Transcript BRYTYJSKIE MEDIA ELEKTRONICZNE

BRYTYJSKIE MEDIA
ELEKTRONICZNE
MEDIA PUBLICZNE
British Broadcasting Company
• BBC przyjmowana za modelową dla formy mediów
publicznych, powstała w 1922 r., utworzona przez Pocztę
Brytyjską, jako spółka producentów radioodbiorników
• W 1927 r. stała się na podstawie Karty Królewskiej, która
chroni ją przed polityczną ingerencją rządu, korporacją
• Zarządcy zostali zobowiązani do do realizacji interesów
publicznych; podstawą było utworzenie takiego zarządu,
który pośredniczyłby między nadawcą a rządem
• Podstawy pod funkcjonowanie BBC położył jej pierwszy
dyrektor J. Reith; on też ustalił cztery zasady nazywane
filarami, które miały regulować działanie mediów publicznych:
•
•
•
•
Solidne źródła finansowania
Idea służby publicznej
Monopol (w przypadku Wielkiej Brytanii utrzymał się tylko do
1954 r.)
Poczucie moralnej odpowiedzialności
• Ideą powstania BBC było kulturalne i intelektualne oświecenie
publiczności; cele edukacji miały być wyznaczane przez
przedstawicieli elit
• Po II wojnie światowej idee związane z radiem przeniesiono
do telewizji – BBC stała się dla Brytyjczyków rodzajem
wewnętrznej dyplomacji, promującej kulturę,
wprowadzającej standard języka angielskiego zwaną „BBC
English”, bazującej na ideach i obyczajach klasy średniej
• Wprowadzony przez J Reitha abonament miał być
powszechnym podatkiem umożliwiającym dotarcie z
przystępnym i wyważonym programem do wszystkich
obywateli
• Reith chciał uniknąć uzależnienia mediów od państwa oraz
przemysłu i finansjery – jednak teraz rosną koszty nowych
technologii i zakupu programów, rośnie konkurencja; rozważa
się nawet prywatyzację BBC; coraz częściej ujawniają się
konflikty polityczne (obsadzanie stanowiska dyrektora)
• Monopol mediów publicznych był możliwy tylko przy
współpracy państwa
•
•
•
•
•
•
Rządy brytyjskie określały i określają ramy, w jakich działa BBC,
sposób finansowania, liczbę nadawanych kanałów, uwarunkowania
techniczne; mają także prawo weta wobec programów telewizyjnych
Na strukturę zarządzania składa się Rada Gubernatorów, której 12
członków (z różnych organizacji, instytucji, partii), powołuje królowa
(symbolizuje niezależność) i jej Rada na wniosek premiera; kadencja
trwa 5 lat
Rada Królewska składa się zaś z polityków reprezentujących różne
partie polityczne
Rada Gubernatorów współpracuje z Radą Dyrektorów (organ
zarządzający) oraz z Ogólną Radą Doradczą (podobne rady również
na poziomie regionalnym)
Wybór Partii Pracy w 1997 r. i jej reelekcja w 2001 r. nie zmieniły
wiele w polityce medialnej prowadzonej wcześniej przez 18 lat
przez Konserwatystów
Stawia się na gospodarkę wolnorynkową mającą zapełnić pluralizm
treści poprzez wypełnianie nisz i różnych segmentów; to pozwoliło
nie tylko na formowanie się i rozrost konglomeratów skupiających
różne media ale i prywatyzację wielu narodowych wydarzeń
medialnych, jak np. ważne wydarzenia sportowe
• W odniesieniu do doświadczeń BBC sformułowanych zostało 8
zasad telewizji publicznej:
•
•
•
•
•
•
•
•
Dostępność pod względem geograficznym
Uwzględnianie potrzeb i gustów wszystkich widzów
Uwzględnianie praw i interesów mniejszości
Uwzględnianie narodowej tożsamości poczucia wspólnoty
odbiorców
Oddzielenie od interesów wynikających z praw własności i
od polityki rządów
Jedna technologia nadawania programów odpowiadająca
wszystkim odbiorcom
Współzawodnictwo w jakości, a nie w ilości programów
Przyjęcie przez telewizję publiczną roli przewodnika dla
stacji prywatnych, a nie czynnika je ograniczającego
• W ostatnich latach BBC zostało podzielone na część
komercyjną (m.in. BBC Worldwide) i niekomercyjną
• Działalność komercyjna BBC jest powodem skarg jej
prywatnych konkurentów
• Komercjalizowanie się BBC zostało zasygnalizowane po raz
pierwszy w raporcie Komisji Peacocka pracującej nad
reformą BBC w 1986 r.
• W 1994 r. konserwatywny rząd Margaret Thatcher
decyduje, że BBC powinno rozbudować swą działalność
rozumianą jako służba publiczna w kraju, a za granicą działać
jako nadawca komercyjny
• BBC stała się narodowym nadawcą publicznym i
międzynarodowym nadawcą komercyjnym
• W 1996 r. przyjęta została nowa Karta regulująca działanie
BBC jako nadawcy publicznego
• Cyfryzację telewizji rozpoczęto w 1998 r. (1996)
• Zakończenie nadawania analogowego rząd planuje na 2010 r.
• 98% Brytyjczyków korzystało z usług BBC każdego miesiąca
w latach 2003/2004
• W latach 2000-2001 kanały telewizyjne BBC1 i BBC2
osiągnęły łącznie 40% udziału w widowni (osobno odpowiednio
26,8% i 11%)
• BBC Radio na początku roku 2001 miało 52% całej
publiczności
• Mimo tego w Wielkiej Brytanii sektor komercyjnych mediów
audio-wizualnych jest bardzo znaczący i dobrze się rozwija
• Za przetrwaniem BBC jako nadawcy publicznego przemawiał
moc twórcza i żywotność jej działów produkcji, skupienie się
producentów na tworzeniu programów odpowiadających idei
służby publicznej oraz fakt, że brytyjska publiczność została
„wyuczona” akceptacji dla programów mediów publicznych
TELEWIZJA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
BBC One
BBC Two
BBC Three
BBC Four
CBBC
CBeebies
BBC News 24
BBC Parliament
Interactive TV
RADIO
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Radio 1
1Xtra
Radio 2
Radio 3
Radio 4
Five Live
Five Live Sports Extra
6 Music
BBC 7
Asian Network
NA ŚWIECIE
• BBC World Service
43 radio language services (finansowane przez rząd brytyjski)
• BBC America
• BBC Canada
• BBC Food
• BBC Kids (Canada)
• BBC Prime
• BBC World
• Animal Planet
• People+Arts
• UKTV
• UKTV (Australia) (oddzielne komercyjne przedsięwzięcia, których zyski
pomagają finansować służbę publiczną BBC)
ABONAMENT
• BBC należy dziś do niewielu stacji, które nadal nie nadają
reklam, a utrzymują się z opłat widzów i dotacji państwowych
• Roczny abonament ustalony przez rząd wynosi 121 funtów
• Nie płacą osoby powyżej 75 roku życia, niewidomi połowę
• Za telewizję czarno-białą wynosi 40-50 funtów
PODZIAŁ ABONAMENTU
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
· BBC One £3.37
· BBC Two £1.45
· Digital television channels
£0.98
· Transmission and collection
costs £0.98
· BBC Radio 1, 2, 3, 4 and Five
Live £0.99
· Digital radio stations £0.08
· Nations & English Regions
television £0.90
· Local radio £0.61
· bbc.co.uk £0.31
Total £9.67
MEDIA KOMERCYJNE
TELEWIZJA
• Największą konkurencją dla BBC jest sieć Channel
3 znana jako Independent Television (ITV). 15
regionalnych koncesji zapewnia serwisy lokalne i
ogólnokrajowe. Dodatkowo GMTV nadaje serwis
śniadaniowy
• Udział ITV w rynku wynosił w latach 2000-2001
niewiele poniżej 29%
• Od złagodzenia prawa własności w mediach przez
rząd w 1996 r. sieć Channel 3 jest zdominowana
przez dwa koncerny: Carlton i Grenada (kontrolują
lub posiadają 12 koncesji i docierają do ponad
100% gospodarstw – w Londynie zachodzą na siebie
dwaj nadawcy Channel 3)
• Channel 4 ma charakter częściowo publiczny,
zaspokaja zainteresowania mniejszości co także
zwiększa dochód poprzez reklamy (istnieje
oddzielny czwarty kanał w Walii, S4C, który jest
finansowany częściowo z reklam, a częściowo przez
państwo; nadaje programy w prime-time w języku
walijskim)
• Channel 4 przyciąga ok. 10% publiczności
• Channel 4 jest raczej nadawcą niż producentem
programów i wspiera niezależną produkcję.
• Od lat 90. BBC i ITV muszą kupować 25% swoich
programów od niezależnych producentów. Ok. 1/5
najpopularniejszych programów jest produkcją
niezależną.
• Piąty kanał naziemny rozpoczął nadawanie w
kwietniu 1997 r. Pokrywa ok. 80% kraju i w latach
2000-2001 miała udział w rynku5,7%
• Ma charakter komercyjny, utrzymuje się z reklam
• W sumie przynajmniej 90% populacji ogląda
programy nadawane drogą naziemną.Nawet w
domach z telewizją kablową i satelitarną niecałe
2/3 czasu poświęca się tym kanałom
TELEWIZJA KABLOWA
• Dociera do ok. 9 mln odbiorców, ale to tylko ¼
grupy docelowej
• Zdominowana przez dwóch dostawców: NTL i
Telewest
• Razem z TV satelitarną osiąga 15-16% widowni
• Najpopularniejszy kanał QVC, ma widownię na
poziomie 3 mln (najpopularniejsze opery mydlane
na kanałach naziemnych przyciągają ok. 15-16 mln)
TELEWIZJA SATELITARNA
• BSkyB kontrolowana przez Rupert Murdoch's
News International
• Oferuje ok. 200 kanałów
• W 2001 r. ponad 5,5 mln odbiorców, 30% więcej
niż rok wcześniej
• Publiczność poszczególnych kanałów niewielka
• Sky TV, oferująca kilka kanałów, przyciąga tylko
ok. 5% krajowej widowni
RADIO
• W ciągu dnia jest najpopularniejszym medium
• Dociera do 92% mieszkańców
• Radio komercyjne rozwija się dynamicznie od 1996
roku
• Oprócz 5 kanałów BBC istnieje 3 ogólnokrajowych
nadawców komercyjnych (plus czwarty nadający z
Irlandii)
• BBC nadaje też radio regionalne dla Szkocji, Walii
i Irlandii Płn. Oraz w ważniejszych miastach poza
Londynem
• Przyznano ok. 250 koncesji dla lokalnych stacji
komercyjnych
• 19 stacji nadaje przez satelitę i 15 przez kabel
• Zwykle słuchacz ma do wyboru ok. 15 stacji (w
Londynie 24)
• Radio komercyjne jest kontrolowane przez 15 grup,
w tym 8 najsilniejszych kontrolujących większość z
70 koncesjonowanych stacji
• Serwisy krajowe BBC docierają do dwa razy
większej grupy odbiorców niż ogólnokrajowe stacje
komercyjne i mają 40% publiczności przy 8% stacji
komercyjnych
• Lokalne stacje komercyjne są jednak 3 razy
popularniejsze niż lokalne odłamy BBC
• Sytuacja na rynku nie jest dla słuchaczy
satysfakcjonująca w związku z brakiem wyraźnej
różnorodności. Dlatego zwłaszcza na terenach
silnie zurbanizowanych nadaje wiele stacji
pirackich.
• Wpływ radia jest oceniany przez rząd za
dwukrotnie słabszy, niż innych mediów w związku z
muzycznym formatowaniem stacji
ŹRÓDŁA INFORMACJI
• Informacje są zapewniane głównie przez BBC News
and Independent Television News/Independent
Radio News w Londynie, wzbogacane przez
niewielką ilość wiadomości lokalnych i regionalnych.
Każda stacja telewizyjna (poza GMTV, która
korzysta z Reuters’a) i ponad 90% stacji radiowych
korzysta z tych źródeł