Transcript استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت

‫استاندارد حسابداری‬
‫شماره ‪9‬‬
‫حسابداری پیمانهای بلند‬
‫مدت‬
‫تهیه کنندگان ‪:‬‬
‫شاهرخ خالقی‬
‫و‬
‫میالد نوید‬
‫استاد راهنما‪ :‬دکتر‬
‫سید علی الجوردی‬
‫داننشگاه آزاد اسالمی واحد کاشان‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫پیمانکاری‬
‫پیمانکاری یعنی انجام عملی یا احداث دارائی توسط فردی برای فرد دیگر‬
‫در مقابل یک توافقنامه مبادله شده‬
‫ارکان پیمانکاری‬
‫کارفرما‬
‫پیمانکار‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫قرارداد پیمانکاری‬
‫ارکان پیمانکاری‬
‫‪ ‬کارفرما ‪ :‬شخصیت حقیقی یا حقوقی است که کار یا پیمان برای او اجرا می‬
‫شود(صاحبکار می باشد)‬
‫‪ ‬پیمانکار‪ :‬شخصیت حقیقی یا حقوقی است که اجرای پیمان را بر عهده دارد‬
‫‪ ‬قرارداد پیمانکاری ‪ :‬توافقنامه مبادله شده بین پیمانکار و کارفرما بوده که دارای ‪ 2‬بخش‬
‫اصلی است ‪:‬‬
‫‪ .1‬شرایط عومی پیمان ‪ :‬در این بخش مواردی همچون نام و مشخصات طرفین‪،‬مبلغ‬
‫پیمان‪،‬محل اجرای پیمان‪،‬مدت اجرای پیمان و ‪ ...‬درج می گردد‪.‬‬
‫‪ .2‬شرایط اختصاص ی پیمان ‪ :‬در این بخش اطالعات مختص به هر پیمان که با پیمانهای‬
‫دیگر متفاوت است درج می گردد ‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مراحل طرحهای بلندمدت پیمانکاری‬
‫مطالعات‬
‫مقدماتی طرح‬
‫مطالعات‬
‫شناسایی طرح‬
‫مطالعات‬
‫تفصیلی طرح‬
‫تهیه طرح‬
‫مقدماتی‬
‫تهیه نقشه های‬
‫تفصیلی‬
‫تهیه اسناد و‬
‫مدارک مناقصه‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫اجرا و نظارت بر‬
‫طرح‬
‫ارجاع کار به‬
‫پیمانکار‬
‫مراحل طرح های بلند مدت پیمانکاری‬
‫مرحله ی اول‪ -‬مطالعات مقدماتی طرح شامل اقدامات زیر است‪:‬‬
‫الف ‪ -‬مطالعات شناسایی طرح‬
‫ب‪ -‬تهیه طرح مقدماتی‬
‫پس از اتمام و تصویب گزارش شناخت طرح‪،‬اقدامات مربوط به تهیه‬
‫طرح مقدماتی بوسیله کارفرما آغاز می شود‪ .‬مطالعات این مرحله‬
‫شامل تحقیقات ‪ ،‬بررسیها و آزمایش های الزم به منظور طراحی و‬
‫مطالعات این مرحله شامل تحقیقات و بررس ی های مربوط به تعیین تهیه نقشه های مقدماتی و مشخصات کلی طرح و انجام مطالعات‬
‫هدف طرح‪ ،‬شناخت اجزای تشکیل دهنده ‪ ،‬داده ها و ستاندها‬
‫برای گزینه یابی‪ ،‬انتخاب مناسب ترین گزینه و توجیه پذیری آن است‬
‫همچنین امکانات فنی و اجرایی طرح با توجه به نوع مصالح‬
‫‪.‬فعالیت های مربوط به تهیه طرح مقدماتی را می توان به شرح زیر‬
‫ساختمانی ‪ ،‬ماشین آالت و تجهیزات ‪ ،‬نیروی انسانی ‪ ،‬سایر امکانات و تقسیم کرد‪:‬‬
‫محدودیت ها و باالخره حجم سرمایه گذاری (ریالی و ارزی) ‪ ،‬طول‬
‫بررس ی گزینه های مختلف برای اجرای طرح و تعیین نکات مثبت و‬‫مدت اجرای طرح ‪ ،‬تشخیص و بررس ی اجمالی گزینه های احتمالی و منفی هر گزینه ‪.‬‬
‫توجیه فنی ‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی(امکان سنجی‬
‫تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از به کار گیری هر گزینه ‪.‬‬‫اولیه)طرح است‪.‬‬
‫مقایسه گزینه ها و انتخاب مناسبترین گزینه ‪.‬‬‫حاصل این مطالعات به شکل گزارش ی تدوین می شود که مبنای‬
‫توجیه فنی‪ ،‬اقتصادی‪،‬اجتماعی و زیست محیطی گزینه انتخابی‪.‬‬‫تصمیم گیری در مورد پذیرش طرح (توصیه به سرمایه گذاری )یا رد مطالعات این مرحله باید به اندازه ای جامع باشد که بتوان بر پایه‬
‫طرح(توصیه به خودداری از سرمایه گذاری)قرار می گیرد‪.‬‬
‫آن ابعاد و حجم کار و مخارج اجرای طرح و هزینه بهره برداری را برای‬
‫تصمیم گیری منطقی و توجیه فنی‪،‬اقتصادی و اجتماعی (امکان‬
‫سنجی نهایی)برآورد کرد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مراحل طرح های بلند مدت پیمانکاری‬
‫مرحله دوم ‪-‬مطالعات تفصیلی طرح شامل اقدامات زیر است‪:‬‬
‫الف ‪ -‬تهیه نقشه های تفصیلی‬
‫ب‪ -‬تهیه اسناد و مدارک مناقصه‬
‫طراحی تفصیلی و اجرایی طرح شامل بررس ی‬
‫ها‪،‬تحقیقات کاوشهای سطحی و زیر سطحی‪،‬نقشه‬
‫برداری ها ‪،‬طراحی دقیق و آزمایش های الزم به منظور‬
‫تعیین مشخصات فنی طرح ‪ ،‬مقادیر دقیق کار ‪ ،‬برنامه‬
‫زمانی اجرای کار ‪ ،‬منابع تهیه مصالح و تهیه نقشه های‬
‫تفصیلی و اسناد و مشخصات اجرایی طرح برای گزینه‬
‫انتخابی است که در مرحله طرح مقدماتی پیشنهاد و‬
‫توجیه شده است‪.‬‬
‫اسناد مناقصه دارای شرایط عمومی و خصوص ی‬
‫پیمان‪،‬مشخصات فنی عمومی و خصوص ی ‪ ،‬مقادیر کار‬
‫و برآورد هزینه ی اجرای طرح بر اساس آخرین‬
‫فهرست بها ‪ ،‬استعالم و یا به وسیله مشاور از روی‬
‫نقشه های کلی و تفصیلی است‪.‬‬
‫اسناد و مدارک مناقصه باید به شکلی تنظیم و فراهم‬
‫شود که پیمانکار در صورت تمایل به شرکت در‬
‫مناقصه ‪ ،‬بدون هیچ گونه ابهامی بتواند بر اساس آنها‬
‫‪،‬مبلغ پیشنهادی خود را برای اجرای طرح به سادگی و‬
‫دقت محاسبه کند‪.‬‬
‫شروع اقدامات مربوط به اجرای طرح موکول به‬
‫اتمام مطالعات تفصیلی و پذیرش طرح و اطمینان‬
‫یافتن از وجود اعتبار مورد نیاز تا اتمام و تکمیل کار و‬
‫نیز تامین سایر منابع از قبیل زمین ‪ ،‬پروانه ساختمان و‬
‫آب و برق است ‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مراحل طرح های بلند مدت پیمانکاری‬
‫مرحله سوم ‪-‬اجرای طرح‬
‫کارفرما پس از پایان مراحل مطالعاتی‪ ،‬وارد مرحله اجرا می شود‬
‫که در نخستین گام باید پیمانکار را انتخاب کند‪.‬‬
‫پیمانکار در اکثر موارد از طریق مناقصه انتخاب می شود‪.‬‬
‫در شرکتهای خصوص ی ضوابط مناقصه معموال در آیین نامه معامالت خاص هر شرکت مشخص می‬
‫شود‪.‬‬
‫بخش دولتی باید در برگزاری مناقصه و در تدوین آیین نامه معامالت‪ ،‬قانون برگزاری مناقصات (مصوب‬
‫‪ )1383‬را رعایت کند‪.‬‬
‫مناقصه‬
‫مناقصه فرآیندی است رقابتی برای تامین کیفیت مورد نظر (طبق اسناد مناقصه) که‬
‫در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه گری که کمترین قیمت متناسب را‬
‫پیشنهاد کرده باشد‪ ،‬واگذار می شود ‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫انواع مناقصه‬
‫از نظر مراحل بررس ی‬
‫مناقصه یک مرحله ای‬
‫مناقصه دو مرحله ای‬
‫مناقصه ای است که در‬
‫آن نیازی به ارزیابی فنی‬
‫بازرگانی پیشنهادها‬
‫نباشد‪ ،‬در این مناقصه‬
‫پاکتهای پیشنهاد‬
‫مناقصه گران در یک‬
‫جلسه گشوده و در‬
‫همان جلسه برنده‬
‫مناقصه تعیین می شود‬
‫‪.‬‬
‫مناقصه ای است که‬
‫به تشخیص مناقصه‬
‫گزار ‪ ،‬بررس ی فنی‬
‫پیشنهاد ها الزم باشد‪.‬‬
‫دراین مناقصه کمیته‬
‫فنی بازرگانی تشکیل می‬
‫شود و نتایج ارزیابی‬
‫فنی و بازرگانی‬
‫پیشنهادها را به‬
‫کمیسیون مناقصه‬
‫گزارش می کند و برنده‬
‫مناقصه تعیین می‬
‫از نظر دعوت مناقصه گران‬
‫مناقصه عمومی‬
‫(نامحدود)‬
‫مناقصه محدود‬
‫ترک تشریفا ت‬
‫مناقصه‬
‫مناقصه ای است‬
‫که در آن فراخوان‬
‫مناقصه از طریق‬
‫آگهی عمومی به‬
‫اطالع مناقصه‬
‫گران می رسد‪.‬‬
‫مناقصه ای است‬
‫که به دلیل‬
‫محدودیت‪،‬‬
‫فراخوان مناقصه‬
‫از طریق ارسال‬
‫دعوتنامه برای‬
‫مناقصه گران‬
‫صالحیتدار به‬
‫اطالع آنها می رسد‬
‫‪.‬‬
‫مناقصه ای است‬
‫که به دلیل وجود‬
‫شرایط خاص‬
‫مانند بالیای‬
‫طبیعی ‪ ،‬انقالب ‪،‬‬
‫جنگ و ‪ ...‬با ذکر‬
‫ادله صرفا از یک‬
‫مناقصه گر‬
‫صالحیتدار دعوت‬
‫می شود‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مراحل پیمانکاری (مراحل اجرا)‬
‫پیمانکاری فرآیندی است که از تهیه اسناد مناقصه شروع می شود و تا تحویل قطعی‬
‫کار به کارفرما ادامه می یابد‪.‬‬
‫مراحل اجرای پیمان از نگاه پیمانکار بصورت زیر است ‪:‬‬
‫‪ )1‬شرکت در مناقصه ‪ :‬در شرایطی که کارفرمایی آگهی مناقصه منتشر نماید‪ ،‬یک‬
‫پیمانکار با خرید اسناد مناقصه و تکمیل اسناد ‪ ،‬اسناد مربوطه را به اضافه ی یک‬
‫ضمانتنامه برای کارفرما پست می نماید‪ .‬ضمانتنامه مربوطه را ضمانتنامه شرکت‬
‫در مناقصه نامیده و حداقل معادل ‪ %5‬مبلغ پیشنهادی پیمانکار است‪ .‬باید توجه‬
‫نمود کارمزدی در مقابل ضمانتنامه توسط بانک از پیمانکار اخذ می گردد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مراحل پیمانکاری (مراحل اجرا)‬
‫ضمانتنامه ها‬
‫‪ ‬ضمانتنامه می تواند وجه نقد (تودیع شده در حساب کارفرما) ‪ ،‬سفته ‪ ،‬سند ملکی ‪ ،‬اوراق‬
‫قرضه دولتی و ضمانتنامه بانکی باشد ‪.‬‬
‫نحوه اخذ ضمانتنامه بانکی‬
‫‪ ‬پیرودرخواست ازکارفرما ‪ ،‬پیمانکار ضمن معرفی بانک خود ‪ ،‬جهت صدورضمانتنامه بانکی‬
‫اقدام می نماید ‪ .‬شعبه مربوطه معادل (حداقل) ‪ %10‬مبلغ اسمی ضمانتنامه را بصورت‬
‫نقدی و در مقابل ‪ %90‬باقیمانده با احتساب ضریب ‪( %20‬بیشتر) نسبت به اخـذ وثیقه‬
‫(عمـدتا“سفته) ازپیمانـکاراقدام می نماید و پس از کسر کارمزد بانکی مربوطه ضمانتنامه‬
‫بانکی صادره به پیمانکار ارائه می گردد‪.‬‬
‫‪ ‬نکته ‪ :‬احتساب ضریب ‪ %20‬باالسری وثیقه به جهت جبران هزینه های دادرس ی‪ ،‬حق‬
‫الوکاله‪ ،‬حق الثبت‪ ،‬نقل و انتقال‪ ،‬مالیات نقل و انتقال و ‪ ...‬است که در صورت مصادره‬
‫ضمانتنامه تا مرحله وصول آن به بانک تحمیل خواهد شد ‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫ثبت های حسابداری شرکت در مناقصه‬
‫‪ .1‬پروژه های در جریان مناقصه ‪αα‬‬
‫وجه نقد ‪αα‬‬
‫‪ .2‬حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪αα‬‬
‫حساب انتظامی‪-‬وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪αα‬‬
‫طرف حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪αα‬‬
‫طرف حساب انتظامی‪ -‬وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪αα‬‬
‫‪.3‬‬
‫سپرده نقدی ضمانتنامه ‪αα‬‬
‫وجه نقد ‪αα‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫‪ ‬مثال ‪ :‬شرکت پارس در اردیبهشت ‪ 1392‬در مناقصه ساخت یک پل شرکت کرده‬
‫است‪ .‬مبلغ پیشنهادی شرکت‪10/000/000‬ریال بوده و ‪70/000‬ریال بابت اسناد‬
‫مناقصه‪،‬پست و کارمزد بانکی پرداخت نموده است‪.‬‬
‫‪ .1‬پروژه های در جریان پیشرفت ‪ -‬مناقصه ‪70/000‬‬
‫وجه نقد ‪70/000‬‬
‫‪ .2‬حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪500/000‬‬
‫‪540/000‬‬
‫حساب انتظامی‪-‬وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه‬
‫‪500/000‬‬
‫طرف حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه‬
‫طرف حساب انتظامی‪ -‬وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪540/000‬‬
‫‪10/000/000 *5% =500/0000‬‬
‫‪10% = 50/000‬‬
‫سپرده نقدی‬
‫وثیقه ‪90% * 1.2 = 540/000‬‬
‫‪ .3‬سپرده نقدی ضمانتنامه ‪50/000‬‬
‫وجه نقد ‪50/000‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫‪)2‬انتخاب یا عدم انتخاب پیمانکار ‪:‬‬
‫‪ ‬پس از برگزاری جلسه مناقصه و بازگشایی پاکت های پیشنهادی پیمانکاران‬
‫ممکن است یکی از ‪ 2‬حالت زیر برای یک پیمانکار اتفاق افتد‪:‬‬
‫الف) عدم انتخاب پیمانکار ‪ :‬در صورتی که یک پیمانکار بالقوه برنده مناقصه‬
‫نشود ‪:‬‬
‫اوال ‪ :‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه ایشان مسترد شده‬
‫ثانیا ‪ :‬هزینه های تحمل شده در راستای شرکت در مناقصه به عنوان هزینه‬
‫های دوره منظور می گردد ‪.‬‬
‫‪ ‬پیمانکار با استرداد ضمانتنامه بانکی به بانک ‪ ،‬وثیقه خود را آزاد نموده و‬
‫سپرده نقدی را از بانک مربوطه پس می گیرد ‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫ثبت های حسابداری عدم انتخاب پیمانکار‬
‫‪ .1‬هزینه های دوره ‪αα‬‬
‫پروژه های در جریان پیشرفت ‪ -‬مناقصه ‪αα‬‬
‫طرف‬
‫‪ .2‬طرف حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪αα‬‬
‫حساب انتظامی‪ -‬وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه‬
‫حساب انتظامی‪-‬وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪.3 αα‬وجه‬
‫نقد ‪αα‬‬
‫سپرده نقدی ضمانتنامه ‪αα‬‬
‫ب) انتخاب پیمانکار‪ :‬در شرایطی که پیمانکار برنده مناقصه بوده کارفرما همزمان با اخذ ضمانتنامه‬
‫حسن اجرای تعهدات (حداقل معادل ‪ %5‬مبلغ اسمی پیمان) نسبت به انعقاد قرارداد با پیمانکار‬
‫اقدام می نماید‪ ،‬در این مرحله ضمانتنامه شرکت در مناقصه به پیمانکار مسترد می گردد ‪ .‬باید‬
‫توجه نمود که در این حالت حساب پیمان در جریان پیشرفت در دفاتر پیمانکار ایجاد می گردد و کلیه‬
‫هزینه های مرتبط با پیمان در این حساب ثبت و نگهداری می شود‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫ثبت های حسابداری در دفاتر پیمانکار منتخب‬
‫‪ .1‬پیمان در جریان پیشرفت ‪αα‬‬
‫پروژه های در جریان مناقصه ‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫وجه نقد‬
‫‪αα‬‬
‫‪. 2‬حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه حسن انجام تعهدات‬
‫حساب انتظامی‪-‬وثیقه ضمانتنامه حسن انجام تعهدات ‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫طرف حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه حسن انجام تعهدات‬
‫طرف حساب انتظامی‪ -‬وثیقه ضمانتنامه حسن انجام تعهدات ‪αα‬‬
‫‪ .3‬سپرده نقدی ضمانتنامه ‪αα‬‬
‫وجه نقد ‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫‪ .4‬طرف حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه‬
‫طرف حساب انتظامی‪ -‬وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه‬
‫حساب انتظامی‪-‬وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪αα‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫‪ ) 3‬پیش د ریافت‬
‫پس از انعقاد قرارداد با کارفرما ‪ ،‬پیمانکار میتواند درخواست پیش دریافت دهد وکارفرما نیز می تواند‬
‫در مقابل اخذ ضمانتنامه بانکی پیش پرداخت حداکثر تا سقف‪ %20‬مبلغ پیمان را به عنوان پیش‬
‫دریافت به پیمانکار پرداخت نماید‪.‬‬
‫ثبت های حسابداری پیش دریافت‬
‫‪.1‬پیمان در جریان پیشرفت ‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫وجه نقد‬
‫‪αα‬‬
‫حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه پیش پرداخت‬
‫‪.2‬‬
‫حساب انتظامی‪-‬وثیقه ضمانتنامه پیش پرداخت ‪αα‬‬
‫پیش‬
‫ضمانتنامه‬
‫انتظامی‪-‬‬
‫حساب‬
‫طرف‬
‫طرف حساب انتظامی‪ -‬وثیقه ضمانتنامه پیش پرداخت‬
‫‪ .3‬سپرده نقدی ضمانتنامه‬
‫وجه نقد‬
‫‪αα‬‬
‫‪ .4‬وجه نقد‬
‫پیش دریافت‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫پرداخت‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫‪ )4‬ارسال صورت وضعیت برای کارفرما‬
‫به صورت ادواری و متناسب با پیشرفت پیمان می بایستی پیمانکار گزارش وضعیت‬
‫پروژه را به نام صورت وضعیت پیمان برای کارفرما ارسال نماید و کارفرما نیز پس‬
‫از بررس ی و تائید صورت وضعیت و پس از کسر کسورات مربوطه‪ ،‬باقیمانده را‬
‫به پیمانکار پرداخت نموده و یا متعهد به پرداخت می گردد‪.‬‬
‫کسورات‬
‫کسورات منظور شده در صورت وضعیت‬
‫‪ .1‬مالیات ‪ :‬مطابق ماده ‪ 104‬قانون مالیات های مستقیم از هر صورت وضعیت‬
‫معادل ‪ %3‬مالیات کسر و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می گردد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫کسورات‬
‫‪ .2‬بیمه ‪ :‬بر اساس ماده ‪ 38‬قانون تامین اجتماعی‪ ،‬کارفرما موظف است ‪ %5‬ناخالص کارکرد پیمانکار را‬
‫ازهر صورت وضعیت کسر و نزد خود نگهدارد‪ .‬این سپرده و آخرین قسط پیمانکاران تا ارائه‬
‫مفاصاحساب بیمه پروژه توسط پیمانکار که توسط سازمان تامین اجتماعی صادر می گردد ‪ ،‬نزد‬
‫کارفرما نگهداری می شود‪.‬‬
‫‪ ‬البته در پیمانهای مشمول طرح های عمرانی حق بیمه به صورت مقطوع محاسبه و کسر می شود‪.‬‬
‫حق بیمه این پیمانها ‪ %6/6‬شامل ‪ %1/6‬سهم پیمانکار و ‪ %5‬سهم کارفرما است ‪.‬‬
‫در پیمانهای دیگر که با طرح های عمرانی مرتبط نیستند حق بیمه پیمانها بسته به نوع پیمان متفاوت است‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬قراردادهای دستمزدی ‪ :‬در این نوع قراردادها که مصالح کال توسط کارفرما و به هزینه او تامین می‬
‫حق بیمه بیکاری محاسبه می شود‬
‫شود‪ ،‬حق بیمه بر اساس ‪ %15‬ناخالص کل کارکرد به عالوه‬
‫‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪9‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫بیمه‬
‫قراردادهای دستمزدی‬
‫‪ ‬مثال‪:‬اگر مبلغ یک پیمان (از نوع قراردادهای دستمزدی) ‪950/000/000‬ریال باشد و در‬
‫طول دوران اجرای پیمان بر اساس لیست حقوق و دستمزد کارکنان مبلغ ‪56/000/000‬‬
‫ریال حق بیمه پرداخت شده باشد ‪ ،‬مبلغ کل حق بیمه و مابه التفاوت قابل پرداخت آن‬
‫به شرح زیر محاسبه می شود ‪:‬‬
‫حق بیمه‬
‫‪142/500/000‬‬
‫‪950/000/000 * %15‬‬
‫حق بیمه بیکاری‬
‫‪15/833/333‬‬
‫‪1‬‬
‫* ‪142/500/000‬‬
‫‪9‬‬
‫جمع حق بیمه و حق بیمه بیکاری‬
‫‪158/333/333‬‬
‫مابه التفاوت قابل پرداخت‬
‫‪102/333/333‬‬
‫=‪158/333/333 – 56/000/000‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫کسورات‬
‫‪ .3‬سپرده حسن انجام کار ‪ :‬طبق قانون از هر صورت وضعیت معادل ‪%10‬‬
‫سپرده حسن انجام کار کسر می گردد لیکن یا به حساب مستقل وجوه‬
‫امانی واریز می گردد و یا به امانت نزد کارفرما تا پایان پیمان نگهداری می‬
‫شود ‪.‬‬
‫‪.4‬استهالک پیش دریافت ‪ :‬از هر صورت وضعیت مبلغی از پیش دریافت کسر می‬
‫گردد که می تواند قانونی یا توافقی تعیین گردد‪.‬‬
‫‪ .5‬سایر کسور‪ :‬برخی از کسورات همانند هزینه هایی که توسط کارفرما انجام‬
‫شده لیکن به عهده ی پیمانکار است‪ ،‬طبق قانون از اولین صورت‬
‫وضعیت پس از انجام هزینه کسر می گردد مانند هزینه آگهی و برگزاری‬
‫مناقصه به شرط آنکه به عهده ی پیمانکار باشد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫ثبت حسابداری صورت وضعیت پیمان‬
‫در دفاتر پیمانکار‬
‫علی الحسابهای دریافتی ‪ -‬وجه نقد‬
‫سپرده مالیات مکسوره‬
‫سپرده بیمه مکسوره (غیرعمرانی)‬
‫سپرده حسن انجام کارمکسوره‬
‫استهالک پیش دریافت‬
‫خدمات ارائه شده‬
‫بدهکاران ‪-‬کارفرما‬
‫مبالغ قابل بازیافت پیمانها‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫‪)5‬تحویل پیمان‬
‫‪ ‬در صورتی که پیمان در مراحل نهایی باشد به ‪ 2‬صورت تحویل می گردد ‪:‬‬
‫‪ .1‬تحویل موقت‬
‫‪ .2‬تحویل قطعی‬
‫‪ .1‬تحویل موقت ‪ :‬پیمانکار در مقطع حداقل ‪ %97‬تکمیل پیمان ‪ ،‬آن را به صورت‬
‫موقت طی صورتجلسه ای تحت عنوان صورتجلسه تحویل موقت به کارفرما‬
‫تحویل می دهد ‪ .‬در این مرحله ‪ %50‬سپرده حسن انجام کار پرداخت یا مسترد می‬
‫گردد ‪.‬‬
‫‪ .2‬تحویل قطعی ‪ :‬در صورتی که مدت زمان توافقی از تحویل موقت سپری شده باشد‬
‫(دوره تضمین) و ‪ %3‬باقیمانده تکمیل شده و نواقص پیمان برطرف گردیده باشد‬
‫‪،‬تحویل قطعی پیمان صورت گرفته و صورتجلسه ای تحت همین عنوان مبادله‬
‫می گردد که در نتیجه اوال حساب پیمان در جریان پیشرفت و حسابهای دریافتنی‪-‬‬
‫مبالغ بازیافتنی پیمانها در دفاتر پیمانکار بسته می شود و ثانیا ‪ % 50‬باقیمانده‬
‫سپرده حسن انجام کار و ضمانتنامه حسن انجام تعهدات پرداخت و مسترد می‬
‫گردد ‪( .‬کلیه تضامین مربوط به پیمان از طرف کارفرما قابل استرداد می باشد)‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫تحویل پیمان‬
‫ثبتهای حسابداری تحویل پیمان‬
‫در تحویل پیمان ثبتهای زیر صورت می گیرد ‪:‬‬
‫‪ .1‬وجه نقد ‪αα‬‬
‫سپرده حسن انجام کار ‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫‪ .2‬طرف حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه حسن انجام تعهدات‬
‫طرف حساب انتظامی‪ -‬وثیقه ضمانتنامه حسن انجام تعهدات ‪αα‬‬
‫حساب انتظامی‪ -‬ضمانتنامه شرکت در مناقصه‬
‫حساب انتظامی‪-‬وثیقه ضمانتنامه شرکت در مناقصه‬
‫‪ .3‬وجه نقد ‪αα‬‬
‫سپرده نقدی ضمانتنامه ‪αα‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫‪αα‬‬
‫‪αα‬‬
‫شناسایی سود و زیان در پیمانکاری‬
‫در قراردادهای پیمانکاری به لحاظ بلندمدت بودن غالب پیمان ها الزم است رویه خاص ی‬
‫در شناسایی درآمدها و هزینه ها و به تبع سود و زیان پیمان های بلند مدت اتخاذ نمود ‪.‬‬
‫بنابراین جهت رعایت اصل تحقق درآمدها و اصل تطابق می بایستی برخورد خاص و ویژه‬
‫ای با سود و زیان در پیمانکاری وجود داشته باشد ‪.‬‬
‫اصوال ‪ 2‬روش کلی در شناسایی سود و زیان پیمانکاری وجود دارد که عبارتند از‪:‬‬
‫‪ -1‬روش واقعی‬
‫‪ -2‬روش برآوردی‬
‫‪ -1‬روش واقعی ‪ :‬در این روش به لحاظ عدم اتکاء پذیری برآوردها از اطالعات واقعی در‬
‫شناسایی سود وزیان استفاده می شود ‪ .‬در این روش مابه التفاوت صورت وضعیت تایید شده‬
‫و بهای تمام شده پیمان مبنای شناسایی سود و زیان خواهد بود ‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫اطالعات زیر مربوط به پیمان ‪0022‬یک شخصیت اقتصادی است‬
‫شرح‬
‫پیمان ‪0022‬‬
‫مبلغ پیمان‬
‫‪10/000‬‬
‫بهای تمام شده پیمان‬
‫‪6/000‬‬
‫صورت وضعیت تایید شده‬
‫‪8/000‬‬
‫‪ = 8000 -6000 =2000‬سود‬
‫‪8/000‬‬
‫حسابهای دریافتنی – مبالغ بازیافتنی پیمانها‬
‫‪8/000‬‬
‫درآمد پیمان‬
‫هزینه های پیمان‬
‫‪6/000‬‬
‫پیمان در جریان پیشرفت ‪6/000‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫شناسایی سود و زیان در پیمانکاری‬
‫‪ -2‬روش برآوردی ‪ :‬گاهی اوقات به لحاظ وجود شرایط اطمینان‬
‫بخش در برآورد هزینه ها‪ ،‬از روش برآوردی در شناسایی سود وزیان‬
‫استفاده می شود‪.‬به عبارت دیگر با برآورد هزینه ها تاتکمیل پیمان اقدام‬
‫به شناسایی سود و زیان می شود که البته روش برآوردی به ‪ 2‬روش زیر‬
‫تقسیم می شود‪:‬‬
‫الف – روش درصد پیشرفت کا ر ب – روش کار تکمیل شده‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫شناسایی سود و زیان در پیمانکاری‬
‫روش برآوردی‬
‫الف – روش درصد پیشرفت کار‬
‫‪ ‬در این روش متناسب با پیشرفت کار اقدام به شناسایی درآمد (سود یا زیان ) در یک‬
‫پیمان می گردد و مطابق مفهوم محافظه کاری در این روش نیز زیان پیمان بالدرنگ‬
‫شناسایی و ثبت می گردد ‪.‬‬
‫مبلغ کارهای جدید ‪ +‬مبلغ تغییرات در کار ‪ +‬مبلغ اولیه پیمان = مبلغ پیمان‬
‫هزینه های برآوردی تا تکمیل پیمان ‪ +‬بهای تمام شده واقعی پیمان= بهای تمام شده کل پیمان‬
‫مخارج تحمل شده انباشته‬
‫=درصد پیشرفت پیمان‬
‫مخارج برآوردی تکمیل پیمان ‪ +‬مخارج تحمل شده انباشته‬
‫درآمد شناسایی شده دوره قبل ‪ ( -‬درصد پیشرفت پیمان * مجموع درآمد پیمان) =درآمد پیمان در دوره جاری‬
‫هزینه دوره جاری ‪ -‬درآمد دوره جاری = سود دوره جاری‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫نکات‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫* مطابق قانون حداکثر ‪ %25‬مبلغ اولیه پیمان (افزایش یا کاهش ) می تواند‬
‫بعنوان تغییر در کار تلقی گردد و در صورت افزایش یا کاهش بیش از ‪%25‬‬
‫قرارداد نیاز به یک متمم یا الحاقیه دیگردارد ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫* هرگونه اضافه کاری و یا ارجاع کارهای جدید مرتبط با پیمان به پیمانکار نیازمند انعقاد‬
‫الحاقیه مربوطه می باشد ‪.‬‬
‫‪‬‬
‫* مطابق مفهوم محافظه کاری (احتیاط) شناسایی زیان بالدرنگ صـورت می گیرد ‪.‬‬
‫درصد پیشرفت کار را به ‪ 2‬روش می توان محاسبه نمود ‪:‬‬
‫‪ -1‬روش مالی‬
‫‪ -2‬روش فنی‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫شناسایی سود و زیان در پیمانکاری‬
‫محاسبه درصد پیشرفت کار‬
‫‪- 1‬روش مالی ‪ :‬به روش هزینه به هزینه مرسوم می باشد ‪:‬‬
‫هزینه های واقعی ثبت شده پیمان‬
‫کل هزینه های برآوردی پیمان‬
‫= ‪CTC‬‬
‫‪-2‬روش فنی ‪ :‬به روش درآمد به درآمد مرسوم می باشد‪:‬‬
‫ناخالص کل صورت وضعیت تایید شده‬
‫کل مبلغ پیمان‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫= ‪RTR‬‬
‫شناسایی سود و زیان در پیمانکاری‬
‫‪ ‬در پیمانکاری کلیه اطالعات انباشته است به عبارت دیگر مواردی همچون‬
‫بهای تمام شده پیمان ‪ ،‬صورت وضعیت ارسالی ‪ ،‬درصد پیشرفت کار و ‪...‬‬
‫همواره انباشته بوده فلذا برای محاسبه سود دوره جاری می بایستی سودها‬
‫و زیان های شناسایی شده تا کنون را از انباشته آن کسر نمود ‪.‬‬
‫‪ ‬باید توجه نمود که پیمانکاری نوعی تغییر در برآورد است زیرا برآورد هزینه ها‬
‫تا تکمیل پیمان هر دوره می تواند تغییر نماید ‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫اطالعات زیر مربوط به پیمان ‪1001‬یک شخصیت اقتصادی است‬
‫شرح‬
‫پیمان ‪1001‬‬
‫مبلغ اولیه پیمان‬
‫‪10/000‬‬
‫هزینه های پیمان واقعی (ثبت شده)‬
‫‪5/000‬‬
‫صورت وضعیت تایید شده‬
‫‪6/000‬‬
‫هزینه های برآوردی تا تکمیل پیمان‬
‫‪3/000‬‬
‫مبلغ کارهای جدید (الحاقیه)‬
‫‪500‬‬
‫تغییرات در کار(افزایش در میزان قرارداد اولیه)‬
‫‪500‬‬
‫‪ = 10/000 + 500 + 500 =11/000‬مبلغ پیمان‬
‫‪ = 5/000 + 3/000 = 8/000‬بهای تمام شده(هزینه کل پیمان)‬
‫‪ = 5،000/ 8،000 =%62.5‬درصد پیشرفت کار‬
‫‪ =)11/000 * %62.5( = 6/875‬درآمددوره پیمان‬
‫‪= 6/875 - 5000 = 1/875‬سود دوره پیمان‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫شناسایی سود و زیان در پیمانکاری‬
‫روش برآوردی‬
‫ب – روش کار تکمیل شده ‪:‬‬
‫‪ ‬در این روش شناسایی سود و درآمد در عملیات پیمانکاری پس از تکمیل عملیات‬
‫(حدودا“ به مقطع ‪ %97‬تکمیل) موکول می گردد‪ .‬بنابراین اصوال در این روش‬
‫سود پیمانکاری در آخرین دوره اجرای پیمان شناسایی و ثبت می گردد‪.‬‬
‫‪ ‬شناسایی زیان در این روش نیز مطابق مفهوم محافظه کاری به صورت کامل و‬
‫بالدرنگ و به محض وقوع صورت می گیرد ‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫گزارشگری در پیمانکاری‬
‫در پایان هر دوره مالی می بایستی حسابهای مربوط به هر پیمان در دفاتر پیمانکار‬
‫گزارش گردد ‪ .‬بنابراین حسابهایی همچون‬
‫سپرده بیمه و مالیات و‬
‫سپرده حسن انجام کار در سرفصل دارایی ها گزارش می شود (سپرده حسن انجام‬
‫کار در حسابهای دریافتنی طبقه بندی می شود) و پیش دریافت نیز در سرفصل‬
‫بدهی ها گزارش می شود لیکن ‪ 2‬حساب پیمان در جریان پیشرفت و حسابهای‬
‫دریافتنی‪-‬مبالغ بازیافتنی پیمان به صورت تهاتر شده به نحوی گزارش می گردند که‬
‫اگر مانده پیمان در جریان پیشرفت بیشتر باشد تحت عنوان پیمان در جریان‬
‫پیشرفت در دارائیهای جاری گزارش می شود و اگر مانده حسابهای دریافتنی‪-‬مبالغ‬
‫بازیافتنی پیمان بیشتر باشد تحت عنوان مازاد صورت وضعیت در بدهیهای جاری‬
‫گزارش می شود ‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مثال جامع‬
‫شرکت پیمانکاری ایران قراردادی جهت ساخت بنا (طرح غیرعمرانی)با کارفرما در اول سال ‪ 1386‬منعقد‬
‫نمود ‪ ،‬مبلغ پیمان ‪ 500/000/000‬ریال ‪ ،‬کارفرما از مبلغ صورت وضعیت پیمان ‪ %10‬بابت سپرده حسن‬
‫انجام کار ‪ %5 ،‬به عنوان مالیات و ‪ %5‬بیمه سهم پیمانکارکسر و بقیه را به پیمانکار پرداخت می نماید‬
‫اطالعات زیر در دست است ‪:‬‬
‫شرح‬
‫‪1386‬‬
‫‪1387‬‬
‫‪1388‬‬
‫مخارج انجام شده انباشته‬
‫‪150/000‬‬
‫‪360/000‬‬
‫‪470/000‬‬
‫برآورد باقیمانده مخارج برای تکمیل پیمان‬
‫‪300/000‬‬
‫‪110/000‬‬
‫مطلوبست ‪:‬‬
‫‪ .1 ‬ثبت عملیات مربوط به پیمان در دفاتر به روش درصد پیشرفت کار (هزینه به هزینه)‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫محاسبات روش درصد پیشرفت کار‬
‫‪1386‬‬
‫‪ =500/000‬مبلغ پیمان‬
‫‪ = 150/000 +300/000=450/000‬بهای تمام شده کل پیمان‬
‫‪=150.000 /450.000 =% 33.33‬درصد پیشرفت کار‬
‫‪=500.000 * % 33.33= 166/650‬درآمد دوره جاری‬
‫‪ = 166.650 – 150.000 =16.650‬سود دوره جاری‬
‫‪1387‬‬
‫‪ =500/000‬مبلغ پیمان‬
‫‪ =360/000 +110/000=470/000‬بهای تمام شده کل پیمان‬
‫‪ =360.000 /470.000 =% 76.6‬درصد پیشرفت کار‬
‫‪=500.000 * %76.6 =383/000‬درآمد دوره جاری‬
‫‪ =)383/000- 166.650 ( -)360.000-150.000=173/000‬سود دوره جاری‬
‫‪1388‬‬
‫‪ =500/000‬مبلغ پیمان‬
‫‪ =470/000‬بهای تمام شده کل پیمان‬
‫‪ =100%‬درصد پیشرفت کار‬
‫‪=500.000- 383/000 = 117/000‬درآمد دوره جاری‬
‫‪ =)500/000-383/000 ( -)470/000- 360.000=7/000‬سود دوره جاری‬
‫نکته ‪ :‬در پایان سال آخر مانده پیمان در جریان ساخت باید با مبلغ پیمان برابر باشد به همین منظور تمام سود باقی مانده در سال آخر‬
‫بدون توجه به روش شناسایی می گردد‬
‫روش درصد پیشرفت کار‬
‫سال ‪1386‬‬
‫شرح‬
‫ردیف‬
‫‪1‬‬
‫پیمان در جریان پیشرفت‬
‫‪2‬‬
‫حسابهای دریافتنی– کارفرما‬
‫‪3‬‬
‫وجه نقد‬
‫بدهکار‬
‫بستانکار‬
‫‪150/000‬‬
‫‪150/000‬‬
‫موجودی نقد یا حسابهای پرداختنی‬
‫‪166/650‬‬
‫‪166/650‬‬
‫حسابهای دریافتنی‪-‬مبالغ بازیافتنی پیمان‬
‫‪136/653‬‬
‫سپرده مالیات ( ‪)%3‬‬
‫‪5/000‬‬
‫سپرده بیمه (‪) %5‬‬
‫‪8/332‬‬
‫سپرده حسن انجام کار(‪)%10‬‬
‫‪16/665‬‬
‫حسابهای دریافتنی ‪ -‬کارفرما‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫‪166/650‬‬
‫روش درصد پیشرفت کار‬
‫سال ‪1387‬‬
‫ردیف‬
‫شرح‬
‫‪1‬‬
‫پیمان در جریان پیشرفت‬
‫‪2‬‬
‫حسابهای دریافتنی– کارفرما‬
‫‪3‬‬
‫وجه نقد‬
‫بدهکار‬
‫بستانکار‬
‫‪210/000‬‬
‫‪210/000‬‬
‫موجودی نقد یا حسابهای پرداختنی‬
‫‪216/350‬‬
‫‪216/350‬‬
‫حسابهای دریافتنی‪-‬مبالغ بازیافتنی پیمان‬
‫‪177/406‬‬
‫سپرده مالیات (‪)%3‬‬
‫‪6/491‬‬
‫سپرده بیمه (‪) %5‬‬
‫‪10/818‬‬
‫سپرده حسن انجام کار(‪)%10‬‬
‫‪21/635‬‬
‫حسابهای دریافتنی‪ -‬کارفرما‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫‪216/350‬‬
‫روش درصد پیشرفت کار‬
‫سال ‪1388‬‬
‫شرح‬
‫ردیف‬
‫بدهکار‬
‫‪1‬‬
‫پیمان در جریان پیشرفت‬
‫‪2‬‬
‫حسابهای دریافتنی– کارفرما‬
‫‪3‬‬
‫وجه نقد‬
‫‪95/940‬‬
‫سپرده مالیات (‪)%3‬‬
‫‪3/510‬‬
‫سپرده بیمه (‪) %5‬‬
‫‪5/850‬‬
‫سپرده حسن انجام کار(‪)%10‬‬
‫‪11/700‬‬
‫بستانکار‬
‫‪110/000‬‬
‫‪110/000‬‬
‫موجودی نقد یا حسابهای پرداختنی‬
‫‪117/000‬‬
‫‪117/000‬‬
‫حسابهای دریافتنی‪-‬مبالغ بازیافتنی پیمان‬
‫حسابهای دریافتنی‪ -‬کارفرما‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫‪117/000‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫استاندا رد حسابداری شما ره ‪9‬‬
‫حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مقدمه‬
‫هدف اين استاندارد تجويز نحوه حسابداري درآمدها و هزينه هاي مرتبط با پيمانهاي‬
‫بلند مدت در صورتهاي مالي پيمانکار است‪ .‬به دلیل ماهیت فعالیت موضوع پیمانهای‬
‫بلندمدت‪ ،‬تاریخ شروع پیمان و تاریخ تکمیل آن معموال در دوره های مالی متفاوتی قرار‬
‫می گیرد‪ .‬بنابراین مسئله اصلی در حسابداری پیمانهای بلند مدت‪ ،‬تخصیص درآمدها و‬
‫هزینه های پیمان به دوره هایی است که در آن دوره ها عملیات موضوع پیمان اجرا می‬
‫شود ‪.‬‬
‫اين استاندارد معيارهاي شناخت مندرج در مفاهيم نظري گزارشگري مالي را جهت‬
‫تعيین زمان شناخت درآمد و هزينه هاي پيمان به عنوان اقالم صورت سود و زيان بکار‬
‫مي گیرد‪ .‬اين استاندارد همچنین‪ ،‬رهنمودهايي را براي اعمال اين معيارها ارائه مي کند‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫دامنه کا ربرد‬
‫اين استاندارد بايد براي حسابداري پيمانهاي بلند مدت‬
‫در صورتهاي مالي پيمانکار به کار گرفته شود‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫تعا ریف‬
‫پيمان بلند مدت‬
‫پيماني است که براي طراحي‪ ،‬توليد يا ساخت يک دارايي‬
‫منفرد قابل مالحظه يا ارائه خدمات (يا ترکيبي از دارايیها يا‬
‫خدمات که تواما يک پروژه را تشکيل دهد) منعقد مي شود‬
‫و مدت زمان الزم براي تکميل پيمان عمدتا چنان است که‬
‫فعاليت پيمان در دوره هاي مالي متفاوت قرار مي گیرد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫نکته‬
‫پيماني که طبق اين استاندارد‪ ،‬بلند مدت تلقي مي گردد‪ ،‬معموال در طول مدتي بيش از‬
‫يکسال انجام خواهد شد‪ .‬با اين حال‪ ،‬مدت بيش از يکسال‪ ،‬مشخصه اصلي يک پيمان‬
‫بلند مدت نيست‬
‫بنابراين برخي پيمانهاي با مدت کمتر از يکسال‪ ،‬هرگاه از نظر فعاليت دوره‪ ،‬داراي چنان‬
‫اهميت نسبي باشد که عدم انعکاس درآمد و هزينه عملياتي و سود مربوط به آن منجر به‬
‫مخدوش شدن درآمد و هزينه عملياتي و نتايج دوره و عدم ارائه تصويري مطلوب توسط‬
‫صورتهاي مالي گردد‪ ،‬بايد به عنوان پيمان بلند مدت محسوب شود‪ ،‬مشروط بر اينکه‬
‫رويه متخذه در واحد تجاري از سالي به سال ديگر به طور يکنواخت اعمال گردد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫پيمان مقطوع‬
‫پيمان بلند مدتي است که به موجب آن پيمانکار با يک‬
‫مبلغ مقطوع براي کل پيمان يا يک نرخ ثابت براي هر واحد‬
‫موضوع پيمان که در برخي از موارد ممکن است بر اساس‬
‫مواردي خاص مشمول تعديل قرار گیرد‪ ،‬توافق مي کند‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫پيمان اماني‬
‫(پيمان با حق الزحمه مبتني بر مخارج)‬
‫پيمان بلند مدتي است که به موجب آن مخارج قابل قبول يا‬
‫مشخص شده در متن پيمان به پيمانکار تاديه و درصد معيني‬
‫از مخارج مزبور يا حق الزحمه ثابتي به پيمانکار پرداخت‬
‫شود‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫پيش دريافت پيمان‬
‫بخش ي از مبالغ دريافتي توسط پيمانکار است که کار‬
‫مربوط به آن تا تاريخ ترازنامه انجام نشده است‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مبالغ دريافتي بابت پيشرفت کار‬
‫الف ‪ .‬علي الحسابها‬
‫مبالغي است که به طور موقت در قبال صورتحسابهاي صادره در‬
‫دست بررس ي دريافت مي شود‪.‬‬
‫ب ‪ .‬ساير دريافتها‬
‫عبارتست از اقالمي که ماهيت علي الحساب نداشته‪ ،‬ليکن در قبال‬
‫پيشرفت کار دريافت مي شود و نیز در برگیرنده آن بخش از مبالغ پيمان‬
‫است که کار مربوط به آن تا تاريخ ترازنامه انجام شده است‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مبالغ دريافتني بابت پيشرفت کار‬
‫عبارتست از مبالغ قابل دريافت که بابت‬
‫صورتحساب هاي صادره در حسابها‬
‫منظور شده است‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫زيان هاي قابل پيش بيني‬
‫زيان هايي است که انتظار مي رود درطول مدت پيمان ايجاد شود (با‬
‫احتساب مبالغ برآوردي هزينه کارهاي اصالحي و تضميني و هر گونه هزينه‬
‫هاي مشابهي که تحت شرايط پيمان قابل بازيافت نيست)‪.‬‬
‫مبلغ زيان مذکور بدون توجه به موارد زير برآورد مي شود‪:‬‬
‫شروع يا عدم شروع کار پيمان‪.‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪ .2‬حصه اي از کار که تا تاريخ ترازنامه انجام شده است‪.‬‬
‫‪.3‬‬
‫میزان سودي که انتظار مي رود از پيمانهاي ديگر حاصل شود‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫تجزيه و ترکيب پيمانها‬
‫الزامات اين استاندارد به استثناي موارد زير‪ ،‬بايد براي هر پيمان به‬
‫طور جداگانه بکار گرفته شود‪:‬‬
‫‪‬پيمان بلند مدتي که از چند بخش جداگانه تشکيل شده باشد و‬
‫حائز شرايطي باشد که بتوان عملکرد هر بخش آن را به مثابه پيماني‬
‫جداگانه در نظر گرفت‪.‬‬
‫‪ ‬گروه پيمانهايي که حائز شرايطي هستند که مي توان آنها را به‬
‫عنوان يک پيمان واحد تلقي کرد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫تجزيه و ترکيب پيمانها‬
‫هر گاه پيمان بلند مدتي از چند بخش جداگانه تشکيل شده باشد‪ ،‬در‬
‫صورت تحقق شرايط زير‪ ،‬عملکرد هر بخش بايد به مثابه پيماني‬
‫جداگانه در نظر گرفته شود‪:‬‬
‫در مورد هر بخش پيشنهاد قيمت جداگانه اي ارائه شده باشد‪،‬‬
‫‪(1‬‬
‫‪ (2‬مذاکرات هر بخش به طور جداگانه صورت گرفته و طرفین پيمان حق‬
‫قبول يا رد آن بخش را داشته باشند‪ ،‬و‬
‫‪ (3‬درآمدها وهزينه هاي هر بخش به طور جداگانه اي قابل تشخيص‬
‫باشد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫تجزيه و ترکيب پيمانها‬
‫در صورت تحقق شرايط زير‪ ،‬گروه پيمانها را اعم از اينکه داراي يک يا‬
‫چند کارفرما باشد‪ ،‬بايد به عنوان يک پيمان واحد تلقي کرد ‪:‬‬
‫‪ (1‬گروه پيمانها به عنوان يک مجموعه مورد مذاکره قرار گرفته باشد‪،‬‬
‫‪ (2‬وابستگي پيمانها به يکديگر به گونه اي باشد که در عمل بخش ي از يک‬
‫پروژه سودآور را تشکيل دهد‪ ،‬و‬
‫‪ (3‬پيمانها به طور همزمان يا متوالي اجرا شود‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫درآمد پيمان‬
‫درآمد پيمان بايد دربرگیرنده موارد زير باشد‪:‬‬
‫‪‬مبلغ اوليه درآمد که در پيمان مورد توافق قرار گرفته است‪،‬‬
‫‪‬تغيیر در میزان کار پيمان‪ ،‬ادعا و ساير دريافتهاي تشويقي در ارتباط با‬
‫عمليات پيمان‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫تا میزاني که احتمال رود اين موارد منجر به درآمد گردد‪ ،‬و‬
‫‪.2‬‬
‫اين موارد را بتوان به گونه اي قابل اتکا اندازه گیري کرد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫درآمد پيمان‬
‫‪ ‬درآمد پيمان به ارزش منصفانه مابه ازاي دريافتي يا دريافتني‬
‫اندازه گیري مي شود‪.‬‬
‫‪ ‬در اندازه گیري درآمد پيمان‪ ،‬برآوردها اغلب با وقوع رويدادها و‬
‫رفع ابهامات تجديد نظر مي شود‪ .‬بدين ترتيب مبلغ درآمد ممکن‬
‫است از دوره اي به دوره ديگر تغيیر کند‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫درآمد پيمان‬
‫مثالهايي از مواردي که ممکن است‬
‫باعث تغيیر مبلغ درآمد از دوره اي به دوره ديگر شوند‪:‬‬
‫الف‪ .‬توافق پيمانکار و کارفرما در مورد تغيیرات يا ادعاها‪ ،‬در دوره اي پس از‬
‫دوره انعقاد پيمان‪،‬‬
‫ب‪ .‬در پيمانهاي مقطوع به موجب مفاد پيمان از جمله تعديل آحاد بها‪،‬‬
‫ج‪ .‬وجود جرايم تاخیر در تکميل کار‪،‬‬
‫د‪ .‬در پيمانهاي مقطوع متضمن نرخ ثابت براي هر واحد محصول‪ ،‬افزايش‬
‫تعداد واحدها‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫درآمد پيمان‬
‫تغيیر پيمان‬
‫تغيیر پيمان عبارت است از‪:‬‬
‫دستورکارفرما مبني بر تغيیر در دامنه کاري که قرار است‬
‫طبق مفاد پيمان انجام شود‪.‬‬
‫تغيیر ممکن است موجب افزايش يا کاهش درآمد پيمان شود‪.‬‬
‫براي نمونه‪ ،‬مي توان از تغيیر در مشخصات يا طراحي يک دارايي‬
‫وتغيیر در مدت پيمان نام برد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫درآمد پيمان‬
‫تغيیر پيمان‬
‫تغيیر زماني در درآمد پيمان منظور مي شود که‪:‬‬
‫‪ ‬تصويب تغيیر و مبلغ درآمد حاصله توسط‬
‫کارفرما محتمل باشد‪ ،‬و‬
‫‪ ‬مبلغ درآمد را بتوان به گونه اي قابل اتکا اندازه‬
‫گیري کرد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫درآمد پيمان‬
‫ادعا‬
‫ادعا عبارتست از‪:‬‬
‫مبالغي که پيمانکار از کارفرما يا شخص ثالث به عنوان جبران‬
‫هزينه هايي مطالبه مي کند که در مبلغ پيمان منظور نشده است‪.‬‬
‫براي مثال ادعا ممکن است ناش ي از اشتباه در مشخصات يا‬
‫طراحي‪ ،‬تاخیر ايجاد شده توسط کارفرما و تغيیرات مورد اختالف در‬
‫میزان کار پيمان باشد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫درآمد پيمان‬
‫ادعا‬
‫اندازه گیري مبالغ درآمد حاصل از ادعا متضمن درجه بااليي از ابهام‬
‫است واغلب بستگي به نتيجه مذاکرات دارد‪ .‬بنابراين ادعا تنها زماني‬
‫در درآمد پيمان منظور مي شود که‪:‬‬
‫‪ ‬مذاکرات به مرحله پيشرفته رسيده باشد‪ ،‬به گونه اي که قبول‬
‫ادعا از سوي کارفرما محتمل باشد‪ ،‬و‬
‫‪ ‬مبلغي را که احتماال مورد قبول کارفرماست‪ ،‬بتوان به گونه اي‬
‫قابل اتکا اندازه گیري کرد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫درآمد پيمان‬
‫دريافتهاي تشويقي‬
‫دريافتهاي تشويقي عبارت است از‪:‬‬
‫مبالغي اضافي که در صورت نيل به استانداردهاي عملکرد تعيین شده‬
‫يا فزون بر آن‪ ،‬توسط پيمانکار دريافت مي شود‪.‬‬
‫براي مثال ممکن است در پيمان پيش بيني شود که درصورت تکميل‬
‫موضوع پيمان قبل از موعد مقرر‪ ،‬پرداختهاي تشويقي به پيمانکار‬
‫صورت گیرد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫درآمد پيمان‬
‫دريافتهاي تشويقي‬
‫دريافتهاي تشويقي را زماني مي توان در درآمد پيمان منظور کرد که‪:‬‬
‫‪ ‬پيمان تاحدي پيشرفت کرده باشد که نيل به استانداردهاي عملکرد‬
‫تعيین شده يا افزون بر آن‪ ،‬محتمل باشد‪ ،‬و‬
‫‪ ‬مبلغ دريافت تشويقي را بتوان به گونه اي قابل اتکا اندازه گیري‬
‫کرد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مخارج پیمان‬
‫الف ‪ .‬مخارجي که‬
‫مستقيما” با يک پيمان‬
‫مشخص مرتبط است‪.‬‬
‫مثل‪ :‬کار مستقيم‪ ،‬مواد‬
‫اوليه مصرفي‪ ،‬استهالک‬
‫واجاره ماشین آالت و‬
‫تجهیزات و‪...‬‬
‫‪‬اين مخارج را ميتوان‬
‫به میزان درآمدهاي اتفاقي‬
‫خارج از شمول تعريف‬
‫درآمد پيمان کاهش داد‬
‫مثل درآمد حاصل از‬
‫فروش مواد و ماشین‬
‫ب ‪ .‬مخارجي که بین پيمانها مشترک‬
‫بوده وتسهيم آن به پيمانهاي جداگانه‬
‫امکانپذير است‪.‬‬
‫مثل‪ :‬حق بيمه‪ ،‬مخارج غیر مستقيم‬
‫طراحي وکمک فني و سربار پيمان‪.‬‬
‫‪‬اين مخارج‪:‬‬
‫‪ ‬بر حسب ماهيت آن طبقه بندي‬
‫وبااعمال يکنواخت روشهاي‬
‫سيستماتيک و معقول به پيمانهاي‬
‫مختلف تخصيص مييابد‪.‬‬
‫‪‬مي تواند در برگیرنده مخارج‬
‫استقراض مرتبط با پيمانها نیز باشد‬
‫(بر اساس استاندارد شماره ‪.)13‬‬
‫ج ‪ .‬ساير‬
‫مخارجي که‬
‫به موجب‬
‫مفاد پيمان‬
‫مشخصا” قابل‬
‫مطالبه از‬
‫کارفرماست‪.‬‬
‫مثل‪ :‬مخارج‬
‫اداري وعمومي و‬
‫مخارج توسعه‬
‫که جبران آن به‬
‫طور مشخص در‬
‫پيمان قيد شده‬
‫مخارج پیمان‬
‫‪‬مخارجي را که نمي توان به فعاليت پيمانکاري يا به يک پيمان‬
‫مشخص مربوط دانست جزء مخارج پيمان منظور نمي شود‪.‬‬
‫مثال‪:‬‬
‫مخارج اداري‪ ،‬عمومي و فروش‪ ،‬مخارج تحقيق و توسعه که جبران‬
‫آن در پيمان مشخص نشده واستهالک ماشین آالت و تجهیزاتي که در‬
‫فعاليت پيمانکاري استفاده نشده است‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مخارج پیمان‬
‫‪‬مخارج تحمل شده قبل از انعقاد پيمان‪ ،‬در صورت انتعقاد پيمان در‬
‫دوره جاري يا حصول اطمينان از انعقاد پيمان در دوره بعد‪ ،‬به حساب‬
‫پيمان منظور مي شود‪.‬‬
‫هر گاه اين مخارج به عنوان هزينه دوره اي که در آن وقوع يافته‬
‫محسوب شود و پيمان در دوره بعد منعقد گردد‪ ،‬چنین مخارجي را نبايد‬
‫به حساب پيمان برگشت داد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫شناخت درآمد و هزينه هاي پيمان‬
‫هر گاه توانايي برآورد ماحصل يک پيمان به گونه اي قابل اتکا‬
‫وجود نداشته باشد‪:‬‬
‫وجود داشته باشد‪:‬‬
‫بايد سهم مناسبي از درآمد و مخارج‬
‫الف ‪ .‬درآمد بايد تا میزان مخارج‬
‫کل پيمان (باتوجه به میزان تکميل‬
‫تحمل شده اي که احتمال‬
‫پيمان در تاريخ ترازنامه و متناسب‬
‫با نوع عمليات وضعيت مورد‬
‫بازيافت آن وجود دارد شناسايي‬
‫فعاليت) به ترتيب به عنوان درآمد‬
‫و هزينه شناسايي شود‪.‬‬
‫شود‪ ،‬و‬
‫ب ‪ .‬مخارج پيمان در دوره وقوع به‬
‫عنوان هزينه شناسايي شود‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫شناخت درآمد و هزينه هاي پيمان‬
‫هر گاه انتظار رود که پيمان منجر به زيان گردد (کل مخارج پيمان از کل درآمد‬
‫پيمان تجاوز کند)‪ ،‬بايد زيان مربوط‪ ،‬فورا به عنوان هزينه دوره شناسايي‬
‫شود‪.‬‬
‫* این زیان شامل مجموع مخارج تا تاريخ ترازنامه و مجموع مخارج تخميني بعدي تا مرحله‬
‫تکميل‪ ،‬مخارج آتي کارهاي اصالحي‪ ،‬کارهاي تضميني و هرگونه کارهاي مشابهي که تحت‬
‫شرايط پيمان قابل بازيافت نيست‪ ،‬افزايشهاي احتمالي حقوق و دستمزد‪ ،‬قيمت مواد و‬
‫مصالح و ساير مخارج پيمان مي باشد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫شناخت درآمد و هزينه هاي پيمان‬
‫شناخت درآمد و هزينه دوره بر اساس میزان تکميل پيمان‪ ،‬اغلب روش‬
‫درصد تکميل پيمان ناميده مي شود‪.‬‬
‫طبق اين روش‪ ،‬درآمد پيمان با مخارج تحمل شده جهت نيل به آن میزان‬
‫از تکميل تطابق داده مي شود و در نتيجه درآمد‪ ،‬هزينه و سود يا زيان کار‬
‫انجام شده در صورت سود و زيان انعکاس مي يابد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫شناخت درآمد و هزينه هاي پيمان‬
‫در صورت رفع ابهاماتي که موجب گرديده است تا ماحصل پيمان به‬
‫گونه اي اتکاپذير قابل برآورد نباشد‪ ،‬درآمد و هزينه پيمان بلند مدت بايد‬
‫به اندازه سهم مناسبي از درآمد و مخارج کل پيمان (با توجه به میزان‬
‫تکميل پيمان در تاريخ ترازنامه و متناسب با نوع عمليات وضعيت مورد‬
‫فعاليت) شناسايي شود‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫ساير مالحظات مربوط به شناخت اقالم مرتبط با پيمان بلند مدت‬
‫در پيمانهاي مقطوع‪ ،‬ماحصل پيمان بلند مدت را زماني مي توان به گونه اي‬
‫قابل اتکا اندازه گیري کرد که تمامي شرايط زير برقرار باشد‪:‬‬
‫الف ‪ .‬در آمد پيمان را بتوان به گونه اي قابل اتکا اندازه گیري کرد‪،‬‬
‫ب ‪ .‬جريان ورودي منافع اقتصادي مرتبط با پيمان به واحد تجاري‬
‫محتمل باشد‪،‬‬
‫ج ‪ .‬مخارج پيمان تا زمان تکميل پيمان و همچنین درصد تکميل پيمان‬
‫در تاريخ ترازنامه را بتوان به گونه اي قابل اتکا اندازه گیري کرد‪ ،‬و‬
‫د ‪ .‬مخارج مربوط به پيمان را بتوان به وضوح تشخيص داد و به گونه اي‬
‫قابل اتکا اندازه گیري کرد تا مقايسه مخارج واقعي تحمل شده پيمان با‬
‫برآوردهاي قبلي آنها ميسر گردد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫ساير مالحظات مربوط به شناخت اقالم مرتبط با پيمان بلند مدت‬
‫میزان تکميل پيمان به طرق مختلف قابل تعيین است‪ .‬واحد تجاري‪،‬‬
‫روش ي را که کار انجام شده را به گونه اي قابل اتکا اندازه گیري مي کند به‬
‫کار مي گیرد‪ .‬با توجه به ماهيت روشها ممکن است شامل موارد زير باشد‪:‬‬
‫الف ‪ .‬نسبت مخارج تحمل شده پيمان براي کار انجام شده تا تاريخ‬
‫ترازنامه به کل مخارج برآوردي پيمان‪،‬‬
‫ب ‪ .‬ارزيابي کار انجام شده‪ ،‬يا‬
‫ج ‪ .‬نسبت مقدار کار انجام شده به کل کار پيمان‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫ساير مالحظات مربوط به شناخت اقالم مرتبط با پيمان بلند مدت‬
‫چنانچه تعيین میزان تکميل کار با توجه به مخارج تحمل شده‪ ،‬انجام گردد تنها‬
‫آن بخش از مخارجي که منعکس کننده کار انجام شده باشند در مخارج تحمل‬
‫شده پيمان تا تاريخ ترازنامه منظور مي گردند‪.‬‬
‫مثالهايي از مخارجي که در مخارج تحمل شده منظور نمي شوند عبارتند از‪:‬‬
‫الف ‪ .‬مخارج پيمان که مرتبط با فعاليت آتي پيمان است‪ ،‬از قبيل مواد و‬
‫مصالحي که تا کنون در پيمان مربوط استفاده نشده اند و‬
‫ب ‪ .‬مبالغ پرداختي به پيمانکاران دست دوم قبل از انجام کار مندرج در‬
‫پيمان فرعي‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫ساير مالحظات مربوط به شناخت اقالم مرتبط با پيمان بلند مدت‬
‫آن بخش از مخارج پيمان که بازيافت آن غیر محتمل است فورا” به عنوان هزينه‬
‫شناسايي مي شود‪ .‬نمونه هايي از اين مخارج مربوط به پيمانهايي مي شود که‪:‬‬
‫الف ‪ .‬به طور کامل قابل اجرا نيست‪،‬‬
‫ب ‪ .‬تکميل آنها منوط به نتيجه دعاوي حقوقي در جريان يا مقررات در حال تصويب‬
‫باشد‪،‬‬
‫ج ‪ .‬احتمال مصادره يا تخريب اموال برود‪،‬‬
‫د ‪ .‬کارفرماي آنها قادر به ايفاي تعهدات خود طبق پيمان نباشد‪ ،‬و‬
‫ه ‪ .‬پيمانکار آنها قادر به تکميل پيمان يا ايفاي تعهدات خود طبق پيمان نباشد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫تغییر در برآورد‬
‫اثر تغيیر در برآورد درآمد يا مخارج پيمان يا اثر تغيیر در برآورد‬
‫ماحصل پيمان که از برآوردهاي جاري درآمد و مخارج پيمان ناش ي‬
‫مي شود‪ ،‬طبق استاندارد حسابداري شماره ‪ 6‬با عنوان “گزارش‬
‫عملکرد مالي”‪ ،‬تغيیر در برآورد تلقي مي شود‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫افشا در ترازنامه‬
‫پيمانهاي بلند مدت را بايد به شرح زير در ترازنامه افشا کرد‪:‬‬
‫الف‪ .‬مازاد درآمد شناسايي شده انباشته پيمان بر مبالغ دريافتي و دريافتني تا تاريخ ترازنامه‪ ،‬با‬
‫عنوان مبلغ قابل بازيافت‪ ،‬تحت سرفصل حسابهاي دريافتني در ترازنامه‪.‬‬
‫ب‪ .‬پيش دريافت‪ ،‬در سرفصل پيش دريافتها در ترازنامه‪.‬‬
‫ج‪ .‬مخارج تحمل شده انباشته پس از کسر مبالغ هزينه شناسايي شده انباشته (خالص بهاي تمام‬
‫شده) و به کسر زيانهاي قابل پيش بيني‪ ،‬به عنوان مانده پيمانهاي بلند مدت تحت سرفصل‬
‫پيمانهاي در جريان پيشرفت در ترازنامه‪.‬‬
‫د‪ .‬مازاد ذخیره زيانهاي قابل پيش بيني بر مخارج تحمل شده انباشته (پس از کسر مبالغ هزينه‬
‫شناسايي شده انباشته)‪ ،‬با عنوان ذخیره زيانهاي قابل پيش بيني تحت سرفصل ذخاير در ترازنامه‪.‬‬
‫ه‪ .‬مبلغ سپرده هاي کسر شده قابل استرداد از قبيل سپرده حسن انجام کار و سپرده بيمه‪ ،‬تحت‬
‫سرفصل حسابهاي دريافتني در ترازنامه‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫افشا در صورت سود و زيان‬
‫صورت سود وزيان بايد اقالم زير را به طور جداگانه منعکس کند‪:‬‬
‫الف‪ .‬درآمد شناسايي شده دوره (درآمد پيمان)‪،‬‬
‫ب‪ .‬هزينه شناسايي شده دوره (بهاي تمام شده پيمان) شامل هزينه‬
‫شناسايي شده پيمان طي دوره و زيان قابل پيش بيني شناسايي شده طي‬
‫دوره‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫افشا ی رويه هاي حسابداري‬
‫واحد تجاري بايد با توجه به الزامات استاندارد حسابداري شماره ‪1‬‬
‫موارد زير را در يادداشتهاي توضيحي افشا کند‪:‬‬
‫الف‪ .‬روشهاي تعيین درآمد شناسايي شده دوره‪،‬‬
‫ب‪ .‬روشهاي تعيین مرحله تکميل پيمان در جريان پيشرفت‪.‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫تاريخ اجرا‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مطابقت با استانداردهاي بیناملللي حسابداري‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫مثال ‪ :‬شناسایی زیان مورد انتظار پیمان‬
‫‪ ‬اطالعات شرکت پارس بشرح زیر است ‪:‬‬
‫شرح‬
‫سال ‪1387‬‬
‫سال ‪1386‬‬
‫سال ‪1388‬‬
‫مخارج انباشته‬
‫‪150/000/000‬‬
‫‪360/000/000‬‬
‫‪506/000/000‬‬
‫مخارج برآوردی تکمیل‬
‫پیمان‬
‫‪300/000/000‬‬
‫‪148/000/000‬‬
‫‪0‬‬
‫مجموع هزینه های‬
‫پیمان‬
‫‪450/000/000‬‬
‫‪508/000/000‬‬
‫‪506/00/000‬‬
‫درآمد پیمان‬
‫‪500/000/000‬‬
‫‪500/000/000‬‬
‫‪500/000/000‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫‪= 150.000.000/ ) 150.000.000 +300.000.000 (*100 =% 33/33‬درصد پیشرفت پیمان‬
‫‪= 500.000.000* %33/33= 166.666.667‬درآمد سال ‪86‬‬
‫سود ناخالص پیمان در سال ‪:1386‬‬
‫‪166.666.667‬‬
‫درآمد پیمان‬
‫(‪)1 50.000.000‬‬
‫هرینه پیمان‬
‫‪16.666.667‬‬
‫سود ناخالص‬
‫سود ناخالص پیمان در سال ‪: 1387‬‬
‫‪= 360.000.000/) 360.000.000+148.000.000( *100= %70/87‬درصد پیشرفت پیمان‬
‫‪=500.000.000*%70/87 =354.386.000‬درآمد سال دوم‬
‫‪354.386.000- 166.666.667= 187.719.333‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫محاسبه زیان با روش درصد پیشرفت کار ‪:‬‬
‫‪187.719.333‬‬
‫درآمد پیمان‬
‫( ‪)210.000.000‬‬
‫هزینه پیمان‬
‫( ‪)22.280.667‬‬
‫زیان دوره‬
‫محاسبه مجموع ریان قابل گزارش پیمان در سال ‪: 1387‬‬
‫بدلیل وجود زیان پیمان در سال ‪ 1387‬لذا نسبت به برگشت ‪ %100‬سود پیمان در سال ‪1386‬‬
‫اقدام می گردد ‪.‬‬
‫‪8.000.000+ 16.666.667= 24.666.667‬‬
‫مجموع زیان پیمان‬
‫محاسبه ذخیره الزم برای زیان ‪24.666.667 - 22.280.667= 2.386.000 :‬‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬
‫درآمد پیمان در سال ‪: 1388‬‬
‫‪500.000.000‬‬
‫درآمد کل پیمان‬
‫(‪)354.386.000‬‬
‫درآمدهای شناسایی شده دردوره های گذشته‬
‫‪145.614.000‬‬
‫درآمد سال سوم‬
‫هزینه های پیمان در سال ‪: 1388‬‬
‫‪146.000.000‬‬
‫هزینه های انباشته ( ‪)360.000.000-506.000.000‬‬
‫( ‪)2.386.000‬‬
‫برگشت ذخیره زیان‬
‫‪143.614.000‬‬
‫هزینه های پیمان در سال ‪1388‬‬
‫‪2.000.000‬‬
‫سود ناخالص پیمان‬
‫استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت‬