Transcript LOGO
LOGOش
تغذيه و گوار
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
وال بزرگترين جانور كره زمين و از پستانداران است
غذاي خود را از ريزترين جانوران تامين مي كند
وال كوژپشت به جاي دندان چند رديف اندام شانه مانند در دو
طرف آرواره باالي خود دارد كه توسط آن ها مواد غذايي را
به دام مي اندازد
پس از بلع ،اين ذرات وارد معده وال كوژپشت مي شوند و
گوارش آن ها در معده آغاز مي شود
ورود غذا
ايجاد ذرات
غذايي
ايجاد مولكول
هاي كوچك
جذب مولكول
هاي كوچك به
خون
دفع مواد
گوارش نيافته
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
فصل 4تغذيه و گوارش
مراحل اصلي تغذيه و گوارش در جانوران:
LOGO
-1بلع :فرو بردن غذا از دهان به معده
-2گوارش :كه خود شامل دو نوع است
الف) گوارش مكانيكي :خرد كردن ذرات درشت غذا به تكه هاي كوچك
ب) گوارش شيميايي :يعني تجزيه پلي مرها به مونورهاي سازنده
-3جذب :ورود مولكول هاي منومر به سلول هاي پوشاننده سطح روده
و سپس خون
-4دفع مدفوع :خروج مواد گوارش نيافته و ترشحات لوله گوارش ي از
بدن
تمامي مراحل زير الزاما در تمامي جانوران ديده نمي شود
تغذيه و گوارش
فصل 4تغذيه و گوارش
LOGO
انواع جانوران از نظر تغذيه
1
گوشتخواران :غذاي اصلي آن ها گوشت جانوران مي باشد
مثل مار ،عنكبوت ،شير ،عقاب ،جغد
2
گياه خواران :غذاي اصلي آن ها گياه يا علف مي باشد
مثل خرگوش ،ملخ ،توتيا( از جلبك هاي آبزي تغذيه مي كند)
4
همه چيزخواران :از گياهان و جانوران تغذيه مي كنند
مثل انسان ،كرم خاكي ،گنجشك ،مرغ خانگي ،ماهي
3
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
نكته :
بعضي جانوران ازغذاي گوارش يافته جانوران ديگر را تغذيه مي كنند
( دهان ،كيسه گوارشي يا لوله گوارش ندارند) مثل كرم كدو كه انگل
روده انسان و گاو مي باشد
اين جانور مونومر هاي حاصل از هيدروليز آنزيم هاي گوارشي روده را
بوسيله پوست خود جذب مي كنند و سپس جذب خون مي كنند
اين جانور گوارش ندارد ولي جذب دارد
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
انواع جانوران از نظر محل گوارش مواد غذايي:
الف) جانوراني كه فقط گوارش درون سلولي دارند:
اين جانوران فاقد كيسه گوارش ي و لوله گوارش مي باشند
مثل اسفنج ها( كه ساده ترين جانوران پرسلولي هستند كه در آب زندگي مي
كنند)
و آغازيان تك سلولي مثل آميب ،تريكودينا ،پارامس ي ،اوگلنا و. ...
در جانوران فوق ذرات غذايي به صورت آندوسيتوز و واكوئل غذايي وارد
سيتوپالسم جانور شده و درون سلول به وسيله آنزيم هاي ليزوزومي تجزيه
و به منومرهاي سازنده تجزيه مي شوند
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
انواع جانوران از نظر محل گوارش مواد غذايي:
ب) جانوراني كه فقط گوارش برون سلولي دارند:
اين جانوران دهان و لوله گوارش دارند
مثال :انسان ،كرم خاكي ،گنجشك ،ملخ ،مار و . ...
در اين جانوران مواد غذايي در درون لوله گوارش بطور كامل به واحد
هاي سازنده خود تبديل مي شود و واحدهاي سازنده از راه جذب به
خون مي روند
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
انواع جانوران از نظر محل گوارش مواد غذايي:
ج) جانوراني كه هم گوارش برون سلولي و هم درون سلولي
دارند:
اين جانوران داراي دهان و كيسه گوارش ي مي باشند
مثال :كيسه تنان ،هيدر ،عروس دريايي ،شقايق دريايي و مرجان ها
در كيسه تنان گوارش ابتدا برون سلولي و سپس درون سلولي است
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
در اين جانوران كه دهان سلولي و كيسه گوارش ي دارند مواد غذايي
ابتدا در داخل كيسه بوسيله آنزيم هاي ترشح شده توسط سلول هاي
پوشاننده داخل كيسه گوارش ناقص
پيدا كرده( گوارش برون سلولي) و سپس
مواد هضم شده به طريق
اندوسيتوز به سلول هاي پوشش
وارد شده و توسط آنزيم هاي
ليزوزومي گوارش كامل
مي يابند( گوارش درون سلولي)
تغذيه و گوارش
فصل 4تغذيه و گوارش
LOGO
ترتيب اجزادرلوله گوارش كرم خاكي و وظايف هريك از آنها:
-1دهان
-2حلق
-3مري
ذخيره موقتي غذا
-4چينه دان
نرم تر كردن مواد
غذايي
ذخيره موقتي غذا
-5سنگدان
خرد كردن و آسياب كردن
غذا(گوارش مكانيكي)
ذخيره موقتي غذا
-6روده
جذب آب و مواد
غذايي
-7مخرج
روده محل اصلي گوارش و جذب غذا است
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
فوايد برجستگي طولي روده
-1افزايش سطح داخلي روده كرم
خاكي
-2تعداد سلول هايي كه در تماس با
غذا قرار مي گيرند افزايش مي يابد
در نتيجه باعث:
-1افزايش هضم (گوارش شيميايي)
-2افزايش جذب غذا مي شود
يعني باعث افزايش كارايي روده مي شود
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
ترتيب اجزادرلوله گوارش ملخ و وظايف هريك از آنها:
-1دهان
-2مري
ذخيره موقتي غذا
-3چينه دان
نرم تر كردن مواد
غذايي
ذخيره موقتي غذا
-4سنگدان
خرد كردن و آسياب كردن
غذا(گوارش مكانيكي)
-5كيسه هاي
معده
گوارش شيميايي مواد
غذايي
جذب آب
-6معده
جذب مواد غذايي
-7روده
فشرده كردن مواد
دفعي
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
ترتيب اجزادرلوله گوارش گنجشك و وظايف هريك از آنها:
-1دهان
-4معده
ذخيره موقتي غذا
-2مري
آغاز فعاليت گوارشي
-3چينه دان
نرم تر كردن مواد
غذايي
ذخيره موقتي غذا
-5سنگدان
خرد كردن و آسياب كردن
غذا(گوارش مكانيكي)
-6روده
كامل كردن گوارش
شيميايي
جذب آب و مواد
غذايي
-7مخرج
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
در پرندگان ،سنگدان نقش دندان هاي انسان را ايفا مي كند
تغذيه و گوارش
فصل 4تغذيه و گوارش
LOGO
دستگاه گوارش انسان
الف) لوله گوارش
)1 دهان )2حلق )3مري )4معده )5روده باريك )6روده بزرگ
)7راست روده
ب)غدد گوارشي
غده بناگوشي
-1غدد بزاقي
زيرآرواره اي ( تحت فكي )
زير زباني
)2جگر( كبد)
)3بخش برون ريز پانكراس
)4غدد ديواره معده و روده
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
ساختار لوله گوارش در انسان
ترتيب اليه ها در لوله گوارش از خارج به داخل
-1 صفاق ( روده بند)
-2اليه پيوندي
-3 اليه ماهيچه اي طولي
-4اليه ماهيچه اي حلقوي
-5 بافت پيوندي سست
-6بافت پوششي
-7 موكوز
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تعريف صفاق ( روده بند)
اليه خارجي از بافت پيوندي است كه اندام هاي داخل حفره شكم
را از خارج به هم متصل مي كند
نكته :1بافت ماهيچه اي لوله گوارش درانسان در دهان و
ابتداي حلق از نوع مخطط و ارادي مي باشد ولي در انتهاي
حلق به بعد بافت ماهيچه اي از نوع صاف و غير ارادي است
نكته :2بافت پوششي در دهان ،حلق و مري از نوع
سنگفرشي مركب و در معده و روده از نوع استوانه اي ساده
است
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
انواع حركات لوله گوارش :
)1 حركات دودي ( موجي )
اين حركات با انقباضات ماهيچه هاي حلقوي و انتقال حركت
به تارهاي ماهيچه اي جلوتر ،باعث حركت غذا در طول لوله
گوارش مي شوند
حركات دودي در ابتداي لوله گوارش بيشتر و شديدتر از
انتهاي لوله گوارش است
در پايان گوارش معده اين حركات خيلي شديد شده كه موجب
تخليه كيموس معده به دوازدهه مي شود
اين حركات در روده باريك ضعيف است
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
انواع حركات لوله گوارش :
-2 حركات موضعي يا قطعه اي
اين حركات با انقباضات جدا از هم و به شكل قطعه اي باعث
به جلوراندن موادغذايي در طول روده باريك مي شوند
تعداد حركات موضعي در ابتداي روده بارك بيشتر از انتهاي
آن مي باشد و اين اختالف تعداد حركات باعث به جلو راندن
موادغذايي پس از گوارش و جذب مي شود
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
در ابتداي لوله گوارش( مري ) حركات دودي نقش مهمتري
در به جلوراندن مواد غذايي دارد
در معده حركات دودي باعث بهتر مخلوط شدن مواد غذايي با
شيره معده مي شوند
در معده حركات دودي باعث تخليه كيموس معده مي شود ولي
در روده باريك بيشتر نقش مخلوط كردن موادغذايي با شيره
هاي گوارشي دارد
در انتهاي لوله گوارش( مانند انتهاي روده باريك ) به جلو
راندن مواد غذايي بر عهده حركات موضعي است
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
اجزاي دسگاه گوارش انسان
-1دهان
انواع گوارش دردهان :
الف) گوارش مكانيكي:
بوسيله دندان ها
خرد كردن و آسياب كردن مواد غذايي
ب) گوارش شيميايي :
تبديل نشاسته به مالتوز بوسيله پتيالين بزاق
پتيالين يك نوع آميالز ضعيف است
آميالز آنزيمي است كه نشاسته را هيدروليز مي كند
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تعداد و ترتيب قرار گرفتن دندان ها در انسان
تعداد دندان ها 32عدد
آرواره بااليي
آرواره پاييني
نيمه راست ( 8عدد ) 3 :آسياب بزرگ 2 +
آسياب كوچك 1 +نيش 2 +پيش
نيمه چپ ( 8عدد ) 3:آسياب بزرگ 2 +
آسياب كوچك 1 +نيش 2 +پيش
نيمه راست ( 8عدد ) 3 :آسياب بزرگ 2 +
آسياب كوچك 1 +نيش 2 +پيش
نيمه چپ ( 8عدد ) 3:آسياب بزرگ 2 +
آسياب كوچك 1 +نيش 2 +پيش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
انواع غدد توليد كننده بزاق :
الف) غده هاي كوچك ترشح كننده موسين
موكوز
موسين +آب
كار موكوز لغزنده كردن مسير غذا و به هم چسپيدن ذرات غذايي
ب) غده هاي بزاقي
بزاق بيشتر و رقيق تري ترشح مي كند
(1بناگوشي
(2زيرزباني
(3زيرآرواره اي ( تحت فكي)
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
غدد بزاقي مواد زير را ترشح مي كنند
(1پتيالين ( آميالز ضعيف ) »»» نشاسته را تبديل به مالتوز مي كند
نشاسته »»آميالز»» دي ساكاريد مالتوز
)2آنزيم ليزوزيم »»» تخريب ديواره سلولي باكتري ها ( ضد عفوني كردن غذا)
)3حدود %99بزاق را آب تشكيل مي دهد
ساير وظايف بزاق در بدن :
(1مرطوب كردن داخل دهان
(2تسهيل حركات لب و زبان در هنگام تكلم
(3كمك به حس چشايي
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
)2حلق :
عمل بلع (يك انعكاس) :انتقال لقمه جويده شده از دهان به معده
بوسيله مركز عصبي كه در بصل النخاع است
كارهايي كه هنگام بلع انجام مي شود عبارتند از:
)1 باال رفتن زبان
چسپيدن زبان به كام كه راه دهان را مي بندد
)2 باال رفتن زبان كوچك »» راه بيني را مي بندد
)3 باال رفتن حنجره و )4پايين رفتن اپي گلوت
راه ناي را مي بندند
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
كارديا
ماهيچه هاي حلقوي انتهاي مري كه در حالت عادي به شدت
منقبض مي باشند دريچه انتهاي مري( دريچه ابتداي معده )را
تشكيل مي دهند
وظيفه :
مانع بازگشت كيموس معده به مري مي شود
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
پيلور
دريچه انتهاي معده ( ابتداي دوازدهه ) كه اليه خارجي آن
ماهيچه هاي طولي و اليه داخلي آن ماهيچه هاي حلقوي مي
باشد
وظيفه :
مانع خارج شدن موادغذايي مخلوط
نشده با شيره معده به دوازدهه مي شود
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
معده
وظايف حركات معده :
)1مخلوط كردن شيره معده با مواد غذايي
)2نرم كردن مواد غذايي
)3تخليه كيموس معده به دوازده
كيموس:
مواد غذايي +آنزيم ها (پپسين ،رنين) + HCL +فاكتور داخلي معده (پروتئين ) +موكوز
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
معده
عوامل موثر بر تخليه كيموس معده
)1 حجم كيموس معده هرچه باالتر تخليه زيادتر است
)2 حجم كيموس دوازدهه هرچه كمتر باشد تخليه زيادتر است
)3 تركيب شيميايي كيموس دوازدهه
تغذيه و گوارش
فصل 4تغذيه و گوارش
LOGO
انواع سلول هاي غدد معدي
.I
سلول هاي موكوزي
.IIسلول هاي ترشح
كننده شيره معده
سلول هاي حاشيه اي يا كناري
سلول هاي پپتيك يا اصلي
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
معده
انواع سلول هاي غدد معدي :
.Iسلول هاي موكوزي
موسين +آب »»» موكوز
ترشح موسين
وظايف:
محافظت از اثر آنزيم HCLبر سلول هاي زيرين ( پوششي )
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
انواع سلول هاي غدد معدي
.IIسلول هاي ترشح كننده شيره معده
(1سلول هاي اصلي يا پپتيك
وظايف :
توليد آنزيم هاي پپسينوژن( غير فعال ) كه شامل چند پروتئاز
غير فعال معده مي باشد
توليد رنين كه پروتئين شير( كازئين ) را رسوب مي دهد
رنين در شيره معده نوزادان آدمي و بسياري از پستان داران
يافت مي شود و از آن به عنوان مايه پنير نيز استفاده مي شود
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
پپسينوژن شامل چند پروتئاز است كه غير فعال مي باشد ،اين پروتئين بر
اثر تماس با HCLبه پپسين كه شكل فعال آن مي باشد تبديل مي شود،
پپسين خود نيز با اثربر پپسينوژن باعث افزايش سرعت اين واكنش يعني
تبديل پپسينوژن به پسين مي شود
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
محافظت از ويتامين B12
)1فاكتور داخلي معده
كمك به جذب B12در روده
)2سلول هاي حاشيه
اي يا كناري
ضد عفوني كردن غذا
)2ترشح HCL
هيدروليز پپسينوژن
به پپسين فعال
ويتامين B12در زايش طبيعي گلوبول هاي قرمز خون نقش دارد
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
سلول هاي اصلي يا پپتيك
داراي بيشترين فراواني
سلول هاي حاشيه اي
داراي بيشترين حجم
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
گاسترين
هورمون گاسترين يك هورمون درون ريز است
به وسيله غده هاي مجاور پيلور وارد خون اطراف معده مي
شود
بر سلول هاي معدي تاثير مي گزارد
)1 اثر بر سلول هاي اصلي يا پپتيك و تاثير بر ترشح آنزيم ها
)2 اثر بر سلول هاي حاشيه اي و تاثير بر ترشح HCL
تغذيه و گوارش
فصل 4تغذيه و گوارش
مكانيسم استفراغ ( يك عمل انعكاسي دفاعي )
LOGO
خارج كردن كيموس معده و دوازده از راه دهان
تحركات مولد استفراغ
.1تحريك گيرنده هاي
مكانيكي ناحيه گلو
.2تحريك گيرنده هاي
مكانيكي ديواره معده
.3تحريك گيرنده هاي
شيميايي ديواره معده در اثر
مسموميت غذايي
اعمال آغاز كننده استفراغ
)1باال رفتن زبان كوچك
)4پايين آمدن اپي گلوت
)2دم عميق
)3باال رفتن حنجره
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
روده باريك :
مكان اصلي گوارش شيميايي و جذب غذاها مي باشد
چون قوي ترين آنزيم هاي
گوارشي توسط بخش برون
ريز پانكراس به دوازدهه
(ابتداي روده باريك )
وارد مي شوند و ماده صفرا
هم به دوازدهه مي ريزد
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
بخش برون ريز پانكراس ،شيره پانكراس ترشح مي كنند
)1ترشح قوي ترين آنزيم هاي گوارشي مثل كربوهيدراتازها ،ليپازها،
پروتئازها ،نوكلئازها كه باعث هيدروليز مواد غذايي مي شوند
)2بي كربنات سديم ( : ) NaHCo3خاصيت قليليي دارد و باعث خنثي
كردن خاصيت اسيدي كيموس معده مي شوند
Nacl +H2Co3
NaHCo3 + Hcl
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
وظايف بي كربنات سديم
آنزيم هاي شيره پانكراس براي فعال شدن نياز به PHخنثي دارند
براي اين منظور سلول هاي درون ريز ديواره دوازدهه هورمون
سكرتين را به داخل خون روده ترشح مي كنند
اين هورمون از راه خون به سلول هاي بخش برون ريز پانكراس
رفته و آن ها را وادار به ترشح بي كربنات سديم مي كند
اين ماده به دوازدهه رفته و خاصيت اسيدي كيموس معده را خنثي
مي كند
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
صفرا
ماده اي قليايي توسط سلول هاي كبدي ( جگر ) توليد شده و
اعمال مختلفي در گوارش غذاها انجام مي دهد
تركيبات صفرا :
(1تركيبات رنگي شامل (بيلي روبين و بيلي وردين)
(2امالح صفراويي :تشديد حركات دودي روده باريك
(3كلسترول
(4ليستين (ليپيد ) :باعث ايجاد يك امولوسيون پايدار مي شود
...............................................................................
..........................................................................
تغذيه و گوارش
LOGO
بيلي روبين
فصل 4تغذيه و گوارش
بيلي وردين
هموگلوبين گلوبول هاي قرمز مرده
در صفرا دو ماده رنگي به نام هاي بيلي روبين و بيلي وردين وجود
دارد كه از تجزيه هموگوبين گلوبول هاي قرمز مرده به وجود مي آيد
بخشي از اين مواد رنگي در روده دوباره جذب خون شده و از راه
ادرار دفع مي شود ،رنگ زرد ادرار به همين علت است
بخشي ديگر از آن بر اثر آنزيم هاي گوارشي تغيير ورنگ قهوه اي
مدفوع را مي سازد
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
بيماري هاي صفرا
رسوب كلسترول در كيسه صفرا يا مجاري خروج آن ،سنگ
صفرا را به وجود مي آورد
ورود رنگ هاي صفرا به خون كه ممكن است بر اثر سنگ
هاي صفرا يا بيماري هاي خوني و كبدي صورت گيرد ،باعث
بيماري يرقان يا زردي مي شود
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
اعمال صفرا در گوارش
(1خنثي كردن خاصيت اسيدي كيموس معده( توسط بيكربنات)
(2تشديد حركات دودي روده باريك ( توسط امالح صفراوي )
(3ايجاد يك امولوسيون پايدار (محلول معلق مايع در مايع )
توسط ليستين
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
انواع سلول هاي ترشح كننده روده باريك
موسين+آب»»»موكوز
(1سلول هاي ترشح كننده موسين
(2سلول هاي ترشح كننده مايع نمكي ولي بدون آنزيم
دومورد اول باعث تسهيل حركت مواد غذايي در روده مي شوند
)3سلول هاي پوششي ديواره روده و حاوي آنزيم
اين سلول ها عمر كوتاه داشته و پس از كنده شدن در حفره روده
قرار گرفته و غشاي آن ها پاره شده و آنزيم هاي دروني آن ها
به مواد غذايي داخلي روده اضافه مي شوند و به نوبه خود
گوارش را كامل تر مي كنند
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
انواع ساختارهاي دروني روده باريك كه باعث افزايش سطح
جذب مي شود
(1چين خوردگي ها داخل روده
(2پرزها
(3ريز پرزها ( ميكروپرزها )
ريز پرزها همان چين خوردگي غشاي پالسمايي سلول هاي پوششي
استوانهه اي روده باريك مي باشند كه فقط به وسيله ميكروسكوپ
الكتروني نگاره قابل تشخيص مي باشد
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
راه هاي جذب مواد غذايي در روده باريك
الف) جذب از راه خون
ب) جذب از راه لنف
تغذيه و گوارش
فصل 4تغذيه و گوارش
LOGO
راه هاي جذب مواد غذايي در روده باريك
الف) جذب از راه خون
( مواد محلول در آب )
آب
يون هاي معدني (امالح)
…Fe2+,Ca2+,Na2+,
قندهاي ساده» فروكتوز،
گلوكز ،گاالكتوز
از راه اسمز
( انتشار ساده )
از راه انتقال فعال
( انرژي خواه )
اسيدهاي آمينه
ويتامين هاي محلول در آب
مانند ويتامين هاي گروه Bو C
از راه انتشار ساده
تغذيه و گوارش
فصل 4تغذيه و گوارش
LOGO
راه هاي جذب مواد غذايي در روده باريك
ب) جذب از راه لنف ( چربي
ها و مواد محلول در چربي )
)2دي گليسريد
)3اسيد هاي چرب
)4ويتامين هاي محلول
در چربي
همگي از راه انتشار
ساده جذب مي شوند
)1مونوگليسريد
K,A,D,E
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
روده
اغلب مولكول هاي گلوكز و اسيدهاي آمينه براي جذب در
پرزهاي روده ،بوسيله انتقال فعال وارد شده و براي انتقال
فعال نياز به يون سديم ( ) Na+مي باشد
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
? چرا چربي ها و ويتامين هاي محلول در چربي ( ) K,A,D,E
نمي توانند از راه خون جذب شوند؟
☺زيرا مويرگ هاي خوني موجود در پرزها همانند ساير موويرگ
هاي خوني بدن بوسيله يك اليه پلي ساكاريدي احاطه شوده انود كوه
ايوون اليووه پلووي سوواكاريدي مووانع ورود چربووي هووا بووه داخوول مووويرگ
هووواي خووووني موووي شوووود ولوووي موووويرگ هووواي لنفوووي ايووون اليوووه پلوووي
ساكاريدي را ندارند
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
روده بزرگ
وظايف :
(1جذب آب و مواد معدني ( پتاسيم » ) K+غليظ تر شدن
مدفوع
(2وجود بعضي باكتري ها بصورت هم زيست كه ويتامين
B,Kرا توليد مي كنند
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
اجزاي روده بزرگ
(1روده كور ( ابتداي روده بزرگ )
(2زايده آپانديس
(3كولون باالرو ( در سمت راست )
(4كولون افقي
(5كولون پايين رو ( در سمت چپ )
(6راست روده
☻ در انتهاي راست روده ماهيچه هاي حلقوي داخلي (صاف و
غير ارادي ) و حلقوي خارجي( مخطط وارادي ) مخرج
وجود دارد
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
در بدن ما آنزيمي كه بتواند سلولز را تجزيه كند ،توليد نمي
شود ولي در روده بزرگ باكتري هايي زندگي مي كنند كه
سلولز را تجزيه و از گلوكز آن استفاده مي كنند
اين باكتري ها مقداري ويتامين B,Kنيز توليد مي كنند كه
مورد استفاده بدن قرار مي گيرد
تجزيه مواد توسط باكتري ها توليد گازهاي روده مثل
هيدروژن ،متان و سولفيد هيدروژن مي كند
مقدار كمي هم پتاسيم و موكوز نيز از غده هاي ديواره روده
بزرگ ترشح و دفع مي شود
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
دستگاه گوارش گياه خواران
(1نشخواركننده»»» گاو ،گوسفند ،بز ،شتر ،گوزن
(2غير نشخواركننده»»» اسب ،فيل ،االغ ،قاطر
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
معده نشخواركنندگان 4بخشي است:
(1سيرابي :بزرگترين بخش معده محل تجزيه سلولز
(2نگاري :محل تجزيه سلولز
(3هزارال :جذب آب غذا
(4شيردان :معده اصلي داراي آنزيم هاي گوارشي
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
سيرابي
بزرگترين بخش معده
شيردان است كه آخرين بخش معده و
معده اصلي
ترشح كننده اسيد معده و آنزيم هاي گوارشي مي باشد
محل تكثير باكتري ها
سيرابي
محل هضم باكتري ها
شيردان
سيرابي ،نگاري و هزارال به مري راه دارند ولي شيردان نه!
در مقابل از اين 4بخش معده تنها شيردان به روده باريك راه
دارد
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
ترتيب حركت غذا در لوله گوارش نشخواركنندگان
)1دهان )2مري )3سيرابي )4نگاري )5مري )6دهان
)7مري
)8هزارال
)9شيردان (معده اصلي )
)10روده باريك
)11روده بزرگ
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
مقايسه تكامل گوارشي در نشخواركنندگان و غيرنشخواركنندگان
در نشخواركنندگان گوارش سلولز كامل تر صورت مي پذيرد
زيرا باكتري هاي تجزيه كننده سلولز در ابتداي لوله گوارش
(سيرابي و نگاري ) قرار دارد و سلولز فرصت بيشتري براي
تجزيه در طول لوله گوارش دارد ولي در غير نشخواركنندان
(اسب و فيل ) باكتري هاي تجزيه كننده در انتهاي لوله گوارش
(روده بزرگ ) قرار دارد و فرصت كمتري براي تجزيه در طول
لوله در اختيار دارد و به همين دليل است كه در فضوالت اسب و
فيل و ...رشته هاي گياهي نيز قرار دارد
...........................................................................
...........................................................................
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
عامل تعيين كننده طول لوله گوارش در جانوران چيست؟
نوع ماده غذايي ( گوشتي يا گياهي يا هردو ) عامل اصلي
تعيين لوله گوارش در جانوران است
طول لوله گوارش
گوشت خواران
طول لوله گوارش
همه چيزخواران
طول لوله گوارش
گياهخواران
تغذيه و گوارش
LOGO
فصل 4تغذيه و گوارش
نوزاد قورباغه كه آبزي است گياهخوار ،اما قورباغه بالغ
حشره خوار است.نسبت طول روده نوزاد قورباغه به طول
بدن بسيار بيشتر از اين نسبت در قورباغه بالغ است
هنگام دگرديسي و تبديل نوزاد قورباغه به قورباغه بالغ رشد
روده نسبت به ساير اندام ها اندك است
LOGO