Technologia informacyjna i komunikacyjna w polskiej szkole XXI wieku – korzyści i zagrożenia Małgorzata Rostkowska na podstawie materiałów opracowanych wspólnie z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK Cel: uświadomienie.

Download Report

Transcript Technologia informacyjna i komunikacyjna w polskiej szkole XXI wieku – korzyści i zagrożenia Małgorzata Rostkowska na podstawie materiałów opracowanych wspólnie z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK Cel: uświadomienie.

Slide 1

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 2

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 3

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 4

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 5

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 6

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 7

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 8

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 9

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 10

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 11

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 12

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 13

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 14

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 15

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 16

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 17

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 18

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 19

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 20

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 21

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 22

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 23

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 24

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 25

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 26

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 27

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 28

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 29

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 30

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 31

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 32

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 33

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 34

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 35

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 36

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 37

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 38

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 39

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 40

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 41

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 42

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 43

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 44

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 45

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 46

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 47

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 48

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 49

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 50

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 51

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 52

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]


Slide 53

Technologia informacyjna
i komunikacyjna w polskiej szkole
XXI wieku – korzyści i zagrożenia
Małgorzata Rostkowska
na podstawie materiałów opracowanych wspólnie
z Grażyną Gregorczyk z OEIiZK

Cel:

uświadomienie sobie jakie korzyści i zagrożenia wiążą się
z pracą uczniów z komputerem.
Zawsze nowe technologie wzbudzają nadzieje edukacyjne.

Zastanowimy się jakie korzyści są najważniejsze podczas
pracy ucznia z komputerem i jakie zagrożenia są najbardziej
niebezpieczne.
Pominiemy drugą stronę zagadnienia: czy oczekiwane
korzyści są możliwe do zrealizowania oraz jakie są
możliwości zapobiegania zagrożeniom tj. jakie bariery są do
pokonania. Wspomnę jedynie o niektórych sprawach, które
są już uregulowane lub zwraca się na nie uwagę.

Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej
gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie
w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi
niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego
kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy
priorytet na szczeblu rządowym.

Materiały UNESCO
z 1994 roku
„A curriculum for schools”

Upowszechnianiu technologii informacji
i komunikacji w uczeniu się i nauczaniu towarzyszą
rozbudzone oczekiwania społeczne i duże nadzieje
nauczycieli, rodziców, młodzieży.
Ale rzeczywistość przynosi wielokrotnie gorzkie
rozczarowania, ponieważ okazuje się, że bardzo
wiele z tych nadziei nie spełnia się.

Pomimo wiązanych z nimi nadziei,
komputery nie zmieniły dotychczas edukacji
w istotny sposób.
W tym miejscu można zauważyć, że historia
technologii edukacyjnych powtarza się
i niewiele nas ona uczy.
Weźmy pod uwagę następujące stwierdzenie:

Centralnym i dominującym celem edukacji
z pomocą [komputerów] jest zbliżenie świata
do klasy i powszechne umożliwienie
korzystania z usług najlepszych nauczycieli...
Mogą nadejść czasy, gdy [komputer] będzie
tak powszechny w klasie, jak tablica.
Nauczanie z pomocą [komputera] zostanie
zintegrowane z działaniami szkoły, jako
zaakceptowane medium edukacyjne.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
MEN, aby nauczyciela "zmusić" do uczestnictwa w informacyjnym społeczeństwie
– wydaje zarządzenia i ustawy, nauczyciel powinien znać to, co go bezpośrednio
dotyczy.
MEN wprowadza odpowiednie zapisy do Podstawy Programowej
MEN podczas awansu każe nauczycielowi wykazywać używanie TIK na potrzeby
własne i prowadzonych zajęć edukacyjnych.
MEN opracował (tzn. powołana Komisja ds. informatyki) standardy przygotowania
nauczycieli w zakresie technologii informacyjnej i informatyki,
MEN opracował program kształcenia nauczycieli na uczelniach wyższych, aby po
ich ukończeniu spełniali te standardy, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

MEN za ogromne pieniądze z budżetu państwa wyposażył wszystkie szkoły
w Polsce w pracownie internetowe, wiązało się to także z finansowaniem kursów
dla nauczycieli i zakupem oprogramowania.
W maju 2008 roku rząd podjął decyzję o wyposażeniu wszystkich uczniów gimnazjum w laptopy lub
notebooki – na razie się wycofał, ale zdążono przeszkolić tysiące nauczycieli gimnazjów.

Na przestrzeni lat widać, ze działania władz dążą w jednym kierunku i nie zależy
on od konkretnej politycznej ekipy w MENiSie czy MENie.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W podstawach programowych wszystkich przedmiotów na wszystkich szczeblach
kształcenia umieszczone są zapisy wymagające lub umożliwiające stosowanie
narzędzi i środków TIK
W obecnie obowiązującej Podstawie programowej (z 26 lutego 2002 roku Dz. Ust. Nr 51 poz.
458), wśród ogólnych zadań szkoły, czyli odnoszących się do wszystkich etapów
edukacyjnych (tj. od pierwszej klasy w szkole podstawowej do ostatniej klasy w szkole
ponadgimnazjalnej) oraz do wszystkich przedmiotów, znajduje się zapis:

Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności: poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią
informacyjną i komunikacyjną.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?
W PP obowiązującej od września 2009 r
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należą:
1) czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność oraz jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny
i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
3) myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych,
z wykorzystaniem wiadomości dotyczących przyrody lub historii i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi
i komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
6) umiejętność uczenia się, jako sposobu zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich
zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
7) umiejętność pracy zespołowej.

Co u nas w kraju? Co robi MEN?

W przepisach dotyczących awansu
zawodowego nauczycieli sformułowano
wymagania odnoszące się do korzystania
z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej w pracy własnej nauczyciela
(mianowany) oraz stosowania TIK
w nauczaniu (dyplomowany).

Co u nas w kraju? Awans nauczycieli a TIK
Fragmenty Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli odnoszące się do
TIK.
§ 4.
2. Wymagania egzaminacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień
nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
…….

4) umiejętność wykorzystywania w swojej pracy technologii
komputerowej i informacyjnej,
§ 5.
2. Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela
dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy
i podwyższania jakości pracy szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie

umiejętności stosowania technologii komputerowej i informacyjnej,
……..

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 maja 2002 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, w tych punktach rozporządzenia nie
wprowadziło żadnych zmian.

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność
z rozporządzeniem?

Sam sposób przygotowania wniosku,
w tym prawidłowe zredagowanie pism
oraz prawidłowe przygotowanie
dokumentacji: programy, zestawienia,
tabele, załączone materiały, wydruki prac,
są tego dowodem.
12

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w pracy własnej nauczyciela to między innymi:
• przygotowywanie materiałów dydaktycznych;
• wyszukiwanie informacji: na lekcje, dla potrzeb
organizowanych wyjazdów, wycieczek, przygotowywanych
imprez, do rozwoju zainteresowań uczniów;
• administrowanie klasą: statystyka, sprawozdania,
gromadzenie dokumentacji;
• przygotowywanie informacji o klasie dla rodziców,
• komunikowanie się z innymi nauczycielami.
13

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?
TIK w dydaktyce:
•

rozwiązywanie problemów;

•

scenariusze lekcji z zastosowaniem TIK;

•

prace domowe;

•

wyszukiwanie informacji przez uczniów (ocena jakości informacji);

•

uświadomienie zagrożeń cywilizacji komputerowych i wskazanie
zasad etycznych;

•

pomoc uczniom w ocenie programów
i stron WWW,

•

doradzanie uczniom w zakresie wyboru ich dalszej nauki.

14

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Awans nauczycieli a TIK
Jak można wykazać zgodność z rozporządzeniem?

TIK w rozwoju nauczyciela:
• dostęp do informacji, np. o zebraniach metodycznych,
szkoleniach, przedsięwzięciach edukacyjnych;
• dostęp do zasobów dydaktycznych, np. gotowych
materiałów, scenariuszy, artykułów;

• możliwość udziału w dyskusjach nad ważnymi
zagadnieniami dotyczącymi szkoły;
• dostęp do zasobów bibliotecznych.

15

Konferencja „Nowe technologie - szansa czy zagrożenie” 25 XI 2008

Co u nas w kraju? Standardy
Każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się
technologią informacyjną i komunikacyjną
w pracy własnej oraz w pracy dydaktycznej z uczniami.
Przygotowanie takie powinno obejmować wiadomości umiejętności
następujących zakresów:
1. Podstawy posługiwania się terminologią (pojęciami), sprzętem
(środkami), oprogramowaniem (narzędziami) i metodami TI.
2. Technologia informacyjna jako składnik warsztatu pracy nauczyciela.
3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.
4. Wykorzystanie TI jako medium dydaktycznego nauczaniu swojej
dziedziny.
5. Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne społeczne dostępie do TI
w korzystaniu z tej technologii.

Co u nas w kraju? Standardy
Współcześnie oczekuje się, że wszyscy nauczyciele
powinni być nauczycielami technologii
informacyjnej w takim samym sensie, w jakim są
nauczycielami czytania, pisania
i rachowania.
Standard 3R + TI2
Kształcenie informatyczne nie powinno być
wyłącznie zadaniem przedmiotu
informatyka.

Co u nas w kraju? Standardy
STANDARDY KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI W SZKOŁACH WYŻSZYCH
rozpoczynających się od roku akademickiego 2004/2005.
....Specjalizacja nauczycielska realizowana w trakcie studiów wyższych
zawodowych, uzupełniających studiów magisterskich i jednolitych
studiów magisterskich obejmuje: ....
5) kształcenie w zakresie technologii informacyjnej – przygotowujące z zakresu
technologii informacyjnej i jej wykorzystywania w nauczaniu.
.......
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów i studiów podyplomowych o specjalizacji
nauczycielskiej powinien być przygotowany do kompleksowej realizacji
dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły. W związku
z tym powinien posiadać przygotowanie w zakresie:
....... 4) wykorzystywania technologii informacyjnej w nauczaniu;
Rozporządzenie Ministra MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli

Co u nas w kraju?
Nie jest jednak możliwe objęcie wszystkich
nauczycieli systemem szkoleń
przygotowujących do stosowania
komputerów w nauczaniu.
Podstawowe znaczenie ma zapewnienie im
odpowiedniej pomocy w szkole i
stworzenie warunków do budowy
wewnątrzszkolnego doskonalenia w tej
dziedzinie oraz aktywne wspieranie
samokształcenia.

1.Wiedza nieprzemijająca, trwała
2.Kształtowanie umiejętności kluczowych:
• rozwiązywanie problemów,
• korzystanie ze źródeł informacji,
• praca zespołowa,
• komunikacja interpersonalna,

• uczenie się,

3.Przygotowanie do życia w przyszłym
społeczeństwie

Umiejętności kluczowe, które uczeń powinien zdobyć w zreformowanej szkole:
1.Rozwiązywanie problemów

2.Korzystanie ze źródeł informacji

3.Praca zespołowa

5.Uczenie się

4.Komunikacja interpersonalna

Ponieważ uznano, że są wszystkie równoważne - dlatego przedstawiano je na
pięciokącie i wszystkie połączone ze wszystkimi

Kształcenie tych umiejętności wymaga korzystania
z narzędzi (oprogramowanie) i środków (sprzęt) technologii
informacyjnej i komunikacyjnej (TIK).

Środki dydaktyczne, przedmioty materialne umożliwiające
usprawnienie procesu nauczania – uczenia się i uzyskania
optymalnych osiągnięć szkolnych
• upoglądowienia procesu kształcenia tj. do rozszerzenia zasięgu
kontaktów uczącego się z rzeczywistością,

• ułatwienia procesów myślowych,
• pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń i zdobywaniu
sprawności praktycznego działania,

• eksponowania materiałów wywołujących przeżycia uczniów.

fizyczne - wzrok, postawa,
psychiczne - uzależnienie, wirtualna rzeczywistość

oderwana od życia,
moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do informacji
(np. instrukcja budowy bomby, pornografia),
społeczne - zachowania nieetyczne, anonimowość,
brak hamulców,
intelektualne a) „szok informacyjny”
b) bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny.

fizyczne - wzrok, postawa,

fizyczne - wzrok, postawa,
Zbyt duże obciążenie narządu wzroku
- oczy szczypią, bolą, łzawią, tracą ostrość widzenia,
w następstwie zaczyna się ból głowy,
- nasze oczy mrugają ze zmniejszoną częstotliwością
i nasza śluzówka nie jest dostatecznie nawilżona.

Wiadomo, że 96% pracujących przy komputerze
ma dolegliwości narządu wzroku.

fizyczne - wzrok, postawa,
Zespół cieśni nadgarstka, choroba znana pod angielską
nazwą RSI (Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem
palców, a następnie całych dłoni, aż w końcu dosięga barków.
Przyczyną jest nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze
lub brak oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.
Zespół RSI ujawnia się po 10 -12 latach intensywnej pracy
z klawiaturą i myszką.

fizyczne - wzrok, postawa,
BACKPACK

fizyczne - wzrok, postawa,
WORKRAVE

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,

psychiczne - uzależnienie,
izolacja,
lęk przed kontaktami z ludźmi,
rozładowywanie napięć poprzez maszynę,

psychiczne - uzależnienie, wirtualna
rzeczywistość oderwana od życia,
W grach, w których:
trup ściele się gęsto,
wszystko można zacząć od nowa,
dodać życie swojemu bohaterowi

+
agresja widziana w telewizji
Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na
zło!!!

moralne - łatwy dostęp (niekontrolowany) do
informacji (np. instrukcja budowy bomby).

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa

społeczne – zachowania nieetyczne,
anonimowość, brak hamulców, problem
bezpieczeństwa
 zanik samodyscypliny i samo motywacji,
(fascynacja technologią nie jest tym samym, co
motywacja do uczenia się),
 emocjonalne oddzielenie od grupy i możliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności.

intelektualne –
a) Bezkrytyczne zaufanie do możliwości
maszyny

intelektualne –
b) „szok informacyjny”

Dbać
o higienę pracy

Uczyć
prawidłowej
postawy

Dbać
o właściwy
sprzęt,
oświetlenie

Zmuszać do
przerw

Dbać
o bezpieczne
warunki pracy

Uczyć
relaksu

Uświadamiać
te zagrożenia
rodzicom dzieci.

Nie zostawiać
dzieci
samych sobie.

Zainteresować
dzieci grami
rozwijającymi
ich osobowość.

Otoczyć dzieci
życzliwym
zainteresowaniem

Zapewnić
dostęp do
encyklopedii
i programów
edukacyjnych.

Nie liczyć na
instytucjonalne
zabezpieczenie
Internetu.

Bardzo ważna rola
WYCHOWANIA
w domu i szkole!

Niezbędna bliskość
i zainteresowanie tym,
co robią podopieczni,

Zorganizowanie lekcji
i takie skierowanie
zainteresowania uczniów,
aby byli zafascynowani
tematem, nawet w chwili,
kiedy nauczyciel
na nich nie patrzy.

Bardzo ważna
rola
WYCHOWANIA
w domu
i szkole!

Rozmawiać,
uświadamiać,
czasem
zawstydzać.

Kultura
i dobre
wychowanie
są wartością
samą w sobie,
nawet wobec
anonimowego
rozmówcy.

Uświadomić
rodzicom, że
pierwszymi ofiarami
absolutnego liberała
-Internetu - są dzieci.

Chronić
podopiecznych
przed przestępcami,
którzy swoje
działania przenieśli
do Internetu.

Wymagać od
producentów
oprogramowania
zabezpieczeń przed
tymi treściami i
sytuacjami w sieci,
które uważamy za
szkodliwe dla
naszych dzieci.

Koniecznie nauczyć
dzieci i młodzież
korzystać z komputera
jako narzędzia,
przekazać im właściwe
odniesienie do
maszyny,
gdyż inaczej zuboży się
ich psychikę i nie
rozwinie
możliwości
intelektualnych!

•
•
•
•

Nauczyciel mistrz
pomaga, aby
uczniowie:
nie utonęli w potopie
informacji,
umieli korzystać z
informacji,
umieli się bronić przed
komputerowo-sieciową
manipulacją,
rozwijać ich intelekt,
aby świadome umieli
wybierać,

Zalecenia dla
dzieci i młodzieży
podczas pracy z
komputerem są
następujące:

Po każdych 45
minutach - 20 minut
przerwy, nie więcej niż
4 godziny dziennie,
włączając w to czas
spędzony w szkole.

Organizacja stanowiska komputerowego - lokalizacja i oświetlenie
Idealnie ustawione stanowisko komputerowe:
• powinno znajdować się na bezokiennej ścianie,
• bokiem do okna, by światło padało z lewej strony,
• w odległości nie mniejszej niż 1 metr,
• na ekranie monitora nie może odbijać się światło (refleksy świetlne mają
negatywny wpływ na wzrok, oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą).
• oprawy oświetlenia ogólnego powinny być skierowane tak, by światło padało na
podłogę lub blat stołu (nigdy na ekran monitora!),
• ustawiając monitor na biurku należy zwrócić uwagę by górny brzeg ekranu
znajdował się nieco poniżej poziomu oczu, nigdy powyżej,
• człowiek przy komputerze powinien siedzieć tak, by mniej więcej środek
monitora znajdował się na wysokości jego wzroku,
• pomieszczenie, w którym pracują komputery powinno być często wietrzone lub
posiadać klimatyzację.

Właściwa postawa przy komputerze
Trzymaj głowę
prosto, aby szyja
nie była wygięta
Opieraj się o
oparcie fotela

Łokcie trzymaj pod
katem 90 stopni
najlepiej oparte o
poręcze fotela
Ustaw sobie
wygodnie fotel i
klawiaturę

Nogi powinny być
zgięte pod kątem
prostym

Trzymaj stopy
ustawione swobodnie
i płasko na podłodze

Pamiętaj:
 Często wietrz pomieszczenie, w którym pracujesz przy
komputerze
 Stosuj podkładki pod nadgarstki
 Pracuj w okularach ochronnych
 Rób częste przerwy najlepiej z gimnastyką
i masowaniem mięśni karku
 Rób przerwy dla swoich oczu – spoglądaj w dal, patrz
na kolor zielony, gimnastykuj oczy wykonując
„przewróconą ósemkę”

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
1. Czy czujesz potrzebę stałego zwiększania czasu spędzanego
w Sieci?
2. Czy stajesz się ożywiony, gdy myślisz o ostatniej lub następnej
sesji z Internetem?

3. Czy ukrywasz czasami, ile czasu spędziłeś przy komputerze?
4. Czy próbowałeś kiedyś skrócić czas surfowania, ale było to
bezskuteczne?
5. Czy pozostajesz on-line dłużej, niż pierwotnie planowałeś?
6. Czy czujesz się niespokojny, poirytowany lub bliski depresji, gdy
próbujesz zredukować ilość i długość trwania sesji?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young
7. Czy z powodu Internetu naraziłeś na szwank związki
z innymi ludźmi, pracę lub szkołę?
8. Czy używasz sieci jako sposobu na ucieczkę przed problemami
lub uśmierzenie przykrego nastroju (poczuciem bezradności, winy,
niepokoju )?

9. Czy często bolą Cię plecy lub nadgarstki?
10. Czy często pieką Cię oczy?
11. Czy z powodu komputera zdarzyło Ci się zaniedbać higienę
osobistą?
12. Czy śpisz w nietypowych porach od czasu jak zacząłeś korzystać
z komputera?

Test pozwalający ocenić podatność na uzależnienia
od Internetu - dr Kimberly S. Young

Jeżeli na większość pytań
odpowiedziałeś TAK,
to warto się zapoznać
z problemem uzależnień.

Podsumowanie
Zapraszam wszystkich nauczycieli,
dyrektorów szkół i placówek
oświatowych do współpracy
z Ośrodkiem Edukacji
Informatycznej
i Zastosowań Komputerów

http://doradca.oeiizk.waw.pl/
[email protected]
[email protected]