Transcript Metody badań medioznawczych 1UDD

dr Olga Kurek-Ochmańska
e-mail: [email protected]
konsultacje: AFD + piątki 13:00-15:00, p. RA 6
 Rynek
instytucji badawczych w Polsce
 Podstawowe
 Analiza
etapy i elementy procesu badawczego
zawartości mediów
 Badania
mediów elektronicznych
 Badania
sondażowe

Wimmer R. D., Dominick J. R., „Mass media.
Metody badań”, Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków 2008 (s. 63-93, 209-243,
249-295)

Lisowska-Magdziarz M., „Analiza zawartości
mediów. Przewodnik dla studentów”,
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Kraków 2004 (s.13-57)

Babbie E., „Badania społeczne w praktyce”,
PWN, Warszawa 2006 (s.127-133)

Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., „Metody
badawcze w naukach społecznych”, Zysk i S-ka,
Poznań 2001 (s. 66-87, 191-216, 266-295)

W skład oceny końcowej wchodzą następujące kryteria:

Aktywność – 30p. (max. po 5 punktów za zajęcia)
Kolokwium zaliczeniowe na ostatnich zajęciach – 70p.








Ocena końcowa wynika z następujących przedziałów
punktowych:
91 p. -100 p. – bdb (5,0)
81 p. – 90 p. - +db (4,5)
71 p. - 80 p. – db (4,0)
61 p. – 70 p. - +dst (3,5)
51 p. – 60 p. – dst (3,0)
0 p. – 50 p. – ndst (2,0)
z
kursu DL o nazwie „Metody badań
medioznawczych” należy wybrać trzy dowolne
zadania/ćwiczenia
 rozwiązania
zadań/ćwiczeń należy umieścić
w 3 odrębnych postach na AFD do 30 stycznia
2015
Czym różni się badanie mediów
od badań medioznawczych?

Specyficzny rodzaj badań rynkowych,
mierzący konsumpcję prasy, radia,
telewizji, Internetu, czyli po prostu
czytelnictwo poszczególnych pism,
słuchalność stacji radiowych, oglądalność
programów telewizyjnych itd.

Przeprowadzane są najczęściej cyklicznie.

Najbardziej spektakularne rezultaty
płynące z tego rodzaju badań, to rankingi.

Badania interdyscyplinarne na styku psychologii
(neuropsychologii), socjologii, politologii, filozofii, etnografii,
historii, językoznawstwa, antropologii, kulturoznawstwa,
pedagogiki oraz ekonomii, prawa, filmoznawstwa, ale również
informatyki, cybernetyki, telekomunikacji czy też elektroniki.

Odpowiadają na pytania: Kto komunikuje? Co komunikuje? Jak
komunikuje? Do kogo komunikuje? Z jakim skutkiem komunikuje?

Przykłady badań medioznawczych:
Motywacje, zachowania i poglądy autorów i czytelników blogów
 Priorytety rozwoju społeczeństwa informacyjnego w opinii
telewidzów telewizji publicznej.
 Konsekwencje dwutorowego kolportażu mediów studenckich w
Polsce.


„Najbardziej opiniotwórcze media w Polsce” – IMM

„Czytelnictwo w Polsce” – PBC

„Profile czytelników” – PBC

„Megapanel” – PBI/Gemius

„Polskie badania czytelnictwa” – Millward Brown SMG/KRC

„Telemetria” – TNS OBOP

„RadioTrack” - Millward Brown SMG/KRC

„Nieslen Audience Measurement” – AGB Nieslen
Media Research

http://www.agbnielsen.pl/Raporty,tygodnio
we,477.html
 http://www.radiotrack.pl/index.php/wyniki.
html
 http://www.pbczyt.pl/
 http://www.audience.gemius.pl/
 Badanie
naukowe to bardzo szeroki termin,
którego używa się na określenie niemal
wszelkiej działalności naukowej człowieka.
 Celem
prowadzenia badań naukowych jest
powstawanie wiedzy naukowej
i wyodrębnienie jej od wiedzy potocznej.
Czym różni się wiedza potoczna
od wiedzy naukowej?

nabywamy ją „samoistnie”;

wiąże się ona z ograniczonym zasięgiem
ludzkiej obserwacji;

człowiek kieruje się emocjami, w związku z tym, rzadko
jest neutralna;

związana jest z wartościowaniem; mówi, co dobre,
a co złe;

operuje podziałami dychotomicznymi „dobry-zły”;

ma tendencje do uogólniania, np. „wszyscy Polacy”;

przesiąknięta jest stereotypami, upraszcza, jest sztywna
i odporna na zmiany

oparta jest na wnioskowaniu;

naukowcy stosują kryteria logiczne
i empiryczne do weryfikacji twierdzeń nauki;

nie zadowala się samym opisem;

staranne zbieranie danych, umożliwiające kontrolę
ich rzetelności;

odróżnianie twierdzeń opartych na faktach, od tych,
które są domysłami;

wyróżnikiem nauki jest neutralność
i powstrzymanie się od wartościowania.
1. PROBLEM
BADAWCZY
2. PYTANIA,TEZY
I HIPOTEZY
BADAWCZE
7. UOGÓLNIANIE
(GENERALIZOWANIE)
+ RAPORT
TEORIA
6. ANALIZA
DANYCH
5. ZBIERANIE
DANYCH
3. WYBÓR
METODY
BADAWCZEJ
4. DOBÓR PRÓBY
BADAWCZEJ
Z OKREŚLONEJ
POPULACJI

Problem badawczy to bodziec intelektualny
wywołujący w badaczu reakcję w postaci
badan naukowych

Problem musi być jasno i precyzyjnie
sformułowany w postaci zdania twierdzącego.

Problem musi być w miarę nowy i odkrywczy.

Formułowanie problemu to również czas na
wybór pewnych pojęć, twierdzeń, koncepcji,
które będą stanowiły ramę teoretyczną naszego
badania.
 Przyczyny
popularności prasy
brukowej.
 Wizerunek
polskich polityków kreowany
przez media zagraniczne.
 Tożsamość
czytelnika tygodników
opiniotwórczych.
 Tematyka
felietonów w prasie kobiecej.

uszczegółowienie problemu
badawczego

określenie co przede wszystkim nas
w problemie badawczym interesuje,
jakich zależności będziemy
poszukiwać

inaczej mówiąc, opracowanie listy
pytań, na które odpowiedzi będziemy
starali się znaleźć
Uszczegółowienie problemu: Przyczyny popularności prasy
brukowej:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kto jest czytelnikiem prasy brukowej w Polsce? (płeć,
wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania, dochody =
zmienne demograficzno-społeczne)
Jaką tematykę poruszają tabloidy?
Z jakich innych mediów korzystają czytelnicy prasy
brukowej?
Jakie wartości życiowe cenią czytelnicy tabloidów?
Jakie elementy prasy brukowej czytelnicy czytają
najchętniej?
Itp.

Hipoteza to przypuszczenie, co do stanu interesujących nas
zjawisk i zależności między nimi.

Proponowana przez nas odpowiedź, jakiej można udzielić na
pytanie badawcze.

W toku badań hipotezę się weryfikuje, czyli sprawdza jej
prawdziwość (weryfikacja pozytywna) bądź fałszywość
(falsyfikacja hipotezy).

Jest wyrażana w postaci związku pomiędzy zmienną zależną
i zmienną niezależną.

Zmienna zależna (wyjaśniania) – zmienna, którą badacz chce
wyjaśnić.

Zmienna niezależna (wyjaśniająca)- zmienna, co do której badacz
zakłada, że jest ona przyczyną zmian wartości zmiennej niezależnej.

jasno sformułowane: wszystkie niejasne określenia należy
zdefiniować pojęciowo tj. za pomocą innych pojęć lub
wskaźników, tzw. definicja operacyjna = operacjonalizacja

np. badając postawę ksenofobiczną, możemy ustalić dla niej
następujące wskaźniki: respondent deklaruje niechęć do
obcokrajowców, respondent nie chce, by obcokrajowcy
pracowali w Polsce, respondent deklaruje wyższość kultury
polskiej nad innymi kulturami.

konkretne: badacz określa związki pomiędzy zmiennymi –
dodatnie lub ujemne

sprawdzalne za pomocą dostępnych metod

nie są wartościujące: wartości wyznawane przez badacza,
jego subiektywne preferencje nie powinny wpłynąć na
proces badawczy
Studenci Socjologii znacznie częściej niż
studenci Dziennikarstwa dostrzegają sytuacje
w których uprawnione jest łamanie zasad
etyki dziennikarskiej.
 Osoby
o wyższym wykształceniu, częściej
czytają tygodniki opiniotwórcze, niż osoby
o wykształceniu podstawowym.
 Kobiety
są częściej odbiorcami przekazów
telewizyjnych niż mężczyźni.
 Nacisk
kładziony na funkcję integrującą
mediów studenckich jest odwrotnie
proporcjonalny do wieku uczelni. Im młodsza
uczelnia, tym bardziej zwraca się w mediach
studenckich uwagę na rolę integrującą
Przykłady metod i technik wykorzystywanych
w badaniach medioznawczych (metody
ilościowe i jakościowe):
 eksperyment
 wywiad
socjologiczny
 obserwacja
 telemetria
 badania sondażowe
 analiza treści/analiza zawartości
 badania „fokusowe”

Na ich podstawie można formułować wnioski
dotyczące częstości występowania zjawisk, ich
natężenia, zależności pomiędzy nimi.

Stosowane metody doboru próby pozwalają
statystycznie generalizować wyniki owych badań
na całą populację.

Badane są duże próby.

Odpowiedź na pytanie „ile?”, „gdzie?”, „kiedy?”.

Ściśle określone kryteria doboru próby.
 Opierają
się na założeniu, że do badania
niektórych problemów lepiej nadają się
pogłębione analizy mniejszej liczby
przypadków, niż powierzchowne dużej.
 Nie
generalizuje się wyników na całą
populację.
 Badane
są małe próby.
 Odpowiedź
na pytania „dlaczego?”, „jak?”.
Populacja to ogół badanych ludzi. Populację mogą stanowić np. wszyscy
Polacy, mieszkańcy danego miasta, studenci, pracownicy danego zakładu
pracy, konsumenci telewizji, użytkownicy serwisu internetowego, itp..
POPULACJA
BADANA
próba pełna, badania
całościowe, rzadko
stosowane
PRÓBA
BADAWCZA
wybierana z
operatu
losowania,
badania
reprezentacyjne,
często stosowane
W badaniach ilościowych:






prosta próba losowa
próba kwotowa/proporcjonalna
próba warstwowa
próba grupowa
próba losowo-kwotowa
próba systematyczna
W badaniach jakościowych:



próba ekspercka
dobór celowy/dogodnościowy
metoda kuli śnieżnej

pozyskiwanie materiałów poprzez badania empiryczne
(tzw. materiał empiryczny) oraz zbieranie danych
historycznych, porównawczych i teoretycznych
(tzw. materiał wtórny)

Sposób zbierania danych zależy od wybranej metody
badawczej.


Np. w badaniach przeprowadzanych za pomocą techniki
sondażu trzeba ustalić wszelkie szczegóły techniczne: czy sami
kierujemy ankieterami, czy robią to ankieterzy; rozdzielenie
materiałów badawczych, czasem uzyskanie niezbędnych
pozwoleń, określenie terminu realizacji badania itp.
zebrane informacje mające na celu ustalenie związków i
współzależności, jakie zachodzą pomiędzy poszczególnymi
elementami badanego wycinka rzeczywistości
 Analiza
zawartości to technika badawcza
służąca obiektywnemu, systematycznemu
i ilościowemu opisowi jawnej zawartości
komunikatów (B. Berelson)

Pierwociny analizy zawartości to II poł. XIX
wieku.

Pełną analizę zawiera opracowanie E. Dale’a
z1933 r., dotyczące wpływu filmu na zachowania
dewiacyjne.

Metodologiczne założenia badania treści
sformułował Lasswell w 1935 r., zastosował
analizę zawartości do wnioskowania o zmianach
społecznych w Niemczech hitlerowskich
(„Kto mówi, co, do kogo, jakim kanałem i z jakim
skutkiem?”).

System czasowo-przestrzenny - oparty na
pomiarach przestrzeni (np. szerokość kolumny
tekstu) lub wykorzystujący jednostki czasu (np.
liczba minut poświęcona określonej informacji
np. w radio)

System oparty na występowaniu cech wyszukuje się materiał posiadający
poszukiwane przez badacza cechy

System częstościowy - zlicza się pojawienie
określonej cechy

System oparty na analizowaniu stopnia nasilenia
- stosowany w badaniach dotyczących postaw i
wartości
Analiza treści jest badaniem zarejestrowanych ludzkich
przekazów. Do form takiego przekazu należą: książki,
czasopisma, strony www, wiersze, gazety, piosenki, obrazy,
listy, przemówienia, prawa i konstytucje i inne
Ilościowa analiza treści
Jakościowa analiza treści
kładzie nacisk na częstotliwość z służy przede wszystkim badaniu
jaką wybrane symbole występują; intencji nadawcy danej treści;
częstość z jaką dane symbole są
przedstawiane: pochlebnie,
obojętnie, negatywnie;
intensywność, z jaką te symbole
występują;
przeprowadza się ją na dużych
próbach wybranych losowo;
 bada się raczej proste tematy;
stosuje się metody statystyczne
analizuje się kategorie
występujące często, ale także
zajmuje się analizą treści
pomijanych;
przeprowadza się na małych,
niekompletnych próbach;
analizuje przejawy treści jej
głębszą warstwę;
stosuje mało sformalizowane
kategorie;
bada tematy bardzo złożone;
rzadko stosuje się metody
statystyczne

Nie wiemy nic o badanym medium, nadawcy, odbiorcy

Nie znamy kontekstu, w jakim pojawił się badany materiał

Nie mamy możliwie pełnego i systematycznego materiału –
dysponujemy jedynie przypadkowymi fragmentami

Nie mamy materiału utrwalonego –widzieliśmy go lub
czytali w przeszłości

Nie mamy żadnego pojęcia o obsłudze
komputerowych narzędzi statystycznych

Brakuje nam cierpliwości, wytrwałości i czasu
 Etap
pierwszy: podbudowa teoretyczna
 Etap
drugi: dobór materiału analitycznego
(np. tygodnik opiniotwórczy)
 Etap
trzeci: wybór jednostek analizy,
zwykle jest to wybór wielostopniowy:



najpierw wybieramy np. dany tytuł
kolejną czynnością jest wybór
poszczególnych numerów
dalej artykuły na dany temat
 słowo: najmniejsza jednostka, najczęściej
wykorzystywana w badaniach
 temat, tytuł, podtytuł: zwłaszcza w
badaniach nad propagandą, badaniu postaw,
wyobrażeń, czy wartości
 lead
 śródtytuł
 postacie: liczba osób pojawiająca się
w tekście
 akapit
 wiersz
 pozycja: np. gazeta, audycja, program,
książka, artykuł, przemówienie, itp.
Etap czwarty: opracowanie kategorii analitycznych
Musimy pamiętać, aby stosować się do kilku zasad:




stosować jednolite zasady klasyfikacji
klucz kategoryzacyjny powinien spełniać zasadę
rozłączności
klucz kategoryzacyjny powinien spełniać zasadę
wyczerpalności

Etap piąty: obliczanie, weryfikacja hipotez

Etap szósty: rozstrzygnięcie problemu rzetelności
i trafności metodologicznej
polityczna
krajowa
tematyka
artykułów
w "ABCD"
polityczna
międzynarodowa
ekonomiczna
inna
kulturalna
Z tak powstałych kategorii powstaje formularz klucza
kategoryzacyjnego, który jest narzędziem badawczym w AZ/AT.
kafeteria
przykład
kategorii
autorstwo
dziennikarz
obcy
czytelnik
ekspert
Z tak powstałych kategorii powstaje formularz klucza
kategoryzacyjnego, który jest narzędziem badawczym w AZ/AT.
kafeteria
przykład
kategorii
dziennikarz
własny
gatunki
dziennikarskie
publicystyczne
będące na
pograniczu
inf. I pub.
Z tak powstałych kategorii powstaje formularz klucza
kategoryzacyjnego, który jest narzędziem badawczym w AZ/AT.
kafeteria
przykład
kategorii
Informacyjne
redakcyjne
źródła
materiałów
agencyjne
inne media
inne
Z tak powstałych kategorii powstaje formularz klucza
kategoryzacyjnego, który jest narzędziem badawczym w AZ/AT.
kafeteria
przykład
kategorii
TYPOWY ROZMIARY PRÓBY
DLA PRASY
 dla dzienników –14 egzemplarzy z całego
roku ukazywania się pisma (dwa tygodnie –
ciągłość)
 dla tygodników –12 numerów (po jednym
numerze z każdego miesiąca)
 dla miesięczników –12 numerów (próba
pełna)

teksty dziennikarskie (wszystkie gatunki)

teksty niedziennikarskie (wypowiedzi
osób, listy, ekspertyzy, blogi, teksty
reklamowe, ogłoszenia, etc.)

zawartość wizualna mediów
(fotografia, grafiki komputerowe,
rysunki, komiksy, kolory, kształty, etc.)

zawartość dźwiękowa mediów elektronicznych

1.CO? (…jest w gazecie, telewizji, reklamie,
itp.-treść)

2.JAK? (...pokazuje lub opisuje się w
telewizji, reklamie, gazecie określony
problem -forma)

3.KIM JEST NADAWCA?

4.KIM JEST ODBIORCA?

5.JAKIE SĄ LUB MOGĄ BYĆ EFEKTY BADANEGO
PRZEKAZU?
 Prasa
studencka w Krakowie w latach 1989-
2010.
 Tematyka
reklamy prasowej na ziemiach
polskich u schyłku XIX wieku i w Polsce
w końcu XX wieku –analiza porównawcza.
 Wywiady
telewizyjne z polskimi politykami
w okresie kampanii prezydenckiej – tematy,
problemy, kontrowersje.
 Obraz
świata w prasie dziecięcej w Polsce
w 2004 roku.
 Wizerunek
życia społecznego w polskich
serialach telewizyjnych emitowanych
w Telewizji Polskiej w 2005 roku.
 Stereotypy
płci na bilbordach w Polsce
w latach 1990-2005.

Odzwierciedlenie stereotypów dotyczących płci,
rasy i orientacji seksualnej w języku publicystów
polskiej prasy codziennej w roku 2004.

Treść i forma rubryk o modzie i stylu życia we
współczesnej polskiej prasie kobiecej

Hierarchia ważności tematów w serwisach
informacyjnych CNN, BBC Word, TVN24 –analiza
porównawcza

Życie społeczeństwa polskiego i problematyka
społeczna w polskich filmach dokumentalnych w
latach 1949-1989.

Życie codzienne Krakowa pod okupacją
niemiecką w świetle zawartości ogłoszeń
drobnych w krakowskiej prasie codzienne w
latach 1939-1945.

Cele życiowe, ambicje i problemy kobiet –
czytelniczek prasy kobiecej, w świetle listów do
redakcji „Tiny”, „Claudii”, „Pani” i „Wysokich
Obcasów” w latach 2001-2003.
 Wpływ
zawartości dziecięcych reklam
telewizyjnych w polskich stacjach
telewizyjnych na zainteresowania i postawy
przedszkolaków.
 Prezentacja
przemocy w telewizji a poczucie
bezpieczeństwa mieszkańców aglomeracji
śląskiej.
 Polityczny
efekt ujawnienia tzw. taśm
prawdy przez dziennikarzy stacji TVN.
OPIS: Skonstruuj przykładowy klucz
kategoryzacyjny (zaplanuj kategorie wraz
z kafeteriami) dla problemu badawczego:
TEMAT: „Wizerunek współczesnej kobiety
w polskich telewizyjnych serialach rodzinnych w
latach 2010-2014”
Po co przeprowadzać badania mediów
elektronicznych?

potrzeba skonstruowania odpowiedniej
grupy docelowej, będącej odbiorcami
przekazów reklamowych (tzw.
targetu);

potrzeba konstrukcji ramówki,
spełniającej wymagania odbiorców;

historia badania mediów
elektronicznych, rozpoczęła się
z inicjatywy reklamodawców,
a nie samych właścicieli stacji.
 Wyniki
badań oglądalności:
http://www.agbnielsen.pl/Raporty,tygodnio
we,477.html
 Wyniki
badań czytelnictwa:
http://www.pbc.pl
 Wyniki
bada słuchalności:
http://www.radiotrack.pl

elektroniczny system pozwalający pozyskiwać i
przetwarzać dane dotyczące oglądalności (z minutową
dokładnością) z panelu gospodarstw domowych
wyposażonych w telewizory;

pomiar sygnału telewizyjnego urządzenia
elektronicznego podłączonego do telewizora
pozwalają określić, czy telewizor jest włączony oraz
jaki kanał i jak długo oglądają domownicy;

pomocnym narzędziem jest pilot telemetryczny,
którego używają respondenci w momencie oglądania;
„lokalizuje” on daną osobę, ma również możliwość
wydawania opinii o programie, czy rejestrowaniu
gości; każdy domownik posiada swój własny guzik.









informacje o gospodarstwach domowych posiadających
odbiorniki telewizyjne:
opis zjawiska przepełnienia reklamami czasu emisyjnego
stacji telewizyjnych,
najchętniej oglądane programy według typologii
programowej,
największych reklamodawców telewizyjnych,
udziały w oglądalności stacji TV w czasie całej doby oraz
w porze najwyższej oglądalności tzw. prime time,
średni czas spędzony przed telewizorami,
konsumpcja TV i zasięg w zróżnicowanych grupach
docelowych,
procentowy udział czasu programów w ramach typologii
programowej w stacjach,
udziały w rynku stacji telewizyjnych według wieku
widzów, miejsca zamieszkania, dostępu do kabla i satelity,
dochodów netto i wykształcenia.







Pierwszy krok: Analiza struktury społeczeństwa;
Drugi krok: Wybór grupy rodzin, która pozwoli
odtworzyć strukturę demograficzną Polski w
mniejszej skali (budowa panelu telemetrycznego);
Trzeci krok: Instalacja mierników telemetrycznych,
dzięki którym gromadzone są informacje;
Czwarty krok: Codzienna transmisja danych od
rodzin do komputerowej „biblioteki” AGB Nielsen
Media Research;
Piąty Krok: Obróbka danych i stworzenie z tysięcy
elementów jednej spójnej bazy danych;
Szósty Krok: Opisanie sekunda po sekundzie, jakie
programy były nadawane przez poszczególne stacje;
Siódmy krok: Przekazanie klientom AGB Nielsen
Media Research plików, które po umieszczeniu w
oprogramowaniu dają pełny obraz widowni
telewizyjnej .

Badanie Radio Track obejmuje pomiarem polskie
stacje radiowe aktualnie nadające w kraju na
podstawie przyznanej koncesji.

Dane w badaniu są zbierane techniką komputerowo
wspomaganego wywiadu telefonicznego CATI, w
których bierze udział około 200 ankieterów.

Próba ma charakter losowy – w wywiadach
realizowanych przez telefon stacjonarny respondenci
dobierani są w wyniku wielostopniowej procedury
obejmującej losowanie gospodarstw domowych.

Każdego miesiąca próba badawcza liczy 7000 osób w
wieku 15-75 lat.

„dzienniczek” - metoda ta wymaga od respondentów
dokładnego oznaczania momentów słuchania radia i
słuchanej stacji w dostarczanym przez ankieterów
przed badaniem specjalnym dzienniczku; pomiar
może obejmować od jednego dnia do czterech
tygodni, przy czym najczęściej stosowane są
dzienniczki jedno lub dwutygodniowe; każdy dzień
podzielony jest na pasma - najczęściej 15-minutowe;

metoda „day after recall” bada zasięg dzienny,
informuje o tym, jaki odsetek respondentów słuchał
danej radiostacji „wczoraj”, czyli w dniu
poprzedzającym badanie-wywiad; zasięg dzienny
danej stacji w danym odcinku czasu jest równy
liczbie osób, które przynajmniej raz słuchały stacji w
tym odcinku czasu;

zasięg tygodniowy - informacja o tym, jaki odsetek
respondentów słuchał danej stacji co najmniej raz
w ciągu ostatnich 7 dni;

zasięg w kwadransach (pasma czasowe słuchania
radia) - informacja o tym, jaki odsetek respondentów
słuchał danej stacji w poszczególnych przedziałach
czasowych zdefiniowanych w kwadransach, które
można zgrupować w dowolne przedziałów czasowe,
nawet kilkugodzinne);

Audytorium Średniego Kwadransa (AQH) - odsetek
słuchaczy, którzy słuchali programu stacji przez co
najmniej 5 minut w ciągu średniego kwadransa doby;

średni czas słuchania - przypadający na jednego
słuchacza stacji, liczony dla doby, w minutach;

udziały w rynku (ze względu na czas słuchania)
- średni udział w czasie słuchania każdej stacji
radiowej w kwadransie lub innym zdefiniowanym
przedziale czasowym;

analiza struktury obrazuje skład społecznodemograficzny słuchaczy danej stacji;

analizy współsłuchalności - jaki odsetek
słuchaczy jednej stacji, słucha również innych;

Affinity Index - stopień pokrycia się cech
respondentów z grupy docelowej z badaną
populacją.

badanie typu traffic wykorzystuje technologię
cookies, pozwalającą na identyfikowanie
użytkowników monitorowanych stron bez
naruszania ich prywatności

Np. badanie Gemius Traffic professional opiera się na
zliczaniu ruchu poprzez kody badania umieszczone w
kodzie źródłowym strony. Dane uzyskiwane są dzięki
skryptom zliczającym, umieszczonym w kodzie stron
podłączonych do badania

Badanie to zbiera informacje o:



użytkownikach (liczba użytkowników w przedziale czasu
na stronie X, nowy użytkownik, powracający użytkownik)
odsłonach (liczba odsłon, czas trwania odsłony)
wizytach - ciąg następujących po sobie odsłon

Celem badania jest zebranie informacji na temat polskiej
społeczności internetowej, określenie profilu użytkowników
internetu, intensywności korzystania z sieci, a także
stworzenie rankingu najbardziej popularnych stron WWW i
programów.

Panel to metoda badawcza, w której badani biorą udział w
badaniu przez długi czas, a pomiar najczęściej ma charakter
ciągły. Osoby uczestniczące w panelu (Paneliści) dobierane są
zgodnie z celami badania. W badaniu Megapanel PBI/Gemius
uczestniczy wylosowana grupa Polaków korzystających z
internetu, reprezentująca całą populację Internautów w
Polsce.

Program netPanel zbiera tylko dane o korzystaniu z internetu
(adresy URL stron internetowych, dokładny czas wykonania
kolejnych odsłon na danej stronie internetowej) i nazwy
uruchomionych programów.
 ankiety
pop-up – gromadzą dane socjodemograficzne Internautów oraz dane
o sposobie korzystania z Internetu;
wyświetlane są losowo reprezentatywnej
próbie polskich użytkowników sieci;

badania z użyciem programu netPanel – narzędzie
instalowane na komputerze wyłącznie za zgodą internauty
decydującego się na udział w badaniu; nie angażując
internauty, program monitoruje sposób korzystania z
Internetu przez użytkownika

Badanie Megapanel opiera się na:
zliczaniu ruchu poprzez kody badania umieszczone w kodzie
źródłowym strony w tzw. witrynach audytowanych, tzn. takich,
które mają takie kody
 badaniu zachowania wybranej grupy internautów (jest to grupa
17-20 000 panelistów, którzy zgodzili się na “śledzenie” swoich
zachowań w internecie za pomocą specjalnego programu
Gemiusa, instalowanego na komputerze osoby biorącej udział
w badaniu).


Badanie Megapanel ma za zadanie odzwierciedlać
potencjał reklamowy polskich witryn internetowych. Z
tego względu nie uwzględnia ono użytkowników z
zagranicy.
 badania
typu HeatMap jest badaniem
składającym się z dwóch modułów:
 LinkMapa,
która informuje o kliknięciach
Internautów w linki i elementy klikane,
znajdujące się na poszczególnych stronach
internetowych. Wyniki badania są udostępniane
w postaci mapy kliknięć widocznej bezpośrednio
na witrynie.
 ClickMapa, która odwzorowuje wszystkie
kliknięcia, wykonane na stronie
i prezentuje je w formie mapy temperatury
najczęściej odwiedzanych punktów.
 Badania
typu FGI (Focus Gropu Interview)
w którym jednocześnie bierze udział kilka
osób.
O
wyznaczonej porze zasiadają przed
własnymi komputerami, aby przez
kilkadziesiąt minut dzielić się swoimi
opiniami na wybrany temat.
 Nad
prawidłowym przebiegiem spotkania
czuwa moderator, który dba o prawidłowy
przebieg dyskusji, kontrolując, by toczyła się
wokół wyznaczonych tematów.

Zrozumienie preferencji, opinii i zachowań konsumentów
wobec strony internetowej.

Uzyskanie wiedzy na temat percepcji nowych elementów
strony wśród potencjalnych nabywców (w fazie tworzenia
koncepcji).

Generowanie nowych pomysłów w odniesieniu do stron
internetowych.

Rozwijanie twórczych koncepcji i oceny pomysłów
reklamowych.

Uzyskiwanie opinii na temat np. cen, w przypadku stron
zakupowych.

Uzyskiwanie informacji na temat możliwych reakcji
konsumentów na konkretne działania marketingowe.
 Przygotowanie
materiałów, scenariusza.
 Rekrutacja
uczestników, wynagrodzenie dla
uczestników.
 Przeprowadzenie
 Transkrypcja,
badania.
analiza wyników.
 Przygotowanie
raportu.
W jakim celu przeprowadzane
są sondaże w badaniach
mediów? Kto je zleca?
Przeprowadzenie sondaży wśród odbiorców
i konsumentów mediów jest praktyką powszechnie i
masowo stosowaną.





Dla:
właścicieli poszczególnych tytułów prasowych, stacji
radiowych czy telewizyjnych,
prezesów koncernów medialnych,
grup konsumenckich,
polityków
reklamodawców
sondaże są łatwym, stosunkowo tanim, szybkim oraz
rzetelnym sposobem na pozyskanie informacji
przydatnych w podejmowaniu kluczowych decyzji.
Co może być przedmiotem badań
sondażowych w kontekście badan
mediów?

Sondaż jest to badanie opinii publicznej, rodzaj
badań statystycznych w celu określenia
preferencji ludności;

Sondaż nie daje pełnego obrazu, a jedynie
przybliżony wynik. Stanowi jednak silny
wyznacznik trendu. Stosowany jest w wielu
dziedzinach, m.in. w handlu do badania
preferencji konsumentów, jak i często
w okresie poprzedzającym wybory (sondaż
wyborczy);

Sondaż prawidłowo przeprowadzony powinien
uwzględniać różne grupy społeczne, wiekowe
i zawodowe.
Jakie ośrodki badania opinii
publicznej funkcjonują
w rynku polskim?
W
Polsce badaniem opinii publicznej
i przeprowadzaniem sondaży zajmuje się
wiele wyspecjalizowanych firm, m.in.
Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS),
Ośrodek Badania Opinii Publicznej
(TNS OBOP), PBS DGA, Polska Grupa
Badawcza (PGB), GFK Polonia.

Pokazuje aprobatę lub dezaprobatę
wobec działań;

Może dotyczyć spraw zarówno
teraźniejszych jak i przeszłych;

Choć skupia się na sprawach krajowych,
dotyczy również problemów o
charakterze globalnym;

Dotyczy spraw ważnych dla
społeczeństwa, często kontrowersyjnych;

Jest zmienna, może ulec zmianom nawet
w krótkim okresie czasu.

W USA w 1935 powstał pierwszy Instytut Opinii
Publicznej w Princeton założony przez socjologa
i statystyka George'a Horace Gallupa przeprowadzano badania opinii publicznej
o nazwie Gallup poll, dotyczące opinii publicznej,
oddziaływania reklamy i czytelnictwa.

Pierwsze badania opinii publicznej miały miejsce
jeszcze przed Gallupem. W 1883 roku Charles H.
Taylor, wydawca Boston Globe dla obliczenia
wstępnych wyników głosowania posłużył się
sondażem, by na tej podstawie przewidzieć
ostateczny wynik wyborów.
ZALETY
WADY
Używamy ich do badania
problemów w realnych
sytuacjach
Złe sformułowanie lub
niewłaściwe rozmieszczenie
pytań w kwestionariuszu może
wpłynąć na wyniki
Niskie koszty w stosunku do
ilości zebranych informacji
Ankiety są w sztywne,
pozostają na niezmienionym
poziomie w całym etapie
gromadzenia danych
Ankiety są przydatne w opisie
właściwości dużej populacji
Uczestnicy badania mogą
celowo kłamać, lub nie pamiętać
kwestii o które pytamy
Standaryzacja zapewnia, że
podobne dane mogą być zbierane
od różnych grup, a wyniki
uogólniane na całą populację
W przeciwieństwie do
bezpośredniej obserwacji,
sondaże nie skupiają się na
kontekście zdarzeń
Brak granic geograficznych
Badają ilościowe ogóły

wpływ ankieterski (także efekt
ankieterski) to wpływ jaki ankieter
wywiera na respondenta podczas realizacji
wywiadu.

Wpływ ten nie wynika z celowych działań
ankietera, lecz z jego mimowolnych
sygnałów, którymi daje do zrozumienia
która odpowiedź jest pożądana.

Jednym z takich czynników jest przede
wszystkim płeć ankietera, ale także
czasami jego światopogląd czy nawet
poglądy polityczne, co rzutować może na
sposób zadawania pytań respondentowi,
a w konsekwencji na udzielane przez
respondenta odpowiedzi.
 Ankieta
pocztowa
 Wywiad
bezpośredni
 Wywiad
telefoniczny
 Ankieta
on-line
 Ankieta
internetowa
ZALETY
WADY
 niski koszt
niski odsetek
odpowiedzi 10 - 20%
 obniżenie błędu
stronniczości
 brak możliwości
sondowania
 większa anonimowość
 utrata kontroli nad tym,
kto udziela odpowiedzi
 udzielanie
przemyślanych
odpowiedzi i możliwość
konsultacji
 duża dostępność
ZALETY
WADY
elastyczność
wyższe koszty
kontrolowanie sytuacji,
w której prowadzony jest
wywiad
stronniczość osoby
prowadzącej wywiad
wyższy odsetek
otrzymanych odpowiedzi
brak anonimowości
zbieranie dodatkowych
informacji
ZALETY
WADY
Przeciętne koszty
Możliwość odmowy
odpowiedzi na pytania
Krótki czas, duża liczba
respondentów
„przerywanie”
wywiadu
Kontrola poprawności
zadawania pytań i
poprawność
rejestrowania danych
Mniej informacji
Brak pewności z kim
rozmawiamy
Kwestionariusz, którym posługujemy się
w czasie wywiadu to specjalnie przemyślany
zestaw pytań, uwzględniający problematykę
badawczą, pytania badawcze oraz tezy
i hipotezy postawione na etapie
konceptualizacji badań.














układ pytań musi tworzyć logiczny ciąg (bloki tematyczne);
przechodzimy od pytań ogólnych do szczegółowych;
trudne pytania umieszczamy w środku kwestionariusza; te wymagające
mniej zastanowienia na początku i na końcu;
pytania nie mogą się powtarzać (za wyjątkiem tych, które są pytaniami
kontrolnymi);
pytania muszą wynikać z podjętej problematyki badawczej i zasad budowy
kwestionariusza;
pytania powinny być przystępne i zrozumiałe dla każdego respondenta;
znaczenie pytania musi być takie samo dla pytającego jak i respondenta;
każde pytanie może się odnosić tylko do jednego zagadnienia;
pytania muszą być neutralne – nie mogą sugerować odpowiedzi;
pytania muszą być jednoznaczne;
pytania muszą dawać możliwość udzielenia wyczerpującej odpowiedzi;
nie możemy umieszczać pytań, które mogą stwarzać możliwość do udzielenia
nieszczerych odpowiedzi;
należy unikać pytań drażliwych i poruszających tematy osobiste;
najważniejsze przy opracowaniu kwestionariusza jest umieszczenie dokładnej
instrukcji udzielania odpowiedzi.
Kwestionariusz ankiety powinien składać się
z następujących części:
Części wstępnej
 Pytań skierowanych do respondentów
 Części końcowej – podziękowanie za udział w badaniach
 Metryczka

ANKIETA ANONIMOWA
Szanowna Pani, Szanowny Panie!
Chcąc poznać Pańską opinię na temat
polskich telewizji śniadaniowych, proszę
uprzejmie o wypełnienie poniższej ankiety.
Zapewniamy, iż jest to ankieta całkowicie
anonimowa, a jej wyniki posłużą do naukowego,
zbiorczego, statystycznego opracowania
problemu. Proszę o uważne czytanie pytań oraz
instrukcji jak udzielać odpowiedzi na
poszczególne pytania.
 płeć
 wiek
 wykształcenie
 miejsce
zamieszkania
 dochody
 sytuacja materialna
 wyznanie
 orientacja seksualna
 itp.

Pytania wprowadzające – przygotowują one respondenta do
zagadnień poruszanych w całym kwestionariuszu
np. Co wg Pani/Pana oznacza słowo tożsamość?

Pytania o opinię – odnoszą się do sposobu postrzegania przez
respondenta pewnych faktów, procesów czy zjawisk oraz do
ich oceniania
np. Jakie znaczenie mają Pani/Pana zdaniem media w
wychowaniu młodzieży?

Pytania o fakty – dotyczą uzyskania informacji o pewnych
zjawiskach lub faktach a nie opinii o nich czy postaw wobec
nich
np. Czy oglądasz program „Kuba Wojewódzki”?

Pytania o wiedzę np. Czy Tomasz Lis jest
redaktorem naczelnym tygodnika „Wprost”?

Pytania o źródła informacji
np. Skąd Pani/Pan czerpie informacje o
politycznych problemach swojego kraju?

Pytania o motywy
np. Jakie powody skłaniają Panią/Pana
do korzystania z portali społecznościowych?

Pytania o sugestie
np. Jakie formy działania powinien
Pani/Pana zdaniem podjąć sejm celem
polepszenia funkcjonowania mediów
publicznych?
 zamknięte
(z góry określone)
Np. Jak oceniasz prestiż zawodu
dziennikarza śledczego?:
1.1) bardzo wysoko;
1.2) wysoko;
1.3) ani wysoko, ani nisko;
1.4) nisko;
1.5) bardzo nisko.
 otwarte
(nie ma z góry narzuconych
odpowiedzi)
Np. Co sądzisz o procesie tabloidyazacji
mediów masowych?
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
………………………………………………………………….

półotwarte (z góry określone plus inne)
Np. Którymi z poniższych haseł
określiłbyś/abyś dziennikarstwo śledcze?
(zaznacz maksymalnie 3 odpowiedzi):
6.1) demaskowanie;
6.2) weryfikacja plotek i donosów;
6.3) opis afery;
6.4) narzędzie kontroli;
6.5) odkrywanie tajemnic;
6.6) żmudne poznawanie ukrytych informacji;
6.7) inne, jakie? ………………………………………….
 Pytania
z ukrytą przesłanką
Np. „Czy wciąż czytasz „Nie”?”
 Pytania
sugerujące
Np. „Czy podobnie jak większość Polaków
codziennie oglądasz „Wiadomości”?”
Pytania z nierozłączną kafeterią
Np. Jak długo korzystasz z Internetu?
1-5 lat
5-10 lat
10-15 lat
15 i więcej


Błąd multiplikacji – w jednym pytaniu pytamy
o dwie lub więcej kwestii
Np. Jaki jest Twój stosunek wobec programów
typu reality show oraz wobec prezesa TVP?
Bardzo lubię
Lubię
Brak zdania
Nie lubię
Bardzo nie lubię

Brak pytań filtrujących (przesiewowych)

1)
2)
3)
4)
5)
Poniżej znajduje się cytat na temat
dziennikarstwa śledczego, zamieszczony na
łamach „Suddeutche Zeitung” : „Dziennikarstwo
demaskatorskie ma rację bytu dopóty, dopóki
posługuje się legalnymi metodami. Jeśli czyni
inaczej, samo w sobie staje się skandalem w
skandalu”. Czy zgadzasz się z tym
stwierdzeniem?:
zdecydowanie się zgadzam
zgadzam się
ani się zgadzam, ani się nie zgadzam
nie zgadzam się
zdecydowanie się nie zgadzam
Kto Twoim zdaniem czyta czasopisma lifestylowe
pod względem pozycji majątkowej?
1) ludzie biedni
2) ludzie raczej biedni
3) ludzie o przeciętnym statusie majątkowym
4) ludzie raczej bogaci
5) ludzie bogaci

np. W literaturze można znaleźć
stwierdzenia, iż dziennikarstwo śledcze
odgrywa ważną rolę w budowaniu demokracji
i społeczeństwa obywatelskiego. Co o tym
sądzisz:
1) zdecydowanie się z tym zgadzam
2) zgadzam się z tym
3) trudno powiedzieć
4) nie zgadzam się z tym
5) zdecydowanie się z tym nie zgadzam