Slide 1

‫فخری تیموری‪ -‬کارشناس بهداشت محیط‬
‫واحد بهداشت محیط شهرستان خوانسار‬
‫پاییز ‪91‬‬


Slide 2

‫ضرورت رعايت بهداشت‬
‫در هيئت هاي مذهبي‬


Slide 3

‫ان‌الحسين‌مصباح‌الهدي‌وسفينه‌النجاه‬

‫نذر کردن به مناسبت‌ هاي مذهبي متعدد با فرهنگ ديني ما رابطه‌ اي‬
‫مستحکم و طوالني ‌مدت دارد‪ .‬محرم از ايامي ‌است که نذر‌هاي زيادي‬
‫در آن ادا مي ‌شود‪ .‬بيشتر اين نذري ‌ها به صورت طبخ غذا و پخش آن‬
‫ميان مردم انجام مي ‌شود‪ .‬به عالوه توزيع غذا در دسته ‌ها و هيات ‌هاي‬
‫مذهبي در اين ايام معمول است‪.‬‬
‫با توجه به اين که اين غذاها بين افراد زيادي توزيع مي‌شود در صورت‬
‫رعايت نکردن اصول بهداشتي مي‌ تواند‪،‬سبب گسترش بيماري‌هاي واگير‬
‫دار و يا مسموميت‌ هاي غذايي بين مصرف كنندگان شود‪.‬‬

‫در صورتي که با اجراي موارد ساده اي مي ‌توان با تهيه غذاي سالم چه‬
‫از نظر بهداشتي و چه از نظر تغذيه ‌اي به حفظ سالمت کساني که اين‬
‫غذاها توسط آن ها مصرف مي‌ شود توجه نشان داد و از اين طريق نذر‬
‫خود را به معني واقعي ادا کرد‪.‬‬


Slide 4

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬

‫از سوي ديگر بيماري هاي غيرواگير شايع مانند بيماري هاي قلبي و‬
‫عروقي و دیابت در جامعه مي تواند تحت تاثير مصرف اين غذاها قرار‬
‫گيرد‪ .‬استفاده از دنبه گوسفند هاي نذري ذبح شده براي تهيه خورش‬
‫قيمه ‪ ،‬استفاده از چربي زياد در طبخ غذا هاي نذري‪ ،‬شيرين كردن زياد‬
‫شربتها و نوشيدني ها از جمله مواردي است كه براي مبتاليان به بيماري‬
‫هاي مزمني چون بيماري هاي قلبي عروقي ممكن است مشكالتي به‬
‫وجود آورد؛ به خصوص اين كه اعتقاد مردم نسبت به متبرك بودن‬
‫اين غذاها باعث مي شود كه در بسياري از موارد افراد ياد شده‪ ،‬پرهيز‬
‫غذايي خود را در اين مورد بشكنند و رژيم معمول خود را در اين روزها‬
‫مراعات نکنند‪.‬‬


Slide 5

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬
‫عزاداران حسيني رعايت موازين بهداشتي جهت سالمتي فردي واجتماعي‬
‫ضروري است‪ .‬ضمن آرزوي قبولي عزاداريها توجه به موارد زير الزامي است‪:‬‬

‫‪ -1‬كاركنان آبدارخانه وتمام كساني كه با توزيع مواد غذايي سروكار‬
‫دارند بايد كارت معاينه پزشكي معتبر داشته وملبس به روپوش تميز‬
‫وبه رنگ روشن بوده وبهداشت فردي را رعايت نمايند‪.‬‬
‫‪ -2‬هر گونه پخت وپز بايد در‬
‫مكان هايي كه داراي شرايط‬
‫بهداشتي مي باشد‪ ،‬صورت پذيرد‪.‬‬


Slide 6

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬

‫شستن صحیح دستها‬


Slide 7

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬

‫‪‬تهيه ونصب وسايل اطفاء حريق وكنترل آنها وآموزش استفاده از‬
‫وسايل به منظور جلوگيري از آتش سوزي احتمالي و همچنين نصب‬
‫جعبه کمک های اولیه با کلیه تجهيزات در مکان مناسب و قابل‬
‫درسترس‪.‬‬

‫‪‬سرويس هاي بهداشتي از نظر دارا بودن صابون مايع ورعايت نكات‬
‫بهداشتي از اهميت دو چنداني برخوردارمي باشد‪.‬‬


Slide 8

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬

‫‪ ‬با نصب تابلوهاي ممنوعيت استعمال دخانيات وجمع آوري زير‬
‫سيگاريها در اماكن برگزاري مراسم ‪،‬از استعمال مواد دخاني در محل‬
‫هاي مسقف جلوگيري شود‪.‬‬
‫‪‬مواد غذايي پخته شده را در همان وعده استفاده نماييدوحتي‬
‫االمكان از استفاده در وعده هاي بعد اجتناب نماييد‪.‬‬

‫‪‬از پراكندن زباله وظروف يكبار مصرف استفاده شده در فضاي‬
‫مساجدو خيابان ومعابر عمومي خودداري كنيد اينگونه رفتارها دور‬
‫از شأن عزاداران حسيني است‪.‬‬


Slide 9

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬
‫‪‬اطمينان از سالم بودن مواد غذايي ‪ ،‬استفاده از مواد غذايي بسته بندي شده وداراي‬
‫مشخصات دقيق همچون دارابودن كد بهداشتي ‪،‬تاريخ توليدوانقضا ‪،‬استفاده از گوشت‬
‫مرغ ودام تهيه شده از فراورده هاي دامي با كشتار مجاز وداشتن مهر بهداشتي ‪ ،‬استفاده از‬
‫نمك هاي بسته بندي شده وتصفيه شده ‪ ،‬عدم راه رفتن بر روي سفره در مراسم‬
‫عزاداري‪.‬‬

‫‪‬موادغذايي مورد استفاده بايد از مواد غذايي باشد كه مخاطرات كمتري را بدنبال داشته‬
‫باشد و از موادغذايي همچون ساالد وسبزي خوردن اجتناب گردد و در صورت نياز حتما‬
‫اصول بهداشتي رعايت شود‪.‬‬
‫‪‬از توزيع ومصرف هر گونه نذورات مشكوك وغير بهداشتي خصوصا سبزيجات خام اكيدا‬
‫خودداري نماييد‪.‬‬


Slide 10

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬

‫نظر دامپزشکي کش ًورً‬
‫ير ً‬
‫‪ ‬دام را حتماً ًاز مراکزيً که توسط شهرداريً تعيین شده ًو ز ً‬
‫کشتار توسط دام پزشک‬
‫ً‬
‫کشتار ًو بعد ًاز‬
‫ً‬
‫است‪،‬خريداريً کنيد‪(.‬دام قبل ًاز کشتار‪،‬حین‬
‫معاينه ًو بررس ي شود)‬

‫نياز تنها ًاز انواع روغن مايع(مايع معمولي ًو مايع مخصوص سرخ كردن)‬
‫‪ ‬روغن مورد ً‬
‫خريداريً شود‪.‬‬


Slide 11

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬
‫‪ ‬سنگ نمک اغلب داراي ناخالص يًهاي زيادي است که براي کبد و کليه زيانًآو ًر است‪.‬‬
‫يددار تصفيه شده تهيه کنيد‪ً .‬از‬
‫ً‬
‫نياز را تنها ًاز انواع نمكً هاي‬
‫بنابراين نمك مورد ً‬
‫در‬
‫مقدار زياد خودداريً کرده ًو نمک خريداريً شده را ً‬
‫ً‬
‫انبار كردن نمك به‬
‫خريداريً ًو ً‬
‫در بسته ًو غیرقابل نفوذ به نورً نگهداريً کنيد‪.‬‬
‫ظروف ً‬

‫در صورت استفاده از ماست يا لبنيات‪ً ،‬از انواع کم چرب آن ها استفاده کنيد‪.‬‬
‫‪ً ‬‬


Slide 12

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬

‫در مواردي كه‬
‫‪‬از سرخ كردن غذاها تا حد امكان اجتناب شود‪ً .‬‬
‫نياز به سرخ كردن مواد غذايي وجود دارد فقط ًاز روغن مايع‬
‫ً‬
‫مخصوص سرخ كردن استفاده کنيد‪.‬‬
‫‪‬تا حد امکان ًاز مصرف دنبه گوسفند براي سرخ کردن مواد اوليه‬
‫خودداريً کنيد‪.‬‬
‫در تهيه غذاها خودداريً کنيد‪ .‬استفاده ًاز‬
‫‪ً ‬از مصرف زياد روغن ً‬
‫بهتر است‪.‬‬
‫در اين مورد ً‬
‫پز ًو يا کبابي ً‬
‫غذاهاي آب ً‬


Slide 13

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬

‫‪ ‬به طورً كلي غذاها به طورً كم چرب تهيه شوند‪ .‬به طورً مثال‬
‫پوست ًو چربي مرغ يا چربي قابل رويت گوشت را پيش ًاز طبخ جدا‬
‫کنيد‪.‬‬

‫پز ًو چه به صورت‬
‫‪ ‬درباره مرغ ًو انواع گوشت چه به صورت آب ً‬
‫ي ًهاي‬
‫کبابي دقت کنيد که کام ًال پخته شوند تا ًاز انتقال بيمار ً‬
‫واگیر جلوگیريً شود‪.‬‬
‫ً‬


Slide 14

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬
‫ي ًهاي مصرفي ًاز قبيل كدو‪ ،‬بادمجان‪،‬‬
‫‪ ‬براي تهيه انواع خورش ًها ‪ ،‬سبز ً‬
‫ي قورمه با روغن كم ًو به مدت كوتاه تفت داده شوند‪.‬‬
‫كرفس ًو سبز ً‬

‫‪ ‬در طبخ كباب ًكوبيده دقت شود که ًاز گوشت كم چرب استفاده شود ًو‬
‫تمام قسمتًهاي آن به طورً يكنواخت مغزپخت شود‪.‬‬
‫در‬
‫‪ ‬در صورت استفاده ًاز حبوبات ًو مواد اوليه ًاي که امکان وجود سنگ ً‬
‫آن ها هست يا ًاز انواع پاک شده استفاده کنيد ًو يا آن ها را به دقت پاک‬
‫کنيد‪.‬‬


Slide 15

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬

‫بيماريً ًهاي‬
‫در پيشگیريً ًاز ابت ًال به ً‬
‫موثر سبزيً ها ً‬
‫‪ً ‬از آنجا كه نقــش مهــم ًو ً‬
‫قلب ًوًعروق‪ ،‬سرطان‪ ،‬بيماريً ًهاي گوارش ي ًو غیره به اثبات رسيده است‪،‬‬
‫ي هستند‪،‬طبخ شود‪ .‬به ًعنوان مثال تهيه‬
‫ي سبز ً‬
‫غذاهاي مختلفي که حاو ً‬
‫غذاهايي مثل ل ًوبياپلو ‪ ،‬باقالپلو ‪ ،‬شويدپلو‪ ،‬عدسًپلو‪ ،‬استامبولي و ‪ ...‬به‬
‫منظورً افزايش مصرف انواع سبزيً و حبوبات توصيه مي ًشود‪.‬‬
‫در طبخ‬
‫مقدار نمك ً‬
‫ً‬
‫فشار خونً ًاز حداقل‬
‫ً‬
‫در افزايش‬
‫‪ ‬با توجه به نقش نمک ً‬
‫غذاها استفاده کنيد‪.‬‬
‫‪ ‬سعي کنيد آبگوشت را به صورت پرچرب مصرف ننمایيد‪.‬‬

‫‪ ‬حتي ًاالمکان از دوغهای بدونً گاز ًو کم نمک ًو يا آب براي نوشيدن استفاده‬
‫کنيد‪.‬‬


Slide 16

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬
‫ي کنيد‪.‬‬
‫ي ًهاي شیرين خوددار ً‬
‫در تهيه شلهًزردو نذر ً‬
‫‪ ‬از استفاده زياد از شکر ً‬

‫‪ ‬چنانچه نذرشما توزيع شیر است ًاز شیرين کردن زیاد آن خودداريً کنيد‪.‬‬
‫مقادير بيش ًتر ًاز‬
‫ً‬
‫مقدار مورد نيازتان غذاي نذريً دريافت کنيد‪ً .‬از دريافت‬
‫ً‬
‫‪ ‬به‬
‫در نهايت مجبورً به دورً ريختن آن مي ًشويد‪ ،‬خودداريً کنيد‪.‬‬
‫نياز که ً‬
‫ً‬
‫‪ ‬باقيً مانده غذاها را در يخچال ًو سردخانه نگهداريً کرده ًو ًاز گرم کردن‬
‫ي کنيد‪.‬‬
‫چندباره آن خوددار ً‬


Slide 17

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬

‫ي تهيه‬
‫‪ ‬آشً ها ًاز بهترين غذاهايي هستند که به عنوان نذر ً‬
‫مي ًشوند البته به شرط اين که يک وجب روغن روي آن ها‬
‫نباشد‪.‬‬

‫‪ ‬سعي کنيد توزيع ميوه را هم به عنوان يکي ًاز مواد غذايي که‬
‫نظر بگیريد‪.‬‬
‫در ً‬
‫نذر کرد ً‬
‫مي ًشود‪ً ،‬‬


Slide 18

‫ان الحسین مصباح الهدي وسفينه النجاه‬

‫‪ ‬چنانچه براي سرو غذا‪،‬چاي و نوشيدني از ظروف يک ًبار مصرف‬
‫استفاده مي ًکنيد‪ ،‬به بهداشتي بودن آن ها توجه کنيد‪.‬‬
‫درصورت استفاده ازظروف يكبار مصرف ازظروف يكبارمصرف‬
‫داراي مجوز بهداشتي استفاده شود‪ .‬درضمن توزيع مواد غذايي‬
‫وآشاميدني گرم فقط درظروف با منشأ گياهي وتجزيه پذير استفاده‬
‫شود‪.‬‬


Slide 19