Transcript ناتوانی

‫ارائه ‪ :‬امید علی وندایی‬
‫استاد راهنما ‪ :‬خانم لیال غالمحسینی‬
‫آشنایی با طبقه بندی بین املللی آسیب ها‪،‬‬
‫ناتوانی ها و عقب ماندگی‬
‫(‪)ICIDH‬‬
‫یخچ‬
‫ه‪:‬‬
‫این طبقه بندی در سال ‪ 1980‬توسط سازمان بهداشت جهانی ایجاد شد‪ .‬طبقه بندی بین‬
‫املللی بیماریها با توجه به وقایع آسیب شناس ی و بدون توجه به فرد طبقه بندی شده‬
‫است‪ .‬در واقع اساس طبقه بندی ‪ ICD‬به صورت زیر (تحت عنوان مدل پزشکی) است‪:‬‬
‫علت شناس ی ← آسیب شناس ی ← تظاهرات بیماری‬
‫البته این مدل تمامی سطوح طبقه بندی ‪ ICD‬از جمله فصل‪ 21‬را نشان نمی‬
‫دهد‪.‬سازمان بهداشت جهانی تصمیم گرفت طبقه بندی بر اساس وضعیت فرد (از نظر‬
‫سالمت) ایجاد کند که این طبقه بندی بر اساس مدل زیر طراحی شده است‪:‬‬
‫بیماری ← آسیب ←ناتوانی ← عقب ماندگی‬
‫ساختار‬
‫‪ICIDH‬‬
‫همانند ‪ ICD‬ساختار سلسله مراتبی دارد‪ .‬این طبقه بندی‬
‫دارای یک مقدمه و چهار بخش می باشد‪...‬‬
‫بخش اول‪ :‬پیامد بیماری‬
‫بخش دوم‪ :‬طبقه بندی آسیب ها (‪ I‬کدها)‬
‫بخش سوم‪ :‬طبقه بندی ناتوانی ها (‪ D‬کدها)‬
‫بخش چهارم‪ :‬طبقه بندی عقب ماندگی ها ( ‪ H‬کدها)‬
‫بخش اول‪ :‬پیامد بیماری‬
‫در این بخش ابتدا در مورد پاسخ گویی به ناخوش ی ها مطالبی بیان شده و‬
‫بعد از آن مفاهیم حاد و مزمن به طور تفصیلی بیان شده است‪.‬پیامد یک‬
‫رخداد طبیعی در یک فرد به صورت زیر بیان شده است‪:‬‬
‫‪ ‬موارد غیرطبیعی که در یک فرد رخ داده است‪.‬‬
‫‪ ‬رخدادهایی که شخص نسبت به وقوع آن در خود آگاه است‪.‬‬
‫‪ ‬عملکرد یا رفتار فردی ممکن است در نتیجه آگاهی یا پیامد بیماری تغییر‬
‫کند‪.‬‬
‫‪ ‬بینش فرد‪ ،‬با تغییر رفتار یا عملکرد حاصل از بیماری‪ ،‬مانع از برقراری‬
‫ارتباط فرد با دیگران شود‪.‬‬
‫بخش دوم‪ :‬طبقه بندی آسیب ها (‪ I‬کدها)‬
‫موضوعات آسیب ها به ‪ 9‬قسمت تقسیم شده است‪.‬در این طبقه بندی از‬
‫ایندکس الفبایی نیزاستفاده شده است‪.‬‬
‫آسیب به هر نوع نقص یا حاالت غیر طبیعی در ساختار یا عملکرد آناتومی‪،‬‬
‫فیزیولوژی‪ ،‬یا سایکولوژی گفته می شود‪.‬‬
‫واژه آسیب بسیار جامع تر از اختالل یا عقب ماندگی است و کمبود ها را هم‬
‫در بر می گیرد‪ ،‬مثال فقدان پا یک آسیب است اما اختالل نیست‪.‬‬
‫در نهمین کنفرانس تجدید نظر این کتاب‪ ،‬محدودیت های عملکردی به عنوان‬
‫آسیب مطرح شد‪ .‬آسیب انحراف از مقادیر طبیعی در وضعیت بیوپزشکی فرد‬
‫می باشد‪.‬به طور کلی آسیب ها‪ ،‬اختالالت در حد عضو را در بر می گیرند‪.‬‬
‫ به‬ICIDH ‫ت گروه های دو رقمی آسیب ها در کتاب‬
:‫ بخش تقسیم شده است‬9
)Intellectual impairment( ‫آسیب های عقالنی یا هوش ی‬
)Other psychological impairment( ‫سایر آسیب های روانشناختی‬
)Language impairment( ‫آسیب های گفتاری‬
)Aural impairment( ‫آسیب های شنوایی‬
)Ocular impairment( ‫آسیب های بینایی‬
)Visceral impairment( ‫آسیب های احشایی‬
)Skeletal impairment( ‫آسیب های اسکلتی‬
)Disfiguring impairment( ‫آسیب های بدشکلی‬
‫آسیب های مربوط به حواس عمومی وسایر آسیب ها‬
.1
.2
.3
.4
.5
.6
.7
.8
.9
)Generalized sensory and other impairment(
‫بخش سوم‪ :‬طبقه بندی ناتوانی ها‬
‫(‪ D‬کدها)‬
‫موضوعات ناتوانی به ‪ 9‬قسمت تقسیم شده است‪.‬سبک طبقه بندی الفبایی در نظر گرفته نشده است و در پایان یک ضمیمه‬
‫جهت درجه بندی ناتوانی تدارک دیده شده است‪.‬‬
‫ناتوانی به معنای فقدان یا محدودیت (ناش ی از آسیب) در انجام فعالیت در حوزه عملکرد طبیعی انسان است و با قابلیت های‬
‫فردی به عنوان اجزای اساس ی زندگی روزمره مانند توانائی شستن و استحمام‪ ،‬راه رفتن‪ ،‬غذا خوردن و غیره سروکار دارد‪.‬‬
‫لیست گروه های دو رقمی ناتوانی ها شامل ‪ 9‬قسمت می باشد‪:‬‬
‫‪ .1‬ناتوانی های رفتاری (‪)Behavior disabilities‬‬
‫‪ .2‬ناتوانی های ارتباطی (‪)Communication disabilities‬‬
‫‪ .3‬ناتوانی در مراقبت شخص ی (‪)Disability in personal care‬‬
‫‪ .4‬ناتوانی های حرکتی (‪)Locomotor disabilities‬‬
‫‪ .5‬ناتوانی های وضعیت بدن (‪)Body disposition disabilities‬‬
‫‪ .6‬ناتوانی های مهارتی (‪)Dexterity disabilities‬‬
‫‪.7‬ناتوانی های موقعیتی یا وضعیتی (‪)Situational disabilities‬‬
‫‪ .8‬ناتوانی ها در مهارت خاص (‪)Particular skil disabilities‬‬
‫‪ .9‬سایر محدودیت های فعالیتی (‪)Other activity restriction‬‬
‫تعیین ماهیت ‪ D‬کدها مستلزم تشخیص این مساله است که آیا فرد وظیفه مربوط به خود را بطور دقیق انجام داده است یا‬
‫خیر؟ در واقع در کد گذاری ناتوانی ها گروه های مناسب بر اساس نواقص موجود در انجام فعالیت ها اختصاص می یابند‪.‬‬
‫بخش چهارم‪ :‬طبقه بندی عقب‬
‫ماندگی ها ( ‪ H‬کدها)‬
‫طبقه بندی اختالالت یا عقب ماندگی از نظر موضوع به ‪ 7‬قسمت تقسیم شده است که هر قسمت با‬
‫مشخصاتی از قبیل مشمولین و استثناها تعریف می شود‪ .‬قوانین انتخاب کد نیز در پایان هر قسمت آورده‬
‫شده است‪ .‬از ‪ 7‬بعد یا قسمت طبقه بندی معلولیت‪ ،‬شش بعد کلیدی آن به عنوان وظایف بقاء و یک بعد‪،‬‬
‫سایر معلولیت ها را در بر می گیرد و یک شاخص یک رقمی برای هر بعد استفاده می شود‪.‬‬
‫به طور کلی ساختار طبقه بندی آسیب ها و ناتوانی ها مشابه ‪ ICD‬است ولی ساختار طبقه بندی اختالالت‬
‫با طبقه بندی آسیب ها و ناتوانی متفاوت است‪ .‬در طبقه بندی اختالالت‪ ،‬دسته بندی مربوط به فرد نمی‬
‫باشد بلکه وضعیتها یا بعبارت دیگر‪ ،‬پیامدهای محیطی و اجتماعی برای هر فرد‪ ،‬طبقه بندی شده اند‪.‬‬
‫عقب ماندگی ها وضعیت نامطلوبی در فرد است که بر اثر آسیب یا ناتوانی ایجاد می شود و مانع از ایفای‬
‫نقش طبیعی (بسته به سن‪ ،‬جنس‪ ،‬عوامل فرهنگی و اجتماعی) فرد می گردد‪.‬‬
‫عقب ماندگی بیانگر وجه اجتماعی آسیب یا ناتوانی بوده و پیامدهای فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و محیطی‬
‫آسیب و ناتوانی را منعکس می نماید‪ .‬این وضعیت نامطلوب بر اثر عجز و ناتوانی فرد با هنجارها‪،‬‬
‫انتظاراتمحیط و ناتوانی در حفظ نقش وابسته به بقا اتفاق می افتد‪.‬‬
‫طبقه بندی عقب ماندگی‪ ،‬طبقه بندی وضعیت نامطلوب یا طبقه بندی افراد نیست بلکه طبقه بندی‬
‫شرایطی است که افراد خود را در آن شرایط می یابند‪.‬شرایطی که وقتی از هنجار جامعه نگریسته می شود‪،‬‬
‫چنین افرادی را در وضعیت نامطلوبی نسبت به همنوعان آنها قرار می دهند‪.‬‬
‫لیست گروه های دو رقمی عقب ماندگی ها‬
‫شامل ‪ 7‬قسمت می باشد‪:‬‬
‫‪ .1‬عقب ماندگی تشخیص موقت (‪)Orientation handicap‬‬
‫‪ .2‬عقب ماندگی استقالل جسمی‬
‫(‪)Physical independence handicap‬‬
‫‪ .3‬عقب ماندگی حرکتی (‪)Mobility handicap‬‬
‫‪ .4‬عقب ماندگی شغلی (‪)Occupation handicap‬‬
‫‪ .5‬عقب ماندگی همبستگی اجتماعی (‪)Social integration handicap‬‬
‫‪ .6‬عقب ماندگی خودکفایی اقتصادی (‪)Economic self-sufficiency handicap‬‬
‫‪ .7‬سایر عقب ماندگی (‪)Other handicap‬‬
‫یکپارچگی مفاهیم آسیب‪ ،‬ناتوانی‬
‫و عقب ماندگی‬
‫مفاهیم مورد بحث را می توان به‬
‫صورت زیر به هم مرتبط ساخت‪:‬‬
‫بیماری یا اختالل←‬
‫آسیب ← ناتوانی ← عقب‬
‫ماندگی‬
‫(وضعیت‬
‫اختصارات و قرار دادهای بکار رفته‬
‫در ‪ICIDH‬‬
‫اختصارات و قراردادهای موجود در این کتاب مشابه ‪ ICD‬بوده و‬
‫عبارتند از‪:‬‬
‫‪ :NEC‬غیر قابل طبقه بندی در جای دیگر‬
‫‪ :NOS‬نامشخص‬
‫رقم اعشاری ‪ 8‬و ‪ 9‬به ترتیب برای گروه های "‪ "other‬و‬
‫"‪ "unspecified‬بکار میروند‪.‬‬
‫عالمت ستاره(*) در رده های ترکیبی کدهای آسیب به منظور کاهش‬
‫حجم اطالعات در یکی از کدهای آسیب‪.‬‬
‫اهداف اصلی‬
‫‪ICIDH‬‬
‫‪‬ابزار آماری برای جمع‬
‫آوری و ثبت اطالعات‬
‫‪‬ابزار آموزشی‪ ،‬پژوهشی‬
‫و بالینی‬
‫‪ICIDH-2‬‬
‫در این کتاب اصطالحات ناتوانی و عملکرد کلمات جامعی هستند که سه جنبه ساختار و‬
‫عملکرد بدن‪ ،‬فعالیت های فردی و مشارکت در اجتماع را در بر می گیرند‪ .‬در این ویرایش‬
‫واژه فعالیت جایگزین واژه ناتوانی و اصطالح مشارکت در اجتماع جایگزین اصطالح عقب‬
‫ماندگی شده است‪.‬‬
‫این طبقه بندی اختالالت و تغییرات عملکردی ناش ی از وضعیت های سالمت را در سه‬
‫سطح بدن‪ ،‬فردی و اجتماعی پوشش می دهد‪ .‬این کتاب برخالف ‪ ICD‬به طبقه بندی‬
‫بیماری‪ ،‬اختالل یا آسیب نمی پردازد‪ ،‬بلکه اطالعات مربوط به پیامدهای ناش ی از وضعیت‬
‫سالمت افراد را جمع آوری و طبقه بندی می کند‪.‬در واقع ‪ ICD‬و ‪ ICIDH-2‬مکمل‬
‫یکدیگرند‪.‬‬
‫مدل های گوناگونی جهت طبقه بندی ناتوانی و عملکرد مطرح شده است که رایج ترین آنها‬
‫مدل پزشکی و اجتماعی می باشد‪.‬‬
‫در مدل پزشکی پدیده ناتوانی به عنوان مشکل فردی ناش ی از بیماری‪ ،‬تروما یا‬
‫وضعیت سالمت که نیازمند دریافت مراقبت های پزشکی است‪ ،‬مطرح می گردد در‬
‫حالی که در مدل اجتماعی ناتوانی به مشکل اجتماعی اشاره دارد که از حضور‬
‫فعال فرد ناتوان در جامعه ممانعت به عمل می آورد‪.‬‬
‫از انجا که هرکس ی ممکن است در طی زندگی خود ناتوان شود‪ ICIDH-2 ،‬فقط‬
‫طبقه بندی مربوط به افراد ناتوان نمی باشد بلکه کلیه افراد را در بر می گیرد‪ .‬از‬
‫نظر ‪ ICIDH-2‬ناتوانی مشکلی است مربوط به کل انسان ها‪.‬‬
‫واحد طبقه بندی در این کتاب حوزه عملکرد فرد در سطح جسمی‪ ،‬فردی و‬
‫اجتماعی است‪ .‬این حوزه ها با کلمات فاقد جهت گیری بیان می شوند‪ .‬جنبه های‬
‫منفی مانند فقدان یا انحراف‪ ،‬با محدودیت مطرح می گردند‪.‬‬
‫‪ ICIDH-2‬از لحاظ ساختاری از سه بخش آسیب ها (‪ ،)I‬فعالیت ها (‪ )A‬و‬
‫مشارکت در اجتماع (‪ )P‬تشکیل شده است‪.‬‬
‫ابعاد ناتوانی‬
‫‪ ICIDH‬ضرورتا توصیف یا مدل‬
‫ناتوانی نیست‪ .‬منظور از ابعاد‬
‫ناتوانی‪ ،‬وقوع پیامدها در سه سطح‬
‫جسمی‪ ،‬فردی و اجتماعی است‪.‬‬
‫ساختار‬
‫‪ICIDH-2‬‬
‫کدهای ‪ ICIDH-2‬شماره ای – الفبایی هستند‪ .‬حروف ‪ p ،a ،s ،i‬و ‪ e‬به ترتیب مربوط‬
‫به آسیب عملکرد‪ ،‬آسیب ساختار‪ ،‬فعالیت‪ ،‬مشارکت ولیست فاکتورهای محیطی را‬
‫مشخص می کنند‬
‫شماره کدهای هر فصل (‪10‬فصل) از صفر تا ‪ 9‬تغییر می کند‪.‬‬
‫در جائی که به زیر گروههای یک فصل داللت دارد‪ ،‬عالمت (*) بعد از سه شماره اول قرار می‬
‫گیرد‪)i202 * visual- sensory function (i20200- i20600 .‬‬
‫به منظور تسهیل ثبت داده ها و به حداقل رساندن اشتباهات ثبت کدها‪ ،‬از ترکیب حروف‬
‫خودداری شده است‪.‬‬
‫عالمت (‪ ).‬یا ‪ periods‬فقط در طبقه بندی قعالیت ها و مشارکت ها و جهت هر چه‬
‫بیشتر اختصاص ی کردن کدها و نشان دادن صفات شدت و نیاز به کمک در انجام فعالیت‬
‫مورد استفاده قرار می گیرد‪ .‬مثال در کد ‪ a00210.31‬اولین رقم بعد از این عالمت (‪)3‬‬
‫شدت آسیب و دومین رقم (‪ )1‬نیاز به استفاده از ابزار کمک شنوایی را نشان می دهد‪.‬‬
‫سیستم کدگذاری طوری انتخاب شده است‬
‫که کدگذاران در صورت نیاز می توانند با‬
‫استفاده از رقم آخر هر کد یا دیگر کدهای‬
‫خاص‪ ،‬جزئیات بیشتر را به کدها اضافه‬
‫کنند‪.‬‬
‫این طبقه بندی شامل بخش های زیر است‪:‬‬
‫‪‬آسیب ها‬
‫‪ ‬فعالیت ها (‪ A‬کدها)‬
‫ها‬
‫آسیب‬
‫آسیب عبارت است از فقدان یا غیر طبیعی بودن قسمتی از بدن (ساختار‪ ،‬ارگان یا عضو) یا‬
‫عملکرد بدن (فیزیولوژیکی و عملکردهی ذهنی) می باشد‪ .‬آسیب‪ ،‬انحراف از هنجار را در‬
‫وضعیت زیست پزشکی (ساختار) و عملکرد بدن نشان می دهد‪ .‬در این طبقه بندی آسیب در‬
‫دو بخش آسیب های عملکردی و آسیب های ساختاری طبقه بندی شده است‪.‬‬
‫الف) آسیب های عملکردی (‪ I‬کدها)‬
‫آسیب های عملکردی‪ ،‬کلیه حواس انسان مانند دیدن‪ ،‬شنیدن وغیره را نشان می دهد‬
‫ب) اسیب های ساختاری (‪ S‬کدها)‬
‫آسیب های ساختاری‪ ،‬ناهنجاری‪ ،‬نقص یا فقدان اندام و سایر انحرافات مهم و مشخص در‬
‫ساختار های بدن را شامل می گردد که بر اساس دانش زیست شناس ی در سطح بافت‪ ،‬سلول‬
‫یا سطح مولکولی طبقه بندی می شوند‪.‬‬
‫رقم کد و به شرح زیر تعیین می‬
‫شود‪:‬‬
‫‪ -0‬بیشتر از یک نوع آسیب ساختاری‬
‫‪ -1‬فقدان اسیب ساختاری ‪ -‬کامل‬
‫‪ -2‬فقدان اسیب ساختاری ‪ -‬جزئی‬
‫‪ -3‬وجود قسمت اضافی‬
‫‪ -4‬ابعاد انحراف‬
‫‪ -5‬عدم اتصال‬
‫‪ -6‬انحراف وضعیت‬
‫‪ -7‬تغییرات کیفی در ساختار (مانند تجمع مایع)‬
‫‪ -8‬درد‬
‫‪ -9‬بیان نشده‬
‫اولین رقم اعشار به صورت زیر اضافه‬
‫می شود‪:‬‬
‫‪ -0‬بیش از یک ناحیه مربوط به آسیب ساختاری‬
‫‪ -1‬راست‬
‫‪ -2‬چپ‬
‫‪ -3‬هردو طرف‬
‫‪ -4‬جلو‬
‫‪ -5‬پشت‬
‫‪ -6‬به سمت باالی عضو‬
‫‪ -7‬به سمت پایین عضو‬
‫‪ -8‬کاربرد ندارد‬
‫‪ -9‬بیان نشده‬
‫فعالیت ها (‪ A‬کدها)‬
‫در ‪ ICIDH-2‬اصطالح فعالیت در معنای گسترده‪ ،‬کلیه فعالیت های فرد اعم از ساده‬
‫(گرفتن‪ ،‬دیدن‪ ،‬حرکت پا) و اعمال ذهنی پیچیده (بخاطر آوردن حوادث گذشته‪ ،‬آگاهی‪،‬‬
‫رانندگی‪ ،‬مهرت های اجتماعی و شخص ی و روابط متقابل افراد) را شامل می‬
‫شود‪.‬کدهای فعالیت شامل لیستی از فعالیت ها بدون جهت گیری است‪ A.‬کدها با‬
‫استفاده از توصیفگرهای میتوانند محدودییت فعالیتی را نشان دهند‪.‬‬
‫کدهای فعالیت منعکس کننده عملکرد فرد در ارتباط با وضعیت سالمت وی می باشند‪.‬‬
‫در حالی که کدهای مشارکت فرد‪ ،‬ما حصل ارتباط میان فاکتورهای خارجی و فردی‬
‫هستند‪ .‬در واقع در فعالیت این سوال مد نظر قرار می گیرد که "چطور فرد فعالیت را‬
‫انجام می دهد" و در مشارکت این سواالت که "آیا فرد در اجتماع مشارکت دارد"‪" ،‬آیا‬
‫این محدودیت در اثر وضعیت سالمت فرد یا سایرفاکتورهای محیطی و فردی روخ داده‬
‫است"‪.‬‬
‫کدهای مربوط به فعالیت می توانند در خود ارزیابی ها‪ ،‬ارزیابی های کلینیکی و تستهای‬
‫عملکردی یا پرسش نامه ها مورد استفاده قرار گیرند‪.‬‬
‫در طبقه بندی فعالیت ها‪ ،‬صفات مربوط به‬
‫فعالیت ها به دو دسته تقسیم می شود‪:‬‬
‫الف) توصیفگر اول‪ :‬بیانگر درجات مختلف سختی فعالیت است که توسط رقم بعد از (‪ ).‬نمایش داده می‬
‫شود‪:‬‬
‫‪ -0‬بدون مشکل‬
‫‪ -1‬سختی خفیف‬
‫‪ -2‬سختی متوسط‬
‫‪ -3‬سختی شدید‬
‫‪ -4‬ناتوان در انجام فعالیت‬
‫‪ -5‬سختی نامشخص‬
‫ب) توصیفگر دوم‪ :‬کمک فردی یا غیر فردی‬
‫استفاده از این توصیفگر اختیاری است و توسط دومین رقم بعد از (‪ ).‬نشان داده می شود‪:‬‬
‫‪ -0‬هیچ کمکی بکار گرفته نشده است‪.‬‬
‫‪ -1‬استفاده از وسایل کمکی (فنی‪ ،‬پروتزها و صندلی چرخ دار)‬
‫‪ -2‬کمک فردی(وقتی که فعالیت به کمک شخص دیگری انجام شده است از قبیل نظارت و اشاره)‪.‬‬
‫‪ -3‬کمک فردی و غیر فردی‬
‫‪ -9‬سطح کمک نامشخص‬
‫مشارکتها (‪ P‬کدها)‬
‫مشارکت تاثیر متقابل آسیب ها و فاکتورهای زمینه ای است‪ .‬مشارکت‬
‫تمامی جوانب زندگی انسان‪ ،‬عرف‪ ،‬رسوم و رفتارهای اجتماعی را در بر می‬
‫گیرد و دامنه آن بصورت فردی‪ ،‬حرکت‪ ،‬مبادله اطالعات‪ ،‬ارتباطات‬
‫اجتماعی‪ ،‬شغل‪ ،‬زندگی اقتصادی و مدنی – اجتماعی توصیف می شود‪.‬‬
‫مفهوم مشارکت در ‪ ICIDH-2‬به عنوان استاندارد بین املللی در زمینه‬
‫برقراری فرصت های یکسان برای افراد ناتوان مطرح می گردد‪ .‬محدودیت‬
‫در مشارکت نیز عقب ماندگی نامیده می شود‪.‬‬
‫دو نوع توصیفگر استفاده‬
‫مشود‪:‬‬
‫الف) توصیفگر اول‪ :‬به هفت دسته تقسیم می شود‪:‬‬
‫‪ -0‬مشارکت کامل تحت تمامی شرایط معمول (بدون دخالت تسهیالت و امکانات زمینه ای)‬
‫‪ -1‬مشارکت کامل در معرض خطر (به عنوان مثال فردی که در صورت سازگاری محیط خانه‬
‫و کار با شرایط وی قادر به مراقبت شخص ی کامل از خود و مشارکت می باشد‪ ،‬اما با کاهش‬
‫یا عدم دسترس ی به این سازگاری ها میزان مشارکت وی کاهش یافته یا از بین می رود)‪.‬‬
‫‪ -2‬مشارکت با محدودیت‬
‫‪ -3‬بدون مشارکت‬
‫‪ -7‬غیر قابل پیش بینی‬
‫‪ -8‬تعیین نشده‬
‫‪ -9‬کاربرد ندارد‬
‫ب) توصیفگر دوم‪ :‬این توصیفگر زمانی به کار می رود که سطح مشارکت از سطح مطلوب کمتر‬
‫است‪ .‬دومین توصیفگر به عوامل تسهیل کننده و افزایش دهنده یا موانع و کاهش دهنده سطح‬
‫مشارکت فرد اشاره دارد‪ .‬در واقع توصیفگر دوم جهت تعیین تسهیالت یا موانع بکار می رود‪ .‬کدهای‬
‫مربوط به صفت دوم به شرح زیر می باشند‪:‬‬
‫‪ -0‬محصوالت‪ ،‬ابزار و کاال های مصرفی‬
‫‪ -1‬حمایت و کمک فردی‬
‫‪ -2‬سازمان ها‪ ،‬انجمن ها و موسسات سیاس ی و اجتماعی‬
‫‪ -3‬نظام آموزش و پرورش‬
‫‪ -4‬موسسات اقتصادی‬
‫‪ -5‬سایر سازمان های زیربنایی‬
‫‪ -6‬ساختار فرهنگی اجتماعی‪ ،‬هنجارها و قوانین‬
‫‪ -7‬محیط فیزیکی ساخته دست بشر‬
‫‪ -8‬محیط طبیعی‬
‫‪ -9‬سایر عوامل و عوامل ناشناخته‬
‫فاکتورهای محیطی‬
‫کدها)‬
‫(‪E‬‬
‫فاکتورهای زمینه ای شامل‬
‫فاکتورهای محیطی و فاکتورهای‬
‫فردی است که فاکتورهای فردی‬
‫در بخش های ‪ ICIDH-2‬نیامده است‪.‬‬
‫فاکتور های محیطی شامل محیط‬
‫اطراف (شرایط آب و هوایی)‪،‬‬
‫نحوه بکارگیری اصطالحات‬
‫‪2‬‬
‫‪ICIDH-‬‬
‫‪ .1‬اجتناب از کاربرد لغات مشابه در سه بعد آسیب‪ ،‬ناتوانی و‬
‫عقب ماندگی‪.‬‬
‫برای نشان دادن آسیب از اسامی (مانند تکلم ‪ )speech‬و برای‬
‫نشان دادن فعالیت از اسم مصدرها (صحبت کردن ‪)talking‬‬
‫استفاده می شود‪ .‬مشارکت فرد در اجتماع نیز با اسامی چون‬
‫‪ attainment ،engagement ،involvement‬نشان داده می شود‪.‬‬
‫‪ .2‬تا حد امکان اصطالحات بدون جهت گیری بوده تا بر هر‬
‫دو جنبه مثبت و منفی داللت داشته باشند‪ .‬به عنوان مثال‬
‫دمای بدن‪ ،‬به جای تب یا کاهش دمای بدن‪.‬‬
‫اهداف‬
‫‪ICIDH-2‬‬
‫فراهم آوردن اساس علمی جهت مطالعه و درک پیامدهای بیماری‬
‫ایجاد یک زبان مشترک جهت توصیف پیامدهای بیماری و توسعه ارتباطات‬
‫میان کارکنان مراقبت های بهداشتی درمانی و افراد ناتوان‬
‫فراهم آوردن ماخذی جهت درک مشارکت افراد ناتوان در اجتماع‬
‫توصیف پیامدهای بیماری به منظور خدمات و مراقبت بهتر و تسهیل مشارکت‬
‫افراد دارای بیماری و اختالل در اجتماع‬
‫امکان مقایسه اطالعات در میان کشورها و خدمات مراقبت های بهداشتی‬
‫درمانی‬
‫فراهم آوردن طرح کدگذاری اصولی جهت سیستم های اطالعات سالمت‬
‫فهرست فصول اصلی در ‪:ICIDH-2‬‬
‫فصول اصلی در طبقه بندی آسیب های عملکر‬
‫·‬
‫فصل ‪ -1‬عملکردهای ذهنی‬
‫‪Mental functions‬‬
‫فصل ‪ -2‬عملکردهای مربوط به صدا‪ ،‬تکلم‪ ،‬شنوایی و‬
‫سیستم تعادلی‬
‫‪Voice; speech; hearing and vestibular functions‬‬
‫فصل ‪ -3‬عملکرد بینایی‬
‫‪Seeing functions‬‬
‫فصل ‪ -4‬سایر عملکردهای حسی‬
‫‪Other sensory functions‬‬
‫فصل ‪ -5‬عملکردهای قلبی – عروقی و تنفسی‬
‫‪Cardiovascular and respiratory functions‬‬
‫فصل ‪ -6‬عملکردهای گوارشی‪ ،‬تغذیه ای و متابولیکی‬
‫‪Digestive; nutritional and metabolic functions‬‬
‫فصل ‪ -7‬عملکردهای ایمونولوژیکی و غدد مترشحه داخلی ‪Immunological and endocrinological functions‬‬
‫فصل ‪ -8‬عملکردهای دستگاه تناسلی ‪ -‬ادراری‬
‫‪Genitourinary functions‬‬
‫فصل ‪ -9‬عملکردهای عصبی عضالنی اسکلتی و حرکات‬
‫مربوطه‬
‫‪Neuromusculoskeletal and movement related‬‬
‫‪functions‬‬
‫فصل ‪ -10‬عملکردهای پوست و ساختار مربوطه‬
‫‪Skin and related tissue functions‬‬
‫فصول اصلی در طبقه بندی آسیب های‬
)‫ کدها‬s( ‫ساختاری‬
Brain; spinal and related structures
‫ نخاع و ساختارهای مربوطه‬،‫ آسیب های مغز‬-1 ‫فصل‬
Structures involved in voice and speech
‫ ساختارهای مربوط به صدا و تکلم‬-2 ‫فصل‬
Structures of the ear and vestibular system
‫ ساختار گوش و سیستم تعادلی‬-3 ‫فصل‬
The eye and related structures
‫ چشم و ساختارهای مربوطه‬-4 ‫فصل‬
Structures of the circulatory and respiratory system
‫ ساختارهای دستگاه گردش خون و تنفسی‬-5 ‫فصل‬
Structures related to the digestive system and
metabolism
‫ ساختارهای مربوط به دستگاه گوارش و‬-6 ‫فصل‬
‫متابولیسم‬
Structures related to the immunological
endocrinological
‫ ساختارهای ایمونولوژیکی و غدد مترشحه‬-7 ‫فصل‬
‫داخلی‬
Structures related to the urogenital system ‫ ساختارهای مربوط به دستگاه تناسلی ادراری و‬-8 ‫فصل‬
continenece and reproduction
‫باروری‬
Structures related to movement
‫ ساختارهای مربوط به حرکت‬-9 ‫فصل‬
Skine and related Structures
‫ پوست و ساختارهای مربوطه‬-10 ‫فصل‬
‫فصول اصلی در طبقه بندی‬
)‫ کدها‬A( ‫فعالیت ها‬
Seeing; hearing and recognizing
‫ شنیدن و تشخیص دادن‬،‫ دیدن‬-1 ‫فصل‬
Learning; applying knowledge and performing tasks
‫ بکارگیری دانش و انجام وظایف‬،‫ یادگیری‬-2 ‫فصل‬
Communication activities
‫ فعالیت های ارتباطی‬-3 ‫فصل‬
Movement activities
‫ فعالیت های حرکتی‬-4 ‫فصل‬
Moving around
‫ حرکت به اطراف‬-5 ‫فصل‬
Daily life activities
‫ فعالیت های زندگی روزمره‬-6 ‫فصل‬
Care of necessities and domestic activities
‫ نگهداری لوازم و فعالیت های خانگی‬-7 ‫فصل‬
Interpersonal behaviors
‫ رفتارهای بین فردی‬-8 ‫فصل‬
Responding to and dealing with particular situations
‫ عکس العمل و برخورد با شرایط خاص‬-9 ‫فصل‬
Use of assistive devices; technical and other related ‫ فنی و سایر فعالیت‬،‫ استفاده از وسایل کمکی‬-10 ‫فصل‬
activities
‫های مربوطه‬
‫فصول اصلی در طبقه بندی‬
)‫ کدها‬p( ‫مشارکت ها‬
Participation in personal maintenance
‫ مشارکت در حفظ بقای فردی‬-1 ‫فصل‬
Participation in mobility
‫ مشارکت در حرکت‬-2 ‫فصل‬
Participation in exchange of information
‫ مشارکت در مبادله اطالعات‬-3 ‫فصل‬
Participation in social relationships
‫ مشارکت در ارتباطات اجتماعی‬-4 ‫فصل‬
Participation in the areas of education; work; leisure
and spirituality
‫ اوقات‬،‫ کاری‬،‫ مشارکت در عرصه آموزشی‬-5 ‫فصل‬
‫فراغت و روحی‬
Participation in economic life
‫ مشارکت در زندگی اقتصادی‬-6 ‫فصل‬
Participation in civic and community life
‫ مشارکت در زندگی شهری و اجتماعی‬-7 ‫فصل‬
‫ت فاکتورهای محیطی‬
)‫ کدها‬E(
Products; tools and consumables
‫ ابزار و کاالهای مصرفی‬،‫محصوالت‬
Personal support and assistance
‫حمایت وکمک های فردی‬
Social; economic and political institutions
‫ اقتصادی و سیاسی‬،‫موسسات اجتماعی‬
Sociocultural structures; norms and rules
‫ هنجارها و قوانین‬،‫ساختارهای فرهنگی اجتماعی‬
Human – made physical environment
‫محیط فیزیکی ساخته دست بشر‬
Natural environment
)... ‫محیط طبیعی (آب و هوا و‬