Transcript Co wiemy o racjonalnym żywieniu
KNTŻ Sekcja Żywienia Człowieka i Dietetyki UP Poznań [email protected]
Katarzyna Kordus-Socha Joanna Nowaczyk Małgorzata Szychta
Rozwój człowieka, stan jego zdrowia i wydajność pracy oraz długość życia są ściśle uzależnione od sposobu żywienia.
Nieprawidłowe odżywianie w wieku niemowlęcym, przedszkolnym i szkolnym: hamuje rozwój fizyczny i umysłowy dzieci i młodzieży obniża ich odporność na choroby ponadto może prowadzić do nieodwracalnych zmian strukturalnych w tkankach i narządach, powodując trwałe kalectwo
Z kolei wadliwe odżywianie się osób starszych przyczynia się do rozwoju wielu różnych chorób, takich jak: otyłość miażdżyca cukrzyca próchnica zębów niedokrwistość nadciśnienie uchyłkowatość i nowotwory jelit itp.
które mogą pociągać za sobą zmniejszenie wydolności organizmu, jego przedwczesne starzenie się i zgon.
Ktoś mógłby pomyśleć, że aby prawidłowo się odżywiać, wystarczy wybierać to, co się lubi i jeść tyle, na ile ma się apetyt – tak jednak nie jest*
Niektórzy uważają, że właściwy wybór pokarmu wiąże się z zasobami portfela i możliwościami samozaopatrzenia, ale nawet, gdy dostępna jest obfitość żywności, a wydatki na nią nie stanowią znaczącej pozycji w budżecie, nie gwarantuje to spożywania urozmaiconych i bogatych odżywczo posiłków.*
Jak wiadomo człowiek jest istotą wszystkożerną, z tym, że początkowo w jego jadłospisie dominowało pożywienie roślinne, z czasem jednak zwiększał się udział pokarmów zwierzęcych. Jednocześnie przez tysiące lat ludzkość stopniowo przechodziła od wyłącznego spożywania surowych pokarmów naturalnych do produktów przetworzonych przemysłowo, o znacznie zmienionych walorach sensorycznych i odżywczych.*
Nieograniczony obecnie w krajach rozwijających się dostęp do pożywienia stanowi główną przyczynę chorób , gdyż nie jesteśmy do tego ewolucyjnie przystosowani.* Ponadto zastąpienie wysiłku związanego ze zdobywaniem pokarmu, jego życiem i trawieniem przez popychanie wózka z zakupami w supermarkecie, a aktywnego fizycznie życia spędzaniem czasu przed TV bądź komputerem prowadzi do epidemii nadwagi i otyłości.
Lekarze i żywieniowcy zgodni są co do tego, że znaczna część społeczeństwa: ma złe nawyki żywieniowe wybiera niewłaściwe rodzaje żywności nieprawidłowo ją przechowuje przygotowuje do spożycia Zaczynamy być jednocześnie przekarmieni i … niedożywieni. *
Racjonalne żywienie polega na systematycznym dostarczaniu do organizmu wszystkich niezbędnych składników odżywczych w ilościach i proporcjach odpowiadających jego potrzebom.
Piramida zintegrowanego odżywania mieści w sobie składnik niezwykle przydatny w naszej podróży w stronę dobrego odżywiania się, które staje się przynoszącym zdrowie codziennym nawykiem, a mianowicie – ŚWIADOMOŚĆ.*
P T&O BIAŁKA OWOCE I WARZYWA WĘGLOWODANY ZE ZBÓŻ AKTYWNOŚĆ ŚWIADOMOŚĆ
1
Zwiększenie spożycia warzyw i owoców.
2
Zwiększenie produktów pełnoziarnistych i roślin strączkowych.
3
Zmniejszenie spożycia rafinowanych i przetworzonych cukrów do połowy, tj. do 10% zapotrzebowania energetycznego.
4
Zmniejszenie spożycia tłuszczu przez: ograniczenie spożycia mięsa do jednej dziennie nie smażenie ani przysmażanie potraw na tłuszczu* przedkładanie białego mięsa nad czerwone i zdejmowanie skóry z drobiu spożywanie 2 – 3 razy w tygodniu ryb, zwłaszcza morskich** unikanie bekonu, tłustych wędlin, hamburgerów***
4
Zmniejszenie spożycia tłuszczu przez – cd: ograniczenie spożycia masła i margaryny do porcji na cienkie posmarowanie dwóch kromek pieczywa** unikanie źródeł ukrytego tłuszczu w ciastach, ciasteczkach i wyrobach cukierniczych (czekolada) używanie chudego mleka i serów z obniżoną zawartością tłuszczu, ograniczenie spożycia tłustych żółtych serów
5
Ograniczenie soli kuchennej
6
Pogłębianie wiedzy z zakresu żywienia, tak aby zapewnić pełny zestaw składników pokarmowych, zgodnych z fizjologią żywienia, szczególnie w zakresie witamin i soli mineralnych.
Można znaleźć w Internecie czy czasopismach wiele diet, często określanych jako dieta-cud. Widzimy często zdjęcia, ludzie przekonują nas że stracili nawet 10kg w miesiąc, producenci czy autorzy przekonują, iż nie ma mowy o efekcie jo-jo. Czy jednak ktoś mówi co dzieje się z naszym metabolizmem i jak wpływa to na naszą wątrobę czy nerki?
PORADA DIETETYKA TO:
dokładny wywiad dotyczący zdrowia pacjenta, danych personalnych (wiek, waga, wzrost, płeć) ankieta dotycząca upodobań kulinarnych i nawyków żywieniowych ustalenie przyczyny nadwagi oraz możliwości walki z nią
PORADA DIETETYKA TO:
porada dotycząca zasad zdrowego żywienia dostosowana do potrzeb pacjenta (np. czasu pracy, upodobań) stworzenie osobistego jadłospisu pacjenta (uwzględniającego indywidualne potrzeby) wraz z przepisami zawierającymi produkty aktualnie dostępne na polskim rynku pewne zmiany w życiu zainteresowanego
DLACZEGO KONSULTACJE Z DIETETYKIEM SĄ TAK WAŻNE
określenie zapotrzebowania na energię i składniki pokarmowe utrzymanie prawidłowego stanu odżywienia osoby, dla której jest przeznaczona, uwzględniając zaburzenia metaboliczne wynikające ze stanu zdrowia, ale również oszczędzanie chorego narządu (np. nerki, wątroba)
DLACZEGO KONSULTACJE Z DIETETYKIEM SĄ TAK WAŻNE
pomoc w wyzdrowieniu pozbawienie składników, których przemiana w organizmie jest upośledzona lub będących przyczyną reakcji nadwrażliwości pokarmowej uwzględnienie interakcji z farmakoterapią
DIETETYK POMAGA NIE TYLKO W WALCE Z OTYŁOŚCIĄ, ALE TAKŻE:
w hiperlipidemii w chorobach serca w nadciśnieniu tętniczym w cukrzycy w chorobach układu pokarmowego w chorobach wątroby
DIETETYK POMAGA NIE TYLKO W WALCE Z OTYŁOŚCIĄ, ALE TAKŻE:
w chorobach nerek w chorobach trzustki w skazie moczanowej w chorobach stawów i tkanki łącznej w nowotworach w niedożywieniu
PONADTO DIETETYK UDZIELI NAM PRAKTYCZNYCH WSKAZÓWEK DOTYCZĄCYCH:
żywienia niemowląt, dzieci i młodzieży żywienia osób dorosłych zależnie od aktywności fizycznej żywienia kobiet ciężarnych i karmiących żywienia osób starszych żywienia na co dzień w domu i w pracy, wprowadzając zmiany w naszych złych nawykach żywieniowych tak, aby były one dla nas jak najmniej uciążliwe i jak najbardziej owocne