Transcript Actuele volkshuisvestelijke opgaven

Corporaties en Zorgvastgoed
van oude mensen en de dingen die voorbijgaan?
“Zijn en blijven twee
verschillende werelden met
twee manieren van denken.
De ene partij denkt in stenen
en afschrijvingen de andere
partij in budgetten en
indicaties.”
(anonieme corporatiemedewerker, zomer 2014)
30 oktober 2014
Actuele volkshuisvestelijke opgaven
Betaalbaar wonen (de kerntaak!)
• Voor wie?
– lage inkomens (< 34.000,- bruto huishoudinkomen)
– lage middeninkomens? (< 38.000,- bruto
huishoudinkomen)
Vitale en leefbare wijken en buurten
– inzet op schoon, heel en veilig
Energietransitie
–energiekosten steeds belangrijker deel van de woonlasten
Zelfstandig wonen op oudere leeftijd
Bijzondere doelgroepen….
Actuele wet- en regelgeving
Europese beschikking (2010)
– inkomenseis ingevoerd
– onderscheid DAEB en niet-DAEB
Verhuurdersheffing
– inperking investeringsmogelijkheden
Novelle van Blok
– splitsing DAEB en niet-DAEB
- nieuwe rol gemeente: kansen, maar ook risico van
meevoetballende scheidsrechter
- leefbaarheid
(en de dooddoener: “Het is toch
jullie taak als maatschappelijke
organisatie….”)
Kunnen ook verpleeg- en
verzorgingshuizen gebouwd
worden met staatssteun (borging
door het WSW)?
Verpleeg- en verzorgingshuizen,
psychiatrische opvang en vastgoed voor
gehandicaptenzorg kunnen worden
gebouwd met staatssteun.
Deze activiteiten worden niet genoemd op de lijst van
maatschappelijk vastgoed omdat zij worden gerekend tot de
bouw van woongelegenheden in de zogenoemde dienst
van algemeen economisch belang (DAEB).
Gemiddelde jaarlijkse investeringen x €1 miljoen (nieuwbouw en
aankoop), 2010-2016.
Bron: Centraal Fonds Volkshuisvesting (2012)
Wist u
Het totaal aantal verzorgingshuisplaatsen
is de afgelopen 30 jaar meer dan
gehalveerd. En dat terwijl het aantal
tachtigplussers is verdubbeld.
Dé senior bestaat niet
Bron: Kadaster
tot.=1067
Scheiden Wonen-Zorg
o Toepassen puntensysteem om huurprijs te bepalen
o Wie financiert meerkosten van extra ruimten?
o De status van het huurcontract/ risico-analyses
o Wie verhuurt aan wie?
o Wat betekent het voor de cliënt?
o Leegstaand vastgoed: combineren van doelgroepen?
o Blijven zorgaanbieders en corporaties samenwerken?
o Hoe zit het met de gemeentelijke rol….
Een derde van de
corporatiewoningen wordt
bewoond door 65-plussers.
Het totaal aantal verzorgingshuisplaatsen
is de afgelopen 30 jaar meer dan
gehalveerd. En dat terwijl het aantal
tachtigplussers is verdubbeld.
95 procent van 75-plussers woont nog
zelfstandig
Statements van Corporaties
o bouwen doen we niet, we gaan het vastgoed anders
inzetten en zoeken naar arrangementen op zorggebied
o Ik zou het niet zo zeer 'extra inspanningen' noemen,
maar 'andere inspanningen'. We zullen cliënten die van
intramuraal naar ambulante begeleiding gaan,
huisvesting moeten bieden. Dit betekent mogelijk extra
inspanningen op het gebied van leefbaarheid.
Corporatie Onderzoek
o 40% v.d. corporaties zal in 2015 nieuwe
seniorenwoningen realiseren: 7.000
o Beschermd wonen (mensen met fysieke, verstandelijke
of geestelijke beperking): 39.000 woningeenheden
o Is uw corporatie van plan om in 2015 deze woonvorm te
realiseren? 16% (1.800 vhe)
Is corporatie in staat om de noodzakelijke
opgave wonen en zorg te realiseren?
Ja, zegt 38%
Niet bekend, zegt 47%
Nee, zegt 15 %
Nee, omdat:
betreft een gedeelde verantwoordelijkheid van meerdere
partijen: corporatie, gemeente en zorg- welzijnorganisaties
een groot deel van de bestaande voorraad niet geschikt is te
maken voor zorgbehoeftige doelgroepen. Ook is de financiering
onduidelijk en is er geen dekkende exploitatie mogelijk.
financieel onmogelijk door afgedwongen afdrachten aan en niet
na te komen betalingen door ministerie volgens protocol voor in
het verleden overgenomen verzorgingshuizen
je niet zomaar de hele voorraad kan aanpassen
opgave vermoedelijk groter zal zijn dan de mogelijkheid
woningvoorraad is in balans qua huisvesting van de diverse
doelgroepen
op dit moment bezig met inventarisatie opgave. En als er een
opgave is, dat is het natuurlijk zo, dat investeringsruimte sterk
ingeperkt is.
we onze nieuwe ambitie en strategie hiervoor nog niet hebben
bepaald
we zijn te klein
onze investeringsruimte beperkt is door heffingen
(Verhuurdersheffing, VPB)
er is geen geld beschikbaar
Aantal
respondenten
1
1
1
1
1
1
1
1
1
4
2
Welke knelpunten ervaart corporatie op
het werkterrein van wonen en zorg? (1)
o Geen goed zicht op ontwikkeling zorgvraag en benodigd
aanbod zorgwoningen
o Verschillen van definities van verschillende partijen,
waardoor een eenduidig beeld lastig wordt.
o korte termijn handelen zorgkantoor
o korte termijn subsidiëringsbeleid gemeente: volgend jaar
kan een samenwerkingspartner geld voor zorg niet
toegekend krijgen en komen van ons gehuurde panden
leeg te staan
Welke knelpunten ervaart corporatie op
het werkterrein van wonen en zorg? (2)
o Weinig visie bij zorgorganisaties over de koers van de komende
jaren.
o concurrentie tussen zorgorganisaties
o gedeelde visie zorgorganisaties, gemeente(n), corporaties ontbreekt
o De impact van wijzigend overheidsbeleid is voor veel
zorginstellingen nog steeds onduidelijk. Daardoor is het voor ons
ook lastig om hierop te anticiperen. Dit speelt met name op het vlak
van beschermde woonvormen en dagbestedingslocaties.
o Alle partijen zoeken naar hun nieuwe rol en taken in het veranderde
werkveld, juist daardoor is het lastig om concrete afspraken te
maken. Terwijl samenwerken juist nu nog belangrijker is dan
voorheen!
BETAALBAARHEID
Bron: Coresta i.o.v. KCWZ
USP onderzoek nieuw woonconcept
senioren
o Onderzoek bij ruim 800 zelfstandige 60-plussers en 500
kinderen van.
o Niet op hoogte gevolgen scheiden wonen en zorg
o 33% belangstelling betaalbaar appartement (30-50 m2)
o 66% wil aanvullende diensten:
• 51% huishoudelijk hulp
• 48% gezamenlijke activiteiten
o Slechts 33% van de kinderen met ouders >70 jaar kan
en wil mantelzorg geven
De toekomstige bewoners
Regelen het zelf
Zoeken op het internet
89% van de 60 plussers op internet
47% van de 60 plussers op social media
Zijn in het beslissingsproces naar een nieuwe woning beperkt
in media en kanaalkeuze
Zoeken op plekken met het meest complete aanbod
(dus niet op individuele sites)
Favoriete zoekcriteria
Ligging
6%
5%
Woning geschikt voor (aantal
personen)
2%
24%
6%
Toegankelijkheid/mobiliteit
14%
Specialistische zorg
23%
Zorgindicatie
20%
Beschikbaarheid
Nabijheid van de zorg
Parkeren
WONEN
ZORG
Oud, niet exploitabel vastgoed moet uit
de voorraad verwijderd worden.
Nieuwe, vaak kleinschaliger
initiatieven komen daarvoor in de
plaats.
De mensen die in de huidige verzorgingshuizen wonen zijn vaak in
zorg veel hulpbehoevender dan in het algemeen wordt
aangenomen. De roep om geschikte huisvesting voor deze groep zal
blijven bestaan. Maar ook de groep die te goed is voor het
verpleeghuis en te slecht voor een zelfstandige woning zal een
substantiële groep vormen die specifieke huisvesting nodig heeft.
Het is in het gezamenlijk belang van woningcorporaties, gemeenten
en zorginstellingen om deze huisvesting te organiseren.*
* Michiel Wentges (BOB)
Regisserend opdrachtgeverschap leidt tot
eerste prefab-zorggebouw
Steeds meer woningcorporaties schrijven bij
renovatie of nieuwbouw niet te veel voor,
maar vragen de markt om met slimme
oplossingen te komen. Woningstichting
Barneveld bijvoorbeeld is opdrachtgever van
het eerste prefab-zorggebouw van
Nederland, dat ook nog eens binnen enkele
dagen om te bouwen is tot appartementen of
eengezinswoningen. Het complex opent in
januari 2015, in Kootwijkerbroek.