Transcript CSC JD workshop print 2013

เอกสารประกอบการบรรยาย
เรือ
่ งการวิเคราะหงานและการเขี
ยนแบบบรรยาย
์
ลักษณะงาน
การประชุมเชิงปฏิบต
ั ก
ิ าร
การวิเคราะหงานและการจั
ดทาแบบบรรยายลักษณะงาน
์
1
แนวคิดในการบริหารงานบุคคลในปัจจุบน
ั
แนวโน้มการบริหาร
ทรัพยากรบุคคลใน
ปัจจุบน
ั
การบริหาร
ทรัพยากรบุคคล
ในอดีต
ใช้ความรู้
ความสาม
ารถเป็ น
ตัวแบง่
INPUT
Employee
Centric
Behavioral Competencies
THROUGHPUT
ใช้หน้าที่
บทบาท/
ผลลัพธ/์
ผลสั มฤทธิเ์ ป็ น
ตัวแบง่
OUTPUT
Organization
Centric
2
ตารางแสดงความแตกตาง
่
ระหวางการเขี
ยนแบบบรรยายลักษณะงานแบบเกา่
่
และใหม่
การเขียนแบบบรรยาย
ลักษณะงาน
แบบพรรณนา
 เป็ นเอกสารหลัก ในการ 
ก าหนดลัก ษณะงานใน
ส่วนราชการ
 วิธก
ี ารเขียนเป็ นบรรยาย 
ลั ก ษ ณ ะ กิ จ ก ร ร ม
(Tasks) ของสายงาน
ต่ า ง ๆ จึ ง ไ ม่ มี ค ว า ม
ชัดเจนในผลสั มฤทธิท
์ ไ
ี่ ด้


ภา ษ า ที่ ใ ช้ แ ส ด ง ค ว า ม 
ซับ ซ้ อนไม่สามารถแยก
ความซั บ ซ้ อนไ ด้ อย่ าง
ชัดเจน เช่น
C35/6ว จ ะ เ ขี ย น ง า น
ลัก ษณะงานเหมื อ นกัน
ทั้ ง ๆ ที่ ร ะ ดั บ ชั้ น ง า น
แตกตางกั
น
่
เน้นวุฒก
ิ ารศึ กษาทีจ
่ บมา 
เมื่ อ แ ร กรั บ เ ข้ าสู่ ร ะ บ บ
การเขียนแบบบรรยายลักษณะงาน
แบบ Role Profile
ยัง คงสามารถใช้เป็ นเอกสารหลัก ในการกาหนดลักษณะงานของส่วน
ราชการได้ แตเปลี
ย
่ นให้เหมาะสมกับประเภทและระดับชั้นงานใหม่ที่
่
จะระดับชัน
้ งานแบบกวาง
(Broadband)
้
วิธก
ี ารเขียนเน้นบทบาทและผลสั มฤทธิ ์ จึงช่วยสนับสนุ นวัฒนธรรม
ของราชการทีเ่ ปลีย
่ นแปลงไปเป็ น Result-based Organization
นอกจากนั้นยังทาให้ผูปฏิ
ั งิ านมีความชัดเจนในบทบาทและหน้าที่
้ บต
ความรับผิดชอบหลักของตน รวมถึงรูว
บต
ั งิ านและพัฒนา
้ าควรปฏิ
่
ตนเองอยางไรจึ
งจะบรรลุผลสั มฤทธิท
์ อ
ี่ งคกรคาดหวั
งและเป็ นประโยชน์
่
์
สูงสุดกับองคกร
์
ยัง คงใช้ ภาษาที่ใ ช้ แสดงความซับ ซ้ อนแต่พยายามสร้ างความชัด เจน
โดยการระบุผลสั มฤทธิแ์ ละเพิม
่ ความยากของงานโดยการระบุหน้างานที่
เพิม
่ สูงขึน
้ หรือรับผิดชอบมากขึน
้ ในแตละระดั
บชัน
้ งาน นอกจากนั้นจะ
่
เป็ นการเขียนงานทีส
่ ะท้อนภาพบทบาทลักษณะงานในปัจ จุบ น
ั ซึ่งส่ วน
ใหญ่ มี ก ารปรับ เปลี่ ย นไปมากแล้ วหลัง จากการเปลี่ ย นการก าหนด
ตาแหน่งใหมตาม
พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรื
อน พ.ศ. 2551
่
้
เน้นการเพิม
่ ความรู้/ทักษะ ในทุกระดับทีเ่ ลือ
่ นขึน
้ ในสายทางเดินอาชีพ
3
ทาให้สนับสนุ นแนวคิด Knowledge Worker และองคกรแห
่งการ
์
กระบวนการในการเขียนแบบบรรยายลักษณะงาน
ขัน
้ ตอนที่ 1 การวางแผนงาน
•
คณะทางาน ควรประกอบดวย
1) หัวหน้าส่วนราชการผู้รับผิดชอบงานดาน
้
้
การบริหารทรัพยากรบุคคลของ
ส่วนราชการเป็ นประธานคณะทางาน 2) หัวหน้าหน่วยงานหรือขาราชการ
้
ในส่วนราชการนั้นตามทีห
่ วั หน้าส่วนราชการเห็นสมควรไมน
่ ้ อยกวา่ 4 คน
เป็ นคณะทางานและให้ 3) หัวหน้าหน่วยงานทีร่ บ
ั ผิดชอบงานการเจ้าหน้าที่
หรืองานบริหารทรัพยากรบุคคลของส่วนราชการเป็ นเลขานุการ โดย
คณะทางานชุดนี้ควรจะมีบทบาทในการดูภาพรวมของการจัดทาแบบบรรยาย
ลักษณะงาน (Job Descriptions)
ขัน
้ ตอนที่ 2 การเก็บขอมู
้ ลทิศทางการบริหารงานบุคคลของ
4
กระบวนการในการเขียนแบบบรรยายลักษณะงาน
(ตอ)
่
ขัน
้ ตอนที่ 3 การเก็บข้อมูลยุทธศาสตรและภารกิ
จของหน่วยงาน
์
•
ให้ส่วนราชการเก็บยุทธศาสตรและภารกิ
จของหน่วยงานทีต
่ องการจะจั
ดทาแบบ
์
้
บรรยายลักษณะงาน โดยอาจอ้างอิงจากภารกิจตามกฎกระทรวงแบงส
่ ่ วน
ราชการ และแผนยุทธศาสตรประจ
าปี ของหน่วยงานทีจ
่ ด
ั ทาขึน
้ ตามคารับรอง
์
ของ ก.พ.ร.
ขัน
้ ตอนที่ 4 การกาหนดจานวนตาแหน่งงานทีต
่ องเขี
ยนทัง้ หมด
้
•
ให้ส่วนราชการนับจานวนตาแหน่งงานทีต
่ องเขี
ยนในแตละหน
้
่
่ วยงาน
5
กระบวนการในการเขียนแบบบรรยายลักษณะงาน
(ตอ)
่
ตัวอยางการกรอกตารางสรุ
ปผลจานวนงานทีต
่ องด
าเนินการเขียนแบบบรรยายลักษณะงานทัง้ หมด
่
้
ตาแห
น่ง
เลขที่
22
ชือ
่ ตาแหน่ง
ในการ
บริหารงาน
ผู้อานวยการกอง
ชือ
่ ตาแหน่ง
ในสายงาน
ผู้อานวยการ
ประเภท/
ระดับ
อานวยการ
ระดับตน
้
23
หัวหน้ากลุมงาน
นักทรัพยากร
วิชาการ
่
บุคคล
ระดับชานาญ
การพิเศษ
24-25 นั ก ท รั พ ย า ก ร นั ก ท รั พ ย า ก ร วิชาการ
บุคคล
บุคคล
ระดับปฎิบต
ั ก
ิ าร
26
หัวหน้ากลุมงาน
นักทรัพยากร
วิชาการ
่
บุคคล
ระดับชานาญ
การ
27-28 นั ก ท รั พ ย า ก ร นั ก ท รั พ ย า ก ร วิชาการ
บุคคล
บุคคล
ระดับชานาญ
สั งกัด
กองการเจ้าหน้าที่
กลุมงานสรรหาและ
่
บรรจุแตงตั
่ ง้
กลุมงานสรรหาและ
่
บรรจุแตงตั
่ ง้
กลุมงานอั
ตรากาลัง
่
และระบบงาน
กลุมงานอั
ตรากาลัง
่
6
และระบบงาน
กระบวนการในการเขียนแบบบรรยายลักษณะงาน
(ตอ)
่
ขัน
้ ตอนที่ 5 การเก็บข้อมูลจากการทางานจริง
•
เป็ นส่วนทีส
่ าคัญทีส
่ ด
ุ ในการจัดทาแบบบรรยายลักษณะงาน เนื่องจากเป็ นการ
เก็บขอมู
่ าจริงในสภาพปัจจุบน
ั จากผู้ดารงตาแหน่งหรือผู้บังคับบัญชา
้ ลงานทีท
ของผู้ดารงตาแหน่ง ซึ่งในการเก็บขอมู
ธ ี เช่น
้ ลอาจทาไดหลากหลายวิ
้
• การสั งเกต (Observation)
• การสั มภาษณตั์ วแทนหรือผู้ครองตาแหน่งตางๆ
(Interview)
่
• การส่งแบบสอบถาม (Questionnaires)
• การจัดสั มมนาเพือ่ จัดทาแบบบรรยายลักษณะงาน (Seminar)
ขัน
้ ตอนที่ 6 การวิเคราะหข
่ จัดทาแบบบรรยายลักษณะงาน
้ ลเพือ
์ อมู
(Job Description: JDs)
•
เมือ
่ เก็บขอมู
้ ลในการทางานจริงจากทางใดทางหนึ่งเรียบร้อยแลว
้ ก็ให้นา
ข้อมูลเหลานั
่ ก
ู ต้องและ
่ ้นมาวิเคราะห ์ และจัดทาแบบบรรยายลักษณะงานทีถ
เป็ นมาตรฐานเดียวกันของทุกตาแหน่งในส่วนราชการ
7
ทักษะ และ
มาตรฐานความรูความสามารถ
้
สมรรถนะทีจ
่ าเป็ น
สาหรับตาแหน่งขาราชการพลเรื
อนสามัญ
้
ความรู้ความสามารถ
ทักษะ
สมรรถนะ
ความรู้
ความรูเรื
่ ง
้ อ
ความสามาร กฎหมายและ
ถทีใ่ ช้ในการ กฎระเบียบ
ปฏิบต
ั งิ าน
ราชการ
มาตรฐานดานทั
กษะทีจ
่ าเป็ น
้
สาหรับการปฏิบต
ั งิ าน
สมรรถน
สมรรถน ะเฉพาะ
สมรรถน
ะ
ตาม
ะหลัก ทางการ ลักษณะ
บริหาร งานที่
ปฏิบต
ั ิ
ให้ส่วนราชการระบุความ
ตองการของข
อมู
้
้ ลความรู้
ความสามารถทีจ
่ าเป็ นในแตละ
่
ตาแหน่ง/ลักษณะงาน
โดยหมายถึงการรับรูข
้ อมู
้ ลและ
จัดเก็บไวในระบบความจ
า
้
เมือ
่ มีการเรียนรูและการจั
ดการ
้
ขอมู
ากั
่ ี
้ ลดังกลาวเข
่
้ บระบบทีม
ขอมู
่ จัดเก็บไวก
ว
้ ลอืน
้ อนแล
่
้
และมีความเขาใจในการน
า
้
ขอมู
้ ลดังกลาวมาใช
่
้ วาควร
่
มาใช้อยางไร
ในเวลาใด
่
ให้ส่วนราชการระบุทก
ั ษะ
ความเชีย
่ วชาญทีต
่ องการใน
้
แตละต
าแหน่ง/ลักษณะงาน
่
โดยหมายความถึงขีด
ความสามารถทีจ
่ าเป็ นในการ
ปฏิบต
ั งิ านตางๆ
ทีพ
่ ฒ
ั นามา
่
จากการสั่ งสมประสบการณ ์
และการฝึ กฝน โดยทักษะจะ
สะทอนออกมาจากการกระท
า
้
ของบุคคล
วาปฏิ
บต
ั ก
ิ จ
ิ กรรมตางๆ
ไดดี
่
่
้
เพียงใด
ให้ส่วนราชการระบุสมรรถนะ
ทีจ
่ าเป็ นในแตละต
าแหน่ง/
่
ลักษณะงาน
โดยหมายความถึงคุณลักษณะ
เชิงพฤติกรรมซึ่งทาให้
บุคลากรบางกลุม/บางคนใน
่
องคกรปฏิ
บต
ั งิ านไดผลงาน
้
์
โดดเดนกว
าคนอื
น
่ ๆ
่
่
8
สมรรถนะทีจ
่ าเป็ น
สาหรับการปฏิบต
ั งิ านในตาแหน่งแตละประเภท
่
ตาแหน่งประเภททัว่ ไป
สมรรถน
ะหลัก
ตาแหน่งประเภทวิชาการ
ตาแหน่งประเภท
อานวยการ
การมุงผลสั
มฤทธิ ์ (Achievement Motivation)
่
บริการทีด
่ ี (Service Mind)
การสั่ งสมความเชีย
่ วชาญในงานอาชีพ (Expertise)
การยึดมัน
่ ในความถูกตองชอบธรรม
และจริยธรรม (Integrity)
้
การทางานเป็ นทีม (Teamwork)
มีไดตั
้ ไป
้ ง้ แต่ 3 สมรรถนะ ขึน
9
การวิเคราะหงานคื
ออะไร
์
คือ กระบวนการรวบรวม วิเคราะหลั
์ กษณะงานและ
ผลสั มฤทธิท
์ อ
ี่ งคกรคาดหวั
งจากงานเพือ
่ นาเสนอเนื้อหา
์
สาระของงานอยางถู
กตองชั
ดเจน
่
้
การวิเคราะหงานที
ด
่ ต
ี องแสดงให
างงานนั
้นกับองคกร
์
้
้เห็นความสั มพันธระหว
์
่
์

ช่วยให้ผู้ทีเ่ กีย
่ วของเข
าใจว
างานนั
้นๆ เกีย
่ วของกั
บองคกร
้
้
่
้
์
อยางไร
่

งานนั้นมีส่วนช่วยสนับสนุ นความสาเร็จขององคกรอย
างไร
่
์

งานนั้นช่วยเพิม
่ คุณคาใดแก
องค
กร
่
่
์
10
การวิเคราะหงาน-สรุ
ปยอ
่
์
Jo
b
Jo
b
Jo
b
Jo
b
การวิเคราะหงาน
คือ
์
Jo
b
Jo
b
การวิเคราะหงานไม
ใช
่ ่
์

การวิเคราะหการ
์
ทางานของบุคคล

การวิเคราะหเฉพาะ
์
บุคคล

การประเมินคาผลการ
่

การวิเคราะห ์ มิใช่การตรวจสอบ

วิเคราะหตั
์ วงาน มิใช่ตัวบุคคล

วิเคราะหงานตามที
เ่ ป็ นอยูจริ
่ ง มิใช่
์
การตัดสิ นเอาเอง

วิเคราะหตั
่ งใน
์ วงานทีเ่ ป็ นอยูจริ
เวลานี้ แตอ
งจากวิสัยทัศน์
่ างอิ
้
พันธกิจ และยุทธศาสตร ์ ของ
ส่วนราชการ
11
แนวคิดทีใ่ ช้วิเคราะหงาน
์
ปัจจัยทีใ่ ช้ในการวิเคราะหงาน
์
โดยทัว่ ไปการวิเคราะหงานจะพิ
จารณาใน 3 เรือ
่ ง คือ คุณลักษณะของเนือ
้ งาน (Task
์
Characteristics) คุณลักษณะของงานในเชิงการประสานสั มพันธ ์ (Social Characteristics) และเป็ น
บริบทภายนอกทีก
่ ระทบตองาน
(Work Context) โดยในแตละเรื
อ
่ งแบงเป็
ดังตอไปนี
้
่
่
่ นปัจจัยตางๆ
่
่
3 บริบทภายนอกทีก
่ ระทบตองาน
่
1 คุณลักษณะของเนื้องาน (Task Characteristics)
(Work Context)
ในการวิเคราะหคุ
ณ
ลั
ก
ษณะงานของเนื
อ
้
งานนั
้
น
จะวิ
เ
คราะห
ในมิ
ตต
ิ างๆ
ดังนี้
์
์
เป็ นการวิ
เ่ คราะหในประเด็
นตงๆ
ดังนี้
์
่
• อานาจในการทางานดวยตนเอง
้
• ความเหมาะสมตอสรี
ระ
่
• ความหลากหลายของงาน
• ความตองการเชิ
งกายภาพ
้
• ความสาคัญของงาน
• สภาพการทางาน
• ความเป็ นเอกลักษณหรื
อ
ความสมบู
ร
ณ
ของงาน
์
์
• การใช้อุปกรณในการท
างาน
์
• ผลสะทอนของงาน
้
• คุณลักษณะทางความรู้
• ความซับซ้อนของงาน
• การแกปั
้ ญหา
2 คุณลักษณะของงานในเชิงการประสานสั มพันธ ์ (Social Characteristics)
• แรงสนับสนุ นจากสั งคม
• การไหลของกระบวนงาน หรือการพึง่ พาซึ่งกันและกัน
• ปฏิสัมพันธภายนอกองค
กร
์
์
• ความคิดเห็นจากผูอื
่
้ น
12
แนวคิดทีใ่ ช้วิเคราะหและเพื
อ
่ จัดทาแบบบรรยายลักษณะ
์
งาน:
แนวคิดของการเขียนตาแหน่งงาน
แนวคิดเรือ
่ งการเขียนงานทีด
่ ต
ี องประกอบด
วย
2 ส่วน
้
้
งานและขอบเขตความรับผิดชอบทีจ
่ าเป็ นในงานตามภารกิจปัจจุบน
ั
(เพือ
่ เป็ นสะทอนการท
างานตามภารกิจขององคกร)
้
์
หน้างานทีเ่ หมาะสม ครอบคลุม และมีความชัดเจน ของแตละ
่
ตาแหน่งทีอ
่ งิ ทิศทางในอนาคตของส่วนราชการ (เพือ
่ เป็ นการ
สะท้อนภาพตามยุทธศาสตรขององค
กร)
์
์
13
ชือ
่ ส่วนราชการ ....................
แบบบรรยายลักษณะงาน (Job Description)
ตาแหน่งเลขที.่ .......................
แบบฟอร
มการบรรยายลั
ก
ษณะงาน
ส่วนที่
1 ขอมู
(Job Title)
้ ์ ลทัว่ ไป
ชือ
่ ตาแหน่งในการบริหารงาน
..........................................................................................................
ชือ
่ สายงาน
.......................................................................................................................................
ประเภท/ระดับ
..................................................................................................................................
ชือ
่ หน่วยงาน (สานัก/กอง)
..............................................................................................................
ชือ
่ ส่วนงาน/กลุมงาน/ฝ
่
่ าย/งาน
......................................................................................................
ชือ
่ ตาแหน่งผูบั
้ งคับบัญชาโดยตรง ..................... ประเภท/ระดับ
....................................................
ส่วนที่
2 หน้าทีค
่ วามรับผิดชอบโดยสรุป
(Job Summary)
...............................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
...................
ส่วนที่
3 หน้าทีค
่ วามรับผิดชอบทีท
่ าอยูในปั
จจุบน
ั
(รวมถึงทีจ
่ ะตองท
าในอนาคต
่
้
ดวย)
้
1) ชือ
่ ดาน
....................
14
้
แบบบรรยายลักษณะงาน (Job
Description) (ตอ)
่
แบบฟอรมการบรรยายลั
กษณะงาน (ตอ)
่
์
ส่วนที่
4 คุณสมบัตท
ิ จ
ี่ าเป็ นในงาน
(Job
Specifications)
4.1 วุฒก
ิ ารศึ กษา / ระดับของการศึ กษา /
สาขาวิชา
....................................................................
...........................................
....................................................................
...........................................
4.2 ใบอนุ ญาตวิชาชีพ/ ใบรับรอง
....................................................................
...........................................
....................................................................
...........................................
4.3 ประสบการณที
่ าเป็ นในงาน
์ จ
....................................................................
...........................................
....................................................................
...........................................
ส่วนที่
5 ความรู้
ทักษะ
และสมรรถนะ
ทีจ
่ าเป็ นในงาน
ส่วนที่ 6 การลงนาม
ชือ
่ ผูตรวจสอบ
....................................
้
วันทีท
่ ไี่ ดจั
้ ดทา ....................................
ความรูที
่ าเป็ นในงาน
้ จ
1
...........................................
.......
2
...........................................
.......
3
...........................................
.......
4
...........................................
.......
5
...........................................
.......
ทักษะทีจ
่ าเป็ นในงาน
1
...........................................
.......
2
...........................................
.......
3
ระดับทีต
่ องการ
้
.........................................
ระดับทีต
่ องการ
้
.........................................
ระดับทีต
่ องการ
้
.........................................
ระดับทีต
่ องการ
้
.........................................
ระดับทีต
่ องการ
้
.........................................
ระดับทีต
่ องการ
้
.........................................
ระดับทีต
่ องการ
้
.........................................
ระดับทีต
่ ้องการ
15