Transcript PowerPoint Template - สำนักงานทะเบียน

LOGO
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
กับการจัดการความรู้
โดย
ดร.จิรชั ฌา วิเชียรปัญญา
คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยรังสิต
สานักงานทะเบียน มหาวิทยาลัยรังสิต
22 มีนาคม 2555
www.themegallery.com
แนวทางการบรรยาย
1
ข้อมูล สารสนเทศ และความรู้
2
ระบบสารสนเทศและ
ระบบการจัดการความรู้
3
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
กับการจัดการความรู้
4
กรณี ตวั อย่าง
Company Logo
www.themegallery.com
ยุคของโลกาภิวตั น์
ยุคที่ 1 คือ โลกาภิวตั น์ 1.0
อาศัยอานาจของประเทศในการ
ขับเคลื่อน
ยุคที่ 2 คือ โลกาภิวตั น์ 2.0
อาศัยบรรดาบริษทั ข้ามชาติ
ยุคที่ 3 คือ โลกาภิวตั น์ 3.0
อาศัยปัจเจกบุคคล
Company Logo
www.themegallery.com
ข้อมูล สารสนเทศ ความรู้ ความเฉลียวฉลาด
และเชาวน์ ปัญญาแตกต่างกันอย่างไร (1)
ข้อมูล (Data)
ข้อมูลดิบที่ยงั ไม่ได้ผา่ นกระบวนการประมวลผล
 กลุ่มของข้อมูล
ดิบที่เกิดขึน้ จากการปฏิบตั ิ งาน
สารสนเทศ (Information)
 ข้อมูลที่ผา่ นกระบวนการประมวลผลแล้ว
 ผลรวมของข้อมูลที่มีความหมาย
ความรู้ (Knowledge)
 ผลจากการขัด
เกลาและเลือกใช้สารสนเทศ โดยมีการ
จัดระบบความคิดเกิดเป็ น “ความรู้และความเชี่ยวชาญ”
Company Logo
www.themegallery.com
ข้อมูล สารสนเทศ ความรู้ ความเฉลียวฉลาด
และเชาวน์ ปัญญาแตกต่างกันอย่างไร (2)
ความเฉลียวฉลาด (Wisdom)
 การนาเอาความรู้ต่างๆ มาบูรณาการเข้าด้วยกันเพื่อใช้ให้
เกิดประโยชน์ ต่อการทางานในสาขาวิชาต่างๆ
เชาวน์ ปัญญา (Intelligence)
 ผลจากการปรับแต่งและจดจาความเฉลียวฉลาดต่างๆ ซึ่ง
ก่อให้เกิดความคิดที่ฉับไว
ขัดเกลา / เลือกใช้
ประมวลผล
ข้ อมูล
สารสนเทศ
บูรณาการ
ความรู้
ปรับแต่ ง / จดจา
ความ
เฉลียว
ฉลาด
เชาวน์
ปัญญา
Company Logo
www.themegallery.com
ประเภทของความรู้
ความรู้โดยนัย (Tacit Knowledge)
ความรู้เฉพาะตัวที่เกิดจากประสบการณ์ การศึกษา การสนทนา
การฝึ กอบรม เจตคติของแต่ละบุคคล เป็ นความรู้บวกกับ
สติปัญญา และประสบการณ์
 ความรู้ที่ปรากฏชัดเจน (Explicit Knowledge)
ความรู้ที่ได้รบั การถ่ายทอดจากบุคคลออกมาในรูปของ
การบันทึกในรูปแบบต่างๆ ซึ่งก็คือสารสนเทศนัน่ เอง
 ความรู้ที่เกิดจากวัฒนธรรม (Culture Knowledge)
ความรู้ที่เกิดจากความเชื่อ ความศรัทธา ซึ่งเกิดจากผลสะท้อน
กลับของความรู้และสภาพแวดล้อมขององค์กร
Company Logo
www.themegallery.com
ระบบสารสนเทศ VS ระบบการจัดการความรู้
EIS
DSS
เชาวน์ ปัญญา
ความเฉลียวฉลาด
ความรู้
สารสนเทศ
ข้อมูล
KMS
MIS
TPS
Company Logo
www.themegallery.com
ระดับการทางานของระบบสารสนเทศ
Strategic-level System
EIS
5-year sales
Trend Forecast
5-year
Operation Plan
3-year
Operation Plan
Profit
Planning
Personal
Planning
Management-level System
MIS
DSS
Sales
management
Inventory
control
Capital
Investment
analysis
Annual
Budgeting
Cost
analysis
Office Information System
OIS
Graphic
Workstations
Engineering
Workstations
Word
Processing
Document
Imaging
Word
Processing
Operational-level System
TPS
Cash
Management
Plant
scheduling
Payroll
Account
payable
Account
Receivable
Order
Processing
Company Logo
www.themegallery.com
ความหมายของระบบสารสนเทศ (Information Systems)
 กลุ่มของระบบงานที่ประกอบด้วยฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์และ
พีเพิลแวร์ที่ทาหน้ าที่รวบรวม จัดเก็บ ประมวลผล และแจกจ่าย
สารสนเทศเพื่อการวางแผน การควบคุม และการตัดสินใจ
ภายในองค์กร
 กระบวนการแก้ปัญหาที่มีการจัดโครงสร้างไว้เป็ นอย่างดีและ
สอดคล้องกับความต้องการสารสนเทศที่นามาใช้เพื่อสนองต่อ
ความท้าทายใหม่ๆ จากสิ่งแวดล้อมขององค์กรที่มีการ
ปรับเปลี่ยนตลอดเวลา ถือได้ว่าระบบสารสนเทศเป็ น “ระบบ
สัญญาณเตือนภัย” ที่ดีสาหรับองค์กร
Company Logo
www.themegallery.com
ระดับการทางานของระบบสารสนเทศ
 ระดับวางแผนกลยุทธ์ระยะยาว (Strategic Planning)
ส่วนใหญ่มกั เกี่ยวข้องกับผูบ้ ริหารระดับสูงในองค์กร ซึ่งเน้ นในเรื่องการ
กาหนดเป้ าหมายขององค์กร ระบบสารสนเทศจะเกี่ยวข้องกับสารสนเทศ
ที่เป็ นปัจจัยภายในและภายนอกองค์กรและรายงานสรุปต่างๆ
 ระดับวางแผนการบริหาร (Tactical Planning)
ส่วนใหญ่มกั เกี่ยวข้องกับผูบ้ ริหารระดับกลางในองค์กรซึ่งมีหน้ าที่ใน
การวางแผน เพื่อให้องค์กรบรรลุเป้ าหมายตามแผนระยะยาวที่กาหนดไว้
ตามแผนกลยุทธ์ขององค์กร สารสนเทศที่ต้องการมักเป็ นสารสนเทศตาม
คาบเวลา สารสนเทศที่เป็ นรายงานการวิเคราะห์
Company Logo
www.themegallery.com
ระดับการทางานของระบบสารสนเทศ
 ระดับวางแผนปฏิบตั ิ การ (Operational Planning)
ส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับผูบ้ ริหารระดับต้นซึ่งมีหน้ าที่ ควบคุมการ
ปฏิบตั ิ งานประจาวัน และการวางแผนบริหารงานที่เกี่ยวข้องกับ
ระยะเวลาสัน้ ๆ สารสนเทศที่ต้องการมักเป็ นแผนงานประจาวัน
ประจาสัปดาห์ หรือประจาไตรมาส
 ระดับปฏิบตั ิ การ (Clerical)
จะเกี่ยวข้องกับงานที่ต้องทาซา้ ๆ กันประจาวัน เป็ นส่วนของ
ข้อมูลนาเข้าสู่ระบบสารสนเทศ
Company Logo
www.themegallery.com
ระบบสารสนเทศกับการจัดการความรู้
1. การพัฒนาระบบสารสนเทศ (Information Systems)
 Office Automation Systems (OAS)
 Electronic Document Management systems (EDM)
 Management Information Systems (MIS)
 Knowledge Work Systems (KMS)
 Decision Support Systems (DSS)
 Executive Information Systems (EIS)
Company Logo
www.themegallery.com
ระบบการจัดการความรู้
กระบวนการแปลงความรู้เชิงโครงสร้าง
ทาให้เกิดความรู้ใหม่
Explicit
Knowledge
 กลยุทธ์
 นโยบาย
 แผนงาน
 สารสนเทศ
การแปลงความรู้
ที่ไม่มีโครงสร้าง
เป็ นความรู้เชิงโครงสร้าง
ความสามารถที่แท้จริง
ขององค์กร
Tacit Knowledge
ความชานาญ
 ประสบการณ์
 วัฒนธรรมองค์กร
 ความคิด ทัศนคติ
Company Logo
www.themegallery.com
ระบบฐานความรูก้ บั การจัดการความรู้
2. การพัฒนาระบบฐานความรู้ (Knowledge-based Systems)
 การทางานที่เป็ นเลิศ (Best Practices)
 Lesson Learned
 แนวทางการแก้ไขปัญหาในการทางาน (Solution-based)
 กรณี ศึกษา (Case-based)
 ทาเนี ยบผูเ้ ชี่ยวชาญ (Expert Directory)
Company Logo
www.themegallery.com
ระบบการเรียนรู้กบั การจัดการความรู้
3. การพัฒนา ระบบการเรียนรู้ (Learning Technology)
 E-learning
 Knowledge Portal
 Web-based Training
 Web-based Learning
4. การพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการทางานร่วมกัน (Collaborative
Technology)
 Group Collaboration Systems
 Workflow Management Systems
 Groupware
Company Logo
www.themegallery.com
Knowledge Portal
 เป็ นระบบที่รวบรวมความรู้ทงั ้ explicit และ tacit ให้อยู่ในที่เดียวกัน
เพื่ออานวยความสะดวกในการค้นหาความรู้เฉพาะเรือ่ งเพื่อความสะดวก
รวดเร็วต่อการเรียนรู้
Knowledge Portal จะประกอบด้วย 2 ส่วนหลักคือ ระบบเชื่อมต่อ
ฐานความรู้ และระบบการค้นหา (Search Engine) โดยระบบเชื่อมต่อฐาน
ความรู้จะอยู่ในลักษณะ web-based เพื่อให้ผใู้ ช้สามารถใช้งานได้อย่าง
สะดวกในมาตรฐานเดียวกัน ระบบเชื่อมต่อฐานความรู้จะทาหน้ าที่ในการ
รวบรวมข้อมูลและจัดแบ่งข้อมูลออกเป็ นประเภทต่างๆ เพื่อความสะดวก
ในการค้นหา และเรียกใช้ข้อมูลต่างระบบผ่านการค้นหา (Search Engine)
Company Logo
www.themegallery.com
Knowledge Portal
Company Logo
www.themegallery.com
เทคโนโลยีการสื่อสารกับการจัดการความรู้
5. การพัฒนา เทคโนโลยีเพื่อการสื่อสาร (Communication
Technology)
 Internet / Intranet
 E-mail
 Web board
 Chat
 Blog
 Tele-conference
 Online Community of Practices (CoPs)
 Social Media
Company Logo
www.themegallery.com
Web Blog
 Web log นิยมเรียกสัน้ ๆ ว่า Blog
เว็บไซต์ที่มีรปู แบบง่ายๆ ส่วนมากมักเป็ นเว็บไซต์ในลักษณะ
ส่วนตัว เป็ นการสร้างบล็อกเพื่อถ่ายทอดประสบการณ์ หรือ
การเรียนรู้ส่วนตัว หรือเหตุการณ์ที่ประทับใจ โดยเนื้ อหาของ
แต่ละบล็อกจะเรียงลาดับจากเนื้ อหาที่ใหม่ล่าสุดย้อนหลังไป
เรื่อยๆ ผูท้ ี่สร้าง Blog เรียกว่า Blogger
Company Logo
www.themegallery.com
Web Blog
 องค์ประกอบของ Blog
 หัวข้อ (Title) ซึ่งเป็ นหัวข้อสัน้ ๆ
 เนื้ อหา (Post หรือ Content) เป็ นเนื้ อหาหลักที่ คนสร้า ง
Blog ต้องการบอกให้ทราบ
 วัน เดือน ปี ที่เขียน (Date)
Company Logo
www.themegallery.com
Social Media
 เป็ นสื่อที่แพร่กระจายด้วยปฏิสมั พันธ์เชิงสังคม (social interaction)
 เป็ นสื่อที่เปลี่ยนแปลงสื่อเดิมที่แพร่กระจายข่าวสารแบบทางเดียว
เป็ นแบบการสนทนาที่สามารถมีผเู้ ข้าร่วมได้หลายๆ คน
(many-to-many)
 เป็ นสื่อที่เปลี่ยนผูค้ นจากผูบ้ ริโภคเนื้ อหาเป็ นผูผ้ ลิตเนื้ อหา
(content producers)
Company Logo
www.themegallery.com
Information Technology VS KM Process
Share Knowledge
Group Collaboration Systems
Groupware
Intranets
Social media
Artificial Intelligence Systems
 Expert Systems
 Neural Nets
Fuzzy Logic
 Intelligence
Agents
Capture and Codify Knowledge
Distributed Knowledge
Office Systems
 Word Processing
 Desktop Publishing
 Imaging and Web
Publishing
 Electronics Calendars
Social media
Knowledge Work Systems
 CAD
 Virtual Reality
 Investment Workstations
Create Knowledge
Company Logo
www.themegallery.com
สานักงานปลัดกระทรวงพลังงาน: Management of Information
เป้ าหมายโครงการ (Desired State)
จัดทาฐานความรู้ (Knowledge-based)
เกี่ยวกับการบริหารจัดการทัวไปที
่
่บคุ ลากรทุก
คนในกระทรวงฯ สามารถนาไปใช้ได้อย่าง
ถูกต้อง รวดเร็วและตรงกับความต้องการ
Company Logo
www.themegallery.com
กระบวนการของระบบ (List of
Processes)
1. แปลงเอกสารให้อยู่ในรูปแบบดิจิตอล
2. จัดเก็บในระบบฐานข้อมูล
3. ตรวจสอบเอกสาร
4. จัดเก็บเป็ นฐานความรู้
5. ค้นคืน ใช้ความรูแ้ ละแบ่งปันความรู้
6. ออกรายงาน
Company Logo
www.themegallery.com
Knowledge-based Systems Flow
ข้อมูลดิบ
Database
Knowledge-based
Case-based
Best-Practices
Expert
M-base
Verification
Expert
Utilization & Sharing
Web Browser
User
Administrator
Company Logo
www.themegallery.com
กระบวนการพัฒนาฐานความรู้ (1)
KM
Process
Description
Output
1. Knowledge 1. สารวจและระบุความรู้ที่
Identification ต้องการใช้ในปัจจุบนั
2. สารวจและระบุความรู้ที่
ต้องการในอนาคต
1. บริหารจัดการทัวไป
่
2. พลังงานทดแทน
3. เชื้อเพลิงธรรมชาติ
2. Knowledge 1. ข้อมูล / ความรู้ที่มีอยู่
Acquisition
ปัจจุบนั
2. ผูเ้ ชี่ยวชาญ
3. ผูป้ ฏิบตั ิ งาน
ระบบฐานข้อมูลบริหารจัดการ
ทัวไป
่ (Management
Database System)
Company Logo
www.themegallery.com
กระบวนการพัฒนาฐานความรู้ (2)
KM Process
3. Knowledge
Verification
4. Knowledge
Storage
5. Knowledge
Retrieval &
Utilization
Description
Output
ตรวจสอบความรู้จาก
ฐานข้อมูลบริหารจัดการ
ทัวไป
่
ออกแบบและพัฒนาระบบ
การจัดเก็บความรู้ประเภท
ต่างๆ
ความรู้ที่ผา่ นการตรวจสอบแล้ว
(One Page Knowledge)
ออกแบบและพัฒนาระบบ
การสืบค้นความรู้ประเภท
ต่างๆ
Reports
1. Knowledge-based Online
2. Case-based Online
3. Best Practice Online
4. Expert Online
Company Logo
www.themegallery.com
กระบวนการพัฒนาฐานความรู้ (3)
KM Process
Description
Output
6. Knowledge
Sharing
พัฒนาช่องทางการสื่อสาร 1. Web board
สาหรับการแบ่งปันความรู้ 2. Chat
3. E-mail
4. Community of Practices (CoPs)
7. Measurement /
Evaluation
จัดทาตัวบ่งชี้เพื่อวัด
การจัดการความรู้
1. จานวนครัง้ ของการเข้าเยี่ยมชม web site
2. จานวนครัง้ ของการใช้ความรู้ประเภท
ต่างๆ
3. จานวนความรู้ที่จดั เก็บ
4. จานวนกรณี ศึกษาที่จดั เก็บ
5. จานวน Best Practice ที่จดั เก็บ
6. จานวนผูเ้ ชี่ยวชาญที่จดั เก็บ
Company Logo
www.themegallery.com
Q&A
Company Logo