Transcript 13.Hafta

TÜRK DİLİ II
11.KONU
TOPLULIK ÖNÜNDE
KONUŞMALAR
HAFTA
13
İÇERİK
TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
1. Hitabet (Söylev)
2. Mülakat Ve Röportaj
3. Açık Oturum
4. Münazara (Tartışma)
5. Panel
6. Forum
7. Sempozyum (Bilgi Şöleni)
8. Seminer
9. Konferans
10. Kongre
11. Brifing
13. KONU: TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
13.1. HİTABET (SÖYLEV)
Bir düşünceyi, bir topluluğa aşılamak için yapılan heyecanlı
konuşmalara hitabet denir. Hitabet insanlık tarihinin en eski sanatıdır.
Krallar, askerler, din adamları vb. tarafından çokça kullanılmıştır.
Orhun Abideleri, Atatürk’ün Onuncu Yıl Nutku ve Gençliğe Hitabe,
güzel hitabet örneklerimizdir.
Örnek:
TÜRK GENÇLİĞİNE BIRAKTIĞIM EMANET
Saygıdeğer Efendiler, sizi günlerce işgal eden uzun ve teferruatlı
nutkum, nihayet geçmişe karışmış bir devrin hikâyesidir. Bunda
milletim için ve gelecekteki evlâtlarımız için dikkat ve uyanıklık
sağlayabilecek bazı noktaları belirtebilmiş isem kendimi bahtiyar
sayacağım.
Efendiler, bu nutkumla, millî varlığı sona ermiş sayılan büyük bir
milletin, istiklâlini nasıl kazandığını, ilim ve tekniğin en son esaslarına
dayanan millî ve çağdaş bir devleti nasıl kurduğunu anlatmaya
çalıştım. Bugün ulaştığımız sonuç, asırlardan beri çekilen millî
felâketlerin yarattığı uyanıklığın eseri ve bu aziz vatanın her köşesini
sulayan kanların bedelidir. Bu sonucu, 'Türk gençliğine emanet
ediyorum.
Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk
Cumhuriyeti'ni, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin
ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en kıymetli
hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek
isteyecek dâhilî ve harici bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve
Cumhuriyet'i müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için,
içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şerâitini düşünmeyeceksin! Bu
imkân ve şerâit, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve
Cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali
görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz
vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün
orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir.
HAFTA
13
İÇERİK
TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
1. Hitabet (Söylev)
2. Mülakat Ve Röportaj
3. Açık Oturum
4. Münazara (Tartışma)
5. Panel
6. Forum
7. Sempozyum (Bilgi Şöleni)
8. Seminer
9. Konferans
10. Kongre
11. Brifing
Bütün bu şerâitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin
dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet içinde
bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri, şahsî menfaatlerini,
müstevlîlerin siyasi emelleriyle tevhid edebilirler. Millet, fakr ü zaruret
içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerâit içinde dahi
vazifen, Türk istiklâl ve Cumhuriyetini kurtarmaktır! Muhtaç olduğun
kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur!
M. Kemal ATATÜRK
13.2. MÜLAKAT ve RÖPORTAJ
Bir olayı, bir konuyu, bir eşyayı veya bir kuruluşu çeşitli açılardan
tanıtmak amacıyla dergi, gazete, radyo ve televizyon gibi yayın
organları için hazırlanır.
Röportaj ile mülâkat arasında fark vardır. Mülâkat, alanında
otorite olan bir kişiyi veya onun görüşlerini topluma tanıtmak için
yapılır. Mülâkatın merkezi o kişi veya görüşleri olur. Röportaj ise;
herhangi bir konunun, olayın ele alınıp işlendiği gazete ve dergi
yazılarıdır. Röportaj yapan kişi konuyla ilgili geniş araştırma yapmalı,
konuyu tarafsız olarak aktarmalıdır. Röportaj ile haberi de
karıştırmamak gerekir. Röportaj, haberin belgesel duruma getirilmiş
biçimidir. Röportaj televizyon veya radyo yayınlarında sözlü olarak da
yapılabilmektedir.
13.3. AÇIK OTURUM
Toplumu ilgilendiren bir konuda, farklı alandan, değişik düşünce
ve tecrübelere sahip kişilerin yaptığı konuşmalara, tartışmalara açık
oturum denir. Açık oturumda bir başkan ve konuşmacılar olur. Bir
topluluk önünde veya radyo ve televizyonda yapılır. Açık oturumun
amacı, bir konuda bir topluluğu veya toplumu bilgilendirmek,
aydınlatmaktır.
Açık oturum, başkanın, konuyu ve konuşmacıları tanıttığı bir
konuşma ile başlar. Daha sonra konuşmacılar kendilerine verilen
süreler içerisinde görüşlerini açıklarlar.
HAFTA
13
İÇERİK
TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
1. Hitabet (Söylev)
2. Mülakat Ve Röportaj
3. Açık Oturum
4. Münazara (Tartışma)
5. Panel
6. Forum
7. Sempozyum (Bilgi Şöleni)
8. Seminer
9. Konferans
10. Kongre
11. Brifing
13.4.MÜNAZARA (TARTIŞMA)
Birbirine zıt iki düşünceyi savunan grupların dinleyiciler önünde
tartışmasına "Münazara" denir. Münazarada iki grup yarışır. Amaç
yenmek veya yenilmek değil, doğruyu bulmaya çalışmaktır.
Konuşmacılar birbirlerinin düşüncelerini çürüterek kendi düşüncelerinin
doğruluğunu ispatlamaya çalışırlar. Münazarada güzel ve etkili
konuşan, düşüncelerini iyi savunan kazanır. Münazara bir topluluk
karşısında yapılan bir tartışma biçimidir. Münazarada konusunu iyi
savunan grubu jüri üyeleri belirler.
13.5. PANEL
Toplumu ilgilendiren bir konu üzerine, uzmanların görüşlerini
aktardıkları konuşmalardır. Konuşmacı sayısı fazla değildir.
Konuşmacılar uzman oldukları bir konunun farklı bir yönünü alarak
genişletirler. Böylece topluluk veya toplum da o konu hakkında
bilgilenmiş olur. Panelde de konuşmacılar yanında başkan bulunur.
Paneldeki konuşmalar sohbet havası içinde geçer. Panelin süresi fazla
uzun değildir.
13.6. FORUM
Panelin sonunda dinleyicilere de konu hakkındaki görüş ve
düşüncelerini açıklama fırsatı verilirse buna forum denir. Bu yönüyle
forum, panelin devamı niteliğindedir.
13.7. SEMPOZYUM (BİLGİ ŞÖLENİ)
Sempozyum, bilim adamlarının belli konular üzerinde toplanıp
konuşmaları ve tartışmalarıdır. Sempozyumda dinleyiciler de
bulunabilir. Fakat sempozyum dinleyiciler için değildir; bilim
adamlarının görüş alış verişini sağlamak içindir.
13.8. SEMİNER
Kelime olarak, fidan yetiştirmek, tohum yetiştirmek gibi
anlamlara gelen seminer, “insan yetiştirme”, “geliştirme” anlamı
kazanmıştır. Öğrencilerin ve herhangi bir mesleğe yeni başlayan
kişilerin yetiştirilmesi demektir. Yine kişilerin çeşitli kaynakları
araştırarak topladığı bilgileri bir bütün halinde anlatmasına da seminer
denilir.
HAFTA
13
İÇERİK
TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
1. Hitabet (Söylev)
2. Mülakat Ve Röportaj
3. Açık Oturum
4. Münazara (Tartışma)
5. Panel
6. Forum
7. Sempozyum (Bilgi Şöleni)
8. Seminer
9. Konferans
10. Kongre
11. Brifing
13.9. KONFERANS
Sahasında uzman bir kişi tarafından, bir topluluğa, önceden
belirlenmiş herhangi bir konuda yapılan konuşmadır. Konferansta
popüler bir konu veya güncel bir sorun ele alınır. Konferansın
hitabetten farkı dinleyicileri heyecanlandırıp bir konuda onları ikna
etmeyi değil, bilgilendirmeyi hedef almasıdır. Konferansın süresi
yaklaşık bir saattir. Daha uzun sürerse dinleyicilerin dikkati dağılır. Bu
yüzden süreyi fazla uzatmamak gerekir.
Latince kökenli olan Konferans dilimizde başlıca iki kavramı
karşılamaktadır.
Milletler arası bir sorunu çözmek için yapılan siyasi toplantı.
Lozan Konferansı, Silahsızlanma Konferansı....
Dinleyicilere bilim, sanat, edebiyat gibi konularda bilgi vermek
için yapılan konuşma anlamındadır
Bizim konumuz bir dinleyici topluluğuna bilgi vermek amacıyla
yapılan konuşmadır. Konferans planı şöyle belirtilir:
• Hitap cümlesi
• Konunun sunuluşu
• Konferansın amacı
• Konunun açılması ve anlatılması
• Sonuç
• Sorular ve cevaplar.
Konferans verilirken uyulması gereken ilkeler:
• Daha önce hazırlanmış olan konferans metni, konferansçının yanında
bulunmalıdır.
• Bu metin okunmayıp anlatılmalıdır. Konferans metnini anlatabilmek
için daha önceden hazırlanmak ve tekrar tekrar okumak gerekir.
• Kelime seçimine özen gösterilmelidir. Yabancı kaynaklı kelimelerden
sakınılmalıdır. Aksi halde, dinleyiciler, konferansçıyı anlamakta
güçlük çekebilirler.
• Kısa ve açık cümlelerle konuşulmalıdır.
• Teknik sözcüklere çok yer verilmemelidir.
• Özellikle anlamı herkesçe bilinmeyen terimleri kullanmamak gerekir.
• Vurgu ve tonlamalardan yararlanılmalıdır.
• Dinleyicilere bakarak konuşulmalıdır. Ancak konuşurken hep aynı
kişilere ve gruplara bakılmamalıdır.
HAFTA
13
İÇERİK
TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
1. Hitabet (Söylev)
2. Mülakat Ve Röportaj
3. Açık Oturum
4. Münazara (Tartışma)
5. Panel
6. Forum
7. Sempozyum (Bilgi Şöleni)
8. Seminer
9. Konferans
10. Kongre
11. Brifing
Örnek:
HAYATTA BAŞARININ YOLLARI
Sayın Dinleyicilerim,
Hayatta yalnız kendi çalışması, kendi ehliyeti, kendi bilgisi ile alın
teri dökerek kazanılan ve başkasını zarara sokmayan başarı meşrudur.
Para çalmak, hile yapmak, adam dolandırmak, birinin ayağını kaydırıp
yerini kapmaktan; sırtında yumurta satmak, yapılara taş taşımak,
fabrikalara işçi olmak, kundura boyacılığı ederek namusu ile hayatını
kazanmak daha iyidir. Hayatta muvaffak olmak için himayenin, paranın
ve şansın yardımını gerekli sayanlar vardır. Hattâ, sadece şans
olduktan sonra hepsi olur diyenler vardır.
İnsanları, bir kısmı gayet çalışkan, bir kısmı da son derece tembel
olmak üzere iki zümreye ayırsak, şansın, çalışkanlar tarafında
olacağına şüphe etmemek lâzımdır. Birkaç tembelin, tesadüfün
yardımı ile hayatta yer tutması, cemiyette mevki kazanması, umumi
kaideyi bozmaz. Hayatta genel olarak muvaffak olanlar, para değil,
azim ve ceht sahibi olanlardır.
Bundan on sene evvel okuduğum, Amerika’da geçen bir olay
beni çok düşündürmüştü. Size de anlatayım:
Kolombiya Üniversitesinin Makine Mühendisi şubesini henüz
bitirmiş dört arkadaş, yıkanmak üzere şehrin hamamlarından birine
giderler. Hamamın büyük havuzunda yüzüp şakalaşırken içlerinden
biri:
- Benim aklıma bir şey geldi. Çok orijinal bir fikir, bakınız
söyleyeyim. İçimizden biri, kim kendine güvenirse, burada çırılçıplak
kalsın ve hayat mücadelesine öyle başlasın. Eğer bundan bir sene
sonra hayatını kazanmağa ve üç yüz dolar da ekonomi yapmağa
muvaffak olursa, diğer üç arkadaş ona bin dolar versin! Bu teklif
karşısında ötekiler biraz düşündüler, sonra içlerinden en genç olanı
haykırdı:
- Ben bu teklifi kabul ediyorum, hemen mukaveleyi yapınız!
Notere tasdik ettirin, bana da getirin, imza atayım, der.
Üç arkadaş biçarenin elbiselerini bir paket yaparak onu orada Hazreti
Âdem kıyafetinde bırakıp giderler.
HAFTA
13
İÇERİK
TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
1. Hitabet (Söylev)
2. Mülakat Ve Röportaj
3. Açık Oturum
4. Münazara (Tartışma)
5. Panel
6. Forum
7. Sempozyum (Bilgi Şöleni)
8. Seminer
9. Konferans
10. Kongre
11. Brifing
Genç, bir müddet düşünür. Bu kıyafetle sokağa çıksa polis tevkif
eder. Ne yapsın? Hamam sahibine işi anlatır, böyle iddiaya giriştiğini
söyler ve kendisine bir ay zarfında parası ödenmek üzere bir mayo, bir
kutu boya, iki fırça tedarik etmesini rica eder ve hemen o gün hamama
girip çıkanların kunduralarını boyamaya başlar. O kadar güzel, o kadar
mahirane boyar ki, yalnız müşteriler değil, bütün hamamda çalışanlar,
fotinlerini iskarpinlerini ona boyatırlar. Bir ay zarfında hem borcunu
öder, hem sırtına bir gömlek, ayağına bir pantolon ve bir çift iskarpin
almağa muvaffak olur. Oradan transatlantik kumpanyasına koşar.
Kolombiya Üniversitesinin Makine Mühendisi Şubesinden mezun
olduğunu ve İngiltere’ye işleyen vapurlarda bir makinistlik istediğini,
yoksa üçüncü sınıf ateşçiliğine bile razı olduğunu söyler. Sağlam
vücutlu, iri yapılı gencin sözleri direktörü müteessir ederse de,
ateşçilikten başka yer olmadığını, o işin de çok zor olduğunu, her
seferde büyük kazanların karşısında en az on kilo zayıflayacağını
önceden haber verir. Genç razı olur. New-York’tan büyük vapura
kendini atar. Üç dört gün içinde kömürü maharetle ocağa atması
sayesinde ateşin gayet iyi tavlanması baş ateşçinin dikkatini çeker. Bir
dakika boş durmayan genç vakit buldukça makine dairesine gider,
yağlanması, temizlenmesi gereken boruları, vidaları elden geçirir.
Londra’dan dönüşte baş makinist, bu çalışkan genci yanına alır ve
dördüncü sefere ikinci makinist olarak bir tüccar postasına yerleştirir.
Selim Sırrı TARCAN
13.10. KONGRE
Konusunda uzman olan kişilerin bir araya gelerek çeşitli konuları
toplu olarak görüşmelerine ve karar almalarına kongre denir. Kararlar
yazılı metin haline getirilir. İki çeşit kongre vardır:
• Bilimsel Kongre(Tıp kongresi, İktisat Kongresi…)
• Siyasi Kongre( Siyasi parti ve teşkilatlarının kongreleri)
13.11. BRİFİNG
Bir kurum yetkilisinin , amirlerine kurumla ilgili bilgileri kısa ve
anlaşılır bir şekilde takdim etmesine brifing denir. Ayrıca anlatılanlar
yazılı olarak dosya şeklinde de sunulabilir..
Brifing zamandan tasarruf amacıyla yapılır. Alt kademedeki
kurum yetkilisi kurumla ilgili bilgileri özlü bir şekilde amirine aktarır.
Bilgiler kısa zamanda, öz olarak sunulacağı için çok iyi bir hazırlık
gerektirir.
HAFTA
13
İÇERİK
TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
1. Hitabet (Söylev)
2. Mülakat Ve Röportaj
3. Açık Oturum
4. Münazara (Tartışma)
5. Panel
6. Forum
7. Sempozyum (Bilgi Şöleni)
8. Seminer
9. Konferans
10. Kongre
11. Brifing
Bölüm (Hafta) Özeti_1
TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
HİTABET (SÖYLEV): Bir düşünceyi, bir topluluğa aşılamak için
yapılan heyecanlı konuşmalara hitabet denir. Hitabet insanlık tarihinin
en eski sanatıdır. Krallar, askerler, din adamları vb. tarafından çokça
kullanılmıştır. (Orhun Abideleri, Atatürk’ün Onuncu Yıl Nutku)
MÜLAKAT ve RÖPORTAJ: Bir olayı, bir konuyu, bir eşyayı veya bir
kuruluşu çeşitli açılardan tanıtmak amacıyla dergi, gazete, radyo ve
televizyon gibi yayın organları için hazırlanır. Röportaj ile mülâkat
arasında fark vardır. Mülâkat, alanında otorite olan bir kişiyi veya onun
görüşlerini topluma tanıtmak için yapılır. Mülâkatın merkezi o kişi veya
görüşleri olur. Röportaj ise; herhangi bir konunun, olayın ele alınıp
işlendiği gazete ve dergi yazılarıdır.
AÇIK OTURUM: Toplumu ilgilendiren bir konuda, farklı alandan,
değişik düşünce ve tecrübelere sahip kişilerin yaptığı konuşmalara,
tartışmalara açık oturum denir.
MÜNAZARA (TARTIŞMA): Birbirine zıt iki düşünceyi savunan
grupların dinleyiciler önünde tartışmasına "Münazara" denir.
Münazarada iki grup yarışır. Amaç yenmek veya yenilmek değil,
doğruyu bulmaya çalışmaktır.
PANEL: Toplumu ilgilendiren bir konu üzerine, uzmanların görüşlerini
aktardıkları konuşmalardır. Konuşmacı sayısı fazla değildir.
Konuşmacılar uzman oldukları bir konunun farklı bir yönünü alarak
genişletirler. FORUM Panelin sonunda dinleyicilere de konu
hakkındaki görüş ve düşüncelerini açıklama fırsatı verilirse buna forum
denir. Bu yönüyle forum, panelin devamı niteliğindedir.
HAFTA
13
İÇERİK
TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
1. Hitabet (Söylev)
2. Mülakat Ve Röportaj
3. Açık Oturum
4. Münazara (Tartışma)
5. Panel
6. Forum
7. Sempozyum (Bilgi Şöleni)
8. Seminer
9. Konferans
10. Kongre
11. Brifing
Bölüm (Hafta) Özeti_2
SEMPOZYUM (BİLGİ ŞÖLENİ) : Sempozyum, bilim adamlarının belli
konular üzerinde toplanıp konuşmaları ve tartışmalarıdır.
Sempozyumda dinleyiciler de bulunabilir. Fakat sempozyum
dinleyiciler için değildir; bilim adamlarının görüş alış verişini sağlamak
içindir.
SEMİNER: Kelime olarak, fidan yetiştirmek, tohum yetiştirmek gibi
anlamlara gelen seminer, “insan yetiştirme”, “geliştirme” anlamı
kazanmıştır.
KONFERANS: Sahasında uzman bir kişi tarafından, bir topluluğa,
önceden belirlenmiş herhangi bir konuda yapılan konuşmadır.
KONGRE : Konusunda uzman olan kişilerin bir araya gelerek çeşitli
konuları toplu olarak görüşmelerine ve karar almalarına kongre denir.
Kararlar yazılı metin haline getirilir. İki çeşit kongre vardır: • Bilimsel
Kongre, • Siyasi Kongre
BRİFİNG: Bir kurum yetkilisinin , amirlerine kurumla ilgili bilgileri kısa
ve anlaşılır bir şekilde takdim etmesine brifing denir. Ayrıca anlatılanlar
yazılı olarak dosya şeklinde de sunulabilir..
HAFTA
13
İÇERİK
TOPLULUK ÖNÜNDE KONUŞMALAR
1. Hitabet (Söylev)
2. Mülakat Ve Röportaj
3. Açık Oturum
4. Münazara (Tartışma)
5. Panel
6. Forum
7. Sempozyum (Bilgi Şöleni)
8. Seminer
9. Konferans
10. Kongre
11. Brifing
Kaynaklar
1. SARI, Mehmet, Türk Dili I-II, Okutman Yayıncılık,
Ankara 2011.
2. GÜLSEVİN, Gürer vd., Türk Dili I-II, Afyon Eğitim,
Sağlık ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı Yayını,
Afyonkarahisar, 2008.
3. Türk Dil Kurumu, Yazım Kılavuzu, Ankara,2009.
4. Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, Ankara, 2011
5. Türk Dil Kurumu, Yabancı Kelimelere Karşılıklar,
Ankara, 1998.