Transcript کليات و مفاهيم خريد

‫سيستم‌هاي خريد و انبارداري‌‬
‫مدرس‪ :‬دكتر اسفيداني‬
‫اهداف دوره‬
‫‪ ‬آشنايي با کليات و مفاهيم خريد‬
‫‪ ‬آشنايي با مفاهيم خريدهاي خارجي‬
‫‪ ‬آشنايي با سيستم‌هاي پرداخت در تجارت بين‌امللل‬
‫‪ ‬آشنايي با رويه‌هاي تجارت بين‌امللل‬
‫‪ ‬آشنايي را اسناد تجاري‌‬
‫فهرست مطالب‬
‫‪ ‬کليات خريد و مفاهيم آن‬
‫‪ ‬مذاکرات خريد‬
‫‪ ‬قراردادهاي خريد‬
‫‪ ‬ارز و روش‌هاي تامين مالي‬
‫‪ ‬روش‌هاي پرداخت در تجارت بين‌امللل‬
‫‪ ‬اينکوترمز‬
‫‪ ‬بيمه‬
‫‪ ‬حمل و نقل‬
‫‪ ‬گمرک‬
‫‪ ‬ساير مباحث‬
‫کليات و مفاهيم خريد‬
‫كليات خريد‬
‫‪ ‬كاركرد سيستم‌هاي خريد در سازمان‌هاي امروزي‌‬
‫‪ ‬تعريف مديريت خريد‪:‬‬
‫◦ كليه فعاليت‌هاي مربوط به شناخت‪ ،‬برنامه‌ريزي‪ ،‬اجرا و كنترل‬
‫امور خريد و تداركات يك سازمان به طور اثربخش و كارآمد‪.‬‬
‫داليل گرايش به ساخت‬
‫‪ ‬توليد با قيمت پايين‌تر‬
‫‪ ‬عدم دسترس ي به تامين كنندگان قابل اطمينان‬
‫‪ ‬باال بودن حجم نياز‬
‫‪ ‬استفاده از ظرفيت‌هاي مازاد نيروي انساني‬
‫‪ ‬كيفيت‬
‫‪ ‬داشتن طراحي خاص‬
‫داليل گرايش به خريد‬
‫‪ ‬كاهش هزينه‌ها‬
‫‪ ‬نداشتن ظرفيت كافي‬
‫‪ ‬كاهش هزينه‌هاي انبارداري‌‬
‫‪ ‬داشتن تامين كنندگان مطمئن‬
‫‪ ‬برخي از محصوالت داراي حق ليسانس و مالكيت معنوي‬
‫است‪.‬‬
‫انتخاب بين خريد يا ساخت‬
‫‪ ‬اين انتخاب به استراتژي ادغام عمودي شركت‌ها بستگي‬
‫دارد‪ .‬اين استراتژي به دو شكل است‪:‬‬
‫◦ ادغام رو به جلو‬
‫◦ ادغام رو به عقب‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬ادغام عمودي زماني معقول است كه سهم بازار شركت بسيار‬
‫زياد باشد‪.‬‬
‫‪ ‬زماني كه تغييرات تكنولوژيكي در صنعت بسيار زياد است‬
‫ادغام عمودي معقول نمي‌باشد‪.‬‬
‫آميخته خريد‬
‫موضوع خريد‬
‫مبناي خريد‬
‫منبع خريد‬
‫موقع خريد‬
‫نوع كاال‬
‫مناقصه‬
‫داخلي‬
‫فوري‬
‫مقدار‬
‫معمولي‬
‫خارجي‬
‫فصلي‬
‫كيفيت‬
‫انبوه‬
‫بلند مدت‬
‫مشخصات فني‬
‫مستقيم‬
‫كوتاه مدت‬
‫بسته بندي‬
‫انحصاري‌‬
‫ميان مدت‬
‫يك مرحله يا چند‬
‫مرحله‌اي‬
‫نقطه سفارش مجدد‬
‫يك منبع يا چند منبع‬
‫حراج‬
‫نقد يا نسيه‬
‫چه چيزي بخريم؟ چگونه بخريم؟ كجا بخريم؟ كي بخريم؟‬
‫چهار عامل مهم در آميخته خريد‬
‫‪ ‬اولويت‪ :‬ضرورت بسيار بااليي دارد‪.‬‬
‫ً‬
‫‪ ‬اهميت‪ :‬الزاما ضرورت بااليي ندارد يا در يك مقطع زماني‬
‫اولويتي براي آن قايل نبوده‌ايم‪.‬‬
‫‪ ‬مصلحت‪ :‬مثل خريد از يك منبع خاص‬
‫‪ ‬منفعت‪ :‬به دست آوردن هدف نهايي يا نفع سازمان‬
‫خريد رقابتي و خريد عاقالنه‬
‫‪ ‬کيفيت مناسب‬
‫‪ ‬مقدار مناسب‬
‫‪ ‬منبع مناسب‬
‫‪ ‬زمان مناسب‬
‫نكات مهم در خريد‬
‫‪ ‬عدم اتكا به يك منبع‬
‫‪ ‬آگاهي دائم از موقعيت عرضه كنندگان‬
‫‪ ‬بازديد از عرضه كنندگان‬
‫‪ ‬توجه به قيمت‌ها‬
‫‪ ‬نگهداري شاخص‌ قيمت‌ها‬
‫‪ ‬عدم اصرار زياد به قيمت‬
‫‪ ‬جستجوي عرضه‌كنندگان جديد‬
‫‪ ‬آمارگيري از مغايرتها‪ ،‬ديركردها‪ ،‬مرجوعي و ‪...‬‬
‫‪ ‬مديريت مذاكره‬
‫‪ ‬نگرش سيستمي‬
‫چگونگي دستيابي و شناخت منابع عرضه‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫از طريق سفارت‌خانه‌ها‬
‫شركت‌هاي مشابه‬
‫تماس با بازارياب‌ها و ويزيتورها‬
‫بررس ي سوابق موجود در شركت‬
‫حضور در نمايشگاه‌ها‬
‫مراجعه به اتاق بازرگاني‬
‫منابع داخلي‬
‫مناقصه آزاد‬
‫اتحاديه‌هاي صنفي‬
‫اينترنت‬
‫نرم‌افزارها‬
‫بازار بورس‬
‫و‪...‬‬
‫بررس ي قيمت در بازار بين‌املللي‬
‫‪ ‬مناقصه‬
‫◦ آزاد‬
‫◦ محدود‬
‫‪ ‬مذاكره‬
‫‪ ‬استعالم بها‬
‫‪ ‬تلفيقي‬
‫تخفيف‬
‫‪ ‬نقدي‬
‫‪ ‬تجاري‌‬
‫‪ ‬مقداري‌‬
‫‪ ‬فصلي‬
‫مذاکرات تجاري و قرارداد‬
‫مفهوم مذاكره‬
‫‪ ‬مذاكره براي بدست آوردن امتيازات‬
‫‪ ‬مذاكر مي‌تواند يك بازي برد‪-‬برد باشد‬
‫مذاكره‬
‫‪ ‬اهداف مذاكره‬
‫‪ ‬تكنيك‌هاي مذاكره‬
‫‪ ‬نتايج مذاكره‬
‫مهارتهاي مذاكره‬
‫‪ ‬توانايي توصيف مجموعه‌اي از اهداف‬
‫‪ ‬توانايي كشف راه‌حلهاي متعدد‬
‫‪ ‬توانايي كسب آمادگي الزم‬
‫‪ ‬توانايي گوش داده به ديگران و سوال كردن از آنها‬
‫‪ ‬توانايي تشخيص اولويت‌ها‬
‫مراحل مذاكره‬
‫‪ ‬آمادگي‬
‫‪ ‬ارايه پيشنهاد‬
‫‪ ‬مباحثه‬
‫‪ ‬چانه‌زني‬
‫‪ ‬ختم مذاكره‬
‫كسب آمادگي در مذاكرات‬
‫‪ ‬جمع‌آوري اطالعات‬
‫‪ ‬تدوين داليلي براي تضعيف استدالت طرف مقابل‬
‫‪ ‬تدوين استدالتي براي تقويت استدالالت خود‬
‫‪ ‬طرف مقابل ممكن است چه اطالعاتي داشته باشد؟‬
‫‪ ‬كسب اطالعات در مورد طرفهاي مذاكره خود‬
‫‪ ‬سناريو سازي يك بحث منطقي‬
‫ارزيابي طرف مقابل‬
‫‪ ‬تجربه طرف مقابل‬
‫‪ ‬احتمال وجود اختالف نظر بين اعضاي مذاكره كننده طرف‬
‫مقابل‬
‫‪ ‬دانش و اطالعات طرف مقابل‬
‫‪ ‬قدرت و اختيارات طرف مقابل‬
‫‪ ‬آيا طرف مقابل براي سازش تحت فشار است؟‬
‫‪ ‬آيا طرف مقابل موضوعي پنهاني براي مطرح كردن دارد؟‬
‫شناسايي اهداف طرف مقابل‬
‫‪ ‬شناسايي اهداف طرف مقابل‬
‫‪ ‬اولويت بندي اهداف طرف مقابل‬
‫تحليل نقاط ضعف و قوت طرف مقابل‬
‫‪ ‬پيشينه‌مذاكرات‬
‫‪ ‬يافتن زمينه‌هاي مشترك‬
‫ي‬
‫انتخاب استراتژ ‌‬
‫‪ ‬استراتژي انعطاف پذيري تعريف كنيد‬
‫‪ ‬اگر براي مذاكره به يك گروه نياز داريد اين گروه چه كساني‬
‫باشند؟‬
‫‪ ‬هر يك از اعضاي گروه چه نقش ي را برعهده داشته باشند؟‬
‫‪ ‬تمرين نقش و تاكتيك‌هاي خود‪.‬‬
‫نقش افراد گروه‬
‫‪ ‬نقش رهبر‬
‫‪ ‬نقش خوب‬
‫‪ ‬نقش بد‬
‫‪ ‬نقش تندرو‌‬
‫‪ ‬نقش مستقل‬
‫قرارداد و مفاد آن‬
‫قرارداد‬
‫‪ ‬تعارض قوانين در قراردادهاي خارجي‬
‫‪ ‬قراردادهاي شفاهي‪ ،‬قراردادهاي كتبي و قراردادهاي ساخته‬
‫شده‬
‫‪ ‬شكل قرارداد و مفاد آن‪ :‬فرمت جهان شمولي وجود ندارد‪.‬‬
‫نکات مهم در عقد قرارداد خريد‬
‫‪ ‬مشخص کردن وظيفه اصلي‪ :‬حدود مسئوليت‌ها و تعهدات در‬
‫برابر هزينه و چگونگي پرداخت هزينه‌ها مشخص شود‪.‬‬
‫‪ ‬وظايف فرعي‪ :‬در اين قسمت به پنج مورد زير توجه شود‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫دريافت مجوزهاي صادراتي و يا وارداتي‬
‫مشخص کردن چگونگي تحويل کاالهاي خريداري شده‬
‫مشخص کردن بيمه حمل کاال و نوع بيمه‬
‫آگاه کردن طرفين از اقدامات هر يک از طرفين‬
‫بازرس ي‌هاي الزم در مورد کاالي خريداري شده‬
‫قرارداد و مفاد آن‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مشخصات طرفين قرارداد‬
‫موضوع قرارداد‬
‫مدت قرارداد‬
‫مبلغ‬
‫مشخصات كاال‬
‫بسته‌بندي كاال‬
‫گواهي مبدا‬
‫مقصد كاال‬
‫تحويل كاال‬
‫يوزانس (سررسيد)‬
‫حمل كاال‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫شرايط پرداخت‬
‫فورس ماژور‬
‫دموراژ‬
‫بازرس ي‬
‫حمل مجدد‬
‫حل و فصل اختالفات‬
‫ضمانت نامه‬
‫تاريخ توليد و تحويل‬
‫قسم نامه‬
‫آموزش‬
‫خدمات پس از فروش‬
‫پيگيري قرارداد‬
‫‪ ‬پيگيري قبل از حمل‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫آگاه کردن فروشنده از شماره اعتبار اسنادي گشايش يافته‬
‫دريافت اطالعات مربوط به حمل کاال‬
‫درخواست گزارش وضعيت حمل‬
‫بررس ي وضعيت حمل‬
‫انجام اقدمات الزم جهت ترخيص‬
‫‪ ‬پيگيري‌هاي مربوط به خريد کاال‬
‫◦ دريافت تعهد ارايه قيمت‬
‫◦ دريافت ضمانت‌نامه‬
‫◦ تعهدات مطرح شده در مدت اعتبار‬
‫‪ ‬افزايش قيمت‬
‫‪ ‬نفرستادن به موقع کاال‬
‫‪ ‬مغايرت کاال‬
‫ارز و روش‌هاي تامين مالي‬
‫ارز و روش‌هاي تامين مالي‬
‫‪ ‬تعريف ارز‌‬
‫‪ ‬وسايل انتقال ارز‌‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫اسكناس و مسكوك‬
‫حواله‌هاي ارزي‬
‫چك ارزي‬
‫اعتبارنامه مسافرتي‬
‫بروات ارزي‬
‫‪ ‬برات بانکي‬
‫‪ ‬برات تجارتي‬
‫نرخ ار ‌ز‬
‫‪ ‬نرخ ارز شناور‌‬
‫‪ ‬نرخ ارز ثابت‬
‫روش‌هاي تامين مالي‬
‫‪ ‬توافق‌نامه‌هاي منطقه‌اي و بين‌املللي‬
‫‪ ‬تجارت متقابل‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫معامالت تهاتر پاياپاي‬
‫خريد متقابل‬
‫معامله جبراني‬
‫باي بك‬
‫آفست‬
‫‪ ‬يوزانس‬
‫‪ ‬استقراض‬
‫مزايا و معايب تجارت متقابل‬
‫‪ ‬مزايا‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫برطرف کردن مشکل عدم تعادل در تراز پرداخت‌ها‬
‫بازاريابي محصوالت و بدست آوردن بازارهاي جديد‬
‫حمايت از صادرات‬
‫صرفه‌جويي ارزي‬
‫حفظ سطح واردات‬
‫‪ ‬معايب‬
‫◦ کندي جريان تجارت‬
‫◦ محدوديت در انتخاب منابع‬
‫ي‬
‫معامالت تهاتر ‌‬
‫‪ ‬يکي از شيوه‌هاي قديمي تجارت است‬
‫‪ ‬بدون دخالت پول است‬
‫‪ ‬اين معامالت خارج از چارچوب اعتبارات اسنادي انجام‬
‫مي‌گيرد‪.‬‬
‫خريد متقابل‬
‫‪ ‬موافقت‌نامه‌اي است که بر اساس آن کاالي تکنولوژيکي را به‬
‫شرکتي در کشور ديگر مي‌فروشند و در برابر آن در يک دوره ‌زماني‬
‫معين خريد متقابلي را از همان گروه انجام مي‌دهند‪.‬‬
‫‪ ‬در اين روش دو قرار داد فروش جداگانه تنظيم مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬فروشنده مي‌تواند تعهد خريد را به ديگري منتقل کند ولي در تهاتر‬
‫اين امر امکان پذير نمي‌باشد‪.‬‬
‫‪ ‬نبايد اجازه داده که خريدار کاال را در بازار فعال شما به فرو‌ش‬
‫برساند‪.‬‬
‫‪ ‬ممکن است خريدار اوليه کاالي شما را پردازش و مجددا به‬
‫فروش برساند‪.‬‬
‫معامله جبراني‬
‫‪ ‬معامله جبراني تحت يک قرار داد صورت مي‌گيرد‪.‬‬
‫‪ ‬معامله جبراني مي‌توان به شکل تجاري و يا صنعتي باشد‪.‬‬
‫‪ ‬معامله جبراني مي‌توان به شکل کامل و يا ناقص باشد‪.‬‬
‫ً‬
‫‪ ‬معامالت تهاتري عمدتا بين مصرف‌کنندگان نهايي مي‌باشد در‬
‫حالي که در معامالت جبراني اين طور نيست‪.‬‬
‫معامالت باي بک‬
‫‪ ‬نوعي معامله جبراني است که فروشند کارخانه يا تجهيزات‬
‫توليدي را مي‌فروشد و قيمت آن ار از محل کاالهاي توليد‬
‫شده توسط اين تسهيالت دريافت مي‌کند و يا بخش ي ‌از سهام‬
‫شرکت را از آن خود نمايد‪.‬‬
‫معامله آفست‬
‫‪ ‬اين نوع معامله بين کشورهايي با ساختار توليد پيشرفته و‬
‫جهت مبادله کاالهاي با ارزش صورت مي‌گيرد‪.‬‬
‫‪ ‬به طور مثال فروشنده هواپيما تعهد مي‌نمايد که بخش ي از‬
‫قطعات مورد استفاده در توليد هواپيما را از کشور وارد‬
‫کننده خريداري نمايد و يا موجبات خريد آن را فراهم کند‪.‬‬
‫روش‌هاي گوناگون معامالت آفست‬
‫‪ ‬توليد تحت امتياز‬
‫‪ ‬توليد مشترک‬
‫‪ ‬توليد توسط پيمانکاران‬
‫‪ ‬و‪...‬‬
‫يوزانس‬
‫‪ ‬مهلتي است که بر حسب عرف يا مقررات براي پرداخت وجه‬
‫اعتبارات اسنادي در معامالت تجاري بين‌املللي معين مي‌شود‪.‬‬
‫روش‌هاي پرداخت در تجارت بين‌امللل‬
‫‪ ‬برات‬
‫‪ ‬سفته‬
‫‪ ‬حواله‌هاي ارزي‬
‫‪ ‬اعتبارات اسنادي‬
‫برات‬
‫‪ ‬سندي است كه به موجب آن‪ ،‬كس ي به ديگري دستور‬
‫مي‌دهد كه مبلغ معيني را در وجه حامل يا شخص ثالث يا‬
‫حواله كرد او‪ ،‬به ديدار يا سررسيد معين بپردازد‪.‬‬
‫◦ برات خارجي‪ :‬محل صدور و تاديه آن دو كشور است‬
‫◦ برات داخلي‪ :‬محل صدور و تاديه ‌آن يك كشور است‬
‫برات حاوي مطالب زير است‪:‬‬
‫‪ ‬قيد كلمه برات در برگه الزامي است‪.‬‬
‫‪ ‬تاريخ تحرير به روز و ماه و ساعت به دقت درج شود‪.‬‬
‫‪ ‬اسم شخص ي كه بايد برات را تاييد كند‬
‫‪ ‬تعيين مبلغ برات‬
‫‪ ‬تاريخ تاييد وجه برات يا سررسيد‬
‫‪ ‬مكان پرداخت وجه به برات گير‬
‫‪ ‬اسم شخص ي كه برات در وجه او يا به حواله او پرداخت‬
‫مي‌شود‬
‫‪ ‬امضا يا مهر برات دهنده‬
‫انواع برات از نظر سررسيد‬
‫‪ ‬ديداري‌‬
‫‪ ‬مدت دار‬
‫انواع برات از نظر كلي‬
‫‪ ‬برات ساده‪ :‬در دست داشتن اين نوع برات بدون ضميمه‌اي‬
‫دال بر طلب طرف دارنده برات است‪.‬‬
‫‪ ‬برات اسنادي‪ :‬براتي است که هنگام پرداخت مبلغ برات بايد‬
‫اسناد حمل کاال را به همرات برات ارايه کند‪.‬‬
‫سفته‬
‫‪ ‬نوعي ديگر از روش‌هاي پرداخت بهاي كاال و سندي است كه‬
‫به موجب آن امضا كننده تعهد مي‌كند مبلغ معيني را در‬
‫سررسيد معين و در وجه حامل يا شخص مشخص و يا به‬
‫حواله كرد او بپردازد‪.‬‬
‫تفاوت برات و سفته‬
‫‪ ‬در صدور برات سه نفر دخالت دارند‬
‫‪ ‬در برات شخص دارنده بايدبر اي اخذ قبولي به برات گير‬
‫مراجعه كند‬
‫‪ ‬برگشت و يا واخواست برات ممكن است به علت عدم قبولي‬
‫و يا عدم پرداخت انجام گيرد ولي در سفته واخواست فقط‬
‫به علت عدم پرداخت است‪.‬‬
‫حواله‌هاي ارزي‬
‫‪ ‬حواله كتبي‬
‫‪ ‬حواله تلگرافي‬
‫اعتبارات اسنادي‬
‫اعتبارات اسنادي‬
‫‪ ‬علت پيدايش اعتبارات اسنادي‬
‫‪ ‬تعريف‪:‬‬
‫◦ تعهد مشروطي است كه بانك بازكننده اعتبار در برابر درخواست‬
‫متقاض ي اعتبار مبتني بر تسويه ذي نفع در برابر ارايه اسناد معين و‬
‫رعايت شرايط و مقررات اعتبار در يك دوره زماني مشخص به يكي‬
‫از صورت‌هاي زير به عهده مي‌گيرد‪:‬‬
‫اعتبارات اسنادي (ادامه)‬
‫‪ ‬پرداختي به شخص ثالث يا به حواله كرد او به عمل آورد و يا‬
‫براتهاي صاده توسط ذي نفع را بپردازد و يا قبولي نويس ي کند‪.‬‬
‫‪ ‬بانك ديگري را مجاز دارد كه پرداخت مورد نظر را انجام دهد‬
‫يا براتهاي مربوط را پرداخت‪ ،‬قبول و يا معامل كند‬
‫ابزارهاي اعتبارات اسنادي‬
‫‪ ‬برات ارزي‬
‫‪ ‬اعتبار نامه‬
‫برات ارزي‬
‫‪ ‬برات ارزي توسط ذي نفع (صادر كننده و يا فروشنده)‬
‫نوشته و از طريق بانك ابالغ كننده و يا بانك ذي نفع ارسال‬
‫مي‌شود توسط واردكننده قبولي نويس ي مي‌شود‪.‬‬
‫◦ در برات ارزي ذكري از مشخصات كاال نمي‌شود‪.‬‬
‫◦ برات ارزي قابل معامله است‪.‬‬
‫◦ صادر كننده مي‌تواند با ارايه اين سند به بانك خود‪ ،‬فوري و يا بعد‬
‫از تاريخ تعيين شده‪ ،‬مبلغ مندرج در اين سند را دريافت نمايد‪.‬‬
‫اعتبار نامه‬
‫‪ ‬فرمي است كه بنابر درخواست متقاض ي و پس از اينكه ‌وي‬
‫فرم تكميل شده درخواست گشايش اعتبار اسنادي را تسليم‬
‫بانك خود كرد‪ ،‬توسط اين بانك صادر و به كمك آن وجه‬
‫معيني به حساب يا حواله كرد شخص ذي نفع واريز مي‌شود‪.‬‬
‫◦ مشخصات كاال مشخص مي‌شود‬
‫◦ غير قابل معامله است‪.‬‬
‫انواع اعتبارات اسنادي‬
‫‪ ‬از نقطه نظر خريدار و فروشنده‬
‫◦ اعتبار اسنادي وارداتي‬
‫◦ اعتبار اسناي صادراتي‬
‫‪ ‬از نقطه نظر اختيارات خريدار‬
‫◦ برگشت پذير (قابل تغيير)‬
‫◦ برگشت ناپذير (غير قابل تغيير)‬
‫‪ ‬از نظر تاييد‬
‫◦ اعتبار اسنادي تاييد شده‬
‫◦ اعتبار اسنادي تاييد نشده‬
‫انواع اعتبارات اسنادي (ادامه)‬
‫‪‬‬
‫ي‬
‫از نظر قابليت انتقال و واگذار ‌‬
‫‪‬‬
‫از نظر قابليت تقسيم توسط ذي نفع‬
‫‪‬‬
‫از نظر دفعات مجاز براي استفاده‬
‫◦ قابل انتقال‬
‫◦ غير قابل انتقال‬
‫◦ اعتبار اسنادي قابل تقسيم‬
‫◦ غير قابل تقسيم‬
‫◦ يك مرحله‌اي‬
‫◦ چند مرحله‌اي‬
‫‪‬‬
‫اعتبار اسنادي ماده قرمز‬
‫انواع اعتبارات اسنادي (ادامه)‬
‫‪ ‬از لحاظ امكان تجديد اعتبار‬
‫◦ گردان‬
‫‪ ‬گردان تراكمي‬
‫‪ ‬غير تراكمي‬
‫◦ معمولي‬
‫انواع اعتبارات اسنادي (ادامه)‬
‫‪ ‬انواع اعتبار اسنادي بر مبناي گشايش‬
‫◦ اصلي‬
‫◦ فرعي‬
‫‪ ‬از نظر مدت زمان‬
‫◦ مدت دار‬
‫◦ ديداري‌‬
‫محاسن استفاده از اعتبارات اسنادي‬
‫‪ ‬از نظر خريدار‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫فروشنده موقعي وجه اعتبار را دريافت مي‌كند كه اسناد حمل ‌را‬
‫تحويل داده و اسناد مطابق شرايط مندرج در اعتبار بوده باشد‬
‫امكان نظارت بر تاريخ حمل كاال و تاريخ نهايي تحويل‬
‫تحصيل اسناد حمل‪ ،‬طبق مفاد موافقت اوليه در تحت شرايط‬
‫قرار داد بين خريدار و فروشنده‬
‫اطمينان از اينكه پرداخت وجه اعتبار به فروشنده فقط پس از‬
‫انتقال و فك مالكيت كاال از او صورت مي‌گيرد‬
‫امكان اخذ ضمانت نامه از فروشنده براي انجام تعهدات‬
‫محاسن استفاده از اعتبارات اسنادي‬
‫‪ ‬از نظر فروشنده‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫اطمينان از اينكه با رعايت شرايط مندرج در اعتبارنامه و پس از‬
‫حمل و ارايه اسناد مربوطه حتما وجه را دريافت خواهد كرد‪.‬‬
‫در دست داشتن تعهد هر بانك به عوض اعتبار شخص خريدار‬
‫امكان دريافت تسهيالت اعتباري در مقابل اعتبار گشايش يافته‬
‫براي تهيه كاالي مورد سفارش‬
‫امكان تنزيل فوري برات معتبر كه به تاييد بانك رسيده‬
‫امكان تاييد اعتبار‬
‫مراحل گشايش اعتبار اسنادي‬
‫‪-1‬قرارداد‬
‫فروشنده‬
‫خريدار‬
‫‪ -5‬كاال‬
‫‪-6‬اسناد‬
‫‪ -10‬اسناد‬
‫‪ -2‬در خواست‬
‫صدو اعتبار‬
‫اسنادي‬
‫‪ -7‬پول‌‬
‫‪ -10‬پول‌‬
‫‪ -4‬ابالغ‬
‫‪ -8‬اسناد‬
‫بانك صادر‬
‫كننده اعتبار‬
‫‪ -3‬اعتبار‬
‫‪ -9‬پول‌‬
‫بانك ابالغ‬
‫كننده و تاييد‬
‫كننده‬
‫اسناد مورد نياز هنگام گشايش اعتبار اسنادي‬
‫‪ ‬پروفرما‬
‫‪ ‬فرم ثبت سفارش‬
‫‪ ‬اخذ مجوزهاي الزم از وزارتخانه‌هاي مربوطه‬
‫‪ ‬اسناد مربوط به شركت يا شخص حقيقي‬
‫‪ ‬واريز ريال معادل ارز تخصيص ي‬
‫‪ ‬فتوكپي كارت بازرگاني‬
‫‪ ‬بيمه نامه‬
‫‪ ‬فرم تعهد نامه ورود و ترخيص كاالي خريداري شده از خارج‬
‫كشور‌‬
‫اهداف صدور پرفرما‬
‫‪ ‬ارزيابي شرايط پيشنهادي فروشنده‬
‫‪ ‬اخذ مجوزهاي الزم جهت وارد کردن کاال‬
‫‪ ‬گاهي از پرفرما به عنوان دعوتنامه‌اي از خريدار براي سفارش‬
‫کاال استفاده مي‌شود‪.‬‬
‫پروفرما‬
‫‪ ‬شامل مطالب زير است‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫نام و آدرس و تلفن فروشنده و خريدار‬
‫كشور مبدا‬
‫نام و آدرس كارخانه سازنده‬
‫شماره و تاريخ پروفرما‬
‫تاريخ اعتبار‬
‫قيمت كاال‬
‫بسته بندي‬
‫و ‪...‬‬
‫ثبت سفارش كاال‬
‫‪ ‬بر اساس ماده ‪ 5‬آيين نامه اجرايي قانون صادرات و واردات‪،‬‬
‫ورود تما كاالهاي قابل ورود‪ ،‬منوط به ثبت سفارش و اخذ‬
‫مجوز از وزارت بازرگاني است‪.‬‬
‫اسنادي كه توسط فروشنده بايد تحويل بانك شود‬
‫‪ ‬بارنامه‬
‫‪ ‬گواهي مبدا‬
‫‪ ‬گواهي بازرس ي‬
‫‪ ‬بيمه نامه‬
‫‪ ‬ليست بسته بندي‬
‫تقسيم‌بندي اجازه ورود كاال‬
‫‪ ‬كاالي مجاز‬
‫‪ ‬كاالي مجاز مشروط‬
‫‪ ‬كاالي غيرمجاز‬
‫‪ ‬كاالي غير مجاز مشروط‬
‫‪ ‬كاالي ممنوع‬
‫چگونگي استفاده از آيين نامه اجرايي‬
‫‪ ‬در اين آيين نامه بر اساس طبقه بندي بروكسل‪ ،‬كاالهاي‬
‫مورد مبادله به ‪ 21‬قسمت تقسيم مي‌شود و هر قسمت نيز‬
‫به بخش‌هاي فرعي تقسيم مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬روبروي هر كاال شماره تعرفه مشخص شده است و مقدار‬
‫حقوق گمركي و سود بازرگاني مشخص شده است‪.‬‬
‫‪ ‬همچنين وضعيت ورود به منظور اخذ مجوزهاي الزم‬
‫مشخص شده است‪.‬‬
‫كدهاي مربوط به وضعيت ورود‬
‫كد‬
‫شرح‬
‫‪0‬‬
‫ورود كاال ممنوع است‬
‫‪1‬‬
‫ورود كاال منوط به موافقت وزارت بازرگاني است‬
‫‪2‬‬
‫ورود كاال منوط به موافقت وزارت صنايع است‬
‫‪3‬‬
‫ورود كاال منوط به موافقت وزارت جهاد سازندگي است‬
‫‪4‬‬
‫ورود كاال منوط به موافقت وزارت معادن و فلزات است‬
‫‪5‬‬
‫ورود كاال منوط به موافقت وزارت بهداشت است‬
‫‪6‬‬
‫ورود كاال منوط به موافقت وزارت كشاورزي است‬
‫‪7‬‬
‫ورود كاال منوط به موافقت وزارت مخابرات است‬
‫‪8‬‬
‫ورود كاال منوط به موافقت وزارت نقت است‬
‫‪9‬‬
‫ورود كاال منوط به موافقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمي است‬
‫مثال‬
‫شماره تعرفه كد سيستم‬
‫هماهنگ‬
‫كننده‬
‫نوع كاال‬
‫حقوق گمركي سود بازرگاني وضعيت‬
‫ورود‬
‫‪84/48‬‬
‫‪8447/90‬‬
‫دوختني‬
‫‪7‬‬
‫‪3‬‬
‫‪12‬‬
‫‪84/49‬‬
‫‪8449/00‬‬
‫ماشين‌آالت‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪12‬‬
‫مالحظات‬
‫اينكوترمز‬
‫آشنايي با اينكوترمز‬
‫‪ ‬مشكالت ناش ي از برداشت متفاوت از يك واژه عمال در تجارت‬
‫بين‌امللل مشكالتي را ايجاد مي‌كند‪.‬‬
‫‪ ‬اتاق بازرگاني بين‌امللل (موسوم به ‪ )ICC‬اصطالحات‬
‫استانداردي را تعريف نموده است كه از طريق به كار گيري‬
‫آن اصطالحات‪ ،‬موانع موجود فرا راه اين مناسبات برطرف‬
‫شود‪.‬‬
‫دسته‌بندي اصطالحات اينكوترمز‬
‫‪ ‬گروه اول‌‪EXW :‬‬
‫‪ ‬گروه دوم‪ :‬گروه موصوم به ‪ F‬شامل (‪ FCA ،FAS‬و‬
‫‪)FOB‬‬
‫‪ ‬گروه سوم‪ :‬گروه موسوم به ‪ C‬شامل (‪، CPT ،CFR‬‬
‫‪)CIP ،CIF‬‬
‫‪ ‬گروه چهارم‪ :‬گروه ‪ D‬شامل (‪،DAF ،DDP ،DDU‬‬
‫‪)DEQ ،DES‬‬
‫دسته‌بندي اصطالحات اينكوترمز‬
‫‪ ‬حرف ‪ :F‬نشانگر اين است كه فروشنده كاال را بدون‬
‫هيچ‌گونه هزينه و ريسكي براي خريدار به حمل كننده معيني‬
‫تحويل دهد‪.‬‬
‫‪ ‬حرف ‪ :C‬حاكي از اين است كه فروشنده كه بايد بعض ي‬
‫هزينه‌ها را حتي بعد از رسيدن كاال به نقطه حساس (نقطه‬
‫انتقال ريسك) به عهده گيرد‪.‬‬
‫‪ ‬حرف ‪ :D‬نشانگر اين است كه كاال بايد به مقصد تعيين‬
‫شده برسد‪.‬‬
‫تحويل كاال درمحل كار‬
‫‪ ‬تعهد فروشنده اين است كه كاال را در محل كارش به خريدار‬
‫يا نماينده او تحويل دهد‪.‬‬
‫تحويل كاال در محل مقرر به حمل كننده (‪)FCA‬‬
‫‪ ‬همانند فوب است ولي با اين تفاوت كه محل تحويل به جاي‬
‫عرشه كشتي‪ ،‬محل توافق شده توسط خريدار و فروشنده‬
‫مي‌باشد‪.‬‬
‫‪ ‬در اين نوع قرار‪ ،‬بايد محل تحويل به صورت دقيق مشخص‬
‫شود‪.‬‬
‫تحويل كاال در كنار كشتي (‪)FAS‬‬
‫‪ ‬تعهدات فروشنده‬
‫◦ تحويل كاال در كنار كشتي‬
‫◦ تهيه رسيدي كه بيانگر تحويل دادن كاال د ركنار كشتي باشد‬
‫◦ گرفتن مجوز صدور و در صورت لزوم پرداخت ماليات و عوارض‬
‫صدور كاال‬
‫‪ ‬تعهدات خريدار‬
‫◦ تعيين متصدي حمل و نقل‬
‫◦ انعقاد قرارداد حمل و پرداخت كرايه‬
‫تحويل كاال روي عرشه كشتي (‪)FOB‬‬
‫‪ ‬تعهدات فروشنده‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫تحويل كاال روي عرشه كشتي‬
‫گرفتن مجوز صدور و در صورت لزوم ماليات و عوارض صدور‌‬
‫تهيه رسيدي مبني بر تحويل كاال در روي عرشه‬
‫پرداخت هزينه‌هاي بارگيري‌‬
‫‪ ‬تعهدات خريدار‬
‫◦ تعيين متصدي حمل‬
‫◦ انعقاد قرارداد حمل و پرداخت كرايه‬
‫◦ پرداخت هزينه تخليه‬
‫قيمت كاال و كرايه تا بندر مقصد (‪)CFR‬‬
‫‪ ‬تعهدات فروشنده‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫انعقاد قرارداد حمل و پرداخت كرايه تا مقصد تعيين شده‬
‫تحويل دادن كاال روي كشتي‬
‫اخذ مجوز و پرداخت ماليات و عوارض صدور كاال‬
‫تهيه فاكتور و بارنامه‬
‫‪ ‬تعهدات خريدار‬
‫◦ قبول تحويل كاال پس از حمل‬
‫◦ پرداخت هزينه‌هاي تخليه‬
‫◦ بيمه كاال‬
‫قيمت كاال‪ ،‬بيمه و كرايه تا بندر مقصد (‪)CIF‬‬
‫‪ ‬تعهدات فروشنده‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫پرداخت هزينه حمل‬
‫تحويل كاال روي عرشه كشتي‬
‫گرفتن مجوز صدور و پرداخت هزينه‌هاي مربوطه‬
‫پرداخت هزينه بيمه‬
‫تهيه فاكتور‪ ،‬بارنامه‪ ،‬بيمه نامه‬
‫‪ ‬تعهدات خريدار‬
‫◦ قبول تحويل كاال پس از دريافت مدارك‬
‫◦ پرداخت هزينه تخليه‬
‫پرداخت كرايه حمل كاال تا مقصد (‪)CPT‬‬
‫‪ ‬همانند ‪ CFR‬است ولي با اين تفاوت كه‪:‬‬
‫◦ در اين معامالت‪ ،‬از روش‌هاي مختلف حمل استفاده مي‌شود‪ ،‬اما‬
‫‪ CFR‬براي حمل كاال از طريق دريا استفاده مي‌شود‬
‫◦ در معامالت ‪ CPT‬محل انتقال مسئوليت كاال به خريدار‪ ،‬پايانه بار‬
‫نخستين حمل كننده است‪.‬‬
‫پرداخت كرايه حمل و بيمه كاال (‪)CIP‬‬
‫‪ ‬فروشنده كاال را به نخستين حمل كننده تحويل مي‌دهد و‬
‫كرايه و حق بيمه آن را تا مقصد مقرر مي‌پردازد‪.‬‬
‫‪ ‬در ‪ CIP‬از روشهاي مختلف حمل استفاده مي‌شود ولي ‪CIF‬‬
‫خاص حمل دريايي است‪.‬‬
‫‪ ‬در ‪ CIP‬فروشنده فقط ملزم به تهيه حداقل پوشش بيمه‌اي‬
‫است و اين پوشش بيمه‌اي براي كاالهاي فله مناسب است‬
‫كه معموال در جريان حمل از بين نمي‌روند و يا خسارت‬
‫نمي‌بينند‪.‬‬
‫تحويل كاال در مرز (‪)DAF‬‬
‫‪ ‬فروشنده كاال را در محل تعيين شده در مرز تحويل خريدار‬
‫مي‌دهد‪.‬‬
‫‪ ‬عمدتا براي حمل و نقل ريلي و زميني مورد استفاده قرار‬
‫مي‌گيرد‪.‬‬
‫‪ ‬مسئوليت فروشند در برابر خطرها‪ ،‬تنها تا مرز تعيين شده در‬
‫قرار است‪.‬‬
‫‪ ‬گرفتن مجوز واردات و پرداخت هزينه‌هاي مربوطه به عهده‬
‫خريدار است‪.‬‬
‫تحويل كاال در كشتي (‪)DES‬‬
‫‪ ‬مسئوليت فروشنده زماني به اتمام مي‌رسد كه كاال را قبل از‬
‫ترخيص براي ورود به بندر مقصد تعيين شده‪ ،‬روي عرشه‬
‫كشتي در اختيار خريدار قرار دهد‪.‬‬
‫‪ ‬هزينه بيمه به عهده فروشنده است‪.‬‬
‫‪ ‬هزينه هاي تخليه و ترخيص كاال به عهده خريدار است‪.‬‬
‫تحويل كاال روي اسكله در بندر مقصد (‪)DEQ‬‬
‫‪ ‬فروشند هزينه حمل و تخليه كاال در بندر مقصد را بعهده‬
‫دارد‪ .‬در اين حال فروشنده تعهدي در قبال بيمه ندارد ولي‬
‫معموال اين كار را هم انجام مي‌دهد‪.‬‬
‫تحويل كاال‪ ،‬عوارض پرداخت نشده (‪)DDU‬‬
‫‪ ‬فروشنده بايد تمام مسئوليت‌ها و هزينه‌هاي ناش ي از آ ‌وردن‬
‫كاال به محل مذكور (به جز ماليات‪ ،‬عوارض و مخارج رسمي) و‬
‫نيز بپذيرد‪.‬‬
‫هزينه‌ها و مسئوليتهاي انجام تشريفات گمركي را ‌‬
‫‪ ‬مسئوليت ناش ي از قصور در ترخيص براي ورود را به عهده‬
‫بگيرد‪.‬‬
‫تحويل كاال در مكان مقرر در مقصد پس از ترخيص‬
‫از گمرك (‪)DDP‬‬
‫‪ ‬در اين حالت فروشنده ملزم است كليه هزينه‌هاي مربوط به‬
‫تحويل كاال تا مقصد مقرر را بپذيرد‪ .‬مسئوليت و هزينه‌هاي‬
‫ترخيص كاال نيز به عهده فروشنده است‪.‬‬
‫جمع‌بندي اينكوترمز‬
‫بيمه‬
‫بيمه‬
‫‪ ‬تعريف‬
‫◦ عقدي است كه به موجب آن يك طرف تعهد مي‌كند در برابر‬
‫پرداخت وجه يا وجوهي از طرف ديگر در صورت وقوع يا بروز‬
‫حادثه‪ ،‬خسارات وارد شده را جبران يا وجه معيني را بپردازد‪.‬‬
‫عناصر بيمه‬
‫‪ ‬بيمه گذار‬
‫‪ ‬بيمه گر‬
‫‪ ‬ذي نفع‬
‫‪ ‬بيمه شده‬
‫انواع بيمه‬
‫‪ ‬بيمه باربري دريايي‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫بيمه از بين رفتن تمام كاال‬
‫بيمه نامه ‪FPA‬‬
‫بيمه‌نامه‌هاي باربري با شرايط ‪W.A‬‬
‫خسارات خاص‬
‫بيمه نامه‌هاي دريايي با وضعيت تمام خطر‬
‫بيمه پوشش خطر جنگ‬
‫خسارت همگاني‬
‫هزينه‌هاي نجات‬
‫عدم تحويل كاال‬
‫‪ ‬بيمه حمل و نقل زميني‬
‫‪ ‬بيمه بدنه كشتي‬
‫بيمه نامه از بين رفتن تمام كاال‬
‫‪ ‬بيمه گر زماني به پرداخت خسارات به بيمه گذار اقدام‬
‫مي‌كند كه تمامي كاال در جريان حمل از بين رفته و از حيز‬
‫انتفاع خارج شده باشد‪.‬‬
‫‪ ‬اين نوع بيمه نامه به بيمه تشريفاتي و بيمه گمركي نيز شهرت‬
‫دارد‪.‬‬
‫‪ ‬براي بيمه كاالهايي همچون سيمان و نفت كاربرد دارد‪.‬‬
‫بيمه نامه ‪FPA‬‬
‫‪ ‬در اين نوع بيمه نامه‪ ،‬بيمه‌گر تعهدي در پرداخت خسارات‬
‫خصوص ي (خسارات جزء) ندارد‪ .‬مگر اين كه اين نوع‬
‫خسارات ناش ي از حادثه وسيله نقليه (تصادم‪ ،‬به گل‬
‫نشستن‪ ،‬و ‪ )...‬باشد‪.‬‬
‫بيمه ‪W.A‬‬
‫‪ ‬در اين حالت بيمه‌گر عالوه بر پرداخت خسارات عمومي‪،‬‬
‫متعهد به پرداخت خسارات جزء هم هست‪.‬‬
‫‪ ‬مقصود از خسارات جزء‪ ،‬آن دسته از خساراتي است كه به‬
‫قسمتي از كل محوله و يا بخش ي از يك پالت يا بسته باشد‪.‬‬
‫خسارات همگاني‬
‫‪ ‬خسارتي است كه به طور ارادي براي حفظ سالمت كشتي و‬
‫مسافر و بار آن به وجود آمده است‪.‬‬
‫هزينه‌هاي نجات‬
‫‪ ‬هزينه نجات‪ ،‬هزينه‌اي است كه بابت نجات كشتي به نجات‬
‫دهنده كشتي پرداخت مي‌شود‪.‬‬
‫بيمه‌هاي ‪ABC‬‬
‫‪ ‬در سال ‪ 1982‬براي تسهيل در بهبود خدمات بيمه‌اي به‬
‫مشتريان‪ ،‬بيمه‌هاي جديدي مطرح و جايگزين بيمه‌هاي قبلي‬
‫شد‪:‬‬
‫◦ بيمه‌هاي نوع ‪ A‬به جاي بيمه‌هاي تمام خطر‬
‫◦ بيمه‌هاي نوع ‪ B‬به جاي بيمه‌هاي ‪W.A‬‬
‫◦ بيمه‌هاي نوع ‪ C‬به جاي بيمه ‪FPA‬‬
‫حمل و نقل‬
‫حمل و نقل‬
‫‪ ‬هوايي‬
‫‪ ‬خط لوله‬
‫‪ ‬دريايي‬
‫‪ ‬زميني و ريلي‬
‫عوامل موثر در انتخاب شيوه حمل كاال‬
‫‪ ‬عوامل اقتصادي‬
‫‪ ‬محدوديت زماني‬
‫‪ ‬ماهيت كاال‬
‫‪ ‬محدوديت‌هاي جغرافيايي‬
‫اسناد تجارت بين‌امللل در بخش حمل‬
‫‪ ‬بارنامه‬
‫‪ ‬اسناد حمل‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫فاکتور‌‬
‫گواهي مبدا‬
‫گواهي بازرس ي‬
‫و ‪...‬‬
‫انواع بارنامه بر مبناي حواله كرد‬
‫‪ ‬بارنامه به حواله كرد حمل كننده‬
‫‪ ‬بارنامه به حواله كرد خريدار‬
‫‪ ‬بارنامه به حواله كرد بانك‬
‫انواع بارنامه بر مبناي موقعيت كاال‬
‫‪ ‬بارنامه روي كشتي‪ :‬نشان دهنده تحويل كاال در روي عرشه‬
‫كشتي است‪ .‬در اين حالت اطمينان داريم كه كاال حمل شده‬
‫است‪.‬‬
‫گرفته شده‬
‫‪ ‬بارنامه كشتيراني‪ :‬كاال توسط كشتيراني تحويل ‌‬
‫است ولي دليلي بر بارگيري نيست‪.‬‬
‫ساير تقسيم‌بندي‬
‫‪ ‬بارنامه‌هاي تميز‪ :‬يادداشتي در بارنامه دال بر معيوب ب ‌ودن كاال‬
‫نيست‪.‬‬
‫‪ ‬بارنامه‌هاي كثيف‪ :‬يادداشتي دال بر معيوب بودن كاال دارد‪.‬‬
‫اين بارنامه‌ها در اعتبارات اسنادي معتبر و قابل قبول نيست‪.‬‬
‫‪ ‬بارنامه‌هاي بي قيد و شرط‪ :‬حكايت از تحويل سالم كاال به‬
‫حمل كننده دارد‬
‫اسناد حمل‬
‫‪ ‬فاكتور‌‬
‫‪ ‬گواهي مبدا‬
‫‪ ‬بيمه نامه‬
‫‪ ‬بارنامه‬
‫‪ ‬گواهي بازرس ي‬
‫‪ ‬ليست بسته بندي كاال‬
‫‪ ‬گواهي وزن‬
‫‪ ‬گواهي بهداشت‬
‫گمرك‬
‫گمرك‬
‫‪ ‬تعريف‬
‫◦ سازماني است دولتي که مسئول اجراي سياست‌هاي اقتصادي‬
‫دولت در بازرگاني خارجي کشور است‪ .‬و در اين رابطه مامور وص ‌ول‬
‫حقوق ورودي و اجراي مقررات صادرات و ترانزيت کاال است‪.‬‬
‫‪ ‬نقش و اهميت گمرك در نظام اقتصادي‬
‫سياست‌هاي اقتصادي دولت در بازرگاني خارجي‬
‫‪ ‬سياست‌هاي حمايتي‬
‫◦ سياست حمايت تعرفه‌اي‬
‫◦ سياست حمايت غير تعرفه‌اي‬
‫‪ ‬منموع الورود کردن کاال‬
‫‪ ‬سهميه بندي واردات‬
‫‪ ‬مشروط کردن ورود کاال‬
‫‪ ‬سياست‌هاي درآمدي‪ :‬قديمي‌ترين دليل ايجاد گمرک است‪.‬‬
‫‪ ‬سياست هدايتي‪ :‬به منظور هدايت جامعه براي مصارف‬
‫خاص و اهداف معيني اتخاذ مي‌شود‪.‬‬
‫برخي تعاريف گمرکي‬
‫‪ ‬قلمرو گمرکي‪ :‬محدوده‌اي از قلمرو جغرافيايي است که در آن‬
‫قوانين و مقررات گمرکي کشور رعايت مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬حقوق پايه گمرکي‪ :‬وجوي است که گمرک از واردات کاال بنا‬
‫به قانون مصوب مجلس شوراي اسالمي اخذ مي‌کند‪ .‬بر‬
‫اساس قانون تجميع عوارض مصوب ‪ ،1382‬حقوق پايه کليه‬
‫کاالها بدون استثناء ‪ 4‬درصد ارزش ورودي آنها است‪.‬‬
‫‪ ‬سود بازرگاني‪ :‬وجوهي است که کمرگ از واردات کاال بنا بر‬
‫متغير‬
‫تصويب دولت اخذ اخذ مي‌کند‪ .‬نرخ سود بازرگاني ‌‬
‫است و بستگي به نوع کاال و سياست‌هاي دولت دارد‪.‬‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬حقوق ورودي‪ :‬مجموع حقوق گمرکي و سود بازرگاني است‬
‫که به آن تعرفه کاال نيز مي‌گويند‪.‬‬
‫‪ ‬هزينه‌هاي گمرکي‪ :‬وجوه دريافتي گمرک در ازاي دريافت‬
‫خدمات به صاحبان کاال‪ ،‬از آنها دريافت مي‌کند‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫ي‬
‫هزينه‌هاي انباردار ‌‬
‫ي‬
‫هزينه‌هاي تخليه و بارگير ‌‬
‫هزينه تعيين تعرفه و آزمايشگاه‬
‫هزينه خدمات ويژه‬
‫هزينه مراقبت از کاال‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬اظهار گمرکي‪ :‬بيان مشخصات و مختصات دقيق و صحيح‬
‫کاال به گمرک است‪ .‬انواع اظهار گمرکي به شرح زير است‪:‬‬
‫◦ اظهار کتبي‪ :‬از طريق فرم‌هايي که گمرک در اختيار صاحبان کاال قرار‬
‫مي‌دهد تا صاحبان کاال يا نماينده قانوني آنها مطابق فرم داده‬
‫شده‪ ،‬اطالعات را در آن درج و به گمرک تسليم مي‌کنند‪ .‬در حال‬
‫حاضر از سند واحد اداري (‪ )SAD‬استفاده مي‌شود‪.‬‬
‫◦ اظهار شفاهي‪ :‬در مورد کاالهاي همره مسافر اعمال مي‌شود‪.‬‬
‫اجرا‬
‫◦ اظهار فيزيکي‪ :‬از طريق سيستم‌هاي ايکس‪-‬ري در گمرکات ‌‬
‫مي‌شود‪.‬‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬کوتاژ‪ :‬دفتري است که کليه مشخصات و اطالعات کاال از روي اظهار‬
‫نامه در آن درج مي‌گردد‪ .‬همچنين مراحل ارزيابي و نام ارزيابان در آن‬
‫ثبت مي‌شود‪ .‬شماره کوتاژ روي اظهار نامه ثبت مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬ارزيابي‪ :‬مجموعه عملياتي است که توسط گمرک به منظور اعمال‬
‫سياست‌هاي دولت در واردات و صادرات کاال و انجام مقررات و‬
‫دستورالعمل‌هاي صادرات و وارداتي و ‪ ...‬به عمل مي‌آيد‪.‬‬
‫◦ تعيين ارزش کاال و تعيين تعرفه کاال‬
‫◦ توزين‪ ،‬شمارش و انطباق کاال با اسناد و اظهار نامه‬
‫◦ کنترل محاسبات گمرکي‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬تشريفات گمرکي‪ :‬مجموعه عملياتي است که صاحب کا ‌ال يا‬
‫نماينده قانوني او و گمرک بايد انجام دهند تا کااليي از گمرک‬
‫خارج شود‪.‬‬
‫‪ ‬ترخيص از گمرک‪ :‬انجام عمليات گمرکي و پايان ارزيابي ‌و‬
‫اخذ پروانه سبز گمرکي‪ .‬ترخيص کاال به معني تسويه حساب‬
‫با گمرک مي‌باشد‪.‬‬
‫انواع تعرفه‬
‫‪ ‬تعرفه ارزش ي‪ :‬بر مبناي درصدي از ارزش کاال دريافت مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬تعرفه ثابت‪ :‬بر مبناي واحد ثابت کاال دريافت مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬تعرفه مرکب‪ :‬ترکيبي از تعرفه ارزش ي و ثابت است‪.‬‬
‫‪ ‬تعرفه مخلوط‪ :‬تعرفه‌اي است که عالوه بر تعرفه ارزش ي‪،‬‬
‫حداقل تعرفه‌اي نيز براي آن تعيين مي‌شود‪ .‬در صورتي که‬
‫تعرفه ارزش ي کمتر از تعرفه ثابت باشد‪ ،‬تعرفه ثابت دريافت‬
‫مي‌شود در غير اين صورت تعرفه ارزش ي دريافت مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬تعرفه ترجيحي‪ :‬تعرفه‌هاي کمتر از حد معمول در قالب‬
‫قراردادهاي اقتصادي يا گمرکي‬
‫تمرين‬
‫‪ ‬اعتباري براي ورود ‪ 200‬تن کاش ي از اسپانيا به ارزش گمرکي‬
‫ق‬
‫هر تن ‪ 3000‬دالر در بانک ملي گشايش شده است‪ .‬اگر حقو ‌‬
‫گمرکي کاش ي ‪ 4‬درصد ارزش گمرکي و سود بازرگاني آن هر‬
‫کيلو ‪ 12000‬ريال باشد (هر دالر مساوي ‪ 9250‬ريال)‪.‬‬
‫◦ نوع تعرفه آن چگونه است؟‬
‫◦ حقوق ورودي اين محموله را محاسبه کنيد‪.‬‬
‫پاسخ‬
‫‪ ‬نوع تعرفه مرکب است‪.‬‬
‫‪ ‬حقوق ورودي= حقوق گمرکي ‪ +‬سود بازرگاني‬
‫◦ حقوق گمرکي‬
‫‪ ‬ارزش گمرکي کل محمول = ‪ 600000 =200×3000‬دالر‬
‫‪ ‬حقوق گمرکي (دالر)= ‪24000 =600000 × ٪4‬‬
‫‪ ‬حقوق گمرکي (ريال) = ‪222000000 =9250 ×24000‬‬
‫◦ سود بازرگاني‬
‫‪ 2400000000 =12000×1000×200 ‬ريال‬
‫تمرين‬
‫‪ ‬تعرفه پارچه مشکي ‪ 20‬درصد ارزش آن تعيين شده است‪.‬‬
‫اگر تعرفه پارچه مشکي وارده از کشور سوريه ‪ 10‬درصد‬
‫باشد نوع تعرفه آن چيست؟‬
‫‪ ‬يک محموله برنج به وزن ‪ 500‬تن وارد گمرک خرمشهر شده‬
‫است‪ .‬ارزش گمرکي هر تن برنج ‪ 350‬دالر تعيين گرديده است‪.‬‬
‫اگر حقوق ورودي برنج ‪ 4‬درصد ارزش گمرکي آن باشد‪.‬‬
‫حقوق ورودي آن را محاسبه کنيد‪.‬‬
‫اسناد گمرکي‬
‫‪ ‬مانيفست‪ :‬موسسات حمل و نقل زميني‪ ،‬دريايي و هوايي‬
‫مکلفند هنگام ورود کاال‪ ،‬يک نسخه رونوشت اظهارنامه هر‬
‫قلم از کاالي وارداتي را به ضميمه فهرست کل بار خود به‬
‫گمرک تسليم نمايند (ماده ‪ 17‬قانون گمرکي)‪.‬‬
‫‪ ‬مانيفست فهرست کل بار حمل شده در يک وسيله نقليه‬
‫است و شامل‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫سند حمل‬
‫نام فرستنده و گيرنده‬
‫عاليم تجاري و شماره‌ها‬
‫تعداد و نوع بسته بندي‪ ،‬شرح و مقدار کاال‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬ترخيصيه‪ :‬سندي است که توسط شرکت حمل کننده صادر‬
‫مي‌شود‪ .‬شرکت حمل کننده مالکيت اسنادي وارد کننده ‌را‬
‫احراز نموده و اين سند را به او تحويل مي‌دهد و نشان‬
‫مي‌دهد که صاحب کاال با شرکت حمل کننده تسويه نم ‌وده و‬
‫مي‌تواند مقدمات تشريفات گمرکي را انجام دهد‪.‬‬
‫‪ ‬قبض انبار‪ :‬سندي است که توسط انباردار صادر مي‌شود و‬
‫نشان مي‌دهد که کاال به چه تعداد و وزني وارد کدام انبار‬
‫شده است‪ .‬رسيد تحويل کاال به گمرک است و به وارد کننده‬
‫داده مي‌شود‪.‬‬
‫ادامه‪...‬‬
‫‪ ‬پروانه سبز گمرکي‪ :‬سندي است که توسط گمرک صادر‬
‫مي‌شود و صدور آن اين معني است که عمليات ارزيابي به‬
‫اتمام رسيده و صاحب کاال با گمرک تسويه کرده است‬
‫‪ ‬پته تجاري‌‪/‬پته گمرکي‪ :‬همان پروانه سبز گمرکي است به اين‬
‫تفاوت که براي کاالهاي با ارزش نازل (حدود ‪ 300‬دالر) صادر‬
‫مي‌شود (براي ترخيص کاالي همراه مسافر يا کاالهاي وارده از‬
‫طريق پست صادر مي‌شود)‪.‬‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬بيجک انبار‪ :‬پس از ترخيص کاال و رويت پروانه سبز گمرکي‬
‫توسط انباردار صادر مي‌گردد و نشان مي دهد که کاال تحويل‬
‫ذي نفع شده است و او مي‌تواند براي بارگيري کاالي خود‪،‬‬
‫اقدام و وسيله نقليه را وارد گمرک نمايد‪.‬‬
‫‪ ‬قبض درآمد‪ :‬سندي است که نشان دهنده پرداختي‌هاي‬
‫صاحب کاال به گمرک است‪.‬‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬قبض سپرده‪ :‬اين قبض در موارد زير صادر مي‌شود‪:‬‬
‫◦ در صورت بروز اختالف بين صاحب کاال و گمرک‪ :‬اگر صاحب کا ‌ال‬
‫بخواهد کاالي خود را ترخيص کند سپس به پيگري اعتراض خود‬
‫گمرک را‬
‫بپردازد‪ .‬در اين حالت‪ ،‬صاحب کاال بايد مبلغ مورد مطالبه ‌‬
‫به امانت نزد گمرک سپرده نمايد‪.‬‬
‫◦ در خصوص تضمين تعهد صاحب کاال به ويژه براي ارايه اسناد‬
‫عناوين اظهار کاال در گمرک‬
‫‪ ‬بر اساس ماده ‪ 19‬قانون امور گمرکي‪ ،‬کاالهاي وارده به‬
‫گمرک را مي‌توان با يکي از عناوين زير به گمرک اظهار نمود‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫ورود قطعي‬
‫ورود موقت‬
‫مرجوعي‬
‫ترانزيت خارجي‬
‫ترانزيت داخلي‬
‫ورود قطعي‬
‫‪ ‬کاالهايي که براي فروش يا مصرف به قلمرو گمرکي کشور‬
‫وارد مي‌گردد‪.‬‬
‫‪ ‬براي واردات قطعي‪ ،‬تشريفات کامل گمرکي و مقررات وو ‌رد به‬
‫کشور بايد انجام شود‪.‬‬
‫ورود موقت‬
‫‪ ‬کاالهايي که براي اهداف معيني به کشور وارد مي‌شوند‪ ،‬پس‬
‫ً‬
‫از تحقق اين اهداف‪ ،‬مجددا بايد به خارج از کشور اعاده‬
‫شوند‪.‬‬
‫‪ ‬اهداف واردات موقت‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫شرکت در نمايشگاه‌هاي بين املللي‬
‫ورود موقت براي انجام پروژه‌هاي عمراني‬
‫ورود موقت براي انجام پروژه‌هاي علمي يا تحقيقاتي‬
‫ورود موقت مواد اوليه يا قطعات مورد نياز براي توليد کاالهاي‬
‫صادراتي‬
‫ورود موقت خودرو‌‬
‫شرايط ورود موقت‬
‫‪ ‬براي ورود موقت کاالها‪ ،‬وارد کننده بايد به گمرک تضمين‬
‫الزم را جهت اطمينان گمرک به بازگشت کاال توديع نمايد‪ .‬اين‬
‫تضمين به صورت سپرده نقدي يا ضمانت بانکي است ميزان‬
‫اين تضمين به شرح زير است‪:‬‬
‫◦ کاالهاي مجاز‪ :‬معادل حقوق ورودي ‪ +‬جريمه احتمالي‬
‫◦ کاالهاي ممنوع يا مشروط‪ :‬سه برابر ارزش کاال ‪ +‬حقوق ورودي‬
‫◦ وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي دولتي مي‌توانند به جاي سپرده نقدي يا‬
‫ضمانت بانکي‪ ،‬با تعهد ذيحسابي سازمان خود نسبت به ورود‬
‫موقت کاالي خود اقدام کنند‪.‬‬
‫مرجوعي‬
‫‪ ‬کاالهايي که وارد گمرک شده اما بنا به داليلي امکان ‌ترخيص‬
‫نيست و صاحب کاال آن را به خارج اعاده مي‌دهد‪ .‬داليل عدم‬
‫ترخيص عبارتند از‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫عدم صدور گواهي استاندارد‬
‫فقدان گواهي بهداشت‬
‫ممنوع بودن ورود کاال‬
‫نداشتن گواهي قرنطينه نباتي‬
‫تصميم صاحب کاال‬
‫عدم انطباق کاال با سفارش‬
‫ترانزيت خارجي‬
‫‪ ‬عبارت است از انتقال کاال از يک گمرک مرزي به گمرک‬
‫مرزي ديگر در همان قلمرو گمرکي به منظور خروج کاال از‬
‫قلمرو گمرکي کشور‌‪.‬‬
‫ترانزيت داخلي‬
‫‪ ‬عبارت است از انتقال کاال از يک گمرک به گمرک ديگري در‬
‫همان قلمرو گمرکي به منظور انجام تشريفات گمرکي در‬
‫گمرک اخير‬
‫حمل يکسره‬
‫‪ ‬عبارت است از ترانزيت داخلي کاالهايي که مقصد آن در‬
‫بارنامه يکي از شهرهاي داخلي قيد شده است و در آن مقصد‬
‫گمرک مجاز و مجهز براي انجام تشريفات گمرکي کاالهاي‬
‫تجاري وجود داشته باشد‬
‫‪ ‬درخواست حمل يکسره توسط حمل کننده کاال يا صاحب‬
‫کاال به گمرک تسليم مي‌گردد‬
‫کابوتاژ‬
‫‪ ‬انتقال کاال از يک نقطه به نقطه ديگر در کشور با استفاده از‬
‫دريا يا رودخانه مرزي يا استفاده از خک کشور ثالث را‬
‫کابوتاژ مي‌گويند‪.‬‬
‫نحوه وصول حقوق ورودي‬
‫‪ ‬حقوق ورودي فقط از واردات قطعي دريافت مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬حقوق ورودي به ريال و بر مبناي برابري ارزها (که توسط‬
‫بانک مرکزي اعالم مي‌شود) دريافت مي‌شود‪.‬‬
‫نحوه دريافت حقوق ورودي از کاالهاي ضايع شده‬
‫‪ ‬صاحب کاال مي‌تواند آن را به خارج از کشور اعاده کند در‬
‫اين صورت فقط هزينه‌هاي گمرکي دريافت مي‌شود ولي‬
‫حقوق ورودي پرداخت نمي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬صاحب کاال مي‌تواند کاال را به گمرک واگذار کند‪ ،‬در اين‬
‫صورت هزينه‌هاي گمرکي نيز پرداخت نمي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬قسمت سالم از قسمت آسيب ديده تفکيک شود در اين‬
‫صورت حقوق گمرکي و هزينه‌هاي گمرکي فقط براي قسمت‬
‫سالم محاسبه مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬اگر تفکيک امکان پذير نباشد‪ ،‬گمرک مي‌تواند براي بخش‬
‫آسيب ديده تخفيف دهد‪.‬‬
‫خروج موقت به منظور تعمير يا تکميل‬
‫‪ ‬در اين حالت فقط به ميزان هزينه تعميرات حقوق گمرکي‬
‫دريافت خواهد شد‪.‬‬
‫‪ ‬سقف نرخ حقوق گمرکي‪ ،‬حداکثر ‪ 15‬درصد هزينه تعميرات‬
‫مي‌باشد‪.‬‬
‫‪ ‬چنانچه قطعه‌اي تعويض شود‪ ،‬حقوق گمرکي قطعه به‬
‫صورت کامل دريافت مي‌شود‪.‬‬
‫تمرين‬
‫‪ ‬سيستم کامپيوتري مربوط به خط توليد يک کارخانه توليد‬
‫فوالد از کار افتاده است‪ .‬به تاييد وزارت صنايع اين سيستم‬
‫در داخل کشور قابل تعمير نيست و آن را جهت تعمير به‬
‫خارج از کشور ارسال کرده‌اند‪ .‬پس از تعمير‪ ،‬به هنگام ور‌ود‬
‫ً‬
‫به گمرک مشخص گرديد که موتور اين دستگاه کامال‬
‫تعويض شده است و بابت دستمزد تعمير نيز مبلغي معادل‬
‫‪ 15000‬يورو پرداخت شده است اگر ارزش موتور تعويض‬
‫شده ‪ 85000‬يورو و حقوق گمرکي آن ‪ 4‬درصد و سود‬
‫بازرگاني آن ‪ 6‬درصد باشد‪ ،‬حقوق ورودي را محاسبه کنيد‪.‬‬
‫پاسخ‬
‫‪ ‬هزينه تعمير= ‪ 600 =٪4×15000‬يورو‬
‫‪ ‬حقوق ورودي موتور‌= ‪ 8500 =)٪6+٪4( × 85000‬يورو‬
‫‪ ‬جمع کل= ‪9100 =8500 +600‬‬
‫وزن قانوني در گمرک‬
‫‪ ‬براي کاالهايي محاسبه مي‌شود که حقوق ورودي آنها بر‬
‫اساس وزن محاسبه و دريافت مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬وزن قانوني عبارت است از وزن ناخالص منهاي وزن تقريبي‬
‫تعيين ارزش کاالها در گمرک‬
‫‪ ‬بر اساس ماده ‪ 10‬قانون امور گمرکي‪:‬‬
‫◦ ارزش کاالهاي ورودي در گمرک در همه موارد عبارت است از‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بهاي سيف (بهاي خريد کاال با اضافه هزينه بيمه و حمل و نقل)‬
‫کليه هزينه‌هاي مربوط به ثبت سفارش و گشايش اعتبار‬
‫هزينه استفاده از نقشه‪ ،‬مدل يا عالمت بازرگاني و ساير حقوق مشابه‬
‫ساير هزينه‌هايي که به ان کاال تا ورود به اولين دفتر گمرکي تعلق مي‌گيرد‪.‬‬
‫‪ CV= (CIF)+D‬‬
‫تمرين‬
‫‪ ‬اعتباري براي ورود ‪ 1000‬دستگاه تلويزيون در بانک تجارت‬
‫افتتاح شده است‪ .‬ارزش هر دستگاه ‪ 550‬دالر فاکتور شده‬
‫ً‬
‫است‪ .‬بابت حمل آن مجموعا ‪ 16000‬دالر پرداخت شده‬
‫است و ساير هزينه هاي تعلق گرفته به کاال ‪ 1200‬دالر‬
‫مي‌باشد‪ .‬ارزش گمرکي اين محموله چقدر است؟‬
‫تمرين‬
‫‪ ‬يک محموله حاوي ‪ 100‬تن ‪ PVC‬به ارزش هر تن ‪ 1300‬دالر‬
‫وارد گمرک شده است‪ .‬بابت حمل آن‪ ،‬تني ‪ 45‬دالر کرايه‬
‫پرداخت شده است‪ .‬حق بيمه پرداخت شده دو در هزار ارزش‬
‫‪ CFR‬مي‌باشد‪ .‬حقوق ورودي کاال ‪ 30‬درصد ارزش گمرکي‬
‫آن است‪ .‬مبلغ پرداختي بابت حقوق ورودي آن را محاسبه‬
‫نماييد (هر دالر ‪ 10500‬ريال)‪.‬‬
‫تمرين‬
‫‪ ‬يک محموله کمک فنر به ارزش ‪ 80000‬دالر وارد گمرک‬
‫بندرعباس شده است‪ .‬بابت حمل آن ‪ 2000‬دالر کرايه‬
‫پرداخت شده و حق بيمه آن ‪ 0.8‬در هزار ارزش ‪ CFR‬شده‬
‫است‪ .‬اگر نرخ حقوق ورودي کمک فنر ‪ 25‬درصد ارزش‬
‫گمرکي آن باشد‪ ،‬براي ترخيص آن از گمرک چه مبلغي بايد‬
‫حقوق ورودي پرداخت شود (هر دالر ‪ 10500‬ريال)‪ .‬حق ثبت‬
‫سفارش کاال در وزارت بازرگاني ‪ 0.5‬در هزار ارزش ‪CFR‬‬
‫است‪.‬‬
‫ضوابط تعيين ارزش کاال در گمرک‬
‫‪ ‬رويه يک‪:‬‬
‫◦ مراجعه به سوابق ارزش کاالهاي مثل و مشابه ترخيص شده قبلي‬
‫از همان کشور يا همزمان با تاريخ خريد آن‬
‫‪ ‬رويه دو‪:‬‬
‫◦ استفاده از ليست قيمت‌هاي صادراتي کشور مبدا يا از روي‬
‫فهرست قيمت‌هاي کشور مبدا پس از کسر تخفيف يا جوايز‬
‫صادراتي يا بازپرداخت‌هاي مالياتي و گمرکي‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬رويه سه‪:‬‬
‫◦ استعالم قيمت کاالي مثل يا مشابه از بازار داخلي بر مبناي قيمت‬
‫عمده فروش ي و کسر سود عادالنه و کسر حقوق ورودي و ساير‬
‫هزينه‌هاي مربوطه‬
‫◦ در صورتي که قيمت عمده فروش ي در دسترس نباشد از قيمت‬
‫خرده فروش ي استفاده خواهد شد‪.‬‬
‫◦ حداکثر سود عمده فروش ي ‪ 15‬درصد و حداکثر سود خرده فروش ي‬
‫‪ 20‬درصد محاسبه مي‌شود‪.‬‬
‫اعتراض به ارزش تعيين شده‬
‫‪ ‬بر اساس ماده دوازه قانون امور گمرکي‪:‬‬
‫◦ ارزش قطعي تعيين شده توسط گمرک ايران حداکثر ظرف مدت‬
‫‪ 30‬روز از تاريخ ابالغ ارزش قابل اعتراض مي‌باشد‪ .‬اين اعتراض در‬
‫کميسيون رسيدگي به اختالفات گمرکي رسيدگي مي‌گردد‪.‬‬
‫صاحب کاال در گمرک‬
‫‪ ‬به موجب تبصر يک ماده ‪ 14‬قانون امور گمرکي صاحب کاال‬
‫به شرح زير تعيين مي‌شود‪:‬‬
‫◦ اگر کاال با افتتاح اعتبار اسنادي وارد شده باشد‪ :‬صاحب کا ‌ال کس ي‬
‫است که نسخ اصلي اسناد حمل يا خريد به نام وي صادر شده و ‌و‬
‫از طرف بانک گشاينده اعتبار‪ ،‬ظهرنويس ي و مهر شده باشد ‌و‬
‫حواله ترخيص (ترخيصيه) نيز به نام وي صادر شده باشد‪.‬‬
‫◦ اگر کاال بدون افتتاح اعتبار اسنادي وارد شده باشد‪ :‬صاحب کاال‬
‫شخص ي است که نسخ اصلي اسناد حمل يا خريد به نام وي صادر‬
‫شده و حواله ترخيص نيز به نام وي صادر شده باشد‪.‬‬
‫ترخيص نسيه‬
‫‪ ‬وارد کنندگان کاال مي‌توانند در صورت موافقت گمرک کاالي‬
‫خود را به صورت نسيه ترخيص کنند شرايط ترخيص نسيه‬
‫به شرح زير است‪:‬‬
‫◦ وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي دولتي وابسته دولت با تعهد مسئ ‌والت‬
‫مالي‬
‫◦ بخش غير دولتي‪ :‬با توديع ضمانت نامه بانکي مي‌توانند مهلت‬
‫حداکثر يکساله دريافت نمايند‪.‬‬
‫مدت مجاز توقف کاال در گمرک‬
‫‪ ‬براي توقف کاال در گمرک مهلت‌هاي خاص ي تعيين شده است‬
‫که اگر در اين مهلت کاال ترخيص نشود‪ ،‬کاال متروکه‬
‫محسوب مي‌شود و گمرک مي‌تواند از طريق سازمان جمع‌آوي‬
‫و فروش اموال تمليکي به فروش کاال اقدام و حقوق ورودي‬
‫خود را از آن برداشت نمايد‪.‬‬
‫‪ ‬حاصل فروش کاالي متروکه پس از کسر بدهي‌هاي صاحب‬
‫کاال به گمرک و حق الزحمه کارشناس ي سازمان اموال تمليکي‪،‬‬
‫به مدت دو سال در حساب موقت صندوق امانات نگهداري‬
‫مي‌شود تا در صورت مراجعه صاحب کاال به وي مسترد ش ‌ود‪.‬‬
‫در غير اين صورت به حساب خزانه واريز خواهد شد‪.‬‬
‫مهلت‌هاي تعيين شده براي متروکه شدن‬
‫‪ ‬کاالي زميني (غير هوايي)‪ :‬حداکثر مدت چهار ماه مي‌باشد ‌و‬
‫آغاز اين مهلت از تاريخ تسليم مانيفست يا اظهار نامه اجمالي‬
‫يا قبض انبار است‪.‬‬
‫‪ ‬کاالي هوايي‪ :‬حداکثر مدت دو ماه از تاريخ قبض انبار مي‌باشد‪.‬‬
‫‪ ‬کاالي فاسد شدني يا خطرناک که نگهداري آن هزينه ايجاد‬
‫ً‬
‫مي‌کند‪ :‬اين کاالها بايد فورا ترخيص شوند در غير اين‬
‫صورت متروکه محسوب مي‌شوند‪.‬‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬مهلت کاالي کابوتاژي نيز چهار ماه از تاريخ تحويل به گمرک يا‬
‫‪ 4‬ماه پس از صدور پروانه گمرکي است‪.‬‬
‫‪ ‬چنان چه کاالي وارداتي پس از صدور پروانه سبز گمرکي تا ‪4‬‬
‫ٰ‬
‫نشود متروکه خواهد شد‪.‬‬
‫ماه ترخيص‬
‫‪ ‬براي کاالهاي متروکه از مدت اخطار ‪ 20‬روزه نيز استفاده‬
‫مي‌شود و زمان متروکه شدن کاالي زميني تا ‪ 4‬ماه و کاالي‬
‫هوايي تا ‪ 2‬ماه قابل تمديد است ساير کاالها قابل تمديد‬
‫نيست‪ .‬کاالهاي فاسد شدني و هزينه بردار نيز مدت اخطار‬
‫ندارند‪.‬‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬محاسبه حقوق ورودي کاالي متروکه بر اساس نرخ تعرفه‬
‫سال ورود آن به عمل خواهد آمد مگر اين که در سال‬
‫فرووش نرخ حقوق ورودي آن کاال در سال فروش کمتر باشد‪.‬‬
‫تمرين‬
‫‪ ‬يک محموله مواد غذايي وارد گمرک فرودگاه امام خميني‬
‫شده است‪ .‬تاريخ قبض انبار اين محموله ‪1386/6/19‬‬
‫مي‌باشد ولي ذي نفع نتوانسته است کاال را ترخيص کند‪.‬‬
‫تاريخ متروکه شدن اين محموله را مشخص کنيد‪.‬‬
‫پاسخ‬
‫ً‬
‫‪ ‬اگر کاال فاسد شدني باشد‪ ،‬فورا متروکه مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬اگر کاال فاسد شدني نباشد تا تاريخ زير متروکه مي‌شود‬
‫‪ 2 +1383/6/19 ‬ماه ‪ 20 +‬روز = ‪1383/9/10‬‬
‫کسر دريافتي و اضافه پرداختي‬
‫‪ ‬هر گاه پس از ترخيص کاال از گمرک مشخص شود که وجوهي‬
‫که وصول آن به عهده گمرک مي‌باشد بيشتر يا کمتر د ‌ريافت‬
‫شده‪ ،‬گمرک و صاحب کاال مي‌توانند ظرف ‪ 8‬ماه از تاريخ‬
‫صدور سند کاالي مورد بحث‪ ،‬تمام يا مابه التفاوت را از‬
‫يکديگر دريافت نمايند‪.‬‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬گمرک در صورت تشخيص کسر دريافتي‪ ،‬براي ذي نفع‬
‫مطالبه نامه ابالغ مي‌کند‪.‬‬
‫ً‬
‫‪ ‬ذي نفع ظرف ‪ 30‬روز با ارايه اسناد مي‌تواند کتبا به مطالبه‬
‫نامه اعتراض کند‪.‬‬
‫‪ ‬گمرک اعتراض را بررس ي و در صورت صحت ادعاي ذي نفع‬
‫موضوع را مختومه اعالم و در غير اين صورت‪ ،‬گمرک براي‬
‫ذي نفع ابالغ ثانوي صادر مي‌کند‪.‬‬
‫‪ ‬در صورت اعتراض مجدد‪ ،‬اين اعتراض در کميسيون رسيدگي‬
‫به اختالفات گمرکي بررس ي خواهد شد و راي اين کميسيون‬
‫الزم االجرا است‪.‬‬
‫مرور زمان‬
‫رديف عنوام مرو ‌ر زمان‬
‫مدت مرور زمان مبدا مرور زمان‬
‫‪1‬‬
‫کسر دريافتي گمرک‬
‫‪ 8‬ماه‬
‫تاريخ امضاي آخرين‬
‫سند ترخيص‬
‫‪2‬‬
‫اضافه پرداختي صاحب کاال‬
‫‪ 8‬ماه‬
‫تاريخ امضاي آخرين‬
‫سند ترخيص‬
‫‪3‬‬
‫خروج اشتباهي کاالي ممنوع الورود به جاي کاالي‬
‫مجاز‬
‫‪ 6‬ماه‬
‫تاريخ ترخيص کاال‬
‫‪4‬‬
‫تخلف گمرکي مربوط به نوع جنس با ارايه اسناد‬
‫نادرست‬
‫‪ 1‬سال‬
‫تاريخ خروج کاال از‬
‫گمرک‬
‫ساير اصطالحات مرتبط با خريد خارجي‬
‫‪ ‬ترانس شيپمنت‪ :‬انتقال كاال از يك وسيله نقليه به يك وسيله‬
‫نقليه ديگر‬
‫‪ ‬سياهه كنسولي‪ :‬سندي است كه به تاييد كنسول كشور وارد‬
‫كننده رسيده است و بيانگر اين است كه اظهارات فروشنده‬
‫و امضاي او صحيح است‪.‬‬
‫‪ ‬گواهي انطباق‪ :‬به منظور اطمينان دادن به خريدار در‬
‫خصوص انطباق كاالي ارسالي با كاالي خريداري شده‪ .‬اين‬
‫گواهي توسط فروشنده صادر مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬كارنه تير‪ :‬سند ترانزيت بين‌املللي كاال از راه زميني است در‬
‫كشور مبدا صادر مي‌شود و براي ترانزيت كاال نيازي به‬
‫تشريفات گمركي نخواهد بود‪.‬‬
‫‪ ‬كارنه ‪ :ATA‬مدرك ورود موقت كاال به منظور شركت در‬
‫نمايشگا‌ه‌ها و ‪ ...‬است و با اين مدرك نيازي به تشريفات‬
‫گمركي نخواهد بود‪.‬‬
‫‪ ‬بارنويس ي‪ :‬موقع تخليه كاال از وسايط نقليه ريز آن ن ‌وشته‬
‫مي‌شود تا بعدا با بارنامه و مانيفست تطبيق داده ش ‌ود‪ .‬اين‬
‫اوراق برگ بارنويس ي يا تالي خوانده مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬فرم ‪ :CMR‬فهرست كل بار هر كاميون است كه بر اساس‬
‫كنوانسيون بين‌املللي حمل و نقل جاده‌اي صادر مي‌شود و‬
‫شامل اطالعات زير است‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫شركت‌هاي حمل و نقل‬
‫مبدا و مقصد هر بخش از محموله‬
‫مشخصات محوله‬
‫شماره كارنه تير‬
‫‪ ‬مانيفست‪ :‬فهرست كامل بار وسليه نقليه مي‌باشد‪ .‬زماني‬
‫استفاده مي‌شود كه كل محموله در كارنه تير قابل توضيح‬
‫نباشد و مجموع محموله را در كارنه تير به صورت سرجمع‬
‫مي‌نويسند و آن را به مانيفست ارجاع مي‌دهند‪.‬‬
‫‪ ‬عدل بندي‪ :‬توضيح مشروح يك محموله است‪ .‬ريز اطالعات‬
‫مورد نياز جنس خريداري شده در عدل بندي موجود است‪.‬‬
‫‪ ‬فرم تالي‪ :‬يك فهرست اطالعاتي است كه بر حسب اطالعات‬
‫مورد نياز شركت‌هاي حمل و نقل متفاوت است ولي شامل‬
‫اطالعات زير است‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫مشخصات شركت حمل و نقل‬
‫مشخصات محموله‬
‫مرز ورودي‬
‫نام صاحب كاال‬
‫مشخصات كاال بر حسب مانيفست‬
‫شماره انبار و قبض انبار‬
‫فرايند ترخيص‬
‫‪ ‬تكميل فرم اظهار نامه‬
‫‪ ‬احراز هويت‬
‫‪ ‬تطبيق اسناد‬
‫‪ ‬كنترل محاسبات‬
‫‪ ‬دفتر ژورنال و صدور پروانه‬
‫‪ ‬دفتر كوتاژ‬
‫‪ ‬ارزيابي‬
‫‪ ‬تعيين ارزش‬
‫‪ ‬بازرس ي درب خروج‬
‫تكميل فرم اظهار نامه‬
‫‪ ‬در ابتدا فرم اظهار نامه توسط ترخيص‌كار تكميل شده و‬
‫مبلغي كه بايد بابت ترخيص پرداخت كند به بانك مي‌پردازد‪.‬‬
‫احراز هويت‬
‫‪ ‬شناسايي صاحب كاال و كنترل مدارك وي‌‬
‫تطبيق اسناد‬
‫‪ ‬كنترل مدارك‪:‬‬
‫◦ برخي مدارك مثل قبض انبار‪ ،‬اظهار نامه‪ ،‬پروفرما و فاكتور در همه‬
‫ترخيص‌ها الزامي است‪.‬‬
‫◦ برخي مدارك (مثل مجوز برخي از وزارتخانه‌ها) در تمام ترخيص‌هاي‬
‫الزامي نيست‪.‬‬
‫كنترل محاسبات‬
‫‪ ‬كنترل اطالعات مالي و محاسباتي اظهارنامه مثل ارزش فوب‪،‬‬
‫كرايه حمل‪ ،‬بيمه‪ ،‬ارزش‪ ،‬مقدار حقوق گمركي و سود‬
‫بازرگاني و ‪...‬‬
‫دفتر ژورنال و صدور پروانه‬
‫‪ ‬مشخصات كاالي اظهار شده و مبالغ پرداختي در دفتري به نام‬
‫ژورنال (خالصه‌اي از اطالعات اظهار نامه) ثبت شده و پر ‌وانه‬
‫گمركي صادر مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬اين دفتر نقش دفتر روزنامه در حسابداري گمرك را ايفا‬
‫مي‌كند‪.‬‬
‫دفتر كوتاژ‬
‫‪ ‬ثبت اطالعات پرونده در دفتر كوتاژ و تخصيص شماره كوتاژ‬
‫(دفتر) كه اين شماره‪ ،‬كليد شناسايي پرونده مي‌باشد‪.‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫ي)‬
‫دفتر كوتاژ عادي (تجار ‌‬
‫دفتر كوتاژ دولتي‬
‫دفتر كوتاژ موقت‬
‫دفتر كوتاژ مرجوعي‬
‫دفتر كوتاژ ترانزيت‬
‫دفتر كوتاژ نسيه‬
‫دفتر كوتاژ پته‬
‫قسمت ارزيابي‬
‫‪ ‬بررس ي مدارك پيوست پرونده‬
‫‪ ‬كنترل پيوست بودن انواع مجوزها و گواهي ها‬
‫‪ ‬كنترل محاسبات و اعمال قوانين‬
‫‪ ‬بازديد كاال و كنترل تعداد كاالها‬
‫‪ ‬ارسال پرونده به قسمت تعيين ارزش‬
‫قسمت تعيين ارزش‬
‫‪ ‬در اين قسمت با يافتن موارد مشابه براي كاالهاي مورد بحث‬
‫و شرايط يكسان ورود در موارد ديگر‪ ،‬ارزش مناسب كاال‬
‫تعيين مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬در اين بخش نيز ممكن است از كاال بازديد شود‪.‬‬
‫ً‬
‫‪ ‬پس از تعيين ارزش‪ ،‬كاالمجددا به قسمت ارزيابي فرستاده‬
‫مي‌شود‬
‫‪ ‬اختالف پرداخت عوارض محاسبه و دريافت مي‌شود و پروانه‬
‫ترخيص مهر مي‌شود‪.‬‬
‫بازرس ي درب خروج‬
‫‪ ‬بازرس ي به عنوان نماينده رئيس گمرك بر كاالي در حال‬
‫خروج نظارت مي‌كند و مي‌تواند هر يك از عمليات انجام شده‬
‫ً‬
‫در قبل را خود مجددا انجام دهد‪.‬‬
‫‪ ‬پس از بازرس ي مهر اجازه خروج بر روي پروانه گمركي زده‬
‫مي‌شود‪.‬‬
‫مساله‬
‫‪ ‬اعتباري براي ورود ‪ 300‬دستگاه يخچال به ارزش (‪ )FOB‬هر‬
‫ً‬
‫دستگاه ‪ 140‬دالر افتتاح شده است‪ .‬بابت حمل آن جمعا‬
‫‪ 9600‬دالر کرايه پرداخت شده است‪ .‬بابت بيمه آن معادل‬
‫‪ 1.5‬در هزار ارزش ‪ CFR‬پرداخت شده است‪ .‬بابت ثبت‬
‫سفارش کاال در وزارت بازرگاني هزينه‌هاي معادل ‪ 0.5‬در هزار‬
‫ارزش ‪ CFR‬و بابت افتتاح اعتبار در بانک مبلغي معادل ‪1‬‬
‫درصد پرداخت شده است‪.‬‬
‫‪ ‬ارزش ‪ CIF‬را محاسبه کنيد‬
‫‪ ‬ارزش گمرکي را محاسبه کنيد‬
‫‪ ‬حق ورودي را محاسبه کنيد (نرخ حق ورودي يخچار ‪ 50‬درصد ارزش‬
‫گمرکي است)‪.‬‬
‫ساير مباحث‬
‫حق العملكاري در گمرك‬
‫‪ ‬حق العمل كاردر گمرك به شخص ي (اعم از حقيقي يا حقوقي)‬
‫اطالق ميشود كه تشريفات گمركي كاالي متعلق به شخص‬
‫ديگري را به وكالت از طرف آن شخص در گمرك انجام بدهد‬
‫كسانيكه بدون داشتن كارت حق العمل كاري تشريفات گمركي‬
‫كاال را به وكالت انجام مي دهند نمي توانند بيش از ‪ 10‬مرتبه‬
‫در سال به اين كار اقدام نمايند‪.‬‬
‫سازمان جهاني گمرک‬
‫‪ ‬در طول سالهاي متمادي ‪ ،‬سازمان جهاني گمرك د رهماهنگ‬
‫كردن رويه هاي گمركي در سطح جهاني پيشرفتهايي داشته‬
‫است‪ .‬اين تالشها با موفقيتهاي قابل توجهي قرين بوده است‪.‬‬
‫‪ ‬سازمان جهاني گمرك ( )‪WCO‬و سازمان جهاني تجارت‬
‫( )‪WTO‬وكنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد‬
‫( )‪،‌ UNCTAD‬برنامه ها وكوششهاي خود را در برطرف‬
‫كردن موانع باقي مانده بر سر راه تجارت ‪ ،‬از طريق ساده‬
‫سازي و يكسان كردن رويه ها و فرآيندها در سرتاسر جهان‬
‫هماهنگ مي نمايند‪.‬‬
‫سيستم هماهنگ طبقه‌بندي کاال‬
‫‪‬‬
‫فهرست تعرفه ”سيستم هماهنگ به عنوان مبناي وصول حقوق‬
‫و عوارض گمركي و تنظيم آمار تجارت بين املللي تقريبأ ‌از طرف‬
‫كليه كشورها مورد استفاده قرار ميگيرد ‪ .‬با بكارگيري سيستم‬
‫هماهنگ اين اطمينان حاصل مي شود كه آمار بدست آمده از‬
‫گمركات‪ ،‬دقيقأ با استاندارد بين املللي مطابقت مي كند‪ .‬در حال‬
‫حاضر ‪ 176‬كشور و گمرك يا اتحاديه اقتصادي شامل ‪102‬‬
‫كشور متعاهد كنوانسيون كه در حدود ‪ 98‬درصد از تجارت‬
‫جهاني را در اختيار دارند‪ ،‬از سيستم هماهنگ استفاده مي نمايند‪.‬‬
‫بنابراين ‪،‬سيستم هماهنگ يكي از مهمترين ابزار تجارت جهاني به‬
‫شمار مي رود‪.‬‬
‫سيستم هماهنگ طبقه‌بندي کاال (ادامه)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تعرفه هاي گمركي‬
‫جمع آوري آمار تجارت بين املللي‬
‫قواعد مبدأ‬
‫جمع آوري ماليات هاي داخلي‬
‫مذاكرات تجاري (مثأل برنامه هاي اعطاي امتيازات تعرفه اي سازمان‬
‫تجارت جهاني)‬
‫آمار ها و تعرفه هاي حمل و نقل‬
‫نظارت بر كاالهاي تحت كنترل (همچون اسلحه ‪،‬مواد مخدر‪،‬سالحهاي‬
‫شيميايي ‪ ،‬مواد آسيب زننده به اليه ازون‪ ،‬گونه هاي در حال انقراض‬
‫اعم از گياهي و جانوري )‬
‫حوزه هاي تحت كنترل گمركي و رويه ها شامل ارزيابي خطر ‪ ،‬فن آوري‬
‫اطالعات و ايجاد انطباق‬
‫ايجاد سيستم آ‪.‬ت‪.‬آ‬
‫‪ ‬سيستم كارنه آ‪.‬ت‪.‬آ در پاسخ به نيازهاي گروه هاي گوناگو ‌ن تجار‪-‬‬
‫ازجمله انتقال كاالهاي خود به بازارهاي تجاري يا نمايشگاههاي‬
‫بين املللي‪ ‌،‬عرضه به خريداران بالقوه به عنوان نمونه‪ ،‬يا صرفأ‬
‫به عنوان ابزار حرفه شان‪-‬ايجاد و بنا نهاده شده است‪ .‬اينگونه‬
‫كاالها بايد امكان حمل و نقل سريع و ساده از مرزها را داشته‬
‫باشند‪.‬‬
‫‪ ‬در نتيجه‪” ،‬شوراي همكاري گمركي“ يا سازمان جهاني گمرك‬
‫كنوني ‪،‬كنوانسيونهاي گمركي مربوط به كارنه آ‪.‬ت‪.‬آ را در سال‬
‫‪ 1961‬تصويب واعمال داشت ‪ .‬بعالوه ‪ ،‬شمار ديگري از‬
‫كنوانسيونهاي بين املللي را نيز براي انواع خاص كاالها به اجرا‬
‫گذاشت‪.‬‬
‫اتاق بازرگاني‬
‫‪ ‬سازماني است که خدمات و تسهيالتي را اعم از صادرات و‬
‫واردات به منظور ارتقاي کيفي و فعاليت تجاري به با ‌زرگانان‬
‫مي‌دهد‪.‬‬
‫وظايف اتاق بازرگاني‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ايجاد هماهنگي و همکاري بازرگانان و صاحبان صنايع و معادن‬
‫همکاري با دستگاههاي دولتي و سازمانهاي وابسته به دولت در مورد تهيه لوايح‬
‫و مقررات مرتبط با امور بازرگاني و صنايع و معادن‬
‫کوشش در رفع اختالفات و دعاوي بازرگانان و صاحبان صنايع و‬
‫مصرف‌کنندگان و قبول حکميت و کارشناس ي‬
‫تشکيل و اداره نمايشگاه‌هاي بازرگاني‬
‫تشکيل کنفرانس‌ها و شرکت در مجامع اقتصادي و بازرگاني داخلي و خا ‌رجي‬
‫تماس و هماهنگي با سازمان‌هاي مشابه در خارج از کشور‌‬
‫راهنمايي و تشريک مساعي الزم با بازرگانان و صاحبان صنايع و معادن در‬
‫خصوص بازاريابي و صادرات و بهبود توليد‬
‫ايجاد تخصص در رشته‌هاي مختلف بازرگاني‪ ،‬صنعتي و معدني‬
‫تالش در جهت ايجاد آموزشگاههاي حرفه‌اي‬
‫ي‬
‫پنجره واحد تجار ‌‬
‌‫چالش تكرار داده‌ها در اسناد تجاري‬
Commercial
Invoices
Insurance
95% data repetition
70% data repetition
Space
Booking
DG
Declarations
40% data repetition
Customs
Declarations
30% data repetition
70% data repetition
Export
Permits
90% data repetition
Request For
Delivery
30% data repetition
70% data repetition
Integrated
Export
Documents
Manifest
‫هدف ساير كشورها در استفاده از پنجره واحد‬
‫كشور‌‬
‫تعداد اسناد‬
‫مورد نياز‬
‫براي‬
‫صادرات‬
‫زمان مورد‬
‫نياز براي‬
‫صادرات‬
‫(روز)‬
‫هزين ‌ه‬
‫صادرات‬
‫دالر بر‬
‫( ‌‬
‫حسب‬
‫كانتينر)‬
‫تعداد اسناد‬
‫مورد نياز‬
‫براي واردات‬
‫زمان مورد‬
‫نياز براي‬
‫واردات‬
‫(روز)‬
‫هزين ‌ه‬
‫واردات‬
‫دالر بر‬
‫( ‌‬
‫حسب‬
‫كانتينر)‬
‫دانمارك‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪540‬‬
‫‪3‬‬
‫‪5‬‬
‫‪540‬‬
‫سنگاپور‌‬
‫‪4‬‬
‫‪5‬‬
‫‪416‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪367‬‬
‫اندونزي‌‬
‫‪5‬‬
‫‪21‬‬
‫‪667‬‬
‫‪6‬‬
‫‪27‬‬
‫‪623‬‬
‫تايلند‬
‫‪7‬‬
‫‪17‬‬
‫‪615‬‬
‫‪9‬‬
‫‪14‬‬
‫‪786‬‬
‫ايران‬
‫‪8‬‬
‫‪26‬‬
‫‪860‬‬
‫‪10‬‬
‫‪42‬‬
‫‪1330‬‬
‫كره‬
‫‪4‬‬
‫‪11‬‬
‫‪745‬‬
‫‪6‬‬
‫‪10‬‬
‫‪745‬‬
‫ژاپن‬
‫‪4‬‬
‫‪10‬‬
‫‪989‬‬
‫‪5‬‬
‫‪11‬‬
‫‪1047‬‬
‫منطقه منا‬
‫‪7.1‬‬
‫‪24.8‬‬
‫‪992.2‬‬
‫‪8‬‬
‫‪28.7‬‬
‫‪1129‬‬
UNECE ‫مدل‬
‫مثال‬
‫کشور کره جنوبي‬
‫رشد حجم تجارت خارجي و لزوم استفاده از استانداردها در‬
‫كشور كره جنوبي‬
‫‪Total Import‬‬
‫‪325,465‬‬
‫‪325465‬‬
‫‪309,383‬‬
‫‪350,000‬‬
‫‪Total Export‬‬
‫‪300,000‬‬
‫‪286,000‬‬
‫‪261,000‬‬
‫‪250,000‬‬
‫‪200,000‬‬
‫‪150,000‬‬
‫‪135,118‬‬
‫‪125,058‬‬
‫‪100,000‬‬
‫‪69,843‬‬
‫‪65,016‬‬
‫‪22,291‬‬
‫‪50,000‬‬
‫‪17,505‬‬
‫‪835 1,983‬‬
‫بازرگاني‬
‫پژوهشهاي ‪2005‬‬
‫موسسه مطالعات و ‪2006‬‬
‫‪1995‬‬
‫‪1990‬‬
‫اسفيداني‬
‫‪ 1980‬مدرس‪1970:‬‬
‫‪404‬‬
‫‪119‬‬
‫‪1964‬‬
‫‪0‬‬
‫‪Million USD‬‬
‫تجارت بين امللل در كره‬
‫تنگاههاي موجود در فرايندهاي تجاري‌‬
‫‪1‬‬
‫ي‬
‫حجم عظيم اسناد تجار ‌‬
Enterprises
‫تجار‬
High transaction
cost
‫هزينه باالي مبادالت‬
Long lead
‫بر بودن‬time
‫زمان‬
Incorrect ‫غلط‬
processing
‫پردازشهاي‬
Government
‫دولت‬
Complex regulation
‫ قوانين پيچيده‬
Lack of transparency
‫فقدان شفافيت‬
Difficulty
in 
‫دشواري نظارت‬
monitoring
National Competitiveness
‫كاهش رقابت پذيري ملي‬
Decreased
2
‫مراحل توسعه تجارت الكترونيكي در كره‬
Single Window
Development
Single Window :
u Trade Hub
MOVE to INTERNET
SERVICE EXPANSION
INITIAL SERVICE
ESTABLISHMEN
L/C, E/L, I/L •
Offer,
Insurance •
T
Act on Promotion •
of e-Trade
Foundation of •
common e-Trade
Platform based on
VAN / EDI
Import Clearance •
Manifest •
Tariff Refund •
Starting Web-based
Service
Certificate of Origin
Letter of Guarantee
Delivery Order
•
•
•
•
Establishment of •
electronic trade platform
e-Trade Document •
Repository
Integrated and •
consolidated one-stop
trade services
Export Clearance •
Stage
1st
2nd
(1990~1999)
(1999~2002)
3rd
(2003~)
‫پنجره واحد کره جنوبي‬
Click on the picture
‫ي‬
‫انباردار ‌‬
‫تعريف‬
‫تعميرات و‬
‫‪ ‬انبار محلي است که در آن همه مواد توليد‪ ،‬توزيع‪‌ ،‬‬
‫صادر‬
‫نگهداري‪ ،‬بسته بندي و غيره دريافت‪ ،‬نگهداري و ‌‬
‫مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬با اين حال مديريت انبار به مراتب فعاليت‌هايي بيش از اين‬
‫است‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫امور جابجايي مواد‬
‫فعاليت‌هاي کنترل کيفيت‬
‫آموزش کارکنان انبار‬
‫امور دفتري عمليات انبار‬
‫انواع مواد موجود در انبار‬
‫‪ ‬مواد خام‬
‫‪ ‬قطعات مونتاژي‌‬
‫‪ ‬اقالم دسته بندي‬
‫‪ ‬قطعات يدکي‬
‫‪ ‬ابزارآالت‬
‫‪ ‬محصوالت نيمه ساخته‬
‫‪ ‬محصوالت نهايي‬
‫‪ ‬مواد تعمير و نگهداري‌‬
‫سيستم ثبت موجودي انبار‬
‫‪ ‬ثبت موجودي انبار مجموعه‌اي از ثبت‌هاي رسمي دفتري است‬
‫که حاوي اطالعاتي در مورد اقالم موجود در سيستم انبار‬
‫است‪.‬‬
‫‪ ‬دامنه اين اطالعات به سيستم بکار رفته و اندازه عمليات‬
‫بستگي دارد‪.‬‬
‫‪ ‬به سيستم ثبت موجودي انبار‪ ،‬حافظه دفتري انبار گفته‬
‫مي‌شود‪.‬‬
‫کارهاي اساس ي سيستم ثبت موجودي انبار‬
‫‪ ‬هدف آن فراهم نمودن اطالعاتي است که بتوان بر اساس آن‬
‫مديريت انبار و ساير عمليات سازمان را به نحو مطلوبي انجام‬
‫داد اين کارها عبارتند از‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫تدارک اطالعات سطح موجودي انبار براي همه کاالها‬
‫تدارک اطالعاتي براي رسيدگي و مقايسه مقدار موجودي محاسبه‬
‫شده و مقدار شمارش فيزيکي‬
‫تنظيم فهرست قيمت و انجام موثر امور قيمت‌گذاري مواد‬
‫تهيه اطالعاتي براي کنترل مالي اقالم موجود در انبار از طريق‬
‫ارزشيابي آنها‬
‫تهيه اطالعات مورد نياز جهت تهيه طرح‌هاي توليد و توزيع‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫◦ تهيه اطالعاتي براي تعيين سطح سفق مجاز همه اقالم (سطح‬
‫موجودي حداقل‪ ،‬سطح موجودي حداکثر‪ ،‬سطح سفارش)‬
‫کدگذاري اقالم انبار‬
‫‪ ‬سازمان‌هاي صنعتي و مدرن امروزي به دامنه وسيعي از محصوالت ‌و‬
‫مواد نياز دارند‪ .‬بنابراين الزم است سيستمي طراحي شود که با‬
‫استفاده از آن بتوان اقالم موجود در انبارها را به سرعت شناسايي‬
‫کرد‪.‬‬
‫غيره)‬
‫‪ ‬با وجود اين که مي‌توان از نام‌هاي متداول (مثل ميز‪ ،‬صندلي و ‌‬
‫استفاده کرد ولي بايد توجه داشت که اين نام‌ها مشکالت زير ‌را دارند‪:‬‬
‫◦ نام‌هاي متداول بسيار کوتاه هستند و بدون شرح و تفسيرند‬
‫◦ کاالها اغلب طبيعت تکنولوژيکي بسيار بااليي دارند و به زبان معمو ‌ل به توزيع‬
‫بسياري نياز دارند‪.‬‬
‫ً‬
‫◦ کاالها معموال بيش از يک نام دارند و اين امر ممکن است به اشتباه در صدور‬
‫آنها منجر شود‬
‫فوايد کد گذاري اقالم انبار‬
‫‪ ‬آسان و روان شدن انجام کار‬
‫‪ ‬گزينش درست اقالم از انبار‬
‫‪ ‬عالمت گذاري اقالم انبار‪ :‬به انبار دار کمک مي‌کند بدون‬
‫خطا محل اقالم انبار را مشخص کند‪.‬‬
‫‪ ‬کمک به واحد خريد‬
‫‪ ‬کمک به تامين کننده‬
‫‪ ‬کمک به استاندارد کردن اقالم انبار‪ :‬با استاندارد کردن‬
‫اقالم انبار‪ ،‬همه اقالم داراي طرح و کارايي يکسان‪ ،‬از ليست‬
‫نياز‬
‫انبار حذف و فقط يک نوع کاال براي انجام امورد مورد ‌‬
‫درانبار نگهداري مي‌شود‪.‬‬
‫مزاياي استاندارد کردن اقالم‬
‫‪ ‬کاهش سطح موجود در کل اقالم انبار‪ :‬به طور مثال ‪ 4‬نوع‬
‫کاال هر يک با سطح موجود ‪( 100‬در مجموع ‪ )400‬جايگزين‬
‫يک نوع کاال با موجودي کمتر از ‪ 400‬مي‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬کاهش امور دفتري انبار‬
‫‪ ‬بهبود کنترل کيفيت‬
‫‪ ‬تشديد رقابت بين تامين کنندگان براي انعقاد قرارداد‬
‫‪ ‬افزايش کنترل بر اوضاع اقالم انبار‬
‫ي‬
‫انواع سيستم‌هاي کدگذار ‌‬
‫‪ ‬کد گذاري بر مبناي مصرف‬
‫‪ ‬کدگذاري به وسيله رنگ‪ :‬اشکال آن محدود بودن دامنه رنگ‬
‫است ولي براي انبار مواد شيميايي مي‌توان از آن استفاده کرد‪.‬‬
‫‪ ‬کدگذاري بر مبناي تامين کننده‪ :‬انبار از کد تامين کننده‬
‫استفاده مي‌کند اما اگر منطق کدگذاري تامين کننده غير‬
‫قابل فهم باشد يا چندين تامين کننده وجود داشته باشد‬
‫مشکل آفرين است‪.‬‬
‫‪ ‬کدگذاري بر مبناي طبيعت کاال‪ :‬اين روش کاربرد زيادي دارد‪.‬‬
‫ادامه‪...‬‬
‫‪ ‬فوايد کدگذاري بر مبناي طبيعت کاال‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫اين کدگذاري را مي‌توان به همه اقالم با هر درجه پيچيدگي‬
‫استفاده کرد‪.‬‬
‫انبارداران و ساير واحدهايي که به کدهاي اين سيستم کار مي‌کنند‬
‫مي‌توان به خاطر روش مرحله به مرحله و منطقي سيستم‪ ،‬به‬
‫آساني آن را به نام کامل کاال ترجمه کنند‪.‬‬
‫چون اين سيستم انعطاف پذيراست مي‌توان با آن انواع کاالها ‌را‬
‫کد گذاري کرد‪.‬‬
‫قابل تعديل با توجه به نيازهاي هر سازماني است‪.‬‬
‫ساخت کد اقالم انبار‬
‫ً‬
‫‪ ‬مرحله اول‌‪ -‬کااليي که کد مي‌شود اساسا چه نوع کااليي‬
‫است؟ و آن را تحت کدام يک از سرفصل‌هاي اصلي (از قبيل‬
‫مواد خام‪ ،‬قطعات نيمه ساخته‪ ،‬محصوالت نهايي‪ ،‬اقالم‬
‫برقي و ‪ )...‬مي‌توان طبقه بندي کرد‪.‬‬
‫‪ ‬مرحله دوم‪ -‬پس از تعيين سرفصل اصلي نوع آن را بايد‬
‫ً‬
‫مشخص کرد‪ .‬مثال اگر مواد خام است چه نوع ماده خامي‬
‫است (فلزي‪ ،‬چوبي‪ ،‬و ‪)...‬‬
‫‪ ‬مرحله سوم‪ -‬پس از تعيين نوع آن‪ ،‬جنس آن است به طور‬
‫مثال اگر ماده خام فلزي است جنس آن چيست (مس ي‪،‬‬
‫آلومينيومي و غيره)‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬مرحله چهارم‪ -‬شناسايي و کد کردن شکل محصول است‪.‬‬
‫ٰ‬
‫شمش ورق‪،‬‬
‫مثال ماده خام فلزي مس ي به چه شکلي است (‬
‫ميله و غيره)‬
‫‪ ‬مرحله پنجم‪ -‬شناسايي و کد کردن درجه‪ ،‬طبقه و نوع‬
‫محصول است اين کد گذاري با مي‌توان به عدد يا با حرف‬
‫نشان داد به طور مثال اگر درجه يک با حرف ‪ A‬درجه ‪ 2‬با‬
‫حرف ‪ B‬و ‪ ...‬کد گذاري مي‌شوند‪.‬‬
‫‪ ‬مرحله ششم‪ -‬شناسايي اندازه‪ ،‬ابعاد‪ ،‬وزن و غيره است‪.‬‬
‫مشخصات سيستم کد گذاري خوب‬
‫‪ ‬همه اقالم موجود را بتواند پوشش دهد‬
‫‪ ‬انعطاف پذير باشد چون ماهيت کالهاي صنعتي مدام تغيير‬
‫مي‌کند‪.‬‬
‫ي‪ :‬اگر اين پايدا ‌ري‬
‫‪ ‬پايداري شکل و منطق سيستم کدگذار ‌‬
‫وجود نداشته باشد مجبور به استفاده از چندين سيستم‬
‫کدگذاري خواهند شد‪.‬‬
‫‪ ‬پاسخگوي نيازهاي سازمان باشد‪.‬‬
‫کنترل موجودي‬
‫‪ ‬کنترل موجودي جرياني است که ضمانت مي‌کند اقالم‬
‫موجود سازمان با در نظر گرفتن عوامل زمان‪ ،‬مکان‪ ،‬تعداد‪،‬‬
‫کيفيت و هزينه‪ ،‬به بخش‌هايي از عمليات (مثل توليد‪ ،‬توزيع‪،‬‬
‫فروش‪ ،‬مهندس ي و غيره) که به آنها نياز دارند تدارک ش ‌ود‪.‬‬
‫‪ ‬هدف کنترل موجودي اين است که مواد درست‪ ،‬در مقدار‬
‫درست‪ ،‬با کيفيت درست‪ ،‬در زمان و مکان درست در دسترس‬
‫قرار گيرد‪.‬‬
‫‪ ‬هزينه نيز عامل مهمي در کنترل موجودي است‪.‬‬
‫هزينه‌هاي نگهداري اقالم انبار‬
‫‪ ‬هزينه بهره سرمايه بلوکه شده‬
‫‪ ‬هزينه جابجايي مواد‬
‫‪ ‬هزينه نگهداري اقالم انبار‬
‫‪ ‬هزينه اداره کردن اقالم انبار‬
‫‪ ‬هزينه بيمه اقالم انبار‬
‫‪ ‬هزينه منسوخ شدن اقالم انبار‬
‫‪ ‬هزينه حفاظت از اقالم انبار (مثل استفاده از سيستم‌هاي‬
‫حفاظتي)‬
‫داليل انبار کردن اقالم از سوي سازمان‌ها‬
‫‪ ‬عدم اطمينان به ارسال به موقع اقالم انبار‬
‫‪ ‬وجود تخفيف سفارش‌هاي بزرگ‬
‫‪ ‬کاهش خطر توقف عمليات‪ ،‬هزينه‌هاي اين نوع توقف عبارتند از‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫هزينه از دست دادن سود‬
‫هزينه از دست دادن فروش‬
‫هزينه از دست دادن اعتبار سازمان به عنوان تامين کننده‬
‫هزينه نيروي کاري که به خاطر نبود کاال قادر به توليد نيست‬
‫کاهش تکرار دفعات سيکل خريد‬
‫افزايش ارزش اقالم‬
‫افزايش انعطاف پذيري در توليد‪ :‬پاسخ با افزايش ناگهاني تقاضا به خاطر شرايط‬
‫بازار‬
‫بهره‌گيري از قيمت‌هاي ارزان فصلي‬
‫اهداف کنترل موجودي‬
‫‪ ‬تدارک يک جريان مستمر مواد براي عمليات‬
‫‪ ‬تضمين کيفيت درست مواد مورد احتياج‬
‫‪ ‬عامل زمان‬
‫‪ ‬تدارک اطالعات براي کنترل توليد‬
‫‪ ‬کنترل منسوخ شدن اقالم انبار‪ :‬حصول اطمينان از اين که‬
‫کاالهاي قديمي با ورود کاالهاي جديد در انبار منسوخ نشوند‪.‬‬
‫‪ ‬کنترل گردش اقالم انبار‪ :‬حصول اطمينان از مصرف کا ‌الها‬
‫مطابق به عمر انباري يا تاريخ انقضاي مصرف‬
‫سيستم‌هاي کنترل موجودي‬
‫‪ ‬سيستم‌هاي مبتني بر تجديد سفارش‪ :‬در اين حالت يک مقدار‬
‫از پيش تعيين شده براي تجديد سفارش مشخص مي‌ش ‌ود‪.‬‬
‫‪ ‬سيستم مرور دوره‌اي‪ :‬در اين حالت اقالم به صورت منظم ‌و‬
‫در فواصل زماني مشخص‪ ،‬تجديد سفارش مي‌شوند‬
‫‪ ‬سيستم سفارش برنامه‌اي‪ :‬هر موجودي به شيوه متفاوتي از‬
‫مديريت اقالم انبار نياز دارد‪.‬‬
‫عوامل موثر در تعيين مقدار موجودي اقالم انبار‬
‫‪ ‬نيازهاي عملياتي‬
‫‪ ‬عمر انباري اقالم‬
‫‪ ‬دوره تحويل‪ :‬زمان صرف شده از جانب تامين کننده براي توليد ‌و‬
‫ارسال کاال‪ .‬طول دوره تحويل هر کاال به شرايط زير بستگي دا ‌رد‪:‬‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫◦‬
‫وارداتي بودن‬
‫تامين از انبار تامين کننده‬
‫نياز به توليد‬
‫فاصله مکاني تامين کننده‬
‫‪ ‬سطح ذخيره احتياطي اقالم انبار‬
‫‪ ‬سرمايه قابل دسترس‬
‫‪ ‬ظرفيت انبارکردن اقالم‬
‫سه سطح انبار کردن اقالم‬
‫‪ ‬سطح حداقل انبار کردن اقالم‪ :‬آن مقدار از اقالم است که با‬
‫ي تامين‬
‫در نظر گرفتن نياز عملياتي و دوره تحويل کاال از سو ‌‬
‫کننده‪ ،‬مورد نياز سازمان است‬
‫◦ تقاضاي مصرف × دوره تحويل = سطح حداقل‬
‫◦ ‪ 100‬در هفته × ‪ 6‬هفته = ‪600‬‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬سطح تجديد سفارش اقالم انبار‪ :‬در اين حالت مقداري به‬
‫ً‬
‫عنوان سطح ايمني يا ذخيره احتياطي (معموال به ميزان ‪25‬‬
‫درصد سطح حداقل انبار کردن اقالم) به مقدار سطح‬
‫حداقل اضافه مي‌شود‪.‬‬
‫◦ سطح حداقل انبار ‪ 25 +‬درصد سطح ايمني = سطح تجديد سفارش‬
‫اقالم انبار‬
‫◦ ‪750 = ٪125 × 600‬‬
‫‪ ‬سطح حداکثر انبار‪ :‬به ظرفيت فيزيکي انبارها توجه مي‌شود‪.‬‬
‫مقدار سفارش اقتصادي‬
‫‪ ‬فرمولي است که با صرفه‌ترين ميزان سفارش را مشخص‬
‫مي‌کند‪.‬‬
‫ادامه ‪...‬‬
‫‪‬‬
‫ي‬
‫هزينه کل= قيمت خريد‪ +‬هزينه سفارش ‪ +‬هزينه نگهدار ‌‬
‫‪‬‬
‫نقطه بهينه سفارش جايي است هزينه سفارش و هزينه‬
‫نگهداري برابر باشند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪ =D‬اندازه مصرف ساليانه‬
‫‪ =S‬هزينه اداري هر بار سفارش‬
‫‪ =D/Q‬تعداد دفعات سفارش‬
‫‪ =Q/2‬متوسط موجودي انبار‬
‫‪ =H‬هزينه نگهداري در انبار‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫با تشکر از صبر و حوصله شما‬
‫عزيزان‬
‫‪[email protected]‬‬