برنامه راهبردی و پیشگیری و کنترل عوارض و بیماری های حول و حوش
Download
Report
Transcript برنامه راهبردی و پیشگیری و کنترل عوارض و بیماری های حول و حوش
برنامه راهبردی
پیشگیری و کنترل عوارض
و بیماری های حول و حوش تولد
سال 1391-94
مفهـوم DALYs
(سال هاي از دست رفته عمر به دليل ناتواني و مرگ)
DALYs
=
YLL
Disability Adjusted
Life Years
Years of Life
Lost
سال هاي از دست رفته زندگي به دليل
ناتواني و مرگ
سال هاي از دست رفته عمر
(مرگ)
+
YLD
Years Lived with
Disability
سال هاي زندگي با ناتواني
(ابتال به بيماري)
5الویت اصلی سالمت استان بر اساس معیارهای تاثیر
بر شاخص DALYو قابلیت پیشگیری
بیماری های قلب و عروق
حوادث عمدی و غیرعمدی
بیماری های روانی و اختالل رفتاری
سرطان ها
بیماری های حول و حوش تولد(مادر و نوزاد)
برخی از عوامل اجتماعی موثر بر سالمت
طبقه اقتصادی خانواده و درامد خانوار
محیط اجتماعی ،فرهنگی
سطح سواد و مهارت
اشتغال و شرایط کار
میزان برخورداری از حمایت اجتماعی
شرایط محیط زندگی و مسکن
محیط زیست سالم
فرهنگ عمومی/باورهای مذهبی
حوادث عمدی و غیر عمدی
ایمنی غذایــی ،اب سالم ،غذای سالم ،هوای سالم
استرس
سـالمت زنـان
سالمت مـادران
محـور توسـعه
چرا زنان و كودكان اهمیت دارند؟
جمعیت زیادی را تشكیل می دهند.
به علت ویژگی های جسمی اسیب پذیرند.
اسیب ها و مرگ انها قابل پیشگیری است.
شاخص های مرتبط با ان شاخص های توسعه هستند.
3/1 میلیارد نفر از جمعیت جوان دنیا اماده ورود به مرحله ی مادری هستند.
سرمایه گذاری در این زمینه مقرون به صرفه است.
زنان ،تضمین کننده سالمت خانواده هستند.
نقش سالمت مادران در خانواده
بیمــاری مــادر بــر ســالمت اعضــای خــانواده ،اثــار نــامطلوب دارد .از جملــه انتقــال بیمــاری از مــادر بــه
جنین ،اثر سوءتغذیه و دیابت و فشارخون مادر بر جنین ،اثر استعمال دخانیات بر سالمت جنـین و
سایر افراد خانواده و)...
مـرگ مـادر بــر افـزای نــرم مـرگ و میـر کودکــان و همینطـور افـزای مـوارد کـار و کــاه تحصـیل مــوثر
است.
با توجه به یادگیری رفتار در خانواده و نق مادران در شبکه یـادگیری اجتمـاعی ،اثـار رفتارهـای زنـان
و مادران بر جنبه های مختلف سـالمت و بیمـاری و تـاثیر ان در فرهنـگ رفتـاری همـه اعضـای خـانواده
اهمیت دارد.
تعهد 160كشوردنیا در كنفرانس
بین المللی جمعیت و تو سعه در قاهره
ارتقاء كیفیت زندگی برای همه مردم
بهبود سالمت مادران :كاه مرگ مادران به نسبت 3/4سال 1990
کاه مرگ میر در كودكان زیر 5سال به نسبت 2/3میزان سال 1990
چرا شاخص مرگ مادران اهمیت دارد؟
مرگ مادر یک شاخص توسعه اجتماعی و اقتصادی است.
مادر در بقا كودك /کودکان نق کلیدی دارد.
پیشگیری از ان به راحتی امکان پذیر است.
سرمایه گذاری در زمینه پیشگیری از ان مقرون به صرفه
است.
در راستای تحقق اهداف توسعه هزاره است.
جایگاه سالمت مادران
در برنامه توسعه پنجم
اهداف کلی مرتبط
افزای شاخص توسعه انسانی به 0/835در انتهای سال (GP31).1394
کاه شاخص توسعه کودکان به 8/5در انتهای سال (GP8).1394
اهداف كمی راهبردی اولیه
.1افزای امید به زندگی همراه با سالمتی به 63سال تا پایان برنامه
.2کاه نسبت مرگ و میر مادران به 18در صدهزار تولد زنده تا پایان برنامه
• کاه عوارض ناشی از بارداری و زایمان به میزان %15سال پایه تا پایان برنامه
.3کاه بار ناشی از بیماری های ایسکمیک قلبی-عروقی ،عضالنی– اسکلتی ،دیابت حداقل به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه (در گروه های سنی در معرض خطر)
• کاه بار ناشی از بیماری های ایسکمیک قلبی حداقل به میزان % 5سال پایه تا پایان برنامه (در گروه های سنی در معرض خطر با تاکید بر پیشگیری )
• کاه بار ناشی از بیماری های عضالنی– اسکلتی حداقل به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه (در گروه های سنی در معرض خطر با تاکید بر پیشگیری )
• کاه بار ناشی از بیماری دیابت حداقل به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه (در گروه های سنی در معرض خطر)
• ارتقاء سطح فعالیت فیزیکی مطلوب در جوامع شهری و روستایــی به میزان % 5سال پایه تا پایان برنامه
.4کاه بار 3سرطان شایع (کولورکـتال ،پستان و پوست) و دو سرطان اختصاصی (سرویکس و پروستات) به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه
.5كاه بار ناشی از بیماری های تنفسی (اسم و )COPDبه میزان %5سال پایه تا پایان برنامه
.6کاه بار بیماریهای ژنتیکی قابل پیشگیری (تاالسمی و هموفیلی و فنیل کـتونوری) به میزان % 10تا پایان برنامه
.7کاه بار اختالالت روانی (افسردگی) حداقل به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه
.8کاه بار بیماری ایدز ،هپاتیت و سل به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه
• کاه بار بیماری ایدز به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه
• کاه بار بیماری سل و موارد مقاوم به درمان به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه
.9حذف ماالریا (فالسیپارم) تا پایان برنامه
• افزای دسترسی جمعیت بزرگساالن 25-60سال به خدمات جامع سالمت به میزان 10درصد سال پایه تا پایان برنامه (هدف عملیاتی-پروژه)
• کاه بار اسیب های ناشی از حوادث در گروه های سنی و شغلی به میزان ....سال پایه
10افزای میزان Fدر شاخص DMFTدر دان اموزان (زیر 18سال) به میزان %30تا پایان برنامه
اهداف كمی راهبردی نهایــی
.1افزای امید به زندگی همراه با سالمتی به 63سال تا پایان برنامه
.2کاه نسبت مرگ و میر مادران به 18در صدهزار تولد زنده تا پایان برنامه
.3کاه بار ناشی از بیماری های ایسکمیک قلبی-عروقی ،عضالنی– اسکلتی ،دیابت حداقل به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه (در گروه های سنی در معرض خطر)
.4کاه بار 3سرطان شایع (کولورکـتال ،پستان و پوست) و دو سرطان اختصاصی (سرویکس و پروستات) به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه
.5كاه بار ناشی از بیماری های تنفسی (اسم و )COPDبه میزان %5سال پایه تا پایان برنامه
.6کاه بار بیماریهای ژنتیکی قابل پیشگیری (تاالسمی و هموفیلی و فنیل کـتونوری) به میزان % 10تا پایان برنامه
.7کاه بار اختالالت روانی (افسردگی) حداقل به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه
.8کاه بار بیماری ایدز ،هپاتیت و سل به میزان %5سال پایه تا پایان برنامه
.9حذف ماالریا (فالسیپارم) تا پایان برنامه
10افزای میزان Fدر شاخص DMFTدر دان اموزان (زیر 18سال) به میزان %30تا پایان برنامه
11افزای میزان رضایتمندی زوجین از روابط زناشویــی به میزان %10سال پایه تا پایان برنامه
12ارتقاء مقررات بهداشتی بین المللی (ای اچ ار) و نظام مراقبت بیماری های نو پدیدی و باز پدیدی به میزان 5درصد سال پایه
راهبردهای متناسب با اهداف سالمت مادران در برنامه توسعه پنجم
هدف راهبردی :کاه نسبت مرگ و میر مادران به 18در صدهزار تولد زنده تا پایان برنامه
راهبرد
توسعه مراقبت های پی از بارداری به میزان 50درصد
پروژه
توانمندسازی ارائه دهندگان خدمت بارداری
خدمت بارداری و زایمان
بهداشت
تعمیم مراقبت های ادغام یافته سالمت مادران به بخ خصوصی به میزان 5درصد
بهداشت
توسعه برنامه بیمارستان دوستدار مادر (بطور متوسط در هر دانشگاه دو بیمارستان)
بهداشت
توسعه کمی و کیفی مراقبت های ادغام یافته توسعه زایمان فیزیولوژیک و روش های کاه درد و بی دردی داروئی و غیر داروئی به منظور کاه شاخص سزارین
(توانمندسازی ماما ها در زمینه انجام زایمان فیزیولوژیك)
ادغام یافته سالمت مادران
بهبود فرایند انجام زایمان
معاونت
بهداشت و درمان
بررسی مرگ و میر مادران (راموس) با استفاده از اطالعات مرحله ازمایشی سرشماری عمومی نفوس و مسکن
بهداشت
طراحی نظام مراقبت عوارض شدید ناشی از بارداری و زایمان
( سال اول :جمع اوری اطالعات)
بهداشت
طراحی نظام اطالعاتی پیگیری مادران پرخطر
طراحی الگوی مدیریت خطر در فرایند زایمان
درمان
درمان
استاندارد سازی فرایندهای ارائه خدمت در اتاق زایمان
درمان
ایجاد سازو كار الزم جهت مصرف منطقی خون و فراورده های خونی در بخ مامایــی
درمان
استقرار سیستم گزارش دهی خطاهای پزشكی
درمان
طراحی الگوی مدیریت ریسك برای پیشگیری از بروز عوارض در حین بارداری و زایمان
اجرای دوره های اموزشی جهت توانمندسازی ارائه دهندگان خدمت درخصوص پیشگیری از عوارض مادران باردار طی بارداری
و زایمان
درمان
درمان
خدمات ارائه شده به مادران در نظام سالمت
مراقبت های قبل از بارداری (مشاوره و اموزش ،تشکیل پرونده ،معاینات بالینی ،انجام
ازمایشات تشخیصی ،واکسیناسیون و) ..
مراقبت های دوران بارداری
مراقبت های حین زایمان
مراقبت های پس اززایمان
برخی از شاخص های دسترسی
شاخص هاى دسترسى به مراقبت هاى اوليه بهداشتى
تعداد خانه های بهداشت
520
تعداد مرکز بهداشتی ،درمانی شهری
176
تعداد مرکز بهداشتی ،درمانی روستایی
78
تعداد پایگاه بهداشتی
193
تعداد تسهیالت زایمانی
3
درصد پوشش مراقبت هاى اولیه بهداشتى شهرى
86
درصد پوشش مراقبت هاى اولیه بهداشتى روستایى
100
شاخص هاى دسترسى به خدمات تشخیصی -درمانی
مركز آموزشي درماني
9
بیمارستان درماني
43
داروخانه
610
پایگاه اورژانس
97
رادیولوژي
191
تعداد مراکزCT
26
تعداد مراکزMRI
8
تعدادآزمایشگاه
365
6185
تعداد تخت فعال
نیروهای مرتبط با برنامه سالمت مادران
کاردان بهداشت خانواده
ماما
پزشک
متخصص زنان
342
499
572
200
اهداف بلند مدت برنامه
کاهش میزان مرگ مادران
کاهش میزان مرگ نوزادان
كاهش عوارض بارداري و زايمان
كاهش سزارین
پیشگیری و کنترل بیماری های حول و حوش تولد
اهداف برنامه
-1کاهش میزان مرگ مادران به میزان حداک ثر 10در صد هزار تا پایان برنامه
-2کاهش مرگ نوزادان به میزان حداک ثر 5در هزار تا پایان برنامه
-3افزایش پوشش کلی تنظیم خانواده به میزان 88درصد تا پایان برنامه
-4افزایش پوشش روش های مدرن تنظیم خانواده به میزان 75درصد تا پایان برنامه
-5کاهش حاملگی ناخواسته به میزان 10درصد تا پایان برنامه
-6افزایش پوشش برنامه مراقبت قبل از بارداری به میزان 100درصد تا پایان برنامه
-7افزایش پوشش مراقبت های دوران بارداری به میزان 100در صد تا پایان برنامه
-8افزایش پوشش مراقبت های پس از زایمان به میزان 100در صد تا پایان برنامه
-9بهبود کیفیت مراقبت های قبل از بارداری به میزان ساالنه 3درصد تا پایان برنامه
-10بهبود کیفیت مراقبت های بارداری به میزان ساالنه 3درصد تا پایان برنامه
-11بهبود کیفیت مراقبت های پس از زایمان به میزان ساالنه 3درصد تا پایان برنامه
-12کاهش درصد سزارین به میزان حداک ثر 50درصد تا پایان برنامه
-13کاهش درصد LBWبه میزان حداک ثر 5درصد تا پایان برنامه
-14کاهش درصد انمی به میزان حداک ثر 2درصد تا پایان برنامه
استراتژی های کلی برنامه
-1تقویت برنامه مراقبت های استاندارد سرپای ی ( )IMPACدر بخش دولتی
-2توسعه برنامه مراقبت های استاندارد سرپای ی ( )IMPACدر بخش خصوصی
-3به روز رسانی و تکمیل برنامه مراقبت های استاندارد سرپای ی ( )IMPACدر زمینه شناسای ی
و مراقبت از مادران معتاد ،مادران مبتال به اختالالت رفتاری و روانی و مبتال به بیماری قلبی و
مشاوره ژنتیک
-4راه اندازی مراکز تخصصی مشاوره ( قبل از بارداری ،ژنتیک ،تنظیم خانواده ،قبل از
ازدواج ،تغذیه و )......
-5توانمندسازی مدیران و کارکنان نظام سالمت در زمینه فن اوری های مدیریت ،برنامه ریزی
اموزشی ،علوم پژوهش
-6تقویت برنامه های اموزشی و بازاموزی کارکنان
-7تقویت و توسعه اموزش های جامعه
-8جلب حمایت سازمان ها و ارگان ها در زمینه تحقق اهداف برنامه
-9جلب حمایت صنوف و سازمان های مردم نهاد در زمینه تحقق اهداف برنامه
-10تقویت برنامه پزشک خانواده
-11استقرار نظام فن اوری اطالعات ()IT
-12استقرار حاکمیت بالینی در مراکز درمانی
-13توسعه کاربری و استفاده از رهنمودهای بالینی و بسته استاندارد خدمات مبتنی بر شواهد
بومی
-14ظرفیت سازی و تامین نیروی انسانی متخصص مجرب
اهداف دوره ای ( تا پایان سال )1394
کاه
کاه
افزای
افزای
افزای
افزای
افزای
افزای
كاه
میزان مرگ مادران به میزان حداکـثر 15در صد هزار
میزان مرگ نوزادان به میزان کمتر از 7در هزار تولد زنده
پوش مراقبت قبل از بارداری به میزان حداقل 50درصد
پوش مراقبت دوران بارداری به میزان حداقل 98درصد
پوش زایمان ایمن به میزان 100درصد
پوش مراقبت های پس از زایمان به میزان حداقل 98درصد
پوش زایمان کم درد و بی درد دارویــی و غیر دارویــی به میزان حداقل 50درصد
کمی و کیفی بیمارستان های دوستدار مادر به میزان 100درصد
درصد سزارین به میزان حداکـثر 40درصد
امار مقایسه ای شاخص های سالمت مادران
استانی
کشوری
هدف
مرگ مادران ()1392
9/6
19/5
15
مرگ نوزادان ()1391
6/9در هزار
7/1
7
زایمان کم درد ()1390
3/1
_
50
شاخص
سالمت زنان ،مادران و كاه مرگ و میر انان نیازمند
مشاركت تمامی بخ های توسعه در كشور و توجه حكومت
،دولت و همه اركان جامعه است.
استراتژی ها
تقویت اموزش های ارائه شده به جامعه
راه اندازی اموزش مجازی
تولید رسانه های اموزشی
تقویت و سامان دهي اموزش بخ دولتی و خصوصي
تقويت نظام ارائه دهنده خدمت (سرپايــي و بستري) در بخ دولتي
استاندارد سازي ارائه خدمات
……
تقويت فعاليت هاي پژوهشي در زمينه دسترسي به اطالعات مورد نياز
ایجاد و حمایت از مراکز تحقیقاتی در زمینه سالمت مادران
تشویق محققین به منظور برطرف کردن مشکالت سالمت مادر و نوزاد
استراتژی ها
تقویت اموزش دانشجویان
سامان دهي كوريكولوم اموزشي ماماها ،پرستاران ،پزشكان و متخصصين
سامان دهي نحوه پذيرش دستياران زنان
تغییر و اصالح اموزش های دانشجویان قبل از فراغت از تحصيل (دوره های اموزشی كوتاه مدت مرتبط با
برنامه های جاری سیستم سالمت)
ایجاد رشته های تحصیلی جدید در مقاطع مختلف برای رفع چال های سالمت مادران
استراتژی ها
هماهنگی بین بخشی
جلب مشاركت ساير سازمان ها ( دولتي و مردم نهاد) در اموزش به جامعه
جلب مشاركت مردمي براي تحقق اهداف کوتاه مدت و بلند مدت
ايجاد امكان بيمه هاي انفرادي براي مادران
تدوين پروتكل حمايت از مادران بي بضاعت
اصالح قوانين مرتبط با نحوه اشتغال متخصصين زنان
طراحي برنامه هاي توانمند سازي زنان و دختران
پيشنهاد تخصیص بخشي از درامد ساير سازمان ها به بخ سالمت
پيگيري قوانين حمايتي از متخصصين زنان ،ماماها و پرستاران
انتظارات از سایر ادارات و سازمان ها
توجه ویژه به مادران باردار و شیرده در محیط های کاری
ایجاد تسهیالت رفاهی
تبعیت از قوانین حمایتی
در صورت ارائه خدمات مراقبتی ارائه خدمات در قالب استانداردهای وزارت بهداشت
همکاری در تحقق اهداف مرتبط با سالمت مادر و نوزاد در حیطه های مرتبط با سازمان /اداره خود
ادرس سایت حوزه معاونت بهداشتی
www.phc.mui.ac.ir