FİKRİ MÜLKİYET İLE DEĞER YARATMA VE UYGULAMALAR

TEKİRDAĞ TİCARET BORSASI 03 NİSAN 2014

Fikri Mülkiyet nedir?

   İnsanların fikri çabaları ve emekleri ile ortaya çıkan, Belli ölçüde yaratıcılık gerektiren, Bu çaba ve emek sonucunda hukuken bir mülkiyet hakkı doğuran gayrı maddi varlıklardır. Elle tutulur maddi varlıklar gibi; - kiralanabilir (lisans) - rehin edilebilir, - bağışlanabilir, - miras yolu ile intikal edebilir, - satılabilir.

FİKRİ VE SINAİ HAKLAR

Fikri Haklar Sınai Haklar Diğer Haklar Eser Sahibinin Hakları Bağlantılı Haklar Marka Patent Ticaret Ünvanı Tescilsiz Haklar Endüstriyel Tasarım İnternet Alan Adları Bitki Islahçı Hakları Gizli/Ticari Bilgiler Diğer Haklar (Coğrafi İşaret, Devre Topografyaları vs)

Fikri Mülkiyet Neden Korunmalıdır?

        Ortaya çıkan gayrı maddi varlıklar değer arz eder, İşletme değerini arttırır, Sağlanan münhasır haklar ile kar marjını arttırır, İşletmenin imajına katkıda bulunur, İşletme içinde ve dışında yenilikler için motivasyon olur, Yeni ürünler hem işletme hem de toplumun gelişmesini sağlar, Korunmayan fikri mülkiyet hakları değerini yitirir, Emek, yatırım, zaman boşa gider,

MARKA

Marka nedir?

Bir teşebbüsün mal ve hizmetlerini diğer teşebbüsün mal ve hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlayan her türlü işarettir.

Sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçim ve ambalajları, renkler, renk kombinasyonları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yolu ile yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaret

MARKA

Marka Tescilinin Getirdiği Avantajlar

 Markanın taklitlerine karşı önemli bir mücadele aracıdır,  Başkalarına ait markalarla iltibas yapmamanın ve tecavüz oluşturmamanın garantisidir,  İthalat ve ihracatta marka nedeni ile gümrüklerde sorun yaşamayı önler,  Tescilli markaya konu lisans sözleşmelerinin yapılması aşamalarında önemli bir belgedir,  Başkalarının yatırım yapıp tanıttığınız markayı kendi adlarına tescil ettirip size karşı kullanmasını engellemenizi sağlar,  Markalaşmanın ve tanınmışlığın ilk adımıdır, prestij sağlar.

MARKA

Marka Başvurusunun Mutlak Red Nedenleri

 Hiçbir mal ve hizmet üzerinde ayırt ediciliği olmayan işaretler: Örnek: «A » «4» «X» « »  Üzerinde kullanılacağı mal ve hizmet için ayırt edici olmayan işaretler: Örnek: Tohumculuk sektöründe «tohum, bitki, meyve, sebze, bahçe, tarım» gibi isimlendirmeler.

MARKA

Marka Başvurusunun Mutlak Red Nedenleri

 Aynı veya aynı türdeki mal ve hizmetlerle ilgili olarak daha önceden tescili yapılmış marka ile benzeşme:

Örnek: ROLEX ---- ROLEKS ADIDAS ---- ADİBAS LACOSTE ---- LACOS

MARKA

Marka Başvurusunun Mutlak Red Nedenleri

 Mal ve hizmetler için cins, çeşit, vasıf, kalite, amaç, değer, miktar, coğrafi kaynak gösteren veya diğer karakteristik özellikleri gösteren işaretler;

Örnek: TULUM KAÇMAZ PARLAK MÜKEMMEL YAĞLI ---- Peynir İçin ---- Çorap için ---- Boya İçin ---- Tüm mal ve hizmetler için ---- Ayçiçek tohumu için

MARKA

Marka Başvurusunun Mutlak Red Nedenleri

 Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaretler;

Örnek: DOKTOR SANAYİ ODASI MÜHENDİS ENDÜSTRİ Tüm mal ve hizmetler için RED.

MARKA

Marka Başvurusunun Mutlak Red Nedenleri

 Malın Özgün doğal yapısından ortaya çıkan şekli veya bir teknik sonucu elde etmek için zorunlu olan, kendine malın şeklini veya mala asli değerini veren şekli içeren işaretler;

Örnek: Traktör için

MARKA

Marka Başvurusunun Mutlak Red Nedenleri

 Nitelik, kalite, üretim yeri, coğrafi kaynak konusunda yanıltıcı işaretler;

Örnek: ISPARTA TRABZON TEKİRDAĞ --- Halı için --- Tereyağ için --- Köfte için

MARKA

Diğer Mutlak Red Nedenleri

 Devletlere ait arma, bayrak ve diğer hükümranlık belirtilerini içeren işaretler,  Tarihi ve kültürel değerler bakımından kamuyu ilgilendiren veya halka mal olmuş işaretler,  Tanınmış markalarla aynı veya ayırt edilemeyecek kadar aynı olan işaretler

MARKA

Nispi Red Nedenleri

Başvurunun yayınından itibaren 3 ay içinde önceki başvuru sahibinin itirazı üzerine sonraki başvuru aşağıdaki hallerde reddedilir:  Aynı marka ise ve aynı mal ve hizmetleri kapsıyor ise ,  Karıştırılma/ilişkili olma ihtimali olacak şekilde aynı/benzer marka ise ve aynı/benzer mal ve hizmeti kapsıyorsa,  Başvuru, ticari vekil veya temsilci tarafından marka sahibinin izni olmadan yapılmışsa,  Tescilsiz bir markanın veya ticarette kullanılan bir başka işaretin sahibi (eskiye dayalı kullanım) itiraz etmişse,  Farklı mal ve hizmetler için yapılmış başvuruya tanınmış marka sahibi itiraz etmişse,

MARKA

Markanın Kullanımı

Marka hakkı sahibi; tescil tarihinden itibaren 5 yıl içinde kesintisiz olarak haklı bir neden olmaksızın markayı kullanmaz ise marka İPTAL edilir . Markanın kullanımı; - Ayırt edici karakteri değiştirmeden kullanmak, - İthalat/İhracat amacıyla kullanmak, - Sahibinin izni ile kullanmak, ile gerçekleşir. Markanın iptali talebi mahkemeye yapılır.

MARKA

Markanın Koruma Süresi

    Tescilli bir markanın koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 10 yıldır, Koruma süresi her 10 yılda bir 10’ar yıllık dönemler halinde yenilenir. Yenileme sayısı sınırsızdır. Süresinde yenilenmeyen markalar hükümsüz sayılır.

MARKA

Marka Tescil Prosedürü Şekli İnceleme Sınıflandırma Benzerlik Araştırması Mutlak Red Nedenlerine Göre İnceleme Başvurunun Reddi veya Yayını İtiraz süreci Noksan belgelerin tamamlanması TESCİL

PATENT

Patent Nedir?

Tarım dahil sanayinin herhangi bir alanında üretilebilir veya kullanılabilir olan bir

buluşun

ticari haklarının belirli bir şahsa veya firmaya ait olduğunu gösteren devletçe onaylı belgelerdir.

-

Patentlenebilirlik Kriterleri

Yenilik (Tüm dünya için) Buluş basamağı (Aşikar olmamalı) Sanayiye uygulanabilirlik

PATENT

Patent Nedir?

Tarım dahil sanayinin herhangi bir alanında üretilebilir veya kullanılabilir olan bir

buluşun

ticari haklarının belirli bir şahsa veya firmaya ait olduğunu gösteren devletçe onaylı belgelerdir.

-

Patentlenebilirlik Kriterleri

Yenilik (Tüm dünya için) Buluş basamağı (Aşikar olmamalı) Sanayiye uygulanabilirlik

PATENT Patent Başvuru Türleri



Uluslararası Patent Başvurusu (PCT)



Bölgesel Patent Başvuruları (EP, EA, OA)



Ülkesel Patent Başvuruları (TR, DE, US vs.) PATENT ÜLKESEL BİR HAKTIR HER ÜLKENİN YERLEŞİK KANUNLARINA TABİDİR!

PATENT Neler Buluş Sayılmaz?

 Keşifler, bilimsel teoriler, matematik yöntemleri,  Estetik niteliği olan tasarımlar,  Edebiyat ve sanat eserleri,  Bilgisayar yazılımları,  Bilginin derlenmesi ve sunulmasına ilişkin teknik yönü olmayan usuller,  İş yapma yöntemleri,  Oyunlar ve bunlara ait kurallar vb.

PATENT Neler Buluş Sayıldığı Halde Patentlenemez?

 Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar,  Bitki veya hayvan türleri,  Önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirme usulleri,  İnsan veya hayvan vücudu üzerinde tatbik edilen cerrahi ve tedavi usulleri ve ilgili teşhis usulleri.

PATENT Patentlerin Ekonomik Getirileri

 Pazarda rakipleri elimine etme  Lisanslama gelirleri  Çapraz lisanslama ile ihtiyaç duyulan teknolojinin ortak üretimi  Risk sermayesi ve diğer sermayedarlar açısından güven  Şirket değerinin artması  Prestij ve ürün reklamı (inovatif imaj)  Şirket içi buluş faaliyetlerinin özendirilmesi

PATENT Buluş Sahibinin Takip Edebileceği Stratejiler

 Kendi üretimini yapma ve buluşa göre olan ürünü pazarlama  Buluş üzerindeki haklarını lisanslama  Patent haklarını satma  Bunların herhangi bir kombinasyonu

PATENT Patent Başvurusunun İçeriği

 Buluşun İlgili olduğu teknik saha  Tekniğin bilinen durumu  Buluşun ayrıntılı açıklaması  İstemler (Çok önemli!)  Özet  (Varsa) Şekiller ve şekillerin kısa açıklamaları

PATENT Patent Başvurusunun İçeriği

 Buluşun İlgili olduğu teknik saha  Tekniğin bilinen durumu  Buluşun ayrıntılı açıklaması  İstemler (Çok önemli!)  Özet  (Varsa) Şekiller ve şekillerin kısa açıklamaları

PATENT Patentlenebilir Buluş Konuları

• • • • Ürünün kendisi Yöntem/proses Proses sonucu çıkan ürün Bir ürünün yeni kullanım alanı

PATENT Patent Başvuru Sürecinin Temel Aşamaları

• • • • • • Başvuru Öncesi Hazırlıklar (Araştırma, tarifname hazırlığı) Resmi patent ofisi’ne başvuru Şekli inceleme Tekniğin bilinen durumuna ilişkin araştırma Esas inceleme (teknik inceleme) Tescil/Red

PATENT

Tarım sektöründe buluş konuları

• • • • • • Biyolojik esaslara dayanmayan yöntemlerle üretilen bitkiler, Bu bitkilere ait materyaller (tohum, sap, meyve vs.) Bu bitkilerden elde edilen ürünler (yağ, esans, kimyasal maddeler vs.) Bitkisel ürünün işlenme yöntemleri.

Pestisitler, herbisitler ve diğer zirai ilaçlar, gübreler Tarım aletleri ve ekipmanlar

PATENT ÖRNEK – BİTKİSEL MATERYAL PATENTLERİ

EP 2 562 260 (Monsanto Technology LLC)

Koruma kapsamı

FAD2-1, FATB ve FAD3 genleri modifiye edilmiş olan soya fasülyesi tohumu;

Teknik etki: Yağ oranı yüksek / doygun yağ oranı

düşük tohumlar

PATENT

ÖRNEK – METOT/PROSES PATENTLERİ

EP 2 558 559 (Trass Olev, Canada)

Koruma kapsamı

Bitkisel bir tohumdan yağ elde etme yöntemi; -Tohumun bir öğütücüde parçalanması -Heksan ile karıştırılarak ekstraksiyonu, -Yağın ayrıştırılması

Teknik etki:

Daha fazla yağ elde edilmesi, yüksek verimlilik

PATENT ÖRNEK – TARIM ALETLERİ

EP 2 526 752 (Claas Selbstfahr Erntemasch)

Koruma kapsamı

Hareketli toplama bölümüne sahip hasat makinesi

Teknik etki:

Toplama bölümünde homojen ürün depolama

ENDÜSTRİYEL TASARIM

Tasarım Nedir?

Bir ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süslemelerin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, ses, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin bütünüdür.

ENDÜSTRİYEL TASARIM

Yenilik şartı

Bir tasarımın aynısının başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması gerekir.

(tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.

Ayırt edici nitelik şartı

Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile daha önce piyasaya sürülmüş veya tescil edilip koruma süresini doldurmamış benzer tasarımların, böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması anlamına gelir.

ENDÜSTRİYEL TASARIM

Korunamayacak tasarımlar

Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı tasarımlar

Koruma Dışı Haller

Teknik fonksiyonun gerçekleştirilmesinde tasarımcıya hiçbir seçenek özgürlüğü bırakmayan tasarımlar Tasarlanan ürüne monte edilmek için zorunlu biçim ve boyutta üretilen ürünler

ENDÜSTRİYEL TASARIM

Koruma Süresi

5 yıldır 5 ’er yıllık aralıklarla dört kez yenilenebilir.

Toplam Koruma Süresi = 25 yıl Başvuru dokümanları

 Başvuru dilekçesi  Görsel anlatımlar  Tasarımı açıklayan tarifname  Vekil kullanılıyorsa, vekaletname  Vekil kullanılmıyorsa, imza sirküleri

BAŞARILI FİKRİ MÜLKİYET UYGULAMALARI

 Patent veritabanlarında tespit edilen patent başvuru sayısı an itibarı ile:

14,272

 Türkiye’de kayıtlı patent/başvuru sayısı an itibarı ile:

214

 Türkiye’de kayıtlı marka sayısı an itibarı ile:

451

 2010 yılı cirosu

11.6 Milyar $

 Pestisitler ve tohumlar  Tohumlar: Tarla bitkileri, sebzeler ve çiçekler  Hibrit ve genetiği değiştirilmiş tohumlar

Katılımınız için teşekkürler…

Daha fazla bilgi için:

[email protected]

Aydın Mutlu

Avrupa Patent Vekili Marka Vekili