Transcript Meslek Seçimi Neden Önemlidir?

MESLEK
SEÇİMİ
Faruk GÜNEŞ
Psikolojik Danışman
Meslek Seçmek
Yaşam Biçimini Seçmektir
Birçok insan seçmiş olduğu mesleğin
getireceği hayat biçimini bilmediği
ve incelemediği için başarısız,
verimsiz ve seçmiş olduğu meslekte
mutsuz olmaktadır.
Meslek Seçimi Neden Önemlidir?
Meslek seçimi, yaşamımızda aldığımız önemli
kararlardan biridir. Günümüzün büyük bir
bölümünün iş ortamında ve işe yönelik
faaliyetlerle geçtiğini düşünürsek, meslek
seçiminin ne kadar önemli bir karar olduğunu
daha iyi anlayabiliriz.
Meslek Seçimi Neden Önemlidir?
Meslek seçimi sadece ne iş yapılacağı ile değil aynı zamanda
nasıl bir yaşam sürüleceği ile de ilgilidir.
Bireyin seçtiği meslek gelecekteki yaşam standardını, tarzını ve
sosyal yaşantılarını belirleyici bir rol oynamaktadır.
Bu nedenle meslek seçimi ile ilgili vereceğimiz karar bir anlamda
geleceğimizle ilgili vereceğimiz önemli bir karardır.
Neden Bir İşte Çalışırız?
Bir meslek seçmemizin ve bir işte çalışmamızın pek çok nedeni
bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır;
 Yaşamımızı sürdürebilmek için, gerekli geliri kazanmak için;
Mesleğimizden elde ettiğimiz gelir bizim nerede oturacağımız,
nasıl giyineceğimiz, nasıl bir sağlık hizmeti alacağımız gibi birçok
alanda yaşamımızı etkiler.
Neden Bir İşte Çalışırız?
 Kişisel gelişimimiz için,
Mesleğimiz, ilgilerimiz ve değerlerimiz doğrultusunda
yeteneklerimizi kullanarak kendimizi geliştirmemizi ve özgüven
sahibi olmamızı sağlar.

Bireysel kimliğe sahip olmak için,
Mesleğimiz ben kimim ve ne iş yapıyorum sorularına cevap
bularak bireysel bir kimlik oluşturmamızı sağlar.
Neden Bir İşte Çalışırız?
 Toplumda statü elde etmek için,
Mesleğimiz bizim toplumdaki konumumuzu ve toplumsal saygınlığımızı
belirler.
 Sosyal ilişkilerde bulunmak için,
Mesleğimiz kimlerle arkadaşlık edeceğimizi, kiminle evleneceğimizi,
hangi sosyal etkinliklerde bulunacağımızı, çocuklarımıza nasıl bir eğitim
ortamı sağlayacağımızı belirler.
 Mutlu ve başarılı bir yaşam sürmek için,
Sevdiğimiz bir meslekte çalışmak beraberinde başarı, mutluluk ve
mesleki doyumu da getireceğinden mesleğimiz, monoton bir yaşam
yerine dinamik bir yaşam sürmemizi sağlar.
Meslek Seçiminde Göz Önünde
Bulundurulması Gereken Faktörler Nelerdir?
Mesleğimizi seçerken, yapmaktan hoşlandığımız
etkinlikleri ve bulunmayı tercih ettiğimiz ortamları
düşünmeliyiz.
1.






İnsanlarla yüz yüze çalışmak mı istersiniz?
Makineler ve araçlarla mı çalışmak istersiniz?
Kapalı ortamlarda, masa başında mı çalışmak istersiniz?
Yalnız başınıza mı çalışmak istersiniz?
Hareketli ya da sakin bir işte mi çalışmak istersiniz?
Yoksa açık havada çalışmak mı sizi mutlu eder?
Bu ve benzeri soruları kendimize sorarak kendimizi keşfetme
yolculuğumuza daha hızlı devam edebiliriz.
Meslek Seçiminde Göz Önünde
Bulundurulması Gereken Faktörler Nelerdir?
Mesleğimizi seçerken, ilgilerimizi, yapabildiklerimizi ve bir
meslekte önemli gördüğümüz durumları göz önünde
bulundurmalıyız. Bu süreçte seçeceğimiz mesleğin ne tür bir
eğitim gerektirdiği ve iş bulma fırsatlarını da göz önünde
bulundurmalıyız.
2.
3. Mesleki hedeflerimizi belirlerken ve çevremizdeki fırsatları
değerlendirirken, hobilerimizi, katıldığımız eğitim etkinliklerini,
kursları vb. konuları göz önünde bulundurmamız gerekir.
Meslek Seçimini Etkileyen
Faktörler Nelerdir?
 Bireysel özellikler (ilgi, yetenek, değer, amaç, beklenti, kişilik
özellikleri, fiziksel özellikler, bireyin kendisi ve mesleklerle ilgili
algılamaları, mesleki olgunluk vb.)
 Sosyal özellikler (ailenin özellikleri, içinde yaşanılan kültürün
mesleklere ve cinsiyete dayalı algılamaları, sosyal yapı, medya
vb.)
 Politik, ekonomik, yasal ve sisteme ilişkin özellikler (ülkenin
ekonomik yapısı, yasalar, eğitim ve sınav sistemleri, iş bulma
olanakları vb.)
Meslek Seçiminde
Bireysel Özellikler
 Yetenek;
Yetenek, bir şeyi öğrenebilme, belli bir becerinin
veya bilginin öğretiminden yararlanabilme gücüdür.
Meslek Seçiminde
Bireysel Özellikler
Akademik yetenek: sözcük, sayı ve şekillerle ifade edilen
kavramları öğrenebilme gücüdür. Alt bölümlerini sıralayacak
olursak;
Sözel Yetenek
Sözel Akıcılık
 Sözel Akıl Yürütme

Sayısal Yetenek
 Hesaplama
 Sayısal Düşünme Yeteneği
Şekilsel Düşünme Yeteneği
 Şekil İlişkilerini Görebilme
 Uzay İlişkilerini Görebilme
Meslek Seçiminde
Bireysel Özellikler
Meslek seçiminde şu yeteneklerin de göz önüne
alınmasında yarar vardır:
Renk Algısı: tıp, biyoloji, ziraat, pilotluk, şoförlük
Bellek : tıp, hukuk, tarih, sekreterlik
Dikkat: sekreterlik, veznedarlık astronomi, meteoroloji
Mekanik Yetenek: bütün teknik meslekler
Göz - El İşbirliği: mekanik ve teknik işler, el sanatları
Meslek Seçiminde
Bireysel Özellikler
 İlgiler;
İlgi; bir faaliyeti tekrar tekrar yapma isteğidir.
Kişinin bir zorunluluk olmadan herhangi bir şeyi
yapmaktan hoşlandığı, onu yaparken mutlu olduğu
durumlar,faaliyetler bütünüdür.
İlgiler, yeteneklerin ifade yoludur. ilgiler okulda ve
okul dışında geçirilen yaşantılarla gelişir veya körelir.
Meslek Seçiminde
Bireysel Özellikler
 Meslek Değerleri;
Meslek faaliyetlerinden beklenilen doyumlardan en önemlisi işin
bitiminde elde edilen ürün, ulaşılan başarıdır. Bu başarıya
erişirken insan yeteneklerini kullanmakta ve geliştirmekte
böylece gizil güçlerini kullanmanın mutluluğunu da
yaşamaktadır. Ama meslek faaliyetlerinden başka şeyler de
beklenir.
Meslek Seçiminde
Bireysel Özellikler
İnsanları çalışmaya sevk eden çok değişik beklentiler vardır.
Bunlara “meslek değerleri” denir. Meslek değerlerinin bazıları
şunlardır;
 Kolay iş bulabilme
 Kazanç
 Değişiklik
 Yarışma
 Bağımsızlık
 Adını duyurabilme
Meslek Seçme Süreci
Mesleki gelişim sürecinizin en önemli aşamalarından birisi meslek
seçimidir. Meslek seçimimizi ne kadar bilinçli yaparsak, iş hayatımızda
da o kadar verimli, başarılı ve mutlu oluruz.
Seçtiğimiz meslekte;
 Nasıl bir eğitime gerek olduğunu,
 Bizi ne tür görev ve rollerin beklediğini,
 Ne tür çalışma koşullarının olduğunu,
 İş bulma olanaklarını,
 Kazanç durumunu bilmemiz,
daha sağlıklı seçimler yapabilmemizi sağlar.
Meslek Seçimi
Meslek seçimini dört aşamada yaparız:
 Kendimizi Tanıma
 Çevremizi Tanıma
 Karar Verme
 Harekete Geçme
Kendimizi Tanıma
İnsanlar farklı kişisel özelliklere ve değerlere sahip oldukları
için farklı meslekler seçmektedirler. Kendi kişisel
özelliklerimize uygun mesleği seçmek doğru meslek seçimi için
ilk adımdır denilebilir. O nedenle kişisel özelliklerimizin farkında
olmamız gerekmektedir.
 Yeteneklerimizin ve becerilerimizin farkında mıyız?
 İlgilerimizin farkında mıyız?
 Kişilik özelliklerimizin farkında mıyız?
 Bizim için neler önemli?
Çevremizi Tanıma
Aile ve yaşanılan ortamdaki eğitim ve iş olanaklarını
bilmek meslek seçimimizi etkilemektedir. Ailemizin
bize sunacağı eğitim fırsatlarını, bizi ne ölçüde
destekleyebileceklerini bilmek, fırsatları yakalama ve
engelleri aşma konusunda yardımcı olacaktır.
Çevremizi Tanıma
Çevremizdeki olanakların neler olduğunu bilirsek,
seçeceğimiz meslek için gerekli fırsatları
değerlendirmek için çaba sarf ederiz. Yaşadığımız
çevreyi tanımak önemlidir. Çünkü bu çevrede
seçeceğimiz meslekle ilgili eğitimi alabileceğimiz
olanaklar yoksa diğer alternatifleri (başka şehire
gitmek, yatılı okul vb.) değerlendirmek gerekir.
Çevremizi Tanıma
Ülkemizin meslek seçme ile ilgili politikasını da bilmemiz
gerekmektedir. Ülkemizde ilköğretim ve ortaöğretim
aşamasında ya da ortaöğretim sonrasında girilmesi gereken
sınavlar ve bu sınavların şartları, sınav sonrası gidilebilecek
eğitim kurumları ile ilgili bilgi sahibi olmamız gerekir. Hangi
sınavlarla hangi okullara gidebileceğimizi, o okullardan sonra
eğitim fırsatlarımızın neler olacağını vb. bilmek yine meslek
seçiminin diğer bir aşamasıdır.
Karar Verme
Meslek seçim sürecinin ilk iki aşamasını gerçekleştirdikten
sonra sıra uygun meslek seçimi ile ilgili karar verme aşamasına
gelmiştir. Kendimizi ve çevremizdeki olanakları dikkate alarak
uygun olabilecek meslekleri belirleyip, bu mesleklerle ilgili
istenen ya da istenmeyen durumları karşılaştırarak uygun
olabilecek meslek grubuna karar vermemiz gerekmektedir.
Meslek seçme sürecinin önemli bir aşaması olan karar verme
belki de en zor aşamadır. O nedenle edindiğimiz her türlü bilgiyi
bu aşamada kullanmalıyız.
Harekete Geçme
Karar verme aşamasından sonra kişi seçtiği mesleği edinebilmek
için kendisine bir takım hedefler koymalıdır. Şu anki
potansiyelimizi ve çevresel ortamımızı göz önünde bulundurarak
seçtiğimiz meslek için neler yapmamız gerektiğini ve hangi
yönlerden kendimizi geliştirmemiz gerektiğini belirlemeliyiz.
Başka bir deyişle, belirlediğimiz hedefe ulaşmak için eğitsel ve
mesleki açıdan planlar yapmalıyız. Daha sonra da bu planları
hayata geçirmek için harekete geçmeliyiz. Sadece karar vermek
bir meslek sahibi olmak için yeterli değildir. Unutmayalım ki
verdiğimiz kararlar ancak uygulandığı takdirde gerçekleşebilir.
Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi
http://mbs.meb.gov.tr