Transcript Bilgilendirme sunumu için tıklayınız.

Kamu İdarelerine Ait
Taşınmazların Kayıt
Yöntemine Dair Temel
Prensipler
MURATPAŞA BELEDİYESİ
27 EKİM 2014
PROGRAM
1.
2.
3.
4.
5.
Taşınmaz İşlemlerinde Yeni Nesil Uygulama
Uygulamaya Esas Teşkil Eden Ana Esaslar
Taşınmaz İşlemlerinde Görev ve Sorumluluklar
Taşınmazların Tahsisine İlişkin Esaslar
Dönem Sonu İşlemleri
YASAL ÇERÇEVE
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu’nun 3’üncü Kısımında (44-48’inci maddeler) taşınır ve
taşınmazlarla ilgili temel prensipler belirlenmiştir.
Kanunun 44’ncü maddesinde, taşınır ve taşınmazlarla
ilgili ortak hüküm olarak;
«Taşınırların kaydı, muhafazası, kullanımı, mal yönetim
hesabının verilmesi ve mal yönetim sorumlularıyla bunlar
adına görev yapacak olanların belirlenmesine ilişkin esas ve
usuller Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanacak ve Bakanlar
Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.» denilmiştir.
Kaldı ki, bu iki ayrı yönetmelik bugün yapacağımız
çalışmanın kapsamında ele alınacaktır.
YASAL ÇERÇEVE
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu’nun;
 45’inci maddesi ile taşınır ve taşınmaz mal
edinmede uyulacak esaslar ile bedelsiz devir
işlemleri,
 46’ncı maddesi ile taşınır ve taşınmazların satışı,
 47’inci maddesi ile taşınmazların tahsisi,
 48’inci maddesi ile mal yönetimindeki etkililik ve
sorumluluk esasları düzenlenmiştir.
5018 Sayılı Kanuna Bağlı İkincil Düzenlemelerle
Şekillenen Taşınmaz Muhasebesi ve Rejimi (I)
Bilindiği üzere 24.12.2003 tarih ve 25326 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 5436
sayılı Kanunla yapılan değişikliklerle 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
Söz konusu Kanunla; kalkınma planları ve programlarda yer alan
politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik
ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği
ve mali saydamlığı sağlamak üzere, kamu mali yönetiminin yapısı ve
işleyişi, kamu bütçelerinin hazırlanması, uygulanması, tüm mali işlemlerin
muhasebeleştirilmesi, raporlanması ve mali kontrolü düzenlenmiştir.
Bu bağlamda, ikincil ve üçüncül mevzuat çalışmaları adı altında bir
dizi yönetmelik ve tebliğ yürürlüğe girmiş olup, taşınır mal rejiminde
köklü değişikliklere yol açan ilk Yönetmelik 30.12.2006 tarih, 26392 (3.Mk)
sayılı R.G.’de yayımlanan Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’dir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği de 10.03.2006 tarih,
26104 sayılı R.G.’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
5018 Sayılı Kanuna Bağlı İkincil Düzenlemelerle
Şekillenen Taşınmaz Mal Rejimi (II)
Kamu Taşınmaz Mal Rejimine bugün uygulanmakta olan
son şeklini veren düzenleme ise
Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına Dair
Yönetmeliktir.
Yönetmelik, 13.09.2006 tarih, 10970 nolu BKK ile kabul
edilerek, 02.10.2006 tarih, 26307 sayılı R.G.’de yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelik’te
yapılmıştır.
2014/6455
sayılı
BKK
ile
değişiklikler
Genel Değerlendirme
Ülkemizde kamu idareleri taşınmaz mal sistemi
sorunludur.
Değerleme,
envanter,
kayıt
altına
alma,
amortisman, kayıtlardan çıkarma sorunludur.
Konu her yönüyle dikkate alınarak taşınmaz mal
sistemi kurulmalıdır.
Pratik ve teorik açıdan bunun yapılmasının
önünde bir engel yoktur. Kaldı ki, taşınmaz idaresi
mahalli idareler açısından çok önemli bir konudur.
TAŞINMAZ KOD
PROSEDÜRÜ YAZILMASI
8
• 250
• İlçe
• Mahalle
• Taşınmaz Tablosu
• Sıra No
TAŞINMAZLARIN MUHASEBE
DIŞI ENVANTERİ
10
KAYIT VE KONTROL İŞLEMLERİ
• Kayıtların belgeye dayanması esastır.
• Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri, harcama
yetkilileri tarafından görevlendirilecek personele
yaptırılabilir.
11
Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri ile görevli birim ve
personel;
Yönetmelik ve ilgili mevzuatı gereğince harcama
yetkilisi adına hazırlayacakları
Ek 1’deki kayıt planına göre oluşturulan formları, mali
yılı takip eden ay sonuna kadar mali hizmetler birimine
göndermekle,
yükümlüdür.
12
EK-1/A
1. TAPUDA KAYITLI OLAN TAŞINMAZLAR
13
14
15
16
EK-1/A
1. TAPUDA KAYITLI OLAN TAŞINMAZLAR (5)
EK-1/B
2.TAPUDA KAYITLI OLMAYAN TAŞINMAZLAR
18
EK-1/B
2.TAPUDA KAYITLI OLMAYAN TAŞINMAZLAR (5)
EK-1/C
3. ORTA MALLARI
23
EK-1/D
4. GENEL HİZMET ALANLARI
24
Tapu kütüğünde üçüncü kişiler adına tescilli veya diğer kamu
idarelerinin yönetiminde olmakla birlikte irtifak hakkı tesisi, tahsis,
kiralama, kullanma izni verilmesi gibi yollarla kullanım hakkı kendilerine
verilen taşınmazların kaydı, Ek 6’daki “Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel
Haklar ve Tahsis Formu’nda” gösterilir.
29
TAŞINMAZ İCMAL CETVELLERİ
• Kamu idarelerinin taşınmaz kayıt ve kontrol
işlemleriyle görevli birimlerince hazırlanan bu formlar
taşınmaz icmal cetvelleri hazırlanmak üzere mali
hizmetler birimine gönderilir.
• Mali hizmetler birimince bu formlar konsolide edilerek
taşınmaz icmal cetvelleri oluşturulur.
• İcmal cetvellerinde, kayıt planında belirtilen unsurların
her biri için bir satır ayrılır ve bu taşınmazlara ilişkin
adet ve yüzölçüm toplamları belirtilir.
31
Taşınmazların numaralandırılması
Kamu idarelerince kaydedilen her taşınmaz için daha önce
belirlenmiş taşınmaz numarası var ise bu taşınmaz numarası,
yoksa kamu idarelerinin belirleyeceği taşınmaz numarası verilir.
36
DOSYALAMA (I)
Kamu idarelerince kaydedilen her taşınmaz için taşınmaz
ile aynı numarayı taşıyan ve aşağıdaki belgeleri içeren birer
dosya düzenlenir;
a) Satın almada, satış sözleşmesi ve tapu senedi,
b) Trampada, trampa sözleşmesi ve tapu senedi,
c) Kamulaştırmada; taraflar anlaşmışlarsa taraflarca
düzenlenen anlaşma tutanağı ile satış sözleşmesi,
anlaşamamışlarsa mahkeme kararı ve tapu senedi,
37
DOSYALAMA (II)
ç) 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanunun 98 inci maddesine göre yapılan teferruğlarda, satış
komisyonu kararı ve tapu senedi; 2004 sayılı İcra ve İflâs
Kanununa göre yapılan teferruğlarda, ihale kararı ve tapu
senedi,
d) 3082 sayılı Kamu Yararının Zorunlu Kıldığı Hallerde, Kamu
Hizmeti
Niteliği
Taşıyan
Özel
Teşebbüslerin
Devletleştirilebilmesi Usul ve Esasları Hakkında Kanun
hükümlerine göre yapılacak devletleştirmelerde, bu Kanunun
5’inci maddesi uyarınca oluşturulacak komisyonun, aynı
Kanunun 6’ncı maddesi uyarınca düzenleyeceği tutanak ve tapu
senedi,
e) Kanunlar ve uluslararası anlaşmalar gereğince kamu
idarelerine intikal eden taşınmazlarda, tapu senedi,
38
DOSYALAMA (III)
f) Mahkeme kararı ile mülkiyeti kamu idarelerine
taşınmazlarda, kesinleşen mahkeme kararı ve tapu senedi,
geçen
g) Kadastro uygulaması sonucu kamu idareleri adına tescil edilen
taşınmazlarda, kesinleşen kadastro tutanağı ve tapu senedi,
ğ) Kamu idarelerine bağışlanan taşınmazlarda, usulüne uygun
olarak düzenlenen bağış formu ile tapu senedi,
h) İdarî yoldan kamu idareleri adına tescil edilen taşınmazlarda,
tescilin yapıldığına ilişkin yazı ile tapu senedi,
ı) Yapım suretiyle edinilen taşınmazlarda, usulüne uygun olarak
düzenlenen ve yetkili makam tarafından onaylanan kesin kabul
tutanağı,
i) Kiralanan taşınmazlarda, kira sözleşmesi,
39
DOSYALAMA (III)
j) İrtifak hakkı tesis edilmek suretiyle kullanılan taşınmazlarda
irtifak hakkı sözleşmesi (resmi senet), kullanma izni verilen
taşınmazlarda kullanma izni sözleşmesi, bağımsız ve sürekli nitelikli
hak tesis edilmek suretiyle kullanılan taşınmazlarda ise sözleşme
(resmi senet) ve tapu senedi örneği,
k) Kanunun 47’nci maddesi veya mevzuatta tahsise imkân tanıyan
diğer hükümler uyarınca kamu idarelerine tahsis edilen
taşınmazlarda, tahsis eden idarenin tahsis kararı,
l) Kanunun 45’ inci maddesi kapsamında veya mevzuatta bedelsiz
devre imkân tanıyan diğer hükümlere göre bir idare tarafından bir
diğer idareye bedelsiz olarak devredilen taşınmazlarda, devreden
idare tarafından gönderilen devir kararı,
m) Taşınmaza ilişkin yazışmalar.
40
TAŞINMAZLARIN DEĞERLEMESİ
41
DEĞERLEME YÖNTEMLERİ
1- Maliyet Bedeli
2- Rayiç Değeri
3- İdarece Tespit Edilen Değeri
42
Kayıt ve Kontrol İşleri
Kayıt ve kontrol işlemleri
MADDE 5- (1) Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri, kamu idarelerine ait
taşınmazların
mevcutlarla birlikte içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla edinilenlerin ve elden
çıkarılanların miktar ve
değer olarak takip edilmesi amacıyla kayıt altına alınmasıdır. Kayıtların belgeye
dayanması esastır.(1)
43
Yönetmelik Değişikliği Sonrası Önemli ve
Öncelikli Hususlar
(Ek: 3/6/2014-2014/6455 K.) Ek 1’deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olan
Taşınmazlar” başlığı altında yer alan taşınmazlar maliyet bedeli üzerinden,
bu taşınmazlardan maliyet bedeli belirlenemeyenler ise rayiç
değerleri üzerinden kayıtlara alınır. Ancak;
a) Ek 1’deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar” başlığı altında yer
alan taşınmazlardan maliyet ve rayiç bedeli belirlenemeyen taşınmazlar,
b) Ek 1’deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar” başlığı altında
yer alan taşınmazlardan sadece ekonomik olarak değerlendirmeye konu olanlar ile
kamusal ihtiyaçlarda kullanılan taşınmazlar,
c) Ek 1’deki Kayıt Planının “Orta Malları” başlığı altında yer alan taşınmazlar,
ç) Ek 1’deki Kayıt Planının “Genel Hizmet Alanları” başlığı altında yer alan
taşınmazlar,
d) Bakanlık tarafından iz bedeli ile takip edilmesine karar verilen taşınmazlar,
iz bedeli üzerinden kayıtlara alınır.
44
Yönetmelik Değişikliği Sonrası Önemli ve
Öncelikli Hususlar
(3) (Ek: 3/6/2014-2014/6455 K.) Taşınmazların rayiç değeri; maliki kamu
idaresince, başka bir kamu idaresinin yönetiminde veya kullanımında olanlar ise
bu idarelerce tespit edilir. (2)
(4) (Ek: 3/6/2014-2014/6455 K.) Taşınmazların kayıtlara alınan değeri, 3/5/2005
tarihli ve 2005/8844 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Genel
Yönetim Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine göre güncellenir. (2)
(5) Kayıt işlemleri; taşınmaz giriş ve çıkış kayıtlarının tutulması ve ilgili cetvellere
kaydedilmesi süreçlerini kapsar.
45
Yönetmelik Değişikliği Sonrası Önemli ve
Öncelikli Hususlar
(6) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin mülkiyetinde, yönetiminde
ve kullanımında bulunan taşınmazların kaydı ve yönetimi ile ilgili olarak bu
Yönetmelik gereğince yapılması gereken kayıt ve kontrol işlemleri; kuruluş
kanunları ile özel mevzuatlarındaki hükümler uyarınca, bu idarelerin yetkili
ve görevli birimleri tarafından yapılır.
(7) Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri, bu Yönetmelikte belirtilen usul ve
esaslara göre, harcama yetkilileri tarafından görevlendirilecek personele
yaptırılabilir.
46
Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle ilgili görev, yetki ve
sorumluluklar
MADDE 6- (1) Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri ile görevli birim ve personel;
a) Kayıtların mevzuata uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasını ve bu
kayıtlara ilişkin bilgisayar programı, defter ve belgelerin denetime hazır şekilde
muhafaza edilmesini sağlamakla,
b) Herhangi bir nedenle görevlerinden ayrılmaları durumunda kayıt, defter ve
belgelerini devir ve teslim etmek, göreve başladıklarında devir ve teslim almakla,
c) (Değişik: 3/6/2014-2014/6455 K.) Yapılan kayıt ve işlemlerden dolayı harcama
yetkililerine karşı sorumlu olup, bu Yönetmelik ve ilgili mevzuatı gereğince harcama
yetkilisi adına hazırlayacakları Ek 1’deki Kayıt Planına göre oluşturulan formları, en
geç yedi gün içinde muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe birimine ve mali
hizmetler birimine; işlemin yapıldığı ayı takip eden ay sonuna kadar, Aralık ayı içinde
işlem yapılanlar ise aynı ayın sonuna kadar, maliki kamu idaresine
göndermekle,yükümlüdür.
47
Mevcut taşınmazların kaydına ilişkin işlemler
GEÇİCİ MADDE 1-(Değişik: 3/6/2014-2014/6455 K.)
(1) Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre maliyet bedeli veya rayiç
değerleri üzerinden muhasebe kayıtlarına alınması gereken taşınmazlar bu
değerler üzerinden kayıtlara alınıncaya kadar emlak vergi değerleri üzerinden
ve aşağıdaki şekilde kayıtlara alınır:
a) Taşınmazların fiili envanteri emlak vergi değerleri üzerinden kayıt ve kontrol
işlemleriyle görevli birimlerince, mevcut kullanım şekilleri esas alınarak en geç
30/9/2014 tarihine kadar tamamlanır ve bu Yönetmelik ekinde yer alan formlara ve
icmal cetvellerine kaydedilir.
b) Fiili envanteri yapılan taşınmazlara ait bilgiler muhasebe kayıtları yapılmak üzere ilgili
muhasebe birimlerine verilir. Muhasebe birimleri, kayıtlı taşınmazları ilgili hesaplardan
1/10/2014 tarihi itibarıyla çıkarır ve aynı tarihte fiili envanter bilgileri üzerinden muhasebe
kayıtlarını yapar.
(2) Yönetmeliğin
5 inci maddesine göre yapılması gereken işlemler
31/12/2016 tarihine kadar tamamlanır.
48
MALİYET BEDELİ
• Maddi duran varlıkların maliyet bedeli, alış bedeline, vergi, resim ve
harçlar ile diğer doğrudan giderlerin ilave edilmesi suretiyle bulunur.
• Alım işlemlerinde yapılan indirimler veya herhangi bir nedenle alış
bedeli üzerinden yapılan iadeler, alış bedelinden düşülür.
• Genel yönetim giderleri ve varlığın elde edilmesi veya kullanılabilir
duruma getirilmesiyle doğrudan ilişkilendirilmeyen giderler, maliyet
bedeline ilave edilmez.
49
RAYİÇ BEDEL
• Rayiç değer: Varlık veya kaynakların değerleme
günündeki normal alım satım değerini ifade eder.
50
İDARECE TESPİT EDİLEN DEĞER
• İdarece tespit edilen değer: Emlak vergisi değeri.
51
TAŞINMAZLARIN AMORTİSMAN
VE YENİDEN
DEĞERLENDİRİLMESİ
52
AMORTİSMAN VE TÜKENME PAYINA TABİ
VARLIKLAR
251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı,
252- Binalar Hesabı,
253- Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı,
254- Taşıtlar Hesabı,
255- Demirbaşlar Hesabı,
256- Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabı,
260- Haklar Hesabı,
263- Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı,
264- Özel Maliyetler Hesabı,
267- Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesabı,
271- Arama Giderleri Hesabı,
277- Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar Hesabı,
294- Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı
AMORTİSMAN TABİ OLMAYAN VARLIKLAR
• Arazi ve arsalar,
• Yapım aşamasındaki sabit varlıklar,
• Varlıkların elde edilmesi için verilen avans ve krediler (259-Yatırım
Avansları Hesabı)
• Sanat eserleri.
AMORTİSMANA TABİ DEĞER
Duran varlıkların amortisman ve tükenme payına tabi
değerleri maliyet bedelidir.
Yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olan varlıklar için
amortisman ve tükenme payı hesaplamasına esas alınacak
değer, yeniden değerleme sonucu ortaya çıkan değerdir.
Bir varlık için yapılan harcamaların, varlığın niteliğinin ve
kullanım şeklinin değiştirilmesi veya ömrünün uzatılması
sonucunu doğurması durumunda amortisman
hesaplaması varlığın yeni değeri üzerinden yapılır.
YÖNTEM
-NORMAL AMORTİSMAN YÖNTEMİ
-Varlığın yararlanma süresine göre belirlenen
oranlarda her sene eşit olarak ayrılması
SÜRE VE ORANLAR
Süre, duran varlıkların aktife girdiği yıldan başlar.
Sürenin yıl olarak hesaplanması için “1” rakamı belirlenen
amortisman oranına bölünür. (Örnek: 1/20 = 5 yıl)
Süreler tebliğ ekinde belirlenmiş,
Ancak, amortismana tabi olup, yangın, deprem, su basması
gibi afetler neticesinde değerini tamamen veya kısmen
kaybeden varlıkların amortismana tabi tutulmamış kısmı,
üst yöneticinin uygun görüşü üzerine amortisman
uygulanmak suretiyle giderleştirilecektir.
Çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi
duran varlıklardan 294- Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi
Duran Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilen
amortismana tabi maddi duran varlıklar, amortismana tabi
tutulmamış kısmı kadar amortisman uygulanmak suretiyle
yıl sonunda giderleştirilir.
www.erkankaraarslan.org
630
13
630
13
01
630
13
01
01
Yeraltı ve Yerüstü Düzenlerinin Amortisman Giderleri
630
13
01
02
Binaların Amortisman Giderleri
630
13
01
03
Tesis, Makine Ve Cihazların Amortisman Giderleri
630
13
01
04
Taşıtların Amortisman Giderleri
630
13
01
05
Demirbaşların Amortisman Giderleri
630
13
01
06
Diğer Maddi Duran Varlıkların Amortisman Giderleri
630
13
02
630
13
02
01
Haklar Amortisman Giderleri
630
13
02
04
Özel Maliyet Amortisman Giderleri
630
13
02
07
Diğer Maddi Olmayan Duran Varlık Amortisman Giderleri
630
13
03
Amortisman Giderleri
Maddi Duran Varlıkların Amortisman Giderleri
Maddi Olmayan Duran Varlıkların Amortisman Giderleri
Diğer Duran Varlıkların Amortisman Giderleri
www.erkankaraarslan.org
AMORTİSMAN HESAPLARI
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı
268- Birikmiş Amortismanlar Hesabı
278- Birikmiş Tükenme Payları Hesabı
299- Birikmiş Amortismanlar Hesabı
TUTULMASI ZORUNLU DEFTERLER
DURAN VARLIKLAR AMORTİSMAN VE YENİDEN
DEĞERLEME DEFTERİ
-251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı,
-252- Binalar Hesabı,
-254- Taşıtlar Hesabında,
Her bir varlık için defterin ayrı bir sayfası kullanılır.
DURAN VARLIKLAR AMORTİSMAN DEFTERİ
Defter her yıl için düzenlenir ve defterin her bir satırı bir
varlık için kullanılır.
DURAN VARLIKLAR AMORTİSMAN VE YENİDEN DEĞERLEME DEFTERİ
HESAP
KODU
YARDIMCI
HESAP
KODU
*SİCİL NO/NO
YEVMİYE MALİYET/İKTİSAP
NUMARASI
DEĞERİ
CİNSİ
DEĞER
AMORTİSMAN
ARTIRICI
SÜRESİ
HARCAMALAR
SATIŞ VEYA
TERKİN
TARİHİ
YENİDEN
DEĞERLEME
ORANI %
TAŞINIRIN / TAŞINMAZIN
EDİNME
TARİHİ
TOPLAM
*Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelikte belirtilen Taşınmaz Numarası yazılacaktır
Taşınır Mal Yönetmeliğinde belirtilen dayanıklı taşınırlar için verilen sicil numarası yazılacaktır.
Yıl: ……
ORANLAR
AMORTİSMAN
ORANI %
AMORTİSMANA TABİ KIYMETİN
www.erkankaraarslan.org
YENİDEN
YENİDEN
YENİDEN
DEĞERLEME
YENİDEN
DEĞERLEME
BİRİKMİŞ
DEĞERLEME
ÖNCESİ BİRİKMİŞ DEĞERLEME
SONRASI BİRİKMİŞ AMORTİSMAN
ÖNCESİ MALİYET
AMORTİSMAN SONRASI TUTARI
AMORTİSMAN
TUTARI
BEDELİ
TUTARI
TUTARI
NET DEĞER
TEŞEKKÜR EDERİZ.