Nauczyciel/ka z klasą 2.0

czyli jak uczyć w XXI wieku

Akcja edukacyjna

Szkoła z klasą

6 zasad Szkoły z klasą: 10 lat akcji; ponad 7 tysięcy szkół

1.

Szkoła dobrze uczy każdego ucznia 2.

Szkoła ocenia sprawiedliwie 3.

Szkoła uczy myśleć i rozumieć świat 4.

Szkoła rozwija społecznie 5.

Szkoła pomaga uwierzyć w siebie 6.

Szkoła przygotowuje do przyszłości

Szkoła z klasą 2.0 edycja 2011/2012

• • • • 500 szkół około 2200 nauczycieli około 50 000 uczniów ponad 1500 aktywnych blogów

Jak mądrze i ciekawie uczyć w epoce Google’a i Wikipedii?

Jak dobierać narzędzia TIK do celów i zadań? Jak zaangażować dyrektorów i nauczycieli?

Jak tworzyć system wsparcia w szkole? Jak rozwijać kompetencje informacyjne uczennic i uczniów?

Jak zachęcić uczniów do korzystania z TIK w celach edukacyjnych?

Jak uczyć korzystania ze źródeł i przestrzegania praw autorskich? Jak optymalnie wykorzystać dostępne w szkole zasoby (umiejętności zespołu i uczniów, sprzęt, infrastrukturę, narzędzia i programy)?

Jak to robimy?

eksperci porady na blogu i na stronie sieci wsparcia nauczyciele i dyrektorzy BAZA 2.0 materiały pomocnicze, poradniki, scenariusze lekcji i zadania i wsparcie moderatorów ndywidualne informacje zwrotne

Tworzenie i wymiana dobrych praktyk

publikacje konferencje szkolenia promocja publikacje w „Gazecie Wyborczej”

Edukacja XXI wieku

1. Kogo uczymy?

Dzieci i młodzi ludzie są inni niż w Mezopotamii, a nawet w latach 90 tych XX wieku… Inaczej zdobywają wiedzę, nawiązują kontakty, komunikują się, kupują, organizują się i działają.

2.

Czego uczyć?

Umiejętności XXI wieku, czyli jakie? W 2015 r. 90% zajęć/zawodów będzie wymagać TIK.

3.

Jak uczyć?

Czyli jak sprawić, by młodzi ludzie chcieli i potrafili się uczyć… Nie chodzi o to, by te naczynia napełnić wiedzą, tylko pomóc budować własne pojazdy.

4.

Jak pracować z innymi i uczyć się od nich?

Im lepiej uczą inni, tym lepiej uczę ja… 5

Umiejętności XXI wieku (USA)

• • •

uczenie się i innowacyjność: 4K czyli krytyczne myślenie i rozwiązywanie problemów, kreatywność, komunikowanie się, kooperacja; kompetencje informacyjne, komputerowe i medialne; umiejętności życiowe i zawodowe: elastyczność, inicjatywność i samodzielność, efektywność, odpowiedzialność i przywództwo, budowanie relacji społecznych w świecie pełnym różnic i współzależności;

6

Kompetencje kluczowe (UE)

• • • • • • • • •

porozumiewanie się w języku ojczystym, porozumiewanie się w językach obcych, kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, kompetencje informatyczne, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie,

inicjatywność i przedsiębiorczość świadomość i ekspresja kulturalna

kompetencje medialne

7

Jak tego uczyć?

•

autentyczne nauczanie

, odnoszące się do realnych problemów i zjawisk, rzeczy przydatne i nieprzydatne • uczenie się jako

proces społeczny

• budowanie

wewnętrznej motywacji

uczniów • korzystanie z

różnych metod i form pracy

z uczniami o różnych stylach uczenia się, ważna aktywność • nauczanie przez tworzenie

myślowych i wirtualnych modeli

, ułatwiających rozumienie procesów i zjawisk •

globalny i obywatelski wymiar

: świat jako źródło wiedzy i motywacji (nauczycieli i uczniów) 8

Propozycje na lekcje (i po lekcjach)

• sprawdzanie na bieżąco wiedzy i umiejętności uczniów: zadania „kontrolne”, szybkie pytanie i odpowiedź (SRS), informacja zwrotna w trybie „śledź zmiany”; • odwrócona lekcja: uczniowie wcześniej oglądają film, szukają informacji, słuchają nagrania (Khan Academy), a na lekcji wykonują zadania, ćwiczą, dyskutują, prowadzą obserwacje i doświadczenia; • indywidualizacja nauczania: możliwość ćwiczenia „aż do skutku”, pokazywanie różnorodnych kontekstów i przykładów – tekst, obraz, dźwięk, wideo, uczniowie mogą wejść z nimi w interakcję; 9

Propozycje na lekcje (i po lekcjach)

•

wspólne myślenie i tworzenie materiałów

(np. mechanizm wiki, google.docs) • dzielenie się dobrymi praktykami, polecanie sobie e-materiałów, stron, sposobów pracy i zadań (np. bank zadań, narzędzi, linków) • spotkania w czasie rzeczywistym (np. lekcje przez skype, czaty i dyskusje online) 10

Propozycje na lekcje (i po lekcjach)

• praca w parach i zespołach: przed jednym ekranem, wspólne zadanie, wzajemne uczenie się, wspólna praca nad dokumentem lub prezentacją, wspólne notatki; • projekt edukacyjny: wybór tematu, szukanie informacji, planowanie pracy, wspólny dokument roboczy, komunikacja na bieżąco, informowanie się o problemach i szukanie pomocy, wybór formy prezentacji, publiczne pokazanie efektów pracy.

11

Pilotaż 2.0 - przykłady Przykłady z XI Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie 1. Zajęcia z komputerem dla każdego ucznia

i Powtórzenie wiadomości z biologii komórki.

Uczniowie przygotowują bazę adresów stron internetowych animacji.

Nie mogą to (np. Wikipedia) i adresy typu być adresy encyklopedyczne „bryk” albo „ściąga”. Największy problem uczniów to selekcja informacji.

2. Zajęcia z jednym komputerem na zespół

Jak uniemożliwić bezmyślne kopiowanie z sieci?

Każda grupa zebrała informacje o jednym z parków narodowych. Zadanie trwało 25 minut, informacje wpisywane ręcznie do karty pracy – konieczny był rozsądny wybór materiału, niemożliwa zaś strategia „kopiuj-wklej”.

3. Zajęcia z komputerem i rzutnikiem na całą klasę

Uczniowie zostali podzieleni na grupy. W każdej jeden uczeń został „ekspertem”, który miał zdobyć jak najwięcej informacji na temat różnych tkanek roślinnych. Pozostali uczniowie opracowali pytania.

Ekspert przygotował prezentację, w trakcie której odpowiadał na pytania.

Zadania TIK TIK z mikroskopem Legalne zdjęcia Szkoła Podstawowa nr 11 w Oświęcimiu

Pracując z mikroskopami uczniowie mieli trudności z rozpoznaniem cech komórkowych na swoich aparatach.

Nauczycielka – podłączyła zapoczątkowało to jeden z mikroskopów do komputera z projektorem dzięki temu mogła pokazać uczniom cechy komórki oraz zapisać obserwacje na dysku cyfrową bazę obrazów mikroskopowych na lekcje przyrody.

Gimnazjum nr 16 w Krakowie

Nauczycielka zapoznaje uczniów z narzędziem TinEye, które wyszukuje pliki graficzne i źródłowe strony, z których te pliki oryginalnie pochodzą. Autorom pozwala sprawdzać, co się dzieje z ich twórczością, użytkownikom odnaleźć autora pliku i dowiedzieć się, co przedstawia.

W naszym gimnazjum wykorzystujemy lata temu stworzoną dwa prezentację o Patronie Szkoły, Stefanie Batorym. Zadaniem ilustracje z uczniów było sprawdzenie, czy prezentacji mogą być legalnie wykorzystywane.

Znaleźli cztery wątpliwe ilustracje – zostały one zastąpione obrazami, które można prezentować nie łamiąc praw autorskich. Najciekawsze były chwile tropienia praw autorskich – czy obraz odwrócony o 180 stopni to ten sam obraz, czy inny? Czy amatorskie zdjęcie z wakacji można wykorzystać, jeśli jego autor nie zastrzegł sobie Copyright?

Uczymy siebie i innych Szkoła Podstawowa im. św. Jana Kantego w Bestwinie

W ramach powtórki materiału z języka polskiego, przy pomocy wybranych stron internetowych i aplikacji, szóstoklasiści sami przygotowali scenariusze lekcji powtórkowych oraz mowy własne pomoce naukowe o częściach i rodzajach literackich.

Następnie opracowali kartkówkę i sposób jej oceny.

XI Liceum Ogólnokształcące w Krakowie

Uczennica pokazywała na rzutniku to, co równolegle przy komputerach widzieli dziadkowie.

Każdemu towarzyszył wnuk. Starsi Państwo nauczyli się sprawdzać program telewizyjny oraz prognozę pogody, przeglądać miejski serwis informacyjny. Na koniec mailowe i założyli konto wysłali wiadomość wnuczce lub wnukowi.

Przykłady projektów 2.0

Gimnazjum nr 1 w Lubaniu

Uczestnicy projektu za 200 zł sami zrobili tablicę interaktywną. Potrzebowali do tego wiilota – kontrolera ruchu, pióra na podczerwień, rzutnika z komputerem wyposażonym w bluetooth oraz darmowego oprogramowania.

Zespół Szkół Elektronicznych, Elektrycznych i Mechanicznych w Bielsku-Białej

Uczniowie przygotowali współczesną reklamę produktu wchodzącego na rynek w czasach Napoleona Bonaparte.

Nakręcili także film „Nie płacz Ewka”, który pokazuje metamorfozę ich nauczycielki. Uczniowie pomogli jej opanować TIK w ramach ostatniego punktu Kodeksu: „Nauczcie tego dorosłych”.

Gimnazjum im. Macieja Rataja w Żmigrodzie

Robert Kolebuk zorganizował ze swoimi uczniami „Szkolne studio nagrań“. Przy pomocy zwykłych głośników, komputera i mikrofonu sami nagrywają płyty CD z muzyką, tekstami, piosenkami. Sami organizują sesje nagraniowe i zajmują się cyfrową obróbką plików.

Blogi 2.0

Blog „Przyjaciele” z Gimnazjum w Komańczy

Prowadzony przez trójkę uczniów pod okiem nauczycielki informatyki. Oprócz relacji z działań w programie blogerzy zamieszczają ciekawe i ważne dla klasy informacje „przedmiotowe” – blog pełni funkcję platformy e-learningowej. Uwagę zwraca również kapitalna wymiana opinii w formie komentarzy, w którą zaangażowana jest cała klasa.

Blog „TIK polonistycznie” Danuty Chwastek, nauczycielki Szkoły Podstawowej nr 6 w Inowrocławiu

Blog o uczeniu i uczeniu TIK na lekcjach się oraz o wykorzystaniu języka polskiego. Autorka umieszcza relacje z prace domowe, zajęć w szkole, ogłasza zachęca uczniów do działania.

Blogi 2.0

Blogi 2.0

Blogi 2.0

Jak dyrektorzy tworzą e-szkoły

Zmiany rozpoczęły się od wspólnej oceny zasobów. Następnie opracowano grafik wykorzystania dwóch sal komputerowych. W grafiku, poza lekcjami informatyki, uwzględnione zostały zajęcia wyrównawcze oraz koła zainteresowań. Kolejnym krokiem było doposażenie szkoły w sprzęt (komputery, tablica interaktywna) oraz zorganizowanie szkolenia dla nauczycieli. Stworzyliśmy salę multimedialną, z której korzystać mogą wszyscy nauczyciele, po uprzednim wpisaniu się na listę. Zatrudniono nauczyciela wspomagającego, który pomaga nauczycielom innych przedmiotów w przygotowaniu i przeprowadzeniu zajęć w pracowni komputerowej. Dyrekcja zorganizowała konkurs na lekcję z wykorzystaniem TIK. Szkoła Podstawowa Nr 30 w Lublinie 20

Szkolny Kodeks 2.0 (po debacie) Zespół Szkół i Placówek Oświatowych w Bełchatowie 1. Wi- Fi dostępne dla wszystkich uczniów.

Wi-Fi tylko dla zarejestrowanych urządzeń.

2. Nie wprowadzamy tabletów.

Pomysł nierealny (koszty i dostępność podręczników elektronicznych).

3. Dzienniki elektroniczne - tak!

pracy wychowawcy.

Łatwy dostęp do ocen, szybki przepływ informacji, ułatwienie dla

4. Sprawna i aktualna strona szkoły

.

Łatwy do zapamiętania adres, częste aktualizacje.

5. Nauczyciele i uczniowie korzystają z TIK.

6. Korzystajmy z wiarygodnych i sprawdzonych źródeł internetowych

.

7. Szanujemy prawa autorskie i stosujemy prawa

.

się do zasad licencji

.

Nie wszyscy uczniowie zaakceptowali ten punkt,

Zastrzegamy własne

część zmieniła zdanie po burzliwej dyskusji.

8. Reagujemy na cyberprzemoc,

punkt

informując nauczyciela bądź administratora strony.

wzbudził wiele kontrowersji. Duża część uczniów uważała, że poradzi sobie sama.

Ten

9. Uczniowie mają zapewniony kontakt z wszystkimi nauczycielami drogą mailową.

10. Wprowadzenie kserokopiarek lub drukarek w klasach licealnych.

o papier i tusz.

Uczniowie sami dbają

11.Telefony

Telefony

komórkowe.

Uczniowie i nauczyciele mają wyłączone telefony komórkowe na lekcjach.

mogą być wykorzystywane w celach dydaktycznych.

12.Sala komputerowa dostępna dla uczniów przynajmniej na jednej przerwie.

Jak poprawić polski system edukacji?

„Jak najlepiej doskonalone systemy szkolne na świecie stają się jeszcze lepsze” - raport McKinsey&Company z 2011 r. Wybrano 20 systemów szkolnych z całego świata, z których każdy ma znaczące, trwałe i powszechne osiągnięcia mierzone krajowymi lub międzynarodowymi testami.

Armenia Chile Anglia Ghana Hongkong Jordania Litwa Łotwa Polska Saksonia (Niemcy) Singapur Słowenia Ontario (Kanada) Korea Południowa Western Cape (RPA) Madhya Pradesh (Indie) Minas Gerais (Brazylia) Long Beach (Kalifornia,USA) Aspire (sieć szkół społecznych w USA), Boston (Massachusetts,USA) 20 22

Etapy – motywy przewodnie interwencji Od bardzo dobrego do wspaniałego Od słabego do przeciętnego Od przeciętnego do dobrego Osiągnięcie podstawowej umiejętności czytania i pisania Stworzenie solidnych fundamentów Od dobrego do bardzo dobrego Formowanie profesjonalistów Współpraca koleżeńska i innowacje

23

Formowanie profesjonalistów

Aspire (2003+) Boston (2006+) Anglia (1995+) Hongkong (1989-1999) Long Beach (2005+) Łotwa (2001+) Litwa (2001+)

Polska (2003+)

Saksonia (2000-2005) Singapur (1988-1998) Słowenia (2006+) Korea Południowa (1983-1998)

Od dobrego do bardzo dobrego Na uniwersalnej skali 480 520 punktów.

24

Formowanie profesjonalistów

• • • • • • •

Rekrutacja nauczycieli:

podniesienie poprzeczki.

Przygotowanie i wprowadzenie do zawodu:

jakość kształcenia wstępnego.

Rozwój zawodowy:

programy doskonalenia.

Coaching w szkole:

wsparcie dotyczące sposobu nauczania.

Ścieżki kariery:

dla nauczycieli i liderów, wyższe wynagrodzenia, fora współpracy.

Samoocena:

ewaluacja wewnętrzna, łatwy dostęp do rezultatów nauczania.

Elastyczność:

szkoły specjalistyczne.

25

Współpraca koleżeńska i innowacje

Hongkong (2000+) Korea Południowa (1999+) Ontario (2003+) Saksonia (2006+) Singapur (1999+)

Od bardzo dobrego do wspaniałego Na uniwersalnej skali 520 –560 punktów.

Wszystkie te systemy znajdują się na drodze od bardzo dobrego do wspaniałego i choć wykazują coraz większą poprawę, to żaden z nich nie przekroczył jeszcze progu wymaganego do przejścia do kategorii wspaniały na uniwersalnej skali (560+).

26

Współpraca i innowacje

•

Społeczności ludzi uczących się:

współpraca nauczycieli w ramach szkoły i między szkołami.

•

Elastyczność:

decentralizacja systemu certyfikacji, wysoka autonomia nauczycieli.

•

Rotacja:

programy rotacyjne między szkołami oraz między centralą a szkołami. •

Skupienie na nauczaniu i liderowaniu:

zatrudnianie dodatkowego personelu administracyjnego. •

Innowacje:

fundusze na programy innowacyjne, upowszechnianie.

27

Każdy etap ma swoje wymogi…

Każdy etap na drodze doskonalenia systemu szkolnego jest związany ze specyficznym zestawem „interwencji”.

Systemy powinny korzystać z doświadczeń krajów znajdujących się na podobnym poziomie. System nie będzie się poprawiał, jedynie kontynuując te działania, które sprawdziły się w przeszłości. 28

Organizatorzy i partnerzy Organizatorzy: Honorowy patron: Wspierają nas: Partnerzy: