Transcript media

LITERATURA
1. Gajda J. 2002, „Media w edukacji”.
2. Gabon-Klas T. 2005, „Media i komunikowanie masowe: teorie i analizy prasy ,
radia, telewizji i Internetu”.
3. Retter H. 2005, „Komunikacja codzienna w pedagogice”.
4. Siemieniecki B. 2002, „Komputer edukacji”.
5. Jakubowski W. 2006, „Edukacja w świetle kultury popularnej”.
6. Juszczyk S. 2000, „Człowiek w świecie elektronicznych mediów- szanse i
zagrożenia”.
7. McLuhan M. 2004, „Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka”.
ZAGADANIENIA DO OPRACOWANIA
1. Wykaż, że Internet to efektywne mass medium ( na podstawie wybranej
teorii komunikacji pedagogicznej w ujęciu Heine Rettera, wybór uzasadnij).
2. Wykaż pozytywne i negatywne oddziaływania mediów na dziecko (na
podstawie społecznej teorii poznawczej Alberta Bandury).
3. Scharakteryzuj globalną sieć komputerową (Internet) jako środowisko
komunikacji społecznej.
4. Scharakteryzuj komputer jako medium edukacyjne, przyjmując jako
kryterium oceny aspekt wspierający i zaburzający proces nauczania – uczenia
się.
5.
Scharakteryzuj komputer jako narzędzie użytkowe
wykorzystywane w procesie nauczania – uczenia się.
i
użyteczne
6. Scharakteryzuj komputer jako narzędzie wspierające rozwój poznawczy
dziecka.
7. Wskaż przykłady tekstów medialnych, przeanalizuj ich strukturę, formę,
oddziaływanie.
POJĘCIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE EDUKACJI
EDUKACJA: (Kwieciński ,1987) : złożony, wieloaspektowy proces zmian w
całym cyklu życia człowieka (jego hominizacji), obejmujący:
 proces naturalnego wrastania (socjalizacji, inkulturacji),
 procesy celowościowe (kształcenie, wychowanie),
 różnorodne procesy uspołeczniania i uspołecznienia
EDUKACJA: Spoleczna praktyka konstruowania znaczeń nadających
sens ludzkiej tożsamości (Melosik, Szkudlarek , 1998)
POJĘCIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE EDUKACJI
KSZTAŁCENIE: jeden z dwóch celowościowych procesów edukacyjnych,
odnoszący się głównie do sfery intelektualnej jednostki. Pozostałe sfery
osobowości człowieka są domeną wychowania.
NAUCZANIE: organizowanie, kierowanie.
UCZENIE SIĘ: nabywanie wiedzy, umiejętności, rozwój zainteresowań,
zdolności poznawczych.
POJĘCIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE EDUKACJI
EDUKACJA: wychowanie głównie pod względem umysłowym (słownik
języka polskiego).
ZMIANA jako kategoria rozwoju.
Przyrost i rozwój:
 wiedzy,
 umiejętności,
 zdolności poznawczych, zainteresowań.
POJĘCIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE EDUKACJI
EDUKACJA: (Łukaszewicz ,1996) pewnego rodzaju instrument układania się
człowieka ze światem w następstwie czego wzrastają szanse jego
samoorganizacji w ekologicznym porządku życia.
KOGNICJA (zdolności poznawcze) : funkcje i procesy psychiczne w wyniku
których człowiek zdobywa i przetwarza wiedzę o sobie i swoim otoczeniu.
PROCESY POZNAWCZE
Procesy poznawcze (kognitywne):
 postrzeganie i poznanie za pomocą zmysłów,
 przedstawienie sobie tego doświadczenia (wyobrażanie),
 pamięć, która magazynuje to doświadczenie i umożliwia odwołanie się do
niego,
 świadomość, jako szczególny rodzaj samopostrzegania, często w formie
refleksji,
 myślenie, sądy, rozwiązywanie problemów- zazwyczaj wieloczłonowa
racjonalna forma procesu poznawczego, która może rozwinąć się w kognitywny
mechanizm zachowań,
 uczenie się jako proces którego wyłącznym celem jest zdobycie wiedzy i w
którym znaczny udział mają poprzedzające go procesy psychiczne.
POJĘCIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE MEDIÓW
MEDIA: środki komunikowania.
MULTI: duża ilość, wielość, wielokrotność.
MULTIMEDIA: wielość środków.
HIPERMEDIA, MIĘDZYMEDIA, MEGAMEDIA: sposób pozyskiwania
informacji, możliwości jej pozyskiwania,
przetwarzania, reorganizacji
wiadomości, stymulowanie procesów poznawczych, myślenia.
TECHNOLOGIA KSZTAŁCENIA
Multimedia (pojęcie tradycyjne wg. Strykowskiego, 1984)
media informacyjne:
 prasa, książki, czasopisma,
 taśmy audio, wideo,
 radio, telewizja,
 sprzęt audiowizualny,
 środki fotograficzne,
 inne nośniki przekazu informacji, techniczna strona procesu
edukacyjnego.
wszystkie
MULTIMEDIA POŁACZONE Z TECHNICZNYM ASPEKTEM
EDUKACJI
Środki techniczne służące do cyfrowego przetwarzania i prezentacji
informacji w zintegrowanej postaci:
 tekstowej,
 graficznej,
 dźwiękowej.
MULTIMEDIA
Mulimedia (aspekt techniczny):
 komputery wyposażone w karty graficzne, dźwiękowe, dyski kompaktowe CD-
ROM,
 programy komputerowe z grafiką, dźwiękiem i animacją,
 narzędzia programowe służące do realizacji prezentacji multimedialnych,
 w tym w ramach sieci komputerowej, obsłudze transmisji tele- i
videokonferencji.
MULTIMEDIA
Mulimedia z pozycji procesu komunikowania,
(Skrzydlewski,1993), bliskie hipermediom:
teorii wiadomości
 uniwersum komunikatów dochodzących do uczącej się osoby przy
jednoczesnym byciu narzędziami rozwoju poznawczego człowieka,
 z jednej strony ciąg połączeń komunikatów dźwiękowych, wideo, obrazu
statycznego, animacji, tekstu, wspartych możliwościami przetwarzania
komputerowego w celu odebrania, przetworzenia i reorganizacji wiadomości,
z drugiej strony stymulowanie do myślenia.
MULTIMEDIA A HIPERMEDIA
Różnica multi i hipermediów:
 sposób funkcjonowania tekstu w systemie komunikowania,
 hipertekst,
 decyzja o ilości przekazywanej wiedzy i jej porządku,
 wskazówki graficzne, ilustracje i animacje,
 interaktywność działania.
Elementy systemu multimedialnego:
 obraz statyczny,
 dźwięk,
 obraz ruchomy (video),
 animacja,
 hipertekst.
Podział dokonany w oparciu o teorię wiadomości i elementy istotne dla
projektowania narzędzi poznawczych.
MEDIA EDUKACJNE:
to różnego rodzaju przedmioty, urządzenia i materiały, a także mass media (radio,
telewizja, Internet) , które umożliwiają zdobywanie informacji lub przekazuję
informację od nadawcy do odbiorcy w formie komunikatów skonstruowanych ze
słów, obrazów, dźwięków.
MEDIA UMOŻLIWIAJĄ:
uczącym się wykonywanie określonych czynności o charakterze intelektualnym oraz
manualnym, a także komunikowanie się.
DO MEDIÓW ZALICZA SIĘ:
wszelkie materiały drukowane i obrazowe, modele, przeźrocza, foliogramy,
nagrania magnetofonowe, programy telewizyjne, audycje radiowe, programy
wideo, programy komputerowe, programy multimedialne, wszelkie zasoby
Internetu.
Zakres znaczeniowy mediów tworzą:
 komunikat lub wiadomość rozumiane jako zespól przekazywanych
informacji, bodźców sensorycznych oddziaływujących na odbiorcę (message),
 nośnik komunikatu, podłożone na którym zostały zapisane określone
informacje, zwany materiałem dydaktycznym lub środkiem miękkim (software),
 urządzenie umożliwiające przekazanie komunikatu do odbiorcy, nazywane
środkiem przekazu lub środkiem twardym (hardware),
 instrukcja metodyczna (teachware), informacje o treści danego komunikatu i
jego wykorzystaniu.
Obszary wykorzystania (zastosowań) mediów (hipermediów) w edukacji:
 proces kształcenia,
 diagnostyka i terapia pedagogiczna,
 organizacja i zarządzanie szkołą,
 badania edukacyjne.
Media jako element wspierający proces kształcenia:
 programy uczące, przedmiotowe(matematyka, chemia, biologia, geografia, muzyka,
plastyka), uczenie umiejętności np. gry na gitarze, nauczenie języków obcych,
 programy prezentujące materiał nauczania (książki elektroniczne, podręczniki, zbiory
grafik, aplikacje multimedialne),
 programy wspierające proces opracowania materiału nauczania, w tym wspierające
poszukiwanie informacji (czasopisma, przewodniki, poradniki, leksykony, encyklopedie,
atlasy, katalogi, słowniki, bazy informacyjne) i dokumentacje (opracowania firm, instytucji
oświatowych, nauczycieli akademickich, programy do analiz materiału),
 programy rozwijające umiejętności twórcze (dotyczące sztuki, twórczość komputerowa,
programowanie wirtualnej rzeczywistości)),
 gry i zabawy edukacyjne (zręcznościowe, strategiczne i wojenne, symulacyjne,
sytuacyjne, edukacyjne, inscenizacyjne, intelektualne),
 monitoring dydaktyczny (bazy danych, arkusze kalkulacyjne, programy statystyczne),
 programy wspomagające narzędziowo proces kształcenia (wspomagające proces
projektowania, pakiety graficzne, przeglądarki, programy do zrzucania ekranów, do
tworzenia prezentacji, inteligentne systemy prezentacji wiedzy, bazy zarządzające filmami
wideo)),
 programy uzupełniające (systemy ekspertowe np. egzaminacyjne, symulacje
komputerowe, języki symulacyjne, symulacje nauczycielskich analiz pracy uczniów).
Media jako element wspierający diagnostykę i terapię pedagogiczną:
 praca z niepełnosprawnymi (upośledzenie słuchu, wzroku, umysłowe),
 diagnozowanie pedagogiczne,
 terapia pedagogiczna (logopedia, trudności w uczeniu, dysleksja, dysgrafia).
RODZAJE KOMPUTEROWEJ DIAGNOSTYKI
PEDAGOGICZNEJ
KLASYFIKACJA KOMPUTERÓW W TERAPII
PEDAGOGICZNEJ
Media w organizacji i zarządzaniu szkołą:
 administrowanie szkołą: praca w sekretariacie,
 organizowanie procesu kształcenia (Director),
 dokształcanie nauczycieli: projektowanie materiałów multimedialnych, oświata
komputerowa,
 poradniki: porady prawne.
Media w badaniach edukacyjnych:
 ocena systemu kształcenia,
 analiza zjawisk i procesów społecznych związanych z funkcjonowaniem szkoły.
Proces edukacyjny wspomagany nowoczesnymi środkami technicznymi:
 systemy satelitarne i telekomunikacyjne,
 telewizja,
 wideo,
 komputer,
 wszystkie urządzenia przekazujące i przetwarzające informację, pozwalające
na poznanie szerszej rzeczywistości od danej z bezpośredniego doświadczenia.
Rola programów komputerowych w procesie edukacyjnym:
 informacyjna,
 ćwiczeniowa,
 kontrolna,
 organizacyjna.
Komputer staje się medium edukacyjnym po „napełnieniu” go oprogramowaniem
dydaktycznym.
Uwagi końcowe do wykorzystanie w edukacji mediów:
1. Wykorzystanie mediów do kształcenia wymaga projektowania ich do
określonej sytuacji zadaniowej i cech indywidualnych uczniów.
2. Wybór medium zależy od celu zajęć, występuje zróżnicowanie w
możliwościach oddziaływania ich na sferę poznawczą i emocjonalną.
3. Wysoko wykwalifikowany nauczyciel, gdyż:
 bogactwo informacji,
 aranżowanie sytuacji problemowych,
 dużo zróżnicowanych i hierarchizowanych znaczeniowo oraz obudowanych
kontekstem wiadomości,
 połączenie obszaru obsługi technicznej i procesu myślenia twórczego.
EDUKACJA MEDIALNA – OBSZAR ZAINTERESOWAŃ:
Zjawiska związane z bezpośrednim i wtórnym oddziaływaniem mediów na wszystkie
sfery funkcjonowania człowieka.
ODDZIAŁWANIE BEZPOŚREDNIE:
Przebiegające w kontakcie człowiek-medium ze wszystkimi formami i konfiguracjami
tego kontaktu.
ODDZIAŁANIE WTÓRNE:
Wynika ze zmian środowiska życia zaistniałych pod wpływem mediów i rozwoju
technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Zadania edukacji medialnej:
 wskazanie miejsca mediów w kulturze,
 zapoznanie z możliwościami mediów i sposobami ich wykorzystania w
procesie kształcenia i samokształcenia,
 wykształcenie umiejętności porozumiewania się człowieka z komputerem i
drugim człowiekiem przez sieć komputerową,
 interpretacja komunikatów medialnych,
 w kontekście multimediów umiejętność posłużenia
informacyjną jako narzędziem rozwoju intelektualnego.
się
technologią
Pedagogika mediów zajmuje się:
 dydaktyką mediów,
 wychowaniem do mediów i poprzez media,
 technikami medialnymi,
 nauką o mediach,
 badaniami medialnymi.
Orientacje badawcze: media jako instrumentarium nauczyciela-pedagoga,
uzależnienia i zagrożenia medialne, przygotowanie do odbioru mediów.
Edukacja medialna:
 praktyczna strona pedagogiki medialnej,
 klucz do rozumienia i konstruowania znaczeń w rzeczywistości zdominowanej
przez kulturę medialną.
Cele edukacji medialnej to przygotowanie do:
 właściwego, krytycznego odbioru mediów jako narzędzi przekazu informacji
oraz kształtowania systemu wartości, postaw,
 posługiwania się mediami jako narzędziami pracy intelektualnej (własnego
rozwoju) oraz pracy zawodowej (powierzenie mediom niektórych czynności),
 racjonalnego korzystania z mediów jako instrumentów zabawy i rozrywki,
 korzystania z mediów jako narzędzi komunikacji społecznej.
Kompleksowość zastosowań mediów edukacyjnych jest zdeterminowana
interakcją kilku czynników:
 systemu ikoniczno-symbolicznego danego medium (jego cechy),
 treści przekazywanego komunikatu (cechy nabyte medium),
 realizowanego zadania dydaktycznego,
 osobowości i możliwości uczącego się.
Technologie informacyjne w edukacji:
 tworzenie, wykorzystanie i oddziaływanie komunikatów medialnych,
 komunikacja społeczna za pośrednictwem mediów informacyjnych,
 analiza i synteza informacji,
 społeczne aspekty oddziaływań,
 wykorzystywanie środków i metod informatyki,
 bezpieczeństwo systemów i danych.
KOMPUTER staje się medium
oprogramowaniem dydaktycznym.
edukacyjnym
po
„napełnieniu”
go
INTERAKCJA CZŁOWIEK – KOMPUTER: zachodzi w trzech sytuacjach,
w których komputer pełni funkcje:
 niezauważalne dla użytkownika,
 ułatwiające użytkownikowi życie,
 równoważne komunikacji interpersonalnej, komputer reaguje odpowiednio
do otrzymanych sygnałów, w formie graficznej, alfanumerycznej, lub (i)
słownej, ma miejsce stały stosunek typu nadawca – odbiorca.
Wirtualna, zmiediatyzowana rzeczywistość:
 bycie poprzez medium,
 wyjście w komunikacji poza granice danych sensorycznych,
 objęcie zasięgiem abstrakcyjnych struktur informacyjnych,
 odejście od bezpośredniego doświadczenia na rzecz symulacji, modelowania
rzeczywistości,
 media jako narzędzie poznawania rzeczywistości,
 przenikanie się rzeczywistości wirtualnej i realnej,
 hipertekst, jako nowa technologia komunikacji, nowa filozofia przekazu,
nielinearne struktury przenoszenia informacji, interaktywna postawa odbiorcy.
Oddziaływanie mediów:
 skutki poznawcze, zmiana poziomu wiedzy lub opinii,
 skutki afektywne, zmiana postaw i uczuć,
 skutki behawioralne, zmiana zachowań,
 skutki planowane i nieplanowane,
 skutki krótko i długoterminowe.
Media mogą:
 powodować zmianę zamierzoną (konwersja),
 powodować zmianę niezamierzoną,
 powodować zmianę drobną co do formy lub intensywności postawy,
 ułatwiać zmianę,
 wzmacniać coś istniejącego, brak zmiany,
 zapobiegać zmianie.