ทังนี
่ หรือร ับมา
(Refer
out)
ไปโรงพยาบาลอืน
่ ให้อนุโลมได้
(Refer in) จากโรงพยาบาลอืน
มาตรฐานที่ 6 ทะเบียนและรายงานวัณโรค (TB
records
and
reports)
้
6.1
การขึนทะเบี
ยนผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะรายใหม่ครบ
ทุกราย และกรอกข้อมู ล
างครบถ้
2. อย่
กรอกข้
อมู ลวน
“ครบถ้วน” หมายถึง มีการบันทึก 7
้
ตัวแปร พืนฐานในทะเบี
ยนผู ป
้ ่ วยวัณโรค (TB03)
ครบถ้
ว
น
ได้
แ
ก่
1.
2.
3.
กลุ
่
ม
ผู
ป
้
่
วย
(ไทย
อายุ
เพศ ไม่ใช่ไทย เรือนจา)
4. วัน เดือน ปี ที่
้
่
ขึนทะเบี
ยน
5. ผลเสมหะ (AFB) ก่อนเริม
ร ักษา (เดือนที่ 0)
่ นวัณโรค (ปอด
6. อวัยวะทีเป็
่
7.
ยาที
ใช้
และ/หรือนอกปอด
ร ักษา
มาตรฐานที่ 6 ทะเบียนและรายงานวัณโรค (TB
records
and
reports)
้
6.1
การขึนทะเบี
ยนผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะรายใหม่ครบ
ทุกราย และกรอกข้อมู ล
อย่างครบถ้วน
วัตถุประ
สงคเพื
์ ่อเป็ นแหล่ ง ข้อ มู ลในการประเมิน ผลการ
ค้นหารายป่ วย ผลการร ักษา
ร ะ ย ะ เ ข้ ม ข้ น แ ล ะ ผ ล ส า เ ร็ จ ข อ ง ก า ร ร ก
ั ษา
่
ตลอดจนการดูแลเรืองวัณโรคและ
้
้
โรคเอดส ์ รวมทังการบริ
หารจัดการวัณโรคดือยา
มาตรฐานที่ 6 ทะเบียนและรายงานวัณโรค (TB
records
and reports)
วิธค
ี ด
ิ
้
คะแนน
ต วั ต ง้ั คือ จ านวนผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะพบเชือ
รายใหม่ทเป็
ี่ นคนไทยใน 1
่
ไตรมาสล่าสุดทีประเมิ
นได้มก
ี ารบันทึก 7
ตัวแปรครบถ้วน
้
้ล
กราย และกรอกข้อมูอ
“5
คะแนน”
ขึนทะเบี
ตั
วหาร
คือ คืจอานวนผู
ป
้ ย่ นครบทุ
วยวัณโรคเสมหะพบเชื
้
้
ครบถ้
ว
นตั
งแต่
ร
้อยละ
80
ขึ
นไป
่
รายใหม่ทเป็
ี นคนไทยใน 1
ไตรมาส
้ นได้ ยนครบทุกราย และกรอกข้อมู ล
่ คือ ขึนทะเบี
“4 ล่
คะแนน”
าสุดทีประเมิ
ครบถ้วนร ้อยละ 75-79
้
“3 คะแนน” คือ ขึนทะเบี
ยนครบทุกราย และกรอกข้อมู ล
ครบถ้วนร ้อยละ 70-74
้
“2 คะแนน” คือ ขึนทะเบี
ยนครบทุกราย และกรอกข้อมู ล
มาตรฐานที่ 6 ทะเบียนและรายงานวัณโรค (TB
records and reports)
้
6.1 การขึนทะเบี
ยนผู ป
้ ่ วยวัณโรคเสมหะรายใหม่ครบ
ทุกราย และกรอกข้อมู ล
อย่างครบถ้วน
แนวทางการ
ประเมิน
ก. ตรวจสอบผู ป
้ ่ วยในทะเบียนชน
ั สู ตร (TB 04)
กับทะเบียนผู ป
้ ่ วยวัณโรค
ข. ตรวจสอบ จากทะเบียนผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรค (TB 03)
หรือโปรแกรมคอมพิวเตอร ์ (ถ้ามี)
ค. ตรวจสอบความครบถ้วนของการบันทึก 7 ตัว
แปรใน TB03
มาตรฐานที่ 6 ทะเบียนและรายงานวัณโรค (TB
records
reports)
6.2
การจัand
ดทารายงานรอบ
3 เดือนอย่างครบถ้วน
แ ล ะ ส่ ง ร า ยง า น จ า กโ ร ง พ ย า บ า ล ถึ ง ส า นั ก ง า น
้ ด
สาธารณสุขจังหวัดภายในเวลา14 วันหลังสินสุ
รายงานรอบ 3 เดือน หมายถึง
Cohort
่ นคนไทย ซึงขึ
่ นทะเบี
้
1.TB 07 ของผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคทีเป็
ยนตาม
่
นได้
รอบรายงานล่าสุดทีประเมิ
่ นคนไทย ซึงขึ
่ นทะเบี
้
2.TB 07/1 ของผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคทีเป็
ยน
่
ตามรอบรายงานล่าสุดทีประเมิ
นได้
่ นคนไทย ซึงขึ
่ นทะเบี
้
3.TB 08 ของผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคทีเป็
ยนตาม
่
รอบรายงานล่าสุดทีประเมิ
นได้
่ นคนไทย ซึงขึ
่ นทะเบี
้
4.TB/HIV 01 ของผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคทีเป็
ยน
่
ตามรอบรายงานล่าสุดทีประเมิ
นได้
มาตรฐานที่ 6 ทะเบียนและรายงานวัณโรค (TB
records and reports)
6.2 การจัดทารายงานรอบ 3 เดือนอย่างครบถ้วน
แ ล ะ ส่ ง ร า ยง า น จ า กโ ร ง พ ย า บ า ล ถึ ง ส า นั ก ง า น
้ ด
สาธารณสุขจังหวัดภายในเวลา14 วันหลังสินสุ
Cohort
วัตถุประ
สงค ์ ่
์ ลการ
เ พื อ เ ป็ น ข้ อ มู ลใ น ก า ร วิ เ ค ร า ะ ห ผ
่ านมา และนา
วินิจฉัย ร ักษา และดู แลผู ป
้ ่ วยทีผ่
ผลการวิเ คราะห ใ์ ช้เ ป็ นแนวทางการก าหนด
ปั ญหาและดาเนิ นการแก้ไขให้เหมาะสม
มาตรฐานที่ 6 ทะเบียนและรายงานวัณโรค (TB
records and reports)
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
“5
คะแนน” คือ มีการจัดทารายงานรอบ 3 เดือนของผู ป
้ ่ วย
ไทยครบทัง้ 5 รายงาน และส่งรายงานให้ สสจ. ทันเวลา
้ ด Cohort
ภายใน 14 ว ันหลังสินสุ
“4 คะแนน” คือ มีการจัดทารายงานรอบ 3 เดือนของผู ป
้ ่ วย
ไทยครบทัง้ 5 รายงาน และส่ ง รายงานให้ สสจ. ไม่
้ ด Cohort
ทันเวลาภายใน 14 ว ันหลังสินสุ
“3 คะแนน” คือ มีการจัดทารายงานรอบ 3 เดือนของผู ป
้ ่ วย
ไทยครบอย่ า งน้ อ ย 4 รายงาน และส่ ง รายงานให้ สสจ.
้ ด Cohort
ทันเวลาภายใน 14 ว ันหลังสินสุ
“2 คะแนน” คือ มีการจัดทารายงานรอบ 3 เดือนของผู ป
้ ่ วย
ไทยครบอย่างน้อย 4 รายงาน และส่งรายงานให้ สสจ. ไม่
้ ด Cohort
ทันเวลาภายใน 14 ว ันหลังสินสุ
มาตรฐานที่ 6 ทะเบียนและรายงานวัณโรค (TB
records and reports)
แนวทางการ
ประเมิน
ก. ตรวจสอบสาเนารายงานรอบ 3 เดือน
ข. ตรวจสอบส าเนาหนั ง สือ น าส่ ง รายงานจาก
โรงพยาบาลถึงสานักงานสาธารณสุขจังหวัด
่ ง่ สสจ. ลงเลขร ับ หรือ จด
โดยประเมิน วัน ทีซึ
ห ม า ย อิ เ ล คโ ท ร นิ ก ส ท
์ ี่ ล ง วัน ที่ ร พ . ส่ ง ถึ ง
ผู ร้ ับผิดชอบงานของ สสจ.
รายละเอียดมาตรฐาน
้
และตั
ว
ชี
วัด
่
มาตรฐานที 7 การป้ องกันการแพร่กระจายเชือ้
วัณโรคในสถานพยาบาล
7.1 บริการช่องทางด่วน/พิเศษ สาหร ับการตรวจผู ม
้ ี
่
อาการสงสัยวัณโรค และผู ป
้ ่ วยวัณโรคเมือมาร
ับการ
มีบริการช่อ
วน/พิเศษ สาหร ับการตรวจวินิจฉัย ผู ้
ร ักษาแบบผู
ป
้ ่งทางด่
วยนอก
มี อ าการสงสัย ว ณ
ั โรค และผู ป
้ ่ วยว ณ
ั โรค ที่แผนก
ผู ป
้ ่ วยนอก ดังนี ้
1. มีการแจ้งเวียนรายระเอียดช่องทางด่วน/พิเศษให้ทุก
่ งแต่
้
แผนกที่เกี่ยวข้อ งในโรงพยาบาลทราบ เริมตั
้ ดการร ักษา
วินิจฉัยถึงสินสุ
2. มีกระบวนการคัดกรองผู ป
้ ่ วยมีอาการสงสัย และผู ป
้ ่ วย
วณ
ั โรค ได้แก่แบบฟอร ์มคัดกรองวัณโรค มีการบันทึก
ของผู ป
้ ่ วยมีอาการสงสัยวัณโรค
3. มี ป้ า ย ป ร ะ ช า สัม พัน ธ แ
์ น ะ น า ผู ้ ท ี่ มี อ า ก า ร ส ว ม
มาตรฐานที่ 7 การป้ องกันการแพร่กระจายเชือ้
วัณโรคในสถานพยาบาล
7.1
บริการช่องทางด่วน/พิเศษ สาหร ับการตรวจผู ม
้ ี
่
อาการสงสัยวัณโรค และผู ป
้ ่ วยวัณโรคเมือมาร
ับการ
รวัตถุ
ักษาแบบผู
้ ่ วยนอก
ประ ป
สงค
่
่
้ ณ
เพื์อลดความเสี
ยงของการแพร่
ก ระจายเชือวั
วิธค
ี โรคในสถานพยาบาล
ด
ิ
คะแนน
“5 คะแนน” คือ มี 5 ข้อตามคาอธิบาย
ช่องทางด่วน/พิเศษ
“4 คะแนน” คือ มี 4 ข้อตามคาอธิบาย
ช่องทางด่วน/พิเศษ
“3 คะแนน”
คือ มี 3 ข้อตามคาอธิบาย
ช่องทางด่วน/พิเศษ
“2 คะแนน”
คือ มี 2 ข้อตามคาอธิบาย
มาตรฐานที่ 7 การป้ องกันการแพร่กระจายเชือ้
วัณโรคในสถานพยาบาล
7.1
บริการช่องทางด่วน/พิเศษ สาหร ับการตรวจผู ม
้ ี
่
อาการสงสัยวัณโรค และผู ป
้ ่ วยวัณโรคเมือมาร
ับการ
ร ักษาแบบผู
ป
้ ่ วยนอก
แนวทางการ
น
1.ประเมิ
ตรวจสอบเอกสารการแจ้
ง เวีย น (เช่น SOP
หรือ
ร า ย ง า น ก า ร ป ร ะ ชุ ม ) ที่ แ ผ น ก ผู ้ ป่ ว ย น อ ก แ ผ น ก
เอกซเรย ์ แผนกชน
ั สู ตร และแผนกเภสัชกรรม ในช่วง
่ านมา
ระยะเวลา 2 ปี ทีผ่
2. ตรวจสอบแบบฟอร ม
์ การค ด
ั กรองว ณ
ั โรคที่ ใช้ใ น
กระบวนการคัดกรอง
3. สังเกตป้ ายประชาสัมพันธ ์แนะนาให้ผูท
้ มี
ี่ อาการไอสวม
หน้ า กากอนามัย เพื่อปิ ดปากและจมู ก ที่แผนกผู ป
้ ่ วย
นอก แผนกเอกซเรย ์ แผนกชน
ั สู ต ร และแผนกเภสัช
กรรม
มาตรฐานที่ 7 การป้ องกันการแพร่กระจายเชือ้
วัณโรคในสถานพยาบาล
่
7.2 การจัดสถานทีของคลิ
นิกวัณโรคแยกห่าง
่
่ ความเสียงจากการติ
่
จากคลินิกผู ป
้ ่ วยอืนๆที
มี
ด
้
เชื
อวัณโรค
่ ทีมี
่ ความเสียงต่
่
้ ณ
1. คลินิกผู ป
้ ่ วยอืนๆ
อการติดเชือวั
่ ภูมต
โรค หมายถึง คลินิกทีร่ ักษาผู ป
้ ่ วยทีมี
ิ า้ นทาน
้ ่ วยเบาหวาน คลินิก
ต่า เช่น คลินิกเด็ก คลินิกผู ป
โรคไต คลินิกผู ป
้ ่ วยเอดส ์ คลินิกผู ส
้ ู งอายุ เป็ นต้น
่ างเหมาะสม หมายถึง
2. การจัดสถานทีอย่
้
2.1 คลินิกทังสองประเภทไม่
อยู ่ตด
ิ กัน หรือคลินิก
ให้บริการผู ป
้ ่ วยคนละวัน
2.2 ไม่ใช้ระบบปร ับอากาศในคลินิกวัณโรค
2.3 คลินิกวัณโรคมีการระบายอากาศสู ่ภายนอกได้
มาตรฐานที่ 7 การป้ องกันการแพร่กระจายเชือ้
วัณโรคในสถานพยาบาล
่
7.2 การจัดสถานทีของคลิ
นิกวัณโรคแยกห่าง
่
่ ความเสียงจากการติ
่
จากคลินิกผู ป
้ ่ วยอืนๆที
มี
ด
้
เชือวัณโรค
วัตถุประ
สงค ์
่
้ ณโรคใน
เพือลดโอกาสการแพร่
กระจายเชือวั
่ ความเสียงต่
่
โรงพยาบาลโดยเฉพาะผู ป
้ ่ วยทีมี
อ
้ าย
การติดเชือง่
มาตรฐานที่ 7 การป้ องกันการแพร่กระจายเชือ้
วัณโรคในสถานพยาบาล
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
“5 คะแนน” คือ มีขอ
้ 2.1 2.2 และ 2.3
“4 คะแนน” คือ มีเฉพาะข้อ 2.1 และ 2.2
่ ผูท
“3 คะแนน” คือ คลินิกวณ
ั โรคอยู ่ตด
ิ กบ
ั คลินิกทีมี
้ ภู
ี่ ม ิ
ต้านทานต่า แต่คลินิกให้บริการผู ป
้ ่ วยภายในวน
ั เดียวกัน
โดยคลินิ ก วัณโรคเปิ ดให้ก ารในช่ ว งบ่ า ยและมีข อ
้ 2.2
และ 2.3
่ ผูท
“2 คะแนน” คือ คลินิกวณ
ั โรคอยู ่ตด
ิ กบ
ั คลินิกทีมี
้ ภู
ี่ ม ิ
ต้านทานต่า แต่คลินิกให้บริการผู ป
้ ่ วยภายในวน
ั เดียวกน
ั
โดยคลินิกวณ
ั โรคเปิ ดให้การในช่วงบ่ายและมีขอ
้ 2.2 แต่
ไม่มข
ี อ
้ 2.3
่ ผูท
“1 คะแนน” คือ คลินิกวณ
ั โรคอยู ่ตด
ิ กบ
ั คลินิกทีมี
้ ภู
ี่ ม ิ
่
มาตรฐานที่ 7 การป้ องกันการแพร่กระจายเชือ้
วัณโรคในสถานพยาบาล
่
7.2 การจัดสถานทีของคลิ
นิกวัณโรคแยกห่าง
่
่ ความเสียงจากการติ
่
จากคลินิกผู ป
้ ่ วยอืนๆที
มี
ด
้
เชือวัณโรค
แนวทางการ
ประเมิน
สัง เกต สอบถามการให้บ ริก ารตรวจร ก
ั ษา
วัณโรคที่ตึก ผู ป
้ ่ วยนอก และตรวจเอกสารที่
่
เกียวข้
อง
มาตรฐานที่ 8 การดาเนิ นงาน
วัณโรคและโรคเอดส
่ นทะเบี
้
8.1 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคทุก์ รายทีขึ
ยน
้
รผูักษามี
ผณ
ลตรวจ
ป
้ ่ วยวั
โรคทุHIV
ก รายที่ขึนทะเบี
ย นร ก
ั ษามีก าร
ตรวจ HIV หมายถึง ผู ป
้ ่ วยได้ร บ
ั การป รึก ษาเพื่อ
ตรวจ เอช ไอ วี โดยเจ้าหน้าที่ และมีผลตรวจ HIV
วัตถุประ
สงค่ ์
่ นทะเบี
้
เพือให้ผูป
้ ่ วยวัณโรคทุกรายทีขึ
ยนร ักษาได้
้ เอช ไอ วี และได้ร ับการดู แล
ทราบผลการติดเชือ
ร ักษาทันทีหากพบว่าติดเชือ้ เอช ไอ วี ร่วมด้วย
มาตรฐานที่ 8 การดาเนิ นงาน
้
่ นทะเบี
วัณโรคและโรคเอดส
์
ขึ
8.1 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคทุกรายที
ยน
รธักษามี
วิ
ค
ี ด
ิ ผลตรวจ HIV
่ นคนไทย ซึงขึ
่ นทะเบี
้
ผู ป
้ ่ วยวัณโรคทีเป็
ย นใน 1
คะแนน
่
ไตรมาศล่าสุดทีประเมิ
นได้
่ นคนไทย ซึงขึ
่ น
้
ตัวตัง้ คือ จานวนผู ป
้ ่ วยวัณโรคทีเป็
ทะเบียนใน 1 ไตรมาศล่าสุดที่
ประเมินได้มผ
ี ลตรวจ HIV
่ นคนไทย ซึงขึ
่ นทะเบี
้
ตัวหาร คือ จานวนผู ป
้ ่ วยทีเป็
ยน
ในไตรมาศเดียวกัน
“5 คะแนน” คือ มากกว่า ร ้อยละ 90
“4 คะแนน” คือ ร ้อยละ 86-90
“3 คะแนน” คือ ร ้อยละ 81-85
มาตรฐานที่ 8 การดาเนิ นงาน
วัณโรคและโรคเอดส
่ นทะเบี
้
8.1 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคทุก์ รายทีขึ
ยน
ร ักษามีผลตรวจ HIV
แนวทางการ
ประเมิน
ต ร ว จ ส อ บ ข้ อ มู ล จ า ก ท ะ เ บี ย น ผู ้ ป่ ว ย วัณโ ร ค
(TB03) และรายงาน TB/HIV01
มาตรฐานที่ 8 การดาเนิ นงาน
วัณโรคและโรคเอดส
์ ้
่
8.2 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคทีติดเชือ เอช ไอ วี ได้ร ับยาต้าน
ไวร ัสระหว่างร ักษาวัณโรค
่ ด เชือ
้ เอช ไอ วี ต้อ งได้ร บ
ผู ป
้ ่ วยวัณโรคทีติ
ั ยาต้า น
ไวร ัสทุกรายระหว่างร ักษา
วัณโรค(ภาคผนวก) ตามบันทึกที่ สปสช. 18.7/0013
วัตถุ
ประ ่ 8 มิ.ย. 54
ลงวันที
สงค ์ ่
เพือป้ องกันการเสียชีวต
ิ ในผู ป
้ ่ วยวัณโรค
่ ดเชือ้ เอช ไอ วี
ทีติ
มาตรฐานที่ 8 การดาเนิ นงาน
วัณโรคและโรคเอดส
์
วิธค
ี ด
ิ
่ นคนไทย ซึงขึ
่ นทะเบี
้
ตัคะแนน
ว ตัง้ คือ จ านวนผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคทีเป็
ยน
่
ไตรมาศล่าสุดทีประเมิ
นได้โดยมีการติดเชือ้ เอช ไอ วี ร่วม
ด้วย และได้ร ับยาต้านไวร ัสระหว่างร ักษาโรค
่ นคนไทย ซึงขึ
่ นทะเบี
้
ตัวหาร คือ จานวนผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคทีเป็
ยน
่
ไตรมาศล่าสุดทีประเมิ
นได้โดยมีการติดเชือ้ เอช ไอ วี ร่วม
ด้วย
้
้
“5 คะแนน” คือ ตังแต่
ร ้อยละ 70 ขึนไป
“4 คะแนน” คือ ร ้อยละ 65-69
“3 คะแนน” คือ ร ้อยละ 60-64
“2 คะแนน” คือ ร ้อยละ 55-59
“1 คะแนน” คือ ร ้อยละ 50-54
่
าร ้อยละ 50
“0 คะแนน” คือ ตากว่
่ นทะเบี
้
หมายเหตุ กรณี ไม่มผ
ี ูต
้ ด
ิ เชือ้ เอช ไอ วี ทีขึ
ยนไตรมาศ
มาตรฐานที่ 8 การดาเนิ นงาน
วัณโรคและโรคเอดส
่ ด์ เชือ้ เอช ไอ วี ได้ร ับยาต้าน
8.2
ผู ป
้ ่ วยวัณโรคทีติ
ไวร ัสระหว่างร ักษาวัณโรค
แนวทางการ
ประเมิน
ตรวจสอบข้อมู ลจากทะเบียนผู ป
้ ่ วยวัณโรค(TB03)
และรายงาน TB/HIV01
รายละเอียดมาตรฐาน
้
และตั
ว
ชี
วัด
่
มาตรฐานที 9 การบริหารจัดการวัณโรค
้
ดือยา
(Programmatic
of Drug- อนมีผล
่ Management
9.1 ผู ป
้ ่ วยทีมี
ประวัติการร ักษาวัณโรคมาก่
resistant
TB: PMDT)
การตรวจความไวต่
อยาวัณโรคอย่างน้อย Isoniazid
และ
1. ผูRifampicin
ป
้ ่ วยที่มีป ระวัต ิก ารร ก
ั ษามาก่ อ น หมายถึง
ผู ้ ป่ ว ย ช นิ ด ก ลั บ เ ป็ น ซ ้ า ผู ้ ป่ ว ย ร ัก ษ า ซ ้ า
้
ภายหลังล้มเหลว และ ผู ป
้ ่ วยร ักษาซาภายหลั
ง
่ นกลุ่ม
ขาดยามากกว่า 2 เดือนติดต่อกัน ซึงเป็
่ ความเสียงสู
่
้
ผู ป
้ ่ วยทีมี
งต่อการเกิดวัณโรคดือยา
หลายขนาน
่ ่ งให้
2. การทดสอบความไวต่อยาวัณโรคแนวทีหนึ
มาตรฐานที่ 9 การบริหาร
้
่
จัดการวัณโรคดื
อยา
9.1 ผู ป
้ ่ วยทีมีประวัติการร ักษาวัณโรคมาก่อนมีผล
การตรวจความไวต่อ
ยาวัณโรคอย่
างน้อย Isoniazid และ
วัตถุ
ประ
่
่ นกลุ่มเสียงสู
่
Rifampicin
1. เพื
งต่อการ
ผูป
้ ่ วยวัณโรคทีเป็
สงค
์ อให้
เ กิ ด วัณโ ร ค ดื ้ อ ย า ห ล า ย ข น า นไ ด้ เ ข้ า ถึ ง
กระบวนการทดสอบความไวต่อยาวัณโรค
่ ากับกระบวนการดาเนิ นงาน เช่น
2. เพือก
ก) ระยะเวลาการส่งตรวจ และได้ร ับการแจ้งผล
้
ข) ผลการตรวจพบผู ป
้ ่ วยวัณโรคดือยาหลาย
ขนาน
ค) การเกิดวัณโรคดือยาหลายขนานจาแนก
ตามประเภทของผู ป
้ ่ วย
มาตรฐานที่ 9 การบริหาร
้
จัดการวัณโรคดื
อยา
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
่ ประวต
ตัวตัง้ หมายถึง จานวนผู ป
้ ่ วยทีมี
ั ก
ิ ารร ักษามาก่อนที่
่
เป็ นคนไทยในช่วงเวลาทีประเมิ
น มีผลการทดสอบความ
ไวต่อยาวัณโรคอย่างน้อย Isoniazid และ Rifampicin
่ ประวต
ตัวหาร หมายถึง จานวนผู ป
้ ่ วยทีมี
ั ก
ิ ารร ักษามาก่อนที่
่
เป็ นคนไทยในช่วงเวลาทีประเมิ
น
“5 คะแนน” คือ เท่ากับหรือ
มากกว่า ร ้อยละ 90
“4 คะแนน” คือ ร ้อยละ 85-89
“3 คะแนน” คือ ร ้อยละ 80-84
“2 คะแนน” คือ ร ้อยละ 75-79
“1 คะแนน” คือ ร ้อยละ 70-74
่
“0 คะแนน” คือ ตากว่
าร ้อยละ
มาตรฐานที่ 9 การบริหาร
้
จัดการวัณโรคดื
อยา
่ ประวัติการร ักษาวัณโรคมาก่อนมีผล
9.1 ผู ป
้ ่ วยทีมี
การตรวจความไวต่อ
ยาวัณโรคอย่างน้อย Isoniazid และ
แนวทางการ
Rifampicin
ประเมิน
ตรวจสอบข้อมู ลจากทะเบียนวัณโรค (TB 03)
่ น
้
และ รายงาน PMDT
07
สาหร ับผู ป
้ ่ วยทีขึ
่
ทะเบียนในไตรมาสทีประเมิ
น
มาตรฐานที่ 9 การบริหาร
้
้
จัดการวัณโรคดื
อยา
ร ับ
9.2 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคดือยาหลายขนานได้
้
การขึนทะเบี
ยนครบถ้วน
้
ับการร
กต้องทุกราย (Confirmed
อยาหลายขนาน
ผูและได้
ป
้ ่ วยวัรณ
โรคดืักษาถู
่ ผลทดสอบความไว
MDR-TB) หมายถึง ผู ป
้ ่ วยทีมี
้
ต่อยา พบว่า ดือยาไอโซไนอาสิ
ด และไรแฟมพิซน
ิ
วัตถุประ
สงค ์ ่
้
เพือให้ผู ป
้ ่ วยวัณโรคดือยาหลายขนานเข้
า ถึง
ระบบการร ักษาและการดู แล และการเข้าสู ่บริการ
่ นมาตรฐานของประเทศ
รายงานวัณโรค ซึงเป็
มาตรฐานที่ 9 การบริหาร
้
จัดการวัณโรคดือยา
วิธค
ี ด
ิ
้
คะแนน
การขึนทะเบี
ย นครบถ้ว นทุ ก รายและได้ร บ
ั การ
ร ักษาถูกต้องทุกรายมีรายละเอียดด ังนี ้
้
ยนครบถ้วนทุกราย
1. ขึนทะเบี
2. ประเภทผู ป
้ ่ วยถูกต้องทุกราย
3. ได้ร ับการร ักษาทุกราย
4. สู ตรยาถู กต้องทุกราย (ยาฉี ด 1 ชนิ ด และยากิน
่ ผลทดสอบความไวต่อยา
อย่างน้อย 4
ชนิ ดทีมี
พบว่า “ไม่ดอยา”
ื้
้
5. มีหลักฐานการส่งเพาะเชืออย่
างน้อย 1 ครง้ั
่ ดยา (กรณี ผูป
่ มกิ
่ นยายังไม่ครบ
ในช่วงทีฉี
้ ่ วยเพิงเริ
้
มาตรฐานที่ 9 การบริหาร
้
จัดการวัณโรคดือยา
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน (ต่อ) “5 คะแนน” คือ มีครบ 5 ข้อ
“4 คะแนน” คือ มีขอ
้ 1-4
“3 คะแนน” คือ มีขอ
้ 1-3
“2 คะแนน” คือ มีขอ
้ 1-2
“1 คะแนน” คือ มีขอ
้ 1
“0 คะแนน” คือ ไม่มท
ี ุกข้อ
หมายเหตุ
่ นทะเบี
้
่ นคนไทยใน 1 ไต
กรณี ผูป
้ ่ วยทีขึ
ยนใน TB 03 ทีเป็
่
่
มาสล่าสุดทีประเมิ
นได้ ทีผล
ทดสอบความไวต่ อ ยาวณ
ั โรคแนวหนึ่ ง ไม่ พบว่า เป็ น MDR-T
ทาให้ไม่สามารถประเมินได้
มาตรฐานที่ 9 การบริหาร
้
้
จัดการวัณโรคดื
อยา
ร ับ
9.2 ผู ป
้ ่ วยวัณโรคดือยาหลายขนานได้
้
การขึนทะเบี
ยนครบถ้วน
และได้ร ับการร ักษาถูกต้องทุกราย
แนวทางการ
ประเมิน
่ นทะเบี
้
่ นคนไทย
1. ประเมินผู ป
้ ่ วยทีขึ
ยนใน TB 03 ทีเป็
่
่
ใน 1 ไตรมาสล่าสุดทีประเมิ
นได้ และเป็ นกลุ่มเสียง
่ งตรวจทดสอบความไวต่อยา
ต่อ (MDR-TB) เมือส่
วัณโรคแนวที่ 1 ผลตรวจพบว่าเป็ น Confirmed
MDR-TB
2. ตรวจสอบข้อ มู ล จากทะเบีย นผู ป
้ ่ วยวัณโรค และ
้
รายงาน PMDT 07 รวมทังทะเบี
ยน PMDT 03
่ นทะเบี
้
่
สาหร ับผู ป
้ ่ วยทีขึ
ยนในไตรมาสทีประเมิ
น
รายละเอียดมาตรฐาน
้
และตั
ว
ชี
วัด
่
มาตรฐานที 10 การประเมินผลการร ักษาวัณโรค
(Treatment outcome)
10.1 อ ัตราความสาเร็จการร ักษาในผู ป
้ ่ วยวัณโรค
้
ปอดรายใหม่
เ
สมหะพบเชื
อ
1. อ ัตราความสาเร็จของการร ักษา หมายถึง อ ัตรา
การร ักษาหายรวมกับอต
ั ราการร ักษาครบในผู ป
้ ่ วย
้ เป็
่ นคนไทย
รายใหม่เสมหะพบเชือที
2. ร ักษาหาย (Cure) หมายถึง ผู ป
้ ่ วยรายใหม่ทมี
ี่
้
่ นิ จ ฉัย ซึงกิ
่ น ยาสม่ าเสมอจน
เสมหะพบเชือเมื
อวิ
ครบกาหนด มีผลเสมหะเป็ นลบอย่างน้อย 2 ครง้ั
้ ด การร ก
โดยที่ผลเสมหะเมื่อสินสุ
ั ษาต้อ งเป็ นลบ
ด้วย
มาตรฐานที่ 10 การประเมินผลการร ักษาวัณโรค
(Treatment
outcome)
10.1
อ ัตราความส
าเร็จการร ักษาในผู ป
้ ่ วยวัณโรค
ปอดรายใหม่เสมหะพบเชือ้
วัตถุประ
่ ด
้ ณโรคและป้ องกันการ
สงคเพื
์ อต
ั วงจรการแพร่เชือวั
้
เกิดวัณโรคดือยา
วิธค
ี ด
ิ
คะแนน
ตวั ตง้ั หมายถึง ผู ป
้ ่ วยวัณโรคปอดรายใหม่เสมหะพบ
้ เป็
่ นคนไทย ทีขึ
่ นทะเบี
้
เชือที
ยนใน 1
ไตรมาส
่
นได้ โดยมีผ ลการร ก
ั ษาหาย หรือ
ล่ า สุ ด ทีประเมิ
ร ักษาครบ
ตัวหาร หมายถึง ผู ป
้ ่ วยวัณโรคปอดรายใหม่เสมหะพบ
้ เป็
่ นคนไทย ทีขึ
่ นทะเบี
้
เชือที
ยนใน 1
ไตรมาส
่
มาตรฐานที่ 10 การประเมินผลการร ักษาวัณโรค
(Treatment
outcome)
10.1
อ ัตราความส
าเร็จการร ักษาในผู ป
้ ่ วยวัณโรค
้
ปอดรายใหม่
เ
สมหะพบเชื
อ
วิธค
ี ด
ิ คะแนน
(ต่อ)
“5 คะแนน” คือ เท่ากับหรือมากกว่า
ร ้อยละ 90
“4 คะแนน” คือ ร ้อยละ 85-89
“3 คะแนน” คือ ร ้อยละ 80-84
“2 คะแนน” คือ ร ้อยละ 75-79
“1 คะแนน” คือ ร ้อยละ 70-74
่
“0 คะแนน” คือ ตากว่
าร ้อยละ 70
(อต
ั ราความสาเร็จในการร ักษาปี 2555
แยกราย
จังหวัดพบว่า ค่าสู งสุด คือ
มาตรฐานที่ 10 การประเมินผลการร ักษาวัณโรค
(Treatment outcome)
10.1 อ ัตราความสาเร็จการร ักษาในผู ป
้ ่ วยวัณโรค
ปอดรายใหม่เสมหะพบเชือ้
แนวทางการ
ประเมิน
ประเมินจากทะเบียนผู ป
้ ่ วยวัณโรค (Tb 03) และ
ตรวจสอบจากรายงาน
TB 08
มาตรฐานที่ 10 การประเมินผลการร ักษาวัณโรค
(Treatment outcome)
10.2 อ ัตราการขาดการร ักษาในผู ป
้ ่ วยวัณโรค
ปอดรายใหม่
เสมหะพบเชื
อ้
อต
ั ราการขาดยา
หมายถึ
ง ผู ป
้ ่ วยวัณโรคปอด
้
่
เสมหะพบเชือรายใหม่
ท ีขาดการร
ก
ั ษาติด ต่ อ กัน
นานเกิน 2 เดือน
วัตถุประ
สงค
เพื์ ่อพัฒ นาคุ ณ ภาพการบริก ารติ ด ตามดู แล
ร ักษาผู ป
้ ่ วยวัณโรคให้กน
ิ ยาครบถ้วนจนหาย
มาตรฐานที่ 10 การประเมินผลการร ักษาวัณโรค
(Treatment outcome)
วิธค
ี ด
ิ
้
ตัคะแนน
วตัง้ หมายถึง จานวนผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคปอดเสมหะพบเชือราย
่ นทะเบี
้
ใหม่ทเป็
ี่ นคนไทย ซึงขึ
ยนใน 1 ไตรมาสล่าสุดที่
่
ประเมินได้ ทีขาดการร
ักษาติดต่อก ันนานเกิน 2 เดือน
้
ตัวหาร หมายถึง จานวนผู ป
้ ่ วยวณ
ั โรคปอดเสมหะพบเชือราย
่ นทะเบี
้
ใหม่ทเป็
ี่ นคนไทย ทีขึ
ยนใน 1
ไตรมาสล่าสุดที่
“5 คะแนน” คือ เท่ากับหรือมากกว่า
ประเมินได้
ร ้อยละ 1
“4 คะแนน” คือ ร ้อยละ 2
“3 คะแนน” คือ ร ้อยละ 3
“2 คะแนน” คือ ร ้อยละ 4
“1 คะแนน” คือ ร ้อยละ 5
“0 คะแนน” คือ มากกว่าร ้อยละ 5
มาตรฐานที่ 10 การประเมินผลการร ักษาวัณโรค
(Treatment outcome)
10.2 อ ัตราการขาดการร ักษาในผู ป
้ ่ วยวัณโรค
ปอดรายใหม่เสมหะพบเชือ้
แนวทางการ
ประเมิน
ประเมินจากทะเบียนผู ป
้ ่ วยวัณโรค (TB 03) และ
ตรวจสอบจากรายงาน
TB 08
งานวัณโรค
กลุ่มพัฒนาวิชาการ
สานักงานป้ องกันควบคุมโรค
ที่ 9 จ.พิษณุโลก