Transcript CH*M SÓC BÀ M* VÀ TR* S* SINH GI* **U SAU SANH

CHĂM SÓC BÀ MẸ VÀ TRẺ SƠ
SINH GIỜ ĐẦU SAU SANH
NHS Trần Thị Ngọc Ánh
Nhận định
Sức khoẻ của mẹ
• Nguy cơ những giờ đầu sau sanh là chảy máu
do:
– Đờ TC thứ phát
– Tụ máu đường sinh dục
• Đau do sự co hồi TC, vết may TSM
• Tâm lý mẹ: mệt mỏi, lo lắng
• Con: sự đáp ứng của trẻ đối với môi trường
bên ngoài tử cung.
Kế hoạch chăm sóc
2 giờ đầu sau sanh
• Mẹ:
– Vẫn nằm ở box sanh. Nếu mẹ và con bình thường,
cho con nằm cạnh mẹ và hướng dẫn cho con bú mẹ
– Theo dõi: thể trạng, mạch, huyết áp, sự co hồi tử
cung và chảy máu âm đạo, vết may tầng sinh môn
mỗi 15-30phút/ lần.
Kế hoạch chăm sóc
2 giờ đầu sau sanh
• Con:
– Chăm sóc thường qui: khám toàn thân, chăm sóc rốn,
mắt, da, tiêm vitamin K1.
– Giữ ấm: mặc ấm, đội mũ, mang vớ,.. để trẻ nằm cạnh
mẹ, tốt nhất là da kề da trên ngực mẹ.
– Theo dõi ngay sau đẻ: chỉ số Apgar phút thứ 1,5,10.
– Toàn trạng: nhịp thở, màu sắc da, thân nhiệt mỗi
20phút/lần
Kế hoạch chăm sóc
Lưu ý: khi theo dõi, chăm sóc mẹ và con
phải bảo đảm:
• Rửa tay trước và sau mỗi lần chăm sóc.
• Dụng cụ chăm sóc phải vô khuẩn hoặc
sạch.
• Tã áo, khăn, đồ dùng cho mẹ và con
phải khô, sạch.
Một vài tình huống có thể gặp
Đối với mẹ: Phát hiện
Mạch ≥ 90 lần/p
Huyết áp hạ (tối đa ≤
90mmHg)
Chảy máu ≥ 250ml và vẫn
tiếp tục ra
Xử trí
• Kiểm tra HA, mạch ngay
• Kiểm tra sinh dục
• Truyền dung dịch điện
giải đẳng trương
• Xử trí choáng sản khoa
Một vài tình huống có thể gặp
Đối với mẹ: Phát hiện
Xử trí
Tử cung mềm, cao trên rốn • Kiểm tra dấu hiệu sinh tồn
• Xử trí đờ TC: (xoa bóp
TC, tiêm thuốc co hồi TC,
KTTC, chèn TC bằng 2
tay, …)
• Truyền dung dịch điện giải
đẳng trương
Rách âm đạo, tầng sinh môn Khâu phục hồi lại
Khối máu tụ
Mời Bác sĩ sản
Một vài tình huống có thể gặp
Đối với con: Phát hiện
Xử trí
Khó thở, ngừng thở, tím tái, • Hồi sức sơ sinh tích cực
cơ mềm nhão
• Mời BS nhi
Bị lạnh
Ủ ấm, sưởi ấm với phương
tiện sẵn có, tốt nhất cho trẻ
nằm tiếp xúc da kề da với
mẹ.
Không hậu môn hoặc các dị Mời BS nhi, hội chẩn
tật khác
chuyển viện NHI ĐỒNG
Từ giờ thứ 3 – giờ thứ 7
• Theo dõi thể trạng, mạch, HA, sự co hồi TC,
huyết ÂĐ mỗi 1 giờ/lần
• Tư vấn, hướng dẫn chế độ ngủ nghỉ, ăn uống, vận
động sớm sau đẻ 6 giờ (*)
• Khuyến khích, bà mẹ cho trẻ bú sớm
• Hướng dẫn SP và thân nhân chăm sóc và phát
hiện các dấu hiệu bất thường (mệt, nhức đầu, hoa
mắt, đau bụng nhiều và tăng, ra máu nhiều, cảm
giác muốn rặn…),và báo nhân viên y tế ngay khi
có những bất thường trên.(**)
Từ giờ thứ 3 – giờ thứ 7
Con:
• Luôn để trẻ nằm cạnh mẹ
• Hướng dẫn bà mẹ luôn giữ ấm trẻ, và cho bé
bú mẹ hoàn toàn.
• Hướng dẫn bà mẹ và thân nhân cách chăm sóc
trẻ, theo dõi nhận biết các dấu hiệu bất thường
ở trẻ cần gọi ngay nhân viên y tế: trẻ bỏ bú,
không thở, tím tái, co giật, trẻ li bì,…(*)
Một vài tình huống có thể gặp
Đối với mẹ: Phát hiện
• TC mềm, cao quá rốn
• Băng vệ sinh thấm ướt
máu sau 1 giờ
Xử trí
• Kiểm tra dấu hiệu sinh tồn
• Xoa bóp tử cung, ấn đáy tử
cung lấy máu cục, thông
tiểu
• Tiêm thuốc co hồi tử cung
Một vài tình huống có thể gặp
Đối với con: Phát hiện
Chưa bú mẹ được hoặc khó
khăn khi bú
Trẻ lạnh
Xử trí
Hướng dẫn lại bà mẹ cách
cho con bú
Ủ ấm, đắp thêm chăn, cho
trẻ nằm tiếp xúc da kề da
với mẹ,..
Khó thở, tím tái hoặc vàng Hồi sức sơ sinh và mời BS
da, da có nốt xuất huyết
nhi
Không tiểu
Kiểm tra xem trẻ có bú đủ
không? Nếu không tìm thấy
nguyên nhân mời BS nhi