Transcript اهمیت تغذیه در دوران بارداری

‫اهميت تغذيه در دوران بارداري‬
‫فاطمه شيراني‬
‫دانشجوی دکترای تخصص ی تغذیه‬
‫شهریور ماه ‪1393‬‬
‫تغذیه مناسب قبل از بارداری و در طول دوره بارداری‬
‫نیازهای تغذیه ای خاص دوران بارداری‬
‫مشکالت شایع دوران بارداری‬
‫راهکارهای تغذیه ای جهت کاهش مشکالت شایع دوران بارداری‬
‫عوامل موثر بر‬
‫سالمتی نوزاد‬
‫سن مادر‬
‫ژنتیک‬
‫مواد شیمیایی و‬
‫داروها‬
‫مصرف الکل‬
‫مصرف سیگار‬
‫تغذیه مادر در قبل و‬
‫حین بارداری‬
‫بیماریهای دوره‬
‫بارداری‬
‫مصرف میوه وسبزی‬
‫مصرف آنتی اکسیدان ها‬
‫الکل و سیگار‬
‫تغذیه‬
‫وضعیت مادر قبل‬
‫از بارداری‬
‫مصرف‬
‫مکمل‬
‫وزن‬
‫نقص لوله‬
‫عصبی‬
‫ماکروزومی‬
‫مادران‬
‫چاق‬
‫نیاز بیشتر به‬
‫فوالت و‬
‫‪B12‬‬
‫مشکالت قلبی‬
‫نوزاد‬
‫نوزاد نارس‬
‫فشارخون‬
‫بارداری‬
‫دیابت‬
‫بارداری‬
‫خطر‬
‫عفونت بعد‬
‫از زایمان‬
‫‪ ٪ 50‬زنان با ‪ BMI‬باال‪،‬‬
‫بیش از وزن هدف توصیه شده وزن به دست می آورند‪.‬‬
‫زنان چاق و دارای اضافه وزن‬
‫در معرض خطر مرگ داخل رحمی جنین و یا سقط جنین هستند‪.‬‬
‫فشار خون باال القاء شده با بارداری و سزارین در این گروه افزایش می یابد‪.‬‬
‫خطر دیابت بارداری‬
‫در جنین زنان مبتال به ‪ ،GDM‬جنین تسریع نرخ رشد را نشان می دهد‪.‬‬
‫خطر زایمان بسیار زودرس نوزاد (‪ >32‬هفته)‬
‫تولد نوزاد مبتال به نقص قلبی‪ ،‬نقص لوله عصبی (‪)NTD‬‬
‫افزایش ماکروزومی (وزن ‪ <4000‬گرم)‬
‫چاقی به خودی خود یک حالت التهابی است‪.‬‬
‫اثرات وزن گیری كمتر از حد مطلوب‬
‫‪ ‬وزن گیري و رشد ناكافي جنین‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اثر سوء تغذیه بر جنین وابسته به دوره حیاتی رشد بافتها دارد ‪:‬‬
‫دوره رشد حیاتی مغز و قلب ‪ 14‬هفته ابتدایی زندگی جنین است‪.‬‬
‫دوره رشد حیاتی بافت ریه ‪ 10‬هفته بعدی زندگی جنین است‪.‬‬
‫در نتیجه‬
‫سوء تغذیه در ابتدای بارداری به سالمت مغز و قلب آسیب می رساند‬
‫و در میانه بارداری منجر به آسیب ریه می شود‬
‫‪ ‬كم وزني نوزاد در زمان تولد )‪(LBW‬‬
‫‪ ‬افزايش احتمال مرگ جنین‬
‫‪ ‬کاهش ذخاير بدن مادر بعد از زايمان‬
‫‪ ‬ناتوانی در شیردهی مرتب‬
‫‪ ‬ناتوانی در نگهداری از نوزاد‬
‫‪ ‬آنمی مزمن پس از زايمان‬
‫الگوي افزايش وزن دوران بارداري‬
‫هدف از افزايش وزن مطلوب دوران بارداري‬
‫‪ ‬ارتقإ وضعيت سالمت و تغذيه مادر و کودک‬
‫‪ ‬افزايش وزن دوران بارداري‬
‫يک ابزار قابل اطمينان براي کفايت تغذيه اي مادر است‪.‬‬
‫عوامل تاثیر گذار بر وزن تولد‬
‫‪ ‬قد مادر‬
‫‪ ‬وزن مادر قبل از بارداري‬
‫‪ ‬میزان افزايش وزن مادر در دوران بارداري‬
‫علل وزن گیری نامناسب‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫دسترس ی ناکافی به برخی مواد غذایی‬
‫پیروی از رژیم غذایی خاص‬
‫تهوع و استفراغ بارداری‬
‫ابتال به بیماری های زمینه ای(دیابت‪ ،‬عفونت بارداری و‪)...‬‬
‫اختالالت روانی و افسردگی‬
‫مشکالت خانوادگی و نارضایتی از بارداری‬
‫اعتياد به مواد مخدر‪ ،‬داروهاي مخدر و دخانيات‬
‫مصرف زياد و غیرعادي مواد خوراكي و غیر خوراكي (ويار حاملگي و پيكا)‬
‫مشكالت اقتصادي و درآمد ناكافي خانواده‬
‫حجم زياد كار روزانه واستراحت ناكافي‬
‫تحرك ناكافي و نداشتن فعاليت بدني روزانه‬
‫قد كمتر از ‪ ۱۵۰‬سانتي متر‪ ،‬سن كمتر از ‪ ۱۸‬يا باالتر از ‪ ۳۵‬سال‪ ،‬چند قلويي‬
‫سابقه زايمان زودرس (قبل از ‪ ۳۷‬هفته كامل بارداري) يا سقط‬
‫سابقه تولد نوزاد كم وزن‬
‫فاصله بارداري كمتر از ‪ ۳‬سال تا زايمان قبلي‬
‫مادران نيازمند توجه بيشتر‬
‫‪ ‬مادران چاق‬
‫‪ ‬مادران الغر‬
‫‪ ‬مادران نوجوان‬
‫‪ ‬مادران با بارداری دوقلو و يا بيشتر‬
‫مصرف مکمل‬
‫• مادر‪ 400 :‬میکروگرم اسید فولیک برای تمام زنان سنین باروری (بارداری برنامه ریزی نشده)‬
‫• موارد برنامه ریزی‪ :‬دریافت همین مقدار اسید فولیک ‪ 3‬ماه قبل از بارداری تا هفته شانزدهم‬
‫• پدر‪ :‬مکمل آنتی اکسیدان‬
‫قبل از بارداری‬
‫• قرص آهن ‪:‬از هفته ‪ 16‬بارداري تا ‪ 3‬ماه پس از زايمان يك عدد قرص سولفات فرو(‪ 30‬میلی گرم)‬
‫• در مادران کم خون‪ 60‬تا ‪ 90‬میلی گرم آهن توصیه می شود‪.‬‬
‫• كپسول مولتی ويتامین‪ -‬مینرال‪ :‬از هفته ‪ 16‬بارداري تا سه ماه بعد از زايمان روزانه يك عدد‪.‬‬
‫• خطر نقص لوله عصبی با کمبود فوالت‪ ،‬متیونين‪ ،‬کولين‪ ،‬آهن ‪ ،‬منيزیم و نیاسين افزایش می یابد‪.‬‬
‫• مکمل یاری با آهن و فوالت در تمام بارداری ها توصیه می شود‪.‬‬
‫طول بارداری‬
‫نکات قابل‬
‫توجه‬
‫اهمیت تغذیه صحیح در دوران بارداری‬
‫تامین نیازهای تغذیه ای مادر‬
‫تامین انواع مواد مغذي برای رشد جنین‬
‫جنین رشد بسيار سريعي دارد‬
‫وزن او از يك گرم در ‪ 8‬هفتگي به ‪ 3200‬گرم در هفته ‪ 40‬مي رسد‪.‬‬
‫سوءتغذيه طوالني در دوران پيش از بارداري‬
‫سوءتغذيه جنین‬
‫کاهش وزن هنگام تولد (كمتر‪ 2500‬گرم)‬
‫کاهش ذخایر مادر‬
‫به خطر افتادن سالمت مادر و جنین‬
‫داشتن رژيم مخصوص و جداگانه براي زنان باردار الزم نيست‬
‫استفاده از غذاي خانواده به مقدار بيشتر نسبت به قبل از بارداري‬
‫افزایش نیاز به‬
‫مواد مغذی‬
‫نیاز های تغذیه ای مادر‬
‫انرژی‬
‫‪ 3‬ماهه سوم بارداری‬
‫‪ 3‬ماهه دوم بارداری‬
‫‪450 kcal‬‬
‫‪350 kcal‬‬
‫‪0 kcal‬‬
‫در صورتي كه مادر غذاي كافي بخورد‪،‬‬
‫افزايش وزن او در دوران بارداري مطلوب خواهد بود ‪.‬‬
‫افزايش اشتهاي مادر در اين دوران راهنماي خوبي است‪.‬‬
‫‪ 3‬ماهه اول بارداری‬
‫افزايش حدود‬
‫‪452-472‬‬
‫کيلوکالری در روز‬
‫افزايش حدود‬
‫‪340-360‬‬
‫کيلوکالری در روز‬
‫میزان نياز همانند‬
‫پيش از بارداری‬
‫است‬
‫پروتئين‬
‫کربوهيدرات‬
‫متوسط نياز روزانه ‪ 135‬گرم است‪.‬‬
‫دريافت کافی روزانه ‪ 175‬گرم می باشد‪.‬‬
‫اهمیت دریافت‪:‬‬
‫فراهم سازی کالری کافی در رژيم غذايی‬
‫پيشگيری از کتونمی‬
‫افزایش اجسام کتونی در خون مادر‬
‫باعث کاهش ‪ IQ‬جنين می شود‪.‬‬
‫حفظ گلوکز خون در دوران بارداری‬
‫رژيم غذايي مناسب براي دوران بارداري‬
‫نکات مهم در ارائه توصیه های تغذیه ای ‪:‬‬
‫‪ ‬در دسترس بودن ( استفاده از مواد غذائی محلی )‬
‫‪ ‬ارزان بودن‬
‫‪ ‬مغذی بودن‬
‫‪ ‬سالم بودن‬
‫‪ ‬توجه به عادات غذایی‬
‫‪ ‬توجه به باورها و فرهنگ غذایی فرد‬
‫راههاي افزايش دريافت پروتئین‪،‬‬
‫ويتامین ها و امالح در وعده غذايی‬
‫‪-۱‬افزايش دريافت گروه شیر و لبنيات‬
‫استفاده از شیر‪ ،‬ماست‪ ،‬پنیر و بستني بعنوان ميان وعده (بيسكويت و شیر‪ ،‬نان و ماست‪ ،‬نان و پنیر‪ ،‬شیربرنج‪ ،‬فرني)‬‫خانم هاي باردار الغر مي توانند روزانه تا ‪ ۴‬سهم از مواد اين گروه مصرف كنند‪.‬‬
‫‪ -‬مصرف دوغ كم نمك و غليظ در وعده هاي غذايي‬
‫‪-‬استفاده از غذاهايي نظیر آش كشك‪ ،‬آش دوغ‪ ،‬كشك بادمجان در برنامه غذايي روزانه‬
‫‪ -۲‬افزايش دريافت گروه گوشت‪ ،‬تخم مرغ‪ ،‬حبوبات و مغزها‬
‫ استفاده بيشتر از غذاهاي تهيه شده با انواع گوشتها (كتلت‪ ،‬كباب‪ ،‬انواع خورش و ‪)......‬‬‫ استفاده از تخم مرغ در صبحانه يا ميان وعده (آب پز‪ ،‬نيمرو‪ ،‬املت)‬‫ استفاده از تخم مرغ همراه با غذا (عدس پلو يا رشته پلو همراه با خاگينه)‬‫ استفاده از غذاهاي تهيه شده با تخم مرغ (انواع كوكو‪ ،‬كتلت و ‪).....‬‬‫ استفاده از غذاهاي تهيه شده با انواع حبوبات (برخي از خورش ها‪ ،‬آش ها‪ ،‬خوراك ها‪ ،‬آبگوشت ‪،‬عدس ي‪ ،‬خوراك لوبیا)‬‫‪ -‬مصرف انواع خشكبار و مغز ها (گردو‪ ،‬پسته‪ ،‬بادام و ‪ ).....‬بعنوان ميان وعده‬
‫‪ -۳‬افزايش دريافت گروه ميوه ها و سبزي ها‬
‫استفاده از سبزي هايي نظیر گوجه فرنگي‪ ،‬هويج و گل كلم و انواع ميوه ها به عنوان ميان وعده‬
‫‪-‬‬
‫‪ -‬استفاده بيشتر از غذاهاي تهيه شده با سبزي ها (انواع آش‪ ،‬سوپ‪ ،‬خورش ها و انواع کوکو وکتلت‪.‬‬
‫‪-‬‬
‫توصیه های غذايي دوران بارداري‬
‫‪ ‬از شیر كم چربي و پنیر كم نمك استفاده شود‪.‬‬
‫‪ ‬از كشك در انواع آش ها و غذاهاي ديگر استفاده شود‪.‬‬
‫‪ ‬انواع مغزها منابع خوبي از پروتئین و روي هستند و مي توان به عنوان ميان وعده از‬
‫نوع خام آنها كه نمك كمتري دارد استفاده كرد‪.‬‬
‫‪ ‬از ماهي ‪ 2‬بار در هفته استفاده كنند زيرا ماهي در تكامل سيستم عصبي و افزايش‬
‫قواي ذهني جنین بسيار مؤثر است‪.‬‬
‫انجمن تغذیه کانادا مصرف ماهی بیش از دو بار در هفته در زنان باردار را‬
‫به علت خطر آلودگی به جیوه مجاز نمی داند‪.‬‬
‫نکات قابل توجه‬
‫‪‬مصرف روزانه بيش از ‪ 500‬ميلی گرم کافئین ‪:‬‬
‫‪ ‬افزايش خطر سقط خودبخودی در سه ماهه اول‬
‫‪ ‬و اوايل سه ماهه دوم حاملگی‬
‫‪‬آشاميدن حداکثر‪ 2‬ليوان قهوه‬
‫‪ ‬و يا حداکثر ‪ 4‬ليوان نوشابه های حاوی کافئین در دوران بارداری مجاز است‪.‬‬
‫‪‬در دوران بارداری کاهش وزن توصیه نمی شود‬
‫‪‬چون سموم ذخیره شده در بافت چربی‬
‫میتواند درجنین ایجاد عالیم عصبی کند‪.‬‬
‫نکات قابل توجه‬
‫‪ ‬نیاز به ویتامین های محلول درچربی دردوران بارداری مشابه قبل از بارداریست‬
‫‪ ‬به جز ويتامین ‪A‬‬
‫‪ ‬مصرف مكمل ويتامین ‪ A‬در دوران بارداری منجر به بروز نقایص عصبی در جنین میشود‪.‬‬
‫‪ ‬دریافت کولین در دوران بارداری ضروری است‪.‬‬
‫‪ ‬منابع کولین‪ :‬جوانه گندم‪ ،‬سویا‪ ،‬گوشت و زرده تخم مرغ‬
‫‪ ‬مصرف ساخارین در دوران بارداری محدود نمی شود‪.‬‬
‫‪ ‬به جز در افراد مبتال فنیل کتونوری‬
‫فعالیت فیزیکی در دوران بارداری‬
‫‪ ‬اثرات فعالیت فیزیکی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ارتقا سالمت مادر‬
‫کاهش درد و تسهیل روند زایمان‬
‫کاهش خطر دیابت بارداری‬
‫کاهش استرس های روحی‬
‫‪ ‬ورزش مناسب‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫پیاده روی‬
‫نرمش سبک‬
‫شنا‬
‫ایروبیک در آب‬
‫یوگا‬
‫‪ ‬در حین ورزش دمای داخلی بدن نباید افزایش پیدا کند‪.‬‬
‫‪ ‬عدم استفاده از جکوزی و سونا‬
‫‪ ‬ورزش در هوای مناسب‬
‫‪ ‬دریافت کافی آب قبل‪ ،‬درحال ورزش و بعد از آن اهمیت دارد‪.‬‬
‫با تغذیه صحیح و فعالیت فیزیکی مناسب‬
‫زنجیره بیماری های مزمن را بشکنیم‬
‫تهوع و‬
‫استفراغ‬
‫صبحگاهي‬
‫سوزش قلب‬
‫يبوست‬
‫مشكالت‬
‫شايع دوران‬
‫بارداري‬
‫افزايش‬
‫فشارخون‬
‫ديابت بارداري‬
‫ادم‬
‫توصيه ها‪:‬‬
‫‪ -1‬صبحها قبل از بلند شدن از رختخواب يك تكه نان يا بيسكويت بخورند‪.‬‬
‫‪ -2‬از مصرف غذاهاي چرب‪ ،‬سرخ كرده و پرادويه يا هر غذايي كه معده را تحريك مي كند پرهيز كنند‪.‬‬
‫‪ -3‬از مايعات بين وعده هاي غذايي استفاده شود و نه همراه غذا‪.‬‬
‫‪ -4‬غذا را به آرامي صرف كنند و بعد از صرف غذا استراحت كنند‬
‫‪ - 5‬به مدت طوالني گرسنه نمانند‪.‬‬
‫‪ -6‬از آنجايي كه غذا و مايعات سرد بيش از نوع گرم آنها قابل تحمل مي باشند‪،‬‬
‫ترجيحا مايعات و غذاها را سرد ميل كنند‪.‬‬
‫‪ -7‬از قرارگرفتن در معرض بوي آزاردهنده و تند غذاها اجتناب كنند‪.‬‬
‫‪ -8‬در طول روز به جاي ‪ 3‬وعده غذا ‪ 4 -5‬وعده غذا در حجم كم ميل كنند‪.‬‬
‫‪ -9‬در زمان بروز ناراحتي معده همزمان با تهوع نيز مي توان از يك تكه نان يا بيسكويت براي بهبود اين‬
‫حالت استفاده كرد‪.‬‬
‫‪ -10‬در صورتي كه حالت تهوع شديد مانع از غذاخوردن و در نتيجه كاهش وزن شده است با پزشك‬
‫مشورت كنند‪.‬‬
‫پیکا (مصرف مواد باارزش تغذیه ای اندک یا بدون ارزش)‬
‫*بروز پیکا محدود به منطقه جغرافیایی‪ ،‬نژاد‪ ،‬جنس‪ ،‬فرهنگ یا وضعیت اجتماعی نیست‪.‬‬
‫*اغلب شامل خاک خوری (مصرف خاک یا گل)‬
‫* نشاسته خواری (مصرف مواد نشاسته ای غیرمغذی مثل پودر رختشویی)‬
‫مواد غیرغذایی دیگر که در دوران بارداری خورده می شوند‪:‬‬
‫یخ‪ ،‬کاغذ‪ ،‬کبریت سوخته‪ ،‬سنگ یا ماسه‪ ،‬زغال چوب‪ ،‬دوده‪ ،‬خاکستر سیگار‪،‬‬
‫قرص های آنتی اسید‪ ،‬شیر منیزیم‪ ،‬جوش شیرین و دانه های قهوه‬
‫سبب شناس ی پیکا به خوبی مشخص نیست‪:‬‬
‫‪ ‬مواد غیرخوراکی تهوع و استفراغ را برطرف می کند‪.‬‬
‫‪ ‬کمبود یک ماده مغذی ضروری مثل کلسیم یا آهن‬
‫سوءتغذیه یکی از نتایج پیکا می باشد‬
‫‪ o‬مصرف بیش از حد نشاسته‪ ،‬موجب بروز چاقی می شود‪.‬‬
‫‪ o‬برخی مواد حاوی ترکیبات سمی مثل فلزات سنگین هستند‬
‫‪ o‬برخی می توانند با جذب مواد معدنی مثل آهن تداخل ایجاد کنند‪.‬‬
‫‪o‬‬
‫مصرف بیش از حد مواد غیرخوراکی مثل نشاسته یا گل می تواند موجب انسداد روده شود‪.‬‬
‫پیکا‬
‫سوزش سر دل ‪:‬‬
‫برگشت محتویات معده به مری در نیمه دوم بارداری‬
‫این وضعیت در ‪ 3‬ماهه آخر بارداري شایع است كه عمدتا به علت افزایش حجم‬
‫و رشد جنین و فشار آن به معده و دستگاه گوارش مادر ایجاد مي شود‪.‬‬
‫توصیه ها‬
‫بعد از صرف غذا يا مايعات از دراز كشيدن پرهیز شود‪.‬‬
‫به تعويق انداختن ورزش به حداقل ‪ 2‬ساعت پس از صرف غذا‬
‫وعده هاي كوچك و متعدد‬
‫به جاي ‪ 3‬وعده غذا ‪ 4 -5‬وعده غذا در حجم كم ميل كنند‬
‫آرامش در هنگام غذا خوردن‪ ،‬خوب جويدن و آهسته خوردن‬
‫پرهیز از مصرف چربي زياد‬
‫پرهیز از مصرف غذاهاي پرادويه‬
‫پرهیز از مصرف غذاهاي نفاخ‬
‫مصرف مايعات خارج از وعدههای اصلی‬
‫پوشيدن لباس هاي گشاد و راحت‬
‫به جاي مصرف شكالت‪ ،‬قهوه و چاي از آب استفاده شود‬
‫‪36‬‬
‫يبوست ‪:‬‬
‫در دوران بارداري به علت تاثیر هورمون ها بر روده ها‪،‬‬
‫حركات طبيعي آنهاكاهش يافته‪ ،‬سبب بروز يبوست مي شود‪.‬‬
‫اغلب در سه ماهه سوم ايجاد می شود‪.‬‬
‫توصيه ها ‪:‬‬
‫‪ -1‬در طول روز به مقدار زياد از مايعات استفاده شود‪.‬‬
‫‪ -2‬از غذاهاي پرفيبر مانند حبوبات‪ ،‬غالت‪ ،‬سبزي هاي خام و پخته‪ ،‬ميوه هاي تازه و ساالد استفاده شود‪.‬‬
‫‪ -3‬مصرف نان هاي سبوس دار توصيه مي شود‪.‬‬
‫‪ -4‬مصرف آلوي تازه يا به صورت برگه يا آب آلو توصيه مي شود‪.‬‬
‫‪ -5‬بهتر است روزانه ورزش هاي سبكي مانند پياده روي انجام شود‪.‬‬
‫‪ -6‬همراه ساالد از روغن زيتون يا ساير روغن هاي مايع استفاده شود‪.‬‬
‫‪ -7‬حتي االمكان از ملین هاي دارويي استفاده نشود‪.‬‬
‫‪ -8‬در وعده صبحانه مصرف نان و عسل پيشنهاد مي شود‪.‬‬
‫‪ -9‬انجام ورزش های سبک و مرتب‬
‫راه هاي افزايش دريافت فيبر‬
‫‪ -۱‬مصرف نانهاي سبوس دار (نان سنگك‪ ،‬نان جو )‬
‫‪-۲‬مصرف روزانه سبزي خوردن و ساالد‬
‫(كاهو‪ ،‬كلم‪ ،‬گوجه فرنگي‪ ،‬خيار‪،‬هويج‪ ،‬فلفل دمله اي سبز) همراه با غذا‬
‫‪-۳‬مصرف ميوه هاي تازه بعنوان ميان وعده (استفاده از خود ميوه بجاي آب ميوه)‬
‫‪ -۴‬استفاده از خشكبار (برگه زردآلو‪ ،‬كشمش و ‪)......‬‬
‫و سبزي هاي تازه (هويج‪ ،‬گل كلم‪ ،‬خيار‪ ،‬گوجه فرنگي و ‪ )....‬بعنوان ميان وعده‬
‫‪ -۵‬استفاده بيشتر از انواع حبوبات (لوبيا‪ ،‬عدس‪ ،‬ماش و نخود ) در انواع سوپ و آش‬
‫‪ -۶‬استفاده از كاهو‪ ،‬گوجه فرنگي‪ ،‬جعفري و پياز‪ ،‬كلم‪ ،‬فلفل دمله درانواع ساندويچ‬
‫‪ -۷‬استفاده از سبزي ها در اكثر غذاها (ماكاروني‪ ،‬باقال پلو‪ ،‬كلم پلو‪ ،‬سبزي پلو )‪ ،‬ماست و خيار‪،‬ماست و‬
‫سبزي و انواع سوپ ها‬
‫ادم بارداری‬
‫ورم مختصر در ساق و قوزک پا‬
‫در نتیجه فشار رحم و محتویات آن روی ورید های لگنی‬
‫و مختل شدن باز گشت وریدی خون از پاها‬
‫توصیه ها‪:‬‬
‫محدودیت نمک و غذاهای شور‪ ،‬چیپس وترشیجات‬
‫‪4‬تا ‪ 5‬بار در روز به پهلو دراز بکشد‬
‫( خون رسانی بهتر به اعضای لگنی ‪ ,‬رحم و جنين و جلوگيری از پیشرفت ادم)‬
‫ایستادن و نشستن روی صندلی با پاهای آویزان‬
‫فشار خون بارداری‬
‫اختالالت فشار خون شايع ترين عوارض بارداري‬
‫مسئول ‪ % 15‬مرگ و مير مادران‬
‫‪ %30‬به علت هيپرتانسيون مزمن‬
‫‪ %70‬به علت هيپرتانسيون ناش ي از بارداری‬
‫‪ BP ≤140/90‬در ‪ 2‬مرتبه به فاصله حداقل ‪ 6‬ساعت‬
‫پروتئينوري ‪300mg/24h‬‬
‫در ‪ %2-7‬زنان باردار‬
‫فشار خون بارداری‬
‫محدوديت سديم و استفاده از ديورتيکها سبب کاهش فشارخون نمی شود‪.‬‬
‫محدوديت انرژی دريافتی نقش ی در پيشگیری از فشارخون بارداری ندارد‪.‬‬
‫مصرف مقدار کافی ويتامین ‪ C‬و ‪ E‬در زنان در معرض خطر پره اکالمپس ی‪ ،‬میزان ابتال به‬
‫پره اکالمپس ی را در مقايسه با دريافت دارونما کاهش داد‪.‬‬
‫مکمل منیزيم‬
‫برای پيشگیری و درمان پره اکالمپس ی و اکالمپس ی توصيه شده است‪.‬‬
‫بین دریافت آب و کنترل فشار خون بارداری ارتباطی دیده نشده است‪.‬‬
‫دیابت بارداری‬
‫شروع در دوران بارداری معموال در سه ماهه دوم یا سوم‬
‫در اثر هورمونهای مترشحه از جفت‬
‫درمان با رژیم غذایی‬
‫در صورت لزوم انسولین برای کنترل دقیق گلوکز خون‬
‫شیوع در ‪2‬تا ‪ 5‬درصد زنان باردار‬
‫عدم تحمل گذرا ولی قابل برگشت نسبت به گلوکز‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عود در حاملگی های بعدی‬
‫‪30‬تا‪40‬درصد بیماران در عرض ‪10‬سال به دیابت نوع ‪2‬مبتال می شوند‪.‬‬
‫عوامل‬
‫خطر‬
‫چاقی‬
‫حاملگی باالی ‪30‬سال‬
‫سابقه فامیلی دیابت‬
‫سابقه نوزاد درشت‬
‫تستهای غربالگری می بایست بین هفته های ‪24-28‬حاملگی انجام شود‪.‬‬
‫توصيه هاي تغذيه اي در ديابت بارداري‪:‬‬
‫رژيم غذايي بايد نيازهاي سني را تامين کند و متناسب با اهداف وزني فرد باشد‪.‬‬
‫رژيم غذايي مناسب حاوي‬
‫‪ 30-35 kcal/kg‬انر ِژی‬
‫‪ 20‬تا ‪ %25‬کل انرژي از پروتئین‬
‫‪ 35‬تا ‪ %40‬کربوهيدرات‬
‫‪ 35‬تا ‪ %40‬چربي باشد‪.‬‬
‫محدود کردن کل کربوهيدرات دريافتي به ‪ 35‬تا ‪ %40‬انرژي‬
‫قادر است سطح گلوکز خون مادر را بهبود ببخشد‪.‬‬
‫دريافت مقدار کافي کربوهيدرات در هر روز ضروري است‬
‫اجتناب از دريافت زياد شکر توصيه ميشود‪.‬‬
‫توصيه هاي تغذيه اي در ديابت بارداري‪:‬‬
‫زمان بندي غذاها و وعده هاي غذايي اهمیت ویژه دارد‪.‬‬
‫به ويژه وعده قبل از خواب‬
‫نبايد هيچ وعده غذايي در اين افراد حذف شود‪.‬‬
‫انجام ورزشهاي منظم آئروبيک شايد مفيد باشند‪.‬‬
‫انجام پياده روي در بعد از غذا شايد در کنترل سطح قند خون کمک کننده باشد‪.‬‬
‫بطورکلی‪:‬‬
‫محدودیت متوسط انرژی (‪ 1800‬کیلوکالری)‬
‫محدودیت کربوهیدرات در وعده صبحانه‬
‫افزایش پروتئین در میان وعده صبح‬
‫ورزش متوسط‬