Teorie osobowości

Literatura podstawowa

1. Hall,C., Lindzey,G., Campbell,J., 2004,

Teorie osobowości

. Wydanie nowe Warszawa: Wyd.Nauk. PWN 2. Pervin L.,2002,

Psychologia osobowości

. Gdańsk: GWP (r. III-8 Pojęcie Ja) 3. Pervin, L., John, O., 2002,

Osobowość. Teoria i badania

. Kraków: Wyd. UJ (r.7 – Teorie cech i r.16 – Spójność osobowości) 4. Strelau, J., 2000,

Psychologia. Podręcznik akademicki

Tom II r. 34-36 oraz tom III r. 44 Tożsamość).

Gdańsk: GWP 5. Strelau J.,(red) 2008,

Psychologia Podręcznik akademicki. GWP T I. Osobowość

6. Oleś, P., 2003,

Wprowadzenie do psychologii osobowości

. Warszawa: Wyd. Nauk. Scholar r.12. .

Pojęcie „Osobowość”

Osobowość to specyficzna dla osoby organizacja cech powszechnych i dyspozycji indywidualnych.

uwarunkowane zewnętrznie, nabyte Osobowość to system mechanizmów psychologicznych wyznaczających charakterystyczny dla jednostki sposób spostrzegania świata i siebie oraz reagowania.

Przedmiot psychologii osobowości

•

Zintegrowane wzorce zachowań

•

Treści nieświadome: mechanizmy i konflikty

•

Schematy poznawcze – pośredniczące w przetwarzaniu poznawczym na wszystkich poziomach od doznań do planowania,

•

Sposób nadawanie znaczeń i konstruowania obrazu siebie, świata i własnej historii

Funkcje pojęcia „osobowość”

1. Opis i w yjaśnianie: • względnej stałości zachowania • różnic międzyosobniczych • stopnia integracji osobowości

Struktura osobowości

*Formalne parametry struktury * Treściowe elementy strukturalne

Wielopoziomowa organizacja osobowości

Poziom ekspresyjno-behawioralny Poziom fenomenologiczny Struktury i mechanizmy intrapsychiczne Biologiczne podstawy osobowości (podejście psychoewolucyjne, temperament)

TEORETYCZNY I METODOLOGICZNY STATUS PSYCHOLOGII OSOBOWOŚCI

 Psychologia osobowości jako nauka podwójnie zakotwiczona (paradygmat pozytywistyczny i humanistyczny)  Modele badawcze: kliniczny korelacyjny eksperymentalny

Co powinna zawierać teoria osobowości Cechy dobrej teorii

1. Definicja (istota) osobowości 2 J ęzyk konstruktów - kluczowe kategorie opisu i wyjaśniania (elementy strukturalne osobowości) 3. Operacjonalizacj osobowości. a (wskaźniki, badanie) 4. Zasady dynamiki i zmiany. Rozwój Kryteria jakości teorii: 1.

testowalność, 2.

3.

heurystyczność

,

u żyteczność.

Stare i nowe dylematy psychologii osobowości.

1.

Spór o rolę osobowości w wyjaśnianiu zachowania ludzi czyli: personalizm vs sytuacjonizm 2. Problem stałości i zmienności osobowości. Dane empiryczne.

Konkluzje.

3. Co decyduje o zachowaniu? Świadomość czy nieświadomość, geny czy środowisko, przeszłość czy teraźniejszość?

TEORIE OSOBOWOŚCI W PRAKTYCE diagnostycznej

1 .Rola teorii w formułowaniu problelmu. 2. Teoretyczne podstawy formułowania hipotez.

3.Wskaźniki zjawisk (czyli od kategorii teoretycznych do zewnętrznych przejawów zjawiska

)

4. S posób badania (czyli od wskaźnika do pytania) 5. Dobór narzędzi 6. Interpretacja wyniku 7. Interwencja – zasady i mechanizmy zmiany