Transcript ფერი, ქიმია, ჩვენ - Mastsavlebeli.Ge
www.tpdc.ge ელიზბარ ელიზბარაშვილი პროფესორი
,
ქიმიის მეცნიერებათა დოქტორი
577 64 01 71 მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
ფერი სამყაროს ერთ
-
ერთი საოცრებაა
ბუნებამ ამ ყვავილთან ერთად პიგმენტებიც შექმნა. აი, ეს არის ბუნების სილამაზის ერთ–ერთი საიდუმლო...
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
ფერი სამყაროს ერთ
-
ერთი საოცრებაა
ერთი შეხედვით ლამაზი ყვავილის სურათია... სინამდვილეში, ეს პიგმენტების ლამაზად შეხმატკბილების სურათია. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
ფერი სამყაროს ერთ
-
ერთი საოცრებაა
აქ ერთი სახეობის ყვავილია, პიგმენტების რაოდენობა კი... ბევრად მეტი.
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რამდენი ფერი არსებობს
?
• პასუხი: რამდენი ფერის გარჩევაც შეუძლია თვალს!
ფერის აღქმის პროცესში მონაწილეობენ განათების წყარო, დაკვირვების ობიექტი,თვალი და ცენტრალური ნერვული სისტემა (ტვინი) ვარდისფერით აღნიშნული უბანი განაგებს ფერის აღთქმას მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რამდენად სწორად ვხედავთ ფერებს
?
კვადრატი A გვეჩვენებიან.
და B ერთიდაიგივე ფერისაა. თუმცა შუქჩრდილების გავლენით ისინი განსხვავებულად მიზეზი არის ე.წ. ადელსონის ჩრდილების ილუზია.
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რამდენი ფერის გარჩევა შეუძლია თვალს
?
ისააკ ნიუტონი
წითელი , ნარინჯისფერი , ყვითელი , მწვანე , ცისფერი, ლურჯი , იისფერი
.
თომას იუნგი (1790)
წითელი, ლურჯი, ყვითელი (ძირითადი ფერები)
ედვარდ ჰერინგი (1878)
წითელი, მწვანე, ყვითელი, ლურჯი (უნიკალური ფერები) + თეთრი ან შავი ფერი მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
როგორ მიიღება სპექტრი
?
ნახ.1 სინათლის დაშლა შემადგენელ ფერებად პრიზმის საშუალებით მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რამდენი ფერის შედის სპექტრში
?
– წ ადი ნ ახე ყ არამანი წ ისქვილი ი სტორიას .
ნ ელა მ ინდვრად ყ ვებოდა ც ოცხალ მ ეწისქვილის ლ ომთან ც ხოვრების ი ბრძვის .
ლ ამაზ –
R
ichard
o
f
Y
ork
G
ave
B
attle
i
n
V
ain.
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
თომას იუნგის მოდელი
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რამდენი ფერის ჩამოთვლა შეიძლება
?
• პასუხი : რამდენიმე მილიონის !!!
ეს სურათი მილიონ (1000 მოიცავს. x1000) სხვადასხვა ფერის წერტილს მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
როგორ დავასახელო ფერები
?
დიაგრამა ფერის კოორდინატებით გამოსახვისათვის მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რატომ აქვს ზოგ ნივთიერებას ფერი
?
ტალღის სიგრძე, ნმ 400-435 435-480 480-490 490-500 500-560 560-580 580-595 595-605 605-730 730-760 სპექტრალური ფერი დამატებითი ფერი იისფერი ცისფერი მომწვანო–ლურჯი მოლურჯო–მწვანე მწვანე მოყვითალო–მწვანე ყვითელი ნარინჯისფერი წითელი მეწამული მომწვანო–ყვითელი ყვითელი ნარინჯისფერი წითელი მეწამული იისფერი ლურჯი მომწვანო–ლურჯი მოლურჯო–მწვანე მწვანე მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რა კრიტერიუმებს უნდა აკმაყოფილებდეს ნივთიერება , რომ ჰქონდეს ფერი ?
• უპირველეს ყოვლისა, გვახსოვდეს, რომ ყველა ნივთიერება შთანთქავს ელექტრო მაგნიტურ ტალღას (გამოსხივებას) • თუ ნივთიერება შთანთქავს ე.წ. ხილულ უბანში (400-800 ნმ), მაშინ მას აქვს ფერი.
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რა კრიტერიუმებს უნდა აკმაყოფილებდეს ნივთიერება , რომ ჰქონდეს ფერი ?
• საღებარი ეს არის ის ნივთიერება, რომელსაც აქვს ფერი და ასევე შესწევს უნარი, სხვა ნივთიერებებსაც გადასცეს იგი. ანუ, თუ ძალიან მცირე რაოდენობის ნაერთს შეუძლია შეღებოს დიდი რაოდენობის ნივთიერება.
• უნდა გვახსოვდეს, რომ “საღებარი” და “საღებავი” სხვადასხვა მცნებებია.
საღებარი საღებავი მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რას წარმოადგენს საღებარი
?
• საღებარი არის ორგანული ან არაორგანული ნივთიერება • საღებარი შეიძლება იყოს ბუნებრივი ან სინთეზური ნივთიერება მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რატომ არის სტაფილო მოწითალო
?
ბეტა–კაროტინი – ერთ–ერთი ბუნებაში ფართოდ გავრცელებული ბუნებრივი სარებარი.
ორგანიზმში მოხვედრისას კაროტინი მეტაბოლოზმის შედეგად შუაზე იხლიჩება და მიიღება A ვიტამინი მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
გაზაფხულზე ბუნება რატომ მწვანდება
?
ფოთლების მწვანე ფერი განპირობებულია ქლოროფილის არსებობით ქლოროფილის მოლეკულის სხვადასხვა მოდიფიკაციები მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რატომ ყვითლდებიან ფოთლები
?
ქიმიური რეაქცია, რომელიც გაზაფხულიდან შემოდგომამდე მიმდინარეობა ქლოროფილი (ჭარბად) + კაროტინოიდები ქლოროფილი + კაროტინოიდები (ჭარბად) მხოლოდ +კაროტინოიდები მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
რატო არის ია ლურჯი
?
ლურჯი ფერი განპირობებულია პიგმენტის – ანტოციანინების – არსებობით პირმენტი ანტოციანინი მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
როგორ მიიღება სინთეზური საღებარი
?
• დღეისათვის სინთეზური საღებრების მიღების მრავალი მეთოდი არსებობს • ლაბორატორიაში სინთეზური საღებრის მიღება ნებისმიერ ქიმიკოსს შეუძლია N + N Cl + უფერული უფერული OH N N H O წითელი მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
აზოშეუღლების რეაქცია
დიაზო პარტნიორი ჰაშ–მჟავა წარმოქმნილი საღებარი აზოპარტნიორი აზოპარტნიორი ნახ. აზოშეუღლების რეაქციის დროს აზო კომპონენტის ცვლილებით შეიძლება მიღებული იქნას სხვადასხვა ფერის საღებრები მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება საფეიქრო მრეწველობა ადამიანი, ძველი რომის ისტორიიდან მოყოლებული, მუდმივად მიისწრაფოდა ეტარებინა ფერადი ტანსაცმელი. ამ მისწრაფებამ დასაბამი დაუდო როგორც საღებრების ქიმიის, ისე ზოგადად მთელი ორგანული ქიმიის სწრაფ და მძლავრ განვითარებას.
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება საკანცელარიო მასალები მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება კვების ტექნოლოგიაში კვების პროდუქტებში ყოველთვის გამოიყენება ე.წ. “კვების საღებრები”. ასეთი საღებრები მხოლოდ სპეციალური სერტიფიკაციის შემდეგ შეიძლება გამოყენებულ იქნან საკვებ პროდუქტებში.
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
სარებრების გამოყენება კოსმეტიკაში
თმის შესაღებად სპეციალური საღებრები გამოიყენება ე .
წ . “ ტატუ ” ს დატანა ადამიანის სხეულზე ასევე სპეციალური საღებრებით წარმოებს .
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება მედიცინაში
წამლის ეს ბურთულები და კაპსულები მედიკამენტთან ერთად ასევე შეიცავენ საღებრებს. ამიტომაც გამოიყურებიან ასე ლამაზად და “მადის აღმძვრელად” მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება კომპიუტერულ ტექნოლოგიაში პირველი ფერადი ბეჭდვის შესაძლებლობა ე.წ. “ჭავლური პრინტერების” საშუალებით გახდა შესაძლებელი. ეს პრინტერები კი იყენებენ საღებრებზე დამზადებულ სპეციალურ მელნებს.
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება კომპიუტერულ ტექნოლოგიაში ლაზერული და ჭავლური პრინტერი ძალიან განსხავებული პრინციპით მუშაობს, თუმცა ფერადიგამოსახულების შექმნაში ორივე საღებრებს იყენებს.
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება კომპიუტერულ ტექნოლოგიაში საღებრების გამოყენებით უკვე არსებობს ოპტიკური დამამახსორებელი მოწყობილობები ( CR-ROM, CD-RW, DVD, DVD-Blue ) დისკები.
სულ მალე გამოჩნდება ახალი თაობის დისკები, რომლის 1 კვ.სმ. 1 ტერაბაიტი ინფორმაცია ჩაიცერება!!!!
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება ჰოლოგრაფიულ ტექნოლოგიაში მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება ელექტროტექნიკაში ფერადი დისპლეის თითოეული “წერტილი” შედგება სამი პიქსელისაგან, რომელთა ფერებია წითელი ( R ) , მწვანე ( G ), ლურჯი ( B ). მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება ლაზერებში
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრების გამოყენება მედიცინაში
შეღებილი უჯრედი მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
საღებრები და ეკოლოგია
დიდი რაოდენობით საღებრების (ისევე როგორც სხვა ნივთიერებების) მოხვედრა ჩამდინარე წყლებში დაუშვებელია. ამიტომ მიმართავენ საღებრების დაშლას სხვადასხვა მეთოდებით. ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული მეთოდია ოზონით ზემოქმედება.
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი
მადლობთ ყურადღებისათვის
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი@2011, პროფ. ელიზბარ ელიზბარაშვილი