Transcript تغذیه در ديابت

‫بسم هللا الرحمن الرحيم‬
‫تغذیه در ديابت‬
‫بيمارستان امام رضا(ع)‬
‫دکتر سید حسین دهقان منشادی‬
‫فوق تخصص غدد درون ریز‬
‫مراقبتهاي تغذيه اي در ديابت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫درمان تغذيه اي يك جزء ضروري در برنامه درماني مبتاليان به‬
‫ديابت مي باشد‬
‫استفاده از روشهاي تغذيه اي راهكاري به صرفه از نظر‬
‫اقتصادي در كاهش دادن عوارض و مشكالت ناش ي از ديابت‬
‫است‪.‬‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫اهداف درمان تغذيه اي‬
‫در ديابت‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫حفظ قند خون در محدوده طبيعي‬
‫حفظ چربي‌هاي خون در حد مطلوب‬
‫تامین انرژي كافي جهت حفظ وزن مطلوب در بزرگساالن‬
‫تامین رشد وزني و قدي مطلوب در كودكان و نوجوانان‬
‫ي‬
‫تامین انرژي كافي در شرايط بيمار ‌‬
‫جلوگیري و درمان عوارض حاد بيماري ديابت مانند افزايش و كاهش قند خون‌‬
‫جلوگیري و درمان عوارض دراز مدت بيماري ديابت مانند عوارض كليوي‪ ،‬چشمي‪ ،‬قلبي و‬
‫…‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫گروههاي غذايي و‬
‫فهرست جانشيني‬
‫‪ ‬براي اجراي يك برنامه غذايي الزم است فرد ديابتي ابتدا با گروههاي غذايي ‌و فهرست‬
‫جانشيني آشنا شود ‪.‬‬
‫گروههاي غذايي‬
‫‪ ‬انواع مختلف مواد غذايي به شش گروه تقسيم ميشوند كه عبارتند از‪:‬‬
‫‪-1‬گروه نان وغالت‬
‫‪-2‬گروه ميوه ها‬
‫‪-3‬گروه لبنيات‬
‫‪-4‬گروه سبزيجات‬
‫‪-5‬گروه گوشتها‬
‫‪-6‬گروه روغنها‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫‪-1‬گروه نان و غالت‬
‫ارزش يك واحد از مواد نشاسته اي برابر‬
‫است با‪:‬‬
‫‪ 15‬گرم كربوهيدرات‬
‫‪ 3‬گرم پروتئین‬
‫‪ 1-0‬گرم چربي‬
‫‪ 80‬كالري انرژي‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫‪ -2‬گروه ميوه ها‬
‫‪‬‬
‫بطور كلي يك واحد ميوه عبارت است از ‪:‬‬
‫يك عدد ميوه تازه‬
‫نصف ليوان ميوه كمپوت شده‬
‫‪‬‬
‫يك چهارم ليوان خشكبار‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫•ارزش غذايي يك واحد ميوه برابر است با‪:‬‬
‫‪ 15‬گرم كربو هيدرات‬
‫‪ 60‬كالري انرژي‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫‪ -3‬گروه شیر و لبنيات‬
‫ماده غذايي‬
‫مقدار يك واحد‬
‫شیر‬
‫‪ 1‬ليوان‬
‫ماست‬
‫سه چهارم ليوان‬
‫ارزش غذايي يك واحد شیر برابر است با‪:‬‬
‫‪ 12 ‬گرم كربو هيدرات‬
‫‪ 8 ‬گرم پروتئین‬
‫‪5 ‬گرم چربي‬
‫‪120 ‬كالري انرژي‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫‪ -4‬گروه سبزيجات‬
‫ماده غذايي‬
‫مقدار واحد‬
‫سبزي خام‬
‫سبزي پخته‬
‫‪ 1‬ليوان‬
‫نصف ليوان‬
‫ارزش غذايي هر واحد سبزي‬
‫برابراست ‪:‬‬
‫‪ 5‬گرم كربوهيدرات‬
‫‪ 2‬گرم پروتئین‬
‫‪ 25‬كالري انرژي‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫‪ -5‬فهرست گوشتها‬
‫موادغذايي‬
‫مقدار يك واحد‬
‫گوشت پخته (گوسفند‪،‬مرغ‪،‬ماهي)‬
‫‪ 30‬گرم‬
‫تخم مرغ‬
‫‪1‬عدد‬
‫سفيده تخم مرغ‬
‫‪2‬عدد‬
‫سويا و حبوبات پخته‬
‫نصف ليوان‬
‫پنیر‬
‫‪ 30‬گرم‬
‫ارزش غذايي هر واحد گوشت برابر است با‪:‬‬
‫‪ 7‬گرم پروتئین‬
‫‪ 5‬گرم چربي‬
‫‪ 75‬كالري انرژي‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫‪ -6‬گروه چربيها و روغنها‬
‫ماده غذايي‬
‫روغن جامد(نباتي‪،‬كره)‬
‫روغن مايع‬
‫مقدار يك واحد‬
‫‪1‬ق مربا خوري‬
‫‪1‬ق مربا خوري‬
‫گردو‬
‫انواع تخمه‬
‫مايونز‬
‫خامه‬
‫‪2‬عدد‬
‫‪1‬ق غذا خوري‬
‫‪1‬ق مربا خوري‬
‫‪ 2‬ق غذا خوري‬
‫ارزش غذايي هر واحد چربي برابر است با‪:‬‬
‫‪5‬گرم چربي‬
‫‪45‬كالري انرژي‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫تنظيم رژيم غذايي‬
‫گام ‪1‬‬
‫محاسبه انرژي مورد نياز روزانه‬
‫با توجه به وضعيت جسماني فرد(قد‪،‬وزن‪،‬جنس و‪ )..‬و فعاليت‬
‫بدني روزانه از فرمولهاي مختلف ميتوان كالري را محاسبه نمود‪.‬‬
‫توجه‪:‬كاهش وزن كودك ديابتي قبل از تشخيص و درمان با‬
‫انسولین بايد مورد توجه باشد‪.‬‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫محاسبه میزان انرژي مورد نياز‬
‫سن‬
‫كالري مورد نياز بر حسب كيلوگرم وزن بدن‬
‫كودكان‬
‫‪‬‬
‫‪12-0‬ماهه‬
‫‪10-1‬سال‬
‫‪ ‬زنان جوان‬
‫‪15-11‬سال‬
‫بيشتر از ‪16‬سال‬
‫‪ ‬مردان جوان‬
‫‪15-11‬سال‬
‫بيشتر از ‪ 16‬سال‬
‫بسيار فعال‬
‫فعاليت متوسط‬
‫ارام‬
‫‪120‬‬
‫‪100-75‬‬
‫‪35‬‬
‫‪30‬‬
‫‪)65(80-50‬‬
‫(‪)50‬‬
‫(‪)40‬‬
‫(‪)30‬‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫گام ‪2‬‬
‫محاسبه مقدار مورد نياز مواد درشت مغذي مانند پروتئین‪ ،‬كربوهيدرات و چربي با توجه به‬
‫كل انرژي‬
‫مثال ‪ :‬در يك رژيم غذايي با انرژي ‪ 1500‬كالري مقدار درشت مغذي‌ها عبارتند از ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫كربوهيدرات = ‪ 198‬گرم (‪ 53‬درصد از انرژي)‬
‫پروتئین = ‪ 63‬گرم (‪ 17‬درصد از انرژي)‬
‫چربي = ‪ 50‬گرم (‪ 30‬درصد از انرژي)‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫گام ‪3‬‬
‫تعيین مقدار مواد غذايي بر حسب واحد كه از گروههاي مختلف موادغذايي بطور روزانه بايد دريافت شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫مثال در رژيم ‪ 1500‬كالري‌‬
‫گروه غذايي‬
‫تعداد واحد مورد نياز‬
‫روزانه‬
‫غالت‬
‫‪ 9‬واحد‬
‫ميوه‬
‫‪ 2‬واحد‬
‫لبنيات‬
‫‪ 5/1‬واحد‬
‫سبزيجات‬
‫‪ 2‬واحد‬
‫گوشت‬
‫‪ 3‬واحد‬
‫چربي‬
‫‪ 5‬واحد‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫گام ‪4‬‬
‫تقسسيم بندي واحد ها در وعده هاي غذايي‬
‫گروه هاي‬
‫غذايي‬
‫تعداد‬
‫واحد‬
‫صبحانه‬
‫ميان‬
‫وعده‬
‫صبح‬
‫‪5/1‬‬
‫‪5/0‬‬
‫‪1‬‬
‫روزانه‬
‫غالت ‪9‬‬
‫‪2‬‬
‫ميوه‬
‫لبنيات ‪5/1‬‬
‫سبزيجا ‪2‬‬
‫ت‬
‫گوشت ‪3‬‬
‫چربي‬
‫‪5‬‬
‫نهار‬
‫ميان‬
‫وعده‬
‫عصر‬
‫‪3‬‬
‫‪5/0‬‬
‫‪1‬‬
‫شام‬
‫قبل از خواب‬
‫‪5/2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪5/0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪5/0‬‬
‫‪5/0‬‬
‫‪5/1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪5/0‬‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫‪1‬‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫گام ‪5‬‬
‫تنظيم برنامه غذايي روزانه‬
‫صبحانه‬
‫شیر نصف ليوان‬
‫پنیر ‪ 15‬گرم‬
‫گردو ‪ 2‬عدد‬
‫نان ‪1‬تا ‪ 2‬برش‬
‫ميان وعده صبح‬
‫ميوه ‪ 1‬عدد سيب متوسط‬
‫ذرت بو داده ‪5/1‬ليوان‬
‫ناهار‬
‫سبزي پلو شامل‪ :‬برنج پخته ‪1‬ليوان‬
‫روغن مايع ‪ 2‬قاشق مرباخوري‬
‫گوشت پخته ‪ 50‬ـ ‪ 40‬گرم‬
‫( مقدار سبزي پلويي مصرف شده آزاد است)‬
‫ساالد كاهو ‪1‬ليوان‬
‫سس مايونز ‪ 1‬قاشق مرباخوري‬
‫ميان وعده عصر‬
‫ميوه ‪2‬عدد نارنگي‬
‫بيسكويت ترد نمكي ‪ 3‬عدد‬
‫تخم كدو يا آفتابگردان ( كم نمك) ‪ 1‬قاشق غذاخوري‬
‫شام‬
‫نان ‪ 1‬تا ‪2‬برش‬
‫سيب زميني آبپز ‪ 1‬عدد كوچك‬
‫تخم مرغ آبپز ‪ 1‬عدد‬
‫گوجه فرنگي ‪ 1‬عدد‬
‫ماست نصف ليوان‬
‫قبل از خواب‬
‫شیر نصف ليوان‬
‫بيسكويت ساقه طاليي ‪ 3‬ـ ‪ 2‬عدد‬
‫شمارش کربوهيدرات‬
‫(تزريق انسولین به روش ‪)MDI‬‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫روش ‪MDI‬چيست ؟‬
‫(‪)Multiple Daily Injection‬‬
‫‪-‬‬
‫‪-‬‬
‫تزريق يک انسولین طوالني اثر مانند لنتوز‬
‫تزريق يک انسولین سريع االثر مانند آسپارت در وعده هاي‬
‫غذايي‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫هدف‬
‫هماهنگي و باالنس بین انسولین و کربوهيدرات دريافتي‬
‫‪ ‬رسيدن به قند خون ايده ال‬
‫‪ ‬کاهش محدوديتها در انتخاب ماده غذايي‬
‫‪ ‬جلوگیري از ايجاد عوارض‬
‫ديابت (طوالني مدت و کوتاه مدت)‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫تقسيم بندي گروههاي غذايي (از نظر دارا بودن کربوهيدرات)‬
‫‪ -1‬کربوهيدرات دار (‪)STARCH – SUGAR‬‬
‫غالت ‪،‬ميوه ها ‪،‬لبنيات‬
‫‪ -2‬بدون کربوهيدرات‬
‫مواد پروتئيني و چربيها‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫در اين روش مقدار کربوهيدرات مصرفي مهمتراز نوع آن‬
‫است‬
‫‪ 1 ‬عدد دونات = ‪ 2‬عدد کيوي‬
‫‪‬‬
‫‪ 1‬ليوان بستني = ‪ 2‬برش نان‬
‫همه اين مواد ‪ 30‬گرم کربوهيدرات دارند‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫نسبت انسولین به کربوهيدرات ‪Insulin to Carb Ratio‬‬
‫در وعده‬
‫‪ ‬مقدار انسولین سريع االثر الزم براي کربوهيدرات مصرفي ‌‬
‫هاي غذايي‬
‫‪ ‬مثال‬
‫‪1:15‬‬
‫‪ 1‬واحد انسولین براي ‪ 15‬گرم کربوهيدرات‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫فاکتور تصحيح ‪Correction Factor‬‬
‫‪ ‬مقدار انسولین اضافه براي تصحيح افزايش قند خون‬
‫براي ‪ 100mg/dl‬افزايش قند خون ‪ 1‬واحد انسولین‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫‪ ‬مثال‬
‫‪ ‬قند خون قبل از ناهار ‪270‬‬
‫‪ 3‬واحد انسولین‬
‫‪ ‬ناهار ‪ 12 :‬ق غ پلو‬
‫‪ 2‬تکه گوشت يا خورش‬
‫‪‬‬
‫ساالد‬
‫‪‬‬
‫‪ 1‬واحد انسولین‬
‫‪ 1 ‬ليوان ماست‬
‫‪ 1‬واحد انسولین‬
‫‪ 1 ‬عدد پرتقال‬
‫‪ 5‬واحد انسولین براي کربوهيدرات غذا‬
‫‪ 1‬واحد انسولین‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
Healthier
‫دکتر سید حسین دهقان‬
Less than healthy
______________________________________________________
/http://drmanshadi.ir
‫منشادی‬
‫موفق باشيد‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬
‫گرد آوری‪ :‬دکتر سید حسین دهقان منشادی‬
‫آدرس مطب‪ :‬تهران‪ ،‬خ شریعتی‪ ،‬روبروی ایستگاه متروی قلهک‪ ،‬مجتمع پزشکی قلهک‪ ،‬واحد ‪4‬‬
‫تلفن‪:‬‬
‫‪09128483318‬‬
‫‪021-22006371‬‬
‫‪021-22636478‬‬
‫______________________________________________________‬
‫‪/http://drmanshadi.ir‬‬
‫منشادی‬
‫دکتر سید حسین دهقان‬