Transcript Sytuacja studentów głuchych po wejściu Ustawy o języku migowym

Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Sytuacja studentów głuchych
po wejściu Ustawy
o języku migowym
mgr inż. Andrzej Wójtowicz
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Usługa tłumaczy języka migowego w AGH podlega na tłumaczeniu podczas zajęć
dydaktycznych, egzaminów i zaliczeń oraz w trakcie załatwiania spraw związanych
z tokiem studiowania (np. sprawy formalne, konsultacje), a także innych spraw
związanych ze środowiskiem akademickim m.in.: konferencje, obozy i spotkania
integracyjne, itd.
Studenci nie(do)słyszący bez stworzenia specjalnych warunków kształcenia i wsparcia
ze strony BON AGH nie mogliby funkcjonować na zasadach porównywalnych
z pełnosprawnymi studentami.
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Ilość realizowanych godzin tłumaczeń j. migowego w AGH
3500
2904
3000
2925
2500
1967
2000
1798
1890
Ilość h
1500
1205
1000
830
588
500
0
2004/2005
2005/2006
2006/2007
2007/2008
2008/2009
2009/2010
2010/2011
2011/2012
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Ustawa o języku migowym i innych środkach komunikowania się…
• 1 kwietnia 2012 r. weszła w życie ustawa o języku migowym i innych środkach wspierania
komunikowania się. Ma pomagać w przełamywaniu barier komunikowania się m.in. między osobami
głuchymi a słyszącymi.
• Ustawa ta wprost nie obowiązuje w uczelniach, ale może służyć jako wskazówka jak należy
postępować.
• Art. 4. pkt. 1 - Osoba uprawniona ma prawo do swobodnego korzystania z wybranej przez siebie
formy komunikowania się.
• Art. 7. pkt. 1 - Osoba uprawniona ma prawo do skorzystania z pomocy osoby przybranej
w kontaktach z podmiotami zobowiązanymi.
• Art. 9 pkt. 1 - Organ administracji publicznej jest zobowiązany do udostępnienia usługi
pozwalającej na komunikowanie się.
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Ustawa o języku migowym…
• Art. 10 pkt. 1 - Podmiot zobowiązany zapewnia możliwość korzystania przez osoby uprawnione
z pomocy wybranego tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika.
• Art. 11 pkt. 1 - Organ administracji publicznej zapewnia, na zasadach określonych w art. 12,
dostęp do świadczenia usług tłumacza PJM, SJM i SKOGN, zwanych dalej „świadczeniem”.
• Art. 12 pkt. 1 - Osoba uprawniona jest zobowiązana zgłosić chęć skorzystania ze świadczenia ze
wskazaniem wybranej metody komunikowania się, do właściwego ze względu na właściwość
sprawy organu administracji publicznej, co najmniej na 3 dni robocze przed tym zdarzeniem,
z wyłączeniem sytuacji nagłych.
• Art. 17 pkt. 1 - Koszt wynagrodzenia tłumacza PJM, SJM i SKOGN wpisanego do rejestru,
w ramach świadczenia, nie może być wyższy niż 2% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim
kwartale, począwszy od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS
(…) za godzinę świadczenia (obecnie to ok. 70 zł).
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Należy brać pod uwagę, że tłumaczenie na uczelni są trudniejsze niż
w urzędach, tłumaczenie zajęć dydaktycznych (szczególnie przedmiotów specjalistycznych,
technicznych) na studiach wymaga większej wiedzy, przygotowania, skupienia, itp. Tłumaczenie
języka migowego to coś więcej niż tylko zastępowanie wyrazów języka fonicznego znakami języka
migowego. To proces niezwykle złożony, wymagający od tłumacza szczególnych zdolności
kognitywnych, językowych i interpersonalnych. Aby dobrze przełożyć treść komunikatu z języka
wyjściowego na język docelowy, tłumacz musi przede wszystkim bardzo dobrze zrozumieć sens
wypowiedzi w języku wyjściowym. W zasadzie, tłumacze języka migowego, podobnie jak tłumacze
ustni, powinni się specjalizować w określonych dziedzinach tłumaczenia. Specjalizacja zapewnia
bowiem wyższą jakość tłumaczenia wynikającą przede wszystkim ze znajomości tematu oraz
doświadczenia zawodowego ze strony tłumacza.
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Uchwały PZG o stawkach za tłumaczenia na zajęciach
Zgodnie z uchwałą Prezydium ZG PZG nr 07/05/11:
Stawka może zostać podwyższona do 100% stawki podstawowej w przypadku: (…)
b. tłumaczenia szczególnie trudnych tekstów wymagających uprzedniego przygotowania się
tłumacza (np. wykłady i ćwiczenia na wyższych uczelniach (…)
Stawkę podstawową podwyższa się o 150% jeżeli tłumaczy się bezpośrednio z języka obcego na
polski język migowy lub odwrotnie.
W uchwale ZG PZG 19/05 było analogicznie, z tym, że podwyższenia te wynosiły odpowiednio 50%
i 100%
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Maksymalne stawki wg ZG PZG (z roku 2005 oraz 2011)oraz wg algorytmu
obowiązującego w AGH
300 zł
Tłumaczenia zajeć dydaktycznych
245 zł
250 zł
200 zł
150 zł
Uchwała ZG PZG nr 19/05
131 zł
97 zł
100 zł
Uchwała ZG PZG nr 07/05/11
Algorytm stawek AGH
50 zł
0 zł
Max.
350 zł
Tłumaczenia z języka obcego na polski język migowy lub odwrotnie
306 zł
300 zł
250 zł
200 zł
Uchwała ZG PZG nr 19/05
175 zł
150 zł
Uchwała ZG PZG nr 07/05/11
97 zł
100 zł
Algorytm stawek AGH
50 zł
0 zł
Max.
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Zakończenie programu PFRON - „PITAGORAS”
Warszawa, dn. 02 sierpnia 2012 r.
Pan Andrzej Wójtowicz - Kierownik Biura ds. Osób Niepełnosprawnych AGH
(…) PFRON uprzejmie informuje, że z uwagi na wynikające z ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym możliwości finansowania
ze środków publicznych zadań związanych z kształceniem studentów i doktorantów, będących osobami niepełnosprawnymi,
realizacja przedmiotowego programu została z dniem 18 lipca br. zakończona.
Obowiązujące w programie „Pitagoras 2007” formy wsparcia, w tym dofinansowanie kosztów usług tłumacza migowego, mogą
być bowiem finansowane w ramach kwoty dotacji przekazywanej uczelniom z budżetu państwa. Algorytm podziału dotacji
uwzględnia m.in. liczbę studentów i doktorantów niesłyszących lub słabosłyszących. W algorytmie wprowadzono współczynnik
zwiększający kwotę dotacji w zależności od rodzaju niepełnosprawności. Dla studentów i doktorantów niesłyszących lub
słabosłyszących, współczynnik ten wynosi 3,6. Dla porównania: w przypadku osób niewidomych, słabowidzących lub z
dysfunkcją narządu ruchu – wynosi on 2,9, a dla pozostałych studentów z innymi niepełnosprawnościami wynosi 1,4.
(…) Osoby niepełnosprawne z dysfunkcją słuchu mogą ubiegać się także o dofinansowanie ze środków PFRON na podstawie
art. 35a ust. 1 pkt 7 lit. f ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych.
(…) Wskazane w niniejszym piśmie okoliczności uzasadniają odstąpienie od realizacji programu „pitagoras 2007”. W
przeciwnym razie powstałaby możliwość finansowania tych samych zadań z różnych źródeł gospodarujących środkami
PFRON. Dalsza realizacja programu „Pitagoras 2007” mogłaby skutkować także zastępowaniem środków dotacji budżetowej
środkami PFRON.
Eugeniusz Wilczyński – Zastępca Dyrektora Wydziału Realizacji Programów
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Dotacja z MNiSW
4,488.71 zł
4,500 zł
4,020.51 zł
4,000 zł
3,750.43 zł
3,500 zł
3,000 zł
2,489.81 zł
2,500 zł
na 1 studenta niesłyszącego
2,000 zł
1,500 zł
1,000 zł
500 zł
0 zł
2009
2010
2011
2012
Średni roczny koszt usług tłumaczy języka migowego w AGH przypadający na 1 grupę
(tj w większości przypadków dla jednego studenta) wynosi około 50 000 zł.
Nawet najwyższy współczynnik w algorytmie naliczania dotacji dla studentów głuchych
pokrywa tylko w kilku procentach koszty związane z tłumaczeniem dla tego studenta.
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Możliwość dofinansowania tłumaczeń
Ustawa o języku migowym wprowadziła dofinansowanie ze środków PFRON usług tłumaczy
języka migowego poprzez powiaty (MOPS lub PCPR)
Podstawa prawna:
1)
Art. 35a ust. 1 pkt. 7 lit. "f" ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i
społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z
późn. zm.)
2) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia
rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. (Dz. U. z 2002 nr 96, poz.861 z późniejszymi zmianami).
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Możliwość dofinansowania tłumaczeń…
Różnice dofinansowania usług tłumaczy języka migowego przez powiaty w stosunku do
programu „Pitagoras”:
1)
Wniosek o dofinansowanie składa osoba fizyczna (student) a nie uczelnia, w MOPS lub PCPR
2)
Sposób rozliczenia – rozlicza się student (wnioskodawca) a nie uczelnia,
3)
Wymagany wpis do rejestru tłumaczy PJM (Polski Język Migowy), SJM (System Językowo –
Migowy) prowadzonego przez wojewodę,
4)
Dowolny termin składania wniosku o dofinansowania (ale pod koniec roku mogą być problemy),
5)
Krótki czas oczekiwania na rozpatrywanie wniosku (do 7 dni),
6)
Wysokość dofinansowania usług tłumacza języka migowego nie może być wyższa niż 2%
przeciętnego wynagrodzenia za godzinę jej świadczenia (obecnie to ok. 70 zł),
7)
Okres dofinansowania – w danym roku kalendarzowym a nie akademickim lub semestrze.
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Możliwość dofinansowania kursów i szkoleń języka migowego
Ustawa o języku migowym wprowadziła dofinansowanie ze środków PFRON
kursów i szkoleń języka migowego
Podstawa prawna:
1)
Art. 18 ustawy o języku migowym…
2) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2022 r. w sprawie
dofinansowania kosztów szkolenia polskiego języka migowego, systemu językowo-migowego, sposobu
komunikowania się osób głuchoniewidomych oraz tłumacza-przewodnika ).
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Możliwość dofinansowania kursów i szkoleń języka migowego…
1)
Z dofinansowania może skorzystać osoba głucha (dofinansowanie do 95% kosztów szkolenia),
członkowie rodziny osób głuchych oraz osoby mające z nią stały lub bezpośredni kontakt (do 90%),
2)
Wniosek o dofinansowanie składa osoba fizyczna w oddziale PFRON właściwym ze względu na
miejsce zamieszkania,
3)
Wysokość dofinansowania, nie może być wyższa niż 20% przeciętnego wynagrodzenia,
( obecnie ok. 700 zł).
4)
Wniosek można złożyć w każdym czasie. Wniosek złożony w okresie od dnia 1 listopada do dnia
31 grudnia danego roku kalendarzowego jest rozpatrywany w pierwszym miesiącu następnego
roku.
5)
PFRON przekazuje wnioskodawcy informację o sposobie rozpatrzenia wniosku w terminie 30 dni
od dnia otrzy-mania kompletnego wniosku,
6)
Rozliczenie dofinansowania następuje na podstawie faktury lub rachunku wystawionego na
wnioskodawcę oraz dokumentu potwierdzającego ukończenie szkolenia przez wnioskodawcę,
7)
Dofinansowanie jest przekazywane na rachunek bankowy organizatora szkolenia.
Pełnosprawny Student VI
Kraków, 23 października 2012 r.
Podsumowanie
Ustawa o języku migowym daje studentom możliwości korzystania z tłumaczeń języka migowego także
poza uczelnią oraz realizację na szerszą skalę szkoleń i kursów języka migowego, co w perspektywie
wieloletniej powinno rozwiązać problem małej liczby tłumaczy mogących tłumaczyć na zajęciach
dydaktycznych (ten problem widoczny jest bardzo na studiach stacjonarnych).
Niemniej jednak sytuacja na uczelniach (miejmy nadzieję, że chwilowo) pogorszyła się z uwagi na
zakończenie realizacji programu PFRON – „Pitagoras”. Nie wiadomo jak szybko i na jaką skalę tę lukę
będą mogły wypełnić powiaty. Wymaga to wzięcia części odpowiedzialności przez studentów
głuchych, za realizację tłumaczeń.
Środki dotacji MNiSW na kształcenie studentów niepełnosprawnych są nieadekwatne w przypadku
studentów głuchych potrzebujących pomocy tłumaczy języka migowego. Tych znacznie
podwyższonych kosztów nie rekompensuje najwyższy wskaźnik w algorytmie podziału dotacji. Należy
rozważyć zmiany w tym zakresie np. stworzenie specjalnego programu, z którego ta specjalistyczna i
kosztochłonna usługa byłaby finansowana, a środki powinny „iść za” studentem korzystającym z tej
formy wyrównania szans edukacyjnych. W przypadku braku takiego programu budżety, które mają w
dyspozycji BON na uczelniach, które mają kilka grup studentów głuchych, nie wytrzymają tak dużego
obciążenia finansowego, co może skutkować ograniczeniem dostępu do edukacji na poziomie
wyższym dla osób głuchych lub dla studentów z innymi rodzajami niepełnosprawności (w przypadku
gdy jeden do kilku procent studentów niepełnosprawnych skonsumuje większość środków z dotacji).
Dziękuję za uwagę
Kierownik BON AGH
mgr inż. Andrzej Wójtowicz
ul. Reymonta 17/10
30-059 Kraków
e-mail: [email protected]; [email protected]
tel./fax. 012 617 46 30, 012 622 26 04
www.bon.agh.edu.pl
Konferencja pod Honorowym Patronatem Małżonki Prezydenta RP,
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
Przewodniczącego Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich
oraz Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich
Projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym ze środków Fundacji im. Stefana Batorego, Gminy
Miejskiej Kraków oraz PFRON będących w dyspozycji Województwa Małopolskiego.
Patroni honorowi:
Partner:
Patroni medialni:
RMF MAXXX