تغذیه شترمرغ
Download
Report
Transcript تغذیه شترمرغ
به نام خدا
پرورش شترمرغ
Director
Mehran Mohammadi khah
1390 آبانماه
The Ostrich
تاريخچه
بيش از يك ميليون سال پيش شتر مرغ هاي امروزي در كمربند وسيعي كه از
اسپانيا در غرب آغاز و در طول كرانه هاي شمالي درياي مديترانه امتداد
يافته و به چين در شرق ختم ميشود ,تنها يك ميليون سال از زماني كه
شترمرغها به افريقا مهاجرت كرده و در شمال شرق,جنوب اين قاره اقامت
گزيده اند ميگذرد توجه انسان به شتر مرغ ها ,محصوالت آن تقريبا به
7500سال پيش برميگردد.
اولين اثر كه حاكي از وجود شترمرغ درصحرا بود سنگ منقوش ي
مي باشد كه شكار شترمرغي را توسط يك پلنگ يا يوزپلنگ به
تصوير كشيده است درحدود 5500سال قبل از ميالد )
• مصريان باستان از پرهاي متقارن شترمرغ به عنوان سمبل
عدالت واز تخمهايش براي مصارف دارويي استفاده مي كردند .
• فرعون از بادبزن ساخته شده از پرهاي شترمرغ در سفرهايش به
سرزمينهاي دور استفاده مي كرد
• در تاريخ اساطيري يونان نيز شترمرغ قبل از پيدايش ارابه جايگاه
خاص ي را به عنوان حيوانات باربر به خود اختصاص مي دهند
•بيشه نشينها از تخم هاي خالي شترمرغ براي حمل و نگهداري آب استفاده مي كردند
•تورات كهن از شترمرغ به عنوان موجودي خشن ياد مي كند در اين كتاب مقدس ذكر شده
كه شترمرغها در خانه ها و كاخهاي بياباني زندگي مي كنند كه آنها نسبت به فرزندانشان
رفتاري بس خشونت آميزتر از گرگها اعمال مي دارند .
•در سالهاي نه چندان دور سلحشوران انگليس ي مجبور به استفاده از پرهاي شترمرغ جهت
تزئين كالههاي خود شدند .
•كارآگاهان از پرهاي شترمرغ براي ظاهر نمودن اثر انگشت
استفاده مي كردند .
• اولين جوجه كش ي مصنوعي در سال 1857در الجزاير
• ازسال1377واردکشورشده است .تحمل -30درجه در اردبیل
تا+50درجه در زابل رادارد .
• استانهای تهران ،مرکزی ،اصفهان ،فارس ،خراسان رضوی ،
همدان وسمنان بیشترین جمعیت پرورش ی رادارند .
محسنات و برتری شترمرغ
• سازگاری با شرایط نا مساعد بیابانی و تولید محصوالت باارزش
• شترمرغ دارای گوشت قرمز با کلسترول پائين وعدم انتقال بیماری مشترک
• توانایی بیش از( )%41شترمرغ در استخراج انرژی نسبت به سایر طیور
• سرمایه گذاری کم برای تاسیسات ونگهداری
صفات برجسته :
شتر مرغ ها به طبقه پرندگان تعلق دارند و يكي از پنج زير راسته متعلق به
راسته سينه پهنان محسوب ميشوند .مشخصه اصلي آنها عدم قدرت
پرواز است كه به علت نقص در استخوان سينه ميباشند .
مشخصات شترمرغ :
•ارتفاع شتر مرغ 280 -220سانتیمتر و طول عمر 50-40سال است .
• تولید تخم درسال 70 - 50عدد و متوسط تولیدجوجه 30 -15قطعه در
سال
• سن بلوغ درنر 24ماهگی وتولیدمثل 30ماهگی صورت می گيرد .
• درماده ها سن بلوغ 18ماهگی وتولید مثل 24ماهگی صورت می گيرد .
•دوره هچرینگ 3روز است .
َ
استخوانهاي ترقوه در اين حيوانات كامال از بين رفته
و هردو استخوان شرم گاهي رشد كرده و روده ها
را در بر ميگيرند .جالب توجه است كه نوك اين
پرنده از 13استخوان مجزا تشكيل شده كه
به وسيله پوست محكم خارجي كنار هم قرار
گرفته اند چنين ساختاري قرمز شدن منقار را
در طول فصل جفت گيري تسهيل ميسازند
فيزیولوژی دستگاه گوارش :
دهان
مری (شتر مرغها چینه دان ندارند )
پیش معده (آنزیمها واسید از آن ترشح وروی غذا اثر می کنند )
سنگدان (عضوی بزرگ با وزن 2کیلو گرم )
روده باریک
سکوم
روده بزرگ
کلواک
رفتارهاي توليد مثلي :
•در شروع دوران توليد مثل شتر مرغ هاي يك تا دوساله در اجتماعات
مشخص توليد مثلي توسط والدينشان رانده ميشوند .
•مرحله بعدي جنگهاي تشريفاتي است
محصوالت:
الف )چرم :شتر مرغ امروز به عنوان با ارزشترين محصول اي حيوان
مورد توجه ميباشد از پوست شتر مرغ چرمي با كيفيت باال و قابل قياس
با چرم تمساح وفيل بدست مي آيد چرم شترمرغ نرم بوده و وجه
تشخيص آن وجود نقاط مربوط به فوليكول هاي ساقه پر مي باشد .
ب ) گوشت :
گوشت شترمرغ يكي از كم چربي ترين نوع گوشت قرمز موجود ميباشد و خواص آن عبارتند :
1ـ كم چربي بودن(فيله يا استيك :كمتر از 1/1درصد
2ـ پايين بودن ميزان كلسترول (در حدود 600ميلي گرم در هر كيلو ).
3ـباال بودن ميزان پروتئين بيش از %20
4ـ واكنش مطلوب نسبت به ادويه جات.
بيشترين گوشت قابل استفاده از لحاظ تجاري از پاهاي شترمرغ به دست مي آيد
ج) پر :
پرهاي شترمرغ 4مرحله تكاملي را طي مي كند :
1ـ كركهاي پس از بيرون آمدن از تخم
2ـپرهاي زمان جوجه گي
3ـ پرهاي دوران جواني
4ـ پرهاي دوران بلوغ .
اطالعات توليد مثلي
عملكرد
صفت
30-100عدد
تعداد تخمهاي يك شتر مرغ ماده در سال
%30-%90
باروري تخم
%60-%98
جوجه گيري از تخمهاي نطفه دار
90 %
) ميزان بقاي جوجه ها ( 3ماهگي
تا % 40پرنده
تعداد شتر مرغ هاي نتايج باقيمانده تا سن كشتار به ازاء هر شتر
مرغ ماده در سال
تغذيه:
•گردن بلند و چشمان تيز بين ،شتر مرغ را قادر به يافتن بي مهرگان
كوچكي نموده است كه جيره غذايي اش را تكميل مينمايد
•شتر مرغ ها همه چيز خوار بوده و غذاهاي با كيفيت باال را انتخاب و
سريعا جهت رشد ،سوخت وساز نموده و مقداري را نيز براي مواقع
خشك سالي ذخيره مينمايند .
•شتر مرغ زمان زيادي از روز را جهت يافتن غذاي خود صرف ميكنند
•معموال تغذيه در حالت ايستاده و يا در حال قدم زدن شتر مرغ انجام
ميشود
•تغذيه يك نوع عمل چيدن است كه به وسيله آن علوفه توسط منقار
كنده ميشود
•در طول ماه هاي تابستان معموال تغذيه بين ساعت 7تا 9صبح و 18
تا 20عصر انجام ميگيرد
تغذیه
%60مواد گیاهی
• تغذیه در حیات وحش شامل
%15میوه ها وبقوالت
ّ%25پستانداران کوچک ودانه غالت و...
• جنبه های ویژه تغذیه شترمرغ :
.1وجود فلور باکتریایی در روده بزرگ وسکوم
.2طویل بودن این بخشها (بیش از 15متر درشترمرغ بالغ )
.3ماندگاری طوالنی غذا در دستگاه گوارش (حدود 40ساعت)
.4توانایی هضم جيره بابیش از%50فیبر خام را دارند .
• طبق آزمایشات انجام شده توسط swartوهمکاران برروی شترمرغهای درحال رشد نتیجه
گيری شد که آنها میتوانند بیش از %76از انرژی متابولیسمی مورد نیاز خود را از شکستن
سلولز بدست آورند .
ارتباط رشد بامصرف غذا :
• تغذیه شتر مرغهای پرواری با غذای کنسانتره ای باعث رشد بسیار سریع از سن 1-4
ماهگی می گردد ولی ممکن است دفرمه شدن پا خصوصا ً مفاصل را به دنبال داشته
باشد .
•غذای مصرفی شتر مرغ بستگی به وزن پرنده وميزان انرژی موجود در جيره دارد.
• شتر مرغها بازده تبدیل غذایی باالیی در 210روز اول زندگی دارند وبعد از 330روزگی
بازدهی غذایی کاهش می یابد .
جدول متوسط غذای مصرفی روزانه شتر مرغها در دوران مختلف زندگی
مراحل مختلف پرورش
سن به ماه متوسط وزن بدن( )Kgمتوسط غذای مصرفی
روزانه ()Kg
0.12
0.75-3
0-1
جوجه
نیمچه
جیره نگهداری
1-2.5
2.5-6
6-11
11-14
<14
3-15
15-60
60-80
80-100
100-120
0.36
1.5
2.5
2.2
3.2
مادر
جیره تخمگذاری
<30
110-120
5.2
انرژی :
ميزان احتیاجات مواد مغذی
• بر اساس تحقیقات cilliersوهمکاران بر روی دسته های 5تایی شترمرغها :
.1ارزش MEخوراک برای شترمرغها %41بیشتر از سایر طیور است.
.2در مقایسه با خروسها شترمرغها توانایی باالتری درهضم جيره های با نشاسته باال وفیبر
باال دارند .
.3بخش عمده ای از انرژی بصورت اسیدهای چرب فرار جذب شده از روده بزرگ
حاصل می شود .
• ارزش انرژی متابولیسمی برای جيره های پایانی وجيره های مولدین باید
نسبتا” پایين باشد
جدول احتیاجات مواد مغذی شترمرغها درسنين مختلف
Age
ME(MJ/Kg)
CF (%)
CP (%)
Lys (%)
Chichen
0-1
1-2
12
11
7
10
22
18
1.2
1
2-5
10
12
16
0.85
Grower
6-11
9
14
14
0.6
Breeder
11-14
9
16
12
0.6
Maintain
Product
8
30
12
0.5
9
16
14
0.7
فیبر خام :
بخش پسين دستگاه گوارش محیط مناسبی برای تخمير میکرو فلورهای موثر
برروی فیبر خام فراهم میکند .
در جيره استارتر حداکثر مقدار مصرف آن %5-7است وبا رشد میکروفلور های
دستگاه گوارش تا17هفتگی درصد هضم فیبر خام رشد تصاعدی وسپس ثابت
می شود.
مواد معدنی و ویتامینها :
مهمترین عناصر معدنی در جيره کلسیم و فسفر است و تحقیقات
نشان میدهد که افزایش کلسیم عناصر منگنز و روی را از دسترس
پرنده خارج کرده وباعث دفرمه شدن پا ودر شتر مرغهای تخمگذار
کاهش تخمگذاری وجوجه درآوری میشود.
ویتامینهای AوBو Eمهمترین در جيره جوجه های جوان
ومولدین میباشد .
نمک برای تامين عناصر Naو Clوتعادل الکترولیتها ضروری
است وحداکثر مقدار مصرف آن در جيره باید 0.5درصد باشد .
تنظیم جیره :
تنظیم ترکیبات جیره بستگی به سیستم مدیریتی دارد که ممکن است به صورت متراکم
،نیمه متراکم وباز باشد .
برای تنظیم جیره باید حداقل چهار نوع جیره مجزا شامل:جیره آغازین (0-3ماهگی)
جیره رشد (3-11ماهگی )،جیره پایانی (11-14ماهگی )و جیره تولید مثلی در نظر
گرفت .
غذای شترمرغهای جوان نسبت به بالغین بایستی از قابلیت هضم آسانتر و انرژی و
پروتئین باالتری برخوردار باشد .
خوش طعمی در تحریک هضم ومصرف خوراک ضروری است .
آب آشامیدنی :
آزمایشات Lavyوهمکاران برای مقدارآب مصرفی شترمرغها نشان داد که :
این پرندگان مقاومت باالیی نسبت به کم آبی دارند .
ادرارسفید رنگ نشان دهنده کمبود آب است .
مقدار آب مصرفی به آب وهوا وماده خشک جيره بستگی دارد .
به طور متوسط به ازای هر گرم ماده خشک مصرفی 2.3گرم آب احتیاج
دارد .
سنگریزه:
درپرورش در محیط بسته برای هضم بهتر غذا دراختیار شترمرغها قرار می
گيرد.
سنگریزه زیاد اگر در اختیار جوجه ها ی جوان قرار گيرد سبب یبوست می
گردد .
تغذیه جوجه شترمرغ :
کیسه زرده منبع غذایی برای 4-6هفته اول زندگی جوجه ها
باوجود کیسه زرده درروزهای اول بهتر است غذا وآب در اختیار جوجه ها قرار
گیرد ولی مصرف غذا به مقدار زیاد باعث عدم جذب کیسه زرده وتلفات می شود .
مهمترین مشکل تغذیه ای تا سن 2ماهگی برای جلوگیری از خوردن اشیای اطراف
ویبوست بهتر است از کف سیمانی یا توری استفاده شود .
غذادهی باید 2بار در روز باشد وغذا به صورت آردی وبهتراست از برگ علوفه
استفاده شود .
برای تشکیل فلور میکروبی در روزهای اول بهتر است به جوجه ها کود تازه
پرندگان بالغ ویا گاو داده شود .
از سن 3هفتگی می توان جوجه ها را به چراگاه برد .
نکاتی که باید هنگام چرا رعایت شود:
چراهای اولیه بهتراست بیش از نیم ساعت ودو بار در روز نباشد
وبتدریج میتوان زمان را افزایش داد .
ارتفاع علوفه تا سن 6هفتگی کوتاه باشد .
هر هکتار مزرعه یونجه برای چرای 8-14شترمرغ بالغ کافی
است .
تغذیه پرندگان در حال رشد :
این گروه شامل شترمرغهای جوان بین 3ماهگی تا سن کشتار (10-14ماهگی )
می باشد .
بدلیل تکامل مداوم دستگاه گوارش و قابلیت باالی هضم الیاف خام مقدار علوفه
را افزایش می دهیم .
در سن 4ماهگی به جای علوفه دستی بهتر است از چرای آزاد برای پرنده که
باعث تحرک ومصرف بیشتر خوراک می شود استفاده نمود.
میتوان از غذای آماده طیور ()CP=16%با یونجه به نسبت 2به 1برای تغذیه
استفاده نمود .
تغذیه شترمرغهای مولد :
جفتگیری میتواند با افزایش پروتئین جیره درماه بهار آغاز شده وحدود -6
4ماه طول بکشد .
درصد مواد مغذی خصوصا“ مواد معدنی و ویتامینها در جیره باید دقیقا“
کنترل شود .
جیره های با کلسیم باال منجر به تداخل در جذب منگنز وروی ودر نتیجه
کاهش باروری وجوجه درآوری می شود .
درفصول غیر تولید مثلی مولدین رامیتوان با جیره نگهداری ودرصد باالی
علوفه تغذیه نمود .
در جدول زیر جهت آشنایي بیشتر به چند نمونه از فرمولهاي غذایي
مورد مصرف اشاره شده .
شش ماه تا تخم
گذلري
تخم گذلري
یك ماه تا سه ماه سه ماه تا شش
ماه
تركیبات
یك روز تا یك
ماه
24/24
------
43/21
ذرت
63/47
50
-----
69/29
سویا
93/33
24/34
6/21
30
یونجه
5/12
10
35
45
كربنات كلسیم
1
1
-----
-------
8/2
DCP
28/3
29/3
76/1
7/1
85/2
نمك
0/4
5/0
36/0
3/0
4/0
مكمل و ویتامینه 25/0
25/0
25/0
25/0
25/0
مكمل معدني
25/0
25/0
25/0
25/0
25/0
متیونین
25/0
15/0
-------
-------
1/0
سبوس گندم
---------
28/0
--------
20
--------
جو
---------
--------
16
50/32
78/10
صدف
-------
---------
71/0
2/0
-------
نتیجه گيری
• شتر مرغها از لحاظ تغذیه ای:
جزء حيوانات همه چيز خوار محسوب شده و پرندگاني بسيار مقاوم
هستند به گونه اي كه مي توان آنها را با يك جيره ارزان قيمت حتي از
ضايعات محصوالت كشاورزي تهيه شده تغذيه کرد.
بطور كلي غذاي شتر مرغ داراي تركيباتي مابين غذاي گاو و مرغ بوده و از
دو قسمت علوفه (مانند يونجه و شبدر ) و كنستانتره (شامل :جو ،ذرت
،سويا ،مكملهاي معدني و ويتامينه و )....تشكيل شده است .
• شترمرغ بالغ و نوجوان احتياج به فضاي باز براي حركت و دويدن دارد كه وفور
صحراهاي شنزار وهمچنين علفزارهاي متعدد همراه با مقدار قابلتوجهي
ساعات آفتابي در ايران اين احتياج را بخوبي تأمين ميكند.
• نسبت تبديل غذا به گوشت و تعداد توليدمثل ساالنه شترمرغ از گاو ،گوسفند و
حتي خوك نيز بيشتر است .با توجه به اين كه پرورش خوك در كشورهاي اروپائي
بسيار موفقيتآميز بوده است ،لذا بديهي است كه پرورش شترمرغ ،در
كشورهاي اسالمي با موفقيت بيشتري روبرو گردد .
• پرورش شترمرغ در ايران عالوه بر سودآوری باعث شکوفائی صنايع جنبی از قبيل
چرم سازی ،تهيه خوراک شترمرغ ها ،کشتارگاهی و بسته بندی گوشت ،فرآوری
سفيده و زرده تخم های بدون نطفه و نيز انجام کارهای هنری بر روی پوسته
گرديده و بدنبال آن فرصت های شغلی تخصص ی و عادی زيادی را ايجاد می
نمايد