Transcript Bấm vào đây xem bài giảng - Trường THCS Lê Lợi

Tiết 33
TrÝch Ngêi thÇy ®Çu tiªn
của Ai-ma-tèp
I. Vài nét về tác giả - Tác phẩm:
1. Tác giả:
- Ai-Ma-Tốp sinh (1928 - 2008).
- Là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan, một nước cộng hoà ở
vùng Trung Á, thuộc Liên Xô trước đây.
- Ông nổi tiếng với rất nhiều tác phẩm có giá trị.
Đạt nhiều giải thưởng.
- Nhiều tác phẩm của ông đã quen thuộc với bạn đọc Việt Nam.
- Truyện của ông truyền cảm, trữ tình, giàu chất thơ.
- Đề tài chủ yếu hướng vào tình yêu thiên nhiên, tình yêu con người, tình yêu
quê hương đất nước sâu sắc, thiết tha.
2. Tác phẩm:
- Hai cây phong trích từ phần đầu của truyện vừa nổi tiếng người thầy đầu tiên.
- Nhan đề là do người soạn sách đặt.
? Dựa vào chú thích * và sự hiểu biết của em
hãy nêu vài nét về tác giả Ai-ma-tốp?
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc - Tìm hiểu chung:
* Đọc: Giọng chậm rãi, gợi nhớ nhung và suy nghĩ của
người kể chuyện. Có chút thay đổi giọng điệu giữa những
đoạn người kể chuyện xưng "tôi" và xưng "chúng tôi" để
phân biệt ngôi kể và điểm nhìn nghệ thuật.
* Từ khó:
- Chú ý các từ: Cao nguyên, thảo nguyên, phong.
- Gải thích thêm:
+ Bổn phận: Phần việc phải gánh vác lo liệu, theo đạo lý
thông thường.
+ Ngất ngây: Ở trạng thái như say vì được thoả mãn quá
đầy đủ về t/cảm.
(*) PTBĐ:
Tự sự xen miêu tả và biểu cảm.
(*) Mạch kể:
- Hình ảnh: Hình ảnh hai cây phong và hình ảnh con người
- Truyện có hai mạch kể. Người kể chuyện khi thì xưng tôi,
khi thì xưng chúng tôi. Hai mạch kể lồng ghép và ít nhiều
có sự phân biệt nhau.
+ Mạch kể xưng tôi: Từ đầu đến chiếc gương thần xanh và
? Hình
ảnh trung
của bài
từ tôi lắng nghe đến
hết. Trong
mạchtâm
kể xưng
tôi thì tôi là
? Từ
văn
Hai cây
văn
này
là bản
gì?
người kể chuyện
- là hình
họa sĩảnh
- làđó,
nhà
văn
Ai-ma-tốp.
theodanh
mạch
kểnhững
nào? người
+ Mạch kể xưngphong
chúng được
tôi: Làkể
nhân
cho
con của làng từ vào năm học cuối cùng đến biêng biếc kia.
Trong mạch kể này, vẫn là người kể chuyện trên nhưng lại
kể nhân danh cả "bọn con trai ngày trước", và người kể chuyện
hồi ấy cũng là một đứa trẻ trong bọn.
(*) Bố cục:
(1) Từ đầu đến tận chân trời phía tây:
Giới thiệu về ngôi làng ku-ku-rêu
(2) Tiếp đến của chiếc gương thần xanh: Hình ảnh hai
cây phong trong cảm nhận của tôi mỗi khi về làng.
(3) Tiếp đến xa thẳm biêng biếc kia:
Ký ức tuổi thơ với hình ảnh hai cây phong
(4) Phần còn lại: Hai cây phong gắn liền với ngôi trường
và thầy Đuy-sen.
2. Tìm hiểu chi tiết:
a. Hai cây phong - Ngọn hải đăng của làng
(*) Làng ku-ku-rêu:
+ Nằm ven chân núi, trên cao nguyên rộng.
+ Phía dưới làng là thungMở
lũng
vàng,
cánh
thảo nguyên...
đầuđấtvăn
bản là
làng
Ku-ku-rêu
đã giới thiệu như thế nào?
 làng Ku-ku-rêu hiện lên rất tươi đẹp. Một vẻ đẹp hoang
sơ của thiên nhiên hùng vĩ, nên thơ với thung lũng, thảo
nguyên và rặng núi. Song cũng có một chút gì đó hẻo lánh
mênh mông.
Tác giả dẫn dắt rất tự nhiên, mở đầu giới thiệu về ngôi
làng của mình đem chúng ta đến với hình ảnh hai cây phong.
? Bằng lời giới thiệu ấy, em có cảm nhận như thế nào về
ngôi làng Ku-ku-rêu ?
Em có nhận xét gì về cách mở đầu văn bản?
(*) Hình ảnh hai cây phong:
- Phía trên làng, giữa một ngọn đồi có Hai cây phong lớn.
Chúng luôn hiện ra như những
ngọn
đăng
đặt trên núi.
Trên cái
nền hải
cảnh
đó của
- Mỗi lần về quê....tôi
coihai
bổn
phận
đầuđược
tiên là
từ xa
làngđều
quê,
cây
phong
miêu
đưa mắt tìm hai cây phong thân
thuộc
ấy chi
tả bằng
những
 Hai cây phong là hình ảnhtiết,
thânhình
thương
ảnh không
nào? thể thiếu
và là niềm tự hào trong tâm hồn những người con làng
Ku-Ku-Rêu xa quê.
 Hai cây phong trở thành cột mốc, trở thành biểu tượng,
linh hồn của làng quê cho những người con đi xa hướng về,
tìm về.
(*) Tôi mỗi lần trở về quê:
Đã bao lần tôi từ những chốn xa xôi trở về Ku-ku-rêu, và
lần nào tôi cũng nghĩ thầm với một nỗi buồn da diết: “Ta sắp
được thấy chúng chưa, hai cây phong sinh đôi ấy? Mong sao
chóng về tới làng, chóng lên đồi mà đến với hai cây phong !
Rồi sau đó cứ đứng dưới gốc để nghe mãi tiếng lá reo cho
đến khi say sưa ngây ngất”.
? Em hiểu gì về tình cảm của
nhân vật tôi qua tâm trạng đó?
Trong làng tôi không thiếu gì các loài cây, nhưng hai cây
phong này khác hẳn – chúng có tiếng nói riêng và hẳn phải
có một tâm hồn riêng, chan chứa những lời ca êm dịu. Dù ta
tới đây vào lúc nào, ban ngày hay ban đêm, chúng vẫn
nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành, không ngớt tiếng rì
rào theo nhiều cung bậc khác nhau. Có khi tưởng chừng như
một làn sóng thủy triều dâng lên vỗ vào bãi cát, có khi lại
nghe như một tiếng thầm thì thiết tha nồng thắm truyền qua
lá cành như một đốm lửa vô hình, có khi hai cây phong bỗng
im bặt một thoáng, rồi khắp lá cành lại cất tiếng thở dài một
lượt như thương tiếc người nào. Và khi mây đen kéo đến
cùng với bão dông, xô gãy cành, tỉa trụi lá, hai cây phong
nghiêng ngả tấm thân dẻo dai và reo vù vù như một ngọn lửa
bốc cháy rừng rực.
Trong làng tôi không thiếu gì các loài cây, nhưng hai cây
phong này khác hẳn – chúng có tiếng nói riêng và hẳn phải
có một tâm hồn riêng, chan chứa những lời ca êm dịu. Dù ta
tới đây vào lúc nào, ban ngày hay ban đêm, chúng vẫn
nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành, không ngớt tiếng rì
rào theo nhiều cung bậc khác nhau. Có khi tưởng chừng như
một làn sóng thủy triều dâng lên vỗ vào bãi cát, có khi lại
nghe như một tiếng thầm thì thiết tha nồng thắm truyền qua
lá cành như một đốm lửa vô hình, có khi hai cây phong bỗng
im bặt một thoáng, rồi khắp lá cành lại cất tiếng thở dài một
lượt như thương tiếc người nào. Và khi mây đen kéo đến
cùng với bão dông, xô gãy cành, tỉa trụi lá, hai cây phong
nghiêng ngả tấm thân dẻo dai và reo vù vù như một ngọn lửa
bốc cháy rừng rực.
- Mtả
bằng cách liên tưởng, so sánh, nhân hoá => Khiến cho
chúng trở nên sinh động và thật gần gũi, thân thương.
- Đan xen miêu tả và biểu cảm. Ở đây hai cây phong còn được
tả bằng trí tưởng tượng và bằng bằng cả tâm hồn tinh tế nhạy
cảm của người nghệ sĩ.
- Giọng điệu trữ tình, đoạn văn như một dòng chảy cảm xúc
tuôn chảy tự nhiên.
 Hai cây phong lớn lên như hai con người với sức sống
Em nhận xét nghệ thuật
dẻo dai, mãnh liệt, với tâm hồn phong phú, có sức sống riêng
miêu tả của tg ở đoạn văn trên?
tư bí ẩn.
Và em cảm nhận được gì về
hai cây phong qua đoạn văn?
- Vẻ đẹp quyến rũ tràn đầy sức sống và ý nghĩa biểu
Từđối
đoạn
tượng lớn lao của 2 cây phong
vớivăn
conem
người và
cảmlànhận
làng Ku-Ku-Rêu. Không những
biểuđược
tượng của quê
gì?con người.
hương mà còn là biểu tượng củanhững
tâm hồn
- Tình yêu quê hương thiết tha, cháy bỏng trong lòng
nhân vật Tôi. Cũng là tình cảm, là nỗi niềm của nhà
văn Ai-Ma-Tốp.