Transcript Eğitim Psikolojisi-4

İnsan Gelişimi



Zeynep 11 aylık bir bebek, hemen hiç
yardımsız yürüyebiliyor, Elif 13 aylık, ancak
yardım almadan adım atamıyor.
İlköğretim birde, aynı sınıftaki iki arkadaştan
Muratcan okumayı söktü ama Tolga henüz
okumaya başlamadı.
Fatih 17 yaşında, gitar çalmayı çok sever,
kendi kendine besteler yapar, kendisinden bir
yaş küçük kardeşi Yalçın ise müzikle
ilgilenmiyor.
 Bireysel
farklılıkların ne olduğunu
ve nedenlerini,
 Gelişme ve büyüme ile ilgili temel
ilkelerin neler olduğunu
araştırırlar.

‘Bireysel farklılıklar konusunda bilgi
sahibi olmak, gelişim dönemlerinin
özelliklerini bilmek’ sizce eğitimciler
için önemli midir? Neden ?



Eğitim programlarının öğrencilerin
özelliklerine uygun olarak hazırlanmasına,
Öğretmenlerin eğitecekleri öğrenci grubunun
gelişimsel özellikleri hakkında bilgi sahibi
olmalarına,
Etkili öğrenme öğretme ortamı
oluşturulmasında
önemli rol oynar.


İnsan gelişimi döllenmeden ölüme kadar yer
alan süreci kapsamaktadır.
Gelişimde önemli olan kalıtım mı yoksa
geçirilen yaşantılar ve çevresel koşullar mıdır?
Tartışın
20.yy a kadar gelişimin kalıtımla gelen
özelliklerden etkilendiği görüşü
egemendi.
 1910 larda Pavlov’un köpeklerle
yaptığı koşullanma çalışmalarından
sonra öğrenmede çevresel koşulların
da önemli olduğunu savunan görüşler
ortaya çıkmıştır.


1912 de Goddard’ın Kallikak ailesi üzerinde
yaptığı araştırmalar önem taşımaktadır.
 Bu
görüşe göre bireyin
gelişimindeki en önemli faktör
içinde yetiştiği ortamın niteliğidir.
 John Locke ve B. Watson bu
görüşün savunucularındandır.
 Klasik
koşullanma
 Günümüzde,
çevre ve kalıtımın
birlikte etkileşerek özelliklerimizin
ortaya çıkmasında rol aldıkları
kabul edilmektedir.



Zaman da, gelişimi belirleyici önemli
öğelerden biridir.
Bazı davranışların ortaya çıkmasında
organizmanın karşılaştığı, belirli zaman
dilimleri içindeki uyarıcıların niteliği ve
miktarı gelişimi desteklemkte ya da
engelleyebilmektedir.
Örneğin: gebeliğin ilk 3 ayı


Gelişim açısından önemli zaman dilimlerine
kritik dönem adı verilir.
Kritik dönemler içinde, organizma gerekli
potansiyele sahipse, yeterli uyarıcı ile
karşılaştığında, bazı davranışlar ya da bazı
organlar ve bunların işleveleri açısından en
üst düzeyde gelişimin ortaya çıkması
mümkün olmaktadır.




Gelişimi sağlayan çevresel ve kalıtsal etmenler
döllenme anından başlayarak işe koyulurlar.
Zigot adı verilen döllenmiş yumurta hücresi
toplam genetik yapısının yarısını anneden,
yarısını da babadan alır.
Dişi ve erkek üreme hücrelerinde 23 çift yani
46 tane kromozom bulunmaktadır.
İlk 22 çift kromozoma Otozom (beden)
kromozomları adı verilir. 23. çift kromozom
ise cinsiyet kromozomu (X ve Y
kromozomları)olarak adlandırılır.




Kromozomlar gen adı verilen biyokimyasal
oluşumlar içermektedirler. Genler bebeğe
kalıtım yoluyla geçecek özellikleri belirleyen
özelliklerdir.
Çocuk kromozomlarının yarısını anneden
yarısınıda babadan alır.
Genler baskın ve çekinik genler olmak üzere
2 grupta toplanır.
Organizma ile ilgili bir özelliğin toplam
genetik yapısına genotip dışarıdan gözlenen
yapısına ise fenotip adı verilir.
Genetik bozukluklar: Döllenme ile oluşan ilk
hücrenin yani zigotun yapısında bir
bozukluğun olmasıdır.
Örnek: down sendromu (Trisomi 21), 21.
kromozom çiftine fazladan bir kromozom
daha eklenmiştir. Bu sendroma sahip kişilerin
hücrelerinde 46 yerine 47 kromozom
bulunmaktadır. Down sendromu olan kişilerin
fiziksel ve zihinsel gelişimlerinde sorunlar
ortaya çıkmaktadır.

Hemofili , fenilketonüri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Beslenme bozuklukları
İlaçlar ve kimyasal maddeler
Hastalıklar
Radyasyon
Kan uyuşmazlığı
Psikolojik sıkıntılar
 Gelişimde
önemli olan kalıtım,
çevre, ve zaman etkileşiminin
yanında gelişimde önemli olan 3
temel ilkeden daha söz edilebilir.
Bu ilkeler hem doğumöncesi hem
de doğumsonrası gelişim için
geçerlidir.
Gelişim yordanabilir bir sıra izler: Bu ilkeye
gelişimin sırası ilkesi de denir. Bedensel ve
motor gelişim sırasında yapısal ve işlevsel
özellikler belirli bir sırayla ortaya çıkarlar:
a) Gelişim baştan ayağa doğru olur.
b) Gelişim bedenin iç kısımlarından dışa doğru,
merkezi bölgelerden uzaktaki organlar
yönünde oluşur.
c) Gelişim genelden özele doğrudur.
1.
2. Gelişimde bireysel ayrılıklar vardır: Her birey
değişik ve tektir. Taşınan farklı kalıtsal yapılar
ve çevresel koşullar nedeniyle hiçbir birey bir
diğerine tam anlamıyla benzemez.
3. Yaşamın değişik dönemlerinde farklı türden
gelişmeler önem kazanır:
 bebeklik döneminde bedensel ve motor
gelişim,
 Ergenlik çağında psikolojik ve cinsel gelişme
ön plana çıkar.






Havighurst’e (1972) göre gelişim dönemlerinin
her birine ilişkin gelişim ödevleri vardır.
Her birey yaşamın belirli dönemlerinde, belli
gelişim ödevlerini yerine getirme durumundadır.
Gelişim ödevlerinden yerine getirilmesi için kritik
bir yaş dönemi bulunmaktadır.
Gelişim ödevlerini yerine getirebilmek için gerekli
biyolojik olgunluğa ek olarak, eğitim ortamı gibi
çevresel koşulların da uygun olması gerekir.
Birey içinde bulunduğu döneme ait gelişim
ödevlerini başarı ile tamamlayacak olursa kendine
güveni artar mutlu ve huzurlu olur.
1.
2.
3.
Okulöncesi –İlkçocukluk dönemi (3-6 yaş)
gelişim ödevleri
İlköğretim – İkinci çocukluk dönemi (7-11
yaş) gelişim ödevleri
Ortaöğretim- Ergenlik dönemi (12-17 yaş)
gelişim ödevleri (sayfa 40-41)