Transcript สัญชาติ
ความเป็ นพลเมือง สัญชาติ Citizenship, Nationality • ควรให้ การรั ก ษาพยาบาลแก่ คนพม่ าที่ เ จ็ บ ป่ วย บริ เวณชายแดน แล้ วเข้ ามาในโรงพยาบาลของไทย หรื อไม่ • ถ้ าควร ด้ วยเหตุผลอะไร • ถ้ าไม่ ควร ด้ วยเหตุผลอะไร • ควรจะปฏิบัตติ ่ อชาวโรฮิงยาอย่ างไร • ควรรั บเขาไว้ และให้ การเลีย้ งดู เปิ ดโอกาสให้ ทางาน เสมือนพลเมืองไทย • หรื อควรผลักดันเขาออกไปจากผืนแผ่ นดินไทย เพราะไม่ ได้ เป็ นพลเมืองไทย • เพราะเหตุใดเราจึงรู้สึกว่ าควรปฏิบตั ติ ่อบุคคล เหล่ านีแ้ ตกต่ างไปจาก “คนไทย” ด้ วยกันเอง • มิติในทางสังคม การถือสัญชาติเดียวกัน ทาให้ เกิ ด ความรู้ สึ ก ว่ าเป็ นพวกเดี ย วกั น คนกลุ่ ม เดียวกัน • เช่น นักกี ฬาทีมชาติ แม้ อาจมีความแตกต่างอย่าง มาก แต่ก็ร้ ูสกึ ว่าเป็ นพวกเดียวกัน • Zinadine Zidane • ชาวฝรั่ งเศส เกิ ด ใน ครอบครั วชาวแอลจีเรี ย อพยพ • มิ ติ ใ นทางกฎหมาย การเป็ นคนสั ญ ชาติ เดี ย วกั น จะได้ รั บ การคุ้ ม ครองจากรั ฐ และมี หน้ าที่ในลักษณะเดียวกัน • เช่น การเข้ าถึงบริ การสาธารณสุข การศึกษา การ เสี ย ภาษี การได้ รั บ ความคุ้ม กัน จากกระบวนการ ยุติธรรม การมีสิทธิเลือกตัง้ ฯลฯ • การเป็ นพลเมืองของรัฐสมัยใหม่ • สัญชาติ (Nationality) และเชื ้อชาติ (Race) • เชื อ้ ชาติ คื อ ลั ก ษณะทางพั น ธุ ก รรมหรื อทาง วัฒนธรรมของผู้คน • สัญชาติ คือ ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลกับรัฐสมัย ใหม่ • ความเข้ าใจที่คับแคบบางประการ • ในแต่ ล ะรั ฐ จะมี พ ลเมื อ งที่ มี ลั ก ษณะใกล้ เคี ย งหรื อ คล้ ายคลึงกันทั่วทัง้ รัฐ หรื อมีความพยายามจะทาให้ คน ภายในรัฐมีลกั ษณะที่เหมือนกัน • แต่ ใ นความเป็ นจริ ง แต่ ล ะรั ฐ มี พ ลเมื อ งที่ มี เ ชื อ้ ชาติ เผ่าพันธุ์ที่แตกต่างกันอย่างมาก • หลักกฎหมายทั่วไปว่ าด้ วยการได้ สัญชาติ • การได้ สญ ั ชาติโดยการเกิด • การได้ สญ ั ชาติภายหลังการเกิด • การได้ สัญชาติโดยการเกิดมี • การได้ สญ ั ชาติโดยหลักดินแดน <jus soli> • การได้ สญ ั ชาติโดยหลักสืบสายโลหิต <jus sanquinis> • การได้ สัญชาติโดยหลัก ดินแดน • บุ ค ค ล ที่ ก า เ นิ ด ขึ น้ ใ น ดินแดนของรัฐใด ก็ควรมี สิทธิได้ สญ ั ชาติของรัฐนัน้ • ถื อความสัมพันธ์ ระหว่าง บุคคลกับดินแดน • แต่อาจมีข้อยกเว้ นบางประการ • การเข้ าเมืองในลักษณะชัว่ คราวหรื อเข้ าเมืองแบบผิด กฎหมาย • ทางานในองค์กรระหว่างประเทศ • เรี ยนหนังสือ ท่องเที่ยว • หลบหนีเข้ าเมือง • การได้ สัญ ชาติ โ ดยหลัก สืบสายโลหิต • บุคคลที่ถือกาเนิดขึน้ จาก พ่อแม่ที่มีสญ ั ชาติใดก็ควร จะต้ องได้ สญ ั ชาตินนั ้ • เป็ นการถ่ายทอดสัญชาติ ผ่านทางสายเลือด • การได้ สัญชาติภายหลังการเกิด • การได้ สญ ั ชาติโดยการสมรส ถือหลักความเป็ นอันหนึ่ ง อันเดียวกันของครอบครัว • การได้ สญ ั ชาติโดยการแปลงสัญชาติ ถือหลักความผสม กลมกลืนของบุคคลกับสังคมนันๆ ้ • การได้ สญ ั ชาติเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงเขตอานาจ รัฐ เป็ นความจาเป็ นของรัฐที่เปลี่ยนแปลงไป • หลักกฎหมายว่ าด้ วยการเสียสัญชาติ • การเสียสัญชาติด้วยการแสดงเจตนาของเอกชน • เช่น การสละสัญชาติ • การเสียสัญชาติด้วยการแสดงเจตนาของรัฐ • เช่น การถูกถอนสัญชาติ กฎหมายสั ญ ชาติ ใ น สังคมไทย • พระราชสาสน์ ร.4 ถึงนโปเลียนที่ 3 พ.ศ. 2408 • “สมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎพระเจ้ ากรุงรัตนโกสิน ทร์ ม หิ น ท ร า ยุ ท ธ ย า เ ป็ น ม ห า ร า ช ธ า นี ใ ห ญ่ ใ น พ ร ะ ราชอาณาจักรฝ่ ายสยาม คือแผ่นดินสยามเหนือใต้ แ ละ ดินแดนต่างๆ อยู่เคียงอยู่ใกล้ เป็ นที่อยู่อาศัยของชนชาว ประเทศมีเพศภาษาต่างๆ คือ ลาวกาว ลาวเฉียง กัมพูชา มลายูและกะเหรี่ ยง” • ก่ อนหน้ ารั ชกาลที่ 5 • ในหนังสืออักขราภิธานศรับท์ 2416 ของหมอบรัดเลย์ ชาติ หมายถึงบังเกิด กาเนิดขึ ้น หรื อเป็ นการเปรี ยบเปรย ถึงบุคคลบางประเภท เช่น ชาติข้า ชาติหงส์ ชาติหมา • ตราบจนกระทัง่ แนวคิดเรื่ องรัฐสมัยใหม่แผ่อิทธิ พลเข้ ามา โดยประชาชนใต้ อานาจปกครองต้ องมีลกั ษณะบางอย่าง ร่วมกันซึง่ ก็คือ สัญชาติ • การปฏิรูปการปกครองในสมัย ร.5 • จัด ตัง้ มณฑลลาวเฉี ย ง (เชี ย งใหม่ ล าพูน ลาปาง แพร่ น่าน เถิน) > มณฑลพายัพ • จัดตังมณฑลลาวพวน ้ (อุดร ขอนแก่น นครพนม สกลนคร เลย หนองคาย > มณฑลอุดร • จัดตังมณฑลลาวกาว ้ เขมร หัวเมืองแขกมลายู > มลฑล ไทรบุรี • เจ้ าแก้ วนวรัฐ • เจ้ าเมืองเชียงใหม่คน สุดท้ าย • 2453 – 2482 • จนกระทัง่ แนวคิดเรื่ องรัฐสมัยใหม่แผ่อิทธิ พลเข้ ามา ตังแต่ ้ ร. 5 โดยประชาชนใต้ อานาจปกครองต้ องมี ลักษณะบางอย่างร่ วมกันซึ่งก็คือ สัญชาติ จึงทาให้ เกิดกฎหมายว่าด้ วยสัญชาติขึ ้น แต่ในรัชกาลถัดมา • พระราชบัญญัติแปลงชาติ พ.ศ. 2454 • พระราชบัญญัติสญ ั ชาติ พ.ศ. 2456 • กฎหมายสัญชาติปัจจุบัน พ.ร.บ. สัญชาติ 2508 • การได้ สัญชาติโดยการเกิด • หลักสืบสายโลหิต บุคคลย่อมได้ สญ ั ชาติไทยหาก บิ ด าหรื อมารดามี สั ญ ชาติ ไ ทย แม้ เกิ ดนอก ราชอาณาจักรไทย • หลั ก ดิน แดน ผู้ใ ดถื อ ก าเนิ ด ในราชอาณาจัก รไทยจะ ได้ รับ สัญชาติ ยกเว้ น บิ ด ามารดาเป็ นคนต่า งด้ า ว และ บิดาหรื อมารดาเข้ าเมืองแบบไม่ถาวร • ได้ รับผ่อนผันเป็ นกรณีเฉพาะราย • เข้ าเมืองแบบชัว่ คราว • เข้ าเมืองโดยไม่ได้ รับอนุญาต • การได้ สัญชาติภายหลังการเกิด • หญิงต่างด้ าวสมรสกับชายไทยสามารถขอมีสญ ั ชาติตาม สามี • แต่ถ้าเป็ นชายต่างด้ าวสมรสกับหญิงไทยไม่สามารถขอมี สัญชาติไทยโดยการสมรส • ทาไมจึงเป็ นแบบนี ้ • คนต่ า งด้ าวแปลงสั ญ ชาติ เงื่ อ นไขบรรลุ นิ ติ ภ าวะ ประพฤติดี มีอาชีพ อยู่ในไทยไม่น้อยกว่า 5 ปี มีความรู้ ภาษาไทย Bruce Gaston • บุรุษ เกศกรรณ • ความเข้ าใจที่คลาดเคลื่อนบางประการ • บุคคลทุกคนต้ องมีสญ ั ชาติ ไม่มีใครที่ไม่มีสญ ั ชาติ • บุคคลสองสัญชาติคือ ข้ าสองเจ้ า บ่าวสองนาย ไม่ จงรักภักดีตอ่ ประเทศใดประเทศหนึง่ • บางประเทศกาหนดให้ บคุ คลมีเพียงสัญชาติเดียว ไม่ สามารถถือสองสัญชาติ บางประเทศไม่กาหนด