Transcript حسابداری نفت و گاز

‫حسابداری نفت و گاز‬
‫استاد مربوطه‪:‬آقای دکتر محمدزاده‬
‫ارائه‌دهندگان‪ :‬پاكي و ابراهیم‌پور‌‬
‫زمستان ‪91‬‬
‫‪1‬‬
‫مقدمه‬
‫نمایانگر‬
‫‌‬
‫گاز‬
‫در صنعت نفت ‌و ‌‬
‫‌از دیدگاه نظری‌ حسابداری‌ ‌و گزارشگری‌ مالی ‌‬
‫وضعیتی است که نشان می‌دهد اطالعات تهیه شده ‌از طریق مدل بهای تمام شده‬
‫در مقایسه با ارزشهای جاری‌ غالبا‌ برای تصمیم گیرندگان از سودمندی‬
‫تاریخی ‌‬
‫در صنعت نفت ‌و گاز‪،‬با اهمیت ترین‬
‫دار است‪ .‬برای شرکتهای شاغل ‌‬
‫کمتری‌ برخور ‌‬
‫ذخایر‬
‫‌‬
‫گاز باشد‪ ،‬کشف‬
‫رویداد‪ ،‬به جای این که شناسایی درآمد فروش نفت ‌و ‌‬
‫گاز‬
‫ذخایر نفت ‌و ‌‬
‫‌‬
‫گاز است‪ .‬اما مدل بهای تمام شده تاریخی قبل ‌از این که‬
‫نفت ‌و ‌‬
‫در مورد اندازه گیری‌ ‌و گزارش‬
‫کشف گردد‪ ،‬تولید شود ‌و به فروش برسد‪ ،‬اقدامی ‌‬
‫ذخایر نفت‬
‫‌‬
‫دیگر این است که مخارج اکتشاف‬
‫ذخایر نمی‌کند‪ .‬مسئله مرتبط ‌‬
‫‌‬
‫این‬
‫ذخایر کشف شده ندارد‪.‬‬
‫‌‬
‫‌و گاز‪ ،‬رابطه‌ای نزدیک با ارزش‬
‫‪2‬‬
‫روشهای حسابداری نفت و گاز‬
‫روش بهای تمام شده کامل‬
‫روش کوششهای موفق‬
‫‪3‬‬
‫تفاوت‌های مفهومی روش بهای تمام شده کامل با روش کوشش‌های‬
‫موفق‬
‫‪ -1‬تفاوت در نحوه تعریف‬
‫مرکز هزینه‬
‫مرکز هزینه می‌تواند یک‬
‫‌‬
‫در بکارگیری‌ روش کوشش های موفق کوچکترین‬
‫‪‌ ‬‬
‫ّ‬
‫در تملک استیجاری‌) یا یک میدان نفتی باشد‪.‬‬
‫ملک ( ‌‬
‫مرکز هزینه می ت ‌واند یک‬
‫ی روش بهای تمام شده کامل بزرگترین ‌‬
‫در بکارگیر ‌‬
‫‪‌ ‬‬
‫کشور‌ یا حتی یک قاره باشد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ -2‬نحوه برخورد با‬
‫هزینه‌های اکتشافی‬
‫صرفنظر ‌از موفقیت یا‬
‫‌‬
‫گاز‬
‫ذخایر نفت ‌و ‌‬
‫‌‬
‫در روش بهای تمام شده کامل تمامی مخارج کشف‬
‫‪‌ ‬‬
‫در یک محل خاص‪ ،‬سرمایه‌ای محسوب می‌شود‪.‬منطق زیربنای این روش‪،‬‬
‫عدم موفقیت ‌‬
‫در یک منطقه ممکن‬
‫ماهیت احتمالی فعالیتهای اکتشافی است‪ .‬زیرا برای دستیابی به ذخایری‌ ‌‬
‫حفر تعداد زیادی چاه اکتشافی ضرورت داشته باشد‪ .‬بنابراین تمامی مخارج‬
‫‌‬
‫است‬
‫در بهای تمام شده چاههای موفق منظور‌ کرد‪.‬‬
‫فعالیت‌های اکتشاف را می‌توان ‌‬
‫در روش کوششهای موفق تنها مخارج اکتشافی که منتج به کشف چاه‌های قابل استخراج‬
‫‪ ‬اما ‌‬
‫سایر مخارج اکتشاف که منتج به نتیجه‌ای نشده‬
‫شده است سرمایه‌ای محسوب می‌شود ‌و ‌‬
‫است بالدرنگ به هزینه منظور‌ می‌گردد ‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫نکته‬
‫ذخایر کشف شده یکسان است‬
‫‌‬
‫هر د ‌و حالت‪ ،‬مخارج انجام شده ‌و‬
‫در ‌‬
‫‪‌ ‬‬
‫در نهایت به نتایج حسابداری‌ یکسانی منتج‬
‫هر د ‌و روش ‌‬
‫بنابراین بکارگیری‌ ‌‬
‫هر یک ‌از روشهای مورد‬
‫در ‌‬
‫می‌شود اما زمان‌بندی شناسایی این نتایج ‪‌ ،‬‬
‫بحث بطور‌ با اهمیتی متفاوت خواهد بود‪.‬‬
‫در‬
‫در شرکت‌های بزرگ ‌و با سابقه ‌‬
‫اظهار داشت که ‌‬
‫‌‬
‫‪‬بطور‌ کلی می‌توان‬
‫در حالی که‬
‫بکار گرفته می‌شود‪‌ .‬‬
‫صنعت نفت ‌و گاز‪ ،‬روش کوششهای موفق ‌‬
‫کوچکتر ‌و کم سابقه‪ ،‬روش بهای تمام شده کامل مرجح‬
‫‌‬
‫در شرکت‌های‬
‫‌‬
‫در روش‬
‫ی سود ‌‬
‫اثر هموارساز ‌‬
‫در شرکت‌های بزرگ‪‌ ،‬‬
‫محسوب می‌گردد‪ .‬زیرا ‌‬
‫در مقایسه با شرکت‌های کوچک‪ ،‬قابل توجه‬
‫بهای تمام شده کامل‪‌ ،‬‬
‫‪ 6‬نمی‌باشد‪.‬‬
‫طبقه بندی مخارج بهای تمام شده منابع طبیعی طبق بیانیه شماره ‪19‬‬
‫‪FASB‬‬
‫‪ -1‬مخارج تحصیل ‪:‬‬
‫ی ‌از منابع‬
‫‌امتیاز جهت اکتشاف‪ ،‬استخراج ‌و بهره‌بردار ‌‬
‫‌‬
‫شامل هزینه تحصیل حق‬
‫طبیعی ‪ ،‬قردادهای استیجاری‌ بلند مدت می‌باشد‪.‬‬
‫‪-2‬مخارج اکتشاف ‪:‬‬
‫شامل کلیه هزینه‌های تحقق‌یافته طی‌فرآیند جستج ‌و برای کشف منابع طبیعی که‬
‫در برگیرنده مواردی مانند حفاری‌ چاههای آزمایش ی‪ ،‬مخارج نمونه برداری‌ ‌و تجزیه‬
‫‌‬
‫تحلیل آن می‌باشد‪.‬‬
‫‪-3‬مخارج تولید‪:‬‬
‫شامل کلیه هزینه‌های تحقق‌یافته برای استخراج فیزیکی منابع طبیعی مانند‬
‫هزینه دستمزد برای عملیات چاههای نفت می‌باشد‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪-4‬مخارج تکمیل عملیات‪:‬‬
‫شامل کلیه مخارج تحقق یافته جهت فراهم کردن امکانات ‌و وسایل برای‬
‫استخراج‪ ،‬جمع‌آوری ‌و انبارکردن فرآورده‌های منابع طبیعی می‌باشد‪.‬‬
‫‪-5‬مخارج مربوط به تهیه امکانات ‌و تجهیزات پشتیبانی‪:‬‬
‫مخارج تجهیزات ‌و امکانات مصرفی برای فعالیت‌های تولیدی نفت ‌و گا ‌زشامل‬
‫‌نگار وتجهیزات حفاری‪،‬تجهیزات ساختمانی وسائط نقلیه‪،‬‬
‫تجهیزات زلزله ‌‬
‫انبار می‌باشد‪.‬‬
‫تعمیرگاه ‌و ‌‬
‫‪8‬‬
‫در روش بهای تمام‬
‫روش حسابداری‌ تخصیص مخارج منابع طبیعی ‌‬
‫شده کامل ‌و روش کوشش‌های موفق‬
‫‪‬روش بهای تمام شده کامل‪:‬‬
‫بر این است که کلیه مخارج تحصیل ‌و اکتشاف مربوط به‬
‫در این روش فرض ‌‬
‫‌‬
‫کارگاههای موفق ‌و ناموفق به حساب دارایی انتقالی به دوره آتی ثبت‬
‫می‌شود‪،‬درنهایت دارایی انتقالی به دوره‌آتی به حساب منابع طبیعی منتقل‬
‫می‌گردد‪ .‬مخارج تکمیل عملیات مربوط به پروژه‌های موفق به عنوان بخش ی ‌از‬
‫بهای تمام شده منابع طبیعی ثبت می‌شود‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫‪‬روش کوششهای موفق‪:‬‬
‫در این روش کلیه مخارج مربوط به تحصیل ‌و اکتشاف مربوط به عملیات‬
‫‌‬
‫کارگاههای موفق به حساب منابع طبیعی منظور‌ شده ‌و کلیه مخارج مربوط به‬
‫عملیات کارگاههای ناموفق که منتج به نتیجه‌ای نشده باشد بالدرنگ به هزینه‌های‬
‫دوره مالی منظور‌ می‌گردد‪‌ .‬از آنجا که واحدتجاری‌ نمی‌داند کدام پروژه توأم با‬
‫موفقیت ‌و کدام پروژه با عدم موفقیت همراه خواهد بود‪ ،‬به همین دلیل کلیه‬
‫مخارج مربوط به اکتشاف ‌و تحصیل‪ ،‬به حساب دارایی انتقالی به دوره آتی ثبت ‌و‬
‫در صورت تحقق پروژه‌هایی که با موفقیت همراه می‌باشند‪‌ ،‬از حساب دارایی‬
‫‌‬
‫انتقالی به دوره آتی به حساب منابع طبیعی منتقل می‌شود‪ .‬کلیه مخارج توسعه‬
‫مربوط به پروژه‌های موفق جزء بهای تمام شده منابع طبیعی ‌و کلیه مخارج مربوط‬
‫به پروژه‌های ناموفق که درحساب دارایی انتقالی به دوره ‌آتی ثبت شده به حساب‬
‫هزینه منتقل می‌گردد‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫مقایسه روش‌های حسابداری منابع طبیعی‬
‫در روش بهای تمام شده کامل بیش‬
‫‪ -1‬ارزش تخصیص یافته به دارایی منابع طبیعی ‌‬
‫در روش کوششهای موفق‪ ،‬مخارج‬
‫‌از روش کوششهای موفق می‌باشد‪‌ .‬از آنجا که ‌‬
‫تحصیل‪ ،‬اکتشاف ‌و توسعه تکمیل عملیات پروژه‌های ناموفق جزء هزینه‌های‬
‫کمتر‬
‫در دوره مالی که این هزینه‌ها تحقق یافته ‌‬
‫در نتیجه سود ‌‬
‫ی تلقی شده‪‌ ،‬‬
‫جار ‌‬
‫می‌باشد‪.‬‬
‫در روش بهای تمام شده کامل ‌از آنجا که مخارج بیشتری‌ به دارایی منابع طبیعی‬
‫‪‌ -2‬‬
‫تخصیص یافته‪ ،‬بنابراین هزینه ناش ی ‌از تحلیل منابع طبیعی بیش ا ‌ز روش‬
‫کوششهای موفق می‌باشد‪.‬‬
‫در طی دوره‬
‫در روش کوششهای موفق هرگونه مخارج تولید ‌‬
‫‪ -3‬با توجه به این که ‌‬
‫مالی‪ ،‬جزء بهای تمام شده موجودی منظور‌ می‌شود‪ ،‬بنابراین با اصل مقابله‬
‫ن کلیه‬
‫در روش بهای تمام شده کامل‪ ،‬چو ‌‬
‫هزینه‌ها با درآمدها تطابق دارد‪ .‬اما ‌‬
‫هر دوره مالی به حساب هزینه منظور‌ می‌شود‪ ،‬بنابراین با‬
‫در ‌‬
‫مخارج تولید ‌‬
‫‪11‬‬
‫نکته‬
‫در مناسبت‬
‫در بکارگیری‌ این د ‌و روش موجب شد که‪‌ FASB‬‬
‫انعطاف موجود ‌‬
‫نظر کند‪:‬‬
‫اظهار ‌‬
‫یر ‌‬
‫ی ‌و به شرح ز ‌‬
‫هر یک ‌از د ‌و روش بازنگر ‌‬
‫‌‬
‫در زمان‬
‫‪ ‬هیچیک ‌از روشهای کوششهای موفق ‌و بهای تمام شده کامل‪‌ ،‬‬
‫هر د ‌و روش‪،‬‬
‫در ‌‬
‫معیار ‌و نشانه موفقیت محسوب نمی‌شود‪‌ .‬‬
‫‌‬
‫کشف منابع‪،‬‬
‫در زمان فروش شناسایی می‌گردد‪ .‬بنابراین‪،‬‬
‫موفقیت (شناخت درآمد) ‌‬
‫تاخیر می‌اندازد‬
‫‌‬
‫هر د ‌و روش گزارش موفقیت را به‬
‫ی ‌‬
‫می‌توان گفت که بکارگیر ‌‬
‫بر بهای تمام شده تاریخی ‌و‬
‫ویا مبهم می‌کند ‌و این نتیجه حسابداری‌ مبتنی ‌‬
‫پیروی ‌از مفهوم تحقق درآمد می‌باشد‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫تاریخچه تدوین استانداردهای مربوط به حسابداری نفت وگاز‬
‫در سال‪1969‬‬
‫گاز ‌‬
‫اولین مطالعه تحقیقات حسابداری‌ درباره حسابداری‌ نفت ‌و ‌‬
‫ی روش‌کوششهای موفق به جای‬
‫انتشار یافت‌ ‌و پیشنهاد کلی‌ آن‪ ،‬بکارگیر ‌‬
‫‌‬
‫میالدی‬
‫روش بهای تمام شده کامل بود‪.‬‬
‫بهادار آمریکا )‪ (SEC‬اعالم کرد شرکتهایی‬
‫‌‬
‫ن اوراق‬
‫در سال ‪ 1972‬میالدی کمیسیو ‌‬
‫‌‬
‫بکار نمی‌گیرند الزم است درصورتهای مالی خود سود‬
‫که روش کوششهای موفق را ‌‬
‫ی این روش حاصل می‌شدافشا کنند‪.‬اگرچه‬
‫در صورت بکارگیر ‌‬
‫خالص ی را که ‌‬
‫ن مزبو ‌ر الزام مزبو ‌ر را برداشت اما آشکاربود که‬
‫متعاقب این الحاقیه‪ ،‬کمیسیو ‌‬
‫روش کوششهای موفق را مرجح می‌داند‪.‬‬
‫در سال‪ FASB،1977‬با انتشار استاندارد ‪19‬روش بهای تمام شده کامل را حذف ‌و‬
‫‌‬
‫در مقابل فشارهای سیاس ی‪،‬‬
‫ی روش کوششهای موفق را الزامی کرد‪.‬اما ‌‬
‫بکارگیر ‌‬
‫‪13‬‬
‫تحقیقات مشاهده ای انجام شده درباره حسابداری نفت و گاز‬
‫بطور‌ کلی ‪,‬نتایج بدست آمده ‌از تحقیقات‪ ,‬زمینه را برای حذف روش بهای تمام‬
‫شده کامل در ‪ SFAS# 19‬فراهم کرد ‪ FASB‬کوشش کرد تا با الزامی کردن به‬
‫کارگیری‌ روش کوششهای موفق مسئله یکنواختی ‌و قابلیت مقایسه را حل کند‪.‬‬
‫سایر تحقیقات مشاهده ای انجام شده‬
‫ی هریک ‌از د ‌و روش‬
‫در مورد نتایج اقتصادی بکارگیر ‌‬
‫تحقیقات متعددی که ‌‬
‫نیز به یافته‌های قطعی منتج‬
‫بهای‌تمام‌شده کامل وکوششهای موفق انجام‌شده ‌‬
‫در کل نشان می‌دهد که انگیزه اصلی ترجیح‬
‫نشده است‪ .‬امابررس ی تحقیقات ‌‬
‫تأثیر بکارگیری‌ روش اول‌ بر‬
‫بر روش کوششهای موفق‪‌ ،‬‬
‫روش بهای تمام شده کامل ‌‬
‫افزایش سود است‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫ارتباط ‪ SFAS# 19‬با مبانی نظری‬
‫ی‪،‬هدف اصلی ‌از تدوین ‌و‬
‫در تصمیم‌گیر ‌‬
‫ضابطه کلی مبانی نظری‌ یعنی فایده ‌‬
‫در‬
‫انتشار ‪ SFAS#19‬بوده است‪ .‬به منظور‌ افزایش فایده اطالعات ‌‬
‫در صنعت نفت ‌و گاز‪ ،‬روشهای‬
‫تصمیم‌گیری‌ها ‪ ،‬مقرر‌ شد که شرکتهای فعال ‌‬
‫بکار گیرند‪.‬‬
‫یکسانی را به دلیل قابل مقایسه بودن ‌‬
‫مربوط بودن‬
‫در بیانیه شماره د ‌و مبانی نظری‪ ،‬د ‌و ویژگی کلی یعنی قابلیت اعتماد ‌و ‌‬
‫‌‬
‫احراز آنها اطالعات مالی مفید خواهد بود‪ ،‬این د ‌و‬
‫‌‬
‫در صورت‬
‫مطرح است که ‌‬
‫بر تدوین ‪ SFAS #19‬داشته است‪.‬‬
‫تأثیر عمده‌ای ‌‬
‫ویژگی ‌‬
‫یر‬
‫گاز باو ‌ر عمومی براین است که رویداد با اهمیت‪ ،‬کشف ذخا ‌‬
‫در صنعت نفت ‌و ‌‬
‫‌‬
‫نفت ‌و گاز می‌باشد‪.‬‬
‫ی ارزش‬
‫ذخایر قر ‌ار دارد(حسابدار ‌‬
‫‌‬
‫ن توجه‌آن کشف‬
‫‪FASB‬نیزروش ی راکه کانو ‌‬
‫اکتشاف) را بررس ی کرد اما نپذیرفت‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫نکته‬
‫گاز هنگام‬
‫نکته اصلی روش حسابداری‌ ارزش اکتشاف این است که نفت ‌و ‌‬
‫در این روش‪ ،‬ارزش‬
‫بر مبنای ارزش برآوردی آن ثبت شود ‪‌ .‬‬
‫کشف شدن ‌‬
‫اکتشاف به عنوان درآمد حاصل ‌از فعالیت‌های اکتشافی ‌و همچنین به عنوان‬
‫ذخایر به‬
‫‌‬
‫موجودی برای فعالیت های تولیدی آتی ثبت می‌گردد‪.‬هنگامی که‬
‫نیز به‌حساب سود ‌و زیان منظور‌ می‌شود‪.‬‬
‫فروش می‌رسد‪ ،‬موجودی ‌‬
‫ی ارزش اکتشاف را به‌دلیل فقدان قابلیت اعتماد د ‌ر‬
‫‪،FASB‬روش حسابدار ‌‬
‫نظر هیأت‪ ،‬منتج‬
‫ی نپذیرفت‪‌ .‬و روش کوششهای موفق که به ‌‬
‫فرآیند اندازه گیر ‌‬
‫‌تر می‌شود پذیرفته شد‪.‬‬
‫به ارائه اطالعات مربوط ‌‬
‫‪16‬‬
‫عوامل سیاس ی‬
‫بر این باور‌ بودند که پذیرفتن روش کوششهای م ‌وفق ‌و‬
‫دولتی‪،‬در امریکا ‌‬
‫‌‬
‫عوامل‬
‫بر خالف سیاستهای کلی دولت است وموجب‬
‫حذف روش بهای تمام شده کامل ‌‬
‫کاهش توان رقابت شرکتهای نفتی ‌و کم شدن فعالیتهای اکتشافی می‌شود‪ .‬اعضای‬
‫بر این باور‌ بودند که منافع ملی در صورت محدود‬
‫‪ FASB‬موافق نبودند ‌و ‌‬
‫بهتر حفظ خواهد شد‪ .‬بنابراین کمیسیون‌‬
‫کردن تنوع روشهای پذیرفته شده ‌‬
‫ی روش بهای تمام شده کامل را به عنوان روش ی‬
‫اوراق بهادار(‪ )SEC‬بکارگیر ‌‬
‫پذیرفته شده مطرح کرد‪‌ .‬و متعاقب آن هیأت استانداردهای حسابداری‌ طی‬
‫ی الزامی روش کوششهای موفق را لغ ‌و کرد‪ .‬این‬
‫استاندارد شماره‪ 25‬بکارگیر ‌‬
‫در‬
‫ی ‌‬
‫بر تدوین استانداردهای حسابدار ‌‬
‫تاثیر عوامل سیاس ی ‌‬
‫استاندارد نمونه‌ای ‌از ‌‬
‫آمریکا محسوب می‌شود‪.‬‬
‫‪17‬‬
‫حسابداری شناخت ذخایر‬
‫بر بهای‌تمام‌شده تاریخی برای تصمیم‌گیریهای‬
‫به‌دلیل اینکه اطالعات مبتنی ‌‬
‫بهادار آمریکا)‪(SEC‬روش حسابداری‌‬
‫‌‬
‫ن اوراق‬
‫اقتصادی کافی نیست کمیسیو ‌‬
‫یر را برای‬
‫ذخایر را مطرح کرد‪.‬این کمیسیون‪ ،‬سه دلیل اصلی به شرح ز ‌‬
‫‌‬
‫شناخت‬
‫توصیه روش مزبور‌ ارائه کرده است‪:‬‬
‫بر بهای تمام شده تاریخی نمی تواند اطالعات کافی را درباره‬
‫ی مبتنی ‌‬
‫‪-1‬حسابدار ‌‬
‫گاز فراهم ‌و ارائه کند ‪.‬‬
‫وضعیت مالی ‌و نتایج عملیات تولید کنندگان نفت ‌و ‌‬
‫کنار صورت های مالی اساس ی الزم است اطالعات اضافی ارائه شود تا بتوان‬
‫در ‌‬
‫‪‌ -2‬‬
‫گاز را ارز‌یابی‬
‫در صنعت نفت ‌و ‌‬
‫وضعیت مالی ‌و نتایج عملیات یک شرکت فعال ‌‬
‫سایر شرکت های این صنعت مقایسه کرد‪.‬‬
‫‌و با ‌‬
‫پذیر ساختن ارائه اطالعات مفید برای تصمیم گیریها روش‬
‫‌‬
‫‪-3‬برای امکان‬
‫نیاز است‪.‬‬
‫گاز مورد ‌‬
‫ذخایر نفت ‌و ‌‬
‫‌‬
‫بر ارزشیابی‬
‫حسابداری‌ مبتنی ‌‬
‫‪18‬‬
‫نکته‬
‫این روش توصیه شده با انتقاد های زیاد دست اندرکاران صنعت نفت ‌و گ ‌از‬
‫مواجه شد‪.‬‬
‫آشکار شد که افزایش نسبی مربوط بودن‬
‫‌‬
‫در تحقیقات متعدد درباره این روش‬
‫‌‬
‫در مقابل ‌از دست رفتن ویژگی قابلیت اعتماد اطالعات به شکلی قابل‬
‫اطالعات ‌‬
‫هادار‬
‫در نتیجه این تحقیقات‪،‬کمیسیون‌ اوراق‌ب ‌‬
‫پذیر نیست ‪‌ .‬‬
‫مالحظه توجیه ‌‬
‫در صورت های مالی اساس ی‬
‫آمریکا تصمیم گرفت که ارائه چنین اطالعاتی را ‌‬
‫الزامی نکند‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫وضعیت جاری در حسابداری نفت و گاز‬
‫ذخایر را به عنوان‬
‫‌‬
‫بهادار اعالم کرد که روش حسابداری‌ شناخت‬
‫‌‬
‫کمیسیون‌ اوراق‬
‫روش ی بالقوه نمی‌شناسد‪ FASB .‬سرانجام اقدام به انتشار استاندارد شماره ‪69‬‬
‫گاز کرد‪.‬‬
‫تحت عنوان افشا درباره فعالیت‌های تولید نفت ‌و ‌‬
‫در مورد‬
‫حایز اهمیت است‪ :‬اوال‌‪ ،‬این استاندارد ‌‬
‫‌‬
‫استاندارد مزبور‌ ‌از د ‌و لحاظ‬
‫گاز‬
‫در بورس معامله نمی‌شود ویا فعالیتهای تولید نفت ‌و ‌‬
‫شرکتهایی که سهام آنها ‌‬
‫نیز فزونی مخارج‬
‫آنان قابل توجه نیست الزم‌االجرا نمی‌باشد‪.‬دلیل اصلی این مطلب ‌‬
‫بر منافع آن است‪ .‬ثانیا‌‪ ،‬استاندارد مورد بحث معرف توسعه‌ای‬
‫تهیه اطالعات ‌‬
‫ی مالی می‌باشد‪.‬زیرا افشای اطالعات مالی را اضافه ب ‌ر‬
‫دیگردر مفهوم‌گزارشگر ‌‬
‫‌‬
‫صورت‌های مالی اساس ی ‌و یادداشتهای همراه الزامی می‌کند‪.‬دلیل ارائه‌شده ت ‌وسط‬
‫نیز مبتنی نبودن این اطالعات بر بهای تمام شده تاریخی ‌و کافی نبودن‬
‫هیأت مزبور‌ ‌‬
‫در متن صورتهای مالی اساس ی بوده است‪.‬‬
‫قابلیت اعتماد آن برای منظور‌ شدن ‌‬
‫‪20‬‬
‫موارد افشای خواسته شده در استاندارد مزبور به شرح زیر است‪:‬‬
‫‪ -1‬مقادیر ذخایر اثبات شده نفت و گاز‬
‫‪-2‬مخارجی که در ارتباط با فعالیت‌های تولید نفت و گاز سرمایه‌ای محسوب‬
‫شده‌اند‪.‬‬
‫‪ -3‬مخارج انجام شده برای تحصیل اموال نفت و گاز‪,‬اکتشاف و فعالیت‌های‬
‫توسعه‪.‬‬
‫‪ -4‬نتایج عملیات برای فعالیت های تولید نفت و گاز‬
‫‪-5‬معیار گردش وجوه نقد آتی تنزیل شده مرتبط با ذخایر اثبات شده نفت و گاز‬
‫با احتساب نرخ تنزیل ‪ 10‬درصد‪.‬‬
‫‪21‬‬
22
‫سرانجام در سال ‪ 1986‬مجددا کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا حذف روش بهای تمام‬
‫شده کامل را توصیه کرد ‪ .‬دالیل ارائه شده نیز مربوط به یکنواختی روشها و تکرار‬
‫عوامل سیاس ی بوده است‪ .‬بود‪ .‬اما دلیل اصلی این تغییر موضع‪ SFAS# ,‬مطالب ‪19‬‬
‫‪23‬‬
‫در ابتدای سال ‪ 1381‬اقدام به عملیات اکتشاف سنگ‬
‫مثال)شرکت الف ‌‬
‫آغاز نمود‪ .‬مخارج تحصیل ‌و اکتشاف‬
‫در سه منطقه مختلف را ‌‬
‫معدن آهن ‌‬
‫یر است‪:‬‬
‫ی طی سال ‪ 1381‬به تفکیک مناطق به شرح ز ‌‬
‫عملیات حفار ‌‬
‫پروژه ‪3‬‬
‫پروژه ‪2‬‬
‫پروژه ‪1‬‬
‫مخارج عملیات حفاری ‪175000 290000 185000‬‬
‫در هیچ یک ازمناطق مختلف‬
‫در طی سال ‪ 1381‬هیچ مشخصه‌ای ‌از موفقیت ‌‬
‫‌‬
‫بدست نیامده ‌و هیچگونه سنگ معدن استخراج ‌و فروخته نشده است‪.‬‬
‫در طی سال ‪ 1382‬با توجه به تجزیه ‌و تحلیل عملیات حفاری‌ ‌و نتایج اکتشاف‪،‬‬
‫‌‬
‫عملیات حفاری‌ پروژه شماره ‪ 1‬ادامه یافته ‌و عملیات حفاری‌ پروژه شماره ‪2‬و‬
‫‪ 3‬به علت ناموفق بودن تعطیل شده است‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫مخارج عملیات مربوط به پروژه شماره ‪ 1‬و سایر اطالعات مربوط به شرح زیر‬
‫است‪:‬‬
‫‪-1‬مخارج توسعه عملیات حفاری پروژه شماره ‪1800000 1‬‬
‫‪500000‬‬
‫‪-2‬برآورد ذخیره معدن شماره ‪ 1‬بر حسب تن‬
‫‪50000‬‬
‫‪-3‬مقدار بهره برداری طی سال‬
‫‪280000‬‬
‫‪-4‬جمع مخارج تولید طی سال‬
‫‪40000‬‬
‫‪-5‬میزان فروش طی سال‬
‫‪20‬‬
‫‪-6‬بهای فروش هر تن‬
‫ثبت رویدادهای فوق در دفاتر شرکت الف به صورت مقایسه‌ای طی سال‬
‫‪ 1381‬و ‪ 1382‬در ادامه آمده است‪:‬‬
‫‪25‬‬
‫روش کوششهای موفق‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪26‬‬
‫مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی ‪650000‬‬
‫وجه نقد‬
‫هزینه تحصیل و اکتشاف‬
‫روش بهای تمام شده کامل‬
‫مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی‬
‫‪650000‬‬
‫وجه نقد‬
‫حسابهای پرداختنی‬
‫‪650000‬‬
‫‪465000‬‬
‫ثبت ندارد‬
‫مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی ‪465000‬‬
‫ذخایر سنگ معدن‬
‫‪650000‬‬
‫ذخایر سنگ معدن‬
‫‪1800000‬‬
‫‪1800000‬‬
‫حسابهای پرداختنی‬
‫‪1800000‬‬
‫‪1800000‬‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪27‬‬
‫ذخایر سنگ معدن‬
‫ذخایر سنگ معدن‬
‫‪185000‬‬
‫مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی ‪185000‬‬
‫‪198500‬‬
‫موجودی سنگ معدن‬
‫استهالک انباشته‬
‫موجودی سنگ معدن‬
‫وجه نقد‬
‫مخارج تحصیل و اکتشاف انتقالی ‪650000‬‬
‫موجودی سنگ معدن‬
‫‪198500‬‬
‫‪280000‬‬
‫حسابهای پرداختنی‬
‫استهالک انباشته‬
‫‪280000‬‬
‫‪245000‬‬
‫‪280000‬‬
‫حسابهای پرداختنی‬
‫وجه نقد‬
‫‪800000‬‬
‫بهای تمام شده کاالی فروخته شده ‪382800‬‬
‫موجودی سنگ معدن‬
‫‪245000‬‬
‫هزینه تولید‬
‫‪800000‬‬
‫فروش‬
‫‪650000‬‬
‫‪382800‬‬
‫‪280000‬‬
‫‪800000‬‬
‫فروش‬
‫بهای تمام شده کاالی فروخته شده‬
‫موجودی سنگ معدن‬
‫‪800000‬‬
‫‪196000‬‬
‫‪196000‬‬
‫صورت سود و زیان‬
‫کوششهای موفق‬
‫روش بهای تمام شده کامل‬
‫‪800000‬‬
‫‪800000‬‬
‫‪382800‬‬
‫‪196000‬‬
‫‪417200‬‬
‫‪604000‬‬
‫‪465000‬‬
‫‪280000‬‬
‫فروش‬
‫بهای تمام شده کاالی فروخته شده‬
‫سود ناخالص‬
‫هزینه ها‬
‫سود(زیان) خالص‬
‫‪28‬‬
‫( ‪)47800‬‬
‫‪324000‬‬
‫منابع‬
‫تئوری حسابداری دکتر شباهنگ‬
‫اینترنت‬
‫با تشکر از توجه شما‬
‫‪29‬‬