Transcript 3-Jak-się-uczyć-po-50+ - Instytut Psychologii

Akredytacja
Państwowej Komisji
Akredytacyjnej
(Uchwała Nr 474/2010
z dn. 27. 05. 2010 roku)
Jak skutecznie uczyć pokolenie 50+ /
Jak się uczyć po 50+?
Prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska
Instytut Psychologii
Wydział Nauk Społecznych
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Kiedyś . . .
To jest lew.
Lew ma
cztery łapy
i grzywę….
Dziś . . .
Tanie loty
do Afryki?
Dziś . . .
Kiedyś . . .
3
Życie w czasach wielkich zmian
Szanse
bogactwo ofert
Zagrożenia
zróżnicowanie ofert
duże pole eksploracji
możliwość
eksperymentowania
wiele okazji do
zdobywania wiedzy
uczenie się
dokonywania wyborów
mobilność
zagubienie w świecie
wartości
dostępność
zagubienie w nadmiarze
ofert
wielokulturowość
duża dynamika zmian
nabywanie elastycz –
ności w działaniu
nieprzewidywalność
uczenie się rozwiązywania konfliktów
konfliktogenność
nabycie umiejętności
życia w kontekście
wieloznacznym
wieloznaczność
rozproszenie aktywności
nadmierna koncentracja
na „korzystaniu z okazji”
wiedza chaotyczna
nieustrukturowane
umiejętności
ryzyko usztywnienia
jako forma obrony przed
nadmiarem
4
Zmiana relacji pokoleniowych w rodzinie 
zmiany form edukacji
dziadkowie  rodzice  dzieci
dziadkowie  rodzice  dzieci
dziadkowie rodzice  dzieci
5
Co się zmieniło ?
Kiedyś:
Dzisiaj:
• Okienko kasowe
• Książki w bibliotece
domowej, publicznej
• Piekarnik i spiżarnia
• Pralka Frania,
namydlanie, moczenie,
gotowanie,
krochmalenie,
maglowanie, prasowanie
•
•
•
•
• CEROWANIE
e-bank
e-book
Wikipedia
Kuchenka mikrofalowa,
lodówkozamrażarki
• Pralka
• Suszarka automatyczna
• Zmywarka do naczyń
• KUPOWANIE NOWEGO
6
Co się zmieniło ?
Kiedyś:
Dzisiaj:
• Telefon stacjonarny – „wykręć numer”
• Wielka książka telefoniczna
• Listy, kartki pocztowe, TELEGRAMY,
PRZEKAZY PIENIĘŻNE
• Kartka i pióro, potem długopis
• Maszyna do pisania, „pisz przez kalkę”
• Aparat fotograficzny
• Patefon, gramofon
• Płyty „czarne”
• Pocztówki dźwiękowe
• Taśma i kaseta magnetofonowa
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Telefon komórkowy
Internet
Poczta elektroniczna
Sms-y, mms-y
Komputer
Pendrive
Foto w komórce
Płyta CD
IPod
MP3
•
•
•
•
…
…
…
…
7
Co się zmieni ?
Dzisiaj:
spam
blogi
www.nasza.klasa.pl
forum
grupa dyskusyjna
czat
komunikatory
P2P (peer to peer)
internet bezprzewodowy
internet w telefonie
Jutro:
?
8
Wnioski: zadania dla 50+
1. aktywnie szukać bliskiego kontaktu
z osobami młodszymi od siebie
2. pielęgnować te kontakty
3. uczyć się od młodszych jak najwięcej
jest to warunek TWÓRCZEGO PODEJŚCIA
do własnego życia
4. i tylko wtedy można być dla młodszych
osobą znaczącą
9
Co jest potrzebne, aby móc się
efektywnie uczyć ?
• Umiejętności
poznawcze
• Samopoczucie
/ kondycja
Efektywne
uczenie się
• Umiejętności
społeczne
• Samodyscyplina
10
Co się dzieje w wieku 50+ ?
• Umiejętności
społeczne
• Samodyscyplina
• Umiejętności
poznawcze
• Samopoczucie
/ kondycja
11
Atuty dorosłego ucznia
Umiejętności
społeczne
umiejętność współpracy w diadzie,
triadach, zespołach o różnej
liczebności
organizowanie społecznego
środowiska uczenia się
organizowanie fizycznych warunków
do własnych działań
organizowanie innych ludzi do
wspólnej pracy
aktywne poszukiwanie i korzystanie z
pomocy: różne źródła informacji,
pomoc innych ludzi, korzystanie z
różnych nowych technologii
informacyjnych
Gotowość do
uczenia się i
samodyscyplina
ciekawość, motywacja
poznawcza
gotowość do długotrwałego
wysiłku
umiejętność czekania na efekt
umiejętność pokonywania
przeszkód i radzenia sobie
w sytuacjach nietypowych /
trudnych
krytyczne i twórcze czytanie
krytyczne i twórcze pisanie
12
Słabości dorosłego ucznia
Umiejętności
poznawcze
Trudności z koncentracją uwagi
na dłuższy czas
Duża podatność na tzw.
dystraktory (rozpraszacze uwagi)
Trudności z zapamiętywaniem
Trudności z przypominaniem
sobie
Słaba umiejętność wykonywania
kilku czynności naraz (słaba
podzielność uwagi)
Kłopoty ze wzrokiem i słuchem
Niesprawność manualna
Samopoczucie /
kondycja
Obniżenie sprawności fizycznej
związane z naturalnymi procesami
starzenia się biologicznego
Okresowe spadki sprawności
związane z większą niż kiedyś
wrażliwością na zmiany pogody
Gorsze samopoczucie związane z
chorobami, dolegliwościami,
niepełnosprawnością
Wahania samopoczucia i fizycznej
kondycji jako skutek uboczny
zażywanych leków (np. pogorszenie
nastroju przy lekach na obniżenie
ciśnienia)
Kłopoty ze snem, rytmem dnia
13
Drogi kształcenia dla 50+
WŁASNE
DOŚWIADCZENIE
PRZEKAZ
SPOŁECZNY
eksperymentowanie
i praktykowanie
podawanie
i przyswajanie
REFLEKSJA
dyskusja
i tworzenie wiedzy
14
Wątki kształcenia dla 50+
WĄTEK
MERYTORYCZNY
Cele:
wiedza i umiejętności
w danym obszarze
WĄTEK ZMIANY
INDYWIDUALNEJ
Osobiste zyski i straty:
rozwój kompetencji osobistych,
społecznych i organizacyjnych
WĄTEK ZMIANY
SPOŁECZNEJ
Dynamika grupy:
rozwój relacji wewnątrz grupy
i relacji grupy z otoczeniem
15
Co mamy do wyboru, bo 
jak myślimy, tak działamy …
PROGRAM
ROZWÓJ
Ideologia
romantycznego
indywidualizmu
Ideologia
transmisji
kulturowej
Ideologia
progresywizmu
rozwojowego
PROGRAM

ROZWÓJ
16
NAUCZYCIEL
P
Student 50+
S
T
K
O
R
Y
O
M
N
G
U
T
L
R
R
A
A
C
M
J
A
O
L
Ideologia
transmisji
kulturowej
A
Model nakazu
17
Student 50+
NAUCZYCIEL:
* wrażliwość
* troska
* gotowość do
towarzyszenia
Ideologia
romantyczneg
o
indywidualizm
u
Model przyzwolenia
18
NAUCZYCIEL
Linia
działania
nauczyciela
student 50+
Linia
działania
studenta
EWZ
epizod
student 70+ wspólnego
student 30+
zaangażowania
= koordynacja
linii działania
NiS
Ideologia
progresywizmu
rozwojoweg
Model współpracy
19
o
Wskazówki edukacyjne
dla nauczycieli osób 50+
Co szkodzi:
zwracanie uwagi przy
świadkach
ciągła kontrola
poganianie
porównywanie z innymi
dorosłymi
za mało wyrażania
zadowolenia
za dużo naraz
Co pomaga
dyskretna kontrola
dyskretna pomoc
wsparcie emocjonalne
częste wyrażanie
zadowolenia
zostawianie pola do
samodzielnych decyzji
przyzwolenie na metodę
prób i błędów
20
Podstawa to 6 rodzajów uczenia się: 3 x 2
• uczenie się od innych
• uczenie się od
uczniów (gdy są bardziej
nauczyciela (pokazuje
kompetentni)
rozwiązanie)
• uczenie się z pomocą
innych uczniów
• uczenie się z pomocą
(korzystanie z ich pomocy,
nauczyciela (pomaga,
gdy samemu nie daje się
gdy uczeń natrafia na
rady)
przeszkody)
• uczenie się razem
z innymi uczniami
• uczenie się razem
(wspólne rozwiązywanie
z nauczycielem
problemów i wspólne
(wspólne poszukiwanie
radzenie sobie
z przeszkodami)
rozwiązania)
21
Podstawowe zasady organizacji środowiska
uczenia się dla osób 50+
Różnorodność sytuacji, zdarzeń, kontaktów
z ludźmi, z różnymi formami kultury
Mobilność – kontakty rzeczywiste i przez
internet
Trudne sytuacje i zadania jako wyzwania
Wsparcie emocjonalne
Wzmacnianie samodzielności
Nagradzanie za dzielność
22
Zadania osób 50+ i ich rodzin
Utrzymywanie choćby sporadycznych kontaktów z dalszą
rodziną
Budowanie więzi z sąsiadami
Włączanie się w życie lokalnych wspólnot, społeczności
Podtrzymywanie tradycji rodzinnych, lokalnych, regionalnych
Czytanie, śledzenia bieżących wydarzeń
Wspólne z innymi komentowanie tego, co się dzieje
Wspólne buszowanie po internecie
Rozmawianie z innymi ludźmi, szczególnie młodszymi od siebie
Podejmowanie nowych obowiązków
Rozwijanie swoich zdolności, talentów
23
Jaka edukacja ?
Wysoka kultura organizacyjna UTW dająca wszystkim
uczestnikom poczucie bezpieczeństwa i szanująca ich
autonomię
Metoda projektów
Praca w zespołach o różnych kryteriach doboru
Praca indywidualna, w różnych parach, w zespołach o
różnej wielkości
Tutoring rówieśniczy (peer-to-peer)
Bogata oferta różnych ról w procesie edukacji
Zadania „domowe” wymagające pracy zespołowej
24
Podsumowanie:
jak (się) uczyć po 50+ ?
Od młodszych
Razem z innymi
W swoim tempie
Przy zadaniach wymagających twórczego
zaangażowania
Poza domem
W internecie
25
Dziękuję
za uwagę!
26