Transcript THALASSEMIA 1 ตุลาคม 2552

THALASSEMIA
1 ตุลาคม 2552
ความสาคัญ
เป็ นโรคพันธุกรรมทีม่ อี ุบัตกิ ารสูงทีส่ ุ ดในโลก
Darwin's Theory of
Evolution
On the Origin of the Species
คาจาก ัดความของธาลัสซี
เมีย (Thalassemia)
่
คือ กลุ่มโรคพันธุกรรมทีเกิด
จากความผิดปกติในการ
สังเคราะห ์โกลบิน
การสร้ างสายโกลบินจะถูกควบคุมโดยยีน 2 กลุ่ม คือ
ยีนกลุ่มแอลฟา (a-globin gene cluster) 16
และ
ยีนกลุ่มบีตา (b-globin gene cluster) 11
Adult Hb
Hb A
97%
Hb A2
a 2 b2
a 2 d2
2.5%
Hb F
1%
a 2g 2
แอลฟาธาลัสซีเมีย
1.a-thalassemia 1
หรื อแอลฟาศูนย์ธาลัสซี เมีย (ao-thalassemia)
2. a-thalassemia 2
หรื อ แอลฟาบวกธาลัสซี เมีย (a+-thalassemia)
a-thalassemia
Genotype
Normal
aa/aa
a-thal 2 trait
-a/aa
a-thal 1 trait
--/aa
HbH disease / HbH disease
with Hb CS
--/-a
HbBart's Hydrop fetalis
(HbBart's = g4)
--/--
เบต้ าธาลัสซีเมีย
0
1. b -thalassemia**ร้อยละ 70
+
2.b -thalassemia
b-thalassemia trait b0/bA, b+/ bA
Homozygous b-thalassemia
b0/b0, b+/ b+
b-thalassemia/Hb E disease
b-thal/Hb E
(b0/bE, b+/bE)
Abnormal hemoglobin
Hb E trait
(bE/bA)
Hb CS trait
(acsa/aa)
Homozygous Hb E (bE/bE)
Homozygous Hb CS (acsa/acsa)
เป็ นโรคhemolytic anemia ชนิดไม่ รุนแรง มักมีม้ามโตร่ วมด้ วย
ลักษณะเฉพาะคือRbc มี Basophilic stippling
ภาวะ Double
heterozygosity
อุบัตกิ ารณ์ ในประเทศไทย
a-thalassemia 1 trait
a-thalassemia 2 trait
b-thalassemia trait
Hb E trait
Hb CS
ภาคกลาง
ภาคเหนือ
ภาคอีสาน
20%
30%
5.5%
2.6%
5.9%
2.4%
15%
6%
25-40%
1-11%
พาหะในประเทศไทย
เปอร์ เซนต์ /ประชากร
a-thalassemia 1 trait
a-thalassemia 2 trait
5
16
Hb CS
4
b-thalassemia trait
Hb E trait (AE),EE
5
13
จานวนผู้ป่วยจากการคาดคะเน
โรค
คู่สมรสทีเ่ สี่ ยง ผู้ป่วยใหม่ ผู้ป่วยทีย่ งั มีชีวติ
Hb H disease
Hb Bart’s
28,000
7,000
420,000
5,000
1,250
0
b-thalassemia / Hb E
13,000
3,250
97,500
Homozygous b-thalassemia
2,500
625
6,250
รวม
48,500
12,125 523,750
ลักษณะทางคลินิก
ภาวะหรื อโรค
genotype ลักษณะทางคลินิก
a-thal 2 trait
-a/aa
acsa/aa
a-thal 1 trait
Homozygous
การตรวจเลือด
MCV ปกติ
Hb A2,A
--/aa
-acs/aa
-a/-a
ไม่มีอาการ
ไม่มีโลหิ ตจาง
ไม่มีอาการ
ไม่มีโลหิ ตจางหรื อมี
เล็กน้อย
--/-a
--/acsa
ซีดเล็กน้อยถึงปานกลาง
Rbcถูกทาลายเวลามีไข้
MCV
ตายเมื่อแรกเกิด
MCV
Hb Bart’s
MCV
Hb A2,A
a-thal 2
HbH disease
HbBart's
--/--
Hb A,H,Bart’s
ลักษณะทางคลินิก
ภาวะหรื อโรค
ลักษณะทางคลินิก
Hb
typing
b-thalassemia trait
No
A2 ,A
sign&symptom (A2>3.5%)
Homozygous b-thalassemia
โลหิ ตจางรุ นแรง,การ
เจริ ญไม่สมอายุ,กระดูก
บาง,ตับม้ามโต
b-thalassemia/Hb E disease
F (b /b )
A,F(b / b b / b )
0
0
+
+,
+
0
โลหิ ตจางปานกลางถึง
E,F (b0/Hb E)
รุ นแรงการเจริ ญไม่สมอายุ A,E,F(b+/ Hb E)
กระดูกบาง ตับม้ามโต
การวินิจฉัย
Complete blood count
HbH disease
Homozygous Hb CS
วัดดัชนีเม็ดเลือดแดง MCV
DCIP dichlorophenol-indophenol precipitation test
OF One-tube osmotic fragility test
Hemoglobin typing : electrophoresis
การวัดปริมาณ Hb แต่ ละชนิด
การวิเคราะห์ DNA
polymerase chain reaction, PCR
แนวทางในการตรวจกรอง
MCV : mean corpuscular volume
DCIP : dichlorophenol-indophenol precipitation test
DCIP positive
MCV> 80
Hb E trait
Hb E
MCV< 80
Hb E trait
Homozygous Hb E
b-thalassemia / Hb E
MCV< 80
Hb A2 น้อยกว่าหรื อเท่ากับปกติ
a-thalassemia 1 trait
Hb A2 >3.5%
b-thalassemia trait
Homozygous a-thalassemia 2
a-thalassemia 2 trait
ไม่สามารถวินิจฉัยได้ดว้ ยการตรวจกรอง
Hb Bart’s
Hb H
Hb A2 >3.5% Hb F
Hb E
Hb CS
a-thalassemia
b-thalassemia
Hb E
Hb CS
เกณฑ์ ที่ใช้ ในการวินิจฉัยพาหะธาลัสซีเมีย
a-thal 1 trait*
b-thal trait
Hb E trait
Hb H disease
Hb conc. (g/dl)
Low or normal
Low or normal
Low or normal
7-11
MCV (fl)
< 80
< 80
< 80
< 80
MCHC (pg)
< 28
< 28
< 28
< 28
OF (%)
< 85
< 85
< 85 or normal
< 85
DCIP
negative
negative
positive
positive
RBC morphology
Hypo, Micro
Poikilo , Aniso
Poikilo, Aniso, Target
Hypo,Micro , Target
Hb type
AA2
AA2
AE
AHA2
Hb A2 (%)
< 3.5
> 3.5
15-30
< 3.5
Definite Diagnosis
DNA analysis
% Hb A2
Hb E
Hb H
1.การรักษาทั่วไป
2.การรักษาเฉพาะ
การรักษา
- การให้ เลือด Hb H, b0/bE
- การตัดม้ าม
- การปลูกถ่ ายไขกระดูก b-thal/b-thal
- Stem cell จากเลือดสายสะดือทารก
- การเปลีย่ นยีน
3.ภาวะแทรกซ้ อน
้ ,ภาวะเหล็กเกิน,กระดูก
จากโรค โลหิตจาง,นิ่วถุงนาดี
้ วใจ
เปราะ,ติดเชือ,หั
จากการรักษา ให้เลือดมาก,ตัดม้าม,ยาขับเหล็ก
การให้ คาปรึกษา genetic counseling
สอบถามปัญหา
การวินิจฉัยโรคที่ถูกต้อง
บันทึกประวัติครอบครัวเป็ นพงศาวลี (Pedigree)
การประเมินความเสี่ ยง
- ประเมิน genotpye ของพ่อและแม่
- ทาแผนภูมิโครโมโซม (Chromosome diagram)
หรื อ ตาราง Punnett(Punnett square)
1 2
1
1 3
3 4
2
1 4
3
2 3
4
2 4
a-thal 1 trait
--/aa
a-thal 1 trait
--/aa
Chromosome diagram
a-thal 1 trait
a-thal 2 trait
-a/aa
--/aa
Chromosome diagram
ทดสอบ
Hb E trait
bE
bA
bE
b E bE
bA bE
bA
bE b A
A
A
b
b
Hb E trait
ทางเลือกของคู ส
่ มรส
่
่
ทีมีอ ัตราเสียงในการมีลูก
่
เป็ นโรคชนิ ดทีรุนแรง
Preimplantation