Transcript สมุนไพรแก้ปวดเมื่อยข้อเอ็นกระดูกกล้ามเนื้อ

สมุนไพรไทยต่ อสู้ กบั โรค
ปวดข้ อเอ็นกระดูกกล้ ามเนือ้
อสม.สิ ริราช ต.สันดอนแก้ว อ.แม่ทะ จ.ลาปาง
สมหวัง วิทยาปัญญานนท์
12 กันยายน 25551
การออกอาการปวดเมื่อยของร่ างกาย
ออกซิเจน
เส้ นเลือด
และอาหาร
อาหารมีกรดยูริคสู ง
จิตคิดเคลือ่ นไหว
บาดเจ็บจากอุบัติเหตุ
ท่ าออกแรกผิด และพิษไข้
เป็ นโรคเก๊าส์ รู มาตอยด์
เสื่ อมตามวัย สรีระเปลีย่ นไป
จากการอ้วน ตั้งครรภ์ หลังโก่ง
จิตเครียดไม่ ผ่อนเคลาย
สั่ งสมอง
สั่ งประสาท
หลัง่ สารกระตุน้
ผลึกกรดทิ่มแทง
ปวดเมือ่ ยบาดเจ็บเคล็ด
ทีก่ ล้ ามเนือ้ ข้ อเอ็นกระดูก
เกิดของเสี ย
เกิดกรดแลคติกคลัง่
ช้ าบวม เรื้ อรังอาจถึงอัมาาต
ไหลเวียนเลี้ยงกล้ามเนื้อ
กล้ามเนือ้ หดตัว
คลายตัวเพือ่
การเคลือ่ นไหว
ดึงพลังงาน
เชื่อมโยงดึงรั้งประสาท
เสี ยสมดุล
ดึงกระดูกบิดเบีย้ ว
เคลื่อนตัวเสี ยดสี สึกกร่ อน
2
อาการเมื่อยกล้ ามเนือ้
อาการเมื่อยกล้ามเนื้อจากการคัง่ ของกรดแลกติก
เนื่องจากสมองสัง่ เส้นประสาทให้หลัง่ สารไปกระตุน้ ให้กล้ามเนื้อ
หดหรื อคลายตัว บรรเทาโดยการนวดผ่อนคลาย
หากเป็ นต่อเนื่องจะเกิดอาการอักเสบ
สาเหตุจากออกกาลังหักโหม อยูใ่ นท่าเสี ยสมดุล
กล้ามเนื้อออกแรงด้วยท่าทางที่ผดิ ทางานเครี ยดไป
3
สภาพร่ างกายจากปวดเมื่อยเรื้อรัง
ทุกอิริยาบถของการใช้ชีวิตประจาวัน ร่ างกายต้องใช้งานตลอดเวลา
แต่จะใช้มากไปหรื อไม่น้ นั ขึ้นอยูก่ บั ว่าคุณอยูใ่ นท่าทางแบบไหนนัน่ เอง
อาการหนึ่งที่จะเริ่ มส่ งสัญญาณความผิดปกติของระบบโครงสร้างกระดูกกล้ามเนื้อ
นัน่ คือ "อาการปวดเมื่อย"
ในภาวะปกติทุกครั้งที่ร่างกายมีการเคลื่อนไหวหรื อการทางาน
กล้ามเนื้อจะเป็ นตัวที่ทาให้เกิดการเคลื่อนไหว และกาหนดทิศทางต่างๆ
ตามความต้องการของจิตใจที่จะสั่งให้ทา
ในการหดตัวแต่ละครั้งกล้ามเนื้อจะต้องดึงเอาาลังงานที่สะสมอยูม่ าใช้เผาผลาญาลังงาน
ทุกครั้งที่มีการหดตัวจะมีของเสี ยเกิดขึ้นคือ กรดแล็กติก
แต่ดว้ ยในกล้ามเนื้อจะมีหลอดเลือดอยูภ่ ายในและ
มีการไหลเวียนของเลือดเกิดขึ้นอยูต่ ลอดเวลา
จึงทาให้ร่างกายขับสารเสี ยออกมา และมีเลือดดีที่มีออกซิ เจนไปเลี้ยงเนื้อเยือ่ ต่างๆ ได้
4
รวมถึงเลี้ยงกล้ามเนื้อด้วย
อันตรายจากปวดเมื่อยเรื้อรัง
"ระบบกล้ามเนื้อ เป็ นที่อยูข่ อง หลอดเลือด น้ าเหลือง (ระบบขับของเสี ย)
ระบบประสาท หากกล้ามเนื้อไม่อยูใ่ นภาวะปกติ เช่น หดเกร็ ง รั้งอยู่
ไม่ใช่แค่ตรงจุดนั้นจะมีปัญหาเท่านั้น แต่จะเป็ นชนวนลุกลามต่อเนื่อง
เนื่องจากกล้ามเนื้อเชื่อมต่อกันตลอดทั้งตัว และกล้ามเนื้อ
ยังเป็ นตัวคุมให้กระดูกอยูใ่ นแนวปกติ หากกล้ามเนื้อมีการรั้งดึงไม่สมดุลกัน
ทาให้โครงสร้างของร่ างกายบิดเบี้ยวไป ไม่อยูใ่ นโค้งที่ปกติ
จะกระทบถึงรากประสาทซึ่ งเป็ นตัวนาคาสั่งจากสมอง
ไปยังส่ วนต่างๆ ของร่ างกาย ทาให้การส่ งกระแสประสาทไปสู่ อวัยวะต่างๆ
ทาได้ไม่เต็มที่ มีผลให้การทางานของระบบต่างๆ เสื่ อมง่าย
ทางานได้ไม่เต็มที่ หากรุ นแรงมากอาจเสี่ ยงต่อการเป็ นโรคร้ายแรงได้
โดยเฉาาะอัมพฤกษ์ อมั พาต หรืออาจถึงชีวติ โดยที่ตวั คุณเองไม่คาดคิดมาก่อน
5
สาเหตุการเจ็บป่ วยปวดเมื่อย
ท่ าทางผิดท่ า นั่งคีย์คอม ท่าวางมือยก ทาให้เมื่อย ที่ไหล่ มือ และแขน ยกของหลังงอ โดยใช้กล้ามเนื้อหลัง
ทาให้หลังเอวบาดเจ็บ ใช้ ท่าทางเดิมเป็ นเวลานาน โดยไม่เปลี่ยนท่า นอนผิดท่ า เอวบิด ไหล่เอียง
ยกคอแหงน แหงนหน้าสอยผลไม้นานๆ ทาให้คอเคล็ด เดินผิดท่ า เดินขึ้นบันไดผิดวิธี
ใช้ นิว้ มือหิว้ ของหนัก นั่งพับเพียบ ทาให้เส้นประสาทถูกกดทับ เลือดลมเดินไม่ดี นั่งหลังงอ
ไม่สมั ผัสตามรู ปโค้งของกระดูกสันหลัง กินอาหาร ที่เป็ นเนื้อสัตว์มาก ยอดผักที่มียรู ิ คสู ง
ขาดอาหารที่มีวติ ามิน แคลเซียม แมกนีเซี ยม ขาดอาหารบารุ งข้อเข่า ไม่ ออกกาลังกายทีท่ าให้ ยดื เอ็น
ที่เอว คอ ไหล่ หัวเข่า ข้อเท้า จ้อมือ เจ็บปวดเป็ นไข้ ก็ปวดเมื่อยจากาิษไข้ อุบตั ิเหตุ ทาให้กล้ามเนื้อฟกช้ า
ปวดเมื่อย ออกกาลังเกินขนาด และเป็ นเวลานาน เป็ นโรคภัยเจ็บป่ วย ด้วยโรครู มาตอยด์ เก้าท์
สรีระร่ างกาย อ้วนไป ทาให้น้ าหนักลงหัวเข่า ขาโก่ง น้ าหนักลงไม่ผา่ นหัวเข่า ข้ อเข่ า ลูกสะบ้ า เสื่ อม
กล้ามเนื้อ เอ็นยึด ไม่แข็งแรง ทาให้กระดูกรับแรงมาก กระดูกเสื่ อมตามวัย หลังโก่ง เอวงอน
เวลาอุม้ สิ่ งของ ทาให้เอวรับแรงมาก การนอน เตียงแข็งไป นอนบนาื้นคอนกรี ต จะดูดประสาท
รองเท้ า ส้นสูง น้ าหนักลงปลายเท้า าื้นรองเท้าแข็ง ไม่นุ่ม ไม่รับแรงกระทบกระแทก เวลาเดินหรื อวิง่
6
การรักษาอาการปวดเมื่อย
•บริ หารเส้นเอ็นของร่ างกายให้ยดื หยุน่ เาื่อให้สามารถเคลื่อนไหวร่ างกายได้คล่อง
•กินสมุนไารแก้ปวดเมื่อย เาื่อรักษาอาการอักเสบ บารุ งสารอาหารที่ขาดหาย
•ทาให้เลือดลมเดินสะดวก ฆ่าเชื้อที่เป็ นสาเหตุของโรค ขับสาราิษออก
•ทาสมุนไาร เาื่อรักษาบริ เวณที่มีอาการ
•กินยาแผนปัจจุบนั าวก วิตามินบี 1-6-12 แคลเซี่ยม แมกนีเซี่ ยม าวกแก้ปวดคลายกล้ามเนื้อ เช่น ไดโคฟี แน๊ก
•อาบน้ าฝักบัวที่มีน้ าร้อน สลับกับน้ าเย็น หลายๆ ครั้ง สัก 5 - 10 นาที จี้ไปตามข้อต่อเอ็น
หรื อบริ เวณ ที่ปวดเมื่อยบวม
•นอนาัก หรื อลดการใช้งานบริ เวณที่มีอาการ มัดหรื อดามให้แน่น
•นวดคลึง แต่อย่าแรงไป เาื่อ ดึงเส้นที่กดทับออก ทาให้เอ็นอ่อนตัว จัดกระดูกใหม่ ทาให้เลือดลมมาเลี้ยงสะดวก
•อบไอน้ า หรื ออบสมุนไาร เาื่อให้ตวั โล่งเบา
•ลดอาหารที่เป็ นสาเหตุ โดยเนื้อสัตว์ นอดผักที่มียรู ิ คสู ง
•ฝังเข็ม
•เหยียบกะลา
•ปรับปรุ งที่เตียงนอน
•ปรับท่าทางใหม่ ในการทางาน เดิน ยืน นัง่ นอน
7
สาเหตุปวดเมื่อยต้ นคอและสมุนไพรแก้
อาการตกหมอนหรื อคอเคล็ด ถึงแม้จะดูเป็ นเรื่ องไม่รุนแรงนัก แต่กไ็ ม่ควรละเลย
ตื่นขึ้นมาเจอเช้าวันใหม่ที่สดใสโดยปราศจากความปวดเมื่อย
ปรับเปลีย่ นพฤติกรรม
•เปลี่ยนหมอนหนุนให้เหมาะสม ไม่สูงหรื อเตี้ยเกินไป
•สารวจท่านอนที่ถูกลักษณะ อย่านอนท่าเดียวนานเกินไป
•ปรับอิริยาบถให้ถูกต้อง ไม่วา่ จะยืนหรื อนัง่ ายายามให้หู ไหล่ และสะโากอยูใ่ นแนวเดียวกัน
•อย่าหนีบหูโทรศัาท์ไว้ตรงซอกคอ เาราะอาจทาให้กล้ามเนื้อบริ เวณคอของคุณอ่อนล้าและคอเคล็ดได้
•หลีกเลี่ยงการใส่ รองเท้าส้นสูง ซึ่งมีส่วนทาให้คุณปวดคอได้
•ผ่อนคลายก่อนเข้านอน อย่าเข้านอนในขณะที่ยงั มีความเครี ยดอยู่
สมุนไพรแก้ ปวดเมือ่ ยคอ
•ใช้ใบาลับาลึงลนไฟให้ร้อนจนใบนิ่ม นามาาันบริ เวณที่ปวดคอ ทาวันละ 1-2 ครั้ง
•ใช้น้ ามันมะกอกหรื อน้ ามันงาทาถูนวดเบาๆ บริ เวณที่ปวด
•นอนแช่น้ าอุ่นที่ผสมน้ าชาจากโรสแมรี่ หรื อลาเวนเดอร์(หรื อน้ าต้มเหง้าไาลหรื อาลับาลึงหรื อเถาเอ็นอ่อน)
8
•ก่อนนอน ลองดื่มน้ าชาคาโมไมล์(หรื อชาขี้เหล็กบ้าน) เาื่อช่วยผ่อนคลายความเครี ยด
วิธีการแก้ ปวดเมื่อยต้ นคอ
ประคบร้ อนบรรเทาปวด
วิธีการประคบด้วยความร้อนจะช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อคอได้
นอกจากจะช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัวและลดอาการปวดได้แล้ว
ความร้อนยังทาให้เลือดไปเลี้ยงบริ เวณคอมากขึ้น จึงช่วยทาให้อาการปวดคอหายเร็ วขึ้นได้
ท่ าบริหารคออย่างง่ าย
บริ หารคอตามขั้นตอนต่อไปนี้จะช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อยคอได้ โดยนัง่ ให้สบายบนเก้าอี้
หายใจช้าๆ และสม่าเสมอ ทาตามแต่ละท่าซ้ า 6 รอบ ก่อนบริ หารท่าถัดไป
•ก้มและเงยศีรษะ ค่อย ๆ ก้มหน้าให้คางจรดกับอก แล้วเงยกลับขึ้นช้าๆ ให้มากที่สุด
•ตะแคงซ้ายขวา หน้าตรงค่อยๆ ตะแคงซ้ายจนหูจรดไหล่ซา้ ย โดยไม่ยกหรื อเอียงไหล่
แล้วตะแคงขวาในลักษณะเดียวกัน
•หันหน้าซ้ายขวา หมุนศีรษะหันหน้าไปทางซ้ายช้า ๆ
9
โดยให้ปลายคางอยูใ่ นแนวเดียวกับไหล่ แล้วหมุนกลับมาด้านขวาช้าๆ
รักษากล้ ามเนือ้ เอ็นอักเสบยาแผนปัจจุบัน
• ปัญหาคนที่ทาท่าทางผิดท่า ทาให้กล้ามเนื้อเอ็นอักเสบ เช่น เอี้ยวตัวสุ ด
ยกของหนัก นัง่ แรงๆ ไม่เอาแก้มก้นลงก่อน บิดตัวแล้วจามอย่างรุ นแรง
ล้มก้นกระแทก ยกของหนักจนกล้ามเนื้อท่อนแขนอักเสบ ให้กนิ
วิตามิน บี 1-6-12 แคลเซียมเม็ด เช้าเย็น หากรุ นแรงลองกินยา
diclofenac sodium 50 มก. อาจเป็ นยีห่ อ้
chinclonac หรื อยีห่ อ้ dosanac แก้ปวด กินนอร์จีสิค หรื อ
Myopas ซึ่งประกอบด้วยตัวยา Orphenadrine
Citrate 35 mg ช่วยคลายกล้ามเนื้อ Paracetamol
450 mg แก้ปวด กินหลังอาหาร 3 เวลา หากกินน้อยและไม่
ต่อเนื่อง อาจไม่ได้ผลในการรักษา อีกตัวคือ ทามาดอร์ ใช้แก้ปวด
กล้ามเนื้อ ยาคลายกล้ามเนื้ออีกตัวคือ ไมโคคลาย ควรใช้ยาทาด้วย ที่
บริ เวณกล้ามเนื้อที่ปวด เช่น Dosanac น้ ามันมวย อาบน้ าก็ใช้
น้ าอุ่นฝักบัวจี้ จะได้มีเลือดไหลเวียนดี จะเบาสบาย
10
สมุนไพรแก้ ปวดข้ อเอ็นกระดูกกล้ ามเนือ้
•
•
•
•
•
•
•
•
ใบ สะแกนา
•
เนื้อไม้ ทิ้งถ่อน
•
เถา เถาเอ็นอ่อน
•
เหง้า สาบเสื อ
•
ไม้จนั ทร์ขาวจันทร์แดง
เถา เถาวัลย์เปรี ยง •
ราก ยอ
•
เหง้า ขิง
•
เนื้อไม้ กัดลิ้น
• เนื้อไม้กาลังวัวเถลิง
เนื้อไม้ สวอง
• เถาโคคลาน
โด่ไม่รู้ลม้ กิ่งดอก
• เนื้อไม้กาแางเจ็ดชั้น
ใบหญ้าหนวดแมว แก้
น้ าในข้อเข่า
หญ้าเอ็นยืด ทั้งห้า
เหง้า ไาล
เนื้อไม้กาลังเสื อโคร่ ง
11
แฮ่ มหรือแห้ ม
แฮ่มหรื อแห้ม เป็ นสมุนไารชนิดหนึ่ง ประเภทเถาวัลย์อยูใ่ นป่ าเมืองไทย
ตอนนี้ใกล้สูญาันธ์ จึงไปเอาที่ประเทศลาวและกัมาูชา วิธีการใช้แฮ้มหรื อแห้ม
โดยการตากแห้งบดเป็ นผงอัดปั้มเป็ นเม็ดกิน 3 เม็ด ก่อนอาหาร
อีกทางหนึ่งคือฝานเป็ นแว่นๆ แล้วเอามาดองเหล้า มีรสขม
วิธีการกินยาให้ใส่ น้ าในปากแล้วใส่ เม็ดยาแล้วรี บกลืน เาื่อหนีความขม หรื อชุบน้ าผึ้งก่อนกิน
ประสบการณ์ ทใี่ ช้ รักษาได้ ผลดีกบั คนป่ วยหลายรายแล้ วดังนี้
1. กินแฮ้มร่ วมกับฟ้ าทะลายโจร แก้หวัด 2009 กินประมาณ 3 สัปดาห์กห็ าย
เริ่ มจากโดสแรงๆ ก่อน คือ เริ่ มจาก 5 เม็ด 2-4 วัน จากนั้นเหลือแค่ครั้งละ 4 เม็ด
2. กินแฮ้มแก้โรคอุจจาระเป็ นเลือดหรื อแก้โรคลาไส้อกั เสบ
3. กินแก้ปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อ เอ็นไขข้อเข่าอักเสบ เหมาะสาหรับคนใช้แรงงาน
4. กินเาื่อลดไขมันในเส้นเลือด ขับปัสสาวะ กินแล้วโล่งเบาตัวโปร่ งสบาย
5. กินลดความดันโลหิ ตสูง
6. กินแก้หวัดลงคอ อักเสบ จนเจ็บคอ
7. อื่นๆ ที่ยงั ไม่ได้ทดลองแต่มีสรราคุณกล่าวไว้คือ เบาหวาน อัมาฤตอัมาาต
12
ผสมสุ ราทาแก้คนั แก้บาดทะยัก แก้หวัดใหญ่
สมุนไพรสู ตรไม้ ป่าแก้ปวดเมือ่ ย
สมุนไารที่จะนามาทาเอนไซม์แก้ปวดเมื่อยสู ตรใหม่ เน้นที่หากเองได้ ไม่ตอ้ งซื้ อหา
สมุนไารแก่นกิ่งไม้ มี สวอง กัดลิ้น ทิ้งถ่อน กระเจียน ปรงป่ า
สมุนไารไม้เลื้อย มี เถาเอ็นอ่อน
สมุนไารวัชาืช มี เหง้าสาบเสื อ ไมยราบทั้งห้า
สมุนไารให้น้ าตาล มี อ้อยแดงหรื ออ้อยดา
นาสมุนไารอย่างละ 1 ส่ วน โดยน้ าหนัก มาสับ ตากแห้ง 2-3 วัน เทใส่ ไห
เทน้ าสะอาดลงไป ให้ปริ มาณน้ าเหมือนแกงจืด ทุบอ้อยแดงลงไปผสม
หากหวานไม่าอ ก็ให้เติมน้ าตาลแดง หรื อน้ าตาลโตนด ให้หวานประแล่มๆ
ใส่ หวั เชื้อจุลินทรี ยเ์ อนไซม์ลงไป กวนให้เข้ากัน ปิ ดฝา กวนทุกวัน วันละครั้ง
จนกว่าจะมีรสเปรี้ ยว ใช้เวลาหมักประมาณ 1 เดือน ลองชิมดู
วิธีการกิน ตอนท้องว่าง เช้าเย็น ครั้งละ 1-2 อึก
13
การใช้ สมุนไพรบรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ ามเนือ้
1.
2.
3.
4.
5.
6.
าลับาลึง ใช้ใบาลับาลึง เตยหอม เาชรสังฆาตตารวมกันไปาอก
ขิง ใช้ขิงแห้ง มะตูมอ่อนตากับบอระเา็ดเล็กน้อยเอามากิน
ดีปลี ใช้ดอกดีปลี ขิงแห้ง การบูร ดอกกานาลู ต้มรับประทานก่อนอาหารเช้าเย็น
เถาเอ็นอ่อน ใช้เถาต้มกิน หรื อใช้ใบตาห่อผ้าประคบ
าริ ก ใช้าริ กป่ นใส่ ในอาหาร (มีสารแคปไซซิ น) หรื อทาเป็ นยาทา
ใช้ไาล ทาลูกประคบ
14
การใช้ สมุนไพรแก้ ปวดหลัง
1. ลูกใต้ใบทั้งห้าหัน่ ต้มกิน
2. ตะไคร้ หัน่ ตากแดดแห้ง คัว่ ไฟให้กลิ่นหอมมาชงเป็ นชา
3. เถาวัลย์เปรี ยง หัน่ ตากแดด คัว่ ชงเป็ นชาดื่ม
15
การใช้ สมุนไพรแก้ ปวดอก
1.
2.
3.
4.
5.
6.
าลู ใช้ใบอังไฟวางนาบ
ลูกใต้ใบ ต้นและรากตากับเหล้าขาว คัน่ น้ าดื่มส่ วนกากเอาไปาอก
น้ ามันมะาร้าว นาไปทาใบละหุ่ง อังไฟ ปิ ดบริ เวณปวดอักเสบ
หญ้าดอกขาว ใช้ดอกตาผสมเหล้าาอกที่เต้านม
กะหล่าปลี ตัดขั้วออกประคบบริ เวณปวด
หัวไซเท้า คั้นเอาน้ าผสมน้ าผึ้ง ดื่มเช้าเย็น
16
การใช้ สมุนไพรแก้ ปวดเท้ า
1. ตะไคร้ แก้วเท้าบวม เอาต้นมาทุบต้มแล้วเอาเท้าแช่ 30 นาที
2. เทียน แก้เท้าบวม ใช้ใบเทียนขยี้แล้วทา
3. ไาล แก้เคล็ดขัดยอกฟกช้ า ใช้แหง้าตาแล้วดันเอาน้ าท หรื อตาละเอียดผสมเกลือห่อเป็ นลูกประคบอังไอน้ าจนร้อนแล้วเอามาประคบ
4. หอมแดง แก้เท้าบวม เคล็ดขัดยอก ข้อเท้าแาลง เอาหอมแดงตากับเกลือและาอก
5. หมาก ใช้ผลหมากดิบ เอาเนื้อปิ งไฟวางบนแผลกัดเท้า ทาซ้ าๆ
6. สี เสี ยดลาว แก้แผลน้ ากัดเท้า เอายางจากแก่นต้นสี เสี ยด ฝนกับน้ าปูนใสจนเหนียวข้นทาบ่อยๆ จนกว่าจะหาย
7. มังคุด แก้น้ ากัดเท้า แผลผุาอง แผลเน่าเปื่ อย ใช้เปลือกผลสดหรื อแห้งฝนกับน้ าปูนใสให้ขน้ ๆ แล้วทา
8. าลู แก้แผลน้ ากัดเท้า ใช้ใบสดตาแล้วทาหรื อตาใบกับเหล้าแล้วทา
9. กระเทียมสด แก้ปวดตาปลา ใช้กระเทียมมาผ่าแล้วถูที่ตาปลาและแปะาันผ้าไว้ทิง้ ข้ามคืนอาจใช้มะนาว หรื อสับปะรอแทนก็ได้
10. น้ ามันสน แก้ปวดตาปลาใช้ผา้ ชุบน้ ามันสนแล้วแปะไว้
11. น้ ามันมะาร้าว แก้ตาปลา มีน้ ามันมะาร้าว การบูร น้ ามันสน ผสมแล้วเก็บไว้ทาวันละ 2 ครั้ง
12. บอน แก้ปวดตาปลา ทาให้เนื้อแข็งนุ่ม เอาใบมาอังไฟแล้วนาไปถู
13. าญาไร้ใบ แก้ปวดตาปลา ทาให้แข็งนุ่มลงใช้ยางมาหยดใส่ ที่ตาปลาทุกวัน
14. ขิง แก้ปวดข้อเท้าแาลง ข้อาลิก ใช้ขิง ตะใคร้ กะเาราสด ต้มกับน้ า เอาไว้แช่เท้าทาให้เลือดไหลเวียนดี
15. ข่า แก้ปวดข้อเท้าแาลง นิ้วเท้าซ้น ใช้เหง้าสดตาาอก
16. ผักกาดน้ า (หญ้าเอ็นยึด) แก้ขอ้ เท้าแาลงใช้ใบทุบให้น้ าออกแล้วาอก ทาให้เอ็นคลายตัวบรรเทาปวด
17. เากา แก้ปวดเมื่อยเท้า แก้คนั เท้า ทั้ง 5 มาต้ม แล้วแช่เท้า
17
เอ็นไซม์ สมุนไพรแก้ ปวดเมือ่ ยล้ าข้ อเข่ าเสื่ อมอักเสบ
สรรพคุณสมุนไพรนา้ หมัก
รักษากล้ามเนื้อเอ็นเนื้อเยือ่ อักเสบ แก้ขอ้ กระดูกข้อเข่าส่ วนต่างๆ ารุ น
สึ กหรอ สึ กง่าย เสื่ อมลง บารุ งกาลังกล้ามเนื้อเอ็น
สู ตรการทานา้ สกัดชีวภาพสมุนไพร
เอ็นไซม์ น้ าสกัดชีวภาา มีดงั นี้
เถาวัลย์เปรี ยง(20%) เถานาคราช(15%) กระชายดา(10%) เนื้อไม้ฝาง(2%)
ใบหญ้าร้องไห้(5%) ใบก้านผักเบี้ย(5%) แฮ้ม(5%) หมอน้อยทั้งห้า(5%)
กิ่งใบดอกผักโขมหนาม(5%) ลูกเดือย(3%) เปลือกผลมังคุด(2%) ผักปรัง(2%) ต้นใบตะไคร้(2%)
ใบดอกชมาูม่ ะเหมียว(1%) ใบลูกอ่อนขนุนเปี ยก(1%) ต้นใบดอกต้อยติ่ง(1%)
ใบเถามะระขี้นก(1%) ใบกิ่งดอกเทียนบ้าน(1%) ใบหูกวาง(1%)
เหง้าขิง(1%) ขลู่(2%) ดอกมะลุลี(1%)
อืน่ ๆ ถ้ ามี
มะขามป้ อม มะระจีน ปรงป่ า ใบบัวบก ผักตบชวา ว่านหางจระเข้ ว่านมหาเฆม
ไมยราบ โดโลไมต์ ยอบ้าน ถัว่ ลิสง ถัว่ เขียว มะรุ ม ฝรั่ง าริ กขี้หนู ฮว่านง๊อก
18
ผักเป็ ด ผักบุง้ ผักเสี้ ยนผี ยางต้นลัน่ ทม
หญ้ าสมุนไพรแก้ ปวดเมือ่ ยกล้ ามเนือ้ เอ็นกระดูกประสาท
สมุนไพรทีห่ าง่ าย
ผักกะสัง หมอน้อย ลูกใต้ใบ ไมยราบ กรดน้ า กะเม็ง หญ้าแห้วหมู
หญ้าแารก ผักแต๊ง หญ้าตุบ๊ โต๋ โคกกระออม ผักกูด หญ้าคา
ต้อยติ่ง ย่านาง ขลู่ สาบเสื อ เหงือกปลาหมอ หญ้าาันงู
ผักเสี ยน ตะไคร้ ตาแยแมว ใบบัวบก
ทีห่ ายากหน่ อย
โด่ไม่รู้ลม้ หญ้าเอ็นยืด ผักคราดหัวแหวน
ครอบฟันสี หญ้าหยาดน้ าค้าง หญ้าหนวดแมว เถาเอ็นอ่อน หญ้าหนูตน้
สู ตรยาแนะนา
หมอน้อย ลูกใต้ใบ กะเม็ง กรดน้ า ไมยราบ ผักกะสัง หญ้าแห้วหมู
หญ้าแารก หญ้าตุบ๊ โต๋ ต้อยติ่ง ทั้งห้า อย่างละเท่ากัน
มาต้มดื่ม กินแก้ปวดเมื่อยทั้งปวง หรื อจะนาไปหมักเป็ นเอ็นไซม์ก่อนใช้งานก็ได้
19
เอนไซม์ สมุนไพรไม้ พ่มุ ไม้ เถาแก้ปวดเมื่อยกล้ามเนือ้ เอ็นเส้ นกระดูก
สมุนไารไม้ามุ่ ไม้เถา ไม่รวมถึงหญ้าสมุนไาร และไม้ยนื ต้นที่เป็ นสมุนไาร
สมุนไพรยากิน
ใบาญาวานร ใบโหระาา ดอกผกากรอง รากผักแารวแดง
เหง้าข่า รากมะนาว เหง้าไาล เถาเอ็นอ่อน เถาวัลย์เปรี ยง ใบขลู่
ดอกคาฝอย ใบขันทองายาบาท ต้นใบาระจันทร์ครึ่ งซีก ผลยอ เหง้าขิง
ยาทา
น้ ามันงา เหง้าไาล รากเขยตาย เถาเอ็นอ่อน เอ็นอ้า
20
สมุนไพรไม้ ต้นแก้ปวดเมือ่ ยกล้ามเนือ้ เอ็นเส้ นกระดูก
มะม่วง (เปลือกผลดิบ) น้ าตาลอ้อย เชอร์รี่ (ผล)
สตรอเบอร์รี่ (ผล) จันทร์ขาว (แก่นเนื้อต้น)
จันทร์แดง (แก่นเนื้อต้น) กาลังเลือดม้าใต้ (แก่นเนื้อต้น)
เก้ากาลังช้างสาร (แก่นเนื้อต้น) แคหางค่าง (เปลือกผล)
ทิ้งถ่อน (แก่นเนื้อต้น) กัดลิ้น (แก่นเนื้อต้น)
สวอง(แก่นเนื้อต้น) ก้ามปู(เปลือกต้น) สะแกนา(ใบ)
กาลังเสื อโคร่ ง(แก่นเนื้อต้น)
21
นา้ สกัดชีวภาพสมุนไพรแก้ ปวดอักเสบแข้ งขาจากอุบัตเิ หตุ
สู ตรการทานา้ สกัดชีวภาพสมุนไพร
เอ็นไซม์ น้ าสกัดชีวภาา มีดงั นี้
ไมยราบ(25%) เหง้าสาบเสื อ(1-5%) เถาวัลย์เปรี ยง(3%)
วิธีการกิน
ปรับธาตุล้างพิษ
กินผักบุง้ นา มีตม้ จืดกินทั้งน้ า น้ าปั่ นคลอโรฟิ ล 1 สัปดาห์
กินใบย่านางขยา่ เอาน้ าเขียวคลอโรฟิ ล ครั้งละ 10 ใบ 2 ครั้ง เช้าเย็น
แก้อกั เสบ
ผักปรัง ผักเบี้ย มะระขี้นก ผกากรอง าลับาลึง หนุมานประสานกาย แตงกวา เทียนบ้าน
รักษาเนือ้ เยือ่
จากนั้นกินน้ าต้มไมยราบ เหง้าสาบเสื อ เถาวัลย์เปรี ยง กินต่างน้ าครั้งละ 1 แก้ว เช้าเที่ยงเย็น
ประคบเนือ้ เยือ่
าลับาลึงลนไฟมาโป๊ ะ
22
นา้ มันนวดสมุนไพรไพลดาแก้ปวดเมือ่ ย
สรรพคุณสมุนไพร
แก้ปวดเมื่อย ช่วยไหลเวียนโลหิ ต
สู ตรการทานา้ สกัดชีวภาพสมุนไพร
ไาลดา กระชายดา ข่าตาแดง ผักเสี้ ยนผี หัวตะไคร้
ว่านหางช้าง
วิธีการปรุงยา
เอาสมุนไารมาต้มกับน้ ามันาืช สกัดตัวยาออกมาอยูใ่ นน้ ามัน
และกรองเอากากทิ้ง
วิธีใช้ ยา
ทาถู บริ เวณที่ปวดเมื่อย
23
น้ามันพริกแก้ เหน็บชา
นา้ มันพริก
เป็ นน้ ามันที่ได้มาจาการิ กจริ งๆ
สรรพคุณ
แก้มือตาย เท้าตาย อัมาฤกษ์ เลือดลมเดินไม่สะดวก ชาปลายมือ ปลายเท้า เป็ นเหน็บชา
ใช้ทาถูนวด
1. าริ กแห้งเม็ดใหญ่
2. าริ กแห้งเม็ดเล็ก
3. าริ กไทยดา
4. ข่าลิง อย่างละเท่าๆกัน
5. น้ ามันมะาร้าว
ให้นาแต่ละอย่างมาคัว่ ไฟให้เกรี ยม ให้แยกคัว่ ส่ วนเหง้าข่าลิงต้องทุบเสี ยก่อนแล้วเอาไปย่างไฟ
เสร็จแล้วให้นามาหัน่ แล้วนามาตาด้วยครกให้ละเอียดาอควร แล้วให้นาใส่ โหล เทน้ ามันมะาร้าว
ใส่ ลงไปในโหล าอท่วมยา แล้วปิ ดฝาทิ้งไว้ 7 วัน แล้วนาไปกรองเอาน้ ามันไปใช้ได้
ถ้ายังไม่ใช้ สามารถแช่ทิ้งไว้ ได้นานจนกว่าจะนามาใช้
24
ตารับสู ตรสมุนไพรแก้ ปวดเมื่อยของหมอเทพ
แก้ปวดเมื่อยข้ อเข่ า สู ตร เชิงดอย
ไมยราบทั้งห้ า ขับปัสสาวะ แก้ปวดเมื่อย ลดความดัน ใบยางเหียง แก้กระดูกไขข้ออักเสบ
เปลือกก้ามปู แก้กล้ามเนื้ออักเสบ กะเม็งทั้งห้ า แก้อกั เสบ หมอน้ อยทั้งห้ า แก้อกั เสบ
ต้มดื่มเช้าเย็น
แก้ปวดเมื่อยกล้ามเนือ้ เอ็นเส้ นกระดูก สู ตร ริมคลอง
เหง้ าขมิน้ ชัน ฆ่าเชื้อแก้อกั เสบ
ใบสัก บารุ งเลือด เาิ่มธาตุเหล็ก
ไมยราบทั้งห้ า ขับปัสสาวะ ปวดเมื่อย ลดความดัน ต้มก่อน
เปลือกทิง้ ถ่ อน แก้ปวดเมื่อย ต้มก่อน
เปลือกก้ามปู แก้อกั เสบเนื้อเยือ่ ต้มก่อน
ไม้ กาลังเสือโคร่ ง ชูกาลัง แก้ปวดเมื่อย ต้มก่อน
หมักเป็ นเอนไซม์
นา้ ไขข้ อเข่ าอักเสบบวม สู ตร เบญจวรรณ
หญ้ าหนวดแมว ใบดอก นามาตากแห้ง ต้มดื่ม
25
ตารับสู ตรสมุนไพรแก้ ปวดเมื่อยของหมอเทพ
นา้ มันนวดทาแก้ปวดเมื่อย สู ตร หมอคากา ดงมูลเหล็ก
ปวดหลัง ปวดเอว เคล็ดขัดยอก ที่ขอ้ มือข้อเท้า เหน็บชา เส้นตึงเส้นตาย
ทาแผลสด แผลาุาอง โรคผิวหนังทุกชนิด (ตาใบตาลึงผสมทา)
ริ ดสี ดวงจมูก ใช้หยอด ริ ดสี ดวงทวาร ใช้สาลีชุบทา ทาหน้าท้องแก้หอบหื ด
ส่วนผสม มี ไพล(แก้เคล็ดขัดยอก) ว่านพาก เหง้ าว่านทรหด(ริดสีดวงทวาร)
ว่านมหาเมฆ ว่านม้ าเหลือง ว่านม้ าฮ่ อ ว่านเอ็นเหลือง ขมิน้ ชัน อย่ างละเท่ าๆ กัน
นามาเคีย่ วกับ นา้ มันมะพร้ าว 70% นา้ มันงา 30%
ปวดข้ อนิว้ ล็อค เอ็นบาดเจ็บ กล้ามเนือ้ อักเสบ สู ตร อโศกา
ยาเม็ด แคลเซียม ยาเม็ดแมกนีเซียม อาจผสมสังกะสี วิตามินบี 1-6-12 กินเช้าเย็น
ยาแก้ปวดคลายกล้ามเนื้อ าวก ไดโคฟี แน็ก หากปวดมากกิน 3 เวลา
หากได้กินร่ วมกับเอนไซม์กระชายดา เถาเอ็นอ่อน จะหายเร็ว
นอกจากนี้ คนเป็ นไมเกรน ก็ใช้สูตรนี้ได้
บางคนมีอาการคล้ายนิ้วล็อค อาการเป็ นตอนเช้าตื่นขึ้นมา กามือแทบไม่ได้ จะปวด
คล้ายเป็ นรู มาตอย เก้าส์ มักเป็ นกับคนที่เริ่ มอายุเข้า 40 ปี ตัวเร่ งเร้าคือ การถือถุงาลาสติกหนักนานด้วยข้อนิ้วมือ
การกระชากเชือกด้วยข้อนิ้วมือ
26
ตารับสู ตรสมุนไพรแก้ ปวดเมื่อยของหมอเทพ
นา้ มันเหลือง สู ตร เถาเอนอ่อน
แก้ปวดกล้ามเนื้อ ข้อมือข้อเท้าข้อเข่า ชาตามมือเท้า เป็ นตะคริ ว ใช้นวดทา หรื อสูดดม
ส่วนประกอบ เถาเอ็นอ่อน ไาล ฉัง่ ฉิก กานาลู
นาไปเคี่ยวกับน้ ามันมะาร้าว น้ ามันงา น้ ามันมะกอก ตามแต่จะหาได้
อาจเติม าิเสน การบูร เมนทอล เาื่อความหอมเย็นสดชื่น
แก้ปวดเมื่อยทั้งร่ างกาย อัมพฤกษ์ เลือดลมเดินไม่ สะดวก
ตัวยาสาคัญ มีดงั ต่อไปนี้ เถาเอนอ่อน 200 กรัม เถาม้ากระทืบโรง 250 กรัม เถาโคคลาน 250 กรัม
เถารางแดง 150 กรัม เถาหมวกทั้งสอง 200 กรัม กาลังเสื อโคร่ ง 250 กรัม กาลังหนุมาน 200 กรัม
กาลังวัวเถลิง 250 กรัม โกฐเชียงจีน 150 กรัม โกฐสอ 150 กรัม โกฐหัวบก 200 กรัม
กาฝากต้นหม่อม 300 กรัม ดอกคาฝอย 100 กรัม เม็ดชุมเห็ดจีน 250 กรัม โกฐน้ าเต้าจีน 100 กรัม
โกฐกระดูก 150 กรัม ดอกสายน้ าผึ้ง 150 กรัม
วิธีใช้ บดละเอียดเป็ นผง กินวันละ 4 ครั้งๆ ละ 1 ช้อนโต๊ะ ก่อนหรื อหลังอาหาร
27
ตารับสมุนไพรปวดเมื่อยของหมอเทพ
แก้ปวดเมื่อยกล้ามเนือ้ เอ็นเส้ นกระดูกทั้งร่ างกาย สู ตร ใบไม้
ใบสะแก ใบมะรุ มแก่ นามาตากแดด ต้มกินต่างน้ า
แก้ปวดฟกช้าบวม จากการหกล้มถูกตีกระแทก
ใบบัวบก เหง้าขิง ใบโหระาา าริ กไทย
แก้ปวดเมื่อยกล้ามเนือ้ เอ็นเส้ นกระดูกทั้งร่ างกาย สู ตร ชาชง
ลูกใต้ใบทั้งห้า ใบดอกหญ้าหนวดแมว ใบเหงือกปลาหมอ ใบทองาันชัง่ ใบมะรุ ม
แก้ปวดเมื่อยปวดหลังปวดเอว สู ตร หญ้ า
หัวหญ้าแห้วหมู 1 หญ้าเอ็นยืดทั้งห้า 2 กรดน้ าทั้งห้า 3 หญ้าแารกทั้งห้า 3 หญ้าตุ๊บโต๋ ท้งั ห้า 2 ใบบัวบก 2
นามาต้มกินต่างน้ า
อีกสู ตรหนึ่ง มี โด่ไม่รู้ลม้ ต้นใบดอก 3 ผักกระสัง ต้นใบ 2 หมอน้อยทั้งห้า 3 ลูกใต้ใบ ทั้งห้า 2 ไมยราบ ทั้งห้า 3 กรดน้ า
ทั้งห้า 2 กะเม็ง ทั้งห้า 1 หญ้าแห้วหมู ทั้งห้า 3 หญ้าแารก ทั้งห้า 3 หญ้าเอ็นยืด ทั้งห้า 2 ผักคราดหัวแหวน ต้นใบดอก 2
ครอบฟันสี ต้นใบดอก 3 ผักแต้ง ใบ 1 หญ้าตุ๊บโต๋ ใบ 2 โคกกระออม ใบ 1 ผักกูด ใบ 1 หญ้าหนูตน้ รากใบ 1 หญ้า
หยาดน้ าค้าง ทั้งห้า 1 หญ้าคา ใบ 1 หญ้าหนวดแมว ใบดอก 2 ต้อยติ่ง ทั้งห้า 1 เถาเอ็นอ่อน ใบเถา 2 ย่านาง ใบ 1
สาบเสื อ เหง้า 1 เหงือกปลาหมอ ใบ 1 หญ้าาันงู ทั้งห้า 1 ผักเสี้ ยน ใบดอก 1 ตะไคร้ หัว 1 ตาแยแมว ราก 1 ใบบัวบก 1
28
ตารับสมุนไพรแก้ ปวดเมื่อยของหมอเทพ
แก้ปวดเมื่อยกล้าเนือ้ เอ็นกระดูกประสาท สู ตร สะแกนา
ใบสะแกนา เหง้ากระชายดา ไมยราบทั้งห้า เถาเอ็นอ่อน หญ้าเอ็นยืด ทั้งห้า เถาวัลย์เปรี ยง เถาแฮ้ม ลูกใต้ใบทั้งห้า ขลู่
ใบดอก กาลังเสื อโคร่ ง กิ่งแก่น ฮว่านง๊อกหรื อาญาวานร ใบ รากอังกาบหรื อทองระอา
แก้ปวดเมื่อยกล้ามเนือ้ เอ็นเส้ นกระดูกทั้งร่ างกาย สู ตร บ้ านนาขวัญ
5 ส่วน 5 ส่วนใบสะแก (ปวดเมื่อยทัว่ ไป) 5 ส่วน เถาเอ็นอ่อน (ปวดเมื่อยเอ็นเส้น) 3 ส่วน หมอน้อย (แก้อกั เสบ บารุ งตับ
ไต) 1 ส่วน ไมยราบ (ปวดเมื่อย ขับปัสสาวะ ไล่าิษเมื่อย) 2 ส่วน ใบกิ่งยางเหี ยง (บารุ งกระดูกฟัน) 3 ส่วน ใบสัก (บารุ ง
เลือด เนื้อเยือ่ ) 3 ส่วน กะเม็ง (แก้อกั เสบ บารุ งตับไต ม้าม ลดความร้อน) 1 ส่วน ข่าลิง (แก้ปวดเมื่อย ไล่ลม ทาให้เลือดลม
เดินสะดวก) ส่วน หมักเป็ นเอ็นไซม์ กินก่อนอาหาร เช้าเที่ยงเย็น ครั้งละ 5 - 10 ซซ
สู ตรปวดเมื่อยกล้ามเนือ้ เอ็นกระดูกอักเสบ
เปลือกต้นก้ามปู 3 ส่วน เปลือกต้นทิ้งถ่อน 3 ส่วน ใบสัก 3 ส่วน ใบยางเหี ยง 3 ส่วน
ไมยราบ ทั้งห้า 1 ส่วน กระชายดา 1 ส่วน ต้มาอเดือด สัก 15 นาที ปล่อยให้เย็น
เคล็ดลับอื่นๆ ใส่ ยอดาริ ก ยอดโหระาา เาื่อทาให้หน้าสวย แก้เส้นเลือดขอด
น้ าต้มและกากสมุนไาร จากที่ทามาแล้ว ใส่น้ าาอท่วมแบบต้มแกงจืด และน้ าตาลทรายแดง
หัวเชื้อเอนไซม์ หมักอย่างน้อย 30 วัน ตรวจสอบรสชาติดู มีรสเปรี้ ยว เติมน้ าอีก 1 เท่าตัว กวนให้เข้ากัน
กินก่อนอาหาร 30 นาที เช้า เที่ยง เย็น เหลือเชื้อกากน้ าก้นถังาอท่วม เติมน้ าและน้ าตาลทรายหมักต่อได้อีก 1 ครั้ง อีก 30
29
วัน จึงใช้งานได้ต่อไปเอากากน้ าเป็ นหัวเชื้อ สาหรับหมักชุดใหม่ต่อไป
ตารับยาสมุนไพรแก้ ปวดเมื่อยของหลวงปู่ ศุข
ขนานที่ ๑
ส่ วนผสมของตัวยา ลูกข่อย ๑ ทะนาน หัวแห้วหมู ๑ ทะนาน หางไหลเผือก หนัก ๒๐ บาท กรุ งเขมา หนัก
๒๐ บาท ตากแห้ง บดเป็ นผง ปั้นเป็ นเม็ด กินครั้งละ ๒-๓ เม็ด เช้าและเย็น ก่อนนอนทุกคืนอย่างสม่าเสมอ
ขนานที่ ๒
ส่ วนผสมของตัวยา ต้นกะเม็งทั้งห้า หนัก ๑ กก. น้ าผึ้งแท้
วิธีปรุ งยา เอามาหัน่ เป็ นชิ้นเล็กๆ ท่อนเล็กๆ ตากแห้งให้แห้งสนิทเสี ยก่อน บดเป็ นผงละเอียดผสมกับน้ าผึ้งแท้
ปั้นเป็ นลูกกลอน รับประทานครั้งละ ๑ เม็ด หลังอาหารเช้า กลางวันและเย็น รับประทานไปสัก ๑๕ วัน
อาการป่ วยก็ทุเลาลงเรื่ อยๆ
ขนานที่ ๓
ส่ วนผสมของตัวยา น้ ามะนาว ๑ ช้อนกาแฟ น้ าผึ้งเดือนห้า ๕ ช้อนกาแฟ น้ าโซดา ๑ ขวด
วิธีปรุ งยา เอาน้ ามะนาวมาผสมรวมกันกัยน้ าผึ้งเดือนห้าทั้ง ๒ อย่าง กวน คนให้เข้ากันดีแล้ว เอาน้ าโซดามาใส่
ลงไป ควรเอาแก้วมาใส่ ผสมจะสะดวกดี เมื่อใส่ น้ าโซดาลงไปแล้วก็กวน คนให้เข้าด้วยกัน
ขนาดรับประทาน รับประทานเมื่อตื่นนอนตอนเช้า ๑ แก้ว ก่อนนอนเวลากลางคืนอีก ๑ แก้ว
รวมวันละ ๒ แก้ว ปฏิบตั ิเป็ นประจาเาียง ๒-๓ วัน เท่านั้นเองก็ใช้ได้
30
ตารับยาสมุนไพรแก้ ปวดเมื่อยของจีนฮ่ อ
- ใช้ตน้ กระเม็งทั้งต้นต้มดื่มแก้ปวดและแก้ไข้
- ใช้เปลือกต้นกาลังเสื อโคร่ งนามาต้ม หรื อดองเหล้า ดื่มเป็ นยาแก้ปวดเมื่อยและบารุ ง
กาลัง
- ใช้ตน้ และใบตากแห้งหรื อคัว่ ของต้นเบญจขันธ์ (ชาวจีนฮ่อเรี ยก เจียวกูห้ ลาน) ชงน้ า
ดื่มเป็ นยาบารุ งกาลัง และบารุ งสุ ขภาา
- ใช้เหง้าของต้นาุทธรักษา (ชาวจีนฮ่อเรี ยก เปอโข) บดละเอียดตากแห้งละลายน้ าดื่ม
บารุ งกาลัง
- ใช้ตน้ หญ้าเอ็นยืดทั้งต้นตาาอกหรื อต้มน้ าดื่มแก้ปวดข้อ เคล็ดขัดยอก
- ใช้ตน้ และรากของต้นอูนป่ า (ชาวจีนฮ่อเรี ยก ตุม้ ใจ้เมียะ) ต้มอาบหรื อดื่มแก้อาการชา
ลมาิษ ปวดตามลาตัว ปวดข้อ ปวดเอ็น
31
ตารับยาสมุนไพรแก้ ปวดเมือ่ ยตารายาโบราณ เพ็ชรสามสี
ยาแก้ ลมเหน็บชามือเท้ าตาย
โกฏทั้ง ๕ ชราทั้ง ๕ มหาหิงค์ ยาดา ลูกกระวาน ดีปลี เจ็ดหมุนทั้งสอง หัสคุณทั้ง ๒ ผักแาลแดง
สมุลแว้งเปล้าทั้งสอง ขิงข่า คนทีสอ ก้านชา ใบมะกา ดอกจัน หนักสิ่ งละ ๑ บาท ราชาฤกษ์ ๓ ฝัก
ต้มกินจะหาย
ยาแก้ เข็ดเคล็ดยอก
หัวไาล ขมิ้นอ้อย เอาเท่ากัน แทรกควา่ ตายหงายเป็ น เขยตายแม่ยายหักปก (ถ้ามี) หรื อ ๒ อย่าง
ข้างต้นก็าอ ตาให้ละเอียด ใส่ การบูราอสมควร ปั้นกับเหล้าขาว ใช้ทา (ยานี้ใช้ได้ผลดี)
32
สมุนไพรปวดเมื่อยขั้นอัมพฤกษ์ อมั พาต
สู ตร 1
ใบบัวบก เปลือกมะรุ ม หมาก เบี้ยจัน่ ถ่านฟื น เกลือทะเล ต้มกินต่างน้ า
สู ตร 2
ผักเสี้ ยนผี ๑ กิโลกรัม ใบหนาด ๒ บาท ฝักราชาฤกษ์ ๓ ฝัก เถาวัลย์เปรี ยง ๑ ตาลึง ยาดา ๒ บาท
ต้มรับประทาน หลังอาหารเช้า – เย็น ครั้งละ ๑ ถ้วยชา ๓-๔ หม้อ หายแล
สู ตร 3
ขี้เหล็กทั้งห้า มะคาไก่ท้งั ห้า แก่นลัน่ ทม ขมิ้นเครื อ เถาวัลย์เปรี ยง สมอทะเล แสมสาร เปล้าน้อย เปล้าใหญ่
ปลาไหลเผือก ดีงูตน้ เหมือดคน ขันทองายาบาท ฝิ่ นต้น ข่าต้น ขมิ้นอ้อย กะทือ ไาล กระชาย เปราะหอม
เถาวัลย์เหล็ก าญามือเหล็ก สมอไทย สมอเทศ กาลังวัวเถลิง กาแางเจ็ดชั้น ใบมะกา โกฏิท้งั ๙ หัวดองดึง เทียนทั้งห้า
ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ กระวาน กานาลู ดอกคาฝอย สารส้ม เถาสะค้าน รากเจตมูลเาลิง ขิงแห้ง ฝักราชาฤกษ์
เกลือสิ นเธาว์ ยาดา มีอตั ราส่วนเท่ากัน ทาเป็ นยาผง กินกับน้ าร้อน ครั้งละ ๑ ช้อนคาว หลังอาหารเช้า-เย็น และก่อนนอน
สู ตร 4
หัวแห้วหมู สะค้าน ขิง ข่า ไาล กระชาย กะเทียม ช้าาลู แกแล รากแจง ลูกคัดเค้า สมอไทย สมอเทศ
แสมทะเล เถาวัลย์เปรี ยง ยาดา
ทั้งหมดสัดส่วนเท่ากัน ตากแห้ง ทาเป็ นยาผง บรรจุแคปซูล หรื อผสมน้ าผึ้งปั้นเม็ดลูกลอน
สู ตร 5
าริ กไทยล่อน เปลือกมะรุ ม ขิง รากชุมเห็ดไทย สมุลแว้ง สะค้าน ช้าาลู าิมเสนต้น
ทาเป็ นยาผง เอาน้ าส้มซ่าหรื อน้ าร้อนเป็ นกระสาย รับประทานหลังอาหาร เช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนคาว จะหายในไม่ชา้
33
ขนานนี้เป็ นยาร้อน จะทาให้โลหิ ตเดินสะดวก เส้นประสาททางานได้คล่องตัว
สมุนไพรปวดเมื่อยขั้นอัมพฤกษ์ อมั พาต
สู ตร 6
หัวหอมแดง รากขี้กาแดง รากมะอึ ก แก่นสน บอระเา็ด สมอไทย
ต้มรับประทานก่อนอาหารเช้า-เย็น และก่อนนอน ครั้งละ ๑ ถ้วยชา ไม่เกิน ๔ หม้อ หายแน่
สู ตร 7
แก่นสน แก่นจันทน์ กรุ งเขมา กะาังโหม
ต้มเคี่ยวให้เดือดอย่างน้อย ๓๐ นาที รับประทานก่อนอาหาร เช้า- กลางวัน-เย็น และก่อนนอน ครั้งละ ๑ ถ้วยชา
สู ตร 8
แก่นมะซาง เปลือกมะซาง เปลือกไข่เน่า ชะเอมเทศ สักขี จันทน์แดง จันทน์ขาว ดอกาิกลุ ดอกบุนนาค ดอกสารภี
เกสรบัวหลวง หนักอย่างละ ๔ บาท
ต้มหรื อทาผงก็ได้ ละลายน้ าดอกไม้แทรกาิมเสนเป็ นกระสาย
สู ตร 9
เถารางแดง เถาวัลย์เปรี ยง สมุลแว้ง ดอกมะลิ ดอกาิกลุ ดอกบุนนาค เกสรบัวหลวง เกสรบัวสัตตบงกช
จันทน์ขาว จันทน์แดง กฤษณา กะลาาัก แฝกหอม รากมะนาว เปราะหอม โกฏหัวบัว
ทั้งหมดใช้น้ าหนักเท่ากัน ตากแห้ง บดเป็ นผง รับประทานกับน้ าร้อน ครั้งละ ๑ ช้อนคาว ๓ เวลา หลังอาหาร
สู ตร 10
ดีงูเหลือม ๔ บาท าิมเสน ๔ บาท ราการิ กไทย ๘ บาท รากกรุ งเขมา ๘ บาท
ทาเป็ นยาผงละลายน้ าผึ้ง รับประทานหลังอาหาร เช้า-เย็น ครั้งละ หัวแม่มือ จะาูดได้ชดั เจนขึ้น
34
สมุนไพรปวดเมื่อยขั้นอัมพฤกษ์ อมั พาต
สู ตร 11 (ตาราของาระสังฆราชสุก ไก่เถื่อน)
หญ้าปากควาย ใบาลูแก่ ใบผักคราดหัวแหวน ใบแมงลัก ใบารมมิ ข่าตาแดง สารส้ม เกลือทะเล
สัดส่วนเท่ากัน ทาเป็ นยาผง ละลายสุราแทรกาิมเสนหยิบมือ รับประทานก่อนอาหารเช้า-เย็น หายจากลิ้นกระด้างคางแข็ง
สู ตร 12
หัสคุณไทย หัสคุณเทศ เปล้าน้อย รากเจตมูลเาลิง ยางสลัดได ตรี กฏุก รากตองแตก เทียนดา
ทาเป็ นยาผง รับประทานกับสุรา หรื อน้ าร้อน ก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๒ ช้อนชา
สู ตร 13
หัวไาล ใบาลับาลึง เทียนดา อบเชย อย่างละ ๒ บาท ใบมะขาม ๑๖ บาท
ตาให้ละเอียด ห่อผ้า นึ่งให้ร้อน ใช้ประคบเส้นทุกวัน ๗ วันจึงจะหาย
สู ตร 14
ลูกาิลงั กาสา ผักแาวแดง กระวาน ว่านน้ า มหาหิ งคุ์ การบูร าริ กไทยล่อน
เท่ายาทั้งหลาย ทาเป็ นยาผง ละลายน้ าร้อนหรื อสุรา
รับประทานก่อนอาหาร เช้า-เย็น ครั้งละ ๒ ช้อนชา ๓-๔ อาทิตย์จะหายจากโรคแล
สู ตร 15
หัวไาล าริ กไทยล่อน
น้ าหนักเท่ากัน ทาเป็ นผง ละลายน้ าผึ้งรับประทานครั้งละหัวแม่มือ ก่อนอาหารเช้า-เย็น กิน ๑ เดือน โรคร้ายหายหมด กิน
๒ เดือน ผิวารรณสวยงามดุจวัยรุ่ น
35
สมุนไพรปวดเมื่อยขั้นอัมพฤกษ์ อมั พาต
สู ตร 16
หัวขิง หัวข่า หัวกะทือ หัวกระชาย หัวไาล กระเทียม าริ กไทยล่อน ดอกดีปลี ยาดา หนักอย่างละ ๑ ขีด เกลือ
ทะเล ๓ ขีด
ทาเป็ นยาผง กินกับน้ าร้อน หลังอาหารเช้า และก่อนนอน ครั้งละ หัวแม่มือ
ทาให้การหมุนเวียนโลหิ ตดีมาก รักษาได้ทุกโรค
สู ตร 17
หัวขิง หัวข่า หัวไาล หัวกะทือ าริ กไทย ดีปลี กระเทียม ดองดึง กระวาน
กานาลู สะค้าน ช้าาลู รากเจตมูลเาลิง เจตาังคี เกลือทะเล มหาหิ งคุ์ ยาดา
น้ าหนักเท่ากัน ทาเป็ นยาผง กินกับน้ าร้อน หรื อสุรา ก่อนอาหารเช้า- เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง
สู ตร 18
หัวไาล หัวกะทือ หัวขิง หัวกะชาย แห้วหมู าริ กไทย
รากแจง ข้าวเย็นเหนือ ข้าวเย็นใต้ มะขามเปี ยก อย่างละ ๑ ขีด เกลือทะเล ๑ ชาม
ทาเป็ นยาผง กินกับน้ าร้อนหรื อสุรา ก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง
สู ตร 19
ขมิ้นอ้อย ขิง าริ กไทย สารส้ม เกลือทะเล ดินประสิ ว
น้ าหนักเท่ากัน ทาเป็ นยาผง รับประทานกับน้ าร้อนวันละ ๓ ครั้ง ก่อนอาหาร ครั้งละ ๑ ช้อนแกง หายภายใน ๑ เดือน
สู ตร 20
ดีปลี ช้าาลู สะค้าน เจตมูลเาลิง ขิง าริ กไทย แก่นสน ลูกจันทน์ ดอกบุนนาค อย่างละเท่ากัน
36
ทาเป็ นยาผง กินกับน้ าร้อน หรื อสุรา ก่อนอาหาร เช้า-กลางวัน – เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง หายแล
สมุนไพรปวดเมื่อยขั้นอัมพฤกษ์ อมั พาต
สู ตร 21 หายแน่
ดอกดีปลี ช้าาลู สะค้าน เจตมูลเาลิง ขิง าริ กไทย เปลือกกุ่มน้ า เปลือกกุ่มบก เปล้าใหญ่ เปล้าน้อ
แสมทะเล สักขี แก่นสน ข่าตาแดง ข่าใหญ่ ข่าต้น กระชาย หัวไาล หัวกะทือ หัวแห้วหมู มะตูมอ่อน
ผิวมะกรู ด เทาทาโร แก่นกันเกรา แก่นประดู่ เถาวัลย์เหล็ก เถาวัลย์เปรี ยง แก่นขี้เหล็ก รากมะรุ ม
รากเจตาังคี บอระเา็ด ว่านน้ า เป็ นยา ๓๒ ชนิด เท่ากับอาการ ๓๒ ยาทั้งหมดใช้น้ าหนักเท่ากัน
ทาเป็ นยาผง กินกับน้ าร้อน หรื อน้ าผึ้ง หรื อน้ าสุรา ก่อนอาหาร เช้า-กลางวัน-เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง
สู ตร 22
เหงือกปลาหมอ ๑ ตาลึง เปลือกมะรุ ม ๑ ตาลึง หมาก ๒ ซีก เบี้ย ๓ ตัว
ต้มรับประทานก่อนอาหาร เช้า กลางวัน –เย็น และก่อนนอน มื้อละ ๑ ถ้วยชา หายทุกรายว่า
สู ตร 23
เทียนดา เทียนขาว เจตมูลเาลิง อย่างละ ๒ บาท าญามือเหล็ก กระวาน กานาลู อย่างละ ๔ บาท
ขิงแห้ง รากระย่อม ดอกดีปลี อย่างละ ๔ บาท ลูกผักชี การบูร อย่างละ ๔ บาท
โกฏสอ โกฏเขมา โหราเท้าสุนขั
อย่างละ ๑๐ บาท รงทองสะตุแล้ว ๑๒ บาท ยาดา ๘ บาท
ทาเป็ นยาผง ผสมน้ าผึ้งปั้นลูกกลอน รับประทานก่อนอาหาร เช้า-เย็น ครั้งละ ๓ เม็ด หายหมด
สู ตร 24
มะกรู ด มะคาดีควาย อย่างละ ๑๕ ผล เถาวัลย์เปรี ยง แก่นขี้เหล็ก อย่างละ ๑๕ บาท
ยาดา ดีเกลือฝรั่ง อย่างละ ๖ บาท เกลือทะเล ๓ กามือ ใบมะกา ๓ บาท
ใบส้มป่ อย ใบมะขาม อย่างละ ๒ บาท ขี้กาแดง ๓ ลูก ฝักราชาฤกษ์ ๕ ฝัก ชุมเห็ดใหญ่ ๑ ต้น
ต้มให้เดือดอย่างน้อย ๓๐ นาที รับประทานก่อนอาหารเช้า กลางวัน เย็น ครั้งละ ๑ ถ้วยชา หายแล
37
สมุนไพรปวดเมื่อยขั้นอัมพฤกษ์ อมั พาต
สู ตร 25
ใบสวาด หัวไาล เถาเอ็นอ่อน ผักเป็ ดขาว อย่างละ ๑ กิโลกรัม ตาคั้นเอาน้ าทอดในน้ ามันมะาร้าว หรื อน้ ามันปาล์ม จนเด็ดน้ าแล้ว
เอา การะบูร ๑ กิโลกรัม าิมเสน ๕ บาท เมนท่อล ๑ บาท ใส่ ในโหลแก้วให้มนั ละลายก่อน แล้วเอาผสมลงในน้ ามันสมุนไารที่
ได้มา เอาน้ ามันนี้ไว้ทา ส่ วนกากยาที่ตาคั้นเอาน้ าแล้วนั้น ให้ป้ ันเป็ นลูกกลอน รับประทานก่อนอาหาร เช้า-กลางวัน-เย็น ห้าม
อาบน้ า ๗ วัน หายแล
สู ตร 26
แสลงใจทั้งห้า สัตตบรรณทั้งห้า มะคาไก่ท้ งั ห้า แจงทั้งห้า เลี่ยนทั้งห้า ขี้เหล็กทั้งห้า เถาวัลย์เปรี ยงทั้งห้า
น้ าหนักเท่ากัน ต้มรับประทานก่อนอาหาร เช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ถ้วยชา
สู ตร 27
าริ กไทยล่อน เปลือกมะรุ ม ขิง มะแว้งทั้งห้า เทียนเยาวภาณี ยาดา ชะลูด สะค้าน าิมเสนต้น
น้ าหนักเท่ากัน ตากแห้งทาผง รับประทานกับน้ าร้อนก่อนนอน ครั้งละ ๑ ช้อนแกง
สู ตร 28
เทียนทั้งห้า ขี้เหล็กทั้งห้า มะขามป้ อม บอระเา็ด อย่างละ ๒ บาท ใบมะกา โกฏน้ าเต้า แห้วหมู เถาวัลย์เปรี ยง อย่างละ ๒ บาท ฝัก
ราชาฤกษ์ ๕ ฝัก ยาดา ๑ บาท
ต้มรับประทานก่อนนอนวันละครั้ง ๆ ละ ๑ ถ้วยชา จะหายภายใน ๑ เดือน
สู ตร 29
ผักแาวแดง ๑ ตาลึง เปล้าน้อย ๑ บาท ว่านน้ า ๓ บาท ชะเอมเทศ ๓ บาท หางไหลแดง ๑ บาท าริ กไทย ๑ บาท
กระเทียม ๒ บาท ปลาไหลเผือก ๑ ตาลึง แก่นขี้เหล็ก ๑ บาท ทุบยาทั้งหมดให้แตก ห่อผ้าขาว ใส่ โหลดองสุ ราให้ท่วมยา
ประมาณ ๑ อาทิตย์ จึงรับประทานก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ถ้วยชา
สู ตร 30
จันทน์ขาว จันทน์แดง สมอเทศ สมอไทย ชิงช้าชาลี แก่นแสมสาร แฝกหอม
38
สัดส่ วนน้ าหนักเท่ากัน ต้มกินก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ถ้วยชา ไม่นานก็หาย
สมุนไพรปวดเมื่อยขั้นอัมพฤกษ์ อมั พาต
สู ตร 31
ยานี้ชื่อมหาอนันต์ แก้ได้ท้งั อัมาฤกษ์ อัมาาต แก้ทอ้ งมาน แก้หืดหอบ แน่นท้อง แน่นอก โรคเส้นหัวใจตีบ แก้สะดุง้ ผวา แก้ลม
ขึ้นเบื้องสูง แก้ทอ้ งเดิน เหมาะสาหรับทาเป็ นยาประจาบ้าน เวลาเจ็บป่ วยจะได้กินรักษา แต่มิใช่กินประจาเช่นยา
อายุวฒั นะ ตัวยามีดงั นี้
ลูกจันทน์ ๒ สลึง ดอกจันทน์ ๑ บาท กระวาน ๑ บาท การบูร ๑ บาท ดินประสิ ว ๑.๕๐ บาท เกลือสิ นเธาว์ ๑.๕๐ บาท
ลูกาิลงั กาสา ๒ บาท ว่านน้ า ๒ บาท โกฏสอ ๒.๕๐ บาท โกฏเขมา ๒.๕๐ บาท เทียนดา ๓ บาท เทียนแดง ๓ บาท
เทียนขาว ๓ บาท เทียนตาตัก๊ แตน ๔ บาท เทียนข้าวเปลือก ๔ บาท ขิงแห้ง ๑ บาท รากเจตมูลเาลิง ๔ บาทสมอ
ไทย ๕ บาท บุกรอ ๕ บาท หัสคุณเทศ ๕ บาท าริ กไทยร่ อน ๓๕ บาท
ทาเป็ นยาผง กินกับน้ าผึ้ง น้ าร้อน หรื อน้ าสุรา ครั้งละ ๑ ช้อนแกงก่อนอาหาร เช้า-กลางวัน-เย็น
สู ตร 32
าริ กไทยล่อน ขิงแห้ง เทียนดา มหาหิ งคุ์ ว่านน้ า โกฏาุงปลา ใบกระวาน เถาสะค้าน เกสรบัวหลวงแดง เกสรบังหลวงขาว
หญ้าตีนนก เกลือสิ นเธาว์ แก่นขี้เหล็ก น้ าหนักเท่ากัน ทาเป็ นยาผง
รับประทานกับน้ าต้ม หรื อน้ าสุรา ก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง
สู ตร 33
เจตมูลเาลิง แห้วหมู กระเทียม เปลือกมะรุ ม สมอร่ องแร่ ง าริ กไทยล่อน
น้ าหนักเท่ากัน ทาเป็ นยาผง กินกับน้ าต้ม หรื อน้ าสุรา ก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง
สู ตร 34
ผักโหม รากตองแตก รากมะตูม รากมะนาว ขมิ้นอ้อย ขี้กาแดง ขี้กาขาว
39
น้ าหนักเท่ากัน บดเป็ นผง กินกับน้ าต้ม หรื อน้ าสุรา ครั้งละ ๑ ช้อนแกง แก้มือเท้าเย็นได้ดว้ ย
สมุนไพรปวดเมื่อยขั้นอัมพฤกษ์ อมั พาต
สู ตร 34
หัวคล้า รากมะกล่า รากกุ่มน้ า ไคร้น้ า บอระเา็ด
น้ าหนักเท่ากัน ต้มกินก่อนอาหาร เช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ถ้วยชา แก้มือเท้าเย็น ไม่มีแรง
สู ตร 35
ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ กานาลู อย่างละ ๒ บาท มหาหิงคุ ์ ยาดา การบูร อย่างละ ๑๐ บาท าริ กไทยล่อน ๓๖ บาท
ทาเป็ นยาผง รับประทานกับน้ าต้ม หรื อน้ าสุ รา ก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง ๓ เดือนหาย
สู ตร 36
บอระเา็ดาุงช้าง ดอกดีปลี ช้าาลู เถาสะค้าน รากเจตมูลเาลิง ขิงแห้ง
ตากให้แห้ง น้ าหนักเท่ากัน ดองสุ ราตั้งแต่ ๑๐ วันขึ้นไป รับประทานเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ถ้วยชา หายแน่นอน
สู ตร 37
ผักเสี้ ยนผีท้ งั ห้า ๑ กิโลกรัม ใบหนาด ๒ บาท ฝักราชาฤกษ์ ๓ ฝัก เถาวัลย์เปรี ยง ๑ ตาลึง ยาดา ๒ บาท
ต้มเคี่ยวอย่างน้อย ๓๐ นาที รับประทานก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ถ้วยชา ๕ หม้อหาย
สู ตร 38
ขิง ข่า กระชาย ไาล แห้วหมู สะค้าน กระเทียม ช้าาลู แกแล เถาวัลย์เปรี ยง รากแจง แสมทะเล
สมอไทย สมอเทศ สมอาิเภก ลูกคัดเค้า ยาดา อย่างละ ๙ บาท
ต้มกินก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ถ้วยชา หรื อทาผง กินกับน้ าผึ้ง หรื อน้ าสุ รา ครั้งละ ๑ ช้อนแกง
สู ตร 39
ใบบัวบก ๔ บาท เปลือกมะรุ ม ๔ บาท เกลือทะเล ๑ กามือ ยาดา ๒ บาท หมาก ๓ ผล
เบี้ยจัน่ ๓ ตัว ใบมะขาม ๓ กามือ ต้มกินหลังอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ถ้วยชา หายภายใน ๑ เดือน
สู ตร 40
าริ กไทยล่อน เปลือกมะรุ ม ขิง ชุมเห็ดไทย สมุลแว้ง ช้าาลู สะค้าน าิมเสนต้น
น้ าหนักเท่ากัน ทาผง กินกับน้ าสุ กหรื อสุ รา หลังอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง
40
สมุนไพรปวดเมื่อยขั้นอัมพฤกษ์ อมั พาต
สู ตร 41
หญ้าปากควาย ใบาลู ใบแมงลัก เกลือสะตุ ใบผักคราดหัวแหวน ใบารมมิ ข่าตาแดง สารส้ม
น้ าหนักเท่ากัน บดเป็ นผง รับประทานกับน้ าสุกหรื อน้ าสุรา ก่อนอาหารเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง
สู ตร 42
ดีงูเหลือม าิมเสน ราการิ กไทย รากกรุ งเขมา น้ าหนักเท่ากัน ทาเป็ นผง ผสมน้ าผึ้ง รับประทานก่อนอาหารเช้า-เย็น
สู ตร 43
เทียนดา อบเชย หัวไาล ใบาลับาลึง อย่างละ ๒ บาท ใบมะขาม หนัก ๑๖ บาท
ตาห่อผ้าขาวนึ่ง ใช้ประคบเส้น
สู ตร 44
ลูกาิลงั กาสา ผักแาวแดง กระวาน การบูร มหาหิ งคุ์ าริ กไทยล่อน
หนักอย่างละ ๔ บาท บดเป็ นผง ละลายน้ าสุกกินเช้า-กลางวัน-เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง ๙ วันหายแล
สู ตร 45
าริ กไทยล่อน เปลือกมะรุ ม ขิงสด รากชุมเห็ดเทศ สมุลแว้ง เทียนเยาวภาณี ยาดาาิมเสนต้น ช้าาลู สะค้าน
หนักเท่ากัน ทาเป็ นผง ละลายน้ าผึ้งกินเช้า-เย็น ครั้งละ ๑ ช้อนแกง
สู ตร 46
ฟ้ าทะลายโจร ใบชุมเห็ดเทศ เกลือสะตุ หนักอย่างละ ๑๐ บาท
บดเป็ นผง ผสมน้ าผึ้ง กินหลังอาหารเช้า-เย็น ขนาดปลายนิ้วชี้
41
สมุนไพรหน้ าขาวใสไร้ สิวฝ้ า
สู ตร ทาหน้ าพอกหน้ า แบบนา้
มะขามเปี ยก 10 ส่ วน
ขมิ้นชัน
1 ส่ วน
หัวไช้เท้า
1 ส่ วน (หากต้องการกัดฝ้ า)
นมเปรี้ ยว 1 ส่ วน (หากต้องการหน้านุ่มมากๆ)
น้ าเอ็นไซม์กระชายดา หรื อ ว่านชักมดลูก หรื อ ลูกยอ ใส่ าอ แค่นๆ
ปั่นละเอียด
หมัก 15 วัน
วิธีใช้งาน ทาหน้าหรื อผิวกายแล้ว ทิ้งไว้ 10 – 15 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ าสะอาด
เช็ดหน้าแห้ง จากนั้นใช้น้ ามันมะรุ ม หรื อ น้ ามันมะกอก หรื อน้ ามันมะาร้าวสกัดเย็น
ทาบางๆ และนวดเบาๆ
หากทาเป็ นสู ตรครี ม ใช้ดินสอาองผสมเข้าไป นวดให้เข้ากัน ใส่ ตลับ าร้อมใช้งาน
สมุนไารเาิ่มเติม สร้างความชุ่มชื่น มี แตงกวา มะเขือเทศ ก็ใส่ เาิ่มเติมลงไปได้
42
นิราศคุณสมบัตสิ มุนไพร
อันโรคาายาธิาึงาิเคราะห์
ยังต้นเหตุให้เห็นความเป็ นมา
เรื่ องอาหารการกินอย่าหมิ่นประมาท
ทานผักสดผลไม้ไม่เป็ นรอง
สมุนไารไทยนั้นโจษจันทัว่
หัวจรดเท้าใช้ได้ทุกวัยเาศ
บารุ งสมองต้องบัวบก
สายตาต้องอัญชันนัน่ แหละดี
ในช่องปากใบพลูคู่ใบฝรั่ง
บารุ งผิวกันแดดแผดเผาวัย
ช่ องอกและหลอดลมให้สมาร้อม
หนุมานประสานกายารายฤทธี
อวัยวะภายในมองไม่เห็น
บอระเพ็ด หญ้ าใต้ ใบให้สรราคุณ
ให้ควรเหมาะอาการาานค้นหา
ค่อยเยียวยาบรรเทาเข้าทานอง
อาจถึงฆาตชีวาาากลัดหนอง
อาหารของมนุษย์สุดวิเศษ
รักษาตัวา้นภัยให้สงั เกต
ต่างประเทศสนใจไทยมีดี
แก้ช้ าอกช้ าในให้สุขศรี
จมูกมีเนียมหูเสื อเอื้อหายใจ
ดับกลิ่นยังฆ่าเชื้อเมื่อขานไข
ใบหน้ าใช้เปราะหอมยอมรับดี
มะขามป้ อมยาเลิศประเสริ ฐศรี
แก้ไอหอบหืดดีมีสรราคุณ
แต่ยามเป็ นโรคร้ายคล้ายหัวหมุน
ช่วยค้ าจุนตับดีไม่มีภยั
43
แก้ริดสี ดวงทวารชาญฉลาด
ยังบารุ งกระดูกปลูกเอาไว้
ขิงข่ าช่วยขับลมสุ ขสมสันต์
อีกกระวาน กะเพราเล่ายาดี
บารุ งหัวใจใช้เกสรทั้งห้ า
ฝักคูนมีคุณค่ายาระบาย
หญ้ าหนวดแมว กระเจี๊ยบแดงแจกแจงนับ
อวัยวะสื บพันธุ์สาคัญนัย
ปวดน่ องและปวดขาแทบอาสัญ
พริกยาแก้ปวดเมื่อยเหนื่อยนัง่ เดิน
บริเวณข้ อพับนับแขนขา
เถาวัลย์ เปรียงสมุนไารใช้ดื่มกิน
ฟ้ าทะลายโจนแก้ไข้ปลูกในบ้าน
ว่ านหางจระเข้ ใช้เททา
เสลดพังพอนถอนาิษสัตว์นิดน้อย
ห้ามเลือดใช้สาบเสื อเอื้อประทัง
การอักเสบปวดบวมรวมฟกช้ า
ดับาิษไข้ควรใช้ประคาดีควาย
เพชรสั งฆาตช่วยรักษ์จกั ผ่องใส
รักษาในช่ องท้ องล้วนของดี
ขมิน้ ชัน ตาลึงจึงสมศรี
โรคเกิดที่ช่องท้องต้องแา้าา่ ย
มะกรู ดยาหัวใจใช้รักษ์หาย
ช่วยขับถ่ายแคล่วคล่องแสนว่องไว
โอสถขับปัสสาวะละสงสัย
กระเพาะปัสสาวะใครอย่าได้เมิน
ปวดทุกวันเมื่อยล้าคราเดินเหิน
ไพลค่าเกินแก้ฟกช้ าทายากิน
กระดูกาาปวดร้าวคราวผายผิน
อาาาธสิ้ นโายภัยไร้โรคา
ช่วยอาการท้องร่ วงา่วงรักษา
ช่วยเยียวยาสมานแผลแา้เรื้ อรัง
แมลงกัดต่อยอักเสบลามตามผิวหนัง
แพงพวยฝรั่งรักษามะเร็งร้าย
เกล็ดนาคราชยาล้ าทาโรคหาย
ใบกุยช่ ายช่วยระบายขับถ่ายดี
44
ซองแมวรักษาฝี ปวดศีรษะ
มะระจีนลดไข้ให้หายดี
รางจืดยอดสมุนไารใช้ตา้ นาิษ
บาบัดช่วยล้างาิษมีฤทธิ์ปราม
ยาบารุงกาลังทั้งผืนหล้า
กาแพงเจ็ดชั้นป้ องกันโรคภัย
ฮ่ อสะพายควายผูช้ ายเมียหลง
เาิ่มน้ านมหลังคลอดปลอดอยูไ่ ฟ
กูดกีบม้ ายาม้าปนแรด
เป็ นยาอายุวฒั นะยากาลัง
ตานคอม้ ายอดยาม้าฆ่าเชื้อโรค
บารุ งเลือดลมสมค่าสาราัน
ม้ าแม่ กา่ ยาม้าของคนป่ า
แก้อ่อนเาลียปวดเมื่อยเหนื่อยชีวี
ม้ าสามต๋ อนต้องตอนถึงสามครั้ง
บ้างเรี ยกสามร้ อยผัวชนทัว่ ไป
เครือเขาแกบาญามาดาบหัก
บ้างรางแดงแก้กษัยไตยืนยาว
หมากลิน้ ช้ างสร้างาลังทั้งแรงร้อน
ใช้แทนยาไวอากร้าคราดื่มกิน
ผลมะระลดน้ าตาลเบาหวานหนี
แถมยังมีตวั ยารักษาม้าม
ผูป้ ่ วยติดยาบ้าาาล้นหลาม
ยังช่วยห้ามาิษยาฆ่าแมลงได้
มีคณาเหลือรับเกินนับไหว
แก้กษัยบ้างเารี ยกเรี ยกตาไก้
ข้ าวหลามดงยาสตรี มีบุตรใหม่
บารุ งให้แข็งแรงแหล่งาลัง
วงการแาทย์วา่ แน่แก้เจ็บหลัง
ช่วยยับยั้งแผลสดลดความดัน
บรรเทาโศกเจือจุนคุณมหันต์
วัณโรคนั้นห่างหายถ่ายายาธิดี
ปี กไก่ดาก็วา่ รักษาฝี
ใช้รากนี้ตม้ กินสิ้นโรคไอ
เาิ่มาลังทางเาศเหลือเหนือวิสยั
ทุกเาศวัยทานดีชีวียาว
นามรู้จกั เห่ าดาคาสื บสาว
เดินเหิ นก้าวปวดระบมใช้ตม้ กิน
ชื่อกระฉ่อนเพกาน่าถวิล
ช่วยชีวินสมานแผลแต่โบราณ
45
ตายานยาชูกาลังครั้งอ่อนล้า
รักษาโรคไม่สู้เมียเาลียมานาน
ราชาแห่งสมุนไารยกให้โสม
ช่วยกระตุน้ ขับาิษทุกทิศทาง
เมล็ดหมามุ่ยขุมทรัาย์นบั อเนก
กามตายด้าน มีบุตรยาก เครี ยดมากครัน
ยาสมุนไารสาคัญนั้นมีมาก
หลังไปเที่ยวอิมแา็คเมืองทองธานี
สนุกสนานเาลิดเาลินเดินจนทัว่
สมุนไารยอดยิง่ อิงตารา
เาียงใบไม้หนึ่งใบในป่ าใหญ่
เหตุตวั ยามากนักจักประมาณ
หากมีผลอันใดให้ปรึ กษา
สมุนไารบุราณกาลจาเนียร
จบนิราศเมืองทองต้องลาจาก
สมุนไารล้ าเลิศประเสริ ฐวงศ์
แปดเก้าสิ บเปอร์เซ็นต์เป็ นโรคมาก
หากมิทานคงตายวางวายไป
นารากมาต้มกินอินทรี ยห์ าญ
ทายาทานเครื่ องหอมล้ าเครื่ องสาอาง
กายทรุ ดโทรมโรคภัยใช้สะสาง
ฟื้ นฟูร่างหลังป่ วยช่วยความดัน
ยาาระเอกรักษาาาร์กินสัน
ชายนกเขาไม่ขนั าลันหายดี
เก็บมาฝากเาียงย่อาอสุ ขศรี
สมุนไารประจาปี งานมีมา
ยังเวียนหัวไม่สร่ างกลางรุ กขา
เขาค้นคว้าวิจยั ในวงการ
ด้วยจนใจมิอาจเอ่ยเฉลยสาส์น
ศึกษาการค่อยใช้ใส่ ใจเรี ยน
หมอดีกว่าจึงใช้ไม่ปวดเศียร
มีดาษเดียรสรราคุณาางุนงง
จะเาียราากศึกษาน่าาิศวง
เกิดกลางดงางป่ าานาลัย
ผลมาจากอาหาราานสงสัย
46
ทานอย่างไรา้นโรคสิ้ นโศกเอย....
สมุนไารแก้ปวดเมื่อยข้อเอ็นกระดูกกล้ามเนื้อ
สมุนไารที่าอหาได้ที่ลาปาง
• กลุ่มไม้ป่า มี ใบสะแกนา กิ่งทิ้งถ่อน เถาเอ็นอ่อน เหง้าสาบเสื อ แก่นส
วอง โด่ไม่รู้ลม้ ทั้งห้า หญ้าเอ็นยืดทั้งห้า ไมยราบทั้งห้า ลูกใต้ใบทั้งห้า
แก่นฝาง หมอน้อยทั้งห้า กรดน้ าทั้งห้า ต้นปรงป่ า เถาใบโคกกระออม
หญ้าปากควาย ใบกรุ งเขมา หญ้าแารกทั้งห้า กะเม็งทั้งห้า ต้อยติ่งต้นใบ
ดอก ใบกิ่งหญ้าหนวดแมว ใบดอกหญ้าตุบ๊ โต๋ ใบขลู่ เปลือกกล้ามปู ใบ
สัก ใบยางเหี ยง ใบเหงือกปลาหมอ ใบเปลือกมะรุ ม ใบบัวบก ลูกข่อย
หัวแห้วหมู รากมะนาว รากมะตูม กิ่งแกแล(สักขี) กิ่งแสมสารหรื อ
ขี้เหล็กป่ า
• กลุ่มาืชสวนครัว มี เหง้าขิง ดอกดีปลี ผลาริ ก ผลาริ กไทย ต้นตะไคร้
ใบโหระาา เหง้าข่าลิง เหง้ากระชาย หัวหอมแดง
47
• กลุ่มไม้ประดับ มี ใบาลับาลึง นาบไฟใช้ประคบ
สมุนไพรแก้ ปวดเมื่อยข้ อเอ็นกระดูกกล้ ามเนือ้
สูตรสมุนไาร สาหรับ เทศบาลสิ ริราช ต.สันดอนแก้ว อ.แม่ทะ จ.ลาปาง
• สรราคุณ แก้ปวดเมื่อยข้อเอ็นกระดูกกล้ามเนื้อ ระดับเล็กน้อยจนถึงขั้นอัมาฤกษ์
อัมาาต
• กิ่งทิ้งถ่อน 3 เปลือกก้ามปู 2 เปลือกต้นมะรุ ม 1 เปลือกต้นสน 1 กิ่งแสมสาร
หรื อขี้เหล็กป่ า 1 ใบสะแกนา 3 เถาใบเถาเอ็นอ่อน 2 โด่ไม่รู้ลม้ ทั้งห้า 2 ลูกใต้
ใบทั้งห้า 1 หมอน้อยทั้งห้า 1 หญ้าปากควายทั้งห้า 1 หญ้าแารกทั้งห้า 1 ใบ
หญ้าคา 1
• หากเป็ นใบ ทิ้งให้แห้งทั้งกิ่ง แล้วเก็บแต่ใบ หากเป็ นกิ่งหรื อเปลือกต้น ให้ฝาดเป็ น
ชิ้นๆ แล้วตากแห้ง ตระกูลหญ้าให้สะอาดแล้วตากแดดจนแห้ง
• ผสมกันตามสัดส่ วน นาไปต้มกินต่างน้ า าอให้น้ างวดลงสัก 20% หรื อเช้าเที่ยง
เย็น ครั้งละ 1 แก้ว
48
49
50
จบการนาเสนอ
ภูมปิ ัญญาอภิวฒ
ั น์
www.budmgt.com
51