Transcript การเจริญเติบโต และ พัฒนาการของวัยต่างๆ

การเจริญเติบโต
และ
พ ัฒนาการของว ัยต่างๆ
โดย
นางเพ็นนี
นางนันทนา
บุญอาษา
ั
ลีลาชย
ว ัยทารก
ว ัยทารก คือ ว ัยตงแต่
ั้
แรกเกิด
จนถึงอายุครบ 1 ปี
มีการเจริญเติบโตและพ ัฒนาการด ังนี้
การเจริญเติบโตของเด็กว ัยทารก
นา้ หน ักและสว่ นสูง
้ เรือ
้
นา้ หน ักของทารกเพิม
่ ขึน
่ ยๆ จนอายุครบ 1 ปี จะมีนา้ หน ักเพิม
่ ขึน
ประมาณ 3 เท่า ของนา้ หน ักเมือ
่ แรกเกิด
สว่ นความยาวหรือสว่ นสูงนนเมื
ั้
อ
่ อายุครบ 1 ปี จะมีความยาวหรือสว่ นสูง
้ ประมาณ 1.5 เท่า ของความสูงเมือ
เพิม
่ ขึน
่ แรกเกิด
1.
แรกเกิดรอบศรี ษะยาวประมาณ 35 ซม.
อายุครบ 1 ปี มีฟน
ั ประมาณ 12 ซ ี่
สว่ นสูงประมาณ 50 เซนติเมตร
นา้ หน ักประมาณ 3,000 กร ัม
การเจริญเติบโตของเด็กว ัยทารก
ี่ รกของทารกจะขึน
้ เมือ
2. ฟัน ปกติฟน
ั ซแ
่ อายุ 6 – 8 เดือน แต่บางคน
้ ได้
อายุได้ 2 – 3 เดือน ก็อาจมีฟน
ั ขึน
3. ขนาดรอบศรี ษะ เมือ
่ อายุครบ 1 ปี จะมีขนาดรอบศรี ษะประมาณ 45 ซม.
พ ัฒนาการของเด็กว ัยทารก
1. ทางด้านร่างกาย จิตใจ และอารมณ์
อายุ
พัฒนาการทางด้ านร่ างกาย
พัฒนาการทางด้ านจิตใจและอารมณ์
แรกเกิด
๑ เดือน
นอนขดตัว แขน ขา จะงอ คออ่ อน
ตกใจง่ ายเมือ่ มีเสี ยงดัง
ชันคางได้ อุ้มจับนอนควา่ กระดิกแขนขาได้
๒ เดือน
ยกศีรษะและหน้ าอกขึน้ สู งเมือ่ นอนควา่
ถ้ านอนหงายจะถีบตัวสู งขึน้
กล้ ามเนือ้ คอแข็ง ชันคอได้ เอือ้ มมือไขว่ คว้ า
แตะสิ่ งของได้ กรอกตาดูของทีเ่ คลือ่ นไหว
ร้ องให้ เมือ่ เจ็บปวด หิว ตกใจ เปี ยกแฉะ
แสดงอารมณ์ ตื่นเต้ น
แสดงสี หน้ าพอใจ เมือ่ ถูกหยอกล้ อ
เมือ่ มีความสุ ขหน้ าจะสดชื่น
พอใจเวลาได้ ยนิ เสี ยงเพลง ทาเสี ยงดังเวลา
ดีใจ ยิม้ เมือ่ ยินดี ร้ องให้ เมือ่ โกรธหรือเศร้ า
๓ เดือน
๔ เดือน นั่งโดยมีคนคอยพยุง กรอกตาได้ มองตาม
๕
เดือน
วัตถุได้ ทุกทิศทาง
เมือ่ พอใจจะหัวเราะเสี ยงดัง อารมณ์
เปลีย่ นแปลงอย่ างรวดเร็ว
นั่งบนตักได้ สามารถใช้ มอื จับสิ่ งของได้
พลิกควา่ หงายได้
แสดงอารมณ์ ชัดเจนเมือ่ โกรธ
ร้ องให้ เมือ่ ถูกขัดใจ
พ ัฒนาการของเด็กว ัยทารก
อายุ
พัฒนาการทางด้ านร่ างกาย
พัฒนาการทางด้ านจิตใจและอารมณ์
๖ เดือน
คืบชันตัวช่ วงบนขึน้ ใช้ มอื จับสิ่ งของทีแ่ ขวน
อยู่หรือแกว่ งไปมาได้
ยิม้ รับเมือ่ พอใจ แสดงอารมณ์ เกลียด โกรธ
นั่งเองได้ เปลีย่ นมือได้
มีอารมณ์ กลัวเพิม่ ขึน้ ร้ องให้ เมื่อไม่ พอใจ
คลานได้ หยิบวัตถุได้ ถูกต้ อง
มีอารมณ์ ดใี จ เสี ยใจมากขึน้
แสดงความรักด้ วยการโอบกอด
๗ เดือน
๘ เดือน
๙ เดือน เริ่มเกาะยืนขว้างปาของเล่น
๑๐ เดือน เกาะเดินได้ หรือเดินโดยใช้ เก้าอีท้ มี่ ีลูกล้ อ
๑๑ เดือน ยืนพยุงตัวได้ ไม่ นานดืม่ นา้ จากแก้ วได้
ตอบสนองต่ อการแสดง ร้ องให้ เมือ่ ถูกดุ
๑๒ เดือน
เมือ่ มีใครเล่ นด้ วยจะหัวเราะเสี ยงดัง
มีอารมณ์ รักผู้ทรี่ ักตน
ยืนได้ เองประคองให้ เดินได้
ตอบสนองต่ ออาการแสดง ร้ องให้ เมือ่ ถูกดุ
แสดงอารมณ์ ตามผู้อนื่ เข้ าใจอารมณ์ ผู้อนื่ ได้
พ ัฒนาการของเด็กว ัยทารก
ั
ั
2. ด้านสงคม
ทารกเริม
่ มีพ ัฒนาการทางสงคม
และปร ับต ัวให้เข้าก ับสงิ่ แวดล้อมตงแต่
ั้
อายุ 2 – 3
ั
สปดาห์
อายุ 1–2 เดือนจะจ้องหน้าและตอบสนอง
ผูห
้ ยอกล้อได้
อายุ 3 เดือน ชอบให้มค
ี นมาอยูใ่ กล้ๆ
ี งคนพูด
อายุ 4-5 เดือนจะสนใจเสย
อายุ 6 เดือน จะแยกความแตกต่างระหว่างคน
แปลกหน้าก ับคนคุน
้ เคยได้
พออายุ 1 ปี
จะเรียนรูใ้ นการเล่นก ับคนอืน
่ ได้
พ ัฒนาการของเด็กว ัยทารก
2. ด้านสติปญ
ั ญา ทารกจะแสดงพ ัฒนาการ
ทางด้านสติปญ
ั ญา ด้วยการเคลือ
่ นไหว
แสดงท่าทางโต้ตอบ การปร ับต ัว และมี
ั ันธ์ก ับบุคคลอืน
ความสมพ
่
3. ด้านภาษา ในระยะแรกจะแสดงภาษาออกมา
ด้วยการร้องให้ เพือ
่ ให้พอ
่ แม่ทราบว่าทารก
ี ง
ต้องการอะไร หรือเป็นอะไร จากนนจะออกเส
ั้
ย
่ พ่อ แม่
เออๆๆ ได้ ทารกจะพูดได้ทล
ี ะคา เชน
เมือ
่ อายุ 10-12 เดือน
ว ัยก่อนเรียน
ว ัยก่อนเรียน คือ ว ัยตงแต่
ั้
อายุ 1 ปี
จนถึงอายุครบ 6 ปี เต็ม
มีการเจริญเติบโตและพ ัฒนาการด ังนี้
การเจริญเติบโตของเด็กว ัยก่อนเรียน
่ นสูง
1. นา้ หน ักและสว
้ ารเจริญเติบโตเป็นไปอย่างสมา
ในว ัยนีก
่ เสมอเมือ
่
้ ะเจริญเติบโตชา้ กว่า
เปรียบเทียบก ับว ัยทารกแล้ว ว ัยนีจ
เมือ
่ อายุ 1 ปี เต็ม
่ นสูงประมาณ 75 ซม.
จะมีนา้ หน ักประมาณ 9 กิโลกร ัม มีสว
้ เรือ
แล้วจะโตขึน
่ ยๆ
อายุ 4 ปี
่ นสูงประมาณ 100 ซม.
จะมีนา้ หน ักประมาณ 15 กิโลกร ัม สว
อายุ 6 ปี
่ นสูงประมาณ 115 ซม.
จะมีนา้ หน ักประมาณ 20 กิโลกร ัม สว
การเจริญเติบโตของเด็กว ัยก่อนเรียน
2. ฟัน ฟันของเด็กว ัยก่อนเรียนเป็นฟันนา้ นม มีด ังนี้
อายุ 1 ปี จะมีฟน
ั นา้ นม 12 ซ ี่ เป็นฟันบน 6 ซ ี่ ฟันล่าง 6 ซ ี่
อายุ 1.5 – 2 ปี จะมีฟน
ั นา้ นม 16 ซ ี่ คือฟันบน 8 ซ ี่ ฟันล่าง 8 ซ ี่
อายุ 2.5 – 3 ปี จะมีฟน
ั นา้ นม 20 ซ ี่ คือฟันบน 10 ซ ี่ ฟันล่าง 10 ซ ี่
อายุ 6 ปี จะมีฟน
ั นา้ นม 20 ซ ี่ คือฟันบน 10 ซ ี่ ฟันล่าง 10 ซ ี่ และจะ
มีฟน
ั แท้ขน
ึ้ ข้างบน 2 ซ ี่ ฟันล่าง 2 ซ ี่ รวมทงหมดเป
ั้
็ น 24 ซ ี่
3. ขนาดรอบศรี ษะ อายุ 1 ปี จะมีขนาดรอบศรี ษะประมาณ 45 ซม.
อายุ 3 ปี จะเป็น 50 ซม. และศรี ษะจะมีขนาดใหญ่ขน
ึ้ 1 ซม.ทุกๆ 3 ปี
จนอายุครบ 10 ปี
พ ัฒนาการของเด็กว ัยก่อนเรียน
1. ทางด้านร่างกาย
อายุ
1 ปี
2 ปี
3 ปี
4 ปี
5 ปี
6 ปี
พัฒนาการทางด้ านร่ างกาย
ยืนได้ เอง ประคองให้ เดินได้
หยิบอาหาร ใส่ กระดุม รูดซิป ใส่ รองเท้ าเองได้
ถีบจักรยานสามล้ อ ขึน้ ลงบันไดได้ เข้ าห้ องนา้ เองได้
เสี ยงดัง ซุกซน สามารถทางานง่ ายๆ ได้
วิง่ เล่ นได้ อย่ างคล่ องแคล่ ว อาบนา้ เองได้ ใช้ มอื ได้ ดี
วิง่ กระโดดได้ ดี ทรงตัวดีขนึ้ วาดรูป เย็บผ้ าด้ วยเข็มได้
2. ทางด้ านจิตใจและอารมณ์
เด็กวัยก่ อนเรียนมักเป็ นเด็กเจ้ าอารมณ์ ซึ่งแต่ ละคนก็มอี ารมณ์ ไม่ เหมือนกันขึน้ อยู่กบั สุ ขภาพและ
สิ่ งแวดล้ อม ตลอดจนสภาพจิตใจของเด็ก อารมณ์ ทแี่ สดงออกมา ได้ แก่ โกรธ กลัวอิจฉา ร่ าเริง รัก
พ ัฒนาการของเด็กว ัยก่อนเรียน
ั
3. ทางด้านสงคม
ั
เด็กว ัยก่อนเรียนจะมีพ ัฒนาการทางด้านสงคมเป
็ นไป
ิ ก่อน
อย่างชา้ ๆ โดยเริม
่ จากคนภายในครอบคร ัว คนทีใ่ กล้ชด
เด็กจะรูจ
้ ักทาต ัวให้เป็นทีร่ ักของครอบคร ัว แต่เมือ
่ เล่นก ับเพือ
่ น
อาจทะเลาะเบาะแว้งก ัน เพราะเด็กย ังขาดประสบการณ์ในการ
ั้
เล่นก ับเพือ
่ น ด ังนนการเข้
ั้
าเรียนในชนอนุ
บาลเมือ
่ อายุ 3.5 ปี
เป็นการเปิ ดโอกาสให้ได้พบก ับเพือ
่ นใหม่ เพือ
่ การปร ับต ัวทีด
่ ใี น
อนาคต
4. ทางด้านสติปญ
ั ญา
้ เลียนแบบผูใ้ หญ่
อายุ 1-3 ปี สติปญ
ั ญาค่อยพ ัฒนาขึน
้ าษาคล่องขึน
้ ร้องเพลงได้
ใชภ
้ าษา คาศพท์
ั มากขึน
้ พูดเป็นประโยคได้สมบูรณ์
อายุ 4 ปี ใชภ
้ สงิ่ ของ
้ อายุ 5 ปี สนใจอยากรูอ
ขึน
้ ยากเห็น ชอบรือ
ั
่ งซกถาม
อายุ 6 ปี พูดคล่องแคล่ว ร ับผิดชอบ มีเหตุผลชา
เด็กว ัยเรียน
เด็กว ัยเรียน คือ ว ัยตงแต่
ั้
อายุ 6 ปี
จนถึงอายุครบ 10 ปี เต็ม
มีการเจริญเติบโตและพ ัฒนาการด ังนี้
การเจริญเติบโตของเด็กว ัยเรียน
่ นสูง
1. นา้ หน ักและสว
้ ประมาณ2-3
อ ัตรานา้ หน ักของเด็กว ัยนีโ้ ดยเฉลีย
่ จะเพิม
่ ขึน
่ นสูงจะเพิม
้ 4-5 ซม.ต่อปี ถึงอายุ 10 ปี จะมี
กก.ต่อปี สว
่ ขึน
่ นสูงประมาณ 130 ซม.
นา้ หน ักประมาณ 27 กก. สว
2. ฟัน
้ ะมีฟน
ในว ัยนีจ
ั แท้ขน
ึ้ มาแทนฟันนา้ นมทีห
่ ลุดไป เด็กหญิงจะ
มีฟน
ั แท้ขน
ึ้ เร็วกว่าเด็กชาย ฟันนา้ นมจะเริม
่ ห ักเมือ
่ เด็กอายุ 6 ปี
ี่ รกจะขึน
ี่ รก
้ ซงึ่ ถือเป็นฟันแท้ซแ
อายุ 6-7 ปี ฟันกรามซแ
ี่ ลางจะขึน
้
อายุ 6-8 ปี ฟันต ัดซก
ี่ า้ งจะขึน
้
อายุ 7-9 ปี ฟันต ัดซข
้ วจะขึน
้
อายุ 9-12 ปี ฟันเขีย
พ ัฒนาการของเด็กว ัยเรียน
พัฒนาการ
ด้ านร่ างกาย
การเปลีย่ นแปลง
ร่ างกายจะขยายออกทางส่ วนสู งมากกว่ าส่ วนกว้ าง แขนขาจะยาวดูเก้ งก้ างเล็กน้ อย
กล้ ามเนือ้ แขนขายังไม่ พฒ
ั นาอย่ างแท้ จริง จึงดูบอบบางไม่ แข็งแรง
ด้ านจิตใจและ เด็กเริ่มมีอารมณ์ ต่างๆ มากขึน้ เช่ น ความโกรธ อาจมีความก้ าวร้ าว หรือ ถ้ ามีน้อง
อารมณ์
ก็อาจอิจฉาน้ อง
ด้ านสั งคม มีการคบเพือ่ นมากขึน้ เพราะเข้ าโรงเรียนแล้ ว เด็กอายุ 6-8 ปี ชอบการเข้ ารวมกลุ่ม
ไม่ ชอบเล่ นคนเดียว เมือ่ อายุ 9-10 ปี จะมีความเข้ าใจเรื่องกลุ่มเพือ่ นมากขึน้
ด้ านสติปัญญา จะมีพฒ
ั นาการด้ านนีเ้ พิม่ ขึน้ เช่ น เด็กจะมีความก้ าวหน้ า ทางด้ านความคิดและ
หาเหตุผลมาอธิบายสิ่ งต่ างๆ ได้ ดขี นึ้ สามารถคิดในสิ่ งทีเ่ ป็ นนามธรรมได้
พ ัฒนาการของเด็กว ัยเรียน
พัฒนาการ
การเปลีย่ นแปลง
ด้ านความคิด เด็กวัยนีจ้ ะเข้ าใจสิ่ งง่ ายๆ ได้ ดี แต่ ยงั ไม่ ลกึ ซึ้ง เริ่มรู้จักใช้ จินตนาการออกมาในรูปของ
และจินตนาการ การวาด การปั้น และถ้ าเด็กเคยมีประสบการณ์ มาแล้ วจะคิดและจินตนาการได้ ดี
ด้ านภาษา
เด็กวัยนีจ้ ะใช้ ภาษาได้ ดี อ่ านหนังสื อได้ รู้เรื่อง พูดได้ คล่ องแคล่ ว เรื่มเข้ าใจความหมาย
ในสิ่ งทีเ่ ป็ นนามธรรม สามารถใช้ ภาษาโต้ ตอบหรือแสดงความรู้ สึกเมือ่ ไม่ เห็นด้ วย
ด้ านการใช้
เด็กวัยนีจ้ ะมีพฒ
ั นาการด้ านการเคลือ่ นไหวของร่ างกายเพือ่ ทากิจกรรมได้ เป็ นอย่ างดี
อวัยวะ
จะมีพลังมากขึน้ กล้ ามเนือ้ แข็งแรงขึน้ ร่ างกายมีความอ่ อนตัวและยืดหยุ่นสู ง
สามารถเล่ นกีฬาได้
ว ัยรุน
่
่ ัยรุน
ว ัยรุน
่ คือ ว ัยตงแต่
ั้
ว ัยเริม
่ เข้าสูว
่
ิ้ สุดว ัยรุน
จนถึงสน
่ ตอนปลาย ซงึ่ จะมี
่ ง 10-11 ปี จนถึง 20-21ปี
อายุอยูใ่ นชว
ว ัยรุน
่ มีการเจริญเติบโตและพ ัฒนาการด ังนี้
การเจริญเติบโตของว ัยรุน
่
่ นสูง
1. นา้ หน ักและสว
่ งอายุ 10-12 ปี ผูห
่ นมากจะเจริญเติบโต
ว ัยรุน
่ ในชว
้ ญิงสว
มากกว่าผูช
้ ายพออายุ 13-14 ปี ผูช
้ ายก็จะโตท ันและเจริญเติบโต
่ นสูงจะเพิม
่ งแรก แต่
รวดเร็วกว่าผูห
้ ญิง นา้ หน ักและสว
่ มากในชว
พออายุ 15 ปี ไปแล้วจะเพิม
่ ความสูงอีกน้อยมากแต่นา้ หน ักนนก็
ั้
ั
้ อยูก
ขึน
่ ับนิสยการร
ับประทานด้วย
2. ฟัน
ี่ ล้ว โดยเฉพาะฟันกรามซท
ี่ ี่ 3
้ น
้ ครบทุกซแ
ในว ัยนีฟ
ั กรามจะขึน
้ เป็นชุดสุดท้าย เมือ
จะขึน
่ อายุ 17 – 21 ปี
พ ัฒนาการของว ัยรุน
่
พัฒนาการ
การเปลีย่ นแปลง
ด้ านร่ างกาย
และทางเพศ
ในระยะแรกจะมีพฒ
ั นาการทางร่ างกายและทางเพศคล้ ายผู้ใหญ่ แต่ พอในช่ วงวัย
ตอนกลางถึงตอนปลายวัยรุ่ น ก็จะมีพฒ
ั นาการเหมือนกับผู้ใหญ่ มากขึน้
ด้ านจิตใจและ
อารมณ์
วัยนีจ้ ะมีการเปลีย่ นแปลงทางด้ านจิตใจและอารมณ์ มาก มีความสนใจเพศตรงข้ าม
ต้ องการเป็ นทีย่ อมรับของกลุ่มเพือ่ นมีความเป็ นตัวของตัวเอง และต้ องการเหตุผล
มากขึน้
ด้ านสั งคม
สั งคมของวัยรุ่นจะขยายวงกว้ างออกไปมีท้งั เพือ่ นเพศเดียวกันและเพือ่ นต่ างเพศ
โดยเฉพาะเพือ่ นต่ างเพศอาจพัฒนาไปเป็ นแฟนหรือคู่รักได้ นอกจากนีย้ งั มีการเข้ า
สั งคมกับผู้ใหญ่ ทาให้ วยั รุ่นต้ องปรับตัวมากขึน้
ด้ านสติปัญญา วัยรุ่นสามารถใช้ ความคิดของตนเองตัดสิ นใจได้ อย่ างมีเหตุผล อีกทั้งยังแสดง
ความสามารถทางสติปัญญาด้ วยการพูด อภิปราย หรือแสดงความคิดเห็นกับผู้อนื่
อยากรู้อยากลอง ชอบเรียนรู้ด้วยการลงมือทาเอง
ว ัยผูใ้ หญ่
่ งอายุ 21 ถึง 60 ปี
ว ัยผูใ้ หญ่ คือ ว ัยตงแต่
ั้
ชว
่ งระยะพ ัฒนาการว ัยผูใ้ หญ่ออกเป็น
ซงึ่ แบ่งชว
ว ัยผูใ้ หญ่ตอนต้น (Early adulthood) ตงแต่
ั้
20 ถึง 40 ปี
ว ัยกลางคน (Middle age หรือ Middle adulthood) คือ
่ งอายุ 40 – 60 ปี
ชว
มีพ ัฒนาการด ังนี้
พ ัฒนาการของว ัยผูใ้ หญ่ตอนต้น(20-40 ปี )
พัฒนาการ
การเปลีย่ นแปลง
ด้าน
ร่างกาย
มีการพัฒนาทางร่างกายอย่างเต็มที่ทั้งเพศหญิงและเพศชาย ร่างกาย
สมบูรณ์ มีการพัฒนาความสูงมาจากวัยรุน
่ และจะมีความสูงที่สด
ุ ในวัย
ผู้ใหญ่ตอนต้นนี้ รวมทั้งกล้ามเนือ
้ และเนือ
้ เยือ
่ ไขมัน มีการพัฒนาอย่างเต็มที่
เช่นกัน เมื่อเพศชายอายุประมาณ 20 ปี ไหล่จะกว้าง มีการเพิ่มขนาดของ
ต้นแขนและมีความแข็งแรงของกล้ามเนือ
้ มากขึน
้ ในเพศหญิงเต้านมและ
สะโพกมีการเจริญเต็มที่ ในวัยนีร้ า่ งกายจะมีพลัง คล่องแคล่วว่องไว
การรับรูต
้ า่ ง ๆ จะมีความสมบูรณ์เต็มที่ เช่น สายตา การได้ยิน
ความสามารถในการดมกลิน
่ การลิ้มรส
มีการควบคุมอารมณ์ได้ดข
ี น
ึ้ มีความมัน
่ คงทางจิตใจดีกว่าวัยรุน
่
ด้านจิตใจ
คานึงถึงความรูส
้ ก
ึ ของผูอ
้ น
ื่ รู้สึกยอมรับผูอ
้ น
ื่ ได้ดข
ี น
ึ้ มีพัฒนาการ
และ
ด้านอารมณ์รก
ั มีความรูส
้ ก
ึ ปรารถนาทีจ
่ ะใช้ชว
ี ต
ิ คูด
่ ว
้ ยกัน มีการใช้
อารมณ์ กลไกทางจิตชนิดฝันกลางวัน (Fantacy) การเก็บกด
(Impulsiveness) น้อยลง แต่จะใช้การตอบสนองด้วยเหตุผลทัง้ กับ
ตนเองและผูอ
้ น
ื่ มากขึน
้
พ ัฒนาการของว ัยผูใ้ หญ่ตอนต้น
พัฒนาการ
การเปลีย่ นแปลง
ด้ านสั งคม
สังคมของบุคคลวัยนีค
้ อ
ื เพื่อนรัก คู่ครอง บุคคลจะพัฒนา
ความรัก ความผูกพัน แสวงหามิตรภาพทีส
่ นิทสนม หากสามารถ
สร้างมิตรภาพได้มน
ั่ คง จะเป็นผูใ
้ หญ่ทม
ี่ ค
ี วามสัมพันธ์กน
ั อย่างไว้
เนื้อเชือ
่ ใจและนับถือซึง่ กันและกัน ตรงข้ามกับผูใ
้ หญ่ทไี่ ม่สามารถ
สร้างความสนิทสนมจริงจังกับผูห
้ นึง่ ผูใ
้ ดได้จะมีความรูส
้ ก
ึ อ้างว้าง
เดียวดาย (isolation) หรือเป็นคนทีห
่ ลงรักเฉพาะตนเอง
(narcissism)
วัยนีจ
้ ะให้ความสาคัญกับกลุม
่ เพือ
่ นร่วมวัยลดลง จานวนสมาชิก
ในกลุม
่ เพือ
่ นจะลดลง แต่สัมพันธภาพในเพือ
่ นทีใ
่ กล้ชด
ิ หรือเพือ
่ นรัก
ยังคงอยูแ
่ ละจะมีความผูกพันกันมากกว่าความผูกพันในลักษณะของ
คู่รก
ั และพบว่ามักเป็นในเพือ
่ นเพศเดียวกัน การสัมพันธ์กบ
ั บุคคลใน
ครอบครัวจะเพิม
่ ขึน
้ เนือ
่ งจากเป็นวัยทีเ่ ริม
่ ใช้ชว
ี ต
ิ ครอบครัวกับคูข
่ อง
ตนเอง และเกิดการปรับตัวกับบทบาทใหม่
พ ัฒนาการของว ัยผูใ้ หญ่ตอนต้น
พัฒนาการ
การเปลีย่ นแปลง
ด้ าน
สติปัญญา
วัยผู้ใหญ่ตอนต้น มีความสามารถทางสติปญ
ั ญาสมบูรณ์ที่สุดคือ
คุณภาพของความคิดจะเป็นระบบ มีความสัมพันธ์กันและมีความคิด
รูปแบบนามธรรม ผู้ใหญ่จะมีความคิดเปิดกว้าง ยืดหยุ่นมากขึ้น และ
รู้จักจดจาประสบการณ์ที่ได้เรียนรู้ ทาให้สามารถปรับตัวเข้ากับ
สถานการณ์ต่างๆ ได้ดี
นอกจากจะเป็นความคิดในการแก้ไขปัญหาดังกล่าวแล้ว ยังมี
ลักษณะของความคิดสร้างสรรค์และค้นหาปัญหาด้วย
ปัญหาที่พบในวัยนีค
้ อ
ื ปัญหาสุขภาพ เนื่องมาจากลักษณะการ
ดารงชีวิต เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มเหล้า การรับประทานอาหารไขมัน
สูง
พ ัฒนาการของว ัยกลางคน (40-60 ปี )
พัฒนาการ
การเปลีย่ นแปลง
ด้าน
ร่างกาย
ในวัยกลางคนนี้ ทั้งเพศชายและเพศหญิงร่างกายจะเริม
่ มีความ
เสื่อมถอยในเกือบทุกระบบของร่างกาย ผิวหนังจะเริม
่ เหีย
่ วย่น หยาบ
ไม่เต่งตึง ผมเริม
่ ร่วงและมีสข
ี าว น้าหนักตัวเพิม
่ ขึน
้ จากการสะสม
ไขมันใต้ผว
ิ หนังมากขึน
้ ระบบสัมผัส ได้แก่ ความสามารถในการ
มองเห็นเปลีย
่ นแปลงส่วนใหญ่สายตาจะยาวขึน
้ บางคนจะมีอาการหู
ตึงเนือ
่ งจากความเสือ
่ มของเซลล์ การลิม
้ รสและการได้กลิน
่
เปลีย
่ นแปลงไป อวัยวะภายในร่างกาย เช่น ผนังเส้นเลือด หัวใจ
ปอด ไต และสมอง มีความเสือ
่ มลงเช่นกัน
ในบุคคลที่ประสบกับความสาเร็จในชีวต
ิ การทางานจะมีอารมณ์
ด้านจิตใจ
มั่นคง รู้จักการให้อภัย ไม่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตน มีความพึงพอใจ
และ
ในชีวิตที่ผ่านมา ลักษณะบุคลิกภาพค่อนข้างคงที่
อารมณ์
บางคนจะมีอารมณ์เศร้าจากการที่บต
ุ รเริ่มมีครอบครัวใหม่
การสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รก
ั เช่น บิดา มารดา หรือคู่สมรส หรือ
ผิดหวังจากบุตรเป็นต้น
พ ัฒนาการของว ัยกลางคน (40-60 ปี )
พัฒนาการ
การเปลีย่ นแปลง
ด้านสังคม
บุคคลทีม
่ พ
ี ฒ
ั นาการอย่างสมบูรณ์ในวัยนี้ จะแบ่งปัน เผื่อแผ่ เอื้อ
อาทรต่อบุคคลอืน
่ ๆ โดยเฉพาะกับบุคคลทีเ่ ยาว์วย
ั กว่า สร้างสรรค์
ผลงานใหม่ ก่อให้เกิดความปลาบปลืม
้ ใจ เห็นคุณค่าของตนเอง
ตรงข้ามกับวัยกลางคน
ที่พะวงแต่ตน จะเห็นแก่ตว
ั ไม่แบ่งปัน เผื่อแผ่ตอ
่ บุคคลอืน
่ ชอบแสดง
อานาจ หรือเป็นคนเฉือ
่ ยชา ขาดความกระตือรือร้น งานสังคมของ
บุคคลในวัยกลางคนส่วนใหญ่คอ
ื ทีท
่ างานและบ้าน กลุ่มเพือ
่ นที่
สาคัญ ได้แก่ เพื่อนร่วมงาน หรือเพื่อนบ้านใกล้เคียง ความสัมพันธ์
ในครอบครัวเป็นในลักษณะเฝ้าดูความสาเร็จในการศึกษา และ
ความก้าวหน้าในหน้าทีก
่ ารทางานของบุตร ในบุคคลทีเ่ ป็นโสดกลุม
่
เพื่อนทีส
่ าคัญคือเพือ
่ นสนิททีผ
่ ูกพันตัง้ แต่ในวัยรุน
่ หรือวัยผูใ
้ หญ่
ตอนต้น
ระยะปลายของวัยนี้ ส่วนใหญ่เข้าสูว
่ ย
ั ใกล้เกษียณอายุ
การทางาน บางคนสามารถปรับตัวได้ดี บางคนไม่สามารถปรับตัวได้
รู้สึกท้อแท้ รู้สึกตัวเองด้อยคุณค่า อาจมีอาการซึมเศร้า
พ ัฒนาการของว ัยกลางคน (40-60 ปี )
พัฒนาการ
การเปลีย่ นแปลง
ด้ านสติปัญญา
ในระยะวัยกลางคนนีจ
้ ะมีพัฒนาการทางสติปญ
ั ญา
ใกล้เคียงกับในวัยผูใ
้ หญ่ตอนต้นมีความคิดเป็นเหตุผล
รู้จักคิดแบบประสานข้อขัดแย้งและความแตกต่าง จะ
สามารถรับรูส
้ งิ่ ทีเ่ ป็นข้อขัดแย้งต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ว
มีความอดทนและมีความสามารถในการจัดการกับข้อ
ขัดแย้งนัน
้ ๆ ดังนั้นจึงมีความเข้าใจเรือ
่ งการเมือง เล่น
การเมือง รู้จักจัดการกับระบบระเบียบของสังคมและรูจ
้ ก
ั
จัดการกับเรือ
่ งความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลอย่างมีวฒ
ุ ิ
ภาวะ
ว ัยสูงอายุ
้ ไป
ว ัยสูงอายุ คือ ว ัยตงแต่
ั้
อายุ 60 ปี ขึน
กล่าวกันว่ ากระบวนการความชราจะเริ่มตั้งแต่ อยู่ในครรภ์ มารดา คือ
ร่ างกายจะเจริญเติบโตขึน้ เรื่อย ๆ จนเมื่อเติบโตเต็มทีแ่ ล้ว การเปลี่ยนแปลงของ
ร่ างกายจะเป็ นไปในทางเสื่ อมลงมากกว่ าจะเสริมสร้ าง
ความชราเป็ นกระบวนการที่เกิดขึน้ โดยธรรมชาติ ซึ่งไม่ ใช่ โรคแต่ เป็ นไป
ตามวัยและการปฎิบัติตนของแต่ คน ความเจ็บป่ วยก็มีผลทาให้ กระบวนการชรา
เกิดขึน้ ได้ เร็วขึน้ ดังทีเ่ รียกกันว่ า " แก่เพราะโรคหรือแก่ก่อนวัย " ตรงกันข้ ามคนที่
ดูแลสุ ขภาพและรับประทานอาหารเหมาะสมตลอดเวลา จะลดปัญหาการเจ็บป่ วย
และชะลอความแก่ไว้ ได้ นาน และไม่ มีโรคภัยมาเบียดเบียน ตามธรรมชาติคนเราเมื่อ
แก่ตัวลงจะมีผลทาให้ ประสาทสั มผัสทั้ง 5 ทางานด้ อยลงคือ ประสาทที่ทาหน้ าที่
เกีย่ วกับการมองเห็น การรับรส กลิน่ เสี ยง และสั มผัสด้ อยลง
ว ัยสูงอายุ
1. การเปลีย่ นแปลงทางร่างกาย
่
เชน
ี ฟัน ฟันสก
ึ กร่อนและห ัก ทาให้เคีย
้ วอาหารลาบาก
1.1 การสูญเสย
่ ข้าว
้ วอาหารไม่ละเอียด กินได้แต่อาหารนุม
เคีย
่ ๆ ไม่มก
ี าก เชน
แป้ง นา้ ตาล ทาให้นา้ หน ักเพิม
่ ได้งา
่ ย
1.2 กลืนอาหารลาบาก เนือ
่ งจากต่อมนา้ ลายหลง่ ั นา้ ลายได้นอ
้ ยลง
ื้ ในปาก ไม่มเี มือกหล่อลืน
้
ทาให้ไม่มค
ี วามชน
่ อาหาร กล้ามเนือ
ควบคุมการกลืนทางานน้อยลง กลืนอาหารแห้งลาบาก สาล ัก
บ่อย
้ ปุ่มร ับ
1.3 ความสามารถในการร ับรสและกลิน
่ ลดลง เมือ
่ อายุมากขึน
รสทีล
่ น
ิ้ และความสามารถในการร ับ รสของผูส
้ ง
ู อายุลดลง แต่
ความสามารถในการร ับ ความหวานย ังคงอยูผ
่ ส
ู้ ง
ู อายุม ักชอบ
อาหารทีม
่ รี สหวาน
ึ อาหารลดลง อาหารทีย
1.4 นา้ ย่อยและการดูดซม
่ อ
่ ยไม่ได้ จะเกิด
การหม ักหมมในลาไส ้ ทาให้เกิดอาการท้องอืดมีแก๊สแน่น จุก
ี ด
เสย
1.5 การเปลีย
่ นแปลงทางสายตาจะเปลีย
่ นเป็นสายตายาว
ว ัยสูงอายุ
2. การเปลีย่ นแปลงทางจิตใจ อารมณ์
ั
และสงคม
่
เชน
่ ความเจ็บป่ วย การเสอ
ื่ มของสว่ นต่าง
2.1 การเปลีย
่ นแปลงทางร่างกาย เชน
ในร่างกาย สงิ่ เหล่านีก
้ อ
่ ให ้เกิดความวิตกกังวล กดดันทางอารมณ์
ั
2.2 การเปลีย
่ นทางด้านสงคม
ได ้แก่
ั
่ ผู ้
* การ เปลีย
่ นแปลงทางด้านสถานภาพและบทบาททางสงคม
เชน
ี บทบาทใน
ทีเ่ คยทางานเมือ
่ ครบอายุ 60 ปี ต ้องออกจากงานการสูญเสย
การเป็ นผู ้นาครอบครัว
* การถูกทอดทิง้ สภาพสงั คมในปั จจุบน
ั คนหนุ่มสาวต ้องหางานทา ทาให ้
ผู ้สูงอายุถก
ู ทอดทิง้ อยูต
่ ามลาพัง ลูกหลานไม่มเี วลาเอาใจใส่
ื่ ถือลดลง คนสว่ นใหญ่มักมองว่าผู ้สูงอายุม ี
* ความเคารพเชอ
ความสามารถน ้อยลง ทาให ้ความเคารพนับถือในฐานะทีม
่ ป
ี ระสบการณ์
่ เคย
เปลีย
่ นไป เด็กไม่ให ้ความเคารพผู ้ใหญ่เหมือนเชน
ี ชวี ต
ิ หรือเพือ
* การสูญเสย
ิ ของคูส
่ มรส ญาติ คนใกล้ชด
่ น (จบจ ้า)
อ้างอิง
ั
ั้ ัธยมศก
ึ ษาชนม
ึ ษาปี ที่ 2. พิมพ์
ปรีชา ไวยโภคา. สมฤทธิ
ม
์ าตรฐานสุขศก
ครงที
ั้ ่ 6. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์อ ักษรเจริญท ัศน์, 2545.
หนูก.๋ี พ ัฒนาการว ัยผูใ้ หญ่. [ ออนไลท์]. เข้าถึงได้จาก :
http://clm.wu.ac.th/www/media/3200-101/unit6.htm.
(13 มิถน
ุ ายน 2553)
เวชศาสตร์, สถาบ ัน. ผูส
้ ง
ู อายุ. [ ออนไลท์]. เข้าถึงได้จาก :
http://www.agingthai.org/page/668. (15 มิถน
ุ ายน 2553)