Transcript Psychologia Inżynieryjna

Bajerska Aleksandra
Błaszczykiewicz Sebastian
Chamela Witold
Kurek Karolina

Czym jest psychologia inżynieryjna ?

Historia oraz badania time-and-motion

Psychologia inżynieryjna nazywana jest
Humanistyczną inżynierią a także Ergonomią.

Psychologia inżynieryjna – zajmuje się
projektowaniem maszyn i urządzeń
wykorzystywanych przez ludzi w pracy oraz
określeniem zachowań, które są potrzebne do
efektywnego operowania maszyną.

Lata 40 XX w. początkiem myśli psychologii
inżynieryjnej
(do tego czasu maszyny i urządzenia były
projektowane bez wiązania ich funkcji
obsługowych z człowiekiem)

Badania time and motion jako prekursor
psychologii inżynieryjnej umożliwiły
dostosowanie maszyny do człowieka

Wojna i wyścig zbrojeń był kolejnym impulsem
do dopasowania urządzeń i maszyn do
człowieka w celu zwiększenia jego wydajności i
precyzji

Liczne wypadki pomogły w rozwoju i wdrożeniu
tej dyscypliny w różne dziedziny życia
codziennego.

Psychologowie inżynieryjni zmodyfikowali
szereg produktów, w tym narzędzia
dentystyczne i chirurgiczne, kamery,
szczoteczki do zębów, fotele samochodowe

Badania time-and-motion – pierwsze próby
nowego podejścia do projektowania narzędzi
pracy i sposobu wykonywania pracy
zrutynizowanej i powtarzającej się.
Prekursorzy:



Frederick W. Taylor
Frank Gilbreth
Lillian Gilbreth (Moller)
Poradnik efektywnej pracy:
1. Zmniejszyć odległość pomiędzy pracownikiem
a narzędziami, surowcami czy maszyna, na
której wykonywana jest praca.
2. Obie ręce powinny zaczynać i kończyć ruch w
tym samym czasie. Ruchy powinny być
symetryczne.
3.
4.
Ręce nie powinny być bezczynne – poza
okresami wyznaczonych przerw.
Ręce nie powinny wykonywać zadań które
można wykonywać innymi częściami ciała –
zwłaszcza nogami czy stopami.
5.
6.
Jeśli to tylko możliwe, mechaniczne
urządzenia – a nie ręce – powinny podawać
materiały na stanowisko pracy.
Stanowisko pracy czy blat powinny mieć taka
wysokość, aby praca mogła być wykonywana w
pozycji stojącej lub siedzącej. Inne pozycje
prowadzą do zmęczenia

Bardzo duże znaczenie w projektowaniu
systemu człowiek-maszyna ma wybór
najefektywniejszego sposobu podawania
informacji o stanie urządzenia.
Mogą to być informacje:

Słuchowe / dźwiękowe (uszy)

Wzrokowe / wizualne (oczy)

Wibracyjne / kinestetyczne (skóra)

komunikat jest długi, trudny i abstrakcyjny

w otoczeniu panuje hałas

podawanych jest zbyt dużo informacji słuchowych

wiele informacji musi być podanych jednocześnie

wyświetlacze ilościowe

wyświetlacze jakościowe

wyświetlacze odczytu kontrolnego

wyświetlacze informacji ilościowych podają
konkretne wartości liczbowe
wyświetlacze informacji ilościowych – to
wyświetlacze, które prezentują dokładną wartość
liczbową

np. szybkości, wysokości, temperatury
11 %
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16,6 %
1
5
0
6
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120
27,5 %
30 40 50 max
35,5 %
2 3 4
0,5 %

Najłatwiej jednak odczytuje się dane
z cyfrowych wyświetlaczy lub liczników
wyświetlacze informacji jakościowych –
nie podają konkretnych wartości liczbowych,
pokazują jedynie parametry systemu.
norma
max
Np.. niebezpieczeństwo, uwaga max., wyłącz

przedziały pomiarów są często oznaczone różnymi
kolorami

taki wyświetlacz pozwala na szybką i trafną
weryfikację stanu systemu

Zmniejsza ilość informacji technicznych, które
musiałby przetworzyć operator

Istotnym elementem przy odczytywaniu danych z
kilku wyświetlaczy jakościowych
- jest spójność ich rozmieszczenia
X

Wyświetlacze odczytu kontrolnego należą do
najprostszych urządzeń pomiarowych

Kontrolki informują operatora czy system jest
włączony czy też wyłączony

jasność – na panelu pomiarowym światło
ostrzegawcze powinno być 2 razy jaśniejsze niż
tło – jeśli ma przyciągnąć uwagę operatora

umieszczenie kontrolki – powinna być ulokowana
centralnie w polu widzenia

światło migające – łatwiej przyciąga uwagę

Informacja jest krótka, prosta i bezpośrednia

wiadomość jest pilna

w otoczeniu jest ciemno

praca operatora wymaga ruchu

Informacje słuchowe – są to alarmy lub sygnały
ostrzegawcze

Informacje słuchowe mogą łatwiej przyciągać
uwagę niż informacje wzrokowe

Uszy są zawsze gotowe na przyjęcie bodźców, a
oczy nie

Informacje słuchowe możemy odbierać ze
wszystkich kierunków

komunikat słuchowy często działa szybciej

Przełączniki

Myszy komputerowe

Przyciski

Trackball’e

Dźwignie

Gałki

Korby

Pióro świetlne

Koła sterowe

Piloty

Pedały nożne

Klawiatury

Dopasowanie urządzeń kontrolnych do możliwości
fizycznych

Zgodność wykonywanego ruchu z reakcją urządzenia
kontrolowanego

Łączenie podobnych funkcji kontrolnych

Wygodne rozmieszczenie

Odpowiedni, łatwy do rozpoznania kształt

System, w którym urządzenie i człowiek działają
razem w celu wykonania zadania.
Urządzenia
pomiarowe
Zakłócenia w relacji
człowiek-maszyna
Percepcja
zmysłowa
Przetwarzanie
informacji
przez
człowieka
Kontrolowanie
Przetwarzanie
informacji
przez maszynę
Układ kontrolny
Zalety maszyn:
1. Maszyny mogą wykrywać takie bodźce, czego
nie potrafi człowiek,
2. Maszyny mogą długo i rzetelnie monitorować
sytuację-zgodnie z wcześniejszym ich
zaprogramowaniem,
3. Maszyny mogą dokonywać szybkich,
bezbłędnych i skomplikowanych obliczeń,
Zalety maszyn:
4. Maszyny mogą rzetelnie przechowywać i
odtwarzać wielką ilość informacji,
5. Maszyny mogą działać z dużą siłą fizyczną-w
sposób ciągły i doraźny,
6. Maszyny mogą powtarzać
te same operacje bez pogorszenia
ich jakości, jeśli prawidłowo
podtrzymuje się pracę urządzenia.
Wady i ograniczenia maszyn:
1. Maszyny są mało elastyczne, nie dostosowują się
do warunków zewnętrznych,
2. Maszyny nie uczą się na błędach i nie modyfikują
swojego funkcjonowania pod wpływem
doświadczeń,
3. Maszyny nie mogą improwizować. Nie potrafią
ani badać niezaprogramowanych alternatyw.
3 reguły badań time-and-motion dotyczące
projektowania miejsca pracy:
1. Wszystkie materiały, narzędzia i surowce
potrzebne pracownikowi powinny być
umieszczane w takim porządku, w jakim są
używane. Dzięki temu ruchy pracownika będą
ciągłe. Gwarantuje to oszczędność czasu.
2.
3.
Narzędzia powinny być ustawione w taki
sposób, aby można było je łatwo chwytać i
wykorzystać.
Wszystkie części i narzędzia powinny
znajdować się w dogodnym zasięgu
(ok. 71 cm).

Dział psychologii inżynieryjnej, który zajmuje się
pomiarem fizycznej struktury ciała.
Miliony pracowników wykorzystuje w swej pracy
komputery. Efektem ignorowania potrzeb
człowieka w projektowaniu terminali
komputerowych i odpowiednich doń mebli jest
napięcie mięśni oraz poczucie dyskomfortu.
Dyskomfort fizyczny w pracy operatorów
komputerowych:
1.
2.
3.
4.
Napięcie mięśni oczu
Poczucie stresu
Ból ramion, szyi i pleców
Syndrom kanału nadgarstka

Właściwa pozycja
ciała przy pracy z
komputerem.

Właściwa
pozycja ciała
przy pracy
z komputerem
(odległości).
Roboty. Kontrolowane przez komputer
mechaniczne ramiona, które można
zaprogramować do przenoszenia części,
operowania narzędziami i wykonywania wielu
rutynowych czynności.
Roboty sprawdzają się przy wykonywaniu prac:
1.
2.
3.
4.
5.
Zrutynizowanych
Powtarzających się
W trudnych warunkach
W hałasie
W wysokich i niskich temperaturach
Zalety robotów:
1. Nie odczuwają zmęczenia
2. Nie popełniają błędów
3. Nie potrzebują świadczeń socjalnych
4. Nie potrzebują urlopów
5. Nie składają skarg
6. Nie podejmują strajku
Psychologowie inżynieryjni uczestniczą w
projektowaniu hardwaru i softwaru robotów
przemysłowych.
Hardware projekt urządzeń kontrolnych,
wykorzystania przestrzeni, umiejscowienia
operatora, oświetlenia i innych cech fizycznych
systemy człowiek-maszyna.
Software obejmuje oprogramowania
komputerowe, język komputera oraz sposoby
przekazywania informacji o stanie systemu
Psychologia inżynieryjna zajmuje się
projektowaniem narzędzi, urządzeń i
przestrzeni pracy oraz dopasowaniem tych
czynników do możliwości ludzi.
System człowiek-maszyna
 Badania time-and-motion
 Antropometria humanistyczna
 Wyświetlacze danych
 Kontrolowanie maszyn
 Roboty

WYKORZYSTANO:
Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy
Duane Schultz, Sydney Ellen Schultz
D.P. Schultz, S.E. Schultz, Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy,
PWN, Warszawa 2002
Kopiowanie zabronione
Dziękujemy za uwagę !!!
Bajerska Aleksandra
Błaszczykiewicz Sebastian
Chamela Witold
Kurek Karolina